Archives for June 2024

Kryetarët e Parlamenteve Konjufca e Nikolla nderuan fëmijët e vrarë në luftë

June 12, 2024 by s p

Kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës, Glauk Konjufca, së bashku me kryetaren e Kuvendit të Republikës së Shqipërisë, Lindita Nikolla, bëri homazhe në nderim të 1133 fëmijëve të vrarë nga forcat pushtuese serbe gjatë luftës në Kosovë.

Pranë pllakës përkujtimore për fëmijët e vrarë, të vendosur në oborrin e Kuvendit, të dy kryetarët vendosën lule të freskëta, duke kujtuar gjithashtu se liria jonë erdhi me sakrificë e dhimbje të papërshkrueshme, me shumë jetë të pafajshme të ndërprera në mes, ndër to edhe këta fëmijë që nuk u kursyen nga aparati kriminal i shtetit serb.

Kryetari Konjufca tha se sot ndajmë triumfin e lirisë, por ndajmë edhe dhimbjen, duke iu përkulur së bashku veprës sublime të të rënëve, me zotimin për drejtësi ndaj tyre, e me përkushtim që me punën tonë të nderojmë saktificën e tyre.

Ekskluzive: Biseda e dy presidentëve të superfuqive, Klinton ka besim në UÇK-në se e mban fjalën!

June 12, 2024 by s p

Dr. Lulzim Nika/

Biseda në mes të presidentit Bill Klinton dhe Boris Jelcin, e zhvilluar më 14 qershor 1999, është dëshmi se besimit të presidentit Klinton ndaj zotimeve të UÇK-së se nuk do të sulmojë trupat ruse në Kosovë.

Biseda është marrë nga arkiva e presidentit Klinton, si dokument i deklasifikuar, dhe ka rëndësi për besimin e presidentit Klinton ndaj UÇK-së, me rastin e shprehjes së shqetësimeve të presidentit rus, Boris Jelcin për trupat ruse.

Biseda mes dy presidentëve të dy superfuqive, është zhvilluar më 14 qershor 1999, nga ora 10:06 deri në orën 10:36.

Më poshtë, është përkthimi i plotë i bisedës së presidentit Bill Klinton dhe Boris Jelcin, i identifikuare si dokument nr. 5128, dokument i deklasifikuar nr. E.O. 13526.

MEMORANDUMI I BISEDËS TELEFONIKE

Subjekti: Biseda telefonike me presidentin rus Jelcin (Yeltsin)

Pjesëmarrësit: Presidenti ( i Shteteve të Bashkuara) – Presidenti Jelcin

Interpretuesi: Nikolai Sorokin

Marrësit e shënimeve: Xhol Shrejder (Joel Schrader), Majls Mërfi

(Miles Murphy), Mat Sibli (Matt Sibley), Xhol Erendreik (Joel

Ehrendreich), Roxher Merleti (Roger Merletti), Dag Bejli (Doug

Bayley), dhe Andrju Uais (Andrew Weiss)

Data-Kkoha: 14 qershor 1999, 10:06 – 10:32 a.m.

Vendi: Zyra Ovale

Presidenti (SHBA): Përshëndetje.

Presidenti Jelcin: Mirëmëngjesi, Bill.

Presidenti (SHBA): Mirëmëngjesi Boris. dje, unë dhe ju ramë dakord për t’i udhëzuar gjeneralët tanë të takohen dhe të zgjidhin problemin e komandimit në aeroport dhe të na raportojnë neve se çfarë kanë zgjidhur. Isha mjaft i dëshpëruar.

Presidenti Jelcin: Po, ata kanë bërë. Ata u takuan dje, dhe unë i dhashë udhëzime të mbajnë negocimet e nevojshme për të mbërritur deri në një marrëveshje në lidhje me rregulloret e ekipit mbështetës për prezencën ruse në aeroportin e Sllatinës, afër Prishtinës. Dhe ne vazhdojmë me kuptimin se ky grup, në kuadrin e fazës së parë, do të mbetet në aeroport dhe do të funksionojë në interesat e forcës së sigurisë ndërkombëtare. Dhe bashkëpunimi i grupit me komandantët e forcave ndërkombëtare të paqes do të portretizohet në bazë të formulës së marrëveshjes së Bosnjës. Forcat që nuk janë aty ende, për të siguruar funksionimin e plotë të grupit, do të vendosen pasi të arrihet marrëveshja dhe në kuadrin e koordinimit me gjeneralin Xhekson (Jackson). Gjenerali Zavarzin dhe Xhekson, tashmë kanë shkëmbyer oficerë ndërlidhës. Ata kanë diskutuar për problemet e sigurimit të sigurisë të personelit të kontigjentit rus. Kam udhëzuar gjeneralin Zavarzin, të arrijë një marrëveshje që parashikon funksionimin e përbashkët të aeroportit të Sllatinës. Një shembull i tillë i përdorimit, të përdorimit të qartë, mund të jetë operacioni i përbashkët në aeroportin Tuzla në Bosnjë. Megjithatë, në këtë rast, pozicionet e kontrollit duhet të mbahen nga Rusia. Dhe është e rëndësisë ekstreme, në dy apo tri ditët e ardhshme, të kemi përfunduar procesin e arritjes së një marrëveshjes për çështjen kryesore të vendosjes së turpave të kontigjenit rus nën komandat e bashkuara, gjatë fazës së dytë të fushës së plotë të operacionit të ruajtjes së paqes. Një marrëveshje e tillë e Pistës 2, apo fazës së dytë, duhet të arrihet në nivelin e ministrave të mbrojtjes dhe të punëve të jashtme, dhe të na raportohet te ne para mbledhjes në Kyln (Cologne).

Në këtë lidhje, e konsideroj shumë të rëndësishme që ministrat e mbrojtjes të takohen nesër apo më së largu pasnesër, në një vend që është i pranueshëm për ata. Nëse sekretari Kohen është i përgatitur, atëherë ministri i mbrojtjes Sergejev (Sergeyev) do të jetë i përgatitut për ta mirëpritur atë në Moskë dhe të takohen aty. Unë po vazhdoj nga mirëkuptimii që, pasi të kemi arritur marrë veshje të tilla mbi çështjen parimore për rregullimin në Kosovë, ajo do të na mundësonte neve të mos e mbingarkojmë agjendën e bisedës sonë në Kyln (Cologne). Në atë rast, ne do të ishim në pozitën për të vendosur vëmendjen tonë në bashkëpunimin ruso-amerikan, për fusha të tjera të rëndësishme. Dua të paraqes edhe një problem për benefitet tuaja, në lidhje me Kosovën. Nëse masat, masat në kohë, nuk mirren atëherë marrëveshja mund të jetë në zgrip, mund të rrezikohet. Çfarë nënkuptohet nga kjo, janë veprimet provokative të të ashtuquajturës Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ne vazhdimisht kemi thënë, dhe të gjithë antarët tjerë të G-8 janë pajtuar, se një situatë e tillë nuk mund të lejohet të materializohet ashtu që kthimi i refugjatëve shqiptarë në Kosovë mund dhe do të rezultojë në dëbimin e përfaqësuesve të kombësive të tjera. Për fat të keq, kjo veçse është duke ndodhur. Dhe përgjegjësia kryesore është tek militantët shqiptarë. Kjo është edhe arsye e zhgënjimit tim, që në fakt paqeruajtësit në Kosovë kanë mbyllur njërin sy ndaj këtyre ngjarjeve. Si rezultat i saj, kur kjo ka vazhduar kaq gjatë, është se militantët kanë filluar të kërcënojnë paqeruajtësit rusë. Dhe ju mund t’i imagjinoni rezultatet nëse këto kërcënime bëhen realitet. Zonja Ollbrajt (Albright), e siguroi Ivanovin se punë e nevojshme është bërë në lidhje me liderët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Unë dua t’ju kërkoj, ta merrni këtë çështje nën kontrollin e tuaj personal. Kjo është gjitha që doja ta thoja. Presidenti (SHBA): Së pari më lejoni të them se në lidhje me Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, ne kemi mësuar për një tentative sulmi kundër Rusisë dhe u kemi thënë atyre se nuk do të tolerojmë sulme ndaj forcave tuaja, dhe UÇK u pajtua se nuk do të realizonin sulmin. Mirëpo, është e rëndësishme të kuptohet pse ata dëshironin ta bënin këtë sulm. Ata besojnë se ngërçi në aeroport do të parandalojë që KFOR të veprojë efektivisht. Ata besojnë se ju keni ardhur në Kosovë për të mbrojtur Serbinë, e jo të bëheni pjesë e forcës ndërkombëtare. Ne ua kemi bërë të qartë se nuk do të tolerojmë sulme kundër forcave ruse. Ne duhet ta zgjidhim këtë ose duhet të presim probleme. Ne duhet të zgjidhim problemin e aeroportit. Tani, ajo se çfarë keni thënë sot për aeroportin është mirë. Pra, mund të operohet në bashkëpunim dhe qasja t’ju garantohet, mirëpo kjo nuk ishte ajo se çka u prezantua nga mbledhja në mes gjeneralit Xhekson dhe gjeneralit të juaj. Pra, bazuar në atë se çka ju më thatë mua, dhe bisedës që Algori (Al Gore) dhe Stepashin patën, gjenerali duhet t’i marrë ato udhëzime në mënyrë që ta zgjidhim këtë çështje sot.

