nga Rafael Floqi -Michigan/
Gjyqtari Antonin Scalia, anëtari më jetëgjatë i Gjykatës Supreme të tanishme dhe një udhëheqës intelektual i lëvizjes ligjore konservatore, vdiq të shtunën, por pas vdekjes së tij nisi një betejë e menjëhershme politike me rëndësi për të ardhmen e afërt dhe me gjerësi kombëtare.
Gjykatësi 79 vjeçar Scalia, u gjet i vdekur në një vendpushim gjuetie në Teksas, pasi ai nuk u paraqit për të ngrënë mëngjes, tha policia, duke sqaruar pse shkaku i të vdekjes së tij nuk ishte raportuar menjëherë.
Presidenti Obama, që nuk pajtohej me jurisprudencën Scalias e vlerësoi atë, si një figurë e rëndësishme dhe si një “mendje brilante juridike [e cila] ka ndikuar në një brez të tërë gjyqtarësh, avokatësh dhe studentësh, që i pat dhënë thellësisht formë peizazhit ligjor amerikan.”
Obama tha se ai do të emëronte një pasues, edhe pse lidershipi republikan i Senatit dhe një kandidat presidencial republikan thanë se konfirmimi i tij gjatë periudhës zgjedhore ishte i pamundur dhe jashtë çdo diskutimi.
Po pse synohet që të bllokohet angazhimi i presidentit Obama për ta zëvendësuar gjykatësin e ndjerë të Gjykatës së lartë? Pse ka ky zëvendësim aq rëndësi të madhe për republikanët sa që bëri që vetë Mitch McConnell, të luajë poker për ta bllokuar këtë veprim të presidentit. Dhe përgjigja është jo vetëm tek rëndësia, por tek ajo partiake pasi kjo do të thotë edhe humbje e shumicës republikane në Senat. Po pse, qysh?
Ky është një hap i guximshëm dhe i kuptueshëm i projektuar për të parandaluar zgjedhjen e një gjykatësi të majtë pas vdekjes së papritur të Antonino Scalias këtë fundjavë.
Nga ana tjetër presidenti dhe demokratët mund të fitojnë pikë nëse supozohet se presidenti do të zgjidhte një kandidat hispanik, një afro-amerikan apo aziatiko amerikan dhe për më tepër nëse kandidatura që ai do caktonte do të ishte një grua. (Kjo ishte ajo që ç’ka demokratët bënë për të ri-aktivizuar koalicionin pro-Obama. Ishte në fakt ky veprim që nxiti fitoret e tij në vitin 2008 dhe 2012. Në qoftë se ai nuk do të zgjidhte një kandidat nga minoritetet, kjo do të bënte që numri i votuesve tradicionalë që do të ktheheshin në favor të demokratëve në këto zgjedhje do të ishte shumë më i pakët në numër.
Në Las Vegas, për shembull, Hillary Clinton, tha qartësisht duke mbështetur Obamën se do të ishte e pafalshme, nëse republikanët nuk do t’i jepnin mundësi për një seancë miratimi të nominuarit të presidentit. Dhe ajo theksoi edhe faktin e shqyrtimit të ligjit të kontrollit të imigracionit, për të cilin gjykatësit patën rënë dakord ta shqyrtonin kohët e fundit. Por dhe më i rëndësishëm është vendimi i lidhur me aktet e Presidentit Obama për Daca dhe DAPA për vendimet administrative për ndotjen dhe emisionet e karbonit.
Nëse nuk do të ketë shpejt një gjykatës të ri të emëruar, atëherë si në rastet e tjera, ky vendim që sapo u gjykua do të mbesë në vend. Dhe ky do të ishte një lajmi keq.”
Vdekja e papritur Scalias hedh një re pasigurie edhe në lidhje me një mandat të Gjykatës Supreme për të plotësuar shqyrtimet e disa prej çështjeve më të diskutueshme me të cilat përballet kombi, si : aborti, të drejtat e kundërshtive fetare në mandatin e pagimit nga sigurimet për kontraceptivët, ligjin e kujdesit të përballueshëm shëndetësor, [Obama Care], si dhe përcaktimet e kompetencave të presidentit në lidhje me emigracionin dhe deportimet.
