Archives for December 2013

Nje komb, pa nje stadium kombetar..!

December 4, 2013 by Administrator

Nga Defrim Methasani

Duke ndjekur edhe sot ndeshjen ne stadiumin kombetar “Qemal Stafa” qe prej vitesh vazhdon te diskutohet problem I nje stadium te kohes qe ploteson kushtet dhe kriteret e Uefa-s dhe Fifa-s ne Shqiperi. Madje para pak vitesh u duk se nje diell po lind per futbollin, kur pas ardhjes se Platinise ne Tirane, ish kreu i qeverise dhe ai i federates, sikur rane dakord dhe vendosen qe stadiumi i ri te ishte dhurate per shqiptaret ne diten e 100-vjetorit te pavarsise. Por ky pervjetor iku, madje edhe nje me shume kete vit dhe asgje nuk duket ne horizont. Problemi i mungeses se stadiumit kombetar, eshte tashme thembra e Akilit per kete sport, per skuadrat tona e mbi te gjitha per ekipin tone perfaqesues, qe mesa shohim, do te ndodh sezonin e ri te eleminatoreve te europianit France 2016, qe perseri te vazhdojme te luajme neper vende te tjera. Duke pare ndeshjen e fundit ne kampionat mes Partizanit dhe Lacit, ne stadiumin kombetar “Qemal Stafa”, me shume I qaja hallin te vetmit ambient sportiv te licensuar nga Uefa dhe Fifa, por qe tashme ka marre note jokaluese, sepse vertet ishte ne veshtiresi. Mes shtetit dhe federates, po luhet nje ping-pong dhe ka shume gjasa qe serish ecejaket te vazhdojne e ne te vuajme kete mungese impianti, qe nuk eshte thjesht nje stadium, por nje arene dhe skene sportive per tu matur dhe ballafaquar me boten. Paralajmerimin e nderkombetareve tashme e marr me seriozisht se deri me dje, kur kujtoj qe as kryeqyteti tjeter shqiptare ne Kosove, Prishtina qe mund te ishte nje favor per te luajtur skuadra jone kombetare, nuk ploteson asnje kusht dhe ishte ne nje gjendje per ti qare hallin. Ne ndeshjen e para nje jave, pata fatin te percjell ne nje transmetim, nje takim te superliges se Kosoves dhe pashe nga afer, qe ai stadium, eshte nje katrahure, a thua qe mbante si nje muze plaget e luftes. Pra as ne Tirane dhe as ne Prishtine, apo ne nje qytet tjeter te trojeve shqiptare, nuk kemi nje stadium, apo ambjent sportiv te licensuar per ndeshjet zyrtare te futbollit. Ndersa rezultatet dhe emrat e medhenj te ketij sporti nuk I kane munguar dhe nuk I mungojne futbollit dhe Shqiperise, gjeja mangut qe vazhdon te mbaj pezull situaten prej vitesh eshte kjo mungese shume e rendesishme. Degjova ne nje transmetim televiziv nje nga drejtuesit e ministrise se arsimit dhe sportit, qe tregoi gjendjen shume te veshtire financiare qe kalon vendi yne dhe qe shuma e buxhetit qe kishte kjo ministri, duhej per rindertimin dhe rikonstruksionin e shume shkollave qe ishin ne pike te hallit. Natyrisht qe jam prind dhe perpara nje stadiumi mendoj qe eshte humane dhe njerezore te ndertohet nje shkolle. Por kur perpara botes ke nje paralajmerim dhe kanosesh te mos luash ne vendin tend, te degdisesh kombetaren neper shtete te tjera, duke I bere nder Zvicres, apo Turqise e deri ne Spanje ku kemi vajtur dikur, mendoj qe problem I stadiumit behet paresor.Natyrisht ka mjaft forma dhe zgjidhje per te dale nga kjo situate. Njerezit jane ata qe zgjidhin problemet, institucionet dhe dikasteret. Eshte shume e rendesishme qe ky vend dhe ky shtet, qe kalon kufirin e 101 viteve, te kete stadiumin kombetar te tij, qofte ky qe eshte, apo nje tjeter te ri, por te licensuar. Kuptohet qe infrastruktura gjithnje te detyron te jesh me I pergjegjshem dhe te kesh me shume cilesi. Stadiumi eshte objekti qe me shpejt se kushdo tjeter I nxjerr leket e tij. Shqiptaret jane sportdashes dhe mjafton nje rezultat pozitiv I ekipit tone kombetar dhe e sheh te tejmbushur. Kjo te ndodh edhe ne ndeshje te rendesishme te superliges ne kampionat, por nuk mjafton me kaq, sepse ne stadium mund te zhvillohen edhe mjaft aktivitete te tjera te rendesishme qofshin keto edhe muzikore. Pra eshte momenti qe te gjithe palet te ulen dhe vendosin per stadiumin. Projektet jane gati, madje jane futur ne loje edhe firma te fuqishme me koncesion. Duhet hapur rruga, duhet perkushtim, deshire dhe bashkepunim. Na gezoni o njerez njehere, qe te shijojme stadiumin tone qe na duhet. Kjo Shqiperi dhe miliona shqiptare e meritojne te kene stadiumin e tyre kombetar!

