Archives for October 2020

Marash Mrnaçaj edhe pas vdekjes përcjell mesazhe Jete…

October 14, 2020 by dgreca

Nga Dalip Greca-

Me 10 tetor 2020, një vit pas ikjes nga jeta toksore, Marash Mrnaçaj u përkujtua me nderim e respekt të thellë nga familja e madhe dhe miqtë. Edhe pas ikjes së tij, familja e madhe,( megjithëse Mrnaçajt e kalojnë numrin 100), ndjehet e bashkuar rreth simbolit të tyre, ikonës së Kelmendit,njeriut që sfidoi dhe u kthye në simbol qëndrushmërie. Dera e Shtëpisë së Mrnaçajve ka mbetë e hapur për miqtë falë frymës që u përcolli ai fëmijëve, mbesave dhe nipërve. Mësimet e Marashit ishin jetësore, njerëzore, përcillnin besim dhe shpresë.

Duke pasë pranë vetes gjysmën e Tij, një bashkshorte si Mrija,Shtëpia e Mrnaçajve ishte dhe mbetet dera e hapur Kelmendase në New York.

Marashi i edukoi pasardhësit e vet me frymën e besimit,miqësisë, respektit për veten dhe të tjerët, i edukoi me fryëmn e dashurisë dhe me frymën e Lutjes e Besimit në Zot!

Filozofia e tij jetsore mbështetej në porosi të tilla si:Kembengul dhe mos u dorëzo asnjëhere!Nëse do të arrish diçka ,puno shumë dhe kurrë mos u dorëzo!..Dhe ai vet kurrë nuk u dorëzua.

…Përvjetori nisi me Meshën në Kishën Saint John’s në Yonkers, New York nën drejtimin e Father Danielit. Kisha u mbush plot . Njeriu i mirë respektohet edhe pas vdekjes. Father Danieli u lut për shpirtin e Marashit. Ndërkohë, në emër të familjes, e bija Vera Mrnaçaj(Gojçaj) përcolli përmes emocioneve një esse plot dhimbje dhe krenari për Atin e saj.

Vera iu drejtua të pranishmëve në emër të Nënës së saj Mrije, të vëllezërve dhe motrave, natyrisht dhe në emër të vetes së saj.

Edhe pse ka kaluar një vit nga ikja e babait ajo e kishte të vështirë që të frenonte dhimbjen:“Ka qënë një vit jo i lehtë për ne, një vit qe ndoshta shpesh ka lëkundur edhe besimin tonë. Të humbasësh një njeri të zemrës eshtë e vështire…Humbja e babait tonë ështe nje boshëllek i pamundur që të zëvendesohet ….”

Marashi ishte një njeri me karakter të forte, që ia kishte hedhur vdekjes shumë herë gjatë jetës se tij.E kishte sfiduar vdekjen duke besuar fort tek jeta.Kurrë nuk qe dorëzuar, as kur i arrestuan e burgosën vëllanë Nikollën, as kur humbi jetën në emër të idealeve i biri, Nika. Ka shumë sfida në jetën e tij. Sfida me e rrezikshme ishte ajo e arratisjes pas burgosjes të vëllait Nikollës. Arratisja u bë në një mot të ashpër, me acar, erë dhe borë. Ishte 21 dhjetori i vitit 1959. U arratisën burra e gra, pleq, fëmijë e bagëti. Edhe sot Mrija e ka të vështirë të heqë nga kujtesa tablon e asaj nate me terr, të ftohtë, borë, kur ajo shtërngonte fëmijët në krah. Prindërit e Marashit që ishin në moshë të thyer dhe fëmijët e vegjël, e kishin tepër të vështirë, gati ishin ngrirë nga stuhia. Por guximi i Marashit, besimi në Zot, u dhanë fuqi që ta kapërcejnë kufirin, edhe pse u endën për shumë kohë nëpër terr e borë, në një rrugë që normalisht nuk mbante më shumë se 1 orë nga shtëpia e tyre, ata e përshkuan për një natë e një ditë.

Sfidë tjetër ishte sigurimi i jetesës në Titograd ku e vendosën me familjen. Marashi punoi fort dhe e ndërtoi vetë shtëpinë falë forcës së krahëve, pa i hyrë në borxh kujt

Marashi ishte si ai timonieri i mirë, që falë zotësisë, arrinë ta nxjerrë anijen në breg edhe në shtërngatë. Pas tetë vitesh në Ish Jugosllavi, arriti të emigrojë në Itali dhe që andej më 1967 në krye të familjes mbërriti në Amerikën e ëndrrave, ku u ankorua anija e fatit të tij.

Pa shumë shkollë, pa e ditur gjuhën angleze, me guxim iu fut biznesit dhe sërish sfidoi duke shënuar sukses. Por suksesi më i madh i Marashit ishte edukimi i fëmijëve, përcjellja e dashurisë dhe respektit për njeri-tjetrin, për mikun,fqinjin, dashuria dhe besimi i patundur në Zot. Jo vetëm fëmijët e Marashit, por dhe fëmijët e fëmijëve, e donin me shpirt, edhe sot betohen për të. Ai ishte gjithçka për ata, një gjysh frymëzues, një ikonë e gjallë.