Presidenti Jelcin: Mirëpo, ajo nuk ishte marrëveshja jonë. Së pari, duhet të arrihet marrëveshja dhe pastaj ne menjëherë duhet t’i japim udhëzimet. Presidenti (SHBA): Pajtohem. Ajo çfarë unë po them, nese ne jemi duke u pajtuar për këtë, le të kalojë nëpër pika dhe të shohim nëse kemi një marrëveshje.

Presidenti Jelcin: Në rregull.

Presidenti (SHBA): Së pari, do të ketë një vendosje të përkohshme të trupave, afatshkurtër, duke përdorur modelin e Bosnjës, e cila do të përfshijë një komponentë ruse në aeroport. Së dyti, ngërçi në aeroport do të zgjidhet. Trupat ruse do të qëndrojnë aty, por nuk do të ketë vendosje të reja të trupave deri sa të biem dakord. Së treti, ministrat tanë të mbrojtjes do të takohen për të bërë një marrëveshje afatgjatë për pjesëmarrjen ruse, kështu që ne mund të kemi një takim në Kyln (Cologne) dhe ta ratifikojmë.

Presidenti Jelcin: Pajtohem.

Presidenti (SHBA): Do të doja të ——-

Presidenti Jelcin: E them drejtpërdrejt dhe qartazi se pajtohem.

Presidenti (SHBA): Do të doja të diskutonim edhe për një pikë ose dy, nëse më lejohet. Para së gjithash, do të doja të propozoja që sekretari Kohen dhe ministri Sergejev të takohen në Helsinki, sepse e di që ne e kemi diskutuar këtë më z. Stepashin, dhe ia kam përmendur këtë presidentit Ahtisari, dhe ai ka rënë dakord për ta bërë këtë, prandaj mendoj se ata duhet të takohen atje.

Presidenti Jelcin: Pajtohem dhe do të lëshoj udhëzimet e duhura.

Presidenti (SHBA): Kjo është e mrekullueshme. Gjëja tjetër që doja ta thoja është se unë do të punoj shumë në këtë. Duhet të ketë një rol të drejtë dhe përgjegjës për Rusinë në këtë operacion dhe janë disa çështje më ndryshe se në Bosnjë, dhe i kam disa ide të cilat do t’ia kaloj sekreatrit Kohen dhe do të përpiqem t’i realizoj në mënyrë që ju të jeni të kënaqur dhe që misioni të jetë i suksesshëm. Por, mendoj se është shumë e rëndësishme që ne vendosim disa kushte në mënyrë që misioni të ketë sukses. Prandaj, duhet të biem dakord për kushtet e komandimit të përbashkët, por që të jetë e pranueshme edhe nga ana juaj. Mendoj se mund ta bëjmë këtë. Unë të përkushtohem se do të sigurojmë një rol të barabartë dhe përgjegjës për Rusinë, e që do të jetë e vlefshme edhe për interesat dhe kapacitetet e juaja për të kontribuar. Janë

disa gjëra që askush tjetër nuk mund t’i bëj, dhe ju na duheni aty. Është shumë e rëndësishme.

Presidenti Jelcin: A ishin të gjitha këto çështjet që ju dëshironi t’i

diskutonit me mua?

Presidenti (SHBA): Po këto ishin.

Presidenti Jelcin: Atëherë më duhet të them se pajtohem plotësisht me ju, dhe se do të jap udhëzime të duhura dhe pastaj këto udhëzime do të zbatohen në veprime.

Presidenti (SHBA) : Faleminderit shumë, Boris. Do të jem duke e pritur takimin tonë në Kyln (Cologne). Do ta zgjidhim këtë çështje dhe do të jetë gjë e mirë. Presidenti Jelcin: Shumë mirë, shumë mirë. Bill, jam shumë i gëzuar që kemi zgjidhur këto probleme, që nuk shkelin interesat e partnerëve të tjerë.

Presidenti (SHBA): Mirë Boris, shihemi së shpejti.

Presidenti Jelcin: Deri në takimin tonë.

Presidenti (SHBA): Mirupafshim!

Presidenti Yeltsin: Mirupafshim, Bill! Të mbështes.

– Fundi i bisedës –

Historia e luftës, sakrificave dhe sfidave të shqiptarëve të Kosovës në udhën drejt çlirimit, pavarësisë dhe njohjes ndërkombëtare

June 12, 2024 by s p

Prof. ass. Dr. Haxhi Ademi

Departamenti i Historisë Bashkëkohore

Instituti i Historisë “Ali Hadri” Prishtinë/

Më 28 nëntor 1912, shqiptarët shpallën pavarësinë e katër vilajeteve shqiptare. Më 29 korrik 1913, Konferenca e Ambasadorëve në Londër e njohu Shqipërinë si shtet të pavarur nga Perandoria Osmane, por me kufij të cunguar. Kosova, viset shqiptare në Maqedoni dhe Mal të Zi, dhe krahina e Çamërisë në Greqi mbetën jashtë Shqipërisë dhe u pushtuan nga serbët, malazezët dhe grekët. Si rezultat, rreth 55% e tokave etnike dhe historike shqiptare iu dhanë shteteve të tjera ballkanike. Po ashtu, rreth 60% e popullsisë shqiptare mbeti jashtë kufijve të shtetit të ri shqiptar. Këto zhvillime krijuan një situatë të vështirë për shqiptarët, të cilët u ndanë në disa shtete të ndryshme, ndërkohë që Shqipëria e re kishte përballë sfidën e konsolidimit dhe zhvillimit brenda kufijve të saj të cunguar.

Territoret shqiptare kishin një pozitë tejet favorizuese, siç shprehej shkrimtari i madh i Rilindjes Kombëtare, Naim Frashëri: “Zoti u kishte dhënë shqiptarëve fushën pjellore (Kosovën dhe Fushën e Pollogut) që të ushqeheshin me bollëk, detin e gjerë që mund t’i lidhte me botën, nga ku mund t’ju vinin miq dhe pasuri, dhe bjeshkët e malet ku mund të rrisnin bagëtinë”. Mirëpo, fatkeqësisht, këto favorizime natyrore nuk mundën t’i gëzonin. Fushat pjellore që shtriheshin në Kosovë dhe në viset e tjera shqiptare në Maqedoni dhe Mal të Zi, iu dhanë fqinjëve sllavë. Deti më tepër i shërbeu ushtrive pushtuese greke dhe italiane për të depërtuar në Shqipëri. Jo rrallë, deti u shërbeu shqiptarëve për të braktisur shtëpitë e tyre dhe për të ikur në vende të tjera, qoftë për shkak të pushtuesve apo për shkak të kushteve të rënda si rezultat i sundimeve të huaja në territoret shqiptare. Ndërsa, bjeshkët dhe malet më shpesh shërbyen për strehimin dhe vetëmbrojtjen e popullsisë, sesa për rritjen e bagëtisë.

Vendimet e Fuqive të Mëdha Evropiane në dy forumet politike – Kongresi i Berlinit dhe Konferenca e Ambasadorëve në Londër – ishin vetëm vendime që cenonin ardhmërinë e popullit shqiptar. Këto vendime shkatërruan tërësinë e hapësirës territoriale, shpirtërore dhe kulturore të popullit shqiptar. Për pasojë, filloi një proces i pandalshëm i dobësimit, varfërimit dhe zhvendosjeve të popullsisë shqiptare, proces që fatkeqësisht vazhdon edhe sot.

Nëse nga vendimet e Kongresit të Berlinit u krijua çështja shqiptare, nga vendimet e Konferencës së Ambasadorëve në Londër u krijua çështja e Kosovës si një nën-çështje e asaj shqiptare. Kjo sepse, që nga viti 1913, Kosova dhe viset e tjera etnike shqiptare u përjashtuan nga kufijtë e shtetit të sapokrijuar shqiptar, si pasojë e vendimeve të padrejta dhe jo parimore të fuqive evropiane në Londër.

