Vetvrasja e nje Kombi

“Vetvrasja e një Kombi” dhe shtrembërimet historike të diktaturës

March 15, 2016 by dgreca

Nga Mërgim Korça/

Nuk kam se si këto radhë mos t’i nis me pohimin madhor të autorit të librit i cili, në faqen e VIII-të të parathënjes q’i bën ai vetë librit, thotë shprehimisht e me gërma kubitale :
“… KISHA FILLUE PUNËN ARSIMTAR ME 1917 E FRYTET E KËNAQËSHME I KISHE PARASYSHË DITA E DITËS, FRYTE QË U RRITËSHIN VIT PËR VIT. KISHE PROVËN E PËRDITËSHME SE ISHE TUE SHARTUE SHPIRTIN TIM NË ZEMRAT E TYNE, SIÇ E KISHTE SHARTUE AT GJERGJ FISHTA, AT AMBROZ MARLASKAJ, MATI LOGORECI, NDUE PALUCA, GASPËR MIKELI E TË TJERË VETERANË T’ARSIMIT SHQIPTAR.
Porsa fillojshin të njohin historinë e Atdheut, entuziazmi i flakët, përzí me ankth, pushtonte zemrat e njoma të tyne e etja i shkrumonte me dijtë përherë e ma shumë. Të vegjël me moshë, të rritun në shpirtë, ishin gati me dhanë jetën për Atdhé, për bashkimin e të gjithë Shqiptarëve nën hijen e flamurit të Skenderbeut, e ma vonë, besa, disa nder ata ranë në Ltérin e Atdheut, për zgjanimin e Shqipnisë e për mbrojtjen e saj nga komunizmi.”
. . . . . . . . . .
Kaq, vetëm sa për një hap të parë duke ia hyrë detyrës q’i kam vënë vetes ta ndjek edhe ta analizoj me sy kritik vëllimin e autorit Kol Bib Mirakaj. Por ksisoji, nuk qëndroj dot pa ia bërë të qart’edhe lexuesit se si autori në fjalë atë që ai e quan shumë bukur shartim të shpirtit mësuesit në zemrat e nxënësve, nuk kishte si mos të më ngjallte në nënvetëdijen time një shumllojshmërí ndjenjash si edhe të më prekte thellë ! Pyes veten : A i kanë më, ndërsjelltas të tilla ndjenja, si mësuesit edhe nxënësit e sotëm në Shqipëri ? Apo internacionalizmi proletar, i diktuar dhunshëm përgjatë thuajse gjysëm shekulli nga diktatura komuniste, ua vuri shqelmin këtyre ndjenjave duke ngjallur atë EGOIZMIN E SKAJSHËM që mendimtari i madh Baba Rexhebi e quante : “ E keqja madhore e cila i ka gllabëruar njerëzit dhe nuk i lejon ata ta shikojnë më … ZOTIN E MADH ! “
DY FJALË RRETH VËLLIMIT NË PËRGJITHËSÍ : Që në krye dua ta them se me autorin e librit nuk më lidh asgjë e posaçme pararendëse, qoftë e trashëguar pa lé personale. Kjo e përgjithëshmja. Nga ana tjetër, dua që lexuesi ta dijë se nuk kam patur asnjëherë rast tjetër si përgjatë leximit të faqeve të këtij vëllimi titulluar “Vetvrasja e një Kombi”, që të kemqenë i detyruar dhe, thuajse secilën fjalí të shkruar në të gjitha faqet e librit, ta nënvizoj me ngjyra për vetë sqarimet që ato japin si edhe pozicionimin skajshëm asnjanës që ato paraqesin sa i takon autorit të tyre ! Do të shtoja këtu edhe një këndvështrim tjetër timin sipas të cilit, duke e lexuar këtë vëllim gjatë vitit 2015, shtatëdhjet’e një vite mbas përfundimit të konfliktit të II-të botëror si edhe gjashtëdhjet’e katër vite mbasi u shkrua nga vetë autori, vetë paraqitja e fakteve të kohës, shkoqitja e tyre sipas këndvështrimit të vetë autorit të vëllimit dhe ç’ësht’edhe më e rëndësishmja, paanësíja e skajëshme se si i trajton Z.Kol Bib Mirakaj rrethanat si edhe qëndrimin ndaj tyre, “… për t’i lanë historishkruesit të së nesërmes nji dokument që t’a kenë të gjithë Shqiptarët për studim”, tamam që më befasojnë ! Dhe me tëvërtetë që ky pohim i tij, me shikimin mbrapavështrues tonin, për aq sa i njohim zhvillimet e ngjarjeve në përgjithësí e deri në një farë mase edhe më gjerë, sa u takon saktësísë referencave, këndvështrimeve, thellësísë së vlerësimeve e doemos edhe rëndësísë që Z.Kol Bib Mirakaj u jep ngjarjeve vetë e gjithashtu edhe qëndrimeve për t’u mbajtur, të gjitha së bashku përbëjnë një mësimdhënje shëmbullore! Pikërisht kjo larmí paraqitje faktesh si edhe gjykimesh që jepen nga autori i vëllimit, na e bën tejet të vështirë analizën e kësaj vepre karakteri historik ! Neve në këtë mes na bíje barra, jo e papërfillëshme për nga pesha që duhet mbajtur, të dijmë t’ia paraqisim lexuesit të ndershëm, asnjanës si edhe gjykues të drejtë, aq pohime të Z.Kol Bib Mirakajt sa jo vetëm që mos ta mbingarkojmë lexuesin me thënje të autorit vëllimit por … t’ia forcojmë e aspak të mos ia zbehim shtysën që ai vetë ta lexojë këtë vëllim e përfundimet pastaj t’i nxjerrë në vetë të parë ! Nga ana tjetër nuk mundem t’i shmangem pohimit si edhe ftesës që u drejtoj historianëve bashkëkohës ta studjojnë këtë vepër shkencore karakteri historik ku autori, gërshetimine ndërsjellë të fakteve historike dhe vetëm fakteve, lidhur këta me gjykimin e tyre, ka patur në qëndër të vëmëndjes, gjithënjë kryekreje,INTERESAT KOMBËTAREdhe jo kurrë ato të grupit palé ato vetësore !
Pika kulmore tË cilave u hidhet dritË nga autori: Z.Kol Bib Mirakaj që në faqen me # 2 të vëllimit të tij thekson se si “ … Synimi i bolshevizmit është ZHDUKJA E PERSONALITETIT TË NJERIUT !“E bilé që ky pohim të mos mbetet i përgjithshëm edhe prai VAGËT, ai përcakton sakt’edhe dy faktorët e përdorur nga ai sistem për ta transformuar njeriun në një maqinë të pavullnetëshme :
1- Faktorin ekonomik
2- Faktorin moral
Dhe né, për ta bërë të prekëshme këtë idé që shtron autori i vëllimit, po sjellim një nga citatet e famëshme të Leninit që thotë : “E gjithë shoqëría do të kthehet në një zyrë si edhe një fabrikë të vetme, me punë të njajtë, si edhe pagë të njajtë.”
Nuk mundemi ta anashkalojmë këtë gur themeli që shtron Z.Kol Bib Mirakaj pa e mbështetur me thënjen e Tij madhore se si : “ … Kolkozet, (kupto kooperativat bujqësore – M.K.), fermat e fabrikat e çfardotjetër kompleks prodhimi që demagogjia komuniste me propagandë të paturpëshme, kërkon ti japin iluzionin masave të puntorëve, se gjoja janë pronë e tyre, për dobinë e përbashkët të puntorit e të punëdhanësit, (shtetit) … asht gënjeshtër e pathemel … Gënjeshtër e paturp, me që puntori asht i detyruem me punue përtej çdo kufini të ligjeve fizike me pagesë urije, pa të drejtë me kontrollue punëdhanësin …”. E nënvizuam këtë pohim të autorit, sepse deshëm që lexuesi ta shikojë se me ç’realizëm ai vetë, PA I PASË PËRJETUAR SITUATAT ASPAK NË VETË TË PARË, KA NJOHUR ME THEMEL LIDHUR ME SA E SI AI KA PËRSHKRUAR !