Tek i pyesnim gjatë përvjetorit të parë të pasvdekjes, mbesat dhe nipat, na thonin:Tata ishte gjithçka për ne. Ne mezi prisnim të takoheshim me atë gjat fundjavëve.
Citoj Verën gjatë Meshës: Mëngjesin e 10 Tetorit 2019,Zoti e mori pranë vetes babain për të ju bashkuar pjesës tjeter të familjes në parajsë.Me ne fund ai u lirua nga dhimbjet dhe vuajtjet,duke u preh në paqe bashke me prindërit, vellezërit dhe djalin e tij Nik…Tani po na shikojnë të gjithë nga parajsa. Im atë nuk u dorëzua asnjëherë deri ne fund….Për të gruaja,fëmijet dhe më vonë nipërit dhe mbesat ishin krenaria dhe gëzimi më i madh në jetë.Babai im erdhi në këte vend me mendimin për të punuar shumë,për të bëre një jetë të ndershme në mënyre që të mos i detyrohej askujt një ditë…dhe ashtu bëri.Siç e dimë te gjithë,historia e jetës se tij flet vet…
Ishte shumë e vështire për të te gjente kohën e lire por çdo moment që kalonte me ne ishte shumë i veçantë.E diela ishte padiskutim dita jonë,një dite që i dedikohej vetëm familjes.
Ai thoshte gjithmonë që të punosh të dielën eshtë e ndaluar për të,ështe dita e Zotit,e familjes dhe miqve për të qendruar sëbashku.
Ai ishte një gjysh i përkushtuar dhe krenar deri ne ditën e fundit.Marashi pati fatin t’i shikonte nipërit e tij (shpirtrat e tates) tek rriteshin dhe që ishin shumë krenar që e kishin në jeten e tyre.Dhimbja qe ne perjetuam një vit me parë nuk ka kaluar,por ne e dimë dhe e pranojmë qe ai ështe në një vend shumë më te mire…Nëse secili nga ju do te mbyllte sytë për nje moment dhe të kujtonte tim atë,jam shumë e sigurtë që me të keni ndier dashuri,siguri,respekt,kënaqesi dhe krenari.
Ne si fëmijet e tij ndihemi të bekuar që kishim një baba model dhe një shembull shumë të mire per secilin nga ne. Ne mësonim jo vetëm nga fjalët e tij por edhe nga veprat.
Ai ishte një njeri që bëri çfare tha dhe fjala e tij ishte e pathyeshme.
Babai im na dha mesime shume të vyera per jeten qe kur ishim të vegjël:
-I pari dhe më i rendesishmi: Besimi, lutja dhe dashuria për zotin.
Ne ndjekim meshën çdo te dielë dhe themi rruzarën si familje.
‘’Respekti’’,siç thoshte ai,’’respekto veten dhe të tjerët’’.
‘’Je i dashur me të tjeret’’ nuk humbet asgjë të jesh i sjellshem.
‘’Kembengul dhe mos u dorëzo asnjëhere.Nese do të arrish diçka ,puno shume dhe kurre mos u dorëzo.[Ai thoshte gjithmone që asgje ne kete jete nuk ështe falas, edhe nese ështe,do ta paguash dyfish ose më shumë më vone]….Dhe mësimi më i madh qe na dha në jetë ishte sesi të kemi besim dhe të mos gabojme me Zotin…Babai im Ishte një njeri i jashtëzakonshëm dhe fjalet nuk mjaftojnë për të folur për të. Ai ishte nje i krishterë i perkushtuar,që për të shpetuar nga një vend komunist dhe duke rrezikuar jeten e tij dhe të familjes, na bëri të besojme sesa të forte e kishte besimin.
Një bashkeshort i perkushtuar,qe thoshte shume here qe Kur të largohej një dite ,i vetmi peng i tij ishte qe po linte gruan pas.Nena ime ishte gjysma qe plotesonte tim atë.Ai ishte burri,babai,gjyshi dhe miku që nese ti kishe nevoje ai do gjendej gjithmone aty…

…Më pas mbesat kanë dalë njera pas tjetrës dhe kanë përcjellë mesazhe dashurie dhe krenarie për gjyshin e dashur.

Pas meshës pjesmarrësit janë zhvendosur në varrezat Gate of Haeven në Westchester, ku prehet Marashi dhe pjestarët e tjerë të Mrnaçajve. Father Danieli ka përcjellë Lutjen për shpirtin e Marashit. Shumë lule e shumë dashuri për Marashin. Një portret me veshjen malsore të Kelmendit i vendosur mbi gurin e mermertë, shërbeu si sfond për të marrë fotografi dhe kujtime nga kjo ceremoni nderuse.

Në nderim dhe për shpirtin e Marashit familja shtroi një drekë në restorantin”Zupa” në Yonkers. Për jetën e Marash Mrnaçaj foli Zef Naçi, autor i librit kushtuar vëllait të Marashit, Nikollës. Zefi, si mjeshtër i penelit, kishte sjellë dhe një portret të Marashit, të cilin, siç tha ai, kishte punuar katër muaj. Rreth portretit u mblodhën e bënë fotografi familjarë e miq, dhe çmalleshin me Marashin, sikur ta kishin të gjallë.

Familja Mrnaçaj edhe pas vdekjes të Marashit përcjell mesazhe për komunitetin shqiptar, mesazhe dashurie e respekti ….Duke përcjellë një kronikë të shkurtër për TV Albanian Culture me rastin e përvjetorit të ikjes nga jeta, thashë se nëse At Gjergj Fishta do të ishte gjallë, patjetër Marash Mrnaçaj do të ishte personazh i “Lahutës së Malcisë” dhe se aty do të këndoheshin e hymnizoheshin bëmat e tij dhe familjes së tij. I përjetshëm kujtimi i Marash Mrnaçaj!

FËMIJËT DHE DY GJUHËSIA, SFIDAT E FAMILJES SHQIPTARE NË EMIGRIM

October 14, 2020 by dgreca

FËMIJËT DHE DY GJUHËSIA, SFIDAT E FAMILJES SHQIPTARE NË EMIGRIM NË RUAJTJEN E IDENTITETIT KOMBËTAR-

Merita Isufi, mësuese, themeluese e organizatë “Successful Mothers” nga Britania e Madhe, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, sesi ndikon te fëmijët dy gjuhësia dhe sfidat e familjes shqiptare në emigracion për ruajtjen e identitetit kombëtar dhe si ka ndikuar teknologjia dhe pandemia globale në sjelljen e fëmijëve. Me Merita Isufin bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

