Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

MEDIA SHQIPTARO – AMERIKANE NË PEISAZHIN MEDIATIK AMERIKAN. “ALBTVUSA”, TELEVIZIONI I SHQIPTARËVE TË AMERIKËS

by

Gani Vila, drejtor i Televizionit të Shqiptarëve të Amerikës, në një rrëfim ekskluziv dhënë editorit të gazetës “Dielli” të Vatrës në New York, Sokol Paja, shpjegon për audiencën e gjërë shqiptaro-amerikane historinë e televizionit “ALBTVUSA”, televizioni si arkiv dhe memorie digjitale e komunitetit, televizioni si trashëgimi mediatike, kulturore, komunitare  e kombëtare e mërgatës shqiptare në Amerikë.

HISTORIKU I TELEVIZIONIT TË SHQIPTARËVE TË AMERIKËS “ALBTVUSA”

Televizioni i shqiptarëve të Amerikës ka filluar transmetimet e tij më datën 20 maj të vitit 2000 në shtetin e Michiganit. Në vitin 2003 ne startuam në mbarë Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe kudo në botë ku jetojnë shqiptarë. Qëllimi i hapjes së këtij televizioni ishte mbushja e një vakumi mediatik që ekzistonte në komunitetin shqiptar deri në atë kohë. Para viteve 90-të në Amerikë jetonte një komunitet i konsiderueshëm shqiptaro-amerikan i cili gjatë jetës së tij kishte hapur gazeta, revista dhe radio në gjuhën shqipe, por jo televizion me strukturë programore transmetimi në këto nivele. Prandaj hapja e këtij televizioni si dhe puna e përkushtuar e të gjithë stafit u kthye në një mision të rëndësishëm patriotik për të ndihmuar komunitetin shqiptar, për t’u integruar denjësisht në jetën progresive demokratike amerikane, por edhe për të ruajtur e trashëguar veçanërisht në brezat e rinj vlerat tona kombëtare si: traditën, kulturën, zakonet, historinë dhe gjuhën tonë shqipe, për të informouar, ndihmuar dhe për të plotësuar shpirtërisht shqiptarët e Amerikës me programe kulturore, komunitare dhe kombëtare. Hapja e Televizionit të Shqiptarëve të Amerikës dhe transmetimi i programeve tona në kanalet e televizioneve amerikane ka sensibilizuar edhe komunitetet e tjera për fuqinë, cilësinë, pasurinë e komunitetit tonë si një vlerë e shtuar në bashkëjetesën e shëndetshme amerikane. Televizioni i shqiptarëve të Amerikës (ALBTVUSA) me një komunikim të veçantë e të ngrohtë, për 24 vite rresht, vazhdon të pëcjellë përmes ekranit mijëra e mijëra intervista, atmosfera, emocione, aktivitete të shumta që janë zhvilluar kudo në komunitet, portrete patriotësh të spikatur, personalitete intelektualësh, biznesmenë të suksesshëm, komunitetet fetare, grupe e shoqata shqiptare, organizata studentore, histori të dhimbshme të njerëzve të persekutuar, histori suksesi në Amerike si dhe njerëz të ndershëm e të thjeshtë të punës, familje e femijë te suksesshëm, sportin, artin, kulturën etj.

“ALBTVUSA”, MIJËRA EMISIONE, REPORTAZHE, PORTRETE, DOKUMENTARË, AKTIVITETE TË KOMUNITETIT SHQIPTAR NË MICHIGAN

Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës ka bashkëpunuar me personalitete të shquara të politikës, shkencës, kulturës dhe biznesit në botën shqiptare-amerikane dhe të diasporës kudo në botë. Ne hymë në këtë rrugë të vendosur, pa frikë, me shumë besim dhe arritëm suksese falë projekteve të qarta dhe aftësive profesionale. “ALBTVUSA” ka në fondin e arkivit të vet me mijëra emisione, reportazhe, portrete, dokumentarë, aktivitete të komunitetit etj që nesër me siguri brezat e bashkeatdhetarëve tanë që do të vinë pas nesh do t’i dëgjojnë e do t’i shohin jo vetëm për mall, për studime historike, për eksperiencë, por edhe për të mësuar se çfarë roli ka luajtur në komunitetin shqiptaro-amerikan “ALBTVUSA” ç’është lajmi, si duhet trajtuar e si ndërtohet një dokumentar, një debat apo thjeshtë një bisedë me tolerancë, me etikë dhe kulturë komunikimi, me fjalor të pasur e plot dashuri në diasporë. Ne arritëm dhe ndërtuam me sukses portretin, fizionominë në formë dhe në përmbajtje të një televizioni model në diasporë, të pavarur politikisht dhe ekonomikisht, me liri të plotë, duke e kthyer atë në faktor të rëndësishëm bashkimi për komunitetin shqiptaro-amerikan dhe trojet tona etnike. Ka qënë është dhe do të jetë detyrë e vazhdueshme e ketij televizioni që të nxitë vazhdimisht bashkimin dhe solidaritetin mes shqiptarëve në vende dhe rajone të ndryshme duke iu ofruar njohje reciproke dhe respekt. Me publikun na ka lidhur një traditë e gjatë komunikimi i përzemërt me standart qytetar që arritëm ta ruajmë dhe t’i qëndrojmë besnik gjatë gjithë këtyre viteve në punën tonë. I gjithë ky sukses është arritur me shumë mund e sakrifica sepse nuk është e lehtë të bësh televizion në këto nivele duke qënë emigrant. Ne e kemi çuar në këto nivele “ALBTVUSA”-n së bashku me stafin tonë të mbrekullueshëm me shumë pastërti, me shumë emocion, shumë dashuri e sakrifica dhe me dinjitet. Kjo e bën edhe suksesin tonë të jashtëzakonshëm duke transmetuar dy orë program në Comcast çdo ditë në kohën kryesore 8:00pm deri 10:00 pm dhe 24 orë live në platformat Shqip TV, në TV Alb, në Tibo, në onlinë www.albtvusa.com live 24/7 si dhe në të gjitha rrjetet sociale. Prej 20 Majit të vitit 2000, kur është hapur Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës, e deri më sot që po realizojmë së bashku këtë intervistë, anë pregatitur dhe transmetuar për shikuesit shqiptaro-amerikanë mbi 173.200 orë me programe profesionale televizive. Këto janë orët që ne kemi pregatitur dhe trasmetuar deri tani në kanalet tona televizive të ALBTVUSA-së, por nuk janë veç shifra, ato kanë brënda vepra të rëndësishme, kanë vlera dhe janë kontribute në shërbim të komunitetit shqiptaro-amerikan dhe çështjes mbarë kombëtare shqiptare. Aty është historia, puna e sakrifica e nje komuniteti vital qe ka ditur të ruajë trashëgominë kulturore, gjuhën, traditat përballë kanosjes për asimilimin, fenomen ky që ka ndodhur me komunitetet e tjera. Gjithmonë jemi të fokusuar tek puna dhe fakti që ky qëndrim i deritanishëm ka funksionuar suksesshëm,  janë arsyet që unë nuk e kam thënë ose nuk e kam shkruar asnjëherë e këtë po ju a them tani. Nëse bëjmë një llogari të thjeshtë se sa kohë pune, mund, djersë dhe dollarë janë dashur për t’i pregatitur e transmetuar këto orë, së pari jo për modesti, por për kontributin e tyre, duhen falenderuar e respektuar ata donatorë që na kanë mbështetur, me ndihma ekonomike dhe ide ,së dyti ju siguroj se është investimi i pashoq në mbarë diasporën shqiptare në Amerikë dhe në botë që ka bërë dhe vazhdon të bëjë familja Vila në fushën mediatike që me investimet e saj ka arritur të jemi në vitin e 24-t të trasmetimeve të programeve televizive për shqiptaro-amerikanët dhe gjithë shqiptarët kudo që jetojnë në botë. Dua të theksoj se “ALBTVUSA” ka një trashëgimi sociale komunitare që me rubrikat, emisionet, lajmërimet, mundëson mbledhjen e donacioneve të konsiderueshme për raste të sëmurësh, fatkeqësish shëndeti apo natyrore si në emigracion ashtu dhe në vendlindje.