Sa i takon gjëndjes europiane pas përfundimit të konfliKtit të II-të Botëror, Z.Kol Bib Mirakaj shprehet sikur bën një parashikim karakteri jo vetëm largpamës por edhe thuajse VEGIMORtek pohon : “… Sa çmendí ka kenë m’e lanë Shqipninë nën sundimin e Rusisë, e me sigurí do të jenë kujtue tashma Anglia dhe Amerika, në se u ka dalë kllapía dhe euforía rusveltjane – çërçiljane … se qëllimi i vërtetë i drejtuesve të Kremlinit ishte dhe mbetet : IMPERIALIZMI PANSLLAV, i trashiguem nga Carët, me ndryshim se Carët synojshin me muejtë m’e shtrije Perandorinë deri përtej Dardaneleve e deri në grykë t’Otrantos kurse Carët e kuq synojnë të dominojnë drejtazi apo tërthorazi gjithë lamshin e Botës … Ultimatum duhet me u dhanë tiranëve të Kremlinit para se të jetë tepër vonë që të vihen në hullí t’arsyes … e vetëm tue pasë Bota e Lirë në krye Sh.B.A.- të … mund të shpëtohet njerëzimi nga shkatrrimi i nji Lufte të Tretë Botnore … Ky asht realiteti tragjik qi rrjedhë nga hapja e dyerve t’Europës dhe t’Azisë … imperializmitpansllav “. Mendoj se nuk ka asnjë arësye të shtoj unë komente ndaj këtyre thënjeve të Z.Kol Bib Mirakaj, por i cili ka pohuar edhe lënë me shkrim jo pak, por po e përsëris 64 vite të shkuara, dhe ka ndërtuar një shteg përgjatë të cilit jo vetëm që u shtjelluan ngjarjet gjatë këtyre dhjetvjeçarëve por … edhe sot si sot nuk ke se ç’i luan një presje pohimeve të Tij !
Me këtë rast nuk mundem të hesht e të mos e shtrij vëzhgimin disi më gjerë dhe, mbështetur në pohimet e Z.Kol Bib Mirakaj si edhe në zhvillimet e ngjarjeve në vazhdim, mos ta vé në dukje se sa kobzí ishte qëndrimi i Aleatëve Perëndimorë të cilët për interesat e tyre të çastit luajtën me fatet e miliona njerëzve kombesh të ndryshëm që dashur padashur u inkuadruan në shtetet që formuan t’ashtuquajturin Kampin Socialist t’Europës Lindore ! Konkretisht në vëndin tonë një pjes’e mirë atdhetarësh të mirëfilltë u përfshinë edhe ata fillimisht në radhët e asaj që u emërtua Lufta Nacional Çlirimtare ! Kurse atdhetarët e tjerë, të cilëve shikimi u përfshinte një lak më të gjerë kohor, gjeografik e gjithashtu edhe njohurishë karakteri të mirëfilltë historik e që kryesisht ishin intelektualë si edhe atdhetárë të mirëfilltë që për interesa kombëtare i kishin rrezikuar në mënyrë të përsëritur edhe jetët e tyre, nuk u bashkuan me L.N.Çl., por ama formuan atë kategori e cila me anën e atentateve nga ana e t’ashtuquajturve Njësite Guerrile, ranë që në fillim nën plumbat e atyre që pikërisht u përdorën nga drejtuesitpansllavësi masha kriminale gjaksore kundra elitës së kombit tonë ! Në vazhdim, pjesa tjetër e mbetur gjallë e kësaj kategoríe atdhetarësh, u kositën nga skuadrat e pushkatimeve që vepronin, e ndjej të nevojëshme ta theksoj edhe një herë, nën urdhërat e të lidhurve këmb’e kokë për interesa thjeshtë personale, me drejtuesit sllavë të asaj që qé emërtuar Partia Komuniste Shqiptare !
Me këtë rast më duket sikur e dëgjoj nga përtej gropës ku iu kalbën eshtrat Patër Giovanni Faustit, meshtarit të pushkatuar me 4 Mars të vitit 1947, (si m’i ka pasë rrëfyer Ernest Dema i burgosur që 16-vjeçar dhe i dënuar nga i njejti trup gjykues si edhe në të njajtin grup me Patër Faustin), i cilinë fjalën e Tij të fundit qé shprehur : “… Fillimisht mjérintelektualët si edhe klerikët ! Në vazhdim mjér të kámunit !Mbas tynemjérklasa katundare seç’kanë me hjekë ! Në vijím, shtegu juej ka me ju çue drejt asaj qi për klasën puntore t’cillën keni m’e krijue, të thuhet mjér ajo!Përgjatë ksí shtegu mandej mjér e gjithë kategoríja drejtuese e cilla e mbështeti krijimin si edhe forcimin e shtetit të diktaturës proletare e mandej si e verbët ecte mbas gjurmëve të diktatorit ! E s’fundit mjér i gjithë populli !“
Me pak fjalë, autori i veprës që po trajtojmë, sikur t’i kishte pasë dëgjuar fjalët profetike të Patër Faustit shprehur në fjalën e Tij të fundit para trupit gjykues, e lidhur kjo me aq përvojë sa mund të kishte parë qartë se si kur Gjermania hitleriane – naziste të mos kishte më se si të përbënte një rrezik për anglo – amerikanët, e kur diktatori i kuq Stalini i kishte shfaqur hapur synimet e tij që ishin bërë të qartë, Z.Kol Bib Mirakaj ua heq vrejtjen aleatëve perëndimorë që nuk e lejuan Gjermaninë hitleriane të merrej vetëm për vetëm me Rusinë Bolshevike e t’i a dërmonin brinjët ndërsjelltas njera tjetrës ! E pikërisht ndër ato rrethana kur tashmë ishte lëshuar kushtrimi lidhur me gjëndjen e përgjithëshme se MBAROI SHQIPËRIA, Kol Bib Mirakaj bën pohimin madhor “ENVER HOXHËN ME SHOKË I SOLLI NË FUQÍ SLLAVIZMI ME AMERIKANËT DHE JO AFTËSÍJA E TYRE ! T’I A SHTRIJMË DORËN VLLAZNISHT KUJTDO QË FATI OSE GJYKIMI I SHËNDOSHË E KA SHTYE TË PËRQAFOJË KAUZËN ANTIBOLSHEVIKE …”!
Në vazhdim Z.Kol Bib Mirakaj na jep edhe një mësim tjetër madhor tek pohon se “ … Raportet në mes popujve rregullohen në bazë interesash e forcash dhe jo simpatíshë, demagogjishë e iluzionesh … e pra nëse nuk do të jemi në gjëndje ti paraqitemi Botës së Lirë si trup kombëtar që mund t’apim kontributin që na përket në kauzën e madhe të mbrojtjes kundra bolshevizmit pansllav, ne do të vazhdojmë të ngelim siç jemi sot, grupthe grindavecësh, element shkatrrimtar e jo ndërtues, askush nuk ka për t’na vue veshin … Né në vend që të përpiqemi për shpëtimin e Atdheut, përpiqemi ti nxjerrim sytë shoqi-shoqit !”
Pikërisht kjo hedhje vështrimi mbrapavështrues ndaj si i shpjegon autori i librit në fjalë situatat qoftë gjatë zhvillimit të ngjarjeve të L.II-të Botërore si edhe në vazhdim, na detyrojnë të pranojmë se si Nacionalizma Shqiptare në përgjithësí rá në kurthin e ngritur nga komunistët jugosllavë që ishin organizatorët e asaj q’u emërtua L.N.Çl. ! Kjo e fundit, e kurdisur prej tyre me qëllimin e caktuar që të luftohej pikërisht ajo kategorí e mirëfilltë e cila e krijoi dhe vazhdoi ta mbështeste forcimin e Shtetit Shqiptar,duke dashur të dërguarit e Jugosllavisë t’i pengoninsi edhe paralizonin brezat e intelektualëve si edhe dashuruesve të Atdheut Shqiptar në lidhjet e tyre me brezat pasues e në vazhdim edhe taasgjësoninatë vijueshmërí !