FËMIJËT DHE DY GJUHËSIA, SFIDAT E FAMILJES SHQIPTARE NË EMIGRIM NË RUAJTJEN E IDENTITETIT KOMBËTAR

Historia ka treguar se popullsia jonë me shekuj ka emigruar nga një vend në tjetrin. Ata moren me vete kulturën dhe gjuhën shqipe, por kryesisht pranuan edhe kulturën e vendeve ku u vendosen po ashtu edhe gjuhën e tyre, pa të cilën do kufizoheshin në maksimum. Prindërit punuan dhe vazhdojnë të punojnë me përkushtim që fëmijët e tyre të kenë mundësitë shkollohen, të kenë kushte sa më të mira në shtëpi dhe të arrijnë të plotësojnë dëshirat dhe ambicjet e tyre. Në të njëjtën kohë dedikuan kohën e tyre për të dërguar fëmijët në shkollat shqipe, ku jo vetëm mësuan të flasin më mirë, të shkruajnë më mirë por edhe të ndihen krenar për kush janë, pa pasur frikë se çfarë të tjerët mendojnë. Sigurisht ka edhe nga ata prindër që jo plotësisht kanë qenë të qartë në përpjekjet e ruajtjes së gjuhës shqipe, dhe kjo si rezultat ka ndikimet e veta në identitetin e atij që nuk e zotëron këtë gjuhë hyjnore. Kjo ndoshta ka ardhur edhe nga orari i gjatë i punës të cilën prindërit janë detyruar të ndjekin për arsye ekonomike, duke ua veshtirësuar kohën e lirë. Gjuha është e lidhur shumë ngushtë me identitetin. Identiteti dhe gjuha janë respekti për veten. Sa më mirë të zoterojmë gjuhën dhe kulturën e vendit nga vijmë, aq më konfident ndihemi edhe në mësimin e gjuhëve të tjera. Kjo na ndihmon të tregojmë interes dhe respekt edhe për kulturat e komuniteteve të tjera. Të qënurit kurioz, të respektueshëm dhe të interesuar për të njohur kulturat e tjera gjithmonë gjeneron një përgjigje pozitive ndaj asaj që ne zotërojmë. Dua të ndaj një experiencë si në nënë vitet e para të emigrimit në Londër. Para 20 viteve mora një ftesë nga mësuesja e klasës së vajzës time, të lexoj një tregim në gjuhën shqipe në shkollën angleze ku vajza ime mësonte. Kur i shpjegova vajzës se do lexoja në gjuhën shqipe, ajo mu përgjigj se aty flitej vetëm Anglisht. Prezantimi i tregimit me të cilin e gjithë klasa ishin të familjarizuar, por këtë herë e dëgjonin në një gjuhë tjetër, jo vetëm ju mësoj të tjerëve që egziston edhe një gjuhë tjetër e bukur dhe një kulturë, por mësoj vajzën time ta shikonte si një gjuhë të veçantë, speciale, dhe me deshirë ta mësonte sa më rrjedhshëm. Këtë e përforcojë dhe mësuesja bashkë me drejtoreshën e shkolles së sajë, të cilat treguan entuziazmin e tyre ndaj gjuhës tonë duke e vlerësuar publikisht pasi i kushtuan orën e mësimit. Ky është inkurajimi dhe mesazhi që vazhdimisht u është dhënë të gjithë prindërve nga profesionistët e shkollave angleze dhe sigurisht atyre shqiptare këtu në Angli, sepse është e rëndësishme që me fëmijët të flisnin gjuhën e nënës e cila është edhe gjuha e parë. Pranimi i identitetit brënda nesh na jep forcë të brëndshme dhe confidencë të perballemi me të tjerët. Gjithashtu kam punuar për shumë vite në shkollat angleze si edukatore dhe si mësuese në shkollat shqipe në Londër dhe e them me konfidencë se fëmijët që kishin praktikuar gjuhën me prindërit në shtëpi, jo vetëm e kishin më të lehtë, por ishin më të interesuar për ta mësuar edhe më mirë atë. Prandaj nënat dhe baballarët, duhet të fillojnë të ju lexojnë rregullisht fëmijëve që nga mosha 6-muajshe libra me përralla në gjuhën shqipe të shoqëruara me figurë, për të ndihmuar fëmijët të kuptojnë fjalën sepse fjala rigjeneron gjuhën. Prindërit e kanë detyrë të bashkëpunojnë me shkollat, sepse krijimi i një raporti të mirë mes mëuesve dhe prindërve është sigurues për fëmijët. Ky është kontributi kryesor në ruajtjen e identitetit kombëtar sepse gjuha është thelbi i kombit.

TEKNOLOGJIA DHE PANDEMIA GLOBALE SI KANË NDIKUAR NË SJELLJEN E FËMIJËVE

Sikurse e dimë përdorimi i internetit është dyfishuar në vitin e fundit në pjesët më të mëdha të globit. Kjo erdhi edhe nga arsyeja se fëmijët duhet të studjonin online – shkaku pandemia. Kjo ka ndikuar në rritjen e rrezikut të ngacmimeve online. Corona virus ka krijuar një stuhi të përshtatshme përmashtruesit online për të joshur fëmijët që janë të vetmuar, të dëshpëruar dhe që medoemos kërkojnë vlerësim nga të tjerët. Prandaj bisedat e hapura me fëmijët janë masa më e rëndësishme e sigurisë. Fëmijët kanë nevojë për garancinë e prindërve dhe se të jenë të bindur që ata mund të flasin me ta në çdo kohë, për çfarë po përjetojnë në jetën e tyre online dhe me kë bisedojnë. Fëmijët duhet këshilluar që të mbajnë informacionet e tyre private online, sidomos nga të panjohurit. Duhet të jemi të vemendshëm, pasi fëmijët e ndikuar negativisht nga koha e shpenzuar në internet janë të tërhequr nga aktivitetet familjare, të merzitur, të fshehtë ose të dëshpëruar. Të gjitha këto mund të kenë lidhje nga të qenurit gjatë online, prandaj ne si prindër duhet të jemi të vemendshem per këtë dukuri, duke qenë të vetëdijshëm për masat e sigurisë si nga ana teknike, po ashtu edhe nga vënia re në kohën e duhur të ndryshimit të sjelljeve të fëmijëve. Kur negocjojmë me fëmijët për kohën në mediat sociale duhet të diskutojmë në atë mënyrë që të mos bëhet situatë konflikti midis nesh, por të krijohet një hapsirë për lidhje më të afërt mes nesh. Pra ne si prindër duhet të kemi kufijtë shëndetshëm me mediat sociale, atëherë guxojmë të përballemi me fëmijët që edhe ata të përdorin kohën online duke pasur efekt pozitiv dhe duke reduktuar situatat e rrezikshme.

ÇFARË DO TË THOTË PRINDËRIM POZITIV, SFIDAT E FAMILJES SHQIPTARE NË EMIGRIM

Prindërimi pozitiv është një qasje ndaj prindërve që synojnë të promovojnë zhvillimin e fëmijëve dhe të menaxhojnë sjelljen e tyre në mënyrë konstruktive dhe jo të dëmshme. Është bazuar në komunikim të mirë dhe vemendje pozitive si mënyra më e mirë për të ndihmuar fëmijët (fokus adoleshentet) që të zhvillojnë aftësitë që ju nevojiten për tu rritur me besim të fortë në veten e tyre. Sfida për prindërit është të mundësojnë ambjentet e shtëpisë me atmosferë të përshtatshme që udhëzon dhe ndihmon fëmijët ndërsa përpiqen të bëhen të rinj të pavarur dhe të stabilizuar. Si prindër ne rregullisht duhet të reflektojmë në stilin e prindërimit. Hulumtimet sygjerojnë rëndësinë e mjedisit të sigurt familjar si bazë themelore që ndikon direkt në mirëqëniën e fëmijës dhe sjelljen pozitive. Kur prindërit komunikojnë mirë me fëmijët ata së bashku mund ta përqafojnë dhe ta shijojnë sfidën e emigrimit, apo çdo sfidë tjetër gjatë rrugës së jetës. Familja shqiptare ka dhënë dhe vazhdon të japë ndihmesë shumë të madhe në edukimin e brezave të rinj në çdo vend të botës ku ata ndodhen. Fakti që populli ynë trashëgon vlera të mëdha materiale dhe artistike dëshmone dhe edukatën familjare që kanë përcjellur te brezat e rinj ndër shekuj edhe pse të shprendarë anëmbanë botës. Shoqëria jonë ka pësuar transformime të vazhdueshme dhe ndryshime të shpejta, të cilat kanë berë të ndryshohet mënyra e punës, arsimit, kujdesit si dhe organizimit të jetës së përditshme familjare. Duke i marr të gjitha këto parasysh, me bindje them se familjet shqiptare janë përshtatur mirë në vendet ku jetojnë dhe gjithnjë janë përpjekur të edukojnë brezat e rinj të rriten të ndershëm, të respektojnë të rriturit, të arsimohen, të duan punën dhe ta ushtrojnë atë. Mund të them se akoma ka mosbarazi midis djemve dhe vajzave që vazhdon të përcillet si traditë por kjo është diçka që kërkon vemendje nga të gjithë ne dhe gradualisht së bashku të ndërgjegjësohemi për ndryshim. Kemi edhe konfliktin mes brezave që ka egzistuar që nga lashtësia dhe do jetë i pranishëm edhe në të ardhmen. Këtu duhet një kombinim pozitiv i dypalëve, duke marrë përvojat e brezit të vjetër dhe vrullin, guximin dhe energjinë e brezit të ri për të krijuar një të ardhme të këndshme për gjeneratat e reja. Balancimi i raporteve mes brezave dhe emancipimi në emigrim janë sfidat me të cilat shpesh përballen familjet shqiptare.

