Zainab Salbi*-vajza e pilotit – Dielli

Nga Raimonda MOISIU/

Anëtarësimi im parado kohësh në Organizatën botërore – Women for Women International – më jep mundësinë të njoh historinë e vërtetë të shumë grave e vajzave të profileve të ndryshme, të mësoj historinë e jetës së tyre, sa të dhimbëshme e të bukur, të guximëshme e kurajoze. Janë gra e vajza që kanë përjetuar dhe konfrontuar sfida të shumta që nga sëmundjet, dhunën, përdhunimet, vrasjen e mizerjen, izolimin dhe padrejtësitë, viktimën e të mbijetuarën,vdekjen e jetën, coroditjen dhe hutimin, marrëzinë dhe cmëndurinë, humbjen e njerësve të dashur nga dhuna e lufta, shpresën e optimizmin si qytetare aktive të botës. Janë gra e vajza që kanë ëndrra, dëshira, shpresa e aspirata. Ato kanë sfiduar e sfidojnë në emër të Jetës e Njerëzores. Eksperiencat dhe përvojat e tyre janë inkurajuese për të kapërxyer pengesat dhe për të zbuluar se gjithcka është e mundur të arrihet e realizohet me mund e sakrifica, sfida që reflektojnë besimin në forcën e mëncurisë dhe shpirtit njerëzor të grave e vajzave, jo vetëm për të mbijetuar, por edhe për të ndryshuar jetën e tyre, – mesazhi që ato i dërgojnë botës e shoqërisë cdo ditë. Një ndër to është vajza irakiane, Zainab Salbi, e bija e pilotit personal të Saddam Husesein-it. Ajo është Themeluese e Organizatës Botërore, Women for Women International dhe Aktiviste Shoqërore për të drejtat e Grave në mbarë botën. Në këtë rrëfim rrëqethës e optimist të znj. Zainab Salbi dhënë gazetares të CNN-it, Daryn Kagan, pavarësisht kalvarit të dhimbjeve dhe sakrificave që ajo ka kaluar në jetë-Koha dhe Dashuria-kuron dhe shëron plagët e dhimbjet,-shprehet Zainab.

*****

Fëmijëria e Zainab Salbit, në Oborrin e Saddam Husseini-it.

Mund t’iu duket e pabesueshme, por babai im ka qënë piloti personal në shërbi të Saddam Hussein-it. Kjo lidhje e rrezikëshme e familjes sime me Saddamin, më detyroi të merrja arratinë nga Iraku, drejt një martese të panjohur dhe abuzive, vetëm e vetëm të shpëtoja kokën. Nuk e pata imagjinuar në atë kohë që kjo jetë e pashpjegueshme dhe e cuditëshme, plot dhimbje e sakrifica e familjes po më maturonte parakohe e pergatiste për një karrierë humanitare, në ndihmë të qindra mijëra grave e vajzave rrefugjate të luftës në mbarë botën. Dëshira ime është t’i ndihmoj këto gra të rifillojnë e rindërtojnë jetën e tyre. Unë vija krejt natyrshëm dhe e maturuar në këtë mision përshkak edhe të historisë së dhimbëshme të jetës sime. Jam lindur e rritur në Bagdat. Babai im punonte piloti personal i Saddam Hussein-it. Por puna e babait nënkuptonte dicka më shumë se pilot, që do të thoshte se e tëra familja ishim nën varësinë dhe ndikimin e jetës së përditëshme, të lidhur ngushtë me rezidencën e diktatorit dhe gjithcka Saddami dëshironte. Në rast se ai na dëshironte ne në një ceremoni apo rreth tavolinës së bukës, ne ishim të detyruar të ishim aty dhe kur ai buzëqeshte, ne buzëqeshnim, kur ai qeshte ne qeshnim, kur ai hante ne shikonim. Shumë pak gjëra kuptoja në atë kohë se isha fëmijë, por më vonë kur u rrita, u bëra vajzë në moshë, vija re se Saddami nuk m’i ndante sytë dhe më dëshironte. Shpesh situata agravonte në seri ngjarjesh të turbullta e dërmuese, që akoma nuk arrija t’i kuptoja deri vonë. Nëna ime më pati edukuar të isha një natyrë femërore e pavarur. Gjithmonë më thoshte se duhet të martohem me një burrë vetëm për të bërë dashuri -ritin martesor. “Burrat vetëm për seks të duan, ata, as që duan t’ja dinë se di ti të lash apo të pastrosh”- më thoshte shpesh. Befas , kur unë isha rrëth të 20-ve, nëna më detyroi të pranoja propozimin për martesë me një burrë të panjohur, që nuk e kisha parë kurrë në jetën time, dhe ai jetonte në Shtetet e Bashkuara. Ajo insistoi të bëhej kjo martesë, me qëllim që unë të largohesha nga trazirat dhe anarshia që kishte pllakosur Irakun. Dhjetë vjet më vonë, në shtratin e vdekjes, ajo më rrëfeu pse e pati bërë këtë gjë. Nëna e bëri nën trysninë e frikës e panikut,dhimbjes e dashurisë për mua, të mbronte krijesën e saj dhe të më shpëtonte jetën. Dhe e vetmja gje ishte; largimi jashtë vendit dhe aq më tepër nga rezidenca e Saddamit. Edhe pse unë pata frikën e tmerrin të martohesha me të panjohurin, edhe pse isha e hutuar, nuk e kuptoja pse nëna ime më lutej ta pranoja atë martesë, por unë isha një vazjë e sjellëshme, rashë dakort me martesën, dhe u vendosa në Cikago. Martesa ime e menjëhershme ishte tronditëse, e frikëshme, e përcudnuar e tmerrëshme. Bashkëshorti sillej dhe bënte gjithcka të padurueshme dhe të dhunëshme me mua. Nëna ime më pati edukuar që kurrë të mos i pranoja ato. Ai ushtronte dhunë emocionale e psikollogjike, fizike dhe verbale, dhe më përdhunoi më shumë se njëherë. ….Durimi kishte kufi! Bëra gati valixhet me rrobat kryesore, 400 dollarë me vete, dhe pa e ditur se ku shkoja. Në Irak nuk mund të kthehesha. Babai ishte larguar nga shërbimi i Saddam Hussein-it, prindërit u divorcuan dhe po ashtu e gjithë familja ime po vuante ndëshkimin ekonomik. Me duhet të theksoj se Saddami kishte pushtuar Kuvaitin dhe Lufta në Gjirin Persik vazhdonte. Pra, që të kthehesha pranë familjes ishte opsioni i pamundur. Kjo edhe për shkak të embargos e sanksioneve në Irak. Fillimisht shkova në Los Angelos, më pas në Ëashington D.C., dhe e fillova jetën nga zeroja. Zura një punë cfarëdo, takova edhe njeriun që do të bëhej bashkëshorti im i dytë. Isha vetëm 23 vjece!