Lidhur me këtë pozicionim sa për një shëmbull të prekshëm ku historianët bashkëkohorë, ish dishepujt e atyre pseudohistorianëve pjella të diktaturës komuniste, q’e shtrembëruan si deshën historínë si edhe të vërtetat e saja dhe në një kohë që edhe sot njeri syresh, e pikërisht ai i cili mundohet objektivisht të duket sa më i paanshëm, profesor Pëllumb Xhufi shprehet e thotë : “ … Mustafa Kruja u bë kryeministër i një prej qeverive kuislinge më të urryera të historisë Shqipërisë …”, për hir të së vërtetës nuk rrijmë dot pa ia kundërvënë dy anë të së njajtës medalje, atë të personalitetit të shquar atdhetár dhe nënshkrues të Dokumentit Pavarësísë e gjithashtu të kryesuesit të qeverisë, por edhe gjuhëtarit më se të shquar Mustafa Krujës, e cila qeveri jo pak por pikërisht 30 (tridhjetë) vite para Kongresit të Drejtshkrimit, e zyrtarizoi si qeverí vendimin e marrë nga Instituti i Studimeve Shqiptare q’e caktoi të folmen e qytetit të Elbasanit si Gjuhë Zyrtare të Njësuar Shqipe, (Vendimi Nr.61 dt.21 shkurt 1942), gjë të cilën asnjeri nga tekstet e historisë e as edhe asnjeri historian i ish diktaturës komuniste kurrë nuk e kanë pohuar !
Gjithashtu lexuesi i vemendshëm po iu referua Ditarit Politik të ish ministrit të Punëve të Jashtme të Italisë Fashiste të asaj kohe si edhe dhëndërrit të Mussolinit, Contit Galeazzo Ciano, do të gjejë se ai, në Ditarin Politik të tij, (botim i Rizzol-it i vitit 1990 në faqen 556), lidhur me emërimin në Shqipëri të Mustafa Krujës si Kryeministër ka shkruar : “ … ky një lëshim i mëtejshëm ndaj ekstremistëve të nacionalizmës shqiptare !
Ndalemi pikërisht këtu tashti dhe sjellim njërin nga pohimet madhore me të cilët shprehet autori i vëllimit kuptimplotë ” Vetvrasja e një Kombi “, Z. Kol Bib Mirakaj,tek thotë se ç’ka shkruar “ … asht e vërteta e çveshun lakuriq e ngjarjeve.” Ja pra si e cilëson qëndrimin si edhe veprimet e Mustafa Krujës autori i vëllimit të sipërpërmendur në faqen 68 ku ai ndër të tjera pohon edhe thotë :
“ Përsa kam pasë rasë ti njoh burrat e Shqipnisë, (në rasa e kohë të mjaftueshme për të mujtë me dhanë nji gjykim), mund të them se, në se ndokush ndër ta e meriton cilësinë që të quhet Burrë shteti e patriot, këto cilësí i ka Mustafa Kruja, me të vërtetë; nder’e vlerë kombtare, kur atyne cilësive u shtohet edhe kultura e gjanë e Tij. Prandej asht dam i madh që nji vlerë e tillë të struket anash … Megjithse, edhe unë jam i akuzuem nga “ata” që patriotizmin e kanë në maje të gjuhës, dhe “theorinat” i bajnë në tavolinat e kafeve, e ndjej për detyrë të baj edhe nji tjetër dëshmi ndaj këtij Burri :
Prej Majit 1942, e deri në dorëheqjen e kabinetit, kam kenë edhe unë Ministër – Sekretar i P.F.SH., në qeverin e Tij, dhe kam pasë rasë ti ndjek e njoh imtësisht ndjenjat e Tija, përpjekjet e zotsinë e shqueme, dhe dishmoj para Zotit e Kombit, se : Gjithë veprën e Tij, Ai e ka zhvillue me ndjenjën ma të kullueme për të mirën e Atdheut, për aqsa e kanë lejue rrethanat e kohës. Ndershmëninë e Tij ia dëshmon gjendja e Tij në këte mërgim: Ai kje pa bukë në bark e pa strehë ku me shtij kryet mbrendë, po të mos kishin kenë thonjtë e së motrës e bujaria e Mbretit Zog.
Asht Ky, e jo “ai”, që disa të pandërgjegjshëm donë ta paraqesin, kush asht Mustafa Kruja. E për tashti, po e la me kaq këtë atdhetar e Burrë të shquem dhe shumë të vuejtun, për të shpjegue prap tjera gja në rradhën e veprimeve tona.“ E doemos nuk kam se si mos ta vé në dukje faktin se si me cilësorin disa të pandërgjegjshëm, autori i vëllimit që diskutojmë, ka cilësuar shtrembëruesit e historisë së vëndit tonë të cilët, që nga 7 prilli i zí e në vazhdimin e saj të kobshëm mbas asaj q’e quajnë “dita e çlirimit”, nuk kanë shkruar histori të mbështetur në fakte por vetëm histori t’indoktrinuar!
Gjatë kësaj vazhde, pa ndërhyrë unë fare me mendimet si edhe me pikëpamjet e mia, ia rekomandoj lexuesit t’i ndjekë me vëmëndje të përqëndruar shkëmbimet e mendimeve përballë njeritjetrit të autorit vëllimit, Z.Kol Bib Mirakaj drejtuar Mussolinit në takimin me të më 23 Prill të vitit 1943 si edhe anasjelltas replikat e Duçes. Mbasi t’i keni lexuar unë vetëm një pyetje shtroj : A ka se si të quhen pikëpamje si edhe logjikë e një kolaboracionisti egoist e tradhëtar problemet që shtron Z.Kol Bib Mirakaj, apo pohime të një atdhetari të palëkundshëm ndaj interesave të Atdheut të Tij dhe vetëm Atdheut tek i drejtohet dhe i thotë : “ Duçe ! Po ta veni Popullin Shqiptar në gjendje m’e mbrojtë egzistencën e tij, do t’i jepni edhe provën konkrete se vërtetë e doni me zemër ashtu siç e keni deklarue. Kësisoji do t’i zhdukni çdo dyshim që ka sot ndaj Italisë … ! “ Dhe më poshtë pastaj vazhdon edhe se si i ka propozuar “ Pushimin e funksjonit të Partisë Fashiste Shqiptare dhe zëvëndësimin e saj me Lëvizjen e Bijve të Shqipes … sepse Ju vetë e dini se një Lëvizje Kombëtare për të kenë i sigurtë suksesi i saj, duhet të ketë zanë fill nga ndjesitë e tradicjoni i Popullit … “
Në vazhdim ndonjë nga pohimet e Duçes në përgjigje zotit K.B.Mirakaj, (pohime të cilët gjënden në arkiva tek dosja – Protokolle Takimesh -) : “ Jam thellësisht i prekun nga sinqeriteti me të cilin më foli kaq kjartë e me zemër haptë kamerata Mirakaj. Më keni folë burrnishtedhe tjeraherë si Ju shkëlqesë, ashtu dhe të tjerë përgjegjësa e patriotë Shqiptarë… Ju jap autorizimin ta shkëmbeni Partinë Fashiste Shqiptare në “Lëvizjen e Bijve të Shqipes” e t’i jepni ato karakteristika e atë frymë që ma mirë e ma me dobi u përshtaten ndjenjave, nevojave e dishirave të popullit tuej … Çdo therorí duhet të bajë nji popull për të dalë me nder ! “
Përgjatë këtij shtegu po sjellim tashti një dokument nga Arkivi i Londrës rreth takimit që kanë patur dy kolaboracionistët me damkë, (sipas historianëve të partisë komuniste), Gjon Markagjoni si edhe Kol Bib Mirakajme Majorin P.A.B.Neel me 3Prill 1943. Dokumentin ia sjell jo aq lexuesit të paanshëm i cili nuk ka pse ta marrë mundimin e të hulumtojë aq thellë; kurse e sjell pikërisht për vazhduesit e veprës së historianëve të indoktrinuar të cilëve jo vetëm që ua rekomandoj ta gjejn’e ta lexojnë dhe, pa patur ata asnjë detyrim të më besojnë mua, t’i gjurmojnë vetë zhvillimet e veprimeve të atyre atdhetarëve të shquar që ata vazhdojn’edhe sot e i quajnë kolaboracionist’edhe tradhëtarë të Atdheut vetëm se të ndikuar nga ideologjía e tyre e mbrapshtë komuniste. Nga ana tjetër e sjellim këtë dokument që të krahasohet me sa e si i hedh dritë takimit me Majorin Neel autori i librit, zoti Kol Bib Mirakaj, krahasuar ato me dokumentin zyrtar anglez :
ARCHIVES – N. 1328 HS5/132
S.O.E. ALBANIA – B.L.O. Report “J”
Volume (Formerly 41/490/19) 116
SUBJECT
ALBANIA B.L.O. Report “J”
W/Cdr. P.A.B. Neel
Capt. J.C. Hiberdine
F.H. Brandt
Ja edhe përkthimi i përmbledhjes sintetike lexuesit të nderuar, (siç e kanë artikuluar në dokumentin arkivor vetë anglezët takimin) :