FOKUSI I PROGRAMEVE KULTURORE – KOMUNITARE – KOMBËTARE

Ndërtimi i programit të një televizioni në diasporë është pjesa më e vështirë dhe më e rëndësishme për jetën komunitare. Nga studimet e vazhdueshme që ne kemi bërë, diaspora shqiptare në Amerikë ka ngjashmëri të madhe nga pikpamja e përbërjes me atë të vendlindjes, por vlerësimi, mbështetja, interesi dhe lidhjet e komunitetit me televizionin tonë në hapat e para,për shumë faktore dhe arsye, kanë qënë në nivele të ulta. Gjatë rrugës kemi hasur edhe në mangësi e vështirësi të ndryshme të cilat ne i kaluam suksesshëm vetëm nepëmjet punës. Një faktor tjetër i rëndësishëm në suksesin e punës sonë kanë qënë edhe marrdhëniet tona të bashkëpunimit dhe shërbimit me institucionet,organizimet e ndryshme shoqërore, me aktivistë etj në komunitetin tonë në Amerikë, të cilat janë të shkëlqyera dhe në nivele të larta bashkëpunimi. Duke i njohur me hollësi çështjet komunitare, Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës ka krijuar një strukture programore gjithëpërfshirëse komunitare shqiptare. Në këtë kuadër një fokus të veçantë zënë programet kulturore, komunitare dhe kombëtare, me qëllim të ruajtjes dhe promovimit të identitetit, gjuhës, historisë dhe traditave të shqiptarëve në Amerikë. Televizioni i shqiptarëve të Amerikës është drejtuar dhe udhëhequr nga një platformë dhe strategji kombëtare, me vizion dhe largëpamësi të qartë tërësisht në shërbim të kombit shqiptar. Trasmetimet e programeve tona janë të strukturuara dhe të planifikuara për shikuesit me bazë vjetore, mujore dhe ditore. Ne kemi lidhje të forta dhe të besueshme me komunitetin shqiptaro-amerikan.  Shikuesit tanë e dinë se çfarë tematikash dhe emisione ne trasmetojmë ne në çdo orë të ditës. “ALBTVUSA” ndjek çdo sukses zhvillim e progres të diasporës në të gjitha fushat e jetës së saj dhe në bazë të kësaj dinamike përcaktojmë tematika e pergatisim emisionet në shërbim të komunitetit. Ne pregatitisim dhe transmetojmë programe jo çfarë ne mendojmë se shikuesit tanë duan, por çfarë ata duan. Që ta kuptosh dhe ta vësh në zbatim këtë formulë mediatike komunitare duhet eksperiencë dhe studime të vazhdueshme. Në këtë kuadër mbi 83% të materialeve që ne trasmetojmë në programet tona janë prodhime të Televizionit të Shqiptarëve të Amerikës që i përkasin jetës komunitare sukseseve e arritjeve të individëve në të gjitha fushat e jetës si në biznes, shkollim, art, kulture, sport, politikë, krijimtari letrare, aktiviteteve të institucioneve fetare,aktiviteteve individuale apo grupimeve të komunitetit shqiptaro-amerikan, festimit te festave kombetare etj. Duke jetuar në mërgim nuk mund të shmanget transmetimi 17 deri 20% i disa materialeve të prodhuara nga televizionet kombëtare shqiptare që janë në vendlindje e që kane intres për komunitetin. Ky raport i prodhimit dhe trasmetimeve tona na jep identitetin e televizionit të komunitetit shqiptaro-amerikan. Detyra kryesore e Televizionit të Shqiptarëve të Amerikës është të ndjekë, të studiojë, të analizojë dhe të suportojë jetën e larmishme gjithëpërfshirëse komunitare e ta arkivoje ate. Ky është nje kontribut i çmuar per vendlindjet tona të cilat për shkak të largesisë e arsye e të tjera e kanë të vështirë ta realizojnë atë. Ashtu si bletët që mbledhin nektarin në natyrë, “ALBTVUSA” grumbullon vlerat e komunitetit. Ashtu si bletët prodhojnë mjaltin, ilaç për njerëzit dhe “ALBTVUSA” prodhon emisione në shërbim dhe në interes të dimesioneve pozitive komunitare njerëzore. Unë po ju sjell më poshtë një pjesë të emisioneve që ne për 24 vjet rrjesht vazhdojmë t’i trasmetojmë në programet tona dhe mendoj se lexuesit e kanë të lehtë të kuptojnë mozaikun e strukturës programore si dhe dinamikën e aktiviteteve komunitare shqiptaro-amerikane; Emisione për fëmijë “Shqiponjat flasin shqip”, “Të mësojmë gjuhën shqipe”, “Vizion”, “Hapsirë pa kufi”, “Horizont”, “Argument”, “Thank You”, “ALBTVUSA në bizneset shqiptare”,”Kombi Ynë “, “Memo”, “Historia Shqiptare”, “Diaspora dhe Vendlindja”, “Kultura Shqiptare në emigracion”, “Wat’s New“, “Folklori Muzikor“, “Hitparada“, “Mozaik”, ”Debat”,”Speciale”, “Rubrika Sportive”, “Kondravers”, “Fjala e Specialistit “, “Identitet”, “Covid -19”, “Malësia e Madhe Pllëmbë e Thesar”, “Lajme”, “Historia nëpërmjet Këngës”,” Dëgjoni Këngën time”, “E dua këngën time”, “Ndihma bamirësia shpresë për jetën”, “Roli i Institucioneve Fetare në diasporë” etj. Prodhojmë filma dokumentarë kushtuar personaliteteve të komunitetit, emisione speciale, reportazhe etj. “ALBTVUSA” ka realizuar dhe vazhdon të realizojë projekte me rendësi dhe vlera të veçanta kombëtare shqiptare si psh.Misioni “Malesia e madhe Pëllëmbë dhe Thesar”, “Genocidi Grek në Shqipërinë Juglindore në vitet 1913-1914”. Të gjitha këto emisione zhvillohen në studiot e “ALBTVUSA”-së, të cilën në fillim të muajit Tetor faleminderit edhe donacioneve do ta kemi të re dhe me formate bashkëkohore. Po ashtu reklamat dhe lajmërimet krahës ndihmës ekonomike për televizionin tonë, ato janë një ndihmë e madhe për komunitetin shqiptaro-amerikan. Krahës veprimtarisë krijuese të ideve tona që paraqitëm në emisionet e më sipërme, ne ndjekim çdo aktivitet që zhvillohet në komunitetin shqiptaro-amerikan. Pjesë e programeve tona televizive janë edhe takimet me personalite amerikane, me kryebashkiakë, senatorë, kongresmenë me të cilët kemi percjelljë shqetësimet e kërkesat tona komunitare, por dhe për vendlindjet tona, sidomos për Kosovën e shqiptarët nën Malin e Zi. Kontakte të shpeshta e intervista me interes kemi zhvilluar edhe me punonjës policie, psikologë, avokatë, prokurorë, të cilët kanë shpjeguar fushat dhe shkallën e kriminalitetit në shoqërinë amerikane dhe komunitetin shqiptaro-amerikan si dhe rrugët e bashkëpunimit për parandalimin e krimeve sidomos në grupmoshat e reja. Të gjitha keto veprimtari i filmojmë, i editojmë, i trasmetojmë, por dhe i ruajmë në arkivin tonë. Aktualisht Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës ka arkivin më të madh komunitar televiziv, pasi krahas filmimeve tona 24 vjeçare, ALBTVUSA në arkivën e vet ka siguruar dhe arkivat e disa studiove të individëve të tjerë që kanë ushtruar aktivitetin e tyre para se të lëshonte sinjalin për trasmetim ALBTVUSA.