Si më lindi ideja e Themelimit të Organizatës Botërore: Women For Women International.

Një ditë lexova në revistën Time artikullin rreth kampeve të tmerrëshme të përdhunimit në Bosnjë. Përshkruantë se si gratë grumbulloheshin e mbaheshin në këto kampe, thjesht makineri seksi e përdhunoheshin nga ushtarët. Nuk e dija dhe as e kisha idenë se ku binte Bosnja në hartë, por më bindi se duhet të bëja dicka. Mora librin e telefonave dhe kërkoja organizata jo qeveritare në ndihmë të grave. Fatkeqësisht ky libër ishte para se të përdorej interneti. As edhe një grup apo organizatë e vetme nuk më dukej ta ndjente aq urgjente situatën në Bosnjë, sikundër ndjehesha unë. “Ne do ta monitorjmë për 6 muaj,-më thanë njëherë.

“Gjashtë muaj? Nuk u besoja veshëve për cfarë dëgjova. Ka kampe të përdhunimit të grave dhe ne duhet të bëjmë dicka, tani-se nesër do të jetë vonë,-u thashë”. Idea ime ishte, sikur të sponsorizoja qoftë edhe një grua të vetme. Isha gati të jepja të holla për lirinë e saj, t’i jepja edhe asaj vetë disa të holla e të bënte cfarë të donte me to. Të blinte ushqime, rroba, t’u vinte bukë në tavolinë fëmijëve të saj. Në të njëjtën kohë u lidha me një Kishë Unitare në Ëashington D.C., Vesha kostum zyrtar të njeriut të ligjit, të vjehrrit tim dhe hyra në “betejë frontale” me Këshillin Drejtues Administrativ. Ata ranë dakort të më ndihmonin mua për një vit, dhe gjatë kësaj kohe unë duhej të gjeja mundësinë si ta rregjistroja grupimin si organizatë jo fitimprurëse, dhe pas një viti do e drejtoja vetë. Bashkëshorti im dhe unë organizuam një aktivitet me mbledhje fondesh, duke ju shtuar gjithashtu edhe kursimet tona që i kishim mbledhur për muajin e mjaltit, në Spanjë. Në vend që të shkonim në Spanjë ne shkuam në Kroaci, për të filluar projektin tonë në ndihmë të grave të luftës, në kampet e përdhunimit. Sapo mbërriva aty, takova Aishen, atë lloj qenje humane që pata ëndërruar e shpresuar për ta ndihmuar. Atë e kishin mbajtur gati 9 muaj në kampin e përdhunimit, dhe kur konstatuan që ishte 8 muaj shtatëzënë e lanë të ikte. Fatkeqësisht Aisha e humbi fëmijën si rezultat i komplikacioneve shëndetsore. Më pas gratë e tjera, që takova në ato kampe përdhunimi, ndryshuan krejt jetën time,- përgjithmonë. U ktheva në Ëashington, lashë punën, ndërsa bashkëshorti im hoqi dorë nga studimet e doktoraturës dhe bënte cfarëdolloj pune, për të na suportuar ne. Pra, (Women For Women International) Fondacioni Internacional Gruaja për Gruan lindi! Sot, mbas disa dekadash Gruaja Për Gruan ka ndihmuar 120.000 gra si Aisha. Stafi im dhe unë kemi shpërndarë 39 milion dollarë ndihma humanitare dhe huazime bankare. Secila nga këto gra trajtohen në tre etapa të programit. Së pari iu gjejmë sponsorin që i ndihmon me një shumë financiare të arësyeshme për të ngrënë, të dërgojnë fëmijët në shkollë dhe të kujdesen për gjerat themelore të jetës, pra të përballojnë jetën e përditëshme. Ne krijojmë