Nga Rafael Floqi/

Gjithmonë më ka shqetësuar pyetja, pse njerëzit gjatë kohëve u ka pëlqyer shprehja “do të hamë me lugë të florinjtë ?

Natyrisht njeriu është i prirur nga e mira dhe nga mirëqenia vetjake dhe e familjes. Ideja utopike e barazisë sociale e nisur që nga Marksi dhe e vazhduar edhe në ditët  tona që vazhdon ende në Kubë apo Venezuelë, edhe kur i janë parë e i shihen frytet e socializmit, është një ëndërr që josh, deri ne kufijtë e nonsensit. Ne si shqiptare që i kemi kaluar vitet e soc/komunizmit, e kemi përjetuar zhgjëndrrën.

Më kujtohet, Zejmen, Lezhë 1986, ku punoja si mësues, në prag të Vitit të Ri, Kooperativa e bashkuar shiste vetëm 500 gram mish derri, për frymë. Një plakë e vetme 75 vjeçare, i kërcente para fytyrës kryetarit e kooperativës Dodë Dodës me copën e mishit si shami, duke e tallur.  Një kujtim figurativ i një mjerimi proverbial, se ku të çon marksizmi ekstrem ka mbetur i mbërthyer në memorien time.  Ne që e kemi parë këtë ne që e  kemi përjetuar fundin ekonomik të socializmit. Ishin kohët e tufëzave, nxënësit e mi, vinin të lodhur në klasë, ata ishin ngjitur gjer ne mal, ku kishin fshehur ndonjë derr për të mbajtur frymën gjallë. Ato ishin ditët e fundit të mjerimit ekonomik të komunizmit dhe socializmit, te cilin as brezat e rinj te pas diktaturës ne Shqipëri nuk e njohin, dhe natyrisht, është afër mendsh, që as mijëvjeçarët amerikanë se dinë ku bie me shtëpi.

Po pse presidenti Trump ne fjalimin para kombit deklaroi se Amerika nuk do te behet kurrë një vend socialist?  Pse u detyrua ai ta përmendte këtë fjalë? A do të jetë kjo deviza e tij për zgjedhjet e 2020?

Kamerat në moment u përqendruan tek Bernie Sanders, ish kandidati presidencial shpresëdhënës demokrat, për të parë reagimin e tij kur Trump sulmonte senatorin e krahut të majtë të Vermontit pasi ata e kishin transkriptin e fjalës së Trumpit më përpara ngjarjes.  Dhe sikur për ti dhënë një goditje të gjatë Sanders erdhën fjalët: “Sonte, ne ripërtërijmë vendosmërinë tonë që Amerika kurrë nuk do të jetë një vend socialist”. Kaq për kronikë.

A ka një rrezik socialist për Amerikën ? Pse është i pëlqyeshëm socializmi për 30 vjeçarët e sotëm amerikanë? Pse janë mbushur TV-net me intervistat e kongresistes, demokrates nga New Yorku, Alexandria Ocasio-Cortez me deklarata aq ireale sa do t’i bënte me turp dhe komunistët shqiptarë të lugës së florinjtë, kur tha se edhe ata njerëz, që nuk duan te punojnë do të paguhen nga shteti në kuadër të platformës së re për marrëveshjen e blertë.

E menjëherë këtë thirrje të Presidentit Donald Trump, CNN që anon majtas i quajti një fyerje. “Ishte një fyerje pasi ai po sugjeronte se demokratët duan ta çojnë SHBA-në në socializëm, që për një kohë të gjatë mendohet se kjo fjalë ka konotacion negativ në politikën amerikane. Mësohuni me këtë temë, thekson CNN-i, Trump e përdori atë në mënyrë të përsëritur në nëntor, ndërsa ai bënte fushatë për kandidatët republikanë dhe përfshirja e saj në adresën e Shtetit të Bashkimit sugjeron se ai do ta sjellë atë përsëri kur fushata e 2020-ës të rritet. Këtu janë disa nga mënyrat që Trump ka përdorur fantazmën e socializmit, ( Në fakt Manifesti komunist fillon me këtë fantazmë), duke përfshirë edhe për Venezuelën, si një argument kundër rritjes së taksave, si pjesë e një premtimi për mbrojtjen e Medicare dhe si një ëndërr për kundërshtarin e tij ideal.”

Por a është kjo. kështu vetëm taktikë politike? A ka një rrisk dhe a ka parapëlqim të socializmit në Amerikë?

Shumica e mijëvjeçarëve amerikanë identifikohen si socialistë, sipas sondazheve si nga Reason-Rupe dhe nga Fondacioni Përkujtues i Viktimave të Komunizmit. Ky është lajmi i keq ka edhe një lajm te mirë se vetëm 32 për qind e mijëvjeçarëve mund të përcaktojnë se çfarë është socializmi e në këtë mes kongresistja, Alexandria Ocasio-Cortez, shpesh mund të karakterizohet te jetë zëri i gjeneratës së saj injorante.