MIRËNJOHJE STAFIT PROFESIONIST DHE TË PËRKUSHTUAR

Pak më lart e krahësova punën e “ALBTVUSA”-s me bletët puntore dhe mirë bëra se ky krahësim i takon punës dhe kontributit, por ndryshimi mes nesh (bletëve dhe “ALBTVUSA”), pse të mos dihet, është shumë i madh. Ja me dy fjalë po ja u them; zotërinjtë e shesin mjaltin e bletëve me para, ndërsa ne prodhimet tona i trasmetojmë falas për komunitetin shqiptaro-amerikan. “ALBTVUSA” me aktivitetet e saj të vazhdueshme jo vetëm ka forcuar, ruajtur dhe trashëguar vlerat kombëtare, por edhe ka qënë dhe është faktor bashkimi në komunitetin shqiptaro-amerikan. Që nga 20 Maji i viti 2000 deri në vitin 2020, kur erdhi Covid -19, Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës çdo vit rrjesht në mënyrë profesionale me pjesëmarrje masive nga 500,600 deri në 1000 bashkëatdhetarë, ka organizuar aktivitete në kuadër të datave tona historike dhe atyre tradicionale si: 28 Nëntorin- ditën e Pavarësisë së Shqipërisë, 8 Marsin, Natën e Vitit të Ri, Shën Valentinin, koncerte, simpoziume, takime e aktivitete të tjera me vlera të mëdha. Qëllimi i ketyre organizimeve nuk ështe vetëm perkujtimor, edukativ, argëtues, por edhe që në këto aktivitete të mbledhim sa më shumë të rinj në menyre që të takohen, të njihen me njëri-tjetrin e te lidhen mes tyre. Për 21 vjet rresht, me programe specifike “ALBTVUSA” nga data 26 Gusht deri në 8 Shtator të çdo viti, trasmeton emisione, biseda, filma, dokumentarë etj. kushtuar misionit dhe epokës së Nënë Terezës. Krahës prezencës sonë me kamera dhe gazetarë në evenimentet që organizohen nga komunitetet fetare, shoqata, organizata apo aktivistë të ndryshëm komunitarë, ne transmetojme edhe dokumentarë, filma, koncerte, festivale, ceremoni dhe ngjarje të rëndësishme të fushave të ndryshme për komunitetin shqiptaro-amerikan. Në sukseset e punës mediatike që ne si televizion kemi arrirë deri tani unë vlerësoj shumë rolin dhe kontributin që kanë luajtur  dhe po vazhdojnë të japin stafi i ALBTVUSA-së në vite. Falenderoj të gjithë punojnësit që kanë punuar dhe punojnë në Televizionin e Shqiptarëve të Amerikës pa përjashtim, por do të veçoja disa prej tyre të cilët po punojnë prej shumë vitesh në televizion por i kam patur mbështetje veçanrishtë në kohë dhe ditë të vështira.Për të gjithë kam shumë fjalë “ari” për të thënë, por sot nga zemra veç i falenderoj. Do ta nisë me bashkëshorten time Valentina Vila që vazhdon të punojë në Televizion që prej 22 vjetësh, Rafael Floqin 20 vjet, Astrit Kalibaqi 18 vjet, Ilir Myftari 17 vjet, Agim Blloshmi 15 vjet, Beqir Sina 14 vjet, Jola Rexho 9 vjet dhe Lidia Balaj 8 vjet.

TV SI FORMË E RUAJTJES SË KULTURËS DHE IDENTITETIT TË MËRGATËS SHQIPTARE NË USA

Televizioni ka vetëm një shërbim. Komunikimi nëpërmjet ekranit me shikuesit është forma më e arrirë deri më tani në fushën mediatike. Thjesht nga ekrani vjen produkti i gatshëm veç duhet ta ndjekim.Ekrani, pamja, ndikon në përqasje, në afrim, ndërgjegjshëm dhe instiktivisht tek shikuesit por e rëndësishme dhe ndikim të veçantë për t’i afruar ata me ekranin është përmbajtja, ç’ka është gatuar në programet që ne transmetojmë. Të dy këto element duan angazhim, punë, përkushtim dhe investim ekonomik të cilat në botën e lirë të emigracionit janë në raport të zhdrejt me diasporën shqiptaro-amerikane nga pikpamja e konceptimit dhe vlerësimit. Si të gjitha mediat e tjera edhe Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës luan një rol të rëndësishëm si formë e ruajtjes së kulturës dhe identitetit në shërbim të mërgatës shqiptaro-amerikane. “ALBTVUSA” ofron një hapësirë ku shqiptarët mund të shprehin dhe ndajnë vlerat, interesat, problematikat dhe aspiratat e tyre personale apo si një grup etnik dhe kombtar në shoqërinë amerikane. Ne e dimë e vlerësojmë rolin e ekranit të televizionit dhe e përdorim atë gjithmonë pozitivisht në shërbim të këtij komuniteti dhe në vecanti në edukimin e brezave të rinj shqiptarë që janë lindur ose rritur në Amerikë, duke u sjellë informacione dhe njohuri mbi origjinën, gjuhën, historinë dhe kulturën e tyre. Në këtë mënyrë mundësojme konsolidimin e marrëdhënieve me vendlindjen dhe ruajtjen e identitetit të mërgatës shqiptaro-amerikane.