Disa të dhëna interesante për Kryepeshkopin e Shqipërisë z.Anastas Janullatosin

December 4, 2013 by dgreca

Replikë me fakte me Dhimtraq Shonin/

Ne Foto: Gjenerata e Oficerave rezervë kur ka qenë edhe Anastas Janullatosi (1952-1953)/

Nga Arben LLALLA/

Shumë pak është shkruar për biografinë e vërtetë të Kryepeshkopit të Shqipërisë z.Anastas Janullatosit. Mediet në Shqipëri ose e kanë frik hirësinë e tij z.Janullatosin ose ju vjen keq për të sjellë fakte rreth të shkruar së tij të vërtetë, biografisë për të cilën dikush duhet ta thotë të vërtetën, atë të vërtetë që të gjithën ne kemi nevojë ta dimë për drejtuesin më të lartë të kishës së pavarur të Shqipërisë.

Nga kërkimet e mia gjeta se Anastas Janullatosi rrjedh nga një familje me rrënjë shqiptare, babai i tij Gerasimos është me origjinë nga ishulli Qefalonia, që është populluar nga viti 1502 me leje të Senatit të Venedikut nga shqiptarët. Gerasimos Janullatos ka lindur në Lefkada, por për shumë vite ai jetoj dhe punoj familjarisht në Prevezë ku u martuar me Roksani Malltezin. Familja e nënës së Janullatosit janë nga Preveza e Çamërisë nga fisi i Malltezëve. Ishte daja, akademiku Kostandin Malltezi (1869-1951) që i dha përkrahje Anastas Janullatosit të vazhdonte shkollën e lartë për Teologji pasi mbarojë gjimnazin.

Gerasimo Janullatos ka qenë tregtar dhe mori pjesë në luftërat ballkanike dhe u kthye pas përfundimit të tyre me gradën kapiten në Prevezë. Gjatë viteve 1920-1923, Gerasimos Janullatos humbi të gjithë pasurinë e tij dhe shkoj bashkë me familjen për të punuar në Pirea.

Anastas Janullatosi nuk e filloj jetën e tij si njeri i përkushtuar për përhapjen e kristianizmit qysh në fëmijëri apo në manastir, ashtu siç ka ndodhur me shumë titullar të kristianizmit, por e nisi karrierën fetare pasi mbaroj universitetin dhe filloj punë si profesor i teologjisë dhe historisë në shkollat fetare ortodokse.

Emri i pagëzimit prindëror i tij është Tasos, ndërsa kur u bë peshkop pas viteve 1970 mori emrin fetar Peshkop Andrusis Anastas Janullatos.

Në vitin 1947 mbaroj gjimnazin dhe më 1952 shkollën e lartë për teologji.

Më 1952-1954, shkojë ushtar në shkollën për oficerë rezervë në Siru, DEA, duke u bërë më tej edhe udhëheqës-komandant i grupit. Gjatë periudhës së vazhdimit të shkollës Anastas Janullatosi ishte shok gjenerate me deputetin dhe ish-ministrin e jashtëm të Greqisë Petro Moliviatin të partisë Demokracia e Re të Miçotaqit, Karamalisit që sot e drejton Andoni Samaras. Janullatosi dhe Moliviatis kanë qenë studentë me rezultate dhe inteligjentë të lartë në këtë shkollë. Gjatë një interviste në vitin 2011 Anastas Janullatosi ka deklaruar se në shkollë ka mësuar taktikat ushtarake për tu zbatuar në terrenin e Shqipërisë.

Shkolla ushtarake që ndoqi Janullatosi është themeluar më 1887 me vendim të mbreti të Greqisë Georgjios. Të njëjtën shkollë e ka mbaruar në vitin 1941 Kostandin Miçotaqi, dhe kur ishte kryeministër i Greqisë Miçotaqi erdhi në krye të kishës Autoqefale shqiptare Anastas Janullatosi.

Në vitin 1960, Anastas Janullatos u shurukua Dhjak dhe më 1964 fitoj titullin Arqimadrit dhe në vitin 1972 Peshkop me emrin Andrusis Anastas Janullatos.

Gjatë periudhës së juntës ushtarake në Greqi 1967-1974, Anastas Janullatos ka qenë njeri i afërt me kryepeshkopin e Greqisë Jeronimo Koçonit, arvanitas edhe ky si shumë figura të ndritura të Greqisë Moderne. Misionet fetare jashtë Greqisë të prof.Anastas Janullatos gjatë viteve 1967-1974 janë financuar nga Pavlos Çipras i cili ishte nga Arta e Çamërisë. Çipras ka mbështetur fuqishëm ekonomikisht Kryepeshkopin Jeronimos Koçonis. Pavlo Çipra është babai i kryetarit të partisë së majtë greke Synanizmos Aleksi Çipras me rrënjë nga Arta.

