*Mbyllen kutitë e votimit – kualicioni i partive në pushtet VMRO-DPMNE i ka fituar 3 deputetë në diasporë, rezultatet zyrtare mund të mos dalin para ditës së hënë/
* Për shkak të parregullsive në lista, shqiptarët të kenë humbur mbi 600 votues në New York dhe rrethina/
NGA BEQIR SINA, New York/
NEW YORK CITY : Sipas informacioneve të para, jo zyrtare, ka indicie të mëdha se faktori politik shqiptarë në diasporë e humbi betejen e parë në zgjedhje, përballë elektoratit maqedonas në diasporë, edhe pse dihet zyrtarisht se të paktën në SHBA / Kanada dhe Europë, për nga numri është disa herë më i madh se sa ai maqedonas. Çka ia vlenë për t’u analizuar mbasi të kenë përfunduar këto zgjedhje, dhe shqiptarët e diasporës së bashku me partitë e tyre – të mësojnë nga gabimet të mos përseriten më.
Simbas analistëve të këtyre zgjedhjeve me humbjen, në Njesinë numër 8, që përfshinte diasporën e shtetasve te Maqedonisë, në SHBA, shqiptarët kanë humbur betejen elektorale edhe në dy Njësitë e tjera Europën dhe Australinë, që dihej se do të humbej. Që me fjalë të tjera do të thotë se faktori shqiptarë në këto zgjedhje kan humbur që të tre mandatet për deputet nga diaspora në të njëjtën kohë që dy prej tyre jan pritur të fitojnë.
Kështu, që kualicioni i partive në pushtet VMRO-DPMNE i ka fituar 3 deputetë në diasporë.
Dje në mbrëmje, në Njësinë numë 8 janë mbyllur votimet për zgjedhjet parlamentare dhe presidenciale të Maqedonisë. Dy nga qendrat kryesore në SHBA, New York dhe Chicago, ofrojnë dy pamje të ndryshme. Në Njësinë Zgjedhore numër 8 – duhet të votonin 3.337 shtetas të Maqedonisë. Kjo njësi zgjedhore përfshinte Amerikën Veriore dhe Amerikën Jugore, ku edhe shqiptarët e emigruara nga Maqedonia kan numërin më të madh të tyre, mbasi vetëm në zonën e Tri-Shtetshit, mendohet se jetojnë më shumë se 25 mijë shqiptarë të emigruar në vite e rrethana të ndryshme nga Maqedonia.
Në New York, në qendrën e votimit 40-53, e cila ndodhej në zyrat e Konsullatës së Përgjithshme të Maqedonisë, pjesëmarrja e shqiptarëve ka qenë mjaft e ulët. Në të kundërt, pjesëmarrja e maqedonasve ka qenë e madhe, ku ajo ka qenë e favorizuar shumë edhe nga organizimi i tyre, të cilët u sollën grupe votuesish me autobusë . Në këtë qendër votohej për njësinë zgjedhore numër 8 – e cila përfshin Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Kanadanë.
Disa votues shqiptarë, e shpjeguan këtë mungesë në pjesëmarrje me problemin e mosgjetjes së emrave të tyre në listat e votuesve. Disa aktivistë shqiptarë dhe familjet e tyre, nuk gjetën emrat dhe u kthyen në grupe nga Njësia numër 8 qendra e votimit 40 – 53 në Konusllatën e Përgjithëshme në Nju Jork. Kurse, nga ana tjetër votuesit maqedonas, votuan pa problem deri në masën 99 përqind të tyre. Dyshohet se shumë prej tyre, të kenë votuar pa probleme, megjithëse, ata janë paraqitur edhe pasaportat e vjetra.
Mendohet që për shkak të parregullsive në lista, shqiptarët të kenë humbur mbi 600 votues në New York dhe rrethina.
Madje disa votues shqiptarë, ndonëse jetojnë në SHBA dhe janë regjistruar këtu, emri u ka mbetur ende në listat e votimit në vendbanimet e mëparshme, si në në Dibër të Madhe, Kërcovë, Strugë etj, thanë disa votues që kishin ardhur për të votuar – por në tabelat elektronike emrat e tyre figurojnë atje.