Që nga vendimet e Konferencës së Ambasadorëve më 1913 e deri në çlirimin e Kosovës nga forcat serbe më 1999, në territorin e Kosovës hynë ushtri të ndryshme, disa të vetëshpallura si “aleat” të shqiptarëve dhe disa si pushtues klasikë. Megjithatë, të gjitha këto forca ishin pushtues, vetëm se dallonte qasja e tyre ndaj shqiptarëve. Austro-hungarezët gjatë Luftës së Parë Botërore dhe italianët e gjermanët gjatë Luftës së Dytë Botërore përkrahën disa kërkesa të shqiptarëve, si lejimi i përdorimit të gjuhës shqipe si gjuhë zyrtare, përdorimi i simboleve kombëtare dhe hapja e shkollave në gjuhën shqipe. Gjatë Luftës së Dytë Botërore (1941-1944) u realizua edhe “Shqipëria Etnike”, pasi Kosova dhe një pjesë e territoreve shqiptare në Maqedoni dhe Mal të Zi iu bashkuan shtetit shqiptar. Ndërsa, kampi tjetër i ushtrive pushtuese përbëhej nga serbët, malazezët dhe bullgarët të cilët ishin shumë më tëashpër ndaj popullit shqiptar, duke u mohuar çdo të drejtëelementare, njerëzore e kombëtare.

Gjatë periudhës së pushtimeve të njëpasnjëshme për nëntë dekada, shqiptarët e Kosovës bënë përpjekje të vazhdueshme për t’u bashkuar me shtetin shqiptar. Personalitete si Hasan Prishtina, Isa Boletini, Idriz Seferi, Bajram Curri, Azem Bejta, Shotë Galica, Shaqi Smaka, Sefer Neziri-Kleçka, Bedri Pejani, Rexhep Mitrovica, Shaban Polluzha, Ymer Berisha, Marie Shllaku, Rifat Berisha, Metush Krasniqi, Ahmet Delia, Tahir e Nebih Meha, (lista është shumë e gjatë) janë disa nga mijëra të tjerë që u flijuan për bashkimin e Kosovës me Shqipërinë, por nuk ia arritën qëllimit të tyre. Megjithatë, veprat e tyre ishin një udhërrëfyes për brezat e rinj, për brezin e Adem Jasharit.

Një kontribut të veçantë në rrugën drejt lirisë dhe çlirimit të popullit shqiptar kanë dhënë të burgosurit politikë. Si simbol i tyre ishte Adem Demaçi, i cili u bë simbol i rezistencës së popullit shqiptar. Me vite të tëra të kaluara në burgjet jugosllave për shkak të bindjeve dhe veprimtarive të tij politike, Demaçi u shndërrua në një figurë të palëkundur të qëndresës dhe luftës për të drejtat e shqiptarëve të Kosovës.

Krahas përpjekjeve dhe formave të ndryshme të revoltës së tyre, shqiptarët e Kosovës, me në krye Ibrahim Rugovën, provuan modelin e gandizmit, duke bërë përpjekje që përmes frymës paqësore dhe liberale të arrinin atë që nuk dukej se mund të arrihej. Deri në një farë mase, kjo edhe u arrit, ngase pas suprimimit të autonomisë së Kosovës më 1989 dhe mbylljes së të gjitha institucioneve publike të Kosovës, u krijuan ato paralele. Vlen të përmendim këtu shtëpitë-shkolla, që funksionuan në vitet ’90, e që historia nuk ka shënuar raste të tilla, ku qytetarët hapnin dyert e shtëpive të tyre për nxënësit dhe mësuesit e dëbuar nga objektet shkollore.

Kjo periudhë e rëndësishme e historisë shqiptare tregon për një rezistencë të pashoqe dhe një dëshirë të pakompromis për liri dhe bashkim kombëtar. Ndërkohë që figura si Adem Jashari u bënë simbol i rezistencës së armatosur, përkushtimi i tij dhe kontributi tëluftëtarve të UÇK-së, solli në fund çlirimin e Kosovës dhe krijimin e kushteve për një të ardhme të lirë dhe të pavarur.

Kur dhuna serbe po rritej në vazhdimësi, shqiptarët nacionalistë shpërthyen në revoltë, e cila më pas kaloi në një luftë të armatosur në pjesën e dytë të dekadës së fundit të shekullit XX. Kjo luftë u zhvillua ndërmjet forcave ushtarake dhe policore të Serbisë dhe popullit shqiptar të Kosovës, të prirë nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK). Lufta përfundoi me vrasjen e rreth 15 mijë njerëzve (12,500 shqiptarë) dhe me çlirimin e Kosovës nga forcat e armatosura serbe. Largimi i tyre nga Kosova shënoi fundin gati një shekullor të një pushtimi klasik serb. Për çlirimin e Kosovës në këtë luftë ranë dëshmorë mbi 2 mijë luftëtarë të UÇK-së. Ky formacion ushtarak mund të thuhet se është forca më e suksesshme gjatë historisë 2 mijë vjeçare të shqiptarëve. Natyrisht, çlirimi i kësaj pjese shqiptare nuk do të ndodhte pa përkrahjen ushtarake të Aleancës Veriatlantike (NATO), e udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Në vitin 2005 filloi procesi i bisedimeve për t’i dhënë fund status-kuosë në Kosovë, me ndërmjetësimin e ndërkombëtarëve. Pas dështimit për arritjen e një marrëveshjeje shqiptaro-serbe, Propozimi Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit Final të Kosovës parashihte një “pavarësi të mbikëqyrur nga ndërkombëtarët”. Në pasditen e së dielës së datës 17 shkurt 2008, përfaqësuesit e qytetarëve të Kosovës mbajtën një Kuvend të Jashtëzakonshëm në Prishtinë. Para përfaqësuesve doli Kryeministri i vendit, Hashim Thaçi, i cili lexoi Deklaratën e Pavarësisë së Kosovës prej dymbëdhjetë pikash. Deklarata është hartuar në një frymë liberale, e cila është bazamenti i shtetësisë së Kosovës. Pika e parë e Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës thotë: “Ne, udhëheqësit e popullit tonë, të zgjedhur në mënyrë demokratike, nëpërmjet kësaj Deklarate Shpallim Kosovën Shtet të Pavarur dhe Sovran. Kjo shpallje pasqyron vullnetin e popullit tonë dhe është në pajtueshmëri të plotë me rekomandimet e të Dërguarit Special të Kombeve të Bashkuara, Martti Ahtisaari, dhe Propozimin e tij Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës”.

Deklarata e Pavarësisë shënoi një pikë kthese historike për Kosovën, duke hapur rrugën për njohje ndërkombëtare dhe përpjekjet për zhvillimin e një shteti demokratik dhe të qëndrueshëm. Që nga atëherë, Kosova ka bërë hapa të rëndësishëm drejt ndërtimit të institucioneve të forta dhe promovimit të një shoqërie multietnike dhe tolerante, duke vazhduar përpjekjet për të përmbushur standardet ndërkombëtare dhe për të siguruar një të ardhme më të mirë për të gjithë qytetarët e saj.

Qytetarët e vendit, më saktë ata shqiptarë, ishin të ngazëllyer me formimin e shtetit të tyre. Natyrisht, ekzistonte një grup shqiptarësh që kontestonin shtetësinë duke mos përfillur simbolet e shtetit të ri, me arsyetimin se “ato nuk pasqyrojnë asnjë element kombëtar shqiptar.” Një ditë pas këtij akti historik, filloi procesi i njohjeve nga shtetet e ndryshme nga të gjitha kontinentet. Gjatë këtyre viteve (2008 – 2024), shteti i ri po fuqizohet çdo ditë e më shumë.

Çlirimi i Kosovës (12 qershor 1999) dhe Pavarësia e saj (17 shkurt 2008) shënojnë ngjarjet më të rëndësishme të shqiptarëve të Kosovës. Gjatë historisë dy mijëvjeçare, banorët e këtij rajoni nuk kanë përjetuar ndonjë periudhë pa një sundim nga jashtë. Mijëvjeçari i ri shqiptarëve u solli shtetin e dytë. 17 shkurti i vitit 2008 do të na rikujtojë gjithnjë një pritje 96-vjeçare, një pritje ku përzihen të gjitha: dhimbja e gjatë dhe e shumëfishtë, dhuna, sakrifica dhe kryengritjet e gjyshërve dhe stërgjyshërve, trishtimi dhe vuajtjet e prindërve, besimi që nuk humbi kurrë, por mbi të gjitha gëzimi që më në fund ajo që kishim ëndërruar pothuajse një shekull është realizuar, megjithëse pjesërisht për faktin se ende nuk është realizuar qëllimi final, ai i bashkimit kombëtar.