ÇFARË ËSHTË PLATFORMA SOCIALE ‘SUCCESSFUL MOTHERS’

“Successful Mothers” është një organizatë e cila ju ofron nënave një hapsirë të sigurtë ku ato kuptohen, vlersohen dhe respektohen duke ju vënë në pah kontributin, aftësitë dhe potencialin e tyre pa i gjykuar. Kjo organizatë inspiron nënat të jenë version më i mire i vetes së tyre jo vetem si nëna, por gjithashtu si gra, si shoqe, dhe si qytetare të këtij globi. Tre vite më parë e kam krijuar këtë organizatë dhe tani me krenari them se ne po zgjerojmë partneritetin globalisht me individ profesional dhe institucione nga vende të ndryshme të botës. Bashkëpunimi me ekspert, Universitete dhe organizata të tjera po na udhëheq në formëzimin pozitiv të së ardhmes sonë. Filozofia që ndjekim është të ndihmojmë njëri-tjetrin duke udhëhequr pozitivisht ndryshimet me të cilat përballemi në shoqëri. ‘Successful Mothers’ është një dritare e shpresës dhe e inkurajimit për çdo shtresë të shoqërisë. Ne besojmë në krijimin e atmosferës pozitive ku pjesëmarrësit respektohen dhe vlersohen duke u dëgjuar me kujdes për tu kuptuar. Nënat kanë aftësi të tregojnë empati pa gjykime dhe vetëm kështu hedhet dritë në shqetësimet individuale, të cilat po nuk u trajtuan bëhen probleme në shoqëri. Vetem në këtë menyrë jepet mundësi në formimin e suksesit tek çdo njeri që hyn në këtë mjedis. Ne si nëna jemi ato që besojmë dhe masivisht kontribojmë për një botë më të mirë, prandaj duam që zëri jonë të dëgjohet, jo duke bërë zhurmë, por duke i trajtuar shqetësimet dhe problemet nga rrënjet. Një nga parimet thelbësore të ‘Successful Mothers’ është të sigurojmë që të rinjëve u është dhënë zëri në të gjitha fushat e jetës, pasi nënat janë të parat në edukimin dhe zhvillimin e gjeneratës së ardhshme. Pikërisht për të arritur këtë ne organizojmë workshope, seminare dhe evente të ndryshme ku njëkohësisht përfshijmë edhe baballarët dhe në disa nga këto edhe vetë fëmijët, sepse së bashku arrijmë sukses. Eventet me adoleshentet kanë qenë motivuese dhe kanë lënë mbresa në jeten e tyre, prandaj këto do vazhdojnë sapo situata të normalizohet. Në vitin e fundit aktivitetet tona në përgjithësi janë zhvilluar online pasi po kalojmë një kohë pandemie. Ne përmes këtyre uorkshopeve ‘Successful Mothers’ flet drejtperdrejt jo vetëm me nënat, por me të gjithë familjarët, për shembujt model, konfidencen dhe ambicjet. Gjithashtu ndihmojmë komunitetin të kuptojnë më mirë problemet dhe shqetësimet, dhe të kuptojmë se si të ndergjegjësohemi ndaj fenomeneve negative me të cilat përballemi pikërisht në situatat e emergjencës. Angazhimi i fortë për të eksploruar, shpjeguar dhe korrigjuar problemet sociale është rruga që ndjekim në çështjet e përmirësimit shoqëror. Problemet Sociale janë faktori kryesor që ndikojnë dhe dëmtojnë shoqërinë, prandaj synimi jonë është të ju japim një vëmendje të veçantë. Duke kërkuar mundësitë krijojmë forcë përmes vështërsive, e bëjmë të mundur udhëzimin pozitiv në ndryshimet sociale. Udhëtimi jonë filloi me biseda duke ndarë ekperiencat tona dhe përballjen me sfidat të cilat na fuqizuan më shumë drejtë suksesit.

WORKSHOPE, SEMINARE DHE EVENTE NË NDIHMË TË KOMUNITETIT

Disa nga workshopet janë Prindërimi Pozitiv, Komunikimi me Adoloshentët, Zhvillimi i Përformancës Personale, Këshilla Financiare. Gjithashtu po theksoj workshopin e parë- Konfidencë skills (Aftësi besimi), kemi filluar aktivitetin tonë me këtë ëorkshop të rëndësishem me qëllim që të kemi një kuptim të qartë se si të zotërojmë konfidencën në jetën personale dhe profesionale. Pa konfidencë jeta jonë personale dhe profesionale do të vuajë. Konfidenca fillon nga besimi tek vetja. Kjo është pika që duhet dhënë shumë rëndësi pasi ka një peshë vërtetë të madhe. Nëse ne nuk do besojmë në veten tonë, atëherë do jetë shumë e veshtirë për të tjerët të besojnë tek ne. Ky është një ndër workshopet që duhet përsëritur rregullisht pasi ka impakt shumë të madh tek secili nga ne. Dua të ndalem pak më gjatë edhe tek workshopi i fundit që kemi bërë online – Understanding Online Grooming (Të kuptojmë mashtrimet online). Qellimi i këtij workshopi është që prindërit të vetëdijësohen dhe të informohen me të dhënat e fundit të rrezikut që cenohet online gjatë përdorimit të përditshëm. Paisja me informacionet e duhura, në bazë të hulumtimeve dhe të dhënave të fundit shkencore, ndikon pozitivisht në komunitet, pasi i ndërgjegjëson familjaret të marrin masat e duhura për tu bërë pritë rreziqeve të mundshme. Fokusi është veçanarisht në sigurinë e fëmijes në internet, duke theksuar rrezikun e mediave dixhitale pikërisht në këtë kohë të jashtëzakonshme të pandemisë ku përdorimi i internetit u rrit 50% në pjeset më të mëdha të botës. Ka boshllëqe të konsiderueshme në kuptimin tonë në lidhje me teknologjinë dixhitale dhe se si ndikon në mundësitë, rreziqet dhe mirëqënien në të gjithë globin. Zëri i prindërve dhe fëmijëve duhet dëgjuar se si ata po balancojnë përfitimet dhe rreziqet me të cilat përballen ndërkohë që zhvillojnë shkathtësitë dixhitale. Marrja e njohurive në kuptimin e diferencës mes gabimit dhe të drejtes, po ashtu dhe edukimi na ndihmojnë të jemi antraktiv të shoqërise, duke marrë pjesë në ndryshimet dhe zhvillimet e vazhdueshme. Me ëorkshopet ne kemi si qëllim të ndihmojmë fëmijët dhe prindërit të ndërtojnë mendime dhe të kenë pikpamjet/opinionet e tyre në fushat e ndryshme të jetës. Në këtë mënyrë ndihmojmë komunitetin të kuptojnë shqetësimet me të cilat përballemi dhe sëbashku të krijojmë një komunitet më të sigurtë dhe paqësor. Evente speciale vjetore organizohen edhe përfesten e nënës, po ashtu edhe takimet mujore me nënat ose ndryshe këto takime i quajmë – ‘Çaji i mbasdites’ të cilat kanë dhënë impakt kaq pozitiv në komunitet. Për shkak të COVID-19 shumë aktivitete kanë kaluar online derisa situata të normalizohet.

