*Fqinjët e konsiderojnë Shqipërinë armik të rrezikshëm. Kur dikush është i rrezikshëm, atëherë duhet ose të likuidohet ose të dobësohet. Megjithatë, është më mirë të ta kenë frikën se të të duan. Atdheu im, krenaria dhe gëzimi im!/
* Zgjohu shqiptar, harro fe, krahinë, parti, bajraqe, oxhaqe. Bashkohu me vëllezërit dhe motrat e tua të gjakut dhe gjuhës. Mos lejo udhëtimin personal në gërmadhat e ferrit! /
Nga Aurel Dasareti/
***
Manipulimi/
Manipulimi është ndikimi tek të tjerët me anë të mjeteve për të cilat ata nuk kanë pamje të përgjithshme dhe për këtë arsye nuk mund të mbrohen prej tyre. T`i bësh budalla për të bërë ndonjë gjë në interes tëndin. Manipulimi është një problem social gjithëpërfshirës, por i fshehur.
Të gjithë ne kemi qenë të manipuluar. Fëmijët i manipulojnë të rriturit për të shikuar programet televizive që shfaqen pas kohës që ata duheshe të flinin. Reklama na manipulon për të blerë mallra që ne ”nuk e dinim” se na “nevojiten”. Babai manipulon nënën për të parë nevojën për një automobil (makinë) pak më të madhe me motor pak më të fortë. Dhe ajo e manipulon atë për të vizituar një restorant që është aq “i pastër” (shumë i shtrenjtë). Këto janë vetëm disa shembuj të pafajshëm të manipulimit të përditshëm.
Kjo nuk është ajo që më shqetëson mua.
Kur para një jave përfundova shkrimin e një libri shkencor (në anglisht, për punëdhënësit/jo për opinionin) për mënyrën se si manipulimi duhet të kuptohet dhe të trajtohet, unë kam qenë i përqendruar për forma dhe prirje të rënda të manipulimit nga tradhtarë të veçantë, kriminelë të veçantë, priftërinj/hoxhallarë të veçantë, agjentë (spiunë) të veçantë, qeveri të veçanta, sisteme të veçanta, fise/kombe të veçanta, shtete të veçanta. Dhe manipulimi që nuk është i kushtëzuar nga situata, por që është bërë një tipar personaliteti dhe që mund të dëmtojë shumë rëndë shëndetin dhe jetën e viktimave të manipuluesit.
Mungesa e njohurive
Meqenëse manipulimi zhvillohet në fshehtësi, derisa eventualisht të zbulohet/demaskohet, askush nuk e dinë cilësinë dhe sasinë e manipulimit që ka ndodhur. Pasi unë jam edhe ushtarak edhe psikolog dhe kam tetë vite përvojë luftarake, shumë shpesh jam takuar me fenomenin: manipulim.
Nuk ka dyshim se mungesa e njohurive për manipulimin, shoqërisë shqiptare i shkakton çrregullime shumë serioze me pasoja fatale: copëtimin, zhdukjen e Atdheut dhe shkatërrimin e tërësishëm (vdekjen) e gjithë Kombit tim.
Na e keni qitur emrin zi, për shkakun e juaj do ta humbim nënën Shqipëri. Askush nuk ju ndalon të shkoni në Kisha e Xhami por mos demonstroni për Greqi e Turqi, mos luftoni për Irak, Siri dhe Arabi o derra o thi!
Pas qindra e mijëra rasteve unë i kam zier përvojat e mia në një përkufizim, definicion konkret dhe kam mbledhur mostra për një libër rreth fenomenit manipulim.
Manipulimi është diskutuar pak në literaturën e përgjithshme psikologjike. Është koha që këtë fenomen ta vendojmë në qendër të vëmendjes. Unë kam parë shumë shembuj, duke përfshirë ekspertë dhe profesionistë të tjerë, që kanë qenë të manipuluar.
Si mund të thuash se të tjerët kanë qenë të manipuluar?
Në radhë të parë unë kam punuar shumë me fenomenin dhe e zbuloj atë shpesh kur të hasi përsëri atë. Së dyti, unë kam punuar gjatë në disa çështje shumë të serta dhe kam folur shumë me individët, palët, të pandehurit, ndonjëherë edhe miqtë dhe kolegët e tyre. Atëherë ajo del në shesh. Duke folur me më shumë njerëz se sa që gjykatësit i pranojnë si dëshmitarë në një gjyq, është e mundur për të zbuluar manipuluesit. Ata shpesh janë inteligjent dhe të artikuluar dhe vështirë për t`i zbuluar, por ata nuk mundin që gjatë gjithë kohës t`i bëjnë budallenj gjithë të tjerët. Duke folur me njerëz që me kalimin e kohës i kanë përjetuar ata në situata natyrore, ka shumë gjasa që disa prej tyre e kanë përjetuar çarjen e fasadës. Dhe, del përbindëshi.
***
Liria e mirëfilltë, shtrihet jo vetëm në qeniet njerëzore, por në të gjitha mjetet e tjera të prodhimit. Edhe toka apo kapitali mund të jenë “të lirë” në kuptimin se nuk janë të lidhur me përdorime të veçanta.
