Archives for June 2023

Lionel Messi do të luajë futboll në dy Kontinente

June 10, 2023 by s p

Pergatiti. Albano Kolonjari/

Lionel Messi bën një marrëveshje me Inter Miami të MLS-dhe Apple dhe Adidas

Duke shmangur interesin nga Arabia Saudite, klubi amerikan mobilizoi sponsorët më të mëdhenj të ligës, Apple dhe Adidas, për të sjellë fituesin e Kupës së Botës të Argjentinës në SHBA. Shtatë herë fituesi i Topit të Artë, katër herë fituesi i Ligës së Kampionëve dhe kampioni i Kupës së Botës do t’i bashkohet ligës më të mirë të futbollit në Shtetet e Bashkuara. Legjenda e futbollit dhe kampioni i sapoformuar i Kupës së Botës, Lionel Messi, do t’i bashkohet Inter Miami CF të Ligës së Madhe të SHBA-së, sezonin e ardhshëm, sipas raporteve nga Guillem Balague i BBC-së dhe lajmëtari i futbollit Fabrizio Romano.

Lëvizja për argjentinasin vjen pas muajsh spekulimesh se për cilin klub do të luajë pas largimit të tij eventual nga Paris Saint-Germain i Francës. Ekipet e tjera që thuhet se janë të interesuara për Messin ishin Barcelona FC dhe Al-Hilal i Arabisë Saudite.

“Nëse do të kishte qenë çështje parash, do të kisha shkuar në Arabi ose diku tjetër. Më dukeshin si shumë para”, tha Messi në një intervistë të martën. “E vërteta është se vendimi im përfundimtar shkon diku tjetër dhe jo për shkak të parave. Inter Miami është klubi i 11-të më i vlefshëm i MLS me 600 milionë dollarë, për Forbes, dhe është në pronësi të shumicës së Jorge Mas dhe legjenda e futbollit David Beckham është një bashkëpronar.

Sipas një raporti nga The Athletic, Apple AAPL, +0.22%, e cila zotëron të drejtat globale të transmetimit të lojërave MLS, është bërë “shumë kreativ” me diskutimet për një lëvizje të mundshme të Messit në MLS. Apple ka diskutuar t’i ofrojë Messit një pjesë të të ardhurave të krijuara nga pajtimtarët e rinj në MLS Season Pass, produkti i gjigantit të teknologjisë Apple TV+ për të parë lojëra, sipas burimeve të informuara mbi diskutimet. Apple gjithashtu njoftoi të martën se po prodhon një dokumentar mbi Messin dhe karrierën e tij në Kupën e Botës që do të debutojë në Apple TV+.

I njëjti raport i Athletic tregoi se Adidas, i cili gjithashtu sponsorizon Messin përveç MLS-së, ka konsideruar një marrëveshje të ngjashme për ndarjen e të ardhurave me yllin e futbollit nëse ai vinte në MLS.

Apple dhe Adidas nuk iu përgjigjën kërkesave të MarketWatch për koment mbi këtë histori.

Do të ishte një nxitje e madhe për futbollin amerikan, i cili ka tërhequr superyje si Pele, Beckham dhe Thierry Henry gjatë viteve. Ndërsa MLS nuk konsiderohet një ligë më e mirë e futbollit në botë, pas entiteteve të tjera historike duke përfshirë Premier Ligën e Anglisë, Bundesligën e Gjermanisë, La Liga e Spanjës dhe Serinë A të Italisë, MLS, e themeluar në 1993, është një nga ligat më të reja të futbollit në Bota.

Nëse raportet janë të sakta, Messi, do të kishte refuzuar një ofertë nga Al-Hilal që do t’i paguante atij afërsisht 428 milionë dollarë në sezon, kontrata më e lartë për sezon në historinë e sporteve profesionale. Futbollisti tjetër i mirë, Cristiano Ronaldo, u transferua te klubi saudit Al-Nassr këtë sezon për 210 milionë dollarë në histori.

Messi është shtatë herë fitues i Topit të Artë, katër herë fitues i Ligës së Kampionëve dhe 12 herë kampion i ligës vendase dhe konsiderohet nga shumë njerëz si një nga futbollistët më të mëdhenj të të gjitha kohërave.

Messi, 35 vjeç, ka një pasuri neto në qindra milionë. Vetëm vitin e kaluar ai fitoi 130 milionë dollarë (65 milionë dollarë pagë, 65 milionë dollarë mbështetje), sipas vlerësimeve të Forbes. Lionel Messi mund të kthehet në FC Barcelona në formë huazimi nga Inter Miami në fund të vitit 2023, ose në fund të vitit 2024, nëse ndjek trajektoren e yjeve të tjerë evropianë që kaluan në MLS, por kanë bërë ndalesa të përkohshme në pit në Kontinentin e Vjetër përpara se të rikthehen. Atlantiku.

Në intervistat me Mundo Deportivo dhe SPORT, Messi njoftoi se do t’i bashkohet ekskluzivitetit të David Beckham-it, pasi u lirua nga kontrata e tij me Paris Saint-Germain më 30 qershor.

Messi pritet të nënshkruajë një marrëveshje trevjeçare me veshjen e tij të re, të cilët aktualisht janë në fund të Konferencës Lindore.