mundësitë për secilin sponsor që t’iu shkruajë atyre, për të cilën ajo (sponsorja) do të sponsorizojë. Kjo është shumë e rëndësishtme se përtërin besimin e këtyre grave, ndaj humanizmit. Lufta u rrëfeu atyre sa e sa gjëra të tmerrëshme që njerëzit mund t’i bëjnë njëri –tjetrit. Ndërsa shkëmbimi i letrave ju ndezi dritën jeshile për më të mirën e njerëzores. Ato besojnë e shpresojnë se dikush kujdeset për to. Më pas ne ndihmojmë secilën prej tyre të rigjallëruar mbështetjen brenda komunitetit. Një grup prej 20 gra trajnohen për aftësitë e tyre profesionale. Miqësohen dhe suportojnë mikët e tjera refugjate. Përfundimisht, secila grua mëson se si nga viktimë shëndrrohet në e mbijetuar dhe qytetare aktive në të bukurën e të përdtishmen njerëzore. Ato guxojnë e marrin situatën vetë në dorë për të ndryshuar jetën e tyre e të familjes.Për disa është më e thjeshtë të ndryshojnë jetën brenda familjes,guxojnë e iu thonë bashkëshortëve: -Jo, ti nuk do të më dhunosh mua më! Disa prej tyre kërkojnë ndryshimin brenda komunitetit. Jeta e gjithsecilës ndryshon nga njëra tjetra, por pika e tyre e përbashkët është për t’i ndihmuar këto gra të jenë të zonjat e vetes e të fitojnë personalitetin e nëpërkëmbur. Fondacioni Women For Women International pranon ndihma humanitare, gjithashtu. Këto ndihma janë hapi i parë, që ndihmon në ripërtëritjen e dinjitetin e këtyre grave, i ndihmon të gjejnë punë, dhe shëndoshin gjendjen ekonomike të familjeve të tyre. Kjo punë ka qënë absolutisht e pabesueshme. “Cohem cdo ditë dhe e para gjë që mendoj: “ Ditë e mirë të fluturoj, por edhe ditë e bukur të vdes”. Këto gra më mësuan mua, si të fluturoj ! Kam mësuar shumë prej tyre, dhe më kanë bërë të besoj, se pamvarësisht jeta ka gjera të tmerrëshme dhimbje, hidhërim, dhunë, gëzim e vdekje, ato ende gjejnë forcë të qeshin, këndojnë dhe vallëzojnë,-pra jeta, me gjithë të mirat e të këqijat e saj, është e bukur, ja vlen të jetohet. Viskoziteti dinamik përtëritës i tyre, më frymëzon dhe shpesh teksa i vështroj pyes veten: “ Në rast se ato buzëqeshin, e pse të mos buzëqesh edhe unë? Në rast se ato këndojnë pse mos të këndoj edhe unë?” Sadisfaksioni që unë marr nga ky mision, nënkupton se cdo ditë është e bukur ta jetosh, ashtu sikundër edhe të vdesësh. Duke shkuar sa nga një zonë lufte në një tjetër, kam kuptuar se jeta dhe vdekja bashkëjetojnë. Miqtë e shumtë më thonë se unë jam me fat, që kam bërë aq shumë. Gjithcka vjen me cmimin e marrjes të peshës mbi supe dhe riskun e këtij cmimi, që nga risku fizik, emocional dhe psikollogjik. Kërkon kurajo e guxim, për t’i hyrë detit me këmbë –kurajo e guxim që unë e morra nga këto gra të luftës. Kur i hyra fillimisht këtij misioni mendova t’i mbroja e shpëtoja jetën e familjet e tyre. E vërteta është se ato gra mëshirplota më shpëtuan dhe ndryshuan jetën time.

* Themeluese e Organizatës Botërore, Women for Women International

Raimonda MOISIU

Hartford CT USA