NGA Astrit Lulushi/
Mos u dëshpëro nëse të parët nuk lanë një gjuhë të shkruar. Prej saj nuk matet lashtësia. Origjina e thuajse çdo gjuhe fjalë për fjalë ka humbur në kohë. Kanë mbetur vetëm disa familje kryesore gjuhësore, fare pak, dhe një numër i izoluar gjuhësh. Asnjë nga këto grupime nuk duket i lidhur me njëri-tjetrin. Asnjë nuk mund të gjurmohet drejtpërdrejt para rreth 5-6 mijë vjetësh, ndërsa vlerësimet më të mira për origjinën e ndonjë familje të caktuar gjuhësh nuk shkojnë më larg se 10-15 mijë vjet. Ka pasur përpjekje për të rindërtuar një gjuhë “proto” nga gjuhët ekzistuese, por ato nuk janë pranuar gjerësisht sepse nuk janë folur përveç se nga gjuhëtarët. Në fund të fundit, nuk dihet nëse të gjitha gjuhët janë zhvilluar nga një gjuhë e vetme ose nga gjuhë të shumëfishta. Pra, të gjitha sa thuhen janë thjesht supozimeve. Kështu lindin debatet, sepse çdo gjë është në ajër. Kur dikush thotë “gjuha ime është më e vjetra”, kjo nxitet nga mosdija e cila prodhon eufori.
Libri i Zanafillës e shpjegon thjesht se cilët jemi. Shkenca përpiqet më në detaje. Njeriut nuk i duhet të hyjë në hollësi për të shjeguar veten.
Të jesh do të thotë që je i pranishëm. Kjo është arsyeja pse çështja e kuptimit të të qenit duhet të “zgjohet”, thotë Heidegger. Hapi i parë në këtë zgjim është të kuptohet se aktualisht nuk e dimë saktësisht se diçka ekziston – me fjalë të tjera, së pari duhet të pranojmë se kuptimi i të qenit është në diskutim. Sot e kemi harruar ‘çështjen e të qenit’. Çfarë kemi harruar, saktësisht? – Është zgjimi në mendje për atë që duhet të shikojmë (kuptimi); dhe mënyra se si duhet ta shikojmë (interpretimi).