Para se ai të ketë nisur një top konkurrues për The Herons, megjithatë, tashmë flitet për rikthimin e përkohshëm të argjentinasit në FC Barcelona. Messi dhe huazimi i tij te Barcelona, në një përpjekje për të prishur përpjekjet e Al-Hilal për të arritur kampionin e Katarit 2022, ishte eksploruar më parë nga katalanasit.

Këto raporte u hodhën jashtë nga media të tjera, por ndjenja se Messi ndoshta nuk do të dëshirojë të qëndrojë joaktiv gjatë sezonit jashtë MLS në prag që Argjentina të mbrojë titullin e tyre në Copa America në tokën amerikane në vitin 2024, sugjeron që të luajë një pjesë të futbollit të tij në Barça mandati i ardhshëm është një mundësi e madhe.

MË SHUMË PËR JU

Futbolli profesionist po vjen në Brooklyn me qëllime të mëdha përpara Kupës së Botës FIFA 2026

Për Pepsi, finalja e Champions League nuk është vetëm për yjet e futbollit

Duke qenë se Beckham e bëri këtë vetë në 2009 në LA Galaxy, gjë që e çoi atë në disa muaj me AC Milan, ai mund të jetë i hapur për mundësinë e shfrytëzuar më parë nga ish-shoku i skuadrës së Messit, Thierry Henry plus amerikanët si Landon Donovan dhe Clint Dempsey. gëzoi karriera mbresëlënëse evropiane? Siç u përmend, Inter Miami aktualisht qëndron në fund të Konferencës Lindore të MLS. Sergio Aguero ka zbuluar se Messi tha se skuadra e tij e re duhet të arrijë në playoff kur shoku i tij i ngushtë e ngacmoi për situatën duke përdorur një pamje të ekranit të renditjes? Për ta arritur këtë, Miami duhet të grumbullojë të paktën gjashtë pikë në vendin e tetë, Charlotte FC, i cili zë vendin e fundit të Wild Card – dhe kjo mund të bëhet nëntë pikë duke marrë parasysh një lojë në dorë që The Crown ka mbi ta.

Megjithatë, nëse ata ia dalin me detyrën e gjatë, Miami do të luante ndeshje Wild Card, ose një seri më të mirë nga 3 të Raundit të Parë, nëse do të ishte në vendin e shtatë, në fund të tetorit.

Edhe kur të jesh pozitiv për ndikimin e menjëhershëm që mund të ketë Messi, të imagjinosh një ecuri të thellë në pas-sezon për Miami është mendim i dëshiruar.

Fushata e tyre e vitit 2023 mund të kryhet deri në nëntor, dhe ndërsa data e fillimit të sezonit MLS 2024 nuk është konfirmuar ende, Messi mund të përfundojë duke lëvizur gishtat e mëdhenj deri në pranverë, kur ai mund të qëndrojë i mprehtë në Evropë.

Duke marrë një huazim të përkohshëm te Barca, ai luan në ndeshje të rëndësishme të La Liga-s dhe gjithashtu ndoshta ndeshjen e tyre të fundit në grup në Champions League.

Do të kishte një shtysë edhe për 16-shen e fundit në mes të shkurtit, duke i dhënë Barçës një pushim të turpshëm dy-vjeçar dhe përparim përtej fazës së parë të kompeticionit elitar.

Ndërrimi i mundshëm dhe i përkohshëm është diçka që mund të praktikohet çdo dimër dhe gjithashtu t’i japë Messit mundësinë për të luajtur në kampin e rinovuar rishtazi.

AT GJERGJ FISHTA: “Krenët e Shqyptarisë” — të Gegërisë dhe Toskërisë në Lidhjen e Prizrenit

June 10, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

A person with a beard

Description automatically generated with medium confidence

A person wearing a hat

Description automatically generated with low confidence

Lidhja historike Shqiptare e Prizrenit, meriton të kujtohet, sidomos në këtë kohë të turbullt nëpër të cilën po kalon Kombi shqiptar në trojet e veta shekullore. Ngjashëm deri diku me situatën e sotme ndërkohë që jemi dëshmitarë të lojrave të të huajve me fatin e shqiptarëve, autoritetet shqiptare të Lidhjes së Prizrenit 145-vjet më parë, pas vendimeve të padrejta të Kongresit të Berlinit në kurriz të shqiptarëve, u mblodhën në Prizren, të vendosur dhe të bashkuar për të luftuar në mbrojtje të torjevee shqiptare dhe të interesave të kombit, në përgjithësi. Për t’u përballur me sfidat e asaj periudhe, aty morën pjesë përfaqësues nga të gjitha trojet shqiptare, pa dallim – për herë të parë që prej kohës së Gjergj Kastriotit -Skenderbe – për të biseduar mbi fatet e Kombit.

Në këtë 145-vjetor, po e kujtojmë këtë ngjarje të madhe historike për Kombin Shqiptar – me përvujtëri, modesti dhe me respektin më të madh për burrat e Kombit të Lidhjes së Prizrenit – me ndihmën e Poetit të Kombit, At Gjergj Fishtës, i cili i ka dedikuar Lidhjes së Prizrenit, “Kangën e Nandë” të veprës së tij madhështore, “Lahuta e Malcisë”. Në këtë poemë, Fishta fton Zanën që së bashku me poetin të këndojë në “Lahutë”, ngjarjen historike të shqiptarëve — Lidhjen e Prizrenit. Ai e fillon vjershën me thirrjen e Ali Pashë Gucisë. Mbas vendimeve të Kongresit të Berlinit, Ali Pashë Gucia hedh kushtrimin anë e mbanë trojeve shqiptare për të mbledhur në Prizren, burrat më në shenjë të kombit. “Krenët e Shqyptarisë”, të Gegërisë dhe Toskërisë. Duke iu përgjigjur kushtrimit të Ali Pashë Gucisë, turren kreshnikët e Kombit në qytetin zëmadh të shqiptarisë, në Prizen për të marrë pjesë në Lidhdjen Shqiptare të Prizrenit.