-“ Kam pasë qenë vënë në dijení nga K. sapo arrita në Verí se atje gjëndeshin dy bashkëpunëtorë të njohur, Gjon MARKAGJONI si edhe Kol Bib MIRAKAJ, dhe përgjatë gjithë dimrit kishte raporte të vazhdueshme se të dy personat pranonin armë si edhe të holla nga GJERMANËTqë të luftoheshin vetë partizanët. Takimi u zhvillua në shtëpin’e Kol Bibës në IBALLE (B.53)duke qen’i pranishëm edhe Hilmi LEKA. Ata vetë pohuan se, që nga kapitullimi i Italisë që të dy ata kanë patur raste të pranonin poste zyrtare me GJERMANËTpor ata i refuzuan sepse nuk ishin mbështetës të pushtimit GJERMAN. Që të dy ishin pro-ITALIANË … sepse vetë pozicioni gjeografik i saj, ësht’e ditur se ia jep mundësitë si shtet t’ia japë SHQIPËRISËdorën udhëzuese ndaj së cilës ajo ësht’edhe aq nevojtare.
Ata që të dy pohuan se e admironin lart ANGLINË, jo në atë livel AMERIKËN, por duke mos ngjarë kjo aspak me RUSINË.
Kol Biba pohoi se po të mos ia garantonin ALEATËT SHQIPËRISËmbas lufte kufijtë si edhe fati i KOSOVËStë mos vendosej nga një plebishit i drejtë, i cili t’i siguronte popullit një ideal për të cilin të luftonin, kishte me qen’e pamundur për cilindo të organizonte në shkallë të gjerë një kryengritje kundra GJERMANËVE.-“
Nuk kam se si mos të shtoj përgjatë këtij shtegu, se si lexuesi do të gjejë përgjatë leximit të librit shkruar nga Z. Kol Bib Mirakaj, edhe dokumenta autentike se si e trajtonte “ÇËSHTJEN SHQIPTARE”Komandanti i Shtatmadhorísë së nacionalistëve sllavë Drag.M.Mihajloviqi ku mes gjashtë dokumentashshihet fryma skajshëm sllave dhe kundrashqiptare e tyre, në një kohë që pala besnike e Kremlinit, ësht’e tepërt ta diskutojmë se tashmë ësht’e ditur, e donte inkuadrimin e plotë të Shqipërisë në Federatën Jugosllave gjë që e mbështeti fort edhe Enver Hoxha në atë famëkeqe mbledhje të Byrosë Politike të Partisë mepohimin e tij më 15 Dhjetor të vitit1947, në pranín’e të dërguarit të Mareshallit Tito, Sava Zllatiç-it, ku Enver Hoxha deklaron, (proçes-verbali i asaj mbledhje ruhet në dokumenta Arkivi – shënim M.K.) :” … Tani që e likuiduam këtë pengesë, (Nako Spirun – shënim M.K.), duhet t’a fitojmë kohën e humbur e të bëjmë sa më shpejtë bashkimin DE FACTO të Shqipërisë me Jugosllavinë në të gjitha fushat, (parti, ekonomi, ushtri, etj.), se Shqipëria nuk mund të qëndrojë si shtet i pavarur dhe aq më pak të ndërtojë Socializmin,PA U BASHKUAR ME JUGOSLLAVINË…”
I citova të gjitha sa sipër për të vetmen arësye që lexuesi të më ndjekë duke kuptuar se si e vërteta rrethtë gjithë varguttë zhvillimeve përgjatë dhjetravjeçarëve, bije dukshëm ndésh me pohimet në vazhdimësí si edhe qëndrimet e asaj kategoríe e cila jo vetëm që pretendon se i trajton zhvillimet historike por edhe është ngarkuar, e kjo edhe e keqja më e madhe,t’i rihartojë tekstet e HISTORISË SË SHQIPËRISË !
Në këtë drejtim, pa as më të voglin dyshim, vëllimi me kujtime si edhe konsiderata karakteri historik i titulluar nga vetë autori “VETVRASJA E NJË KOMBI” i shkruar nga Z.Kol Bib Mirakaj, jep një dëshmí jo vetëm të saktë por edhe të mirëfilltë lidhur me heshtjen rreth së vërtetash si edhe shtrembërimeve sa u takon fakteve historike që gjatë kohës së diktaturës si edhe sot e kësaj dite, vazhdojn’e trajtohen me të njajtin fanatizëm nga historianët e ideollogjizuar të dikurshëm.(Kortezi:Gazeta Minerva)