Anastas Janullatos ka mbështetur që në fillim protestat e studentëve të Politekniut, ai bashkë me disa profesor të shkollës Teologjike kanë qenë jashtë dyerve të Politekniut duke mbështetur fort protestuesit dhe dërguar fshehtas ushqime dhe ilaçe.

Më 1976, në Pirea u mbajtën zgjedhjet për Mitropolit të kësaj qyteze dhe Anastas Janullatos humbi me 10 vota diferencë kundrejt fituesit Rogon Kallinikos i cili u zgjodh Mitropolit i Pireas.

Për shumë vite Anastas Jnaullatos nuk e fitoj kurrë titullin me vota Mitropolit. Gjatë periudhës 1974-1998, kur në krye të Kishës Autoqefale greke ishte Serafinis, Janullatosi trajtohej si njeri i përbuzur dhe i dënuar prej Kryepeshkopit të Greqisë Serafinit pasi peshkop Andrusis Anastas Janullatos kishte qenë i përkëdheluri i ish-kryepeshkopit Jeronimo Koçonit.

Postin për të riorganizuar kishën Autoqefale të Shqipërisë Anastas Janullatos e ka të dhuruar nga Patriarku i Sinodit të Shenjtë të Fanarit në Stramboll z.Bartolomesos.

Vallë rastësi është që Anastas Janullatosi erdhi në krye të kishës Autoqefale të Shqipërisë gjatë periudhës që kryeministër i Greqisë ishte Kostandin Miçotaqi? Rastësi është që hirësia e tij ka mbaruar shkollën për oficer rezervë, atë shkollë që e kanë mbaruar shumë figura të larta të politikës greke si ish-Kryeministri Aleksandër Korizi, ish-kryeministri dhe ministër i jashtëm Georgjios Rallis, ish-kryeministri Kostandinos Georgakopulos, ish-kryeministri Miçotaqi, ish-ministri Panajoti Papaliguras, ish-ministër i jashtëm Petro Moliviatis, ish-ministri i jashtëm Janos Kranidhiotis, Mitropoliti i Selanikut Anthimos, Mitropoliti i Ileas Germanu, Mitropoliti i Nikeas Georgjios, Mitropoliti Kou dhe Nisiru etj.? Ndoshta! Por është më e pëlqyeshme të shkruhet biografia e vërtetë e kryepeshkopit Anastas Janullatosi tani që është gjallë se sa të thuhen kur ai të vdesë.

Vërej: Nëse hirësia e tij z.Anastas Janullatosit ka dyshime në këto të dhëna që i paraqes lexuesve pa ndonjë prapavijë politike, atëherë unë si historian e ftoj të vërtetojë të kundërtën që këto sa kam shkruar janë gënjeshtra dhe unë deklaroj se do të heq dorë njëherë e përgjithmonë nga jeta publicistike dhe e dorëzoj diplomën time të historisë sepse historiani i vërtetë nuk bënë asnjë marrëveshje në dëm të historisë reale. Para fakteve edhe vetë ZOTI përkulet.

AMANTIA ILIRE

December 4, 2013 by dgreca

NGA NELSON ÇABEJ/

Amantia ka qenë kryeqendra e fisit ilir të amantëve. Sipas S. Bizantinit, Amantia (Άμαντία) ishte një qytet ilir: “afër Orikumit dhe Korfuzit me prejardhje nga abantët që ktheheshin nga lufta e Trojës”¹. Pavarësisht nga përmbajtja mitike (lufta e Trojës kishte ndodhur 6 shekuj para themelimit të qytetit), e rëndësishme këtu është se amantët për grekët e lashtë ishin një fis ilir. Edhe te Hierokli në shekullin VI qyteti del me emrin Amantia (Άμαντία).² Sipas

Lidhur me etimologjinë e vëndemrit Amantia, në shqip ka një fjalë amë ‘lumë, burim’, e cila është lidhur përgjithësisht me rrënjët indo-europiane ab- dhe ā̆p- ‘ujë, lumë’, që, sipas Pokornit, kanë dalë nga një rrënjë më e lashtë indoeuropiane ǝkʷā : ēkʷ- me të njëjtin kuptim nëpërmjet shndërrimeve -gʷ- > -b- dhe -kʷ- > -p-, që kanë ndodhur në ilirishten, greqishten dhe gjuhët kelte³. Demiraj ka rindërtuar një formë të lashtë *abnā, për protoshqipen, të cilën e krahason me irlandishten e vjetër aub, dhe latinishten amnis ‘river’⁴. Emri i banorëve të fisit ishte amantes, të cilin Norbert Jokli e ka përkthyer ‘bregalumas’⁵. Kjo rrënjë ap- del dhe në emrin e lashtë te lumit Osum e Seman (Apsus), në emrin e sotëm të Mesaplikut ne rrëthin e Vlorës që ndodhet midis lumit të Kuçit dhe një lumi me të vogël që buron nga fshati Vërmik, në emrin e Apulias në jug të Italisë që banohej në lashtësi nga mesapët me prejardhje iliro-epirote, dhe n w emrin e lumit Amantia nw jug tw Italisw nw provincen Bruttium⁶.