Gjatë një interviste për “60 Minutat” e CBS, Anderson Cooper e pyeti Ocasio-Cortez, se “Kur njerëzit e dëgjojnë fjalën “socializëm”, ata mendojnë Bashkimin Sovjetik, Kubën, Venezuelën. A është kjo, ajo që ju keni në mendje? ” Ai i shpërfilli të përmendte regjimet socialiste të Shqipërisë, Kamboxhias, Etiopisë, Polonisë, Rumanisë, Koresë së Veriut dhe Kinës, ndër të tjera. Megjithatë ajo u përgjigj: “Sigurisht jo. Ajo që ne kemi në mendje – dhe ajo që është e mendimi im është se politikat e mia më së shumti i ngjajnë asaj që shohim në Britani të Madhe, në Norvegji, në Finlandë, në Suedi. »Në fakt, propozimet e saj ekonomike i japin pak ngjashmëri politikave publike britanike dhe nordike. Në fillim të viteve 1950, Britania filloi të privatizonte programet e saj të sigurimeve shoqërore dhe pensioneve. Deri në vitet 1990, ndërsa dekadat e socializmit shkaktuan rritjen e rritjes ekonomike, Suedia ndoqi shembullin. As Suedia dhe Norvegjia nuk kërkojnë një pagë minimale, dhe Britania kërkon një pagë minimale si AOC 15 dollarë në orë. Britania dhe Finlanda ofrojnë një normë më të ulët tatimore të korporatave sesa Shtetet e Bashkuara, dhe të gjitha kombet që ajo emrat kanë norma më të ulëta se propozimi i saj prej 28 për qind. Askush nuk ka një regjim të kujdesit shëndetësor si socialist si skema e propozuar e saj Medicare-For-All, e cila përbën një marrje të plotë të kontrollit federal të kujdesit shëndetësor.

Po ju jap një shembull praktik, ku vini re radhë të gjata në Amerikë? Vetëm në Sekretarinë e Shtetit dhe në Postë. Pra në institucionet shtetërore pasi ajo janë inefektive për shkak të mungesës së konkurrencës.

Padituria e Aleksandrisë Ocasio-Cortez për ekonominë dhe çështjet e jashtme karakterizon gjeneratën e saj. Megjithë mbajtjen e diplomave të shtrenjta si në Ekonomi dhe Marrëdhënie Ndërkombëtare nga Universiteti i Bostonit, Ocasio-Cortez iu kundërpërgjigj me zemërim gjatë një interviste në programin “Firing Line” të Margaret Hoover, duke qeshur, “Unë nuk jam eksperte e gjeopolitikës”.  Pra ajo nuk është eksperte. Por a është ajo eksperte e The New Green Deal, e  Marrëveshjes së Re të Gjelbër, që duhet të bëhet në 10 vjet, kur në një deklaratë të mëparshme pat deklaruar se kështu, siç është bota nga ndotja do të shuhet në 12 vjet (Sic?).

Dokumenti në fjalë thekson investimet masive publike në prodhimin e energjisë së erës dhe të diellit, automjetet pa emetime gazrash dhe hekurudhat me shpejtësi të lartë, që do të eliminonin fluturimet ajrore dhe rindërtimin e te gjithë ndërtesave efikase për energji dhe rrjeteve të zgjuara të energjisë, si duke “punuar në bashkëpunim” me fermerët dhe fermerët për të lëvizur drejt teknikave bujqësore të qëndrueshme dhe shmangur rritjen e gjedhit, pasi plehu i lopëve çliron gazra. (sic !)
Rezoluta gjithashtu fsheh diçka që ka qenë thelbësore për idenë e Marrëveshjes së Re të Gjelbër që nga fillimi: Heqja e padrejtësive historike ndaj të varfërve dhe njerëzve me ngjyrë. Investimet publike duhet t’i japin përparësi asaj që rezoluta e quan “vijës së frontit dhe komuniteteve të rrezikuara”, të cilat përfshijnë njerëzit në zonat rurale dhe të paindustrializuara, si dhe ato që varen nga industritë me intensitet të lartë të karbonit, si nxjerrja e naftës dhe gazit që do të mbyllen.
Dhe në një masë që mund të mbështetet nga një gamë e gjerë e grupeve të mbështetjes, rezoluta shtrihet në gamën e plotë të prioriteteve progresive: ofrimin e kujdesit shëndetësor universal dhe strehimit të përballueshëm, duke siguruar që të gjitha vendet e punës të kenë mbrojtje sindikale dhe paga familjare mjedisi i biznesit pa konkurrencë monopoliste.
Përderisa te mos vijmë tek problemi i kostos, kjo është një utopi e bukur, pasi kurrkund nuk tregohet se si dhe nga e ku do të vijnë paratë për t’i paguar këto investime, madje kjo teori bie në kundërshtim edhe me ligjet e shkëmbimit energjetik të fizikës.