A group of people standing in front of a building

Description automatically generated with medium confidence

M’ato maje të Prizrenit

Ku kanë ndejun rend pas rendit

Me Ali Pashën në krye të vendit…

…Ai nuk asht, more lum vasha

Tjetërkush veç se Ali Pasha

Që për të drejta të Shqyptarisë

Vet ia jep zjarmin shtëpisë,

E s’i dhimben nanë as djal:

Për to jetën vet e falë.

Në qoftë se më lejohet të jem pak krahinor e të përmend që Fishta, përveë Ali Pashë Gucisë, ndër të tjerë pjesëmarrës në Lidhjen e Prizrenit, në poemën kushtuar Lidhjes së Prizrenit, i dedikon disa rreshta edhe Vat Marashit, Bajraktarit të fisit të Shkrelit:

E njaj tjetri ma përtej

Me ata dy mustakë të mëdhej

Me i prekë m’shoq që ka për bri vedi,

Ai nuk ashtë, jo Diomedi,

Por ashtë Bajraktari i Shkrelit,

Si njaj pyrgu m’ball të kështjellit,

Që s’e tremb as topi as shpata,

E i thonë emnit Marash Vata…

Natyrisht, se në poemën e tij Fishta përmend disa ndër pjesmarrësit dhe u këndon atyre si grup i dalluar dhe i zgjedhur ndër shqiptarët e asaj kohe e hapësire:

Jo që ka aty burra të tjerë,

Bajraktarë, Krenë e Beglerë

Që për fjalë e për urti

Për trimni, për bujari

Nuk ia lëshojnë vendin kurrkuej

As në Shqipni as ndër të huej…

Jo që ka aty burra të tjerë,

Bajraktarë, Krenë e Beglerë

Që për fjalë e për urti

Për trimni, për bujari

Nuk ia lëshojnë vendin kurrkuej

As në Shqipni as ndër të huej…

Në Epopenë Kombëtare të Fishtës, “Ora e bardhë e Shqipënisë”, i shef krerët e Shqiptarisë, “Trima në za, burra me nderë”, të mbledhur aty në Prizren – nga mrizet e lartësive të malit më të lartë, Lubotenit, ku e Mira ka ndejën e vet dhe gëzohet, ndërsa thërret Zanën e Sharit –

“Në gjuhë të ambël të Shqyptarit,

Thirrë i paska Zanës së Sharit”,

Dhe e pyet nëse i njihte ata burra të rreshtuar në Kuvendin e Prizrenit. Zana, disi e habitur para asaj pamjeje madhështore të “homeridëve të rinj”, mendon se Shqiptarët e mbledhur aty, mund të jenë Akejt e vjetër që dikur kishin “kallur” Trojën e vjetër ose, ndoshta mund të ishin Dardanët. Ban buzën në gaz Ora e maleve dhe i shpjegon Zanës motër se ata nuk ishin,

“As Akejë, as s’janë dardanë,

as vigaj, as katallaj”, Por ishin pjesëmarrësit heronj shqiptarë: Ali Pasha, Marash Vata, Abdyl Frashëri, Prenk Bib Doda, Toptani, Zogolli, Gjetë Gegë Shllaku, Çun Mula, Mar’ Lula, Dod Preçi, Vrioni, Deralla, Shan Deda, Abdullah Dreni…

Ndërsa Abdyl Frashërin, Kryetarin e Lidhjes së prizrenit, At Gjergj Fishta e portretizon kështu në poemën e tij, kushtuar Lidhjes së Prizrenit:

A e she’ ‘i herë njat burrë zeshkan,
Me kollçikë e me fistan,
Që m’ a ka synin si zhgjeta,
Që m’ i bajn t’ gjith t’u ngjatjeta,
E që folka ashtû pa u zé,
Herë tue mâtë, mandej tue pré:
Që prandej njat fjalë që e flet,
Mbreti as Krajli nuk i a shklet:
Pse edhè e tij bujare
Larg permendë âsht n’ tokë Shqyptare
Për kah pupla e për kah dija,
Pá të cilat s’ rron Shqypnija?
Ai âsht trimi Frashër Begu,
Që gjithkund, ku e qiti shtegu,
I la naâm aj Toskënís,
Faqe t’ bardhë i la Shqypnís.