ÇMIMI I VITIT I TAKIMEVE ”AZEM SHKRELI” NGA PEJA SHKON NE SUEDI

October 14, 2020 by dgreca

ÇMIMI I VITIT I TAKIMEVE ”AZEM SHKRELI” IU NDA SHOQATËS SË SHKRIMTARËVE DHE ARTISTËVE SHQIPTARË ”PAPA KLEMENTI XI ALBANI”, SUEDI

Förslöv-Suedi, 13.10.2020-Në Pejë, në edicionin e 18-të të Takimeve Ndërkombëtare Letrare “Azem Shkreli”, të vetmës shoqatë që iu nda çmimi i vitit, ishte Shoqata e Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë Papa Klementi XI Albani”, Suedi (SHSHASHS).

Çmimi i është nda nga Këshilli Organizativ për organizmin, Tekimet Nërkombëtare Letrare ”Azem Shkreli”, edicioni i XVIII, me radhë, me këtë motivacion:

Shoqata e Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë ”Papa Klementi XI Albani”, Suedi, ”Për kontributin e dhënë në letrat shqipe dhe krijimtarinë kulturore kombëtare”.

Përfaqsues i Shoqatës së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë “Papa Klementi XI Albani”, Suedi, për t’a pranuar këtë Çmim, ishte z. Idriz Gashi, nënkryetar, i cili po ashtu u nderuar me “Çertifikatë” për pjesëmarrje dhe kontributin e dhënë në edicionin e 18-të të këtij manifestimi. Çmimi ia dorëzoi Xhenet Syka, Drejtoresh e DKRS-së, kurse “Çertifikatë” ia dorëzoi Aver Husaj, Shef për Kulturë.

Përveç SHSHASHS, u ndan edhe çmime për poezinë më të mirë gjatë takimeve, që ishin: i Elida Rusta, poete, ndërsa çmimi ndërkombëtar “Lirika e Azemit Shkrelit” iu nda Xue Sheng, poete nga Kanadaja.

Pastaj u ndanë edhe disa çmime reviale. Çmimi “Rilindja” iu nda autorëve Ramë Oraca e Rozafa Shpuza. Çmimi “Pajtimi” Agim Deskut e Shqipe Hasanit. Çmimi “Kushtetuta” poetëve Ramadan Beqiri e Naxhie Bërbatit –Kastratit. Çmimi “Liria” iu nda tre autorëve Besim Perjucit, Donart Rexhbogajt e Ajete Pavatës.

Këshilli organizativ ndau mirënjohje po ashtu edhe për Ministrinë e Kulturës, rinisë e sporteve si përkrahës të këtyre takimeve, mirënjohje kjo që u pranua nga zëvendësministri Engelbert Zefaj, Ministrinë e Shëndetësisë , gjegjësisht ministrit Armend Zemaj, për menaxhimin e pandemisë e dhënies së mundësisë për organizimin e këtij takimi në kushte të jashtëzakonshme, Drejtorisë për Kulturë, rini e sporte të Komunës së Pejës, drejtoreshës Xhenet Syla, për përkrahje të pakursyer të këtyre takimeve si dhe deputetes shqiptare në Parlamentin e Kroacisë, Ermina Lekaj Përlaskaj për kontributin e dhënë për çëshjten kombëtare, komunitetin shqiptar në Kroaci dhe promovimin e urave kulturore shqiptaro-kroate.

Shoqata e Shkrimtarëve dhe Artistëvë Artistëve Shqiptarë ”Papa Klementi XI Albani”, Suedi, e vlerëson lartë këtë Çmim dhe falënderon përzemërsisht, kryetarin e komunës z. Gazmend Muhaxheri, të gjithë anëtarët e Këshillit Organizativ, znj. Xhenet Syka, Aver Husaj, e të tjerët, për Çmimin e Takimeve “Azem Shkreli”, që ndan për Shoqatën tonë.

Me respekt, në emër të SHSHASHS,

Hysen Ibrahimi, Kryetar.

WOMEN JUSTICES AND A SUMMARY OF JUDGE BARRETT’S NOTABLE OPINIONS

October 14, 2020 by dgreca

Compiled and Edited by Rafaela Prifti-

“Established by the United States Constitution, the Supreme Court began to take shape with the passage of the Judiciary Act of 1789 and has enjoyed a rich history since its first assembly in 1790. The Supreme Court is deeply tied to its traditions. Of the federal government’s three branches, the Court bears the closest resemblance to its original form – a 225 year old legacy.” (Supreme Court of the United States Website)

The first woman Supreme Court Justice was appointed by President Ronald Reagan. Justice Sandra Day O’Connor served from 1981 until 2006. Ruth Bader Ginsburg became the second female justice of the U.S. Supreme Court. Named to the U.S. Supreme Court in 1993 by President Bill Clinton. After serving for 27 years, Justice Ginsberg died last month due to complications from metastatic pancreas cancer. In 2009, President Barack Obama nominated Sonia Sotomayor to the Supreme Court following the retirement of Justice David Souter. Justice Sotomayor is the first Hispanic and Latina member of the Court. Elena Kagan is the fourth woman to become a member of the Court. To fill the vacancy arising by the retirement of Justice John Paul Stevens, Kagan was nominated by President Obama in 2010. In the 230-year history of the Supreme Court, four women have served as Justices. As an additional trivia, out of four women Justices, three of them, Ruth Ginsberg, Sonya Sotomayor and Elena Kagan were born in New York.President Donald Trump’s first woman nominee for the Supreme Court, Judge Amy Coney Barrett, has written roughly 100 opinions in more than three years on the 7th U.S. Circuit Court of Appeals. At the ongoing Senate confirmation hearing which began early this week, Judge Barrett refused to discuss her views on the Constitution invoking “Ginsburg’s rule”. “It’s become a standard response by Republican high court nominees to recite Ginsburg’s words from her own confirmation hearing,” wrote Associated Press yesterday. Her opinions include cases on immigration, voting rights, guns, sexual assault on campus, employment discrimination, as well as sign-ons to opinions on abortion.