TV SHQIPTAR NË PEISAZHIN MEDIATIK SHQIPTARO-AMERIKAN

Sot Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës është kthyer në një institucion të rëndësishëm mediatik kombëtar. Kanali ynë, logoja e programit të “ALBTVUSA”-s është në ekranet e të gjithë shqiptarëve krahas shumë programeve të tjera prestigjoze amerikane. Makinat me logon e Televizionit të Shqiptarëve të Amerikës udhëtojnë çdo ditë rrugëve të Amerikës kudo ku ka shqiptaro-amerikanë. Ajo terheq vemendjen e shumë njerëzve e shpesh na pershendesin me rënien e një burije, me nje buzeqeshje e me dorën e ngritur lart. Sa shumë emocionon na përcjell ky fakt. Kjo na gëzon, na bën të ndjehemi shume mirë, të respektuar dhe të nderuar nga të gjithë shqiptarë të ardhur nga trevat tona etnike shqiptare si dhe nga gjeneratat e reja të lindura këtu në Amerikë. Ne nuk i bëjmë reklamë vetes,të tjerët bëjnë reklamë tek ne.  Vendi që zë dhe kontributi që jep Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës në peisazhin mediatik shqiptaro-amerikan vlerësohet nga vetë shikuesit që kanë 24 vjet që i ndjekin çdo ditë programet tona. Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës është një media unike në peisazhin mediatik shqiptaro-amerikan. Është i pari dhe i vetmi televizion në shtrirje, në kohë dhe në hapësirë, në gjuhën shqipe në të gjitha kohërat e historisë së diasporës mbarë shqiptare kudo në botë. “ALBTVUSA” është një media e pavarur nga asnjë parti politike, organizatë, institucion apo shtet. Është një media e hapur që respekton lirinë e shprehjes, pluralizmin, diversitetin e mendimit dhe profesionalizmin. Ne stafi i “ALBTVUSA”-së dallohemi pasi gjithmonë e realizojmë punën tonë në grup, me etikë, me moral, me koncepte, qëllime dhe dashuri tërësisht në shërbim dhe suport të së mirës. Është një media e angazhuar, e cila mbështet çështjet dhe interesat e shqiptarëve në Amerikë dhe kudo në botë. “ALBTVUSA” është një media që kontribuon në zhvillimin komunitar të shqiptarëve të Amerikës, duke promovuar iniciativa, projekte, aktivitete dhe bashkëpunime që përmirësojnë cilësinë e jetës së tyre.

TV SI MEDIE E KOMUNITETIT, HAPSIRË, ORIENTIM DHE ZHVILLIM KOMUNITAR

Televizioni i shqiptarëve të Amerikës është media e komunitetit që ofron një hapësirë për komunikim, informim, edukim dhe zbavitje për shqiptarët që jetojnë në Amerikë, është një media që orienton dhe ndihmon komunitetin shqiptar në Amerikë të integrohet në shoqërinë amerikane, duke respektuar ligjet, rregullat dhe normat e saj. Zhvillimi komunitar është ushqimi i përparimit të punës tonë e si i tillë jo vetëm se e ndjekim dhe e pasqyrojmë atë, por shpesh Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës sjell idera dhe krijojmë mundësira në zhvillimin komunitar në të gjitha fushat, të cilat janë pasqyruar në aktivitetet dhe emisionet e ndryshme për të cilat fola pak më lartë. Si një emigrant i ardhur pas viteve 1990-të, pata mundësinë që nga viti 2000 e në vazhdim, të kontribuoja dhe më von të drejtoj Televizionin e Shqiptarëve të Amerikës (ALBTVUSA). Një television privat të cilin kur e kuptova se televizioni nën drejtimin tim ishte pasuri shumë e fuqishme dhe e rëndësishme në jetën e komunitetit shqiptaro-amerikan dhe më gjerë e ktheva atë tërësishtë në television publik në shërbim të mbarë çështjes kombëtare shqiptare.

GANI VILA, TELEVIZIONI, FAMILJA

Në vitin 1985 martohem me Valentina Elise Vila (Tupa), nga qyteti i Korçës me profesion mësuese gjuhë – letërsie. Kemi dy fëmijë. Djali, Ermir Vila, ka mbaruar Universitetin Michigan State dhe Mastër në Detroit Mercy. Punon në sektorin e policisë. Aktualisht, është dedektiv në qytetin Shelby TWP Michigan. Ermiri është i martuar me Gina Vila ( Camaj )me origjinë nga Malësia e Madhe dhe kanë tre vajza. Blerina Lumaj ( Vila ) ,eshtë vajza . Ka mbaruar Universitetin Michigan State si dhe Mastër në Wentworth and associates Dr.Blerina Lumaj PsyD.LLP.Ka mbaruar doktoraturën për Psikologji dhe ushtron punën si psikologe klinike me pacientë me semundje të ndryshme në Michigan. Ështe e martuar me malësorin Blerim Lumaj nga Vermoshi edhe ata kanë katër vajza. Familja ime me një bashkëjetesë të shkëlqyer familjare si dhe shtatë mbesat e mija si yje janë pasuria ime më e madhe. Më 17 Dhjetor të vitit 1999, falë llotarisë Amerikane, erdha në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe u vendosa në shtetin e Michiganit. Jeta ime në emigracion në SHBA, është e lidhur përjetësisht me Televizionin e Shqiptarëve të Amerikës. Nga 15 shtatori i vitit 2000 deri më sot nuk jam shkëputur asnjë ditë nga ALBTVUSA. Kam drejtuar dhe kam punuar në të gjitha pozicionet e punës, i njoh dhe aplikoj të gjitha proçeset që ka një televizion duke nisur nga kamera, montazh, redaktime deri tek transmetimi final. Jam gazetar me mbi 2685 intervista, biseda, formate të ndryshme televizive etj. Jam ideator i mbi 90% të ideve programore, ndërtoj programet strukture që trasmetojmë çdo ditë, jam autor i teksteve dhe i skenarëve të shumë dokumentarëve, filma dokumentarë etj. Që nga viti 2004 vazhdoj të jem Drejtor i këtij Televizionit. Për kontributet e dhëna gjatë 24 viteve Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës, stafi i tij dhe unë kami marrë disa çmime, mirënjohje, çertifikata të ndryshme, për kontributin në fushën e mediave, traditës dhe kulturës shqiptare si: “Nderi i Trevës së Vakëfeve”, “Mirënjohës i Kombit Shqiptar” etj dhe më 13 Qershor të vitit 2022 unë dhe Televizioni i Shqiptarëve të Amerikës jemi dekoruar me titullin “Kalorës i Urdhërit të Flamurit”.