Gjergj Fishta kujton në poemën e tij mbi Kuvendin e Lidhjes së Prizrenit se, ndërkohë që Ora dhe Zana bisedojnë me njëra tjetrën, Abdyl Frashëri hap Kuvendin dhe flet me një gojtari të shquar, si i përket derës së tij letrare, mbi vjetërsinë e fisit shqiptar, kulturën e lashtë të tij, trimërinë e qëndresën gjatë shekujve, dashurinë për Atdhe dhe për luftërat shekullore të racës shqiptare për të ruajtur lirinë dhe pavarësinë. Abdyl Frashëri vazhdon fjalën e tij, sipas poetit, duke bërë thirrje për daljen zot të trojeve shqiptare të sakatuara. Për shpëtimin e tokave shqiptare, Hotit, Grudës e Plavë e Gucisë nga Mali i Zi. Ndërsa Bajraktari i Shalës, Mar’ Lula deklaron para Kuvendit se për ‘të dhe për shqiptarët mbarë, si shkjau, si turku janë armiq të njëjtë. Në fund, sipas vjershës kushtuar Lidhjes së Prizrenit në “Lahutën e Malcis”, Ali Pashë Gucia propozon që nga Kuvendi i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit t’i dërgohej një letër fuqive të mëdha të asaj kohe dhe mbretit në Stamboll– “Të shtatë krajlave dhe Mbretit të Stambollës”, duke venë qartë në dukje se trojet shqiptare nuk janë as të italianëve, as të ‘hinglizvet, as e francezëvet’, as të gjermanëvet e as të sllavëve dhe as otomanëve, këndon Fishta. Ai ka përfunduar vjershën e tij kushtuar Lidhjes së Prizrenit, se Mbretit të Stambollit, i cili “do t’i falë Shkodër e Malci” Knjazit të Malit të Zi, t’i bëhet e qartë se Shqipëria nuk “ashtë një shportë me fiq”, për t’ua shpëndarë miqve peshqesh, sipas oreksit të ditës.

“Por ashtë toka e t’Parvet tonë,

Asht Atdheu, po, i Skanderbegut…

Prandej s’ka as Krajl as Mbret

Që ket tokë e falë a e shet…

Po sot, a ka sot burra Shqiptaria, si dikur motit, që të mbrojnë interesat kombëtare dhe të mos shesin, as mos të falin tokën dhe interesat kombëtare të shqiptarëve, përfshir edhe ato ekonomike, për interesa afat shkurtëra, personale e partiake. Në këtë udhëkryq të historisë së Shqiptarëve dhe në këtë përvjetor historik për Kombin Shqiptar, 145-vjetori i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, nga do t’ia mbajnë udhëheqsit e sotëm shqiptarë, nga do e drejtojnë timonin e anijes kombëtare drejtë të ardhmes? Këtej apo andej? Drejt një rruge pa krye që çon në greminë, apo drejt horizonteve të reja, duke ndjekur shembullin e heroizmave, besës, burrërisë dhe të bashkimit kombëtar të Gjergj Kastriotit-Skenderbe dhe të trimave të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit?

145-vjetori i Lidhjes historike Shqiptare e Prizrenit duhet të kujtohet, sidomos në këtë kohë të turbullt nëpër të cilën po kalojnë sot shqiptarët. Ngjashëm deri diku me situatën e sotme politike në Kosovë dhe në Shqipëri, ndërkohë që jemi dëshmitarë të lojrave të të huajve me fatin e shqiptarëve. Autoritetet shqiptare të Lidhjes së Prizrenit 140-vjet më parë, pas vendimeve të padrejta në kurriz të shqiptarëve të Kongresit të Berlinit, u mblodhën të vendosur dhe të bashkuar, për të luftuar në mbrojtje të trojeve dhe të interesave të kombit në përgjithësi. Për t’u përballur me sfidat e asaj periudhe – të bashkuar dhe të bashkrenduar për të njçjtaat objektiva – në Prizren morën pjesë përfaqësues nga të gjitha trojet shqiptare pa dallim – për herë të parë që prej kohës së Gjergj Kastriotit – Skenderbe, për të biseduar mbi fatet e Kombit. Po e kujtojmë këtë ngjarje të madhe historike për Kombin Shqiptar – me përvujtëri, modesti dhe me respektin më të madh për burrat e Kombit, pjesëmarrës në Lidhjen e Prizrenit, në mbrojtje të trojeve shqiptare, 145-vjet më parë.

LIDHJA E PRIZRENIT – (Lahuta e Malësisë – At Gjergj Fishta)

Shkrepi dielli buzës Cukalit
eja e t’këndojmë, oj Zanë e malit
eja e t’këndojme n’Lahutë t’Malsisë
si ata krenat e Shqiptarisë
në Prizren na janë bashkue
për me folë se si me e pështue
prej capojve t’Malit t’Zi
që ka dyndun top e ushtri
me hi n’Plavë, me hi n’Gusi
me marrë Shkodrën me Malsi
der’ ku danë vendi me Dri
pse, po tjonë, Mbreti i Stambollës
dorë i dhanka Knjaz Nikollës
me ndezë zjarm ai n’votra tona
me nga qetë ai n’ara tona,
me ba dru n’zabele tona
e me gra e vasha tona,
me lujtë Shkjau harushë me ne
thue s’ka Shqiptarë mbi dhe.
Por po kisht’, besa, Shqiptarë
kisht’ Shqiptarë zemër bujarë
burra t’urtë, trima luftëtarë
që s’po u tutshin këta me dekë
n’erz e n’tokë me pasë me i prekë…

E plotë në linkun më poshtë….

