SHQIPTARËT NË FRANCË DHE PARISI NËN EFEKTIN E COVID-19-
Aurora Gjapi, Inxhiniere e Shëndetit dhe Sigurisë në Punë në Universitetin Paris Dauphine, Francë, në një rrëfim ekskluziv për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, analizon situatën e Covid-19 në Francë, ndikimin e pandemisë globale në ekonomi, turizëm dhe shqiptarët në shtetin francez. Me Aurora Gjapin bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.
FRANCA PËRBALLË COVID-19
Duke filluar nga fundi i gushtit, numri i rasteve me Covid-19 në Francë vazhdon të rritet. Nga fillimi i epidemisë e deri më tani ka më shumë se 458 061 raste të konfirmuara. Autoritetet janë të shqetësuara nga të dhënat e fundit të bilancit pasi përgjatë 24 orëve të fundit janë regjistruar 53 vdekje të reja dhe 5616 persona janë në spital, prej të cilëve 919 në reanimacion. Numri total i vdekjeve të shkaktuara nga Covid është më shumë 31 338, prej të cilave 20 778 raste nëpër spitale. Numri i rasteve të konfirmuara është më i lartë për periudhën fund gushti/fillim shtatori sesa fund marsi/fillim prilli. Për tu theksuar është fakti që aktualisht testet realizohen në masë, duke përfshirë kështu jo vetëm personat që shfaqin simptoma të rënda por edhe personat asimptomatik. Në ditët e sotme realizohen më shumë se 1 milion teste çdo javë, kundrejt disa mijërave teste për periudhën e marsit. Virusi është gjithmonë në qarkullim dhe popullsia vazhdon të jetë e rrezikuar. Megjithatë, autoritetet prej më shumë se 6 muaj janë të mobilizuar plotësisht për ti bërë ballë kësaj situate dhe për të mbrojtur vendin nga humbjet ekonomike dhe sociale që po shkakton kjo krizë shëndetësore.
PASOJAT E COVID-19 NË SHOQËRINË FRANCEZE
Në Francë, ashtu si edhe në shumë shtete të tjera të botës, masat e izolimit drastik hynë në fuqi pa marrë parasysh impaktin negativ që ato mund ti shkatonin shoqërisë në shumë aspekte , si në ekonomi me humbjen ose shkurtimin e vendeve të punës, falimentimin e firmave, ashtu dhe në atë të shendetit mendor me shfaqjen e simptomave të ndryshme përfshirë këtu stresin, lodhjen emocionale, pagjumësinë, depresionin… gjithashtu edhe në rritjen e dhunës, divorceve dhe shtimin e numrit të vetvrasjeve.
Pavarësisht masave të marra nga qeveria për lehtësimin e situatës si psh këshillime me psikologe me anë të numrave jeshilë, ndihmë ekonomike, etj…një pjesë e madhe e njerëzve u gjenden vetëm dhe pa mbështetje pasi për shkak të izolimit social u shkëputen nga të afërmit dhe miqtë e tyre, gjë që ndikoi në rritjen e numrit të personave depresiv.
Kohëzgjatja e izolimit ishte një faktor më shumë në përkeqësimin e problemeve në familje (30% me shumë raste se në kohën përpara pandemisë).
Duke parë të dhënat aktuale është më se e domosdoshme që masat e distancimit social të vazhdojnë të ndiqen dhe shoqeria duhet të mirëinformohet në mënyrë që impaktet negative të pandemisë të minimizohen. Pavarësisht këtyre masave, duket sikur jeta ka marrë rrjedhën e saj « normale » duke shpresuar që impaktet negative të zbehen sa më shpejt.
NDIKIMI I COVID-19 NË EKONOMI DHE TURIZËM NË FRANCË
Në kohë normale, 17 milion turistë të huaj zgjedhin Francën si destinacion për pushimet verore pa përfshirë këtu turistët ditorë që përllogariten rreth 89 milion në vit (shifër e 2019-ës), kundrejt 9 milion francezëve që kalojnë pushimet jashtë territorit francez. Në 2020, 70% e pushuesve francezë kanë zgjedhur vendin e tyre kjo edhe si rezultat i pandemisë. Të dhëna të sakta për numrin e pushuesve të huaj nuk ka por vihet re një rënie e tyre kjo dhe nga politikat e brëndshme të shteteve të ndryshme. Si pasojë e pandemisë, popullsia është e prirur kryesisht për blerje të produkteve elementare. Sektore të ekonomisë si aeronautika, fabrikat e automobilave, shoqëritë organizuese të evenimenteve, hoteleria, moda, …kanë pësuar humbje të mëdha ekonomike, kjo përkthehet me reduktimin e vendeve të punës dhe në disa raste edhe në falementim të firmës.
SHQIPTARËT NË FRANCË
Për situatën e komunitetit shqiptar në Francë mungojnë burime që mund të japin statistika të sakta. Përsa i përket personave me origjinë shqiptare me të cilët jam në kontakt, nuk ka patur asnjë rast të prekur me Covid-19.
PARISI NËN NDIKIMIN E PANDEMISË. ÇPO NDODH NË KRYEQYTETIN FRANCEZ ?
Fatkeqësisht, virusi vazhdon të jetë aktiv por edhe Parisi ka rigjetur aktivitetin dhe gjallërinë që e karakterizon. I vetmi ndryshim është që të gjithë njerëzit duhet të lëvizin me maska. Që në fund të gushtit, maskat janë bërë të detyrueshme në hapësirat publike. Në mënyrë që Parisi të vazhdojë të jetë aktiv është e rëndësishme që njerëzit të respektojnë mbajtjen e maskave dhe distancimin social. Parisi vazhdon të vizitohet nga turistët pavarësisht se numri i turistëve është zvogëluar. Parqet, monumentet historike, muzete, kinematë, baret e restorantet kanë filluar të frekuentohen por sipas vendeve duhen ndjekur protokolle dhe procedura sanitare të veçanta. Si në shumë vende të tjera edhe në Paris, distancimi social sidomos nëpër bare nuk respektohet siç duhet nga të rinjtë. Për momentin është e ndaluar që më shumë se 10 persona të mblidhen në një vend publik, diskotekat janë të mbyllura dhe evenimentet që kanë më shumë se 5000 persona (koncerte, spektakle,…) janë po ashtu të ndaluara.
MESAZHI JUAJ PËR LEXUESIT E DIELLIT DHE DIASPORËN NË USA
Shpresoj që diaspora shqiptare në USA të jetë sa më pak e prekur nga kjo pandemi. Fakti që të gjitha shtetet po përjetojnë të njëjtën eksperiencë ndihmon që ne të gjithë së bashku t’ja dalim dhe ta përballojmë këtë situatë të shkaktuar nga pandemia e Covid-19. Njeriu ka aftësinë të përshtatet përballë situatave të reja dhe në të gjithë së bashku duhet të triumfojmë mbi këtë virus pa u frikësuar dhe pa përhapur panik. Vazhdoni të kujdeseni për veten dhe të afërmit tuaj, ashtu siç e kanë traditë shqiptarët.