SHKOLLAT SHQIPE NË DIASPORË, APOSTUJ TË SHQIPTARIZMËS

by

Sokol Paja/

Shkollat e gjuhës shqipe, kulturës, historisë, muzikës, këngëve e valleve shqipe në diasporën shqiptare anëkënd botës përbëjnë një trashëgimi të shkëlqyer të veprimtarisë së gjallë të shqiptarëve nëpër botë dhe janë themel i fortë i pavdekësisë së identitetit kombëtar shqiptar në mërgim. Veprimtaria patriotike, kulturore dhe komunitare e shqiptarëve në diasporë sot më së miri përfaqësohet me nder, dinjitet, krenari e lavdi prej shkollave shqipe. Mësues pasionantë, patriotë të flaktë, atdhetar të zjarrtë, mbështetës të pakursyer të arsimit e kulturës kombëtare, prindër e nxënës, dashamirës të huaj të komunitetit shqiptar në diasporë, po japin një kontribut historik për ruajtjen e gjuhës shqipe, nderimin e figurave të shquara të kombit shqiptar, kultivimin e traditave tona kombëtare dhe mbajtjen e pa shkëputur të lidhjes shpirtërore e materiale me Shqipërinë, Kosovën e trojet shqiptare etnike. Kontributi i shqiptarëve në mërgatë ka qenë historik për gjuhën shqipe dhe çështjen kombëtare. Shqiptarët nuk kursyen asgjë sa herë atdheu ishte në rrezik. Amaneti i Filip Shirokës se “Kurrë nuk kemi të drejtë të quhemi komb i qytetëruar, sado që të mësojmë gjuhë të huaja, sepse kombi nuk qytetërohet vetëm me mësimin e gjuhëve të huaja, por me mësimin e gjuhës së vet” është bërë një motiv i madh për çdo atdhetar që jep kontribut për kulturën dhe identitetin tonë kombëtar në mërgatë. Me zhvillimin e jashtëzakonshëm të emigracionit e teknologjisë, në kushtet e një multikulturalizmi global, përpjekjet për identitet, gjuhë e kulturë kombëtare janë një akt i madh patriotik i shqiptarëve të mërguar. Shkollat e gjuhës shqipe, kulturës, historisë, muzikës, këngëve e valleve në diasporë përbëjnë krenari kombëtare. Kushdo që ndihmon në ruajtjen e gjuhës shqipe dhe identitetit kombëtar shqiptar në mërgatë, është hero i gjallë i kombit tonë.
Gjuhëtari i shquar Eqrem Çabej shprehej se “Gjuha është pasqyra më e qartë e një kombi dhe e kulturës së tij” dhe shqiptarët sot na bëjnë krenarë anëkënd botës për motivimin e përkushtimin e tyre autentik. Shkollat shqipe në mërgatë janë themel i vazhdimësisë sonë historike, lidhjes organike, shpirtërore e kombëtare. Shkollat shqipe në Gjermani, Zvicër, Itali, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Greqi, Mbretëri e Bashkuar, Kanada, Australi etj përbëjnë një imazh magjepës kombëtar të shpërndarë në të gjitha anët e globit. Shkollat e gjuhës shqipe, kulturës, historisë, muzikës, këngëve e valleve në diasporë kanë lidhur e forcuar komunitetet tona, kanë krijuar bashkësi patriotike të fuqishme si ekonomike, sociale e kulturore. I kanë dhënë një imazh të fuqishëm, zë dhe forcë komunitetit shqiptar në raport me komunitetet e tjera në vendet ku jeotjnë.
“Themelin e diturisë dhe të atdhetarisë e përbën gjuha shqipe” porosiste Mid’hat Frashëri. Nuk mund të jesh shqiptar nëse nuk mëson shqip, nuk flet shqip, nuk kontribuon për mësimin shqip, nuk e viziton Kosovën, Shqipërinë e viset tona etnike. Mësimi shqip, këngët e vallet, koncertet e ndryshme përveç se janë një investim për përjetësinë e kombit shqiptar, i kanë lidhur shqiptarët në diapsorë, i kanë bërë më të afërt dhe detyrimisht kanë lidhur diasporën me vendlindjen. Shkollat shqipe në diasporë udhëhqiqen prej kapaciteteve të shquara intelektuale në mërgatë, kanë mësues të licencuar, kanë literaturë e teknologji të shkëlqyer, drejtues të pëkushtuar, prindër bashkëpunues e nxënës që janë të etur për mësimin shqip, këngët e vallet e bukura shqipe. Është e shenjtë dëshira dhe përkushtimi i mërgimtarëve për mësimin shqip. Për shqiptarët në mërgatë ashtu siç thoshte Eqerem Çcabej “Gjuha është sendi më i çmueshëm i një populli dhe për popullin shqiptar është i vetmi thesar”.
Federata “Vatra” e gazeta “Dielli” janë kthyer në promotore të jashtëzakonshme të shkollave shqipe. “Vatra” për disa vite me radhë hapi dyert për zhvillimin e mësimit shqip brenda në Vatër. Në një hark kohor të dy viteve më shumë se 40 shkolla shqipe janë pasqyruar imtësisht në gazetën “Dielli” nëpërmjet trajtesave ekskluzive të intervistave e reportazheve duke paraqitur risi në shtypin shqiptar të mërgatës. Kjo mbështetje do të vazhdojë përjetë. Përpjekjet e mësuesve, prindërve e kontributorëve të mësimit shqip në diasporë duhet të kombinohen edhe më ndihmën e shtetit, të Shqipërisë e të Kosovës. Shtetet tona duhet të shtojnë buxhetin për diasporën, të lidhen më fort më shqiptarët në mërgatë dhe të mbështesin pa kushte arsimin shqip. Diaspora ka një kontribut të jashtëzakonshëm në ekonominë kombëtare dhe vëmëndja institucionale duhet të jetë më efikase. Thënia e Akademik Gjovalin Shkurtaj se “Mbrojtja e gjuhës është detyrë dhe peng nderi për çdo shqiptar” duhet të jetë motivim për mërgatën tonë që këtë zhvillim të jashtëzakonshëm të mësimit shqip në diasporë jo vetëm që ta ruajë në këto nivele por edhe ta zhvillojë më shumë pasi kombi ynë, gjuha jonë, kultura e kombit tonë do të jenë të gjalla ndër breza, të patjetërsueshme, të paharrueshme, të pazëvëndësueshme në mës të kulturave me të cilat përballemi, jetojmë e punojmë çdo ditë. Shqiptaria do të rrojë sa përjetësia për sa kohë në themel të zhvillimit është kultura e gjuhësia…

Foto ilustrim: Shkolla Shqipe Gjenevë

Çështja e Kosovës në librin “Shqipëria dhe shqiptarët në udhën e rimëkëmbjes” të Dr. Elez Biberaj

by

Sokol Paja/

Çështja e Kosovës në librin “Shqipëria dhe shqiptarët në udhën e rimëkëmbjes” të Dr. Elez Biberaj përbën një kontribut të veçantë për njohjen më të thellë të raportit shqiptaro-serb dhe përplasjeve që e kanë karakterizuar Serbinë e Kosovën. Çështja e Kosovës përbën pjesën më të rëndësishme të studimit e trajtuar me një analizë të detajuar, e cila hedh dritë në përplasjet ndërmjet shqiptarëve dhe serbëve. Një konflikt i vjetër i kultivuar ndër shekuj ku autori analizon me burime të besueshme dhe shterron në mënyrë të detajuar raportet ndërmjet dy popujve. Ky studim është një udhërrëfyes për analistët mediatikë, studiuesit e shkencave politike, të marrëdhënieve ndërkombëtare, kërkuesit shkencor në fushën e sigurisë dhe çështjeve të rajonit. Libri i Dr. Elez Biberaj si përmbledhje e 15 shkrimeve, kumtesave, fjalimeve e studimeve të mbajtura prej autorit në qarqet akademike dhe mediatike rreth “Shqipërisë dhe Shqiptarëve” është shumë aktual dhe shërben si pikë referimi shumë e rëndësishme për të kuptuar shkaqet dhe pasojat e konfliktit shqiptaro-serb. Me të drejtë Prof.Nikolla Panos në parathënie, shprehet se libri ka merita të veçanta pasi na jep perspektiva të dobishme për të vështruar zhvillimet kryesore në Kosovë dhe në Shqipëri, në intervale të ndryshme gjatë 30 viteve të kaluara.