Kosova çerek shekulli liri, me NATO-n…

June 12, 2024 by s p

-Në 12 Qershor 1999 – Ditën e Lirisë së Kosovës raportoja drejtpërdrejë nga kolona e tankeve të para të NATO-s që prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës hynin në Kosovë, duke filluar nga ora 05 e 17 minuta të përcjella nga helikopterët Apaçë/

-Liria Kosovës po i vinte më pak se tre muaj pas 24 Marsit 1999 të fillimit të ndërhyrjes së aviacionit të NATO-s me bombardimin e pozicioneve të forcave kriminale serbe që bënin spastrim etnik, masakra e gjenocid kundër shqiptarëve/

-Viti 2005 – Presidenti historik Dr. Ibrahim Rugova për 12 Qershorin – Ditën e Lirisë: Dita më e madhe në historinë e re të Kosovës…/

SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

-12 Qershor 2024, plot 9 vjet shkrimesh-raportimesh nga Kosova për Gazetën DIELLI të Federatës Mbarë-Shqiptare të Amerikës VATRA/

PRISHTINË, Qershor 2024/ Me axhendë shtetërore Kosova feston Ditën e Lirisë dhe Paqes – 12 Qershorin.

Para çerek shekulli – 25 viteve Kosovës nisi t’i ndodhte liria dhe paqja: Ishte ora 05 e 17 minuta e mëngjesit në 12 Qershorin historik 1999, kur prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës tanket e para të NATO-s të përcjella nga helikopterët Apaçë nisën të hynin në Kosovë, kalonin kufirin nga Maqedonia në Bllacë-Han të Elezit. Lajmin e madh për gjithë shqiptarët e botën e raportoja drejt Tiranës për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencinë Telegrafike Shqiptare dhe Radio Televizionin Shqiptar nga kolona e tankeve të para të focës ushtarake më të madhe planetare, e cila të nesërmen merrte në kontroll edhe kryeqytetin, Prishtinën, ndërsa duke kaluar kufirin nga Shqipëria nëpër Morin-Vërmicë shkonte edhe drejt Prizrenit…

Uturima e fortë e helikopterëve Apaçë dhe e kolonës së gjatë të tankeve të NATO-s, që hyri në Kosovë në mëngjesin e hershëm të 12 Qershorit 1999 nuk kishte kend ta zgjonte në qytezën kosovare Hani i Elezit, mu në pikën e kufirit me Maqedoninë. Forca më e madhe e botës, NATO, kalonte nëpër qytezën fantazmë, të mbetur pa banorët e dëbuar, të boshatisur nga jeta, të djegur e bërë shkrum nga gjenocidi e spastrimi etnik i forcave okupatore të Serbisë mbi popullin shqiptar të Kosovës.

Me përshkrimin e kësaj pamje të tmerrshme të Kosovës së mbetur pa njerëzit e saj, por edhe me gëzimin më të madh se në atë mëngjes plot shkërqim të diellit që po lindëte kishte ardhë ajo dita e ora e madhe e ëndërrave – Dita e Lirisë së Kosovës, po vazhdoja të japë me telefon raportin e nisur në orën 05 e 17 minuta, me kryelajmin më të madh në botë: “Taknet e para të NATO-s hynë në Kosovë, në këtë orë të lume, në këtë mëngjes të 12 Qershorit 1999, në këtë ditë të madhe historike për Kosovën dhe të gjithë shqiptarët…”

Më shumë se lajm ishte një shpërthim ndjenjash, që në reportazhin e asaj dite mundohesha t’i tregojë edhe me këto fjalë: “Çlirimi i Kosovës nuk është ëndërr, është më shumë se gëzim, po ndodhë…”

Me një ndjenjë krenarie erdhën pastaj pëshëndetjet për NATO-n në Kosovë nga një grup i luftëtarëve të lirisë, të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, i cili doli të presë e përshëndes forcen aleate. Ishin me uniformat dhe simbolet e ushtrisë me shqipnjën dykrenare, e të paarmatosur.

Uniforma të tjera dhe ushtarë të tjerë nën armë, pjesëtarë të forcave serbe, u gjetën ca më vonë në një tunel, tek në ikje minonin për t’ia mbyllë rrugën NATO-s. Ata u çarmatosën dhe u detyruan vet t’i heqin minat, dhe marshi i NATO-s vazhdoi pas një ndalje e vonese te tuneli.

Një ndalje e gjatë e kolonës, më se katër orë, ishte te Ura e Kashanit mbi lumen Lepenc në Grykën e Kaçanikut. Njësitet britanike të xhenios, ushtarë nga Nepali dhe Anglia , brenda asaj kohe zhvilluan operacionin për mënjanimin e rreziqeve të mundshme nga minat dhe për t’u siguruar se mbi urë do të mund të kalojnë tanket dhe makineritë e tjera të renda luftarake. Testimi i urës u bë edhe me zbarkimin e helikopterëve mbi të, fillimisht helikopterë më të lehtë e në numër më të vogël, e pastaj githënjë e më të rëndë e në numër më të madh…

Kishte kaluar ora 15 e pasditës dhe ura po kalohej…

Kishte edhe rreziqe e pengesa të tjera në terrene të luftës së sapopërfunduar. “Asnjë hap jashtë asfalti”, ishte urdhëri për gazetarët që ishim në kolonën e NATO-s. Mina të vendosura nga forcat serbe mund të kishte kudo.

Në Grykën e Kaçanikut forcat serbe kishin lënë prapa edhe shumë grafite në faqe shkëmbinjësh. Për grafitin serb “Kosova është zemra e Serbisë” si një antigrafit ishte komenti i një gazetari: “E si mund të jetë zemra jashtë trupit?!”. “Serbia deri në Durrës” ishte një nga grafitet që shkonin në të pamundurën e edhe shumë më larg: “Serbia deri në Tokio”, “Serbia deri në Sidnei”, që pretendonin se edhe Japonia dhe Australia qenkan Serbi. Gazetarët nga gjithë bota, me të cilët në kolonën e tankeve të para të NATO-s në Kosovë isha bashkë me korrespondentin nga Shkupi të gazetës shqiptare tradicionale të Kosovës Rilindja, Bedri Sadiku, ato grafite i shikonin si një çmenduri serbe dhe qeshnin, fotografonin, filmonin, raportonin…

Për të hyrë me NATO-n në Kosovë “të akredituar deri natën e 11/12 Qershorit, diku pas mesnate, ishin më shumë se 1500 gazetarë nga gjithë bota”, ka shkruar Bedriu në gazetën historike Rilindja, për të cilën ka shkruar-raportuar e fotografuar në 12 Qershor 1999, kur kishim fatin historik të hyjmë në Kosovë me NATO-n që sillte lirinë…

Përtej grafiteve të përçudshme serbe, si një përgjigje dhe realitet se çka është Kosova u shfaq imazhi i Flamurit Kombëtar Shqiptar i ngritur si fluturim shqiponje dykrenare e si në majën më të lartë të festimeve në gjithë botën në qytetin e Kaçanikut, ku në 7 Shtator 1990 ishte shpallur Republika e Kosovës dhe miratuar Kushtetuta e saj në një mbledhje historike të Kuvendit të Kosovës, në kushte të rënda dhe plot rreziqe okupimi, e që pasonte Deklaratën Kushtetuese për Pavarësinë e Kosovës të 2 Korrikut 1990 të miratuar para dyerve të mbyllura të ndërtesës së Kuvendit kosovar në Prishtinë nën shtetrrethim edhe me tanke e snajperë të forcave okupatore të Serbisë.

Një pjesë e forcave të NATO-s u ndal në Kaçanik, ndërsa kolona vazhdoi rrugën drejt Fushës së Pajtimit dhe qytetit të Ferizajt, në orët e pasditës…

Ora 16. Mbi qytetin e Ferizajt shiheshin re tymi. Për të pritur e përshendetur NATO-n me lulet që i vënin mbi tanke e shtronin rrugën, dhe me brohoritjet “NATO, NATO”, “Kosova, Kosova”, “NATO-Kosova e Lirë”, kishin dalë ata pak banorë shqiptarë që kishin mbetur në Ferizaj. Ata kishin dalë përkundër kërcënimeve e shumë rreziqeve se ende forcat serbe nuk kishin ikur. “Forcat serbe edhe sot po e djegin Ferizajn, duan ta djegin të tërin në largim e sipër”, tregonin banorët shqiptarë.