Gjergj Fishta – Lidhja E Prizrenit (teksteshqip.com)

At Gjer Fishta ne biblioteke duke punuar mes librash- foto Lidhja e Prizrenit

At Gjergj Fishta në zyrën e tij

Kujtime nga takimet me Sulejman Krasniqin

June 10, 2023 by s p

Prof. Elez Osmani/

Udhëtimet nuk janë gjithmonë të bukura. Nuk janë gjithnjë të rehatshme. Nga një herë gjatë atyre udhëtimeve, njeriu lëndohet. Thonë se udhëtimi ndikon në ndryshimin e njeriut, duke lënë gjurmë në kujtesën e tij, ngase përherë merrni diçka me vete. Te gjitha këto, u bënë bashkë te unë, kur e takova shkrimtarin e madh, Sulejman Krasniqin.

Në shtator të vitit 1990, shkova në Tiranë me time shoqe dhe u vendosëm në Hotel Tirana. Në Tiranë, kësaj radhe, përveç vizitave familjare, me ç’rast i vizitoja dajallarët e babait tim, bëra edhe vizita të tjera.

Ish kolegu im i Programit Dokumentar të TVP- es, Nezir Istrefi, më kishte porositur që ta takoja kushëririn e tij, shkrimtarin, Adem Istrefin.

Shkova në selinë e Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë. Ademi nuk kishte qenë aty. Më thanë se mund ta gjeja të redaksia e revistës Nëntori. Bëra një copë rrugë dhe shkova. E takova në redaksinë e revistës. Biseduam gjatë. I tregova për Strellcin, për Isterfajt, për Nezirin, për Kosovën. Adem Istrefi u gëzua dhe u përmallua shumë. Në fund te vizitës, kur po dilnim nga redaksia, erdhi një burrë shtatshkurtër, i buzëqeshur, duke u nxituar. Në Lidhjen e Shkrimtarëve i kishin treguar se kishte ardhur dikush nga Kosova që e kërkonte. Më treguan se ai ishte Sulejman Krasniqi. Unë, pa pritur, nga para, ia prita: Ky qenka Mic Sokoli i kohës sonë. Ai kuptoi se isha i ndikuar nga romani i tij ”Mic Sokoli”. Më përshëndeti i përmalluar. Bëmë një bisedë rutinë në redaksi, dhe pa humbur kohë, me ftoi në banesën e tij.

Gati tërë natën biseduam për aq shumë gjëra. Vërehej qartë, se jeta e tij nuk kishte qenë e qetë, përkundrazi kishte qenë e vështirë, plot shqetësime e brenga, si rrjedhojë e rrethanave tragjike të historisë së fatit tonë.

Për t’i shpëtuar dhunës serbe, si i ri kishte “ikur” në Shqipëri. Gjatë bisedës që bëmë së bashkë, e kuptova se ai ishte një nga ata intelektualët e shquar, që nuk e thotë fjalën, sa për ta thënë. Për punën e tij krijuese ishte shpallur shkrimtar i lirë në profesion. Por, mua kurrë nuk më kishte shkuar mendja se ky shkrimtar, edhe në Shqipëri kishte vuajtur dhe ishte përcjellë nga organet e shtetit. Këtë të dhëna nuk ma tregoi atë natë, që biseduam bashkë. Ishte një rast tjetër, kur e kuptova. Po shëtisnim në sheshin e Tiranës. Rastësisht, u takuam me Ferid Llujen, një shkodran nga familja Tepelia. Kur po provoj ta njihja me Bacën Sulë, ai ma priti: Dale, dale, unë e njoh këtë burrë. Kemi qenë bashkë në internim, në kampin e Tepelenës. U shtanga. I hutuar, e pyeta, edhe ti ke kalua nëpër dyert e ferrit? Po, më tha, dhe jo vetëm unë, por shumica që vinin nga Kosova, përveç tre-katër njerëzve që ishin afër kupolës së shtetit.

Atë natë, në shtëpinë e tij, biseduam për tema nga më të ndryshmet, deri pas mesnate. Atij, Sylejman Krasniqit, i dukej sikur kishte ardhur në Kosovë, gjë që e tha disa herë. Më pyeste për gur e për dru, siç thonë fjalës, për Kosovën, për politikën aktuale. Diskutuam edhe për romanin.”Mic Sokoli”. I tregova se e kisha lexuar dy herë. Si, me shpoti, i fola: Po t’i them dy qortime që i kam vërejtur. Urdhëro, më tha. Në pjesën ku i denoncon fetarët, nuk ke sjellë fakte historike, kurse romani yt është me temë historinë. Ai ma preu shkurt. Kjo qëndron, por ndryshe nuk botohej romani! E dyta, vajza e Micit nuk e kishte emrin Bletë, por Mizë. Mirë që ia ke ndërruar emrin, se ia ke qëlluar. Qeshi të madhe. Nga e di ti, më pyeti. I tregova se shumë herë e kisha dëgjuar në odën tonë duke e përmendur këtë emër burrat e moshuar. Kemi qenë miq me familjen e Binak Alisë. U bë kureshtar. Por, më pyeti, ke edhe ndonjë vërejtje tjetër. I fola, pse e kishte sajuar personazhin e Shpend Dragobisë, kur në të vërtetë ai ishte Zeqir Halili, që e kishte pritur Isa Boletinin. Është i njohur për trimërinë e tij, për luftërat dhe për përpjekjet e tij për atdhe. Kam qëndruar tre muaj në Tropojë, më tregonte, se më duhej ta mësoja të vërtetën dhe historinë e luftërave të asaj ane. Se pikërisht, kur arrihet pa shumë mundimesh e vështirësish ta mësosh të vërtetën, aty qëndron edhe kënaqësia e madhe e punës. Duke qëndruar në Malësinë e Gjakovës, sa herë jam zgjuar, sytë i kam pasur nga Kosova, të cilën kurrë se kisha pasur më afër, por nuk mund ta vizitoja. E njoha Malësinë e Gjakovës dhe jetën e Micit, por dihej se familja e Binak Alisë ishte ndarë në dy drejtime politike. Hisja e Binak Alisë, janë mbretëror, kurse hisja tjetër, ajo e Salih Manit e kanë përkrahur komunizmin. Dihet se familja e Zeqir Halili nuk është pajtuar me komunizmin, ndaj, pa dëshirë e kam zëvendësuar në roman me Shpend Dragobinë, se ndryshe nuk botohej vepra.