Qyteti mendohet të jetë themeluar nga shekulli VI p.e.s., por përmëndet për herë të parë në burimet historike të shekullit IV p.e.s. Në shekullin III p.e.s. mendohet të ketë qenë qendra kryesore e bashkësisë së amantëve.

Në fillim të shekullit XIX topografi britanik W.M. Leake (1777-1860) shprehu mendimin se emri i fshatit Bënça në rrethin e Tepelenës mund të ishte një shtrëmbërim i vëndemrit ilir Amantia⁷, por më tej thotë se Amantia duhej kërkuar në Nivicë të Kurveleshit⁸. Po aty, në rrjedhjen e lumit Shushica e lokalizon edhe Pouqueville⁹. Më vonë, kërkimet arkeologjike e kanë lokalizuar atë në fshatin Plloçë të rrethit të Vlorës. Ky lokalizim, që nuk mund të vihet në dyshim, nxjerr problemin e fatit të mëtejshëm të vëndemrit të lashtë, Amantia.

Mos duhet besuar, vallë, se ai u zhduk dikur në lashtësinë e vonë si rrjedhim i sulmeve barbare, për të mos dalë më në asnjë formë? Një përvojë e gjatë me vëndemrat ilirë në trojet shqipfolëse flet për një qëndrueshmëri të madhe të tyre, të lidhur edhe me një dukuri interesante ku vëndemri i lashtë mërgon nga vëndi origjinal për t’u shfaqur diku tjetër në zonën përrreth si emër i një fshati, mali a vëndi tjetër. Duke shqyrtuar nga kjo pikëpamje vëndemrat e rajonit na tërheq vëmëndjen vëndemri Amonicë, emri i fshatit, që ndodhet në afërsi të drejtpërdrejtë të Plloçës. Amonica sot ndodhet rreth 6 km në veri-perëndim të qytetit të lashtë Amantia.

Në një përpjekje për të gjetur ndonjë hallkë ndërmjetëse që do të lidhte vëndemrin Amantia me Amonicën, gjetëm se në regjistrimin osman të vitit 1431 aty del një fshat me emrin Umenicë, që bënte pjesë në krahinën e Kurveleshit (Kirelesh në atë dokument). Duke marrë parasysh mundësinë e gabimeve në regjistrimin në osmanishten e asaj kohe, forma shqipe e këtij vëndemri në atë kohë mund të ketë qënë Amonicë ose Umonicë, që shihet qartë se i përgjigjet fshatit të sotëm Amonicë.

Siç shihet, forma e sotme Amonicë në krahasim me atë të shekullit XV ka pësuar një shndërrim të –e-së në -o-, në rrokjen e dytë të rrënjës. Këto të dhëna na lejojnë të rikonstruktojmë evolucionin fonetik të këtij vëndemri që do të paraqitej si vijon:

Amantia – *Amansa – Amanica (e dëshmuar në mesjetë) – Amonica.

Evolucioni i vëndemrit ilir Amantia përputhet në të gjitha hollësitë me ligjet e fonetikës së shqipes, duke përfshirë shndërrimin a>o , humbjen e mbaresës -ia dhe përftimin e prapashtesës -ica.

Në qoftë se te Amonica kemi të bëjmë me një formë të evoluar të vëndemrit të lashtë ilir Amantia, vetvetiu del pyetja: Përse ky vëndemër ‘mërgoi’ për të emërtuar një vëndbanim tjetër? Shkaku më i besueshëm i këtij ‘mërgimi’ është mërgimi i qytetarëve të Amantias pas shkretimit të qytetit të lashtë në kohën e furive barbare të lashtësisë së vonë për të themeluar një vëndbanim fshatar, në një truall gjeografikisht më të mbrojtur.

Referimet

1.Stephani Byzantii, Ethnicorvm quae svpersvnt. G. Reimer, Berlin, 1849: ”Ίλλυριῶν μοίρα, πλησίον Ὠρικοῦ χαὶ Κερχυρας ἐξ Άβάντων τῶν ἀπὸΤροίας νοστησάντω ᾠκισμένη.

2. Hieroclis Synecdemvs: accedvnt fragmenta apvd Constantinvm Porphyrogennetvm servata et nomina vrbivm mvtat. Red. B. G. Teubner, Leipzig, 1893, f. 13.

3. Pokorny, J. (1959). Indogermanisches etymologisches Wörterbuch.

4. Demiraj, B. (1997). Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz, Amsterdam, The Netherlands, f. 76

5. Çabej, E. (1976). Studime etimologjike në fushë të shqipes. Akad. Shk. RPSSH, Tiranë, f. 39.

6. Schmid, W. P. (2001). Was Gewässernamen in Europa besagen. Aka- demie-Journal, 2, 42-45.

7. Leake, W.M. (1835). Travels in Northern Greece, I, London, J. Rodwell, New Bond Street, f. 34.

8. Leake, W.M. (1835). Travels in Northern Greece, I, London, J. Rodwell, New Bond Street, f. 35.

9. Pouqueville, F. C. H. L. (1820). Voyage dans le Grèce: comprenant la description ancienne et moderne de l’Epire, de l’Illyrie grecque de la Macédonie Cisaxienne I, Paris, f. 274.