Por siç duket Socializmi është një sëmundje ekonomike e lindur nga zilia dhe injoranca. Për fat të keq, të dyja kanë shumë bollëk në politikën tonë të tanishme. Sëmundja ka gjetur një zëdhënëse tërheqëse – ndoshta, fatkeqësisht, zërin e gjeneratës së saj.

Duket se socializmi është si një sëmundje infektive që të gjithë duhet të sëmuren për të zhvilluar imunitetin. Siç theksoi Aleksandër Solzhenicin, “Për ne në Rusi, komunizmi është një qen i vdekur, përderisa për shumë njerëz në Perëndim është ende një luan i gjallë”.

Ky qen i vdekur, i dëbuar nga Rusia, fitoi një jetë të re në Shtetet e Bashkuara dhe rifitoi vitalitetin për t’u bërë një luan i gjallë brenda Partisë Demokratike.

Fitorja Demokratike e vitit 2018 në mesfushat solli ardhjen e re marksiste në Dhomën e Përfaqësuesve, të cilët po interpretojnë zgjedhjet si një mbështetje për politikat socialiste. Ata hoqën të gjitha pretendimet – pa liberalë, pa progresistë – ata janë krenarë që janë marksistë-leninistë të nxitur nga ideologjia dhe të përkushtuar për ta kthyer këtë vend në Shtetet e Bashkuara të Socialistëve të Amerikës.

Kjo turmë militante përbëhet nga njerëz të painformuar dhe të keq informuar që e shohin veten si viktima të pafat, nën paguar, nënvlerësuar të kapitalizmit, të mbingarkuar me xhelozinë se ka njerëz që janë gjithçka që nuk janë. Më vendin e të verbërve, ai me një sy është mbret; dhe mes një brezi të rinjsh injorantë, aktivistja e flaktë por “arsimuar cekët “ AOC, është kongresiste.

Nga këndvështrimi i demokratëve, Presidenti Donald J. Trump është një ndërprerës i asaj që ka qenë një tranzicion i butë ndaj së ardhmes së ndritshme socialiste. Në një përpjekje të bashkërenduar për të denigruar Presidentin dhe për të paralizuar autoritetin ekzekutiv, ata janë duke e quajtur atë një racist dhe në mënyrë flagrante ka shkatërruar çdo program në agjendën e tij.

Megjithatë, duke konsideruar se shumica e demokratëve që konkurrojnë për president janë të pasur, ose shumë mirë, krahasuar me njerëzit që synojnë të përfaqësojnë.

Michael Bloomberg, ish kryebashkiaku i Nju Jorkut është një miliarder, siç është Howard Schultz, ish CEO i Starbucks i cili po mendon të kandidojë si një i pavarur. Këta dy, që tashmë kanë akumuluar pasurinë e tyre masive, janë kritikuar nga  kandidatët e tyre demokratë / socialistë të cilët dëshirojnë të marrin pasurinë e tyre në emër të pabarazisë në të ardhura. Ky i fundit këto ditë propozoi një semantikë të re të fjalës milioner “ Me njeri që ka mjaftueshëm mjete ekonomike”. Politika tashmë është kthyer në semantikë.

Fuqia shtytëse e Partisë Demokratike është “pabarazi” ekonomike – argumenti që socialistët kurrë nuk lodhen qysh nga agimi i kapitalizmit është ideja joshëse e rishpërndarjes së pasurisë për masat e pakënaqura nga pabarazitë. Filozofia e zilisë dhe e zhdukjes së të pasurve i bën thirrje në një segmenti të madh të popullsisë që nuk e kupton se përkufizimi i “pasurit” është një spiralja e evolucionit që eventualisht do të arrijë çdo biznes dhe çdo individ që punon për të jetuar. Shteti pastaj në teori do të duhet ta  rishpërndante atë pasuri për të varfrit, ashtu siç qe dikur ne Shqipëri, ashtu siç bëhet sot në Kubë dhe Venezuelë, ku të gjithë – përveç politikanëve – janë po aq të uritur dhe të mjerë.

Ky është socializmi. S’ka iluzione. Ne shqiptarët që e kemi provuar mbi shpinë dhe i kuptojmë më mirë se të rinjtë e mijëvjeçarit, tregtarët e ëndrrave me lugën e florinjtë, jo pse qemë më të ditur por se e kemi pësuar.

Por Amerika qe dhe është Amerikë, pasi s’u besoi këtyre ëndrrave, por punës.