Duke pasur parasysh se një e katërta e popullsisë në Nevada ku ka kaukaz është hispanike del se përtej të qenit një betejë e hapur për garën presidenciale, kjo është gjithashtu një çështje e hapur për Senatin për të pasuar zëvendësimin e vendit të senatorit Harry Reid një vend në të cilin demokratët do të emërojnë një grua latine dhe republikanët do të emërojë një burrë të bardhë.
Po të marrim të drejtën e abortit, për shembull, Marco Rubio është kundra abortit, madje edhe në rastet e përdhunimit dhe incestit. Për gratë, për shembull frika e përmbysjes perspektiva e përmbysjes së vendimit Roe kundër Qenie Wade po bëhet shumë më reale. “Kur unë të jem president i Shteteve të Bashkuara, do të emëroj dikë si gjykatësi Scalia,” deklaroi senatori Rubio nga Florida të dielën.
Por edhe ambjentalistët kanë vetëm një muaj kohë, gjer kur gjykata të japë qëndrimin e saj mbi Planin e energjisë së pastër të Obamës. Gjykata e ardhshme do të duhet të përcaktojë të ardhmen e industrisë së qymyrit në Shtetet e Bashkuara. Kjo do të ketë ndikim edhe në votime, sepse bizneset e interesuara do të hedhin me shumë para në garën elektorale.
Vdekja juristit Scalia e lë Gjykatën Supreme me katër gjykatës me bindje të djathta: Kryetarin e Gjykatës John Roberts, gjyqtarët Clarence Thomas, Samuel A. Alito Jr. – dhe Kennedy. Scalia të cilin e pat emëruar Ronald Reagani bëhej bashkë shpesh herë edhe me gjykatësit liberalë veçanërisht në çështjet sociale, të tilla, si martesat mes homoseksualëve. Katër gjykatësit e tjerët janë liberalë: Ginsburg, Stephen G. Breyer, Sonia Sotomajor dhe Elena Kagan.
Përkundër dallimeve të mprehta ideologjike mes tyre, gjykatësit megjithatë shpallin shpesh herë prirjet e tyre personale të afrimit me njëri-tjetrin dhe kjo ishte veçanërisht karakteristike për Scalian.
Por tani në fushën politike, kjo përplasje mund të minojnë përpjekjet e republikanëve të Senatit për të treguar se janë të aftë për të qeverisur vetëm pa bërë asnjë gabim. Dhoma e sipërme do të bluante të njëjtin qëndrim në qoftë se GOP, do të vazhdonte të mbante këtë kërcënim. Demokratët që janë të prirë për t’i penguar, nëse republikanët do të luajnë fort. Në fund të fundit, edhe pse, nuk është ende e vërtetë asgjë, demokratët mund të shkaktojnë pengesa procedurale ndaj Kryetarit te Komisionit Juridik, Chuck Grassley që ai të mbajë seancë e diskutimit me të emëruarin e Obamës. Pika më e fuqishme e presionit janë shtatë kandidatët e GOP, që nevojiten të rizgjidhen këtë vit, në ato shtete ku u mbajtën zgjedhje në vitin 2012.
Logjika e thjeshtë të thotë se cilado parti që do ta fitojë Shtëpinë e Bardhë në nëntor do të kontrollojë edhe Senatin. Ky është natyrisht, faktori kryesor megjithatë ata nuk janë të bindur se do të jetë ky përcaktuesi. Demokratët duhet të marrin katër ulëse në zgjedhjet e jashtme për të fituar Senatin, dhe kjo është e kuptueshme Ata mund të marrin edhe vendin që mund të linte bosh Clintoni edhe nëse ajo do të humbiste edhe Kolegjin Zgjedhor. Mësimet e vitit 2014, tregojnë këtë, pasi demokratët humbën secilin prej shtatë vendeve që ata kishin për të mbrojtur në shtetet, ku Mitt Romney kishte humbur dy vjet më parë.