IMMIGRATION
In June Judge Barrett was in dissent when her two colleagues on a 7th Circuit panel put on hold the Trump administration policy that could jeopardize permanent resident status for immigrants who use food stamps, Medicaid and housing vouchers. Under the new policy, immigration officials can deny green cards to legal immigrants over their use of public benefits. She wrote that existing immigration law and a Clinton-era welfare overhaul had already limited public assistance to noncitizens. The administration was just using leeway those laws had given it, Barrett wrote. The objections of immigrants and their advocates “reflect disagreement with this policy choice and even the statutory exclusion itself. Litigation is not the vehicle for resolving policy disputes,” she wrote.

VOTING RIGHTS

In the same opinion on gun rights, Barrett dipped into constitutional history to note that states did more to protect the rights of people to own guns than their right to vote. In some states, people who were convicted of crimes lost the right to vote, but not the right to legally have a gun, she wrote. The right to keep and bear arms conveyed by the Second Amendment, by contrast, protects “an individual’s right to protect himself — not in his right to serve in a well-regulated militia,” Barrett wrote, citing Justice Antonin Scalia’s 2008 opinion for the court in a major gun rights case.

GUNS
In a dissent in the 2019 gun-rights case of Kanter v. Barr, Judge Barrett argued that a conviction for a nonviolent felony — in this case, mail fraud — shouldn’t automatically disqualify someone from owning a gun. The two judges in the majority agreed with Trump administration arguments that the defendant, Rickey Kanter, could not own a gun under federal or Wisconsin law because of his criminal conviction. Barrett used most of her 37-page dissent to lay out the history of gun rules for convicted criminals in the 18th and 19th centuries, consistent with her embrace of interpreting laws and the Constitution according to the meaning they had when they were adopted. Barrett wrote that “while both Wisconsin and the United States have an unquestionably strong interest in protecting the public from gun violence, they have failed to show, by either logic or data that disarming Kanter substantially advances that interest.” She said that her colleagues were treating the Second Amendment as a “second-class right, subject to an entirely different body of rules than the other Bill of Rights guarantees.” Barrett quoted from a 2010 opinion by Justice Samuel Alito that extended gun rights, but the phrase also has been used more recently by Justice Clarence Thomas and other conservatives to complain that the Supreme Court has shied away from recognizing gun rights.

ABORTION

Barrett has twice joined dissenting opinions asking for decisions blocking laws enacted by abortion opponents to be thrown out and reheard by the full appeals court. Last year, after a three-judge panel blocked an Indiana law that would make it harder for a minor to have an abortion without her parents being notified, Barrett voted to have the case reheard by the full court. In July, the Supreme Court threw out the panel’s ruling and ordered a new look at the case. In 2018, a three-judge panel ruled that Indiana laws requiring that funerals be held for fetal remains after an abortion or miscarriage and banning abortions because of the sex, race or developmental disability of a fetus were unconstitutional. Supreme Court abortion decisions “hold that, until a fetus is viable, a woman is entitled to decide whether to bear a child. But there is a difference between ‘I don’t want a child’ and ‘I want a child, but only a male’ or ‘I want only children whose genes predict success in life,’” Judge Frank Easterbrook wrote for the dissenting judges. Last year, the Supreme Court reinstated the fetal remains law, but not the ban on abortions for race, sex and developmental disabilities.

CAMPUS SEXUAL ASSAULT
Barrett wrote a unanimous three-judge panel decision in 2019 making it easier for men alleged to have committed sexual assaults on campus to challenge the proceedings against them. The case involved allegations by a female student at Purdue University that her boyfriend had sexually assaulted her. The students were identified in court documents as John and Jane Doe. Barrett concluded Purdue’s process was unfair and allowed his lawsuit to continue. The judge criticized the university official who ended up siding with the female student.

RACE DISCRIMINATION IN THE WORKPLACE
In Smith v. Illinois Department of Transportation, Judge Barrett argued that the utterance of the n-word is not enough for the plaintiff Smith to win the case and that the use of the n-word changed his subjective experience of the workplace. A possible colleague of Barrett’s took a different view on racial slurs in 2013. Justice Brett Kavanaugh, then serving as a federal appeals court judge in Washington, D.C, said one utterance was enough. “But, in my view, being called the n-word by a supervisor … suffices by itself to establish a racially hostile work environment. That epithet has been labeled, variously, a term that ‘sums up . . . all the bitter years of insult and struggle in America,’ ‘pure anathema to African-Americans,’ and ’probably the most offensive word in English,” Kavanaugh wrote. “No other word in the English language so powerfully or instantly calls to mind our country’s long and brutal struggle to overcome racism and discrimination against African-Americans. In short, the case law demonstrates that a single, sufficiently severe incident may create a hostile work environment actionable” under federal anti-discrimination laws.

NGA DIKTATURA NË DEMOKRATURË(7)

October 14, 2020 by dgreca

-(Tridhjetë vite historie shqiptare)–

“Demokraci do të thotë shumë më tepër se sa qeveri popullore e zotërim i shumicës”-J. F. KENNEDY–

Shkruan:Eugjen MERLIKA-

Historia e shekullit të fundit, që nga krijimi i shtetit shqiptar të pavarur, na la si trshëgim një të keqe të madhe, copëtimin e trojeve tona e dorëzimin e tyre fqinjëve tanë tokësorë. Qe një vendim i pamoralshëm i Fuqive të Mëdha që vulosën një pushtim të tokave tona në pragun e shkërmoqjes së perandorisë Otomane. Ishte hera e dytë që ato Fuqi vendosnin për coptimin e trojeve shqiptare. Herën e parë vepruan në dobi të Rusisë, që kishte fituar luftën me Turqinë, e cila u detyrua të paguante tributin tokësor me krahinat tona veriore që i shkuan si dhuratë Malit të Zi. Ndërsa më 1878 – 1880 Berlini diplomatik e quajti pjesën më perëndimore të perandorisë Otomane, të banuar nga shqiptarët, si “një shprehje gjeografike”, për të cilën mund të merrej çfarëdo vendimi, më 1913 në Londër ambasadorët e Fuqive të tubimit të Berlinit bënë një hap përpara duke njohur shtetin e saposhpallur shqiptar, në kufijtë e rrudhura të tij, duke i besuar versioneve sllavo – greke të epërsisë fetare mbi popullin e mbarështuar deri pak muaj më parë nga sulltani i Turqisë, armiku shekullor i Evropës së krishterë.

Vite më vonë një veprimtar i shpalljes së Pavarësisë, që mbante postin e sekretarit të përgjithshëm të Këshillit të ministrave me Ismail Qemalin, në një letër që i shkruante një miku të tij, priftit historian At Paulin Margjokaj, pohonte se “E keqja më e madhe që i kishte bërë Turqia Shqipërisë ishte ndërrimi i besimit fetar një populli të vogël mes Evropës së krishterë”. Qe një argument i shfrytëzuar përtej të gjitha normave të moralit e të logjikës, për të propaganduar mohimin e të drejtës së shqiptarëve për një shtet të pavarur e të vetëqeverisur.

