
NGA MEMISHA GJONZENELI*/
Ishte e diele mbasdite. Me shqetesonte nje dhembje ne mes te shpatulles. Me qe isha pushim, vendosa te shkoj tek dr.Isuf Hysenbegasi. Me doktorin njiheshim familjarisht. Babai kishte qene ne burg bashke me te. Sa here qe kishim ndonje nevoje mjekesore, shkonim tek ai. Doktori na priste gjithmone me buzeqeshje. Edhe sot e kujtoj buzeqeshjen e tij, e cila kishte aq shume efekt, sa te hiqte gjysmen e semundjes. Babai me tregonte se doktori kishte shpetuar kushedi sa jete ne burg. I gatshem ne çdo kohe, fjalembel dhe me “ilaçin” e perhershem, buzeqeshjen e tij te veçante. Ate e njihnin gjithe te burgosurit, te cilet me plot te drejte thoshin: “Doktor Isufi eshte i yni”. Trokita tek dera, te cilen ma hapi e shoqja, nje zonje grua, qe me njohu dhe me ftoi te hyja brenda.
-Doktori ka pak pune, po besoj se do te mbaroje shpejt, ju lutem uluni.
Me pyeti ne doja kafe. “Jo, te faleminderit”, -i thashe dhe u ula ne karrige per ta pritur. Doktori po vonohej. U merzita dhe u ngrita per te ikur, kur degjoj nje ze nga mbrapa: -Ti, djali i Muhametit, ku vete? Do qe te ikesh pa u pershendetur, pale.
U ula me turp dhe e pershendeta: -Si je doktor?
-Une mire jam, -tha ai, -po ti pse je munduar?
-Kam nje si therje ne shpatull.
U kthye nga e shoqja dhe e pyeti: -I bere kafe djalit?
-Nuk donte, -ia ktheu ajo.
Pa mbaruar mire fjalen trokiti dera. Doktori e hapi vete dhe tek pragu u shfaq nje grua duke qare: -Te lutem doktor, me shpeto burrin, e kam shume te semure, nuk permendet, te lutem me ndihmo!
-Po ku e ke burrin? -e pyeti ai.
-Eshte ne shtepi, ketu afer, nje bllok me tej.
Doktori futi me ne çante mjetet qe mendoi se i duheshin dhe u ngrit. “Ti djali i
Muhametit hajde neser”, -me tha mua si te ndihej fajtor.
-Jo doktor, une do te vij me ty, -i thashe dhe i mora çanten nga dora. Shtepia nuk ishte shume larg, ne nje pallat aty afer. Ata banonin ne katin e dyte dhe kishin nje apartament me tri dhoma gjumi ku jetonin kater persona. Pra ishte nje familje e privilegjuar per kohen. Deren na e hapi nje djale rreth te tridhjetave, i cili na shoqeroi per tek shtrati ku ndodhej i semuri.
-Te lutem, na ndihmo, -iu drejtua doktorit, -babai eshte shume i semure.
Doktori i vuri doren ne balle e me pas ne gjoks. I semuri ishte uje ne djerse. E kontrolloi me stetoskop dhe i beri nje inxheksion. Me pas mori nje peshqir, e lagu me uje te ftohte dhe e ferkoi. I semuri kishte temperature te larte dhe nuk po permendej. Doktori nxorri bllokun e recetave, shkeputi nje leter prej tij, shkroi diçka ne te dhe iu drejtua te birit:
-Si e ka emrin babai?
-Jani Gjembi.
-Ushtarak ka qene?
-Po, -tha i biri, -po tani eshte ne pension.
-Merre receten dhe kthehu shpejt.
Djali po ngurronte. Doktori e kuptoi shqetesimin, futi doren ne xhep, nxori 150 leke dhe ia vuri ne dore. Djali doli me vrap per ne farmaci.
Doktori ishte bere dylle i verdhe. Hodhi syte nga i semuri. Diçka belbezoi me vete. Po i merreshin mendt, dhoma po i vinte verdalle. Une iu afrova, e kapa per dore dhe e pyeta: -Doktor, je mire?
Doktori nuk u ndje. Pas pak tha: -Jo, mire jam.
Ai po e merrte veten dhe u qetesua, por dukej se diçka po e mundonte perbrenda. Kaluan vetem pak momente dhe doktori u qetesua plotesisht. Une ia leshova doren. Ai e mori prape peshqirin dhe ia vuri te semurit ne balle. Erdhi djali qe pruri ilaçet. Hapi nje peniciline dhe ia injektoi ne trup. Temperatura filloi t’i bjere. Po rrinim te
kater prane shtratit te te semurit, une dhe doktori nga njera ane, djali dhe gruaja nga ana tjeter. I semuri levizi pak, hapi syte dhe pa doktor Isufin.