Në çështjen “Konflikti në Kosovë” Dr.Biberaj trajton origjinën e konfliktit serbo-shqiptar, analizon me gjakftohtësi raportet e tensionuara ndërmjet tyre dhe i jep lexuesit një panoramë të përgjithshme që në themel kishte pabarazinë në trajtim që serbët iu bënin shqiptarëve të Kosovës. Autori shprehet se statusi dhe trajtimi që iu bëhej shqiptarëve në ish-Jugosllavi si një prej etnive me numrin e popullsisë më të madh nuk ishin më përpjesëtim të drejtë me numrin e popullsisë dhe dëshirat e tyre të shpallura publikisht. Sipas autorit, shqiptarët e Kosovës kishin gjithnjë e në rritje çështjen etnike ku pakënaqësia e masës ndaj autoriteteve, ngecja ekonomike, pakësimi i mundësive për të ecur përpara, gjendja e keqe shoqërore dhe rënia e standardeve të jetesës i shoqëronte ata. Sipas Dr. Biberaj pavarësisht nga persekutimi i egër dhe përpjekjet për ti asimiluar dhe shkombëtarizuar forcërisht shqiptarët, vetëdija etnike dhe vendosmëria e kosovarëve u shtuan. Sipas Dr. Biberaj policia sekrete, nën drejtimin e Zëvendëspresidentit (serb) Aleksander Rankoviç, shtypte të drejtat kombëtare dhe njerëzore të shqiptarëve. Kosova trajtohej thjesht si një koloni serbe dhe shqiptarët u shfrytëzuan politikisht, ekonomikisht, si dhe nga pikëpamja shoqërore. Në analizën e tij autori thekson se megjithëse shqiptarët përbënin shumicën e popullsisë së Kosovës, monopolin e posteve të kualifikuara, administrative dhe profesionale, e kishin serbët dhe malazezët, që i përdornin mjetet e tyre politike për të ruajtur statusin e tyre të privilegjuar.

Në çështjen “Kosova: beteja për njohje” autori analizon raportin e shqiptarëve dhe serbëve në një armiqësi tradicionale, analizohet sfondi historik i konfliktit etnik shqiptaro-serb, shtypja e përgjakshme e protestave studentore të vitit 1981 etj. Në këtë studim voluminoz dhe të rëndësishëm autori paraqet në mënyrë kronologjike sfondin historik të marrëdhënieve shqiptaro-jugosllave duke i dhënë përgjigje me argumente shkencore pikëpyetjes së madhe “Kosova si urë lidhëse apo mollë sherri?”. Autori shterron përplasjen dhe analizon rrënjët e konfliktit si pasojë e ringjalljes së nacionalizmit dhe thellimit të armiqësive etnike në Kosovë si shkak i padrejtësive, shtypjes dhe diskriminimit të shqiptarëve prej regjimit serb. Dr.Biberaj analizon me detaje strategjinë e Beogradit të cilët përdorën ushtrinë, shtypjet e pakënaqësive e revoltave, gjyqet dhe spastrimet e inteligjencës në përpjekje të minimalizimit të kërkesave të shqiptarëve për Kosovën Republikë. Në çështjen “Kosova, fuçi baruti e Ballkanit” autori Dr.Biberaj trajton mjeshtërisht mitin historik të Kosovës, popullsinë shqiptare në Kosovë, pretendimet e historianëve serbë dhe sqarimi i mitit fetar të ngritur prej serbëve se konflikti serbo-shqiptar kishte sfond fetar se gjoja shqiptarët donin të krijonin shtet islamik në zemër të Ballkanit. Faktet historike, analiza e detajuar, interpretimi i tyre, ofrimi në trajtim i një qasjeje panshqiptare të konfliktit serbo-shqiptar, i japin librit një vlerë të jashtëzakonshme historike dhe shkencore. Një tjetër çështje me rëndësi të veçantë autori trajton “Kosova, lindja e një shteti të ri” duke na prezantuar pikëpamjet historike dhe politike përfshirë sfidat dhe betejat e përgjakshme, ngërçin e brëndshëm politik, dialogun dhe negociatat e Kosovës me faktorin ndërkombëtar deri në pavarësinë e saj. Lexuesi shqipfolës ka shumë informacione, të dhëna dhe burime të shumta e të besueshme duke na sjellur një analizë të thelluar të raporteve të midis shqiptarëve dhe serbëve, kjo si rrjedhojë e eksperiencës së gjatë si gazetar dhe drejtues i Zërit të Amerikës, si Shef i seksionit shqip të Zërit të Amerikës dhe tani si Drejtor i VOA-s për Euroazinë. Falë formimin akademik në Columbia University në shkencat politike, si ekspert i politikës ndërkombëtare e bën librin të rëndësishëm dhe në arenën ndërkombëtare. Dr.Elez Biberaj ka qenë dhe është një zë i fuqishëm i çështjes kombëtare, i cili falë penës së tij të prehtë dhe vizionit largpamës përfaqëson denjësisht shqiptarët në mediat e shkruara dhe vizive si pena më e fuqishme në diasporë.

Studimi i Dr.Elez Biberaj “Shqipëria dhe Shqiptarët në Udhën e Rimëkëmbjes” përbën një ndër studimet më serioze dhe dinjitoze në mërgatën shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës që pas shembjes së komunizmit deri në ditët e sotme dhe radhit Dr.Biberaj ndër shqiptarët më me ndikim dhe kontribut të jashtëzakonshëm në marrëdhëniet shqiptaro-amerikane dhe lartësimin e vlerave më të çmuara të kombit shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

SHKOLLAT SHQIPE NË VERIUN E GJERMANISË, VATRA TË MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE, KULTURËS E HISTORISË KOMBËTARE

by

Eriselda Vrapi mësuese në shkollat shqipe në veriun e Gjermanisë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Gjermani nëpërmjet mësimit të gjuhës, historisë e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore e komunitare.

Me mësuesen Eriselda Vrapi bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

SHKOLLAT SHQIPE NË VERIUN E GJERMANISË

Shkollat shqipe në veriun e Gjermanisë nuk janë një e vetme. Ato filluan funksionin e tyre më 7 mars të vitit 2022, fillimisht në Bremen dhe më pas edhe në qytete të tjera si Kiel, Lubeck, Quickborn, Elmshorn dhe Pinneberg etj. Ky proces është iniciuar dhe realizuar nga konsulli i nderit të Shqipërisë për Hamburgun dhe Schleswig  Holstein, Zotit Kolë Gjoka. Një iniciativë e cila synoi dhe arriti pikërisht mundësimin fëmijëve shqipëtarë mësimin e gjuhës sonë shqipe sëbashku me kulturën dhe traditat tona. Tashmë, pak më shumë se një vit më vonë, numërojmë disa shkolla në qytete të ndryshme me disa qindra fëmijë plot etje e dëshirë për mësimin e shkrimit, leximit dhe te folurit e gjuhës shqipe dhe jo vetëm. Mësimi në secilën prej shkollave realizoheet 2 herë në jave me nga 2 orë mësimore për secilin grup fëmijësh të ndarë sipas aftësivë të tyre gjuhësore në gjuhën shqipe. Këtë vit kemi dhe themelimin e shoqatës ‘Lëvizja e Arsimtarëve dhe Prindërve Shqipëtarë në Veriun e Gjermanisë’ e cila ofron mbështetjen e duhur të trupës pedagogjike në bashkëpunim me prindëritt dhe komunitetin. 