Shkrimtari Sulejman Krsniqi, për veprat e tij artistike, përveç studimit të historisë, kërkimit nëpër arkiva, konsultimit të literaturës historiografike, në shumë raste, ka bredhur nëpër rrethe të ndryshme të vendit për t’u takuar me të moshuar, të cilin kishin qenë dëshmitarë të ngjarjeve.

Unë, pasi i shpreha respektin tim të veçantë për gjithë atë punë të madhe që kishte bërë, e luta për një intervistë, që do të ishte fjala e parë publike në vendlindje pas largimit të tij. Për një moment ka hezituar. Çka u bë, e pyeta. Të rrezikoj, më tha. Keni regjim fashist.

Po bëjmë përpjekje që të ndahemi nga sistemi politik i Jugosllavisë. Na kanë larguar nga puna, i fola. Do të provojmë ta botojmë në ndonjë revistë. E realizuam intervistën. Intervistën nuk ma dha mua. E përcolli në Gjermani. Pastaj nga Gjermani të afërmit e tij ma kanë sjellë në Prishtinë. Redaktori i atëhershëm i ‘‘Shkendisë’’, Jonuz Fetahaj, pas një redaktimi, ka arritur ta botojë.

Më lejoni t’i sjellë para jush, dy-tri pjesë të shkurta nga intervista e botuar në “Shkëndija”, janar të vitit 1991.

“Për lexuesin e Kosovës, që e dua më shumë se jetën, kam shkruar shumë. Mjerisht, ai nuk më njeh, nuk është faji im dhe as faji i tij.

Dua t’u tregojë se e mësova historinë si romancier, për nevojat e mia letrare. Kam gjurmuar, kam hulumtuar e kam qëmtuar materiale historike që kanë të bëjë me tema që nga shekulli IV e deri në ngjarjet e fundit të Kosovës, për të cilat krijuesit duhet t’i peshojë pena sa gryka e topit që t’i pasqyrojë denjësisht, në nivel dhe besnikërisht. E çmoj se tepërmi atë që thuhet se historia është kujtesa e një populli. Nuk besoj të ketë popull si yni, që ta ndiejë domosdonë e ndriçimit të shekujve, të cilët kanë qenë (dhe janë në një pjesë të tij), të përmbushur me një tragjizëm të ndezur dhe heroizëm që nuk i gjendet shoqi për t’u matur as për së largu. Nëse ka një popull, apo një komb që është dënuar pa faj, është yni. Historinë e tij për shkaqet që dihen, e kanë shkruar të huajt. Ka kaq shumë boshllëqe, që e kërkojnë edhe fjalën e shkrimtarit, sa i jap vetës të drejtë ta quaj plëngprishës cilindo që ka aftësi dhe nuk shkruan. Aty ku mund të depërtojë historia, duhet të zhbirojë letërsia“.

Kur po bisedonim atë natë të gjatë, në një rast më pyeti: E keni pasur një emision dokumentar, në TVP, me një të shpëtuar nga Tivari, me Hajdin Xanin Po, i thashë, e kam realizuar unë. Ma keni prekur në “thembrën e Akilit”. Këtë temë e kam trajtuar shumë më herët.

Si i mitur, në ndejat nëpër oda, ku i ndjeri babai im, i jepte vetës të drejtë të më merrte, se me kishte djalë të vetëm, më ka rënë të shoh e të dëgjojë disa nga të paktët që i kishin shpëtuar gjenocidit të Tivarit. Nën pirgjet e kufomave, të shokëve te vrarë e të maskaruar, ishte edhe një djalë, i gjatë, nga Celina. E quanin Abyl. Ai e kishte krijuar një këngë për ato ngjarje rrëqethëse, që i kishte jetuar vetë. Pikërisht kur arrinte të gjysma e këngës, në vargjet: “Më qo ushtar në Tivar, moj nanë, në kasaphane… ”., e mbërthente epilepsia, e shkaktuar nga tmerri. Përfytyrojeni një të ri me shumë plagë, që i kishin lënë mazgallat e përjetshme. E zgjata, por kam takuar disa nga këta fatkeq dhe rrëfimet e tyre më kanë mbetur thumb në tru”.

Unë pikërisht për këtë, me të kryer universitetin iu kryeshtrova punës, shkrova romanin dhe e titullova “Njeriu dy herë i pushkatuar”. E dorëzova në vitin 1968, u aprovua për botim, në vitin 1969, por për shkaqe objektive nuk u botua. U botua pas proceseve demokratike, më 1991.

Ndaj, ta kam përcjelle emisionin me vëmendje. Ishte guximi i djaloshit të ri atëherë, Hajdin Xani, që e aktualizojë rastin në organet më të larta të Jugosllavisë.