Krejt, ndryshe ka qenë situata në Chicago, Illinois, ku shumë shqiptarë të regjistruar, kanë dalë në votime masivisht. Megjithëse, edhe atje ka pasur disa probleme me listat, përsëri me ato të shqiptarëve,mirëpo, kjo nuk ka penguar votimin e tyre masiv – duke rritur shansin e fitores së kanidatit shqiptar Tefik Abdullai, në këtë qendër votimi i cili ka marrë 351 vota ndaj 191 të kandidatit maqedonas .
Rezultatet përfundimtare zyrtarisht priten të bëhen të ditura ditën e hënë. Mirëpo, nuk dihet se pse për një numër relativisht të vogël votuesisht, duhet pritur deri ditën e hënë për rezultatet zyrtare, kur dihet që të paktën në Shtetet e Bashkuara dhe Kanada është votuar në këtë mënyrë :
Votat per zgjedhjet parlamentare Zona e 8 elektorale e cila përfishënë SHBA/Kanada:
BDI 475
VMRO – DPMNE 1,171
PDSH 3
LSDM 74
DOSTOINSTVO 43
Qendra e votimit në Chicago:
BDI 351
VMRO 191
(E përditësuar ) Natyrisht, që votova për Tefik Abdullain kandidatin shqiptarë për diasporën – SHBA dhe Kanada, thotë Xhevat Limani, regjisor dhe aktor i njohur shqiptaro amerikan.
Mirëpo, tha zoti Limani duke filluar qysh nga ana procedurale – nga Kushtetuta e Maqedonisë e cila është një gjenerator “krize” për shqiptarët në Maqedoni, e cila sipas tij ka shumë mangësi dhe të meta, duke filluar së pari nga kërkesa për pashaportat biometrike. duke zhvleftësuar pashaportat e vjetra menjëherë dhe e dyta që është edhe më keq “Komisoni qëndror në Maqedoni duke mos pasur ndonjë shqiptar që t’i dalë zot këtyre procedurave – ka bërë eleminimin e shumë votueseve shqiptarë – sidomos në diasporë këtu në Amerikën e Veriut, pra SHBA dhe Kanada ku më së shumti jetojn shqiptarët e emigruar nga Maqedonia.”
Numëri i votuesve nga New Yorku ka qënë mbi 126 veta të regjistruar nga këta kane mbetur vetëm 25 në listën zgjedhore, me pashaporta biometrike të zgjedhura nga Komisioni Qëndror i Zgjedhjeve në Maqedoni. Pra vetëm në Nju Jork, janë fshirë nga listat 100 shqiptar duke bërë një diskriminim të madh në zonën e Tri-Shtetshit ku mendohet të jen hequr nga listat më shumë se 400-500 votues shqiptar nga Maqedonia. Një shkelje flagrante kjo prodecurale që ua mohojë shumë shqiptarëve të drejtën e votës në këto zgjedhje të përgjithëshme.
Limani thotë se është fakt se ka edhe një numër shqiptarësh që i kan pashaportat biometrike por që nuk dolën në votime. “Para dy javësh u krijua një “mosmarrëveshje’ kur dy a tre komunitete përfshirë ato të Patersonit, Ëaterburyt dhe një pjesë e Staten Island – Nju Jokut, nuk deshën të dalën në votime, siç i themi ne shqiptarët “për të shtyrë inate apo për të kruajtur brirët” në mes partive politike në një kohë që këtu në SHBA nuk ka nevojë fare të ketë përkatësi partiake”
Ai e quajti këtë një dëm të madh që shqiptarët duke mos mbështetur kandidatin shqiptar në mënyrë të tërthortë “ndihmojnë” kundërshtarin e tyre.