MË SERIOZISHT NË PROBLEMET HISTORIKE KOMBËTARE

December 4, 2013 by dgreca

Nga PILO ZYBA/LONDER/*

E lexova me shume vëmendje kete shkrim…për të cilin shfaq konsideraten time, dhe respektin tim per sa shkruhet…dhe indinjaten time, per nga emrat dhe fjalorin e përdorur, nga materialet qe ju keni lexuar.Jemi Shqiptare dhe flasim e shkruajmë shqip..por une personalisht, duke lexuar titullin e librit (Hulumtime Onomastike) fjalët Patronimet Librin “Përsiatje Onomastike) më vjen të nxjerr zorrët përjashta kur flasim me gjuhen e Grekut e të Serbit në një kohë që kemi gjuhën tonë shumë të pastër, por si duket vetë keta krijues të librave nuk e njohin atë.Gjakova nuk është një qytet 500 vjeçar, dhe ti lemë gojdhënat e koheve Otomane, por të futemi më thellë në shekuj për të gjetur të vërtetat…dhe sa me shpejt studjuesit Kosovarë e Shqiptre që flasin një gjuhë, të punojnë që këto ONOMASTIKA, TOPONIME,PATRONIME, ti thonë me emrat e gjuhes shqipe…Por dhe ti pastrojnë ato nga Sllavishtja sa me shpejt qe të jete e mundur..mundesisht me shpejtesine e drites…Emrat e qyteteve vendbanimeve(toponimeve që shkruajnë studjuesit ku ju keni lexuar)Babaemertimeve ne rastin e (Patronimeve te libershkruesve)te emertimeve (Onomastika e tyre ).Ju vete keni studjuar gjuhesi, thoni ne profilin tuaj se jeni Albanologe edhe prapashtesa LOGE duhet hequr..dhe duhet vendosur fjala shqipe…te cilen duhet ta gjejne ata qe merren me keto pune…Kuptoni se…nuk u beme dot komb i trojeve te verteta para 150 vjetësh, vetem ne saje të mungeses se gjuhes tone Kombetare,prandaj dhe rilindasit e rilinden gjuhen e shkruar dhe na e lane ta pasurojme dhe pastrojme nga Greqishtja dhe Sllavishtja…sepse prandaj dhe Greket bërtasin dhe ulerasin se dhe Skenderbeu eshte Grek…sepse vula e Skenderbeut qe ndodhet ne muzeun e Danimarkes eshte ne gjuhen Greke..Kohet moderne kane sjelle ne skene një lume të tëre problemesh qe duhen filtruar për ti dhene dhe thene botes kush jemi, nga vime dhe ku shkojme.

Ja cila është Gjakova për mua:

GJAK – KOVA

Gjak me kova u derdh në trupin tënd të bekuar,

Historia të mbetej në shekuj përjetësisht shkruar.

Gjaku nëpër rrugët e tua nuk duket,

Por historia e tij lexohet kur vizitori në të futet…

Nga libri “ Troja e trojeve të mia”!

Pilo Zyba…Tiranë…2012

Për të njohur dhe gjetur historine e vërtete te Gjakoves duhet të ndiqet rrjedha e gjakut të saj për histori, kulturë e gjuhën.Gjakova dhe Kosova eshte Dardania e atyre burrave që dogjën tradhëtinë e kalit të pabesë të Trojës.Kaq thellë duhet të kërkohet Historia e gjuhës së saj, e veshjes së saj, historisë së saj, e krijimit të saj dhe ardhjes deri në ditët tona.Nuk e kuptoj, me sa mend, me çfar fakti, me çfar meritë studjuese doni që tu mbushni mendjen lexuesve me Albanolo-gjine, që prapashesa GJI…ne greqisht do të thote (toke) : qytetërimin e Gjakovës nuk e solli pushtuesi Otoman Turk,Kur përpara perendorise Osmane erdhi dhe kaloi mbi ne Perandoria e Bizantit Italian, dhe qe ura me e veshtirë dhe kalaja me e vështirë për pushtimin që bëri më von, ishte trupi i Ilirisë Dardane.Pa shkaterrimin e saj asnjë hap nuk do bënte më tej..këtë thonë studjuesit dhe historianët botërorë.Pas tyre erdhen barbarët Sllave që bënë pot ë njëjten gje,dhe me keq nga Italianët.Si u kapërcekan mijëvjeçarët dhe vime në shekullin e 15 apo 16..më parë ku ishim, apo duhet ti sherbejmë teorise Greko-Sllave se, jetonim nomade nëpër male, kur historia flet për qytetërimin Ilir, si për qytetërimin e Romës.