Në një cep të rrugës ishin ndalur ushtarakë të NATO-s dhe fëmijëve u shpërndanin bombone – ëmbëlsira. Fëmijtë ishin tërë gëzim. Një vajzë 10-vjeçare, shumë smpatike, po shtrëngonte ëmbëlsirën në grusht te zemra dhe thërriste shumë e lumtur: “Do ta ruaj tërë jetën për kujtim”. Për ta ruajtur, veç një herë e afroi te buzët bombonin ajo vajzë që muaj të tërë as s’kishte parë ëmbëlsira e kishte vujtur edhe nga uria në mungesë të bukës. Vajza tregonte se ajo është Shega Asllani dhe se është nxënëse shembullore e klasës së katërt të tetëvjeçares. Një e afërme e saj, Bardha Asllani, me gazetarët spanjollë fliste spanisht, ndërsa për të shprehur falenderimin e madh të gjithë fëmijët përreth brohorisinin për Solanën, atëherë Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s, për Presidentin Amerikan Clinton, Kryeministrin Britanik Bler…

Pas ndonjë ore edhe fushat rreth Lipjanit u mbushen tanke të NATO-s, të cilat para mbrëmjes arrijnë deri afër Prishtinës, por hyrja në kryeqytet mbetet për të nesërmen…

Me gazetarët që nuk u pritej u nisëm për në Prishtinë edhe pse rreziku ishte i madh para se të hynin forcat e NATO-s. Ishte edhe festë lajmi që e jepja drejt Tiranës se po hyja në Prishtinë dhe afër ishin forcat e NATO-s që do hynin…

Po kthehesha në Prishtinë, para mbrëmjes së 12 Qershorit, duke kujtuar edhe largimin drejt kufirit jugor të Kosovës pasi në mbrëmjen e 24 Marsit 1999 në kushte të pamundshme të ndërprerjes së linjave telefonike dhe dritave, me lidhje satelitore që e mundësoi vëllai Demë Jashari nga Zvicëra, nga banesa plot edhe me refugjatë në qytetin në luftë e në shtetrrethim, derisa shkallëve të ndërtesës në lagjen Ulpiana dëgjoheshin rrapllimat e zërat e forcave serbe, kisha raportuar nga Prishtina në Tiranë për goditjet e para të aviacionit të NATO-s e të nesërmën në mëngjes për “qytetin fantazmë” e masakrat e reja të forcave serbe në shtëpitë e shqiptarëve gjatë natës…

Atë parambrëmje të 12 Qershorit 1999 në qendër të kryeqytetit, te Hotel Grandi, shihej se rreziku ishte edhe më i madh se që ishte paramenduar. Në të gjitha anët kishte të shtëna armësh. Kudo kishte policë, ushtarë, paramilitarë serbë, të gjithë të armatosur, shumë prej tyre edhe të dehur…

Edhe në atë situatë, mes shumë rreziqesh, po bëja një raportim edhe për gazetën Rilindja, e cila pas ndalimit nga forcat serbe në Kosovë vazhdonte të dalë në Zvicër, Shqipëri…Nuk dola fare nga automjeti që u ndal para hotelit, dolën vetëm gazetarët nga bota.

Paramilitarët serbë i ndoqën gazetarët ende pa hyrë në hotel, dhe nëpër një rrëbesh shiu që largoi njerëzit nga rruga po largoheshim me shpejtësi me automjetin ku ishim…

Po ku të shkonim, ku ta kalonim natën, kur ende nuk mund të shkoja në banesën time ku kishin hyrë forcat serbe…

Shkojmë drejt adresës së telefonatës së 6 Majit 1999 nga Prishtina, që u bë lajm…“Ai lajm na dha shpresë shpëtimi”, u shprehën me falënderim të ngujuarit atje, që na dhanë çelësin e një banese të boshatisur.

Në lajmin e 6 Majit 1999, natyrisht, në rrethanat që ndodheshin të ngujuarit në Prishtinë, mes forcave kriminale, nuk përmenda burimin, telefonatën nga posta e re e Prishtinës që ishte bërë mes rreziqesh, po duke iu referuar “burimeve” tregova çka po ndodhëte, që “bota ta marrë vesh”.

“Shqiptarët në Prishtinë – mburojë e gjallë”, ishte titulli i lajmit që kisha raportuar nga Kufiri jugor i Kosovës në 6 Maj 1999, ku theksoja: “Shumë banorë të Prishtinës po mbahen peng dhe
po përdoren nga serbët si mburojë e gjallë. Ata janë detyruar të qëndrojnë në shtëpitë dhe banesat pranë vendeve ku janë fshehur
armë dhe mjete të mekanizuara ushtarake si dhe nëper objekte që
mund të bombardohen nga NATO-ja”…

Në kryeqytetin e Kosovës edhe gjatë gjithë natës së 12-13 Qershorit 1999 breshëritë e armëve serbe vazhdonin dhe plumbat qorr binin mbi kulmin e banesës së boshatisur, ku u strehuam. Nata e fundit e forcave serbe në Prishtinë ishte plot tmerre dhe ankthe, kishte shqiptarë të vranë në shtëpitë e tyre, edhe shumë djegie e plaçkitje.

Në mëngjesin e 13 Qershorit 1999 qielli mbi Prishtinë mbulohej nga helikopterët e NATO-s, ndërsa kolona e tankeve dhe makinerive tjera ushtarake shihej tek zbriste nga kodrina e Veternikut dhe mbushte sheshet dhe rrugët e Prishtinës. “NATO po e merr kontrollin në Prishtinë dhe po detyron forcat serbe të largohen…” Lajmi që po raportoja për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë dhe drejtpërdrejtë i lidhur edhe me Radio Televizionin Shqiptar po shkonte nga Prishtina në Tiranë me telefonin me lidhje zvicerane satelitore, sepse lidhjet tjera telefonike ishin të pamundura. Telefonin që më mundësonte raportimet – lidhjet me Tiranën ma kishin sjellë familjarë nga Zvicëra – djali Guri Jashari derisa isha në Maqedoni refugjat lufte.

Në Prishtinën e shkatërruar ndihej erë shkrumi e shtëpive e obekteve tjera të djegura. Nga forcat serbe ishin djegur edhe selia e Zyrës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë dhe selia e Presidencës së Kosovës. Dyqanet dhe klubet të gjitha ishin të mbyllura dhe të plaçkitura. Hotel Grandi ishte i hapur, por ende jo për shqiptarët. Thuhej se bodrumet e hotelit ishin shndërruar në qendër turturash për shqiparët e rrëmbyer e të arrestuar nga forcat serbe.

Vetëm edhe një lokal-klub tjetër i vogël përball hotelit ishte i hapur. Ai ishte i mbushur plot me njerëzit që pinin kafenë e parë në Prishtinën e lirë. Në Kosovë, edhe në Prishtinë, ku po ndodhte liria…

Pas një nate që e përshkruaja “plot rreziqe dhe e tensionuar, me të shtëna të shumta armësh të serbëve dhe me provokacione kundër shqiptarëve dhe forcave paqësore”, vazhdoja raportimet nga Prishtina: “Kosova qysh dje dhe sot është e lirë në shumë pjesë të saj. Kurrë nuk janë parë njerëz më të gëzuar se dje e sot me hyrjen triumfale të forcave të NATO-s në Kosovë dhe kryeqytetin e saj, Prishtinë. Në Prishtinë qysh sot, NATO po vendos kontrolle…”

Pasditen e 13 Qershorit 1999, bashkë me korrespondentin e Zërit të Amerikës, Isak Ramadani, e gazetarin tjetër nga Shkupi, Arben Ratkoceri, që erdhën në Prishtinë duke sjellë edhe numrin special të gazetës tradicionale kosovare Rilindja të botuar atje me raportimet për ngjarjen historike të hyrjes së trupave të NATO-s në Kosovë, kalova edhe një herë rrugën nga kishin hyrë forcat e para të NATO-s një ditë më parë. Edhe gazeta Rilindja, të cilën e shpërndanim në Kosovën që po çlirohej, në ballinë kishte te kryetitulli orën që kisha raportuar: “Dje në orën 5.17 – Trupat e NATO-s hynë në Kosovë”.

Edhe editoriali “Normandizimi i Kosovës dhe kapitullimi serb”, shkruar nga Blerim Reka, ishte i botuar në faqen e parë të gazetës Rilindja, me foto nga ngjarja historike e ndërhyrjes shpëtimtare të NATO-s, e ku shkruhej edhe: “Qeveria e përkohshme e Kosovës punon për kthimin e popullsisë.-Kryeministri Hashim Thaçi vizitoi Austrinë”.

Dhe, vazhdoja raportimin: “Sot duket krejt e çliruar pjesa e Kosovës nga kufiri me Maqedoninë, përgjatë rrugës që të çon në Han të Elezit, Kaçanik, Ferizaj, Lipjan e deri në kryeqytet. Në Kaçanik, Han të Elezit dhe në lokalite të tjera takuam dhe ushtarë të UÇK-së që kthenin jetën dhe rregullin.
Flamuri shqiptar – flamuri i lirisë valonte në kulmin e ndërtesës 12-katëshe në qendër të qytetit të Kaçanikut, mbi kulmin e shkollës tetëvjeçare ‘Jusuf Gërvalla’ në fshatin Nikaj dhe lokalitete të tjera.