Dhe nuk mundet që të ndodhë në një vakum. Nëse Obama e di me siguri, ai mund të zgjedhë dikë që i jep palës së vet ndikimin maksimal politik kundrejt tezën të funksionarëve republikanë dhe ai mund të zgjedhë në mes Monica Marquez është e para gjykatëse Latine dhe haptazi pro homoseksuale në Gjykatën e Lartë në Kolorado, që përsëri do të jetë një shtet i rëndësishëm, Prokuroren e Përgjithshme Loretta Lynch që është një grua afroamerikane. Lucy Koh që është e para gjykatëse qarku aziatikoamerikane në rrethin e Kalifornisë Veriore. Ai mund të zgjedhë edhe dikë që mund të konfirmohet më parë unanimisht nga Senati për t’i shtuar peshë sulmeve retorike, nëse republikanët do të jenë hipokritë në qëndrimet ndaj figurës që ai do të zgjedhë.
– Por çfarë gurësh do të luajnë republikanët në politikë? Bllokimi i zgjedhjes së gjyqtarëve, historikisht ka motivuar bazën e tyre, donatorët si dhe Kongresin SH.B.A. më shumë se sa liberalët. Ajo thjesht do të tingëllonte si shumë zhurmë në Uashington. McConnell, nuk është një figurë e preferuar e organizatave të bazës [grass roots], gjithashtu ka nevojë për të mbajtur bazën e tij me radhë të ngjeshura. Në mes të një fushate primare presidenciale, do të ishte e papranueshme që republikanët që të dukeshin si pulla për kamerdaren e Obamës.
Chris Christie ofroi një rrëfenjë paralajmëruese për anëtarët GOP. Kur flluska e tij në New Hampshire plasi, kundërshtarët filluan ta sulmojnë atë për mbështetjen që i kish pas dhënë gjykatëses Sonia Sotomayor, ndërsa ai ishte duke konkurruar për guvernator të shtetit të New Jersey në vitin 2008. Christie nuk bëri komente. Por aleatët dhe rivalët pranuan që përmendja e Sotomayor ishte një pikë kthese për fushatën e tij.
Republikanët iu shmangen sfidave kryesore, por ata nuk do të mbështesin çdo kandidat të Obamës.
Shumica e Republikanëve ende besojnë në D.C. se në Trump ose Cruz do të humbasin zgjedhjet e përgjithshme. Shpresa e tyre është që një vend i lirë, në Gjykatën Supreme do të mund të ndihmojë bazën e vullnetarëve konservatore, për të bërë punë për fitoren e vendeve të rrezikuara Senatit.
“Disa demokratë kanë shpresë në emërimin apo marrjen e një vendi senatori, duke e detyruar Presidentin Obama që të ulet dhe të bëjë zgjedhje të tjera për Gjykatën e Lartë para largimit nga detyra,” Presidenti është i interesuar për një kandidat në moshë të re për të shërbyer për një periudhë të gjatë kohore. Kjo sqaron atë pse humbja e Scalias është aktualisht në rend të ditës pikërisht tani.
“Në betejat afatshkurtra, konservatorët mund të dalin me siguri fitimtarë, si në shumicën e rasteve të fundit të shqyrtuara para gjykatës. Ata mund ta fitojnë dhe ta ruajnë status quo-në në vend që t’i japin një formë të re në të ardhmen Gjykatës Supreme”, shkruante Robert Barnes, një korrespondent i Gjykatës së Lartë. Megjithatë po bëhet e qartë se “Gjykimi i pathyeshëm i Skalias dhe inteligjenca e tij e ashpër do të lënë gjurmë të qëndrueshme – jo vetëm në mënyrën se si do të zgjidhet gjykatësi i ri i Gjykatës së Lartë në të ardhshmen por dhe në përcaktimin se si mund të ndihmojë për ta transformuar në të ardhmen e vetë Gjykatës.” Ashtu siç tha Prokurorja e Përgjithshme, Loretta E. Lynch në një deklaratë për figurën e Scalias se ai ishte “Një luan i ligjit amerikan, që na la trashëgimi kursin e drejtimit, dhe varet nga të gjithë ne, nga çdo amerikan sesi do ta mbajmë gjallë dhe drejt dialogun tonë kombëtar kushtetues, ashtu siç na e la ai “.