KURRIKULA MËSIMORE DHE BASHKËPUNIMI ME KOMUNITETIN

Mësmdhënia është një proces i cili është i vetëmenaxhuar dhe hartur nga vetë mësuesit duke u bazuar në nevojat e sevilit prej grupeve të nxënësë dhe ftësive të tyre duke u bazuar në aftësitë e tyre si gjuhësore edhe moshore. Metodat janë të ndryshme te cilat sigurojnë të aftësojnë të folurën, leximin dhe shkriminn e gjuhës shqipe. Diversiteti i niveleve gjuhesore dhe moshore brënda një grupi nxënësish është një sfidë më vete e cila menaxhohet nga secili prej nesh. Fatmirësisht, të gjithë nxënësit janë të pajisur me libra të gjuhës shqipe të mundësuara nga Qendra e botimeve për Diasporën dhe ambasada e Shqipërisë të cilat na kanë ardhur në ndihmë në këtë nismë gjithmonë të pershtatura edhe me materiale shtesë qe siguron secili prej mësuesve. Komuniteti ka treguar një dëshirë dhe angazhim për mbështetje dhe bashkëpunim në këtë nismë dhe është gjithmonë i gatshëm të mundësojë prezencën fizike të fëmijëve në shkollë.  Gjithashtu mbetet akoma shumë punë për tu bërë dhe dëshira nuk mungon aspak nga asnjë prej palëve. 

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË GJERMANI 

Sami Frashëri dikur ka thënë : ‘Nëse do të mjellësh për një vit, mbill misër e grurë, nëse kërkon që të mbjellësh përgjithmonë, mbill arsim e kulturë’. Askush nuk mund të arrijë synimet e tij dhe majat qe synon nësë rrënjët nuk i ka të forta dhe rrënjët forcohen vetëm duke i ushqyer me identitetin dhe vlerat që ti mbart nga mëmëdheu yt, e kjo gje fillon pikërisht me gjuhën. Komuniteti ynë ështe shumë fanatik përsa i përket parimeve dhe vlerave  tona kombëtare. Një prej fomave të ruajtes së idenitetit tonë është pikërisht mësimi i gjuhës sonë shqipe.  

GJERMANIA MBËSHTET MËSIMIN SHQIP

Ashtu si edhe shumica e komuniteteve të tjera të cilat prej vitesh tashmë kanë pasur mundësinë që fëmijët e tyre të mësojnë gjuhët e tyre kombëtare, edhe prezenca e mësimit të gjuhës shqipe ështe mirpritur nga oragnet shtetërore dhe nga vetë shoqëria gjermane. Mësimi zhvillohet në ambjentet e shkollave gjermane dhe klasave te mësuesve të gjuhes shqipe ju janë mundesuar të gjitha kushtet e duhura fizike dhe tekniike për te plotësur nevojat për një proces mesimorë sa më efektivë. Stafi pedagogjikë është i punësur sipas të gjitha ligjeve ekzistuese, të pajisur me kontrata të rregullta nga Ministria e Arsimit Gjermane, duke plotesuar të gjitha kushtet e duhura për një punë sa më dinjitoze. 

FËMIJËT ME DY GJUHËSI DHE TEKNOLOGJIA NË NDIHMË TË MËSIMIT SHQIP

Që të arrish sukses në mësimin e një gjuhe të huaj, baza e këtyre aftësive gjithmonë vjen nga përvetësimi i gjuhës së nënës. Por nuk duhet mohuar edhe fakti që shqipëtarët gjuhën tonë e kanë gjuhën e tyre në shtëpitë e tyre dhe kjo është një krenari e madhe për ne pasi shumica e fëmjëve vin me njohuri të mira të të folurit shqip edhe pse mund të hasin vështirësi të caktuara leksikore, sintaksore dhe sidomos fonetikore. Teknologjia ashtu sic është tashmë universale në cdo fushë të jetës, edhe për ne është një ndihmë shumë e madhe. Me anë të mjeteve të caktuara si  projektorë, tabele digjitale dhe metodat e ofruara ne format digjital, disa prej mësuesve kanë mundësinë ti shfrytëzojnë ato në funksion të mësimdhënies. 

KUSH ËSHTË MËSUESE ERISELDA VRAPI?

Unë jam Eriselda Vrapi, lindur, rritur dhe arsimuar në qytetin e Elbasanit. Kam mbaruar studimet universitare Bachelor në gjuhën angleze ne vitin 2012. Më pas kam mbaruar studimet pasuniversitare master profesional ‘Mësuesi e gjuhës angleze me profil minor në gjuhën shqipe’ ndjekur me pas nga studimet master shkencorë në Psikologji Edukimi. Formimin tim akademik dhe profesional e kam realizuar në universitetin ‘Aleksandër Xhuvani’ në Elbasan. Eksperiencën time të parë në mësimdhënie e kam filluar në vitin 2013 në institucione të ndryshmë arsimore, si në arsimin parauniversitarë, ashtu edhe në atë në nivel universitarë, deri në vitin 2019. Në vitin 2019 jam transferuar në Gjermani nga ku jeta ime mori një drejtim krejt tjetër me ardhjen në jetë të djalit tim. Në vitin 2022 njihem me iden e shkollave shqipe nga konsulli i nderit për Shqipërinë zotin Kolë Gjoka dhe ja ku jemi sot me disa klasa të hapura të gjuhës shqipe. Sigurisht kjo nismë do të vazhdojë të lulëzojë akoma edhe me tej duke punuar fort të gjithë sëbashku.

“MAASBESA”, NGA SHKOLLA SHQIPE TE AKTIVITETET PATRIOTIKE NË MËRGATËN SHQIPTARE TË BOSTONIT

by

Sokol Lushllari , kryetar i  “Massachusetts Albanian American Society “Besa”(MAASBESA), rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, eksperiencën dhe përfshirjen në aktivitetet patriotike në dobi të zhvillimit të shkollës shqipe në Boston, promovimin e kulturës shqiptare, bizneseve shqiptare, identitetit kulturor kombëtar shqiptar dhe mirëqenien e komunitetit shqiptar në Boston. Me Sokol Lushllarin bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I MASSACHUSETTS ALBANIAN AMERICAN SOCIETY “BESA”

Massachusetts Albanian American Society “Besa” ose ndryshe e njohur si MAASBESA, është krijuar në vitin 2006 me misionin e vetëm për promovimin e gjuhës dhe kulturës shqiptare në shtetin e Massachusetts.  Organizata është e përbërë me board drejtues prej 7 vetësh, që zgjidhen në një mbledhje publike në çdo 2 vjet. Bordi ka përgjegjësinë të votojë dhe miratojë kalendarin e vitit, levizje fondesh dhe mbeshtetje të ndividëve ose organizatave të tjera që kanë për qëllim promovimin e kulturës shqiptare dhe mirëqenien e komunitetit shqiptar. Organizata ka mbi 15 vetë që këshillojnë Bordin Drejtues. Nën Bordin drejtues janë dhe disa këshilla, si këshilli i Shkollës Shqipe, këshilli i financave dhe investimeve, këshilli për qendër kulturore. Boardi drejtues për vitet 2022-2024: Sokol Lushllari, Chair, Jorida Qirollari, Vice-Chair, Mark Kosmo, Founder, Treasury, Poema Dauti, Secratary, Vjollca Avrami, Former School Coordinator, Voting Member, Ardian Preci, Voting Member, Rudina Bardhi, Voting Member.