Kur u botua intervista, ia dërgova numrin e revistës. U gëzua shumë. Më dukej se po rilindej përsëri, andaj më tha. Është hera e parë që “flasë” publikisht në një revistë të Kosovës.

90 VJET NGA VRSJA E HASAN PRISHTINËS

June 10, 2023 by s p

Hazir MEHMETI, Vjenë/

Vjena ishte vendstrehimi dhe aktiviteti politik i Hasan Prishtinës për disa vite nga jeta e tij.

Përkujtim me rastin e 90 vjetorit të vrasjes së tij.

Hasan Prishtina qëndroi herë pas herë në Vjenë së bashku me gruas së tij, Igballen. me ndërprerje duke filluar nga prilli i vitit 1913, kur shpëton nga burgu i Kalemegdanit në Beograd.

Ai e donte jetën aktive në shërbim të çështjes kombëtare, për çka territori i Austro-Hungarisë ishte më i volitshëm se sa vendlindja e pushtuar nga ushtritë armike serbe, bullgare e malazeze. Vjena ishte në atë kohë qendër e refugjatëve politik shqiptarë, të cilët kishin themeluar grupin politik në Vjenë me emrin ,,Indipendent”, me të cilët Hasan Prishtina takohet. Në kontaktet me Hasan Prishtinën u shqua familja e ushtarakut të lartë Modestus Urban dhe gruaja e tij Marie Urban, me të cilën kishin në pronësi ëmbëltoren në Vjenë, ku ajo punonte. Vjena është vendi ku Hasan Prishtina përjetoj shumë kundërthënie e peripeci nga jeta e tij aspak e lehtë.

Mysafir shqiptarë në Vjenë: Nga e djathta në të majtë: Ismail Qemal Beu, President Provizosr i Qeverisë Shqiptare; Qazim Kemal Beu, djali i madh i tij dhe Hasan Beu Prishtina, prijës i njohur shqiptar. Wiener Bilder,

15 qershor 1913

Në vitin 1931 ai i shkroi nga Vjena sekretarit të përgjithshëm te Shoqatës së Kombeve, Enrik Drunandit në Romë, ku pika e parë i kushtohet shkollave shqipe: ”Afër një milion shqiptarë të banuar në Kosovë dhe Maqedoni nuk kanë asnjë shkollë në gjuhën amtare. Ju është ndaluar të themelojnë shkolla me mjete private”. Çështjen e arsimit të popullit shqiptar ai e shtronte më parësoret në shoqëri. Nga ana tjetër Hasan Prishtina prej rilindësit të kohës Josif Bageri, konsiderohej shpëtimtari i çështjes shqiptare. Kurse, Hil Mosi, i cili ishte përfaqësues i qendrës kulturore shqiptare “Dija” në Vjenë, i fton bashkatdhetarët të merrnin “për shembull ndershmërinë e deputet të Prishtinës, i cili pasurinë e tij e përdor për lulëzimin e kombit, e kështu pasi që do vdesim një herë, emri i juaj do të rrojë i pa vdekur, gjersa të rroj Shqipëria”. $H:\DCIM\101_FUJI\DSCF1408.JPG$

Banesa ku banonte Hasan Prishtina me familje në Vjenë. Rruga: Radetzkystraße 25-27, 1030 Wien (tetor 2007)

Largpamësia e Hasan Prishtinës u pa me qëndrimin e tij: “Arsimi është shpirti i një kombi” Duke e ditur gjendjen e mjerueshme të popullit shqiptar analfabet ai u angazhua me të gjitha forcat në themelimin e shkollave shqipe dhe arsimimin e shqiptarëve kudo që ndodhën. Dhe, ishte i veçantë në fushën e arsimit kombëtar. ”Kontributi i tij për zhvillimin e arsimit kombëtar është i madh dhe nuk mund të gjendet krahasim, jo vetëm në historinë e popullit shqiptar, por edhe në historinë e popujve tjerë”(Shkruan M. Pirraku, historian). Ai me këmbëngulësinë, oratorinë dhe pastërtinë si deputet i Prishtinës në Parlamentin Turk, bëri që të aktualizohet arsimi i shqiptarëve në gjuhën shqipe. Me financimin e tij privat ai hap shumë shkolla dhe i ndihmoj shumë nga ato që ishin themeluar më parë. Duke e ditur se Vjena ishte qendër e kulturës, vend fillimi i albanologjisë, mbajti lidhje të vazhdueshme me intelektual që vepronin aty. Në përpjekjet e tij për hapjen e shkollave shqipe, Hasan Prishtina do shprehej: “Arsimi është shpirti i kombit”, andaj e ndihmoi gjithkund ku ishte nevoja. Shembuj të tillë janë pjesë e përditshmërisë së tij. Pasi vet e themeloi orkestrën frymore në Vushtrri, me mjetet e tij materiale, ai dërgoi në Vjenë për të blerë instrumentet muzikore Izet Badivukun, Latif Agë Fonden dhe Abit Novolanin.

”Hasan Prishtina, çështjen e arsimit të popullit e shtronte më parësoret të shtetit. Në këtë ishte shumë konkret dhe praktik duke u nisur nga vetja. Ai ndanë 5% nga të ardhurat e tij për arsim. Kjo shumë ishte e lartë dhe e siguronte mbajtjen e dhjetë shkollave në Kosovë dhe 60 nxënës nga Kosova në Normalen e Elbasanit”.

