1700 VEPRA ARTI –NE 75 VJETORIN E DITELINDJES /

Nga Luan Çipi/

Piktori i Popullit Skënder Kamberi e festoi 75 vjetorin e lindjes me madhështi, ashtu si e meritonte, në Muzeun Historik Kombëtar në Tiranë, në prezencë të qindra miqve e shokëve të tij artistë e njerëz të thjeshtë; ardhur nga të katër anët e vendit, e deri deputet e burra shteti. U shfaq një film dokumentar i bukur i krijuar posaçërisht nga studiuesi Ylli Drishti, që paraqiti jetën dhe krijimtarinë e tij më të spikatur, si dhe u ekspozuan 54 nga veprat e tij të shquara.

Ne, Vlonjatët, kemi të drejtë krenohemi për Skënder Kamberin. Ai, lindi në vitin 1939 në qytetin e Vlorës dhe tani i takon gjithë Shqipërisë, mandej i ka kaluar dukshëm kufijtë e vendit, si rrallë kush, deri ne Evropë, Azi, Afrikë dhe Amerikë. Më shumë se gjysmë shekulli me penelin e tij të artë, artisti i njohur ka merituar  vend nderi në artin shqiptar, me 1700  kompozime, portrete dhe pejsazhe, ndërsa fama e krijimtarisë së tij artistike, nëpërmjet ekspozitave të shumta, është vlerësuar në shumë shtete të botës, si në Itali, Gjermani, Francë, Greqi, Turqi, Austri, Rumani, Egjypt, Algjeri e deri në Kinë e Amerikë, ku ende admirohen mbi 300 vepra dinjitose të tij. Piktori i Popullit Shqiptar dhe Qytetari i Nderit i Qytetit të Vlorës Skënder Kamberi,  në vitin 2000 u shpall dhe nga  Qendra Biografike e Kembrixhit, ”Njeriu Ndërkombëtar i Pëlqyer në Fushën e Artit”.

Skënder Kamberi, pasi përfundoi me sukses mësimet në Liceun Artistik dhe në Akademinë e Arteve në Tiranë, u emërua në qytetin e tij të lindjes, ku u krijua ajo bashkësi e traditë, që u quajt “Shkolla Vlonjate e Pikturës”, në të cilën u renditën suksesshëm Nestor Jonuzi, Petrit Ceno, Rakip Shabani, Ilmi Bani, Agron Dine, Sabaudin Xhaferi, Agim Sulo dhe dhjetëra piktorë tepër të talentuar.

Piktura e Skënder Kamberit dallohet nga larg, se e ka të stamposur talentin e tij të rrallë dhe shquhet për koloritin e zgjedhur dhe idetë e përmbajtjen e shëndoshë artistike, që nis me përjetimin e traditave historike dhe të mbresave e fakteve nga jeta e përditshme: Skënderbeu, Vrana Konti, Kapedan Sali Vranishti, Naimi, Vaso Pasha, Dora Distria,  Kosova, Bukuria e Duarve Tona dhe deri te vajzat e bukura të Shqipërisë.

Piktori i Popullit Nestor Jonuzi, që gjatë gjithë jetës s tij artistike ka qenë i pandarë me të, me të drejtë tha në fjalën e hapjes së ekspozitës, se” Skënder Kamberi, ligjëroi me ngjyrën, kur të tjerët ende belbëzonin me të”.

Piktura e artistit vlonjat Skënder Kamberi është gjithnjë e freskët, produkt i lojës me ngjyrat. Veprat e tij janë sa historike, aq origjinale dhe moderne e bashkëkohore, besnike të natyrës  dhe  fantazisë, gjithnjë dinamike dhe ekspresive dhe shpesh impresioniste dhe ekspresioniste. Ato janë krijuar të inspiruar nga bukuritë e pa reshtura që natyra pajisi me tepri qytetin e Vlorës, të stolisur midis detit dhe malit dhe të rrethuar me gjelbërimin e përhershëm të ullinjve e portokalleve. Ai debuton lirshëm në të gjitha gjinitë me fakte direkt dhe nëntekste dhe me personazhet e deri me mjediset artistike, nëpërmjet shpërthimit dhe këngës melodioze të ngjyrave. Punët e tij më të mira, të vendosura në Galerinë Kombëtare të Arteve (40), në sallat e koleksionistëve Fatmir Braka, Arjan Salati, Bujar Leskaj etj., në studion e tij si dhe jashtë vendit, të duken sikur qajnë e qeshin, heshtin dhe gjallojnë, të befasojnë e të çlodhin, të revoltojnë e të kënaqin dhe të bëjnë që të të nguliten në ndërgjegje e deri thellë në kujtesë, për mos t’u ndarë lehtë nga vetja për shumë kohë. Ai ka analizuar e studiuar gjatë paraprakisht krijimin dhe e ka ndjerë e përjetuar vet çdo detal dhe e ka vendosur si koncentrat, në vendin e natyrshëm, të zgjedhur artistikisht.

Piktura e Skënder Kamberit është pasqyrim identik i personalitetit të tij njerëzor superior dhe fin.

Unë e kam njohur mirë atë qysh fëmijë dhe them se kështu ka qenë qysh herët: I mençur, i thjeshtë, i ndjeshëm, shoqëror, human, i dashur dhe i respektuar me shokë e miq të shumtë, familjar i mirë, i çiltër dhe i sinqertë, guximtar si ai dhe mbi të gjitha sa i talentuar aq dhe punëtor i palodhur.

Më lejoni që në mbyllje të rendis tre strofa, që kam veçuar për Skënder Kamberin dhe për shkollën vlonjate të pikturës.

SKËNDER KAMBERI

DHE SHKOLLA VLONJATE E PIKTURËS

Ju pyes, dijetarë, e shpjegoni dot,

Është fenomen apo rastësi:

Pse dhjetëra piktorë ka kjo Vlora sot,

Një ndodhi e rastit, apo ligjësi?

Secili me vlera, kushdo me një stil

Ku  Skënder Kamberi, dallohet në ballë:

Me dorën të artë, me shkëlqim si yll

Mjeshtër në ngjyrime, në tablo i rrallë.

-Ku  është  e veçanta, ku qëndron sekreti

Pse kjo Vlora jonë, nxjerr kaq shumë piktorë?

-Portokaj, ullinj, mali, kodrat, deti…,

Ngjyrat, veç t’i prekësh dhe i ke në dorë.

Tiranë, 05.02.2014