Problemi kombëtar, ai i ruajtjes së kufinjve të njohur në Konferencën e Londrës dhe në protokollin e Firences, qe edhe boshti i gjithë përpjekjeve të përfaqësuesve të Shqipërisë në Konferencën e Paqes në Paris, në vitet 1919 – 1920. Problemi ishte koklavitur keqas edhe si pasojë e një marrëveshjeje të nënëshkruar nga Fuqitë perëndimore në vitin 1915 me Italinë, në prag të hyrjes së kësaj të fundit në luftë, duke braktisur Aleancën Tripalëshe, të nënëshkruar që në vitet nëntëdhjetë të shekullit XIX. Kjo marrëveshje , e nënëshkruar më 26 prill 1915, që njihet me emërtimin Traktati i Londrës, paracaktonte një copëtim të ri të Shqipërisë ndërmjet fqinjëve të saj dhe Italisë e cila, për t’u futur në luftë përkrah Aleancës Katërpalëshe, mori si shpërblim premtimin për të marrë Vlorën dhe protektoratin mbi Shqipërinë e cunguar deri në asht. Mbas luftës këtij synimi i u shtua edhe pakti Titoni – Venizellos që ishte një tjetër projekt copëtimi të tokave shqiptare mes italianëve dhe grekëve i nënëshkruar më 29 korrik 1919, edhe se qeveria italiane kishte shprehur hapur, nëpërmjet komandantit të trupave të saj në Gjirokastër, gjeneralit Ferrero “bashkësinë dhe pavarësinë e gjithë Shqipërisë, nën mbrojtjen e Mbretërisë s’Italisë. Në sajë të këtij akti, shqiptarë, do të keni të lira institucionet, organet e rendit, gjykatat, shkollat, të gjitha të drejtuara nga qytetarë shqiptarë….” më 3 qershor 1917. Ishte një shëmbull tipik i shfaqjes së prirjeve të ndryshme në politikën italiane të luhatëshme të demokracisë parafashiste.

Zhvillimi i luftës solli ndryshime edhe në synimet e të huajve kundrejt çështjes shqiptare, që nuk ishte e vetmi problem në tryezën e Konferencës. Duhet përshëndetur ndihma morale e politike e presidentit amerikan Wilson që solli n’atë kuvend botëror idenë e mbrojtjes së të drejtave të popujve të vegjël. Kështu mbas shumë mëdyshjesh, zhgënjimesh e përpjekjesh të përfaqësuesve shqiptarë në Paris që, edhe n’atë rast nuk qenë në gjëndje të flisnin gjuhën e përbashkët në një përfaqësi të mirorganizuar e të njësuar, Shqipëria mundi të ruajë kufijtë e caktuar në Londër me kënaqësinë e madhe t’atyre që kishin luftuar me të gjitha mundësitë për t’i a arritur atij synimi.

Më vonë, me stabilizimin e shtetit shqiptar, mbas vitit 1925, problemi kombëtar përbënte një nga pikat kryesore të Traktatit italo – shqiptar të vitit 1926, në të cilin Italia zotohej që, në rast të krijimit të rrethanave të favorshme, të jepte ndihmesën e saj në ribashkimin e trojeve shqiptare, jashtë kufirit të tij, me shtetin amë. Ky premtim do të gjente zbatim në të tjera rrethana, ato të luftës së Dytë botërore, nën pushtimin italian që u krye më 7 prill 1939. Në prill 1941, si pasojë e mësymjes së ushtrive gjermane në Ballkan ranë Jugosllavia dhe Greqia. Një pjesë e mirë e tokave shqiptare që ishin në zotërim të Jugosllavisë u bashkuan me shtetin shqiptar në bazë të një dekreti mbretëror të 12 gushtit 1941. Ai sendërtoi ëndrrën tridhjetëvjeçare të bashkimit. Edhe se Shqipëria ishte nën pushtim, si pothuaj e gjithë Evropa, bashkimi i trojeve të saj shkaktoi një ngazëllim të përgjithshëm në Kosovë, në Dibrën e madhe, në zonën e Liqejve e në Mal të Zi, natyrisht edhe në Shqipëri. Qeveria shqiptare veproi me shpejtësi në hapjen e shkollave shqipe në të gjithë këta troje, duke i dhënë një shtysë të fortë idesë së Shqipërisë në kufijtë e saj etnikë, ide që ende sot mbetet e huaj për fqinjët tanë dhe, fatkeqësisht, edhe për diplomacinë ndërkombëtare.

Të gjitha forcat politike kombëtariste shqiptare, si ato që ishin në pushtet, si ato që luftonin pushtuesin, ishin shumë të kënaqura nga bashkimi. Bënin përjashtim vetëm komunistët të cilët, mbas disa muajsh, do të themelonin partinë e tyre nën drejtimin e të dërguarve të PKJ. Të tjerët e quanin si hapin e parë të madh në drejtim të shtetit të bashkuar shqiptar. Duhej punuar me një strategji të përbashkët kombëtare që, sido të vinin ngjarjet e fatet e luftës, cilido të ishte fituesi, ai bashkim të mos njhte kthim mbrapa, ato popullsi të mos riviheshin përsëri në zgjedhën sllave. Mjerisht nacionalizmi shqiptar, për mangësi të tij apo për hyrje në lojë të fuqive më të mëdha se mundësitë e tij, nuk e ruajti kompaktësinë e tij në fundin e luftës. Kjo, kryesisht, sepse komunistët, fituesit e luftës, të kushtëzuar nga drejtimi i tyre filosërb e filorus, nuk treguan asnjë farë interesimi për të ruajtur gjëndjen e krijuar në pranverën e vitit 1941.

Disa brigada partizane në muajt e fundit të vitit 1944 hynë në “tokat e lirueme”, ku kosovarët nën drejtimin e Lidhjes së dytë të Prizrenit e Komitetit të rinisë nacionaliste për Mbrojtjen e Kosovës, kishin rrëmbyer armët për të mbrojtur lirinë e fituar e nuk lejonin hyrjen e brigadave sërbe e bullgare në trojet e tyre. Demagogjia dhe mashtrimi i komunistëve shqiptarë i a dolën që një pjesë e forcave vullnetare të dorëzonin armët “vëllezërve” të tyre që vinin nga “toka amë”, ndërsa pjesa tjetër të çarmatosej me forcë e t’i dorëzohej brigadave jugosllave. Qëndresa heroike kosovare, e sulmuar nga të gjitha anët pa patur asnjë ndihmë, erdhi duke u shuar mbasi la në fushat e betejave qindra heronj të kombit. Emrat e tyre, të rënë në fushat e betejave të pabarabarta kundër ushtrive sërbe, bullgare e malazeze e tradhëtisë së komunistëve shqiptarë, janë skalitur me shkronja t’arta në kujtesën e Shqipërisë fisnike e të traditës. Masakra e gati katërmijë djemsh të parritur mirë në Tivar e rrugës për të shkuar atje dëshmon, me të gjithë fuqinë e së vërtetës historike, rolin mizor të brigadave partizane shqiptare në Kosovë.