Në vendkalimin kufitar në Bllacë ndërmjet Kosovës dhe Maqednisë sot nuk ka më flamuj serbë, të cilët janë hequr. Në kufi figurojnë marinsat amerikanë”.

Në qytetin e Kaçanikut, në jug të Kosovës, ushtarët e Ushtirisë Çlirimtare të Kosovës ishin vendosur në ndërtesën e Stacionit të Policisë, prej nga kishin ikur forcat serbe…

Kështu ishte 25 vite më parë…

Në Kosovë liria po vinte më pak se tre muaj pas 24 Marsit 1999 të fillimit të ndërhyrjes së aviacionit të NATO-s me bombardimin e pozicioneve të forcave kriminale serbe të kasapit të Ballkanit, Milosheviç, i cili përfundoi në Gjykatën Ndërkombëtare për Krime Lufte në Hagë.

Lufta e përfunduar kishte bilanc tragjik të masakrave, spastrimit etnik e gjenocidit kundër shqiptarëve: Mëse 12 mijë të vrarë, mbi 6 mijë të zhdukur, shumë prej tyre të groposur në varreza masive, edhe të fshehura në Serbi, e afër një milion të dëbuar – shumica drejt Shqipërisë…

Kosovës i vinte era tokë e djegur, ua kishin vënë flakën mëse 400 fshatrave e qyteteve, 120 mijë shtëpive të shqiptarëve…

Lufta përfundoi me Marrëveshjen e Kumanovës, ndërmjet NATO-s dhe RFJ-së, që u nënshkrua në 9 Qershor e hyri në fuqi në 11 Qershor 1999.

Sekretari i përgjithshëm i NATO-s në atë kohë, Havijer Solana, në 10 Qershor 1999 kishte lëshuar urdhrin për ndalimin e bombardimit dhe Këshilli i Sigurisë së OKB-së miratoi Rezolutën 1244, sipas të cilës në Kosovë u dërguan 37.200 ushtarë të KFOR-it nga 36 shtete.

Misioni ishte i ndarë në pesë zona të përgjegjësisë, që i përkisnin KFOR-it amerikan, anglez, francez, gjerman dhe italian. Michael Jackson, gjeneral britanik, ishte komandanti i parë i forcës paqëruajtëse të NATO-s në Kosovë – KFOR.

Ligji për festat zyrtare në Republikën e Kosovës, i miratuar në Kuvend në 21 Maj 2008, i shpallur me Dekretin e Presidentit të Republikës të 15 Qershorit 2008, përcakton 12 Qershorin – Ditë të Paqes.

Dekretimi i këtij ligji si dhe i 40 ligjeve tjera të dala nga paketa e Propozimit Gjithpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës të Kryenegociatorit Martti Ahtisaari – Emisarit Special të OKB-së, ishte një nga zhvillimet e ditës së 15 Qershorit 2008 të hyrjes në fuqi të Kushtetutës, e cila është miratuar nga Kuvendi poashtu para 16 viteve në 9 Prill, më pak se dy maj pas 17 Shkurtit historik të shpalljes së pavarësisë së Kosovës, të njohur deri tani nga 117 shtete të botës anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara…

MIRËNJOHJE DHE FALËNDERIM PËRJETSHËM PËR MIRËPRITJEN E PËRKUJDESJEN VËLLAZËRORE SHQIPTARE PËR TË DËBUARIT NGA KOSOVA – REFUGJATË TË LUFTËS SË PËRFUNDUAR NË PRANVERËN E LIRISË TË VITIT 1999

Si korrespondent në Prishtinë i Agjencisë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencisë Telegrafike Shqiptare nga 24 Maji 1992 i zgjedhjeve të para pluraliste në Kosovë, në vitin 1999 të kohës së luftës, të dëbimit të mëse 1 milion shqiptarëve nga Kosova, për rreth dy muaj “selia” e raportimeve të mia ishte kufiri jugor i Kosovës, si dhe Tetova e fshati i afërt Dobrosht – shtëpia e familjes së Mesut Veselit, ku më parë kishin mbërritur njerëz të familjes sime të dëbuar nga forcat serbe… Raportoja edhe nga Shkupi e vende tjera në Maqedoni.

Akreditimi mu dha nga Ministria e Informatave e Maqedonisë të njëjtën ditë të kërkesës dërguar me telefax nga Agjencia Telegrafike Shqiptare në 5 Prill 1999. Ishte mëngjesi i ditës sime të parë refugjat jashtë kampit të Bllacës, ku pas qëndrimit disaditësh natën kisha kaluar kufirin…

Mirënjohje dhe falënderim të përjetshëm për mirëpritjen e përkujdesjen vëllazërore shqiptare për të dëbuarit nga Kosova refugjatë të luftës së përfunduar në pranverën e lirisë të vitit 1999.

VITI 2005 – MESAZHI I FUNDIT I PRESIDENTIT HISTORIK DR. IBRAHIM RUGOVA PËR 12 QERSHORIN, DITËN E LIRISË SË KOSOVËS

PRISHTINË, 12 Qershor 2005/ Presidenti i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, me rastin e 12 Qershorit, Ditës së Lirisë të Kosovës, u ka drejtuar qytetarëve të Kosovës një mesazh urimi me këtë përmbajtje:

Me rastin e 12 Qershorit, 6 vjetorit të Ditës së hyrjes të trupave të NATO-s në Kosovë, që është Ditë e Lirisë së vendit tonë, Ju shpreh urimet e mia të përzemërta.

Dita e 12 Qershorit, pra Dita e Lirisë së Kosovës, është një ditë e madhe që e siguroi qenien tonë nacionale e njerëzore dhe të ardhmen më të lumtur për të gjithë ne.

Në këtë Ditë feste, urime të përzemërta i shprehim Komandantit të KFOR it, Gjeneralit Iv dë Kermabon dhe ushtarëve të Tij.

Njëherësh urime të sinqerta i shprehim UNMIK-ut dhe OSBE-së.

Urime të sinqerta po ashtu u shprehim përfaqësive diplomatike në kryeqytetin e vendit tonë, në Prishtinë.
Dhashtë Zoti që 12 Qershorin e ardhshëm, Ditën e Lirisë, ta festojmë me njohjen formale të pavarësisë së Kosovës.

12 QERSHOR 2005 – PRESIDENTI RUGOVA: 12 QERSHORI MBETET DITA MË E MADHE NË HISTORINË E RE TË KOSOVËS

PRISHTINË, 12 Qershor 2005/ Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova në mbrëmjen e 12 Qershorit 2005 në Prishtinë shtroi një darkë solemne për nder të Ditës së Lirisë – 6 vjetorit të hyrjes së forcave të NATO-s në Kosovë. Të ftuar ishin përfaqësues të lartë ndërkombëtarë dhe vendorë.

Në këtë solemnitet Presidenti Rugova deklaroi se Kosova është e lirë falë ndihmës së NATO-s. Ai gjithashtu u shprehu mirënjohje popullit të Kosovës dhe luftëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës për përpjekjet e bërë për lirinë dhe pavarësinë.

“Kjo do të jetë dita më e madhe në historinë e re të vendit tonë, sepse me të u kurorëzua liria e kombit tonë, që ishte ëndërr dhe përpjekje e shumë gjeneratave”, theksoi në fillim të fjalës së tij Presidenti Rugova.

Duke folur për periudhën e pasluftës, Presdenti Rugova vlerësoi se gjatë këtyre gjashtë vjetëve Kosova ka pasur një progress të madh në të gjitha fushat e jetës, të cilin e ka arritur “me NATO/KFOR-in, që ka bërë dhe po bën sigurinë e Kosovës, si dhe bashkë me UNMIK-un e me OSBE-në në planin civil”.

Ndërsa, duke folur për momentin aktual, ai tha se institucionet po punojnë në përmbushjen e standardeve prioritare dhe në vlerësimin e progresit, që do të krijonte mundësi për pavarësinë e vendit tonë simbas rrugës ndërkombëtare.

“Por, siç e dini, unë insistoj në njohjen e drejtpërdrejtë të pavarësisë së Kosovës nga SHBA dhe BE sa më shpejtë. Kështu Kosova si vend i pavarur e demokratik është e vendosur për integrim në BE e në NATO dhe në miqësi permanente me SHBA. Kjo do të qetësonte këtë pjesë të Europës e të botës dhe do të krijonte sigurinë e të ardhmes së të gjithë qytetarëve të Kosovës”, ritheksoi edhe me këtë rast Presidenti Rugova.

