Shkruan:Nga Elida Buçpapaj-
Këto dy foto i ka publikuar veprimtari i çështjes kombëtare në Zvicër Sallah Jonuzi.
I takojnë majit të vitit të mbrapshtë 1997.
Dega e LDK-së në St. Gallen do të organizonte asaj kohe promovimin e librit të poetit Vehbi Skënderi “Bëjmë Sikur”,
Në takim do të merrte pjesë edhe poeti i shquar nga Kosova Azem Shkreli.
Azem Shkreli kishte lindur në Rugovë të Pejës për të cilin Atdheu ishte dheu i birit, atit e shpirtit të shenjtë.
Vehbi Skënderi i lindur në malësinë e Gorës gjithë jetën i ishte lutur Zotit që ta linte gjallë deri sa ta shihte Kosovën e lirë.
Në një ditë maji të vitit 1997 buzë Liqenit të Kostancës, komunitetit shqiptar në Zvicër organizoi në mënyrë të shkëlqyer takimin e dy poetëve.
Merita i takon veçanërisht LDK-së të asaj kohe.
Azem Shkreli dhe Vehbi Skënderi kishin midis një kohë të ndaluar, të ndarjes të shqiptarëve për së gjalli, që do të deshnin ta mbushnin.
Të pinin mijra kafe e çaje që do t’i kishin pasur për t’i pirë gjatë viteve të Murit të Berlinit ndërshqiptar, në kafenetë e Tiranës apo Prishtinës,
të flisnin me mijra orë që do t’i kishin folur, të recitonin pa rreshtur poezitë e njëri tjetrit për fituar kohën e humbur.
Më 1994 Vehbi Skënderit, falë vlerësimit të shkrimtarëve të Kosovës, iu dha çmimi i parë edhe në Festivalin e Ditëve të Naimit në Tetovë,
që asaj kohe kishte startuar si aktivitet mbarëkombëtar i poezisë shqiptare.
Por ai maj i vitit 1997 do të ishte i fundit i jetuar në tokë për Azem Shkrelin.
Ajo rrokje duarsh me Vehbi Skënderin po e fundit.
Ne patëm fatin ta takonim Azem Shkrelin po gjatë asaj pranvere të mallkuar, në një takim me lexuesit ku ishte e ftuar edhe Flutura Açka
duke shkëmbyer trishtimin e asaj që po ndodhte mes shqiptarëve në Shtetin amë.
Ka një poezi Azem Shkrel ku shkruan:
Sonte
qava sonte për ty
Arbëri
Nuk më vjen turp
pse qava
më vjen turp pse s’munda
të bëj tjeter
Nga turpi qava.
Me plagë në shpirt do të ishte edhe Vehbi Skënderi ato ditë të fundshekullit XX, kur ngjante se fati i shqiptarëve ishte i pafat,
Vehbi Skënderi që e kishte vuajtur gjithë jetën braktisjen që iu bë Kosovës,
kishte frikë se mos historia përsëritej
pasi më 1998 nga njëra anë shqiptarët luftoheshin midis veti,
nga ana tjetër Milosheviçi përgatitej t’i çrrënjoste në Kosovë.
Prandaj do të shkruante:
“Nga ferri dole Ti, Kosovë! Lart na ngrite
Ti më e mira nënë, në Altarët e këtij Tempulli.
Thua prap po të lemë në tym, pa fije drite:
Në këtë mbarim dite e këtë mbarim Shekulli?”
Janë ca kohë që rrezikohen të bien nën dominimin e fataliteteve.
Dhe që dalin prej zonës të predestinuar, vetëm kur e merr fjalën fuqia supreme.
Poetët janë njerëzit më të afërt të Zotit, sepse e kanë ndërgjegjen të kulluar,
këtu dallohet poeti nga turmat dhe amatorët –
por “Zoti është poeti perfekt” thotë Robert Browning një nga poetët më të shquar të periudhës viktoriane.
*******
Sot 23 vjet larg asaj date, dua të kujtoj se komuniteti shqiptar asaj kohe kishte një organizim të mbështetur në vlerat e kulturës dhe të patriotizmit.
Ishte ky komunitet që paguante 3 %, që kishte startuar me LAPSH-in, hapjen e Shkollës Shqipe për mësimin e gjuhës amtare,
ishte ky komunitet që mbështeti si rrallëkush liderin europianist Ibrahim Rugova,
ishte po ky komunitet nga rradhët e të cilit dolën strategët e UÇK-së si Agim Ramadani me shokë.
Komuniteti shqiptar në Zvicër mbante një peshë të madhe, peshën e maleve, me njerëzit më të mirë, ku të gjithë sakrifikonin për idealet Perëndimore, kulturë e edukim.
Sot mjerisht ky komunitet është më i përçarë se kurrë,
faktori politik e ka defaktorizuar, duke promovuar antivlerën, interesin ndaj fitimeve pa meritokraci, një copy paste sikur ndodh në Shqipëri dhe Kosovë.
Shqiptarët kanë përjetuar diktaturën, pushtimin dhe tash shtetin e kapur prej krimit dhe korrupsionit.
Nga dy fatalitetet e para është çliruar,
padyshim që do të çlirohet edhe nga fataliteti i tretë, sepse shqiptarët meritojnë të fitojnë dinjitetin e mohuar si nga diktatet e konjukturave të historisë,
edhe nga diktati i një kaste politike të degraduar nga abuzimi
që ua ka humbur e çuar kohën dëm shqiptarëve.
Shqiptarët kanë tejkaluar rreziqe në dukje të patejkalueshme.
Albert Camus, një fuqi e jashtëzakonshme e mendjes njerëzore shkruan:
“Në mes të dimrit
unë më në fund zbulova
se brënda meje ishte
një verë e sigurt, e paprekëshme”.
Fjalë kyçe: Vehbi Skënderi, Elida Buçpapaj, IBRAHIM RUGOVA, Zvicër, AZEM SHKRELI, AGIM RAMADANI, eprorë të UÇK-së, Robert Browning, St Gallen, Bëjmë sikur, Sallah Jonuzi, komunitetit