Dr. Xhemail Çupi*
Mirëmbrëma të gjithëve! Zonja dhe zotërinj! Vërtetë, ndjehem i nderuar dhe i privilegjuar të gjendem në mësim tuaj. Në diskutimin e lirë që kishim me Sokolin, që është editor në Diell te “Vatra” por gjithashtu edhe me anëtarin tuaj Ibrahim Kolari se cili është momenti më i duhur për ta takuar “Vatrën” dhe anëtarët e saj, mu ofruan disa opsione dhe njëri prej tyre ishte edhe opsioni që këtë javë mbahet promovimi i një libri të shquar diplomatik, andaj duke qenë edhe studiues i diplomacisë ishte vërtetë një kënaqësi e madhe ti dëgjojë këto fjalë të bukura. Të them të vërtetën librin nuk e kam lexuar por nga ajo që u shprehën edhe parafolësit na dha një inspirim për ta kuptuar realisht botën diplomatike sepse në shikim të parë duke se diplomati i ka të gjitha privilegjet por në të vërtetë ai është personi i parë që ballafaqohet ndonjëherë me të vërtetën e hidhur të politikës. Duke qenë se presidenti i “Vatrës” z. Elmi Berisha nuk është prezent, e shfrytëzoj rastin përmes jush dhe këtij rasti ta përshëndes dhe ti uroj sukses në mandatin e tij. Me këtë rast dëshiroj ta nis fjalimin tim që e kam të shkruar: I nderuar President nderi i Federatës Pan-shqiptare të Amerikës “VATRA”, z. Rexha. Të nderuar anëtarë të bordit, aktivistë dhe pjesëmarrës në këtë eveniment promovues të veprimtarisë boutese, njëherit edheshkaktarë i këtij takimi vërtetë frytdhënës, të autorit të veprës “Ambasador i pushtetit të butë” z. Mal Berisha. Kam kënaqësinë dhe privilegjin që të jem në mesin tuaj dhe të ndjej nga afër shpirtin e veprimtarisë atdhetare shekullore të federatës suaj patriotike, duke kujtuar dëshirën unifikuese mbarëshqiptare të themeluesve të parë të federatës“Vatra”, me theks të veçantë Fan Nolin dhe Faik Konicën, figura këto, të ndritura dhe madhështore të kombit tonë dhe përfaqësues politik e diplomatik dinjitozë dhe reprezentativë të popullit fisnik shqiptarë,të dalluar në botë dhe veçanërisht në SHBA, për nga forca dhe gjerësia e mendimeve, për nga vështrimi vizionar i ngjarjeve politike, për nga polivalenca krijuese, e shumë karakteristika të tjera motivuese dhe inspiruese për brezat e rinj në këtë hemisferë tej-oqeanike. Gjithashtu kjo më bën të kujtojë edhe angazhimin dhe sakrificën e pa diskutueshme të gjithë udhëheqësve dhe aktivistëve që punuan për lobimin sa më të mirë të çështjes shqiptarëve në Amerikë. Njashtu si aktiviteti i juaj i dëshmuar, secili nga ne, qofshim persona me autorizime zyrtare, qofshim akademikë apo shkencëtarë, mjekë apo inxhinierë, afaristë apo punëtorë të thjeshtë, me mjetet në dispozicion dhe me format adekuate,e kemi amanet prej Zotit dhe prej të parëve tanëtë punojë në ruajtjen e vlerave njerëzore, në kultivimin e traditave dhe gjuhës tonë, në zhvillimin ekonomik të vendit tonë, në avancimin e çështjes shqiptare, etj. gjithmonë duke u mbështetur në parimet e vlerave demokratike dhe civilizuese dhe duke u kujdesur që mos cenojë të drejtat e tjerëve. Sot, më duhet të them se përballemi me një situatë tejet alarmante të “ikjes së trurit”, ku të rinjtë shkollohen, specializohen dhe edukohen në vendet e tyre por frutat e tyre i gëzon vendi i huaj, andaj siç është e bashkuar mërgata shqiptare që vjen prej Kosove, Shqipërie, Maqedonie të Veriut, etj. po aq të unifikuar duhet të jenë edhe tre shtetet reprezentative dhe me këtë rast theksi vendoset te aspekti ligjor dhe normativ, gjegjësisht te unifikimi i programeve studimore, kurikulave, abetares së unifikuar, e shumë projekteve të tjera që duhet të jenë të përbashkëta.Ndërtimi i partneritetit ndërmjet qeverive dhe diasporës është një proces afatgjatë i cili ka shanse më të mëdha për sukses nëse bazohet në komunikim të mirë dhe besim të përbashkët, respektivisht në bindjen e të gjithë palëve të përfshira se përfitojnë një vlerë të barabartë nga bashkëpunimi i vendosur.Në këtë rast, duke ju dëshiruar sukses në mandatin e ri, ju përgëzoj për programin ambicioz, sidomos në pjesën e bashkëpunimeve me qeveritëe Republikës së Shqipërisë, Republikës së Kosovës dhe Republikës së Maqedonisë së Veriut në funksion të bashkërendimit, bashkëpunimit dhe koordinimit të përbashkët për avancimin e gjithmbarshëm në rrafshin politik, ekonomik, arsimor e kulturor të gjithë kombit tonë.Këtu dua të theksoj vetëm disa pika të strategjisë dhe programit tim si Ministër përgjegjës për diasporë, sidomos në rrafshin edukativ dhe arsimor, që harmonizohen me programin tuaj, mes tyre: Rritja e kampanjës edukative për familjet në diasporë me qëllim ruajtjen e trashëgimisë gjuhësore; përfshirja më e madhe e të rinjve nga diaspora në shkollat verore/dimërore (kampet) të gjuhës amtare në vendin e origjinës dhe pasurimi i tyre i mëtutjeshëm me programe edukative-kulturore; Hapja e qendrave gjuhësore në diasporë dhe sponsorimi i veprimtari botuese në bashkautorësi mes qytetarëve të Maqedonisë së Veriut dhe atyre që jetojnë në diasporë, shfrytëzimi i galerive të qendrave kulturore të diasporës për aktivitete kulturore, e kështu me radhë. Në fund, duke ju dëshiruar suksese të vazhdueshme të aktiviteteve tuajapatriotike, jam i gatshëmpër bashkëpunime frytdhënëse, në të mirë kolektive dhe në avancim të çështjes shqiptare. *Ministri i Diaspores se Maqedonise se Veriut, fjale pershendetese ne Vater.