Në vazhdim të fjalës së tij, Presisdenti Rugova lavdëroi punën e paqeruajtësve në Kosovë, duke thënë se “NATO/KFOR-i për gjashtë vjet ka bërë një punë të shkëlqyer në sigurinë dhe mbrojtjen e vendit për të gjithë qytetarët. Kështu KFOR-i mbetet forcë e dashur dhe e nderuar nga i gjithë populli i Kosovës”.

Ai u shprehu mirënjohje ushtarëve të KFOR-it, që në kryrje të detyrave humbën jetën e tyre.
“Në këtë ditë i përkujtojmë të gjithë ata që ranë për lirinë, pavarësinë dhe demokracinë e Kosovës.

Njëherësh i shprehim mirënjohje popullit të Kosovës dhe luftëtarëve të UÇK-së për përpjekjet e bëra për lirinë dhe pavarësinë e tonë”, theksoi Presidenti Rugova, duke përshëndetur me këtë rast Presidentin Bush, Kryeministrin Bler, Presidentin Shirak, Kancelarin Shrëder dhe Kryeministrin Berluskoni, që përkrahin Kosovën.

Poashtu ai përkujtoi me pietet të lartë Papa Gjon Palin II që ka ndihmuar lirinë dhe pavarësinë e Kosovës dhe përshëndeti Atit e Shenjtë Benedikti XVI, me dëshirë që të lutet për njohjen formale të pavarësisë së vendit tonë.

Presidenti Rugova e luti gjeneralin Kermabon që t’ua përcjellë ushtarëve të KFOR-it urimet e tij të përzemërta dhe të popullit të Kosovës për Ditën e Lirisë së Kosovës, 12 Qershorin, Ditën e NATO-s në Kosovë.
Komandanti i KFOR-it Iv de Kermabon theksoi se përkushtimi i NATO-s dhe bashkësisë ndërkombëtare në Kosovë për ndërtimin e paqes dhe stabilitetit mbetet i njëjtë si përpara gjashtë viteve, kur u vendosëm në Kosovë.

“Është e rëndësishme të përkujtojmë se KFOR-i nuk vepron i vetëm. Puna që ne bëjmë me komunitetin ndërkombëtar në Kosovë dhe liderët vendorë mbetet esenciale për ndërtimin e paqes. Pra, partneriteti ynë nuk është vetëm ndërmjet KFOR-it dhe UNMIK-ut, por përshinë edhe partnerët tanë vendorë dhe mbështetja e tyre është esenciale”, tha Kermabon.

Ndërsa Shefi i Zyrës Amerikane në Prishtinë Filip Goldberg duke folur në emër të përfaqësive diplomatike në Prishtinë theksoi se ata ndihen krenarë për atë që bënë më 1999.

“Ne jemi shumë krenarë për atë që bëmë në vitin 1999 dhe duam të mbetemi të tillë për atë që do të ndodhë më 2005, 2006 dhe 2007, që do të thotë një Kosovë e cila do të reflektojë vlera demokratike në respektim të njëri-tjetrit, pa marrë parasysh etnitë apo besimin. Janë këto vlera që ne i sollëm më 1999”, theksoi Goldberg.

Në këtë darkë solemne Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova dekoroi ushtarët e KFOR-it me Medaljen e Sigurisë.

12 QERSHOR 2019: KOSOVA 20 VJET LIRI, NË FESTËN E MADHE AMERIKA -CLINTON , ALBRIGHT, PALMER…

Në 12 Qershor 2019 kam raportuar për Gazetën DIELLI, mes tjerash: Festë të madhe sot ka Kosova për 20 vjetorin e lirisë, është festë e gjithë shqiptarëve, urime e përgëzime vijnë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe vende të tjera të botës së lirë e demokratike. Presidenti Amerikan Bill Clinton dhe Sekretarja Amerikane e Shtetit, Madeline Albright, nga koha e luftës dhe e fitores së paqes e lirisë në Kosovë, si dhe zëvendës-ndihmës sekretari i Shtetit Amerikan, Mattheë Palmer, ishin sot dhe mbajtën fjalime në Tubimin Qendror për Shënimin e 20 vjetorit të hyrjes së trupave të NATO-s në Kosovë në Sheshin “Skëndërbeu” në Prishtinë. Mes shumë pjesëmarrësve ishe edhe ish-komandanti i Forcave Aleate të NATO-s në Evropë, gjenerali Wesley Clark, i cili ka drejtuar ndërhyrjen shpëtimtare-humanitare në kohën e luftës në Kosovë. Në festimin madhështor ishin drejtuesit më të lartë të shtetit të Kosovës, të Shqipërisë dhe përfaqësuesit e shqiptarëve nga të gjitha trojet etnike dhe diaspora.

Më Prishtinë sot bëhet edhe përurimi i Bustit të Sekretares Amerikane të Shtetit, Madeline Albright në sheshin me emrin e saj, afër American School of Kosova – te Newborn.

Pjesë e festës, mbrëmjen e djeshme u mbajt koncerti i Filarmonisë së Kosovës, në Katedralen Shën Nënë Tereza në Prishtinë.

Kosova po feston jubileun e 20 vjetorit të lirisë, përgjithmonë mirënjohëse dhe falënderuese për Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe gjithë botën demokratike.

12 QERSHOR 2024, 9 VJET SHKRIMESH-RAPORTIMESH NGA KOSOVA PËR GAZETËN DIELLI NË AMERIKË

Në 12 Qershor 2023 bëhen nëntë vjet dhe nis viti i dhjetë i shkrimeve – raportimeve që bëj si korrespondent nga Kosova i Gazetës DIELLI që e njoha nga historia e kombit dhe shtypit shqiptar. E që edhe shumë vite para 12 Qershorit 2015 botonte shkrimet e mia që i merrte nga Agjencia Shtetërore Zyrtare e Lajmeve e Shqipërisë e në shtypin shqiptar.

Raportimet për DIELLIN i nisa pikërisht në Ditën e Lirisë, në përvjetorin e 16-të të hyrjes së NATO-s në Kosovë, me një reportazh për ngjarjen historike, ku në 12 Qershor 1999 isha gazetar i akredituar në kolonën e tankeve të para të forcës ushtarake më të madhe planetare që kishte nisur misionin shpëtimtar e paqerujtës…

Me shumë respekt e vlerësim për gazetën më të herëshme shqiptare, DIELLI, që në 15 Shkurt 2024 festoi 115 vjetorin, e themeluar nga personalitetet e mëdha të kombit Fan Noli e Faik Konica, organ i Federatës Mbarë-Shqiptare të Amerikës VATRA, për të gjithë shqiptarët në SHBA që aq shumë kontribuan për Shqipërinë, Kosovën dhe të gjitha trojet tjera etnike. Falënderime e mirënjohje të përgjithëmonëshme…

Uroj që gazeta e VATRËS së shqiptarëve në Amerikë të mos shuhet kurrë e të shëndrisë gjithmonë ashtu si DIELLI, emrin e të cilit e ka…

Edhe në Ditën e Lirisë së Kosovës – 12 Qershor 2024 uroj Federaten Mbarë-Shqiptare të Amerikës VATRA për festën e saj të 112 vjetorit.

Uroj Kryetarin e VATRËS Elmi Berisha, Kryesinë, Këshillin dhe të gjithë VATRANËT, Shqiptarët në Amerikë…

Me shumë respekt,

Behlul Jashari

Fjala e plotë e Kryeministrit të Republikës së Kosovës, Albin Kurti në seancën solemne për 25-vjetorin e Çlirimit të Republikës së Kosovës

June 12, 2024 by s p

Prishtinë, 12 qershor 2024/

Në kuadër të agjendës shtetërore për shënimin e 25-vjetorit të Çlirimit të vendit tonë, sot Kuvendi i Republikës së Kosovës, mbajti një seancë solemne, në të cilën morën pjesë krerët e shtetit, deputetë të Kuvendit të Republikës dhe personalitete, mysafirë të ftuar, udhëheqës e delegacione të shumta të institucioneve vendore e ndërkombëtare.