RRETH LIBRIT TE KOL BIB MIRAKES “ VETVRASJA E NJE KOMBI’

December 14, 2015 by dgreca

Tashmë dihet, por duhet të fort theksohet se manipulatori më i madh i historisë së Kombit Tonë, është Enver Haxha . Ai deshi që edhe figura e Skënderbeut të mos vlerësohet në përmasat e saj historike, sepse mendonte(me mendësitë e diktatorit), se përmasat reale të figurës së heroit kombëtar i bënte hije figurës së tij, duke e vetëquajtur vehten si heroi më i madh shqiptar i të gjitha kohrave. Ky mentalitet primitive, u përcoll në të gjitha librat e shkollave dhe vecanërisht në tekstet e Historisë së Shqipërisë.

Ne që u shkolluam në Shqipëri në vitet e diktatutës totalitare, me përjashtim të të dhënave gojore nga prinërit, nuk mundëm të njiheshim me dokumentat dhe mendimet e aktorëve të tjerë politik , të pas vitit 1912, vit kur u kriju Shtetit Shqiptar e më pas. Ishin vetëm njerëzit tepër te besuar të regjimit, që mund t’i shihnin dokumentat dhe të shkruanin jo të vërtetën,por sic i pëlqente diktatorit, kurse për të tjerët ishte herezi. Pra, për masën e madhe të intelektualëve, kishte një errësirë të plotë informative për figurat e së kaluarës,qeveritë, vendimet, qëndrimet zyrtare, dekretet etj. Cdo gjë ishte bardh e zi, ku E.Hoxha dhe partia e tij, ishin patriot, kishin bërë cdo gjë të mirë për kombin, kurse të tjerët ishin kolaboracionist e tradhëtar. Pra historia jonë niste e mbaronte vetëm me diktatorin dhe partinë e tij.

Kur sistemi totalitar në Shqipëri u shemb, unë si shumë intelektualë të tjerë, pata mundësinë të njehem me shumë fjalime, artikuj, dekrete, vendime, rregullore, dokumenta e plane te mbrojtjes kombëtar, libra e biografi etj , të Mbretit Zog . Aty pashë se kishim të bënim me një figurë politike, udhëheqës, burrë shteti, me përmasa krej ndryshe nga ato që na kishte servirur hisoriografia komuniste. Po keshtu më ndodhi dhe me figurën e Abaz Kupit të cilen E.Hoxha me duart e tij dhe regjimi e kishte baltosur në përmasa të pa para, duke e paraqitur atë si injorant i pa gëdhendur, gënjeshtar e i pa besë etj. Kurse kur mu mundësua të shoh cfarë thonin britanikët për të, cfarë thonin dokumentat e kohës dhe njerëz që e kanë njohur atë personalisht, kur u shkruajtën biografi për të, pashë përmasat e heroit popullor, njeriun trim e atdhetar i madh.

Për Mustafa Krujën (Merlika) dhe figurën e tij, cdo gjë e zezë dhe cdo përcaktim negative ishte thënë kudo e kurdoherë për të, nga regjimi i diktatorit E.Hoxha. Por, kur kam lexuar disa shkrime të tij për atdheun,analiza politike të kohës, shkrime për albanologjinë dhe vecanërisht fjalorin e gjuhës shqipe, kam thënë me vehte, dhe e kam shkruajtur edhe në shtyp, se ai është një figurë me rëndësi e kohës së tij. E njëjta gjë më ka ndodhur edhe me figurën e Kol Bib Mirakës, por kur lexova librin e tij “Vetvrasja e një kombi”, më mundësoi të kemë një kënd të ri shikimi për atë si figurë politike, por edhe për shumë bashkëkohës të tij. Ata krahas vijimsisë së mbrojtjes hebrejve ( që kishte filluar që në kohen e Mbretit Zog, e me të cilën krenohemi të gjithë, përfshi dhe komunistët), i bënë vendit edhe dy vepra të mëdha sic ishte bashkimi i trojeve shqiptare nën një qeveri të vetme, (të cilën ne s’po e ribëjmë dot sot),dhe hapja e shkollave shqipe në cdo cep të trojeve shqiptare për të zhdukur analfabetizin që ekzistonte. Brezi im dhe brezat që do të vijnë, këtyre figurave (dhe shumë të tjerave), le t’ju bënë vrejtjet për punët që nuk i kanë bërë mirë, por edhe meritat jo vetëm nuk duhet t’ju a mohojnë, por duhet t’ju a vënë në dukje thjeshtë ashtu sic janë pa zbukurime e stërhollime.

Këto ditë dhjetori të 2015-tës, ne festuam edhe 25 vjetorin e përmbysjes së regjimit komunist në Shqipëri. Në vetëdijen time, kjo është një nga ditët më të të rëndësishme të popullit shqiptar. Mendoj se na bën nder të evokuojmë respect për studentët që u ballafaquan me diktaturën dhe Sali Berishën që na priu në këto vite të tranzicionit. Ata na mundësuar lirinë, të drejtat e njeriut, lëvizjen e lirë, afrimin me kontinentin mëmë, pranimin në Nato dhe perspektivën në BE etj. Unë personalisht nuk kam asnjë kompleks të deklaroj , madje ndjehem krenar, që në këtë udhëtim kam qenë përkrah Sali Berishës në mendim e veprim.

Po ashtu mendoj se Vatra me veprimtaritë ,deklaratat, aktivitetet dhe promovimet që ka bërë e po bën, jep një ndihmesë të vyer per komunitetin shqiptar në SHBA dhe për kombin në tërësi. Këto lypset të shtohen, në të ardhmen dhe mundësisht të ngrihen në nivele më të larata që t’i përgjigjen më mirë kërkesave dhe kohës.

Nënkryetari i Vatrës

ASLLAN BUSHATI

NJOFTIM I VATRES – “Vetvrasja e një Kombi” promovohet me 13 Dhjetor 2015

November 16, 2015 by dgreca

Me 13 Dhjetor, ditën e Djelë, në orën 1.00 pasdreke, Federata Panshqiptare e Amerikës VATRA, do të promovojë në sallën e saj librin “Vetvrasja e një Kombi”, me autor Kol Bib Mirakaj, njëri prej protagonistëve kryesorë të ngjarjeve të periudhës kritike për Shqipërinë e viteve të Luftës së Dytë Botërore. Libri i botuar nga Shtëpia Botuese Fiorentina në Shkoder është një vëllim prej 250-faqesh i dorëshkrimeve të përfunduara nga autori në vitin 1951, por që vetëm tani panë dritën e botimit dhe më në fund i vihen lexuesit në dispozicion.
Libri është botuar nga i biri, ish i burgosur politik i Diktaturës Komuniste, anëtar i Këshillit të Vatrës, Lek Mirakaj. Krahas ligjërusëve do të ekspozohen edhe dokumente të pa botuara. Jeni të mirëseardhur!