Ti lëmë “shakate”, titujt dhe gradat nuk janë dhe nuk duhet të jene pjese e njollosjes së historise dhe kulturës kombetare.Ti lëmë prapashtesat Αλβανολογε, Albano-loge, Τοπολογε,Topo-loge, Πατρολογε,Patro-loge etje etj.Kjo prapashtesë në gjuhen shqipe përkthehet…Λογε – FJALË…dhe hisoria nuk ka nevoje për fjalë, por për vepra të prekshme arkeologjike…(edhe kjo fjalë eshte krejt greke) αρχεο-e vjetër dhe gji ( toke) pra lashtesia e tokës,objektit që lidhet me pas me gjuhen dhe njerzit që jetuan dhe punuan në të në kohë të caktuara etj.Prapashtesat nuk janë bazë dhe kurrë nuk do jenë pjese për ngritje gradash dhe titujsh..kombi nuk ka nevoje për grada, por ka nevoje për pune dhe vlera të vërteta, dhe nese nuk kemi grada flet puna,historia dhe e ardhmja di ti vërë në vënd vlert e punes së sejcilit.Titujt kane vendin e tyre për individin, ndersa interesat kombetare jane prone e një kombi.

Emrat e qyteteve si Podujeva, Mitrovica,Istogu,Obliqi,Lipjani dhe dhjetra emra te tjere fushash, fshatrash, lumenjsh, malesh te marrin mbi supe historine qe i perket.Emrin qe sllavet ua xhveshen me dhune, dhe u veshen ne vend të tyre nje emer intrigues qe nuk i shkonte per shtat trupit dhe historise tone kombetare..Kjo duhet kryer pa tjeter…me pas gjendet historia e emrave, prejardhja dhe lashtesia e tyre…Përse në librat e Aleksandër Xhuvanit dhe të Eqerem Çabejt nuk duket fjalët e huaja nëpër kapakë librash në formë “bombastike”TOPONIME, PATRONIME dhe ONOMASTIKA…ne radhe të pare lexuesi duhet të përktheje dhe kuptoje autorët dhe gjuhën e tyre e pastaj të kërkoje e gjeje të vërtetën që ata mundohen të shprehin në veprat e tyre…ka ardhur koha që gjuha shqipe të flasi me pastërtinë e burimit të rrjedhes së saj dhe jo me emertime në gjuhë të huazuara…përshëndetje nga Londra..

Pilo Zyba!

*Me shkas- nga albanologe dhe profesoreshë Migena Arllati..botuar në gazetën “ Telegraf” 1.12.2013

Gjenocidi serb në Gjilan, Kamenicë (Dardanë) e Viti

December 4, 2013 by dgreca

Shkruan: Rrustem Geci – Dortmund/*

Vrasja e qëllimshme ndaj shqiptarëve, nga pakica serbe, e ndihmuar nga Ushtria serbe, dhe paramilitarët e saj, gjatë bombardimit të NATO-s, dhe më herët, përbën gjenocid të pastër të serbëve mbi shqiptarët. Gjenocidi serb, në komunat; Gjilan, Dardanë dhe Viti, edhe pas 14 vjetësh, vazhdon të jetë i padënuar. Heshtjet e Prokurorisë së Kosovës, dhe e Gjykatave të Kosovës, janë të pa falshme. Prokuroria dhe Gjykatat, ende bëjnë gjumë, mbi një dosje të gjenocidit të gjerë. Shumë janë lotët e nënave në dritare. Ato presin t´i bëhet gjyq, gjenocidit serb në Kosovë. Prandaj, pyesin prindërit, nuset e veja, fëmijët jetim, kur do të ndodhë një gjyq i tillë?

Libri i Musa Sabedinit, „Vrasje dhe dëshmi“, është dëshmues për vrasjet, djegiet dhe plaçkitjet e mëdha që kanë ndodhur në Komunat, Gjilan, Dardanë, dhe Viti, në periudhën mars-qershor, 1999. Rrëfimet nga dëshmitarët e librit „Vrasje dhe dëshmi“, për 147 të vrarë e të masakruar nga pakica serbe, për 75 të plagosur, 950 shtëpi të djegura tërësisht, dhe 452 shtëpi të djegura pjesërisht, dhe 7321 shtëpi të plaçkitura po nga pakica serbe e Kosovës, si dhe qindra gra e vajza të dhunuara, nga Ushtria Serbe, dhe paramilitarët e saj, janë trishtuese. Dëmet materiale të gjenocidistëve serb, për shkatërrimin e ekonomisë familjare në komunat, Gjilan, Dardanë dhe Viti, kapin shifrën 177 milion e 201 mijë marka gjermane.

Duart e përgjakura të gjenocidistëve serb, mbi shqiptarët kundërshtues të regjimit të gjenocidistëve, ( ende të pa dënuar ) janë të pafalshme. Krimi i bërë serb mbi shqiptarët ( i lënë në heshtje qe 14 vjet ) është për alarm, dhe për t´i rënë të gjitha kambanave, që të dilet nga heshtja e panevojshme. Hej, duhet t´i thërras ndërgjegjes institucionale në Kosovë, më thotë vetja ime, se kriminelët që përgjakën Kosovën, janë të lirë, dhe shëtisin pa druajtje nëpër qytetet tona. Kriminelët që bën gjenocid në Kosovë, Kosova duhet t´i arrestojë dhe t´i çarmatosë sa më parë.