-Ku jam ketu? -pyeti. -Akoma tek qelia 7 jemi? S’e kemi mbaruar akoma?
Mbylli serish syte dhe humbi prape ndjenjat. Doktorit iu rrenqeth trupi, syte iu mbushen me lote. Donte vetem te ikte sa me pare prej aty. Mblodhi çfare kishte nxjerre nga çanta, i futi brenda dhe ma dha mua. Kurre nuk e kisha pare ashtu, me fytyren dylle te verdhe, dukej shume i lodhur.
-Hajde, te ikim -me tha, dhe, para se te dilte nga dera, u kthye nga ata e i porositi: -Mos harroni, ne çdo kater ore nga dy kokrra. Mos u beni merak, do te behet mire.
Kur u nisem per te ikur, shikojme dy fotografi te vendosura ne korniza e te varura ne mur. Ne njeren kishte dale i semuri, mbushur gjoksin me dekorata, ndersa ne tjetren kater oficere, edhe ata mbushur gjoksin me dekorata, dy prej te cileve doktori i njihte shume mire, ishin kriminele njesoj si Jani. Tek dera na ndaloi djali e na tha qe te prisnim nenen qe po sillte leket, po doktori ia ktheu shpejt e shpejt:
-Do te vijme prape, mos u shqetesoni… -dhe u larguam.
-Doktor, -e pyeta, -ku i kane marre gjithe ato medalje keta oficere?…Nuk di te jete bere ndonje lufte.
Doktori me pa ne sy dhe qeshi hidhur. Veshtroi nje here anash mos kishte njeri pastaj, me ze te ulet, me tha:
-Degjo, bir, ai qe te bente me shume tortura, merrte me shume dekorata… Ata qe pe ti i kishin marre te gjitha.
Se bashku me doktorin u kthyem ne shtepine e tij.
-Une do te iki se u be vone, -i thashe.
-Ulu aty! -ma ktheu si me urdher. Pastaj i tha se shoqes t’i bente nje kafe. U shtri mire ne kolltuk. Zonja ia solli kafene. Dukej qe ishte akoma i shqetesuar. E vuri filxhanin ne buze dhe e gjerbi kafene gjate. Hodhi syte nga une dhe me pa me verejtje. Une fillova te shqetesohem.
-Doktor, je mire? -e pyeta.
-Po behem mire, miku im, -tha dhe gjerbi prape kafene. La filxhanin mbi tavoline
dhe gjithe seriozitet m’u drejtua:
-Tani do te marresh vesh gjithe historine qe me ka shqetesuar aq shume sot. Personi qe sapo vizituam ka qene hetuesi im. Per me shume se nje vit ai nuk ka lene torture pa provuar mbi trupin tim. O Zot, çfare nuk me ka bere ai perbindesh atje ne qeline numer 7. S’mund ta harroj kur me lidhi ne tubin e nevojtores dhe me rrihte ne menyre sistematike. Shpesh merrte edhe shoke me vete per t’i “argetuar”. Edhe ata me rrihnin dhe largoheshin duke qeshur. Kaloi me shume se nje vit ne ate qeli. Per çdo dite me thoshte: -Ketu do t’i lesh kockat…Nuk do te le te dalesh i gjalle… E pe, edhe sot iu duk sikur ishim tek qelia numer 7”…
…..Ja kjo ishte e gjitha çfare pe e degjove sot…Tani ndihem me mire, e ndava merzine me djalin e mikut tim.
-Dhe ju doktor?!…
-Jo, bir, mos thuaj asgje. E di çfare te mundon, por duhet te kuptosh se ne nuk jemi e nuk kemi per te qene kurre si ata. Mbaje vath ne vesh kete qe po te them.
…..Une gjithmone e kisha adhuruar ate burre te rralle, por ate dite adhurimi kaloi çdo perfytyrim. Per asnje çast nuk iu shmang detyres si mjek, po ashtu dhe si njeri. M’u mbushen syte me lote nga fjalet e tij. M’u kujtua vetja kur ndodhesha ne qeli. Edhe pse isha femije, xhelatet nuk donin t’ia dinin, po vazhdonin torturat. U ngrita ne kembe dhe shkova e perqafova. Ashtu me syte e mbushur me lote hapa deren dhe u ktheva ne shtepi, por pas mbeti kujtimi i paharruar i asaj nate dhe njeriu qe e beri te mundur ate, Doktor Isuf Hysenbegasi.
* MEMISHA GJONZENELI, dekoruar me medaljen “NAIM FRASHERI-e arte”.
CIKAGO- SHBA