AKTIVITETET PATRIOTIKE

Aktivitetet kryesore që bëhen çdo vit, është ngritja e flamurit kombëtar për diten e pavarësisë në sheshin e Bashkisë së Bostonint, kjo mbledh çdo vit shqiptarë nga të gjitha trojet që kanë dëshirë të shohin flamurin shqiptar të ngrihet nën himnim kombetar. Kjo është një ditë shumë e rëndësishme për kombin shqiptar, por ka dhe peshë publike që komuniteti shqiptar është i organizuar, kontribuon, dhe ka një peshë elektorale në Bashki por pse jo dhe në shtetin e Massachusetts. Një tjetër aktivitet që bëhet në Tetor është mbledhja e bizneseve shqiptare, qëllimi i kësaj mbledhje është nxitja e bashkëpunimit me njëri-tjeterin që aktivitetet e tyre të zgjerohen dhe më tepër dhe ne si orgnaizatë i publikojmë dhe i reklamojmë bizneset e tyre në komunitet. Komuniteti shqiptar duke qenë i fuqishëm ekonomikisht mund të bëjë akoma më tepër aktivitet për provimin e gjuhës, kulturës, dhe ndërtimin e projekteve të reja kombëtare e komunitare.

FESTA E ANIJES ME MUZIKË SHQIPTARE

Festa me anije që zhvillohet çdo vit në fillim vere, qëllimi i këtij aktiviteti është kulturor, ku njerëzit festojnë me muzikë shqiptare, takojnë shoqërinë e vjetër por dhe aty kanë mundësi të njihen të bëjnë shoqëri të re. Kjo festë është shumë e mirëpritur në komunitet dhe çdo vit kapacitetit i anijes mbushet. Një aktivitet që besoj se është shumë i rëndësishëm dhe do të vazhdojë të bëhet çdo vit është festivali shqiptar për zonën e Bostonit dhe më gjerë, që zhvillohet në Quincy, MA me ndihmën e madhe të një nga iniciatorët, Leonard Keka, Alba Restaurant. Ky festivali shpalos muzikën, veshjet tradicionale shqiptare, dhe ushqimin tek amerikanët dhe komunitetet e tjera në Boston. Tregon sesi komuniteti shqiptar kontribuon në vendin ku jeton dhe e zbukuron akoma më tepër kulturën e vendit ku kemi zgjedhur të jetojmë në Massachusetts, USA.

TË REJAT E FESTIVALIT SHQIPTAR NË BOSTON

Këtë vit ne do të bllokojmë rrugen Hancock st, Quincy rreth 200m, ku përgjatë rrugës do vendosen tenda me ushqime dhe pije për shitje. Në mes të rrugës do kemi një skenë të madhe kur do përfomojnë këngëtarë, dj, çifteli, grupe vallesh dhe grupe të ndryshme artistike e folkloristike. I ftuar nderi do të jetë kryetari i bashkisë dhe drejtues të tjerë në komunitet. Do të jetë festë për të gjithë fëmijë dhe të rritur. Shume faleminderit pjesëmarrësve, dhe marr rastin që të ftoj të gjithë shqiptarët e Amerikës që të marrin pjesë në Festivalin Shqiptar në Boston.

MAASBESA DHE KONTRIBUTI PËR  MËSIMIN E GJUHËS SHQIPE NË BOSTON

Shkolla Shqipe në Boston operon e pavaruar nën drejtimin e drejtoreshës së shkollës e cila raporton tek bordi drejtues is MAASBesa. Të gjitha shpenzimet e shkollës mbyllen nga MAASBesa, dhe këto fonde mblidhen nga aktivitet e ndryshme që bëjmë gjatë gjithë vitit. Shkolla Shqipe këtë vit do të hapet përsëri në Quincy, në jug të Bostoni dhe Salem në Veri të Bostonin dhe regjistron mbi 60 nxënës. Qëllimi jonë është që ta hapim dhe degën e tretë në Worcester dhe kështu kompletohet komuniteti i cili do të ketë mundësinë të regjistrojë fëmijët e tyre aty ku jeton. Shkolla shqipe gjithashtu shërben dhe si një platformë e mirë për prindërit që të njihen me prindër të tjerë.

MAASBESA MARRËDHËNIET ME INSTITUCIONET SHTETËRORE NË BOSTON

“MAASBesa” është në bashkëpunim me bashki të ndryshme në shtetin e MA dhe gjithmonë kërkojnë bashkëpunime të reja kulturore dhe sociale. Fokusi i MAASBesës është vetëm komunitet shqiptar në MA.

KUSH ËSHTË SOKOL LUSHLLARI?

Unë jam Sokol Lushllari, kam mbaruar shkollen 8-vjeçare “Muredin Bashalli”,  jam lindur dhe rritur në fshatin Lin, Pogradec. Kam shetit gjithë botën por vendlindja, Lini Pogradecit,  mbetet vendi më i bukur për mua. Më pas kam mbaruar gjimnazin “Liria” në Elbasan në gjuhën turke, ku kam marrë dhe një formim kulturor tjetër për sa i përket vullnetarizmit dhe shërbim ndaj vendit, kulturës dhe gjuhës. Pas përfundimit të gjimanzit kam dashur të studioja matematikë në Turqi, por pas përfundimit të maturës në atë kohë kam fituar llotarinë amerikane dhe më pas u nisa drejt Amerikës dhe kam qenë në Worcester MA. Aty kam pas punuar natën në një kafene nga viti 2007 deri 2010 dhe ditën shkoja në shkollë. Në ato vite nuk mbaj mend shumë gjëra por kisha vetëm një qëllim përfundimin e shkollës, më pas kam kam punuar ndihmës mësues në dy vitet e fundit të shkollës në degën Inxhinjeri Elektrike & Kompjuterike tek Universiteti Politeknik i Worcesterit. Unë jam i fokusuar në projektim qarqe elektronike me frequenca të larta. Kam një eksperiencë mbi 10 vjet në këtë fushë. Në fillim karriere kam punuar për të vënë në prodhim në masë të chipsave që bëjnë lidhjet celulare, Wifi, bluetooth dhe më ka dhënë mundësi të udhëtoj në vendet aziatike ku bëhet prodhimi dhe testimi e këtyre chipsave. Më pas kam punuar në projektim e stacioneve transmetuese në frekuenca deri 70GHz, që përfshinin dhe teknologjinë 5G. Së fundmi kam mbi një vit që punoj për Apple, në pozicionin projektues hardware celulare (Cellular RF Hardware Engineer) për produktet iPhone që do të vijnë pas 2 vitesh ose më vonë. Gjishashtu mundohem të jem ngazhuar në komunitet me aq pak kohë që kam, por kam pasur fatin të punoj me njerëz me shumë pasion dhe dëshirë për të shërbyer. Unë besoj që të gjithë duhet të marrin pjesë në zhvillimet lokale në komunitetin ku jetojmë, që idetë më të mira të ecin përpara.