Prokuroria e Kosovës, nuk guxon të heshtë. Ndryshe, serbët që gjenociduan Gjilanin, Dardanën dhe Vitinë, dhe gjithandej Kosovës, armët i kanë gati për krime të reja. Në librin e Musa Sabedinit, „Vrasje dhe dëshmi“, lexuesi, shkrimtari, artisti, dramaturgu, kompozitori, gazetari dhe tragjediani, mund të marrin informacione të mjaftueshme për veprat e tyre artistike, si bie fjala, reportazhe, romane, dokumentarë filmash, balet dhe operë.

Krimet kundër Luftës Çlirimtare të Kosovës, në Anamoravë, pavarësisht vonesave, s´mund të varrosen as në puse të thella, dhe as nëpër varre harresash. Libri i Musa Sabedinit, „Vrasje e dëshmi“ është dokument i pashkatërrueshëm i kujtesës sonë historike, dhe adresa e kryesve të gjenocidit serb mbi popullatën shqiptare, në periudhën, mars-qershor 1999, por, edhe më herët. Goja më merret, më thotë Arbi, një miku im, tek po e lexoja librin, „Vrasje dhe dëshmi“, të Musa Sabedinit.

Plagët e dhëna në libër, vazhdon miku, mbrëmë s´më kanë lënë fare të bëjë gjumë, mbase, vet e kam jetuar atë kohë në burg, dhe torturat e pushtuesit serb. Gjenocidistët serbë në komunat, Gjilan, Dardanë, dhe Viti, dhe gjithandej Kosovës, vrisnin dhe masakronin, fëmijë, nxënës, studentë, mësues, bujq, bujkesha, profesor, drejtor shkollash, minator, amvise, taksist, jurist, inxhinier, kamarier, zjarrfikës, rojtar, imam, shurdhmemecë, dhe kafshë shtëpiake të shqiptarëve.

Harta e krimeve është edhe më e gjerë. Frika e serbëve nga liria dhe pavarësia e Kosovës, shpërtheu në urrejtje nga më të përtejmet. Fshati Zhegër, Lashticë dhe Llovcë, ishin fshatrat nga më të plagosurat në Anamoravë. Në Zhegër, Gjenocidistët serbë vranë 13 shqiptarë, dhe plagosën 7 shqiptarë.

Krimi i kriminelëve serb nuk mbyllet me kaq. Në Zhegër gjenocidistët vetëm për shkak të përkatësisë etnike, djegën dhe plaçkitën 410 shtëpi, 104 traktorë, tre kamionë, 200 vetura, 96 kultivatorë, 322 lopë, 140 tonë miell, 5 furgon, sipas komisionit të fshatit, dëmi ekonomik në zhegër kap shumën 19 milion e 320 mijë euro.

Mirëpo, egërsia e kriminelëve serbë, s´mbaron me kaq, ajo vazhdon edhe në fshatin Lashticë, një fshat i kamur ekonomikisht dhe i arsimuar. Aty gjenocidistët serbë, me datën 30 prill 1999, i pushkatojnë, i djegin dhe i karbonizojnë 13 kufoma, ndërsa mbeten të plagosur 5 qytetar të Llashticës.

Gjenocidistët serbë në atë kohë kudo ishin në panik, dhe frikoheshin shumë nga Kosova e pavarur. Ata në çastet e fundit të humbjes së luftës, ju rrjedhën të gjitha trutë, dhe zgjodhën krimin më gjenocidistë kundër „Kosovës së lirë“,dhe „Kosovës shtet“.

Libri i Musa Sabedinit, është libër i krimeve serbe të bëra në Anamoravë. Varret dhe të gjallët e atyre varreve, qoftë përmes grimcave të kujtesës, qoftë përmes vesës së barit, nuk më lënë të harroj atë kohë të krimeve barbare, më thotë Refik Kryeziu.

Edhe i palinduri i asaj kohe, Nevzadi, ( tash më fëmijë i rritur ) i cili trashëgon emrin e gjyshit të tij, i rënë nga llava e gjenocidistëve serb, në Roganë, e lexon për çdo ditë atë kohë.