“Fatkeqësisht edhe sot ka historianë shqiptarë që, duke operuar me sllogane dhe duke injoruar faktet, nuk duan të kuptojnë realitetin e hidhur, politikën antishqiptare të PKJ-së, si dhe rolin antikombëtar të PKSh-së karshi çështjes kombëtare edhe në këto treva etnike shqiptare.”

Kështu shprehet prof dot. Muhamet Shatri, një nga historianët më të njohur e më të ndershëm të botës akademike shqiptare. Kjo është e vërteta e hidhur edhe sot, mbas tre të katërtave të qindvjetorit që na ndajnë nga ato ngjarje sa heroike aq edhe të turpëshme në kujtesën tonë. Demokratura e vendosur në Shqipëri ende nuk shprehet për këto krime kundër kombit, por vazhdon të hymnizojë veprën e brigadave partizane në Kosovën shqiptare. Nga vera e vitit 1945 e deri në ditët e sotme problemi i ndarjes së shqiptarëve nga shteti i tyre mbeti gozhda e ngulur në zemrën e trurin e Shqipërisë. Shteti komunist mori me vete turpin e tradhëtisë kombëtare. Fjala “tradhëti” aq shumë e përdorur në të folmen e shqiptarëve vënd e pa vënd, në ngjarjet e fundit të luftës së Dytë botërore në trojet e tyre, gjen me të vërtetë kuptimin e saj të mirëfilltë, i barabartë ky me veprimin e zi të Hamza Kastriotit gati pesë shekuj më parë. Nëse në rastin e nipit të Skënderbeut, mund të ketë patur arsye vetiake që një zemër ambicioze dhe e paformuar mirë, e shtynë në humnerë, në rastin e komunistëve shqiptarë veprimi tradhëtar buronte nga ideologjia e mbrapshtë e shpirti prej skllavi të drejtuesve të tyre.

Kanë kaluar 75 vite nga ato ngjarje rrënqethëse e ajo klasë politike e la hijen e saj të zezë në gjithë politikën shqiptare, për të cilën fjala “komb” u hoq nga fjalori. 75 vite dhe përsëri ajo fjalë nuk hyn në vetëdijen e shqiptarëve, të ndarë në katër shtete, përfshirë edhe një thjesht shqiptar, në sajë të luftës së tij por edhe të marrëzive kriminale të një populli tjetër e drejtuesit të tij mizor i tejskajshëm. Them në katër shtete, edhe se në Kosovë dikush ka shpikur nga fantazia e tij “kombin kosovar” dhe e ka futur atë koncept në fjalor, për të vendosur rekorde kundër idesë së shqiptarizmit duke pohuar një absurditet historik. 75 vite në të cilët askush, me përjashtim të atdhetarëve të nëmur nga klasa politike zyrtare shqiptare, nuk mori kurrë guximin t’i thotë botës se ndarja e shqiptarëve nuk mund të jetë një çështje e mbyllur në katakombat e historisë, por një problem, i shtruar për zgjidhje në fushën e politikës ballkanike apo të diplomacisë ndërkombëtare. Fakti që këtë të vërtetë nuk ka guximin t’a shtrojë asnjë nga politikëbërësit e Shqipërisë apo të Kosovës së pavarur, me përjashtim deri diku të Albin Kurtit, mbasi më duket e papërshtatëshme të merret si nismë nga shqiptarët në Maqedoni apo në Mal të Zi, tregon se kësaj klase politike mbas komuniste ende vazhdon t’i jehojë në vesh e në mëndje kushtrimi i të parëve e se kanë nevojë për doza të fuqishme shqiptarizmi në idetë e tyre.

Këto duhet t’i a japin shqiptarët e thjeshtë, kryesisht intelektualët atdhetarë, në të gjitha format e veprimtarisë së tyre, në shkrime, rrahje mendimesh politike, veprimtari artistike e kulturore, në takime ndërkombëtare, ku të parashtrohen me kompetencë shkencore arsyet e shumëllojëshme që mbështesin argumentin e domosdoshmërisë së mos varrosjes, së paku nga ana e jonë, të problemit tonë kombëtar. Fatkeqësisht shënjat në këtë drejtim nuk janë aspak ndjellamira. Jemi të ndërgjegjshëm se në politikën ndërkombëtare është krijuar një farë tabuje rreth këtij problemi, një mburojë e trashë akulli që e mban të ngrirë. Kjo shtresë akulli ka mbuluar edhe shoqërinë civile shqiptare në të gjitha trevat e Ballkanit, që nuk e ngrenë zërin fuqishëm asnjëherë në dobi të projektit të pasendërtuar të bashkimit kombëtar e nuk e detyrojnë në forma të ndryshme politikën të zotohet n’atë drejtim, sado vështirësish të dalin në rrugën tonë. Edhe në këtë drejtim demokratura ka ushtruar ndikimin e saj të mbrapshtë.

Kjo gjëndje e vështirë në të cilën jemi zhytur për paaftësinë tonë e për interesat e ngushtë të individëve, klaneve e partive, tashmë të përforcuara nga një përvojë e gjatë në pushtet, duhet përballuar me ndryshimet cilësore nëpërmjet votimeve, mbasi mbetet kjo e vetmja rrugë për t’u përshkuar në botën e sotme. Shpresojmë që deri në pranverën e ardhëshme do të lindin forca të reja politike, që mos të jenë kopja e keqe e atyre që janë tani, por të afta të sjellin risi politike, me programe të qarta e të mirëmenduara kombëtare e, mbi të gjitha, me njerëz me shtat moral, intelektual e profesional të lëvdueshëm, që të ndajnë politikën nga interesi i ngushtë vetiak, e t’i japin besimin e duhur masës së zgjedhësve që, tani për tani nuk shohin asnjë dritare të hapur nga të mund të hyjë ajri i pastër i politikës së ndershme e pse jo, edhe sado pak idealiste.

Do të jetë një sipërmarrje e vështirë dhe përvoja e këtyre tre dhjetëvjeçarëve, që filluan me idealet e studentëve të dhjetorit 1990, për Shqipërinë si Evropa, për shoqërinë e hapur, për shtetin e së Drejtës, për barazinë e të gjithë shqiptarëve në startin e nisjes, për ndreqjen e të gjitha padrejtësive e mizorive të sistemit komunist, e përfunduam në një shtet e shoqëri me të gjitha problemet e sipërpërmendura, nuk na frymëzon optimizëm. Megjithatë duhet të shpresojmë me bindjen se në këtë botë asgjë nuk është e përjetëshme, madje edhe një regjim politik e mendësia e tij mund të pësojnë ndryshimet e duhura. Rënia e komunizmit mbetet dukuria më shpresëndjellëse, pavarësisht ruajtjes së shumë fosileve të tij në jetën tonë. Është koha për t’i pastruar ato fosile dhe rastin do t’a kemi mbas disa muajsh nëpërmjet një kryqi mbi një listë njerëzish, kandidatë për të drejtuar, nëse do të dijmë të bëjmë zgjedhjen e duhur.

Shtator 2020 FUND