Kur liria është fakt, karakteri i shoqërisë përcaktohet tërësisht nga vendimet e anëtarëve të saj. Do të kishte rrugë të ndryshme në të gjitha aspektet e ekzistencës: në marrëdhëniet personale, në mendimet dhe idetë, në materialet dhe proceset prodhuese, në organizimin ekonomik e shoqëror etj. Në këto rrethana, individi do të zinte një vend të lartë. Forca më e dukshme tërheqëse e lirisë është forcë negative: mungesa e caqeve. Por liria ka edhe një aspekt pozitiv, i cili është edhe më i rëndësishëm: ajo u jep mundësi njerëzve të mendojnë për vetveten, të vendosin për atë çka duan dhe t`i kthejnë ëndrrat në realitet.
Një shoqëri jodemokratike, primitive-raciste-fashiste-terroriste (si kjo e FYROM-it, e Serbisë, e Malit të Zi) që ka për qëllim të siguroj epërsinë e një klase (sidomos race apo kombësie) mbi një tjetër, ajo mund ta përmbushë me efektivitet qëllimin e vet nëse të shtypurit mbeten indiferent/pasiv dhe nuk i bashkojnë forcat e veta. Por nëse qëllimi saj është të sjellë kushtet idilike të një shoqërie vërtetë demokratike, doemos do të dështojë. Midis idealit klasor, sidomos atij racor apo kombëtar, ekziston një hendek. Për ta kapërcyer këtë hendek, nevojitet një sistem i përpunuar shpjegimesh, i cili në vetvete nuk përputhet me faktet.
Sigurimi i pranimit nga të gjithë i ideologjisë është detyrë parësore e autoritetit sundues dhe kriter i suksesit të saj. Sa më gjerë të pranohet një ideologji e shpikur nga autoriteti pushtues, aq më i vogël do të jetë konflikti midis interesit kolektiv dhe politikës së ndjekur aktualisht, dhe e kundërta. Në rastin më të mirë, sistemet autoritare mund të shkojnë larg në rivendosjen e qetësisë dhe “harmonisë” së një shoqërie të këtillë. Në rastet më të shumta, nevojitet një farë shkalle shtrëngimi, dhe atëherë mund të përligjet me argumentet dinake, çka e bënë ideologjinë më pak bindëse, duke kërkuar përdorim force më të madhe. Derisa, në rastin më të keq, kur sistemi mbështetet në shtrëngim dhe detyrim duke terrorizuar “terroristët” fiktiv, të pafajshëm, shndërrohet në lojë të rrezikshme.
***
Në spitalet psikiatrike preferohet të varen në mur piktura (art). Qëllimi është për të larguar mendjen e pacientëve në diçka tjetër përveç sëmundjes. Nëse nuk më besoni, pyetni “doktor profesorin” me çrregullime mendore, pronarin e BDI-së, katundarin Ali Ahmeti i cili ka përvojë të madhe nga spitalet psikiatrike të Zvicrës.
Nëse një person vjedh një shishe birrë në dyqan, baza ligjore është mjaft e thjeshtë. Kur një person megjithatë fillon të vjedh “dyqan në dyqan”, merret me përvetësime ose vepron jo-besnikërisht ndaj kompanisë ku është i punësuar, çështja është më e komplikuar; është kjo tradhti, vepër penale. Kush çfarë dinte dhe kush ka marrë pjesë në veprimet, etj renditja e këtyre procedurave ligjore është thelbësore në këso rastesh.
Për një të punësuar që nuk e ka dëmtuar kompaninë, është e lehtë për t’iu përgjigjur akuzave ndaj tij, dhe sigurisht nuk ka asgjë për të fshehur. Por, për kriminelët është e pamundur, prandaj të tillët kanë nevojë që ta largojnë vëmendjen e punëdhënësit nga afera e vjedhjeve në ndonjë problem fiktiv që për punëdhënësin (rastin konkret-qytetarët e FYROM-it) do t`ishte shumë më i madh se afera aktuale. Kjo sa për blerje të kohës gjatë së cilës ndoshta punëdhënësi do ta “harronte” jo-besnikërinë e tyre.
Këtë manovrim tërheqje vëmendjeje nga “bombat” e Zoran Zaevit në diçka tjetër e përdorin kriminelët sllavo-folës të VMRO–DPMNE, sakatit Nikolla Gruevski, rospisë së shëmtuar Gordana Jankullovska etj dhe zagarët e tyre shqipfolës të BDI dhe PDSH: Ali Ahmeti, Abdilaqim Ademi, Menduh Thaçi etj. Dhe, terrorizohen shqiptarët e pafajshëm…
Shqiptarët ecën shumë ngadalë, dy decenie nuk i bashkërenduan përpjekjet dhe nuk vunë në lëvizje energji të mjaftueshme. Po të kishin vepruar të bashkuar, më herët, më shpejtë dhe me më vendosmëri, do t`u ishin dashur më pak energji dhe mjete për të kryer me sukses operacionin…
Historia dhe krenaria pellazge/ilire e Kombit tim është si një bazë e nevojshme në luftën kundër kolonializmit dhe dominimit të pushtuesve, por për momentin duhet të jemi pragmatik. Së bashku me partinë e Zaevit (nëse bashkëpunimin e kushtëzojmë me garanti 100% status i barabartë me sllavo-folësit) mund të rrëzojmë regjimin aktual të aparteidit.
***
Zgjohu shqiptar, harro fe, krahinë, parti, bajraqe, oxhaqe. Bashkohu me vëllezërit dhe motrat tua të gjakut dhe gjuhës. Mos lejo udhëtimin personal në gërmadhat e ferrit!
* USA, ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike (dasaretiaurel@yahoo.com.au)