Lufta e Kosovës e 1999-tës, do të jetoj gjatë, nëpër të gjitha mileniumet e ardhshme të njerëzimit. Në Luftë e Kosovës, të vitin 1999, u shkatërruan 100.589 shtëpi, 358 shkolla, 71 Zyra të vendit, 30 Shtëpi të kulturës, 93 Biblioteka publike, dhe 123 Objekte shkollore, 215 Objekte shëndetësore ( Xhami, teqe, tyrbe ) , Kisha katolike 5, ndërsa Objekte ndihmëse përcjellëse, 88.101. Në periudhën 1998 – 12 qershor 1999, janë vrarë dhe masakruar 11.848 qytetarë nga Kosova, prej tyre 1. 392 fëmijë deri në moshën 18 vjeç. Ndërsa, 296 fëmijë deri në moshën 5 vjeç. Në Luftën e Kosovës të vitit 1999, janë vrarë 1739 femra, vajza dhe gra të reja. Ndërsa gra të moshuara mbi moshën 65 vjeç, janë vrarë 1882 gra. Ndërsa, 1450 qytetarë të Republikës së Kosovës, ende janë të pagjetur. Në Luftën e Kosovës janë dhunuar nga Ushtria dhe paramiliutarët serb, 20. 400 femra shqiptare, ndërsa janë dëbuar nga vatrat stërgjyshore, rreth 1 milion shqiptarë të Kosovës. Prej tyre 443 300 në Shqipëri, 247. 800 në Maqedoni, 69. 300 në Mal të Zi, 21. 700, në Bosne, 13. 639 në Gjermani, 7. 581 në Turqi, 5829 në Itali, 5.730 në SHBA, 13 në Alaskë,pastaj në Francë, Norvegji, Suedi, Britani, Poloni, Spanjë,Portugali, Finlandë, Zvicërr, Australi, Izrael, Kanada, etj.

Prandaj, është e padrejtë që të harrohen dëshmitë e gjalla të Vlora Shabanit nga Llashtica e cila humbi më të dashurit e saj në luftë, apo dëshmia e Deli Hysenit i cili ndodhet diku në Francë për shërim, por që kurrë nuk iu dha ndihma e shtetit.

Janë të pafalshme nga ana e shoqërisë kosovare harresat e grave e vajzave të dhunuara. Krimi i dytë dhe më i rëndë do të ishte nëse ato përbuzen dhe lihen në harresë.

Libri i Musa Sabedinit andaj është një përkujtues historik që nuk na lenë të harrojmë për asnjë qastë atë dhunë të shfrenuar dhe atë krim e gjenocid që bëri ushtria e policia zyrtare serbe në Kosovë.

Në libër ka shumë fakte, prova, dëshmi, procesverbale, analiza, dokumente serbe, të cilat vërtetojnë krimet e kryera.

Në libër gjithashtu ka emra dhe regjistra të të gjithë paramilitarëve serbe të Anamoravës të cilët në vende të caktuara kanë vrarë e masakruar shqiptarë. Për të gjitha këto heshtje dikush duhet të japi llogari e përgjegjësi, sidomos përgjegjësia është e madhe e hetuesve shqiptarë, e prokurorëve dhe e gjykatësve që kanë heshtur e vazhdojnë të heshtin akoma.

Musa Sabedini edhe pse nuk e kishte obligim, ai me guximin e tij, me mençurinë e tij doli fshat për fshat, familje për familje, fotografoi, mori dëshmi e deklarata të njerëzve të gjallë se çfarë u kishte ndodhë atyre gjatë luftës.

Dëshmitë ishin origjinale dhe si të tilla janë autentike për kohën. Me të drejtë për këtë libër vlerësime shumë pozitive kanë dhënë recensentët e njohur Pajazit Nushi e Behxhet Shala.

Autori i librit, „Vrasje dhe Dëshmi“, Musa Sabedini, u lind në Stublinë të Gjilanit, me 8 maj 1971. Me gazetari dhe publicistikë merret që nga viti 1990. Për disa vite ka udhëhequr gazetën studentore, „Bota e re“.

Gjatë studimeve në Universitet, Musa Sabedini ka qenë nënkryetar i UPS-së, të UP-së, korrespondent i gazetave ditore: “Dita”, “Epoka e re”, “Kosova sot”, Kosova Live” dhe „Lajm“.

Musa Sabedini, për 14 vite, ka udhëhequr Klubin e gazetarëve „Beqir Musliu“, në Gjilan. Vlen të theksohet se Musa Sabedini, është fitues i katërfishtë „Korrespondent i vitit“, në Kosovë, në vitet ( 2003, 2006, 2007, dhe 2008 ).

Musa Sabedini ka ndjekur trajnime dhe është kulturuar në fushën e gazetarisë hulumtuese, në Kolumbia Misuri të SHBA-ve. Musa Sabedini është themelues i Agjencisë Rajonale të Lajmeve Rajonipress.

Libri i Musa Sabedinit “Vrasje dhe Dëshmi“ është libri i tij i dytë. Vetëm një dorë mjeshtërore do të dinte të bënte këtë libër-dëshmi për të gjitha kohët.

Libri i Musa Sabedinit “Vrasje dhe Dëshmi” nuk të lë të heshtësh. Bari mbi varreza ka kohë që nuk shkelet. Liria është mundësi e madhe. Edhe i rëni e ndien aromën e të gjallëve të lirë. Varrezat e të rënëve të luftës për liri kudo janë zbukuruar. Fotografitë dhe datëlindjet e të rënëve nëpër varreza nuk janë më frikë. Gati tek çdo i rënë ka lule të freskëta dhe kujtime të freskëta, dhe nga një varg kënge për gjithsecilin.

* Lexim i librit të Musa Sabedinit, „Vrasje dhe dëshmi“