March 18, 2015 by dgreca

Mbi librin e KOL BIB MIRAKAJT “VETVRASJA E NJE KOMBI”/
Nga Lekë Tasi/
Librat e autoreve te veçantë , qofshin kujime apo monografi, janë burimet më të vlefshme pranë dokumenteve per te shkruar historine e 70 viteve te fundit. Sidomos memuaret kanë pulsin e jetës, dhe sa për subjektivizmin që shumë shpesh lehtëson përgjegjësitë e veta dhe rrit ato të kundërshtarëve, i bie lexuesit të gjykojë për seriozitetin /sinqeritetin e shkruesit , veçanërisht kur ka dijeni të hollësishme të lëndës së trajtuar në to (regjimin komunist dhe personazheve që lojtën rol pro dhe kundër tij). Deri dje kjo ishte e pamundur nga mangësia dhe njëanshmëria e dëshmive; (konkretisht tek librat veteranëve ish partizanë: sado pak të vërteta jo-partiake të përmbanin dorëshkrimet e tyre, e drejta e botimit do tu hiqej në çast; shembull kujtimet që nisi Myslim Peza dhe u prenë me një shenjë të kokës që bëri Enveri.. Për këto arsye e kam pritur me shumë dëshirë e kureshtje librin e Kol Bib Mirakajt, të shkruar në 1951 dhe të botuar më 2014.
Libri evidenton në mënyrë të paekuivokueshme pikësëpari vetite e autorit : burrninë, atdhedashurinë dhe aftësinë e rrallë për të thënë fjalën e duhur aty për aty, dhe cilitdo qoftë, dhe mbi të gjitha largpamjen. Eshtë e habitshme por jo e pakuptueshme që ndër politikanët nacionalistë, ata më të demonizuarit gjat komunizmit, i pari Ernest Koliqi dhe pas tij Mustafa Kruja prej kohësh po dalin në media si njerëz të shquar dhe patriotë ( këtë famë të merituar të tyre e lejoka gradualisht fryma e dekomunistizimit me pikatore, që mbizotëron tek akademikët. Janë ata autoriteti shkencor që i rekomandon autoritetit shtetnor “këtë po, atë jo” , dhe në këtë shkallzim rehabilitues është lejuar të hyjë edhe Mit`hat Frashëri , sigurisht falë pacifizmit të tij që ua lehtësoi punën komunistëve, po edhe kuislingët Lef Nosi e Pater Anton Harapi, për personalitetin dhe kontributete e tyre të shquara patriotiko-kulturore, kurse për Mirakajn dhe figurat e tjera vendosmërisht antikomuniste si Xhafer Deva e Mark Gjonmarkaj -asnjë lëshim. Kjo është plotsisht e kuptueshme për kushtet tona të amullta. Kol Bib Mirakaj, meqë për Xhafer Devën folëm mëparë, paraqitet vetëm si politikan dhe më von si ushtarak ,rastisi që në një farë momenti t`i ngarkohej barra formale e partisë fashiste , e cila nuk pati jetë të gjatë, u shkri me rastin më të parë, nga vetë krerët e saj shqiptarë. Por “faji” kulmor i tij që i kushton mënjanimin sot për sot, është vendosmëria për të luftuar me armë ndërhyrjen e fqinjit tonë verior, me të cilin partizanët tanë ishin në marrëdhënie vartësie të plotë. Kur lexon librin e tij me titullin nga më të gjeturit “Vetvrasja e një Kombi”, kupton largpamësinë dhe energjinë e autorit, krahasuar me qullsinë skandaloze të shumicës së nacionalistëve, që deri vonë shpresonin në korrigjimin e NCl të drejtuar nga PKJ (…) Vendosmëria antijugosllave e veriorëve, ka shkaqe të njohura historike të kësaj pjese, të lakmuar dhe të masakruar herëpas here prej ushtrive serbe, por nuk është kuptuar njësoj nga të gjithë nacionalistët jugorë , dhe ç`është më e keqja, u përballua me një inkoshjencë politike që i detyrohej rivalitetit meskin të shumë krerëve, meskinitet që na karakterizon akoma sot. Edhe sot shfrytzohet një hollësi e parëndësishme siç është ajo e fashizmit (dhe harrohet që mbështetja tek i huaji ka qënë një tipar i vazhdueshëm , i pandërprerë politik shqiptar siç ish katandisur ai nga pushtimi shekullor (Lidhja e Pirzrenit, orvatja për autonomi nën Turqi më von, Esati nëshërbim serb,grek,francez,italian, marrëveshja Pashiç-Zog, traktatet Zog-Itali, ai Mugosha-Popoviç-Hoxha, i këtij të fundit me Bs,Kinën, Pakti Neubacher-Mehdi Frashëri, R. Alia që i dorëzohet tinëzi paktit BS- ShBA për të shpëtuar klikën e tij, Misioni Pelikan si “kurorëzim” i mllefit për humbjen e pushtetit. Ky nënshtrim vullnetit të huaj kur nuk arrijmë të mposhtim me fund rivalin e brëndshëm vazhdon sot e gjithë ditën por pa vënë mend; e tregojnë konfliktet pa dinjitet , kur gjyqin e kërkojmë në Evropë , dhe vendimin e saj nuk ia respektojmë, duke detyruar kështu diplomatët e saj të braktisin të neveritur llozhat e parlamentit .
Cdo veprim dypalësh nga këto që numuruam më lart me faktorët e huaj mund të gjykohet vetëm nga rezultatet praktike. E pra, asnjë prej periudhave respektive, duam s`duam, s`mund të barazohet me atë që quhet “koha e Italisë” ( : bashkim me tokat shqiptare përtej kufirit të 1913-ës, arsim kombëtar në ato zona, Institut i studimeve shqiptare, lulzim i tregut, i qytetërimit, i horizontit, i botimeve, rikonfigurim europian i qyteteve tona ), dhe sa për të shumëpërfolurën “vënie të figurave politike në shërbim të okupatorit”, kjo ësht një gënjeshtër e madhe e historiografisë komuniste; fakti është e kundërta, që pushtimi fashist u bë pabesisht e në padijeninë e tyre, kështu që politika filo-italiane e mëparshme e disave prej atyre personaliteteve doli shpëtimtare, sepse shmangu marrjen e karieristëve në shërbim nga fashizmi ( të cilët E. Hoxha i vuri në krye të shtetit në 1946) , dhe kështu patriotët që sot pranohen me zemër tëthyer nga elita 45vje^are si personalitete, M.Kruja,E.Koliqi, e shumë të tjerë shfrytzuan lidhjet dhe prestigjin e tyre për t`i prurë atdheut shërbimet e jashtzakonshme që përmendëm, ndër to rivendosjen shumë shpejt edhe të dinjitetit të flamurit. Këto u bënë duke e shtrënguar Italinë, sepse ata ditën të përfitonin edhe nga konjukturat e luftës. Kush tjetër e ka mundur të bëjë një gjë të tillë në kushte analoge?