Fjala e plotë e kryeministrit Kurti:

Shkëlqesia Juaj, znj. Vjosa Osmani-Sadriu, Presidente e Republikës së Kosovës,

Shkëlqesia Juaj, z. Bajram Begaj, President i Republikës së Shqipërisë,

I nderuari Kryetar i Kuvendit të Republikës së Kosovës, z. Glauk Konjufca,

E nderuara Kryetare e Kuvendit të Republikës së Shqipërisë, znj. Lendita Nikolla,

I nderuari Lord George Robertson, ish Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s,

Shkëlqesia Juaj, z. Stjepan Mesić, ish President i Republikës së Kroacisë,

Shkëlqesia Juaj, znj. Micheline Calmy-Rey, ish Presidente e Konfederatës së Zvicrës,

Shkëlqesia Juaj, z. Mate Granić, ish Ministër i Punëve të Jashtme dhe i Çështjeve Evropiane i Republikës së Kroacisë,

I nderuari ambasador William Walker, ish udhëheqës i misionit të OSBE-së në Kosovë,

I nderuari baca Rifat Jashari,

Të nderuar deputetë të Kuvendit të Republikës,

Zëvendëskryeministra e ministra të Qeverisë,

I nderuari Komandat i ushtrisë sonë, Gjeneral-lejtnant Bashkim Jashari,

Shkëlqesi ambasadorë dhe miq e mysafirë ndërkombëtarë,

Të nderuara familje të dëshmorëve, invalidë e veteranë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës,

Të nderuar udhëheqës përfaqësues të institucioneve shtetërore, kryetarë të komunave,

Të nderuar prijës fetarë,

Të dashur qytetarë të Kosovës,

Zonja dhe zotërinj,

Të nderuar të pranishëm,

Në rrjedhën e pandërprerë të kohës si përditshmëri, vijnë disa ditë të veçanta, sikur dita e sotme, kur është shumë e rëndësishme të përqendrohemi në të tashmen për të reflektuar mbi rrugën që e kemi kaluar deri këtu. Të bashkohemi fizikisht e shpirtërisht siç jemi bashkuar sot këtu në Kuvendin e Republikës, dhe më pas në sheshet e qyteteve mes qytetarëve tanë, për ta shënuar një ngjarje historike që na e ka sjellë të tashmen dhe na e ka përcaktuar të ardhmen. Sot, është pikërisht një nga ato ditë, meqë është Dita e Çlirimit të Kosovës.

12 qershori i vitit 1999, është fiksuar si Dita e Çlirimit të Kosovës, sepse atë ditë, dhjetëra mijëra trupa ushtarake të NATO-s, filluan ta kalojnë kufirin dhe të futën si trupa këmbësorie në territorin e Kosovës. Kjo erdhi pas një fushate 78-ditore të bombardimeve të NATO-s mbi Jugosllavi, në përpjekje për ta ndaluar spastrimin etnik dhe gjenocidin që shteti serb po e kryente mbi shqiptarët në Kosovë. Por vetëm disa orë më herët, befasisht dhe tradhtisht, një kontigjent prej rreth 200 ushtarësh rusë i shkëputur nga misioni SFOR në Bosnje dhe Hercegovinë, kishte arritur në mesnatë në qendër të Prishtinës.

Kështu, mes 11 dhe 12 qershorit 1999, Kosova dhe veçanërisht zona e Prishtinës, u bë arenë zhvillimesh që morën vëmendje globale. Në njërën pjesë të qytetit, forcat ushtarake dhe policore serbe dhe jugosllave ende nuk ishin tërhequr plotësisht nga Prishtina; në pjesën tjetër, në verilindje të Prishtinës, njësitet e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës nga Zona Operative e Llapit, kishin hyrë në qytet duke e ngritur flamurin kombëtar shqiptar në shkollën “Zenel Hajdini” dhe në rrugën e Bledit; më tej, pasi kishin kaluar nëpër Prishtinë, trupat ruse shkuan dhe u stacionuan në aeroportin e Prishtinës në Sllatinë, duke e pushtuar dhe bllokuar atë; ndërkohë, mijëra ushtarë britanikë po përparonin drejt Prishtinës. Përballje mes palëve, çfarëdo trajte që mund të merrte, dukej e pashmangshme.

Skenarët eventualë të asaj situate, ishin sa të paparashikueshëm aq edhe të frikshëm. Nga rreziku i dështimit të zbatimit të marrëveshjes së Kumanovës, që parashihte tërheqjen e të gjitha forcave të armatosura jugosllave e serbe nga Kosova para 20 qershorit, por që nuk parashihte asnjë involvim trupash ruse, dhe, deri te një përplasje luftarake që mund të kishte trajtën e një lloj Lufte të Tretë Botërore, e thënë kjo kushtimisht. Dukej sikur zaret tashmë ishin hedhur, por NATO-ja dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës nuk po luanin me zare. Si Komandanti i NATO-s, Gjenerali amerikan Wesely Clark ashtu edhe Komandanti i KFOR-it, Gjenerali britanik Michael Jackson, ishin të vendosur ta realizonin në plotni misionin e marrë përsipër nga drejtuesit politikë të NATO-s, nga Presidenti amerikan, Bill Clinton dhe nga Kryeministri britanik, Tony Blair. Përtej teknikaliteteve ushtarake dhe të së drejtës ndërkombëtare, rezultati de facto i atij misioni ishte çlirimi i Kosovës nga trupat serbe.

Detajet e mëtutjeshme dhe faktet e regjistruara të ngjarjeve të atyre ditëve, i takojnë historisë dhe historianëve. Por pikërisht nga kjo histori duhen nxjerrë mësime, siç edhe kemi bërë nga atëherë e deri më sot. Dhe kjo kuptohet më së miri nga rreshtimi gjeopolitik dhe gjeostrategjik i vendeve tona sot. Sikur atëherë edhe tani, Serbia rri e rreshtuar prapa Rusisë, ashtu siç Rusia qëndron prapa shumë veprimeve të Serbisë. Kurse shteti ynë Kosova, dhe populli i saj bashkë me Shqipërinë, në vazhdimësi ka shkuar duke i forcuar lidhjet dhe aleancën e saj me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, me Britaninë e Madhe, me Gjermaninë dhe Turqinë, me Francën dhe Italinë dhe me vendet e tjera partnere perëndimore. Bashkimi Evropian është familja jonë e synuar politike, kurse NATO-ja është destinimi ynë ushtarak.

Andaj sot po e shënojmë 25 vjetorin e çlirimit të Kosovës, duke qëndruar bashkë me aleatët tanë, njësoj si më 12 qershor dhe njësoj si në ditët e para të çlirimit. Që nga fillimi i vitit 2023 dhe deri në mes të këtij viti, ditë pas dite, për aq sa ka zgjatur lufta e Kosovës, i kemi përkujtuar në 25 vjetorët e tyre dëshmorët e luftëtarët e lirisë dhe betejat e lavdishme të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës; i kemi përkujtuar të vrarët dhe viktimat e gjithë atyre masakrave; i kemi përkujtuar të zhdukurit me dhunë, viktimat e përdhunimit e torturës, të burgosurit dhe pengjet e luftës; i kemi kujtuar dëmet dhe shkatërrimet, plaçkitjet dhe djegiet; i kemi përkujtuar dhe denoncuar krimet e luftës dhe krimet kundër njerëzimit, spastrimin etnik dhe gjenocidin që Serbia e kreu në Kosovë.

Pikërisht pse kemi vuajtur dhe humbur kaq shumë, tash ne duam që në Republikën demokratike të Kosovës të gjithë qytetarët të gëzojnë e të fitojnë, shumica shqiptare bashkë me pakicat serbe, boshnjake, turke, me ashkalinjtë, romët, egjiptasit, por edhe me kroatët e malazezët. Duan marrëdhënie të mira fqinjësore evropiane, me njohje reciproke e bashkëpunim të shumanshëm në gjithë rajonin tonë, pa sulme dhe agresione, pa diskriminime e shfrytëzime.

Sot, me vetëdijen më të lartë politike dhe me kujtesën më të kthjelltë kolektive, po e kujtojmë 12 qershorin e vitit 1999, ditën e çlirimit të Kosovës.

Nga ajo ditë dhe deri sot, janë mbushur gjithsej 25 vjet, pra një epokë prej një çerekshekulli në historinë moderne të Kosovës, të një kohe gjatë të cilës populli i Kosovës ka jetuar në liri më shumë dhe më cilësisht se sa në cilëndo epokë tjetër historike. Kurrë më të lirë dhe më të pavarur nuk kemi qenë dhe kurrë më të vendosur se sot nuk kemi qenë për ta mbrojtur lirinë dhe pavarësinë tonë: me çdo kusht, me gjithçka, me çdo gjë, çdonjëri.

Urime 25-vjetori i çlirimit të Kosovës! Nderime dhe mirënjohje e thellë secilit person dhe grup të çdo gjenerate, secilës organizatë dhe secilit luftëtar; secilit shtet dhe aleat, që ndër dekada kanë kontribuar për ditën e çlirimit të Kosovës më 12 qershor 1999 dhe për popullin e saj, për të ardhmen tonë të përbashkët kombëtare, evropiane, dhe progresiste, për liri dhe paqe, për Republikën e Kosovës, për sot, për jetë e mot.

Gëzuar e ju faleminderit!