Gazeta, Ora e Shqipnisë shkruan rreth patriotit Hasan Prishtina në artikullin e saj me titull:

Gazeta e kohës “Ora e Shqipnisë” në Vjenë me 23 prill 1928 shkruan artikullin me titull: Kuburja e tiranvet e gjoksi i patriotvet!

Artikull kushtua kolosit të kombit Hasan Prishtinës në

“Ora e Shqipnisë“ Nr. 3 e datës 23 prill 1928, me titull:

“Koburja e tinavet e gjoksi i patriotvet!”

Artikulli jep të dhëna rreth gjendjes në atdhe nën sundimin e satrapit Ahmet Zogu ku ndiqen e vriten personalitet kombëtare që dhanë shumë për lirinë e vendit. Mes tyre i madhi Hasan Prishtina. “… kur Presidenti i soçem i Shqipërisë pinte salep ndër hallvaxhitë e Stambolles e turqit e ri nën maskën e reformave filluen me martirizuar popullin shqiptar me tepër se sulltani I vjetër, Hasan Prishtina, ishte i pari shqiptar që në parlamentin e Turqisë çoj zanin e tha: “Mekenëse terorizma vazhdon e se nuk u epen të drejtat politike shqiptarvet, unë kam me kenë i pari që kam me marrë në dorë flamurin e revoluconit kundër qeverisë së turqvet të rin”…

,,Ai ishte personaliteti më kryesor dhe më me autoritet në vendosjen e alfabetit. Në Parlamentin Turk, rreth formë së alfabetit, do përgjigjet: “Ç’duhet bërë do ta bëjmë, sepse qëllimi ynë është vetëm për fitim të atdheut… .Hasan Prishtina u printe ithtarëve për alfabetin latin. Për këtë sahanlëpirësit e kuzhinës turko-arabe, që për alfabet e merrnin atë arab, Hasanin e quanin spiun të Vjenës. nga rilindësit e kohës siç ishte Josif Bageri, Hasan Prishtina, konsiderohej shpëtimtari i çështjes shqiptare. Lufta e tij njihej edhe jashtë tokave etnike shqiptare, qe nga Amerika e largët.

Hasan Prishtina në Vjenë e ndihmon materialisht botimin e revistës “Djalëria” dhe një grup studentësh shqiptar të cilët kishin mbetur në gjendje të keqe materiale. U ndihmon atyre duke ua hequr të gjitha shpenzimet dhe ishte interesuar për t’ua zgjedhur problemet e shkollimit në tersi” . Akti i tij i shkrimit të testamentit të fundit kur ishte i rrethuar nga tradhtarët e kombit të dërguar nga Zogu, Mbreti i Pulës, me të cilën tërë pasurinë e tij qe disponoi, qe nga Stambolli, Selaniku, Shkupi, Prishtina, Tirana, Vushtrria, ia lente shkollës kombëtare, tregon se ai ishte apostull i shenjtë i shkollës kombëtare. Kudo që ai shkoi shndriti me punën e tij, qëndrimin e tij prej burri e patrioti, edhe në Vjenë.

Sot me krenari nderohet emri i tij nga të gjithë shqiptarët kudo që jetojnë. Emri i tij nderon institucione, rrugë dhe vepra tjera duke frymëzuar brezat e kombit. Ai e kuptoj ndër të parët se dija e një kombi është arma më e fuqishme e tij dhe shkriu të gjithë pasurinë e tij për shkollën, kulturën dhe lirinë e kombit. Lavdi veprës madhore të Heroit të Kombit, Hasan Prishtina!

Albanians of America honor their martyrs

June 10, 2023 by s p

By Merita B. McCormack/

Washington DC

The 16th Annual Rroll Call of Nation – Wreath Laying Ceremony took place in Washington DC on June 9th 2023.

Many Embassies of former captive nations and representatives of ethnic groups, based in America, gathered at the crossing of Mass Ave and New Jersey Avenue in the nation’s Capital and participated in the beautiful ceremony, organized by VOC.

In the program booklet one reads:

“Every year the Victims of Communism Memorial Foundation hosts a ceremony on the anniverssary of the dedication of the Memorial. Our purpose is to honor the memory of more than 100 million victims of communism, to celebrate liberty where it has triumphed and to further our pursuit of a world free from communism”

This year Milda Boyce , Director of Fellowships opened the ceremony , she spoke about VOC’s role and also the importance of this event.

Dr. Lee Edwards, the founder of the Foundation reminded the participants of many nations past and present, suffering under Communism.

Dr. Elizabeth Spalding , current chairman of the Foundation held the keynote speech. Among other things she remarked on the VOC’ museum.

Dr. Paula Dobriansky introduced the recipient of Truman Reagan Medal of Freedom Recipient for this year: he is an activist from Tibet.

The roll call of nations began with representatives of Bulgarian and Croatian embassies and followed by other embassies and organizations.

From the Albanian community there was only one organization represented, that being Albanian Community in Diocese of Arlington .

There was also a wreath on behalf of Albanian American Council , their wreath was carried by VOC staff members due to the representatives being on travel.

We owe respect, reverence and honor to the memory of those who gave their lives under communism . They resisted, they prayed, they stood up and they died. God, family and country were their first and foremost love.

Their voices cry out: Remember us!

Our deeds say: We will never forget you!