Mosnjohja deri sot i shërbimeve të K.B. Mirakajt si atdhetar dhe parashikuesi më i qartë për strategjinë antikomuniste, por edhe si mbrojtës i palodhur uniteti në vend dhe në emigracionin e brejtur nga agjenturat dhe nga mediokriteti i krerëve me gjithë pasonjës, ka të bëjë sigurisht me dizinformimin themelor të deritashëm që do të mbajë edhe ca kohë. Historiografia zyrtare duhet më parë të ndërrojë shenjën algjebrike me të cilën vlerson atdhedashurinë. Opinioni publik që e ka vetdijën çfarë fshihet realisht në këtë tranzicion, megjithse ende i pakët, i di mirë arsyet, dhe nuk mund të presi që mbetja komuniste në ndërgjegjen e historianëve të deklarojë se lufta gjer në ekstrem ve^anërisht i Veriut (Mark Gjonmarkaj, Kol Bib Mirakaj, Jup Kazazi , Maliq Bushati , Abaz Kupi, Halil Alia, Muharrem Bajraktari , Vëllezërit Kryeziu , Xhafer Deva me shokë në Kosovë, dhe më tej desantët në gjithë territorin, qindra djem që shkuan drejt vdekjes me vetmohim ) kanë qënë patriotizmi i vërtetë shqiptar, ai që na nderon në kontekst Europianolindor në dhjetvjeçarin e parë të Luftës së Ftohtë. Ata e kanë të sigurtë rrugën drejt Panteonit tonë. Por si duket ne duhet të presim akoma, që vendin e pesë djemve të Vigut dhe të shumë pjedestaleve të tjera, ta zënë përmendoret e Postribës e Malsis së Madhe , i Mark Gjonmarkajt, i Preng Calit, i Alush Lleshanakut e me rradhë, dhe`nuk duhet të jetë e vështirë për ata që kanë në dorë dokumentat ta identifikojnë edhe rolin përherë aktiv të K. B. Mirakajt, në të vetmen luftë që duhej bërë , atë kundër rrezikut komunist brënda vendit, dhe pak kohë më parë atij çetnik nëkufi (libri na sqaron për këtë). Roli i tij kryesor, sepse ai kishte përballë si kundërshtarë kokëngjeshur ose tinzarë mjaft prej nacionalistëve, si^ doli edhe hapur më von. Ai ka qënë ndër më të qartët si për aspektin politik ashtu dhe për atë ushtarak të përpjekjes së përbashkët që duhej në atë moment , dmth për një front kompakt nacionalist, sepse kauza shqiptare për shkaqe historike dhe aktuale nuk ishte ajo e koalicionit, por shpëtimi i kombit prej krahut lindor të tij. . Akoma sot ekziston një lloj servilizmi psikologjik ndaj prioritetit të pjesëmarrjes pa tjetër me koalicionin . Jo! Nuk fitohej përkrahja e anglosaksonëve me shërbimet e përcipta që fshihnin synimet e bllokut lindor (shih dokumentat britanike që e thone tro^, dhe këto ditë edhe disa më të turpshme që zbulojnë edhe pazarin me gjermanët ). Përparësi për fuqitë perëndimore në vendosjen e kufive mbas luftës do të kishte aftësia e një kombi të vogël të luftojë për vete, dhe sa më kompakt aq më i imeritueshëm është për pavarësi. Këtë preferencë moralo-politike të tyre (që e kanë mbrojtur shumë filoshqiptarë të shquar anglezë dhe francezë pranë qeverive të tyre) ,ne e humbëm plotsisht, megjithse u quajtëm aleatë. Ne as nuk u ftuam prej krejt Koalicionit, si shegertë të padenjë. Të shikohet në libër dialogu i Mirakajt me Kolonelin Mc Neal, i rrallë në kronikat tona për tonin e hapur e burrnor si dy të barabartë, reagimin e këtij të fundit, për të kuptuar shumë gjëra. Ndër to edhe mbrojtja tek autoritetet italiane prej anglo-amerikanëve ngaçdo përndjekje që iu bë Mirakajt në Itali, Kurse gjermanët në një farë momenti e ndiqnin për ta vrarë, megjithse ai ishte me ta! (nënkupto nuk donte tu lehtësonte punën të dërguarve të PKJ dhe të digjte vendin). Kjo është shenja dalluese e personalitetit, dhe fatkeqësisht janë të rrallë ata që e kanë. Kol Bib Mirakaj ka qënë jo vetëm këmbëngulës dhe dinjitoz në atdhedashurinë e tij, por edhe i gatshëm për koncesione – duke ua lënë udhëheqjen të tjerëve ,mjaft që rreziku të kuptohej dhe të përballohej menjëherë dhe sëbashku. Thelbësore, nëse duam pasqyrim të plotë të historisë, është të dalin njëkohësisht edhe provat se si ky aksion u sabotua nga vetë krerët nacionalistë të Jugut dhe jo vetëm, dua të them edhe nga paqartësia e shumë krerëve të Veriut, të impresionuar nga prania e oficerëve aleatë. . . Por edhe konflikti i shurdhët mes politikarëve që i kishin dalë zot vendit në momentin më të rrezikshëm të historisë moderne të tij, flet shumë , dhe lexuesi mund të marrë vesh nga ky libër gjëra tepër interesante për shkaqet e dështimit , pikërisht për faj të këtij pasinqeriteti. Mbi këtë temë delikate, autori jep hollësi të panumurta rreth ndodhive dramatike të viteve të LDB dhe për amullinë dëshpëronjëse të pjesës më të madhe të antikomunistëve në vend dhe në emigracion. Mbi të gjitha ai jep sipas meje çelsin si mund të lexohet kjo dizarmoni mes atyre që e quanin veten nacionalistë , e cila ka brënda shkaqe ende shumë të gjalla historike të një vendi që mbetej i përçarë.. Eshtë kudo i pranishëm rivaliteti meskin që karakterizon edhe disa krerë që i dinim ndryshe nga emri i madh që mbanin. Nëse lexuesit i çfaqet dyshimi se është subjektivizmi dhe protagonizmi që inspirojnë penën e autorit, ai mund t`a vërtetojë versionin e tij me anë dëshmish të tjera , njeri prej tyre libri “Hasan Dosti, një jetë për Ceshtjen Shqiptare” , ku kreu ballist nën presion aleat kërkonte unitet të emigracionit, dhe ndeshte në kundërshtime kokëngjeshura fshatarake, derisa Amerika e neveritur ua preu fondet.
Tepër interesante janë edhe episodet e ekzodit nën bombardimet aleate nëpër Bosnjë-Kroaci-Austri, ku guximi i K.B. Mirakajt shpëton grupin e vet (Gjon Markagjonin,Irfan Ohrin, Tahir Kolgjinin, Pandeli Papalilon, Ndue Gjonmarkajn, Xhemal Bashatin etj) nga një kurth që një prej krerëve tanë emërmadh (Mirakaj ia kursen emrin), u kishte ngritur pranë Kroatëve për t`a eliminuar tërë grupin e tyre. Si kurdoherë trimin e shpëton vendosmëria. Ai refuzon prerazi që grupi i të ikurve të lërë hotelin në Zagreb (ishte pregatitur plotoni i ekzekutimit ) dhe fton kreun kroat Ljuburi^ aty, dhe sqarohet me të për akuzat fallso të ngritura sëlargu prej tanëve sikur Kapidani i Mirditës dhe Mirakaj kishin komplotuar meçetnikët për sulm kudra Koracisë). Po të njejtën vendosmëri ai tregon edhe nëVjenë, por me efekt të shumzuar : duke shpëtuar me qindra të arratisur nga avancimi i shpejtë i sovjetikëve. Austriakët u ofrojnë leje-kalim vetëm krerëve të lartpërmendur për në Insbruck, dhe ata nisen. Përveç Kol Bibës! Ai nuk i braktis emigrantët pa dokumenta nëdorë të fatit. Ata i vijnë në hotel tërë ankth dhe ai i qetëson; Mos u bëni merak, nuk iki pa ju. I sëmurë nga plaga e mahisur në gju, me këmbë të enjtura, shtrohet në makinë shkrimi, harton dhjetra leje-kalimi kolektive prej 10 vetësh me një kryetar secila, dhe me ndëmjetësimin e Neubacherit, i cili ia pranon këtë formë “pasaporte” , i firmos tek autorititetet. Po kjo punë përsëritet edhe në Insbruck, kur erdhi puna për të kaluar në Itali sëbashku dyqind e ca të ikur, pa mjete e pa gjuhë.