“Por unë ngaqë besojë se votimet janë të rregullta – dhe se janë të paktën 1200 shqiptarë për të votuar me pashaporta biomentrike, dhe ngaqë maqedonasit kan dal me tre kandidat të tyre, kandidati shqiptarë në Amerikë dhe Kanada, Tefik Abdullai do të ketë një shumicë votash për të qenë fitues në këto pal zgjedhje – por edhe nëse humb njëri apo tjetri çdo gjë do të jetë me një diferencë shumë të vogël pra 20 25 vota diferencë.
(E përditësuar ) Kështu, që kualicioni i partive në pushtet VMRO-DPMNE i ka fituar 3 deputetë në diasporë.
Shqiptarët në të gjitha shtetet e Evropës dhe vendet e tjera në diasporë për herë të parë në mënyrë masive dje iu përgjigjen thirrjes për votim në zgjedhjet parlamentare. Numër i madh mërgimtarësh kanë vërshuar në vend-votimet duke krijuar madje radhë të gjata para ambasadave të Maqedonisë në vendet e huaja, sidomos siç treguan pamjet filmike në Europë.
Partia më e madhe maqedonase, e cila është në pushtet kualicioni VMRO-DPMNE dhe ka përgatitur këtë proces nga duke parë se numri i shqiptarëve ishte madh që në mëngjes të dalin të votojnë në diasporë, deputetin shqiptarë, nisi të bëjë probleme gjithandej. Vetëm në Nju Jork humbën të drejtën e votimit më shumë se 600 votues me dokumenta të rregullta të regjistruara këta një muaj më parë por që kësaj rradhe nuke gjetën emërin e tyre në lista, duke bërë k•shtu që edhe një numër tjetër nga frika të mos vinine votonin dje.
Parregullsi të shumta raportohet të jenë regjistruar në Konsullatën e Përgjithëshme të Maqedonisë në Nju Jork, ku votuan shqiptarët nga Maqedonia dhe maqedonasit. Për kundrejt asaj që cekëm më lart për shqiptarët, maqedonasit votuan edhe me pashaportat e vjetra, ose me pashaporta të lëshuara mbas u mbyll afati i regjistrimit. Ndërsa, në kundërshtim me ligjin e zgjedhjeve Konsullata pagoi shpenzimet e transportit me autobusë nga shtetet për rreth tha një votues anonim.
Në Republikën e Maqedonisë sot do të mbahet raundi i dytë ;i zgjedhjeve të pesta presidenciale dhe zgjedhjet e tretat të parakohshme parlamentare. Në 3.480 qendra të votimit në vend të drejtën për të votuar në zgjedhjet presidenciale e kanë 1.779.572 votues, ndërsa në listën zgjedhore për zgjedhjet parlamentare janë të regjistruar 1.780. 128 votues. Në vendvotime do të ketë dy certifikata nga lista zgjedhore, një për zgjedhjet parlamentare, ndërsa e dyta për zgjedhjet presidenciale.
Përfaqësuesit zgjidhen sipas modelit proporcional në Maqedoni, ndërsa sipas modelit të shumicës në diasporë.
Territori i Republikës së Maqedonisë është i ndarë në gjashtë njësi elektorale dhe në secilën zgjidhen nga 20 deputetë, ndërsa tre deputetë zgjidhen në diasporë – nga një deputet nga tre zonat zgjedhore: Evropë dhe Afrikë, Amerika e Veriut dhe e Jugut, Australi dhe Azi. Të drejtë për të votuar në zgjedhjet e parakohshme parlamentare kanë 1.780.128 qytetarë.
Për të monitoruar zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare janë akredituar mbi 9.000 vëzhgues vendas dhe mbi 400 të huaj. Deri më tani janë mbajtur katër zgjedhje për president të Republikës së Maqedonisë, në vitin 1994, 1999, 2004 dhe 2009. Zgjedhjet e para për deputetë në Kuvend u mbajtën në vitin 1990, të dytat në vitin 1994, të tretat në vitin 1998, të katërtat në vitin 2002, të pestat në vitin 2006, ndërsa të gjashtat në vitin 2008 dhe të shtatat në vitin 2011.