Cështja e Fashizmit ku përqëndrohen akuzat e ka një shpjegim tek politika e kohës së Zogut , kur ky sistem shihej si ide relativisht efikase në një epokë krize, falë realizimeve sociale të saj të një kapitalizmi populist . Qe katastrofa e luftës që e diskreditoi . Për Mirakajn dhe tërë të ashtuquajturit fashistë ose filo-italianë, motivimi i tyre ishte ekskluzivisht mbështetja tek Italia me anën e një politike miqësie për ndihme ekonomike dhe sigurisht anti-fqinjëve ,kur Perëndimi s`garantonte as tërësinë territoriale ; ata e kuptonin atë lidhje nëpërmjet vendosjes se një princi të Savojës si mbret, kurse Italia ( me sugjerimin e Cianos që deshi të bëntë posi Gjermania me Sudetët dhe Austrinë por pa potencialin e saj njerzor e ushtarak)) e okupoi krejt në befasi dhe nxori variantin e bashkimit personal. Ka disa nuanca mes krerëve që u aktivizuan. Disa më të rëndësishmit kanë shkruar mbi rrethanat dhe veprimeve/ pikpamjeve tëtyre. Mirakaj qëndron më vete dhe për një arsye të fortë, e cila të bind plotsisht kur lexon librin. Kur përmenda largpamësinë e tij kisha parasysh pikërisht këtë fakt; që, befasia e pushtimit të armatosur italian e bëri të linte mënjanë divergjencat me Zogun dhe të ofrohej ta luftonte zbarkimin në Shën Gjin (ai pat qëndruar në emigracion nga 1926 deri në 1932, pra në këtë moment ai ndodhej brënda kufive) , por me krijimin e gjendjes së re mbas pushtimit , ai mori përsipër detyra sikur edhe të tjerët, për të kërkuar kthimin te fjala që ishte dhënë për një princ mbi një shtet të pavarur. Të gjithë kërkuan energjikisht që pavarësia brënda unionit personal të vihej nëvend. Pra e luftuan forcën madhore menjëherë. Por Mirakaj ve^anërisht , mendon të përfitojë nga momenti për të përballuar rreziqet e reja në horizont, që shumë të tjerë nuk i shihnin , ose flirtonin me një koalicion antifashist që as i përfillte. Ai e pa të udhës të mos e lindte pa shfrytzuar këtë prani në vend të makinës ushtarake Italiane që po humbte luftën duke i shkëputur armatime e fonde, sëpari përkundra rrezikut çetnik (ishte momenti kur D. Mihajloviç eluftonte dhe ai Gjermaninë . dhe kishte në program çfarosjen e popullsive shqiptare – një pukjan i K.B.Mirakës kishte zbuluar dokumentin e këtij programi tek trupi i një Malezezi të vrarë ). Më vonë , ky rrezik çetnik i la vendin një tjetri , bile në një farë mënyre u bë aleat i përkohëshëm, sepse doli fitues kërcënimi më i mbuluar por shumë më ugjent ,ai i PKJ që kishte depërtuar edhe në Shqipëri. Gjëra të habitshme dalin nga libri i Mirakajt dhe nga shkrimet e asaj pjese politikanësh që ka heshtur me detyrim deri sot ( për tu lexuar edhe “Ad Memorandum” i Institutit të Studimeve të krimeve të Komunizmit, me 10 dëshmi të rëndësishme). Kryesorja është kjo : Apelit të Veriut Shqiptar ( më i rrezikuari siç ishte tradicionalisht dhe më i dëmtuari siç doli menjëherë mbas) iu përgjigj me indiferencë pikërisht Balli Kombëtar, i cili në takime ia pranonte propozimet Mirakës për veprim urgjent, dhe i linte mënjanë posa ai kthente shpinën. Dhe kjo megjithse ai nuk pretendonte , por ofrohej si vetëm kontribues, mjaft që të pranohej plani i rezistencës. Por për habi edhe vetë Xhafer Deva, që duhej të ishte i interesuar në maksimum, u tregua i ftohtë me Mirakajn. Konkretisht, kur ai mori në dorëzim Ministrinë e P. Brëndshme nga Mirakaj, ky i fundit, i ofroi Devës listën e 12 mijë luftëtarëve të rekrutuar falë ndihmës italiane në javët e fundt të teposhtës së saj, Ai e refuzoi (!) duke thënë :’Nuk më duhen këshilla, do të ndërtoj shtet modern” (në gjashtë muaj do ta ndërtonte?…). Shkurt ai refuzoi në esencë strategjinë e sulmit dhe adoptoi posi të tjerët atë të planifikimit (…) Kështu mbetën armiq efektivë të komunizmit tonë të frymëzuar e komanduar nga dyshja Dushan-Miladin, krahinat e veriut si Mirdita e GjonMarkajve, Kol Bib Mirakajnë Pukë dhe Muharrem Bajraktari e Kryezestë në Verilindje, Kaloshët dhe krerët dibranë, dhe natyrisht Lidhja e Dyte e Prizrenit e Devës në Kosovë kur Regjenca e Qeveria e Tiranës nuk ranë më dakord me Devën. Por këto qendra nuk e kishin një komandë unike, dhe as ndërlidhje të rregullt mes tyre, gjë që shpjegon pse nuk u realizua një forcë unike dhe kompakte kaq e natyrshme për atë moment rreziku iminent, si mjet i vetëm shpëtimi, po edhe si një kryeurë perëndimore për luftën e ftohtë mbas pak muajsh. Krerët e Ballit kaluan në Veri veç për vetmbrojtje. Pra u duk sheshit pavendosmëria në planin e tyre të vonuar për rezistencë , të cilën përçudi e kërkuan me këmbëmgulje të bëhej në Lurë(!), dhe jo në Shkodër ku kishte përqëndrime të mëdha forcash. (Rivaliteti i vogël me Veriun del i qartë gjatë tërë kohës si në ato momente kritike, ashtu dhe në emigracion). Plani pra nuk u realizua, ngaqë ndërhynë shpejt partizanët që kishin kapur Dibrën.
Kur përmenda aftësinë e Kol Bibës për përgjigje të duhur në çastin e duhur,do të ndërmend vetëm edhe një rast tjetër nga të shumtit . Kur pushteti në Shtator të1943 kaloi nga qeveria nën Italinë tek ajo nën Gjermanët, Kol Biba si ministër i brëndshëm mori vesh se po bëhej fshehtaz një mbledhje në Bashki për të ngritur një assamble të re kushtetuese, por pa respektuar autoritetin ekzistues. (shenjë mosrespekti qytetar përveçse shkelje kostitucionale) . Qeveria u dizorientua, çoi zvkryeministrin Iliaz Agushin (të vrarë më von në Tiranë ) tek Komanda gjermane për të pyetur nëse kjo ish nisma e saj. Ajo e mohoi diplomatikisht. Atëhere Mirakaj , me solidarizmin e vetëm ministrit të Drejtësis Anton Kosmaçit shkoi në Bashki , dhe u kumtoi : “Qeveria nuk don ta mbajë as një orë pushtetin, por don që kalimi i tij të bëhet kostitucionalisht, prandaj mbledhja duhet të shpërndahet tani menjëherë në praninë time”. Pjesëmarrsit ,u bindën dhe madje ata q ë kuptonin, u shprehën dakord me qëndrimin ligjor të ministrit nëfuqi. Përjashtimet e pakta qëautori i quan “luga në sahan” s`patën kurajën të hapnin gojën, kurse një ushtarak me origjinë tëhuaj që kundërshtoi , Mirakaj e vuri në vend në mënyrë të prerë. ( Janë momente në libër që nuk mund të mos admirosh qëndrimin dinjitoz dhe energjik të tij.)
Ky ishte Kol Bib Mirakaj, dhe ky guximi e urtësia e një njeriu që i kishte barazi frymën e ligjshmërisë evropiane, Kanunin e traditës, dhe karakterin burrnor për tu dalë zot. Libri rekomandohet sëfundi thjesht si shprehës të njerës prej pikpamjeve që duhet të ballafaqohen pa tjetër me dokumentat e thatë dhe me logjikën historike dhe rrethanore shumë më të vlefshme, para se të vihet pena mbi kartë për të shkruar historinë.