• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for February 2025

FENIKSI

February 5, 2025 by s p

Zija Vukaj/

Simbologji

Në simbologji është një zog i rëndësishëm në formën e çafkës; simbolika e tij shpreh një koncept që lidhet me pavdekësinë dhe me ringjalljen. Emri i tij rrjedh nga një fjalë greke që ka kuptimin “i kuq”, (flakë), i kthyer në legjendën e rilindjes së tij nga flakët purifikuese. Në origjinë imazhi i Feniksit është zogu i shenjtë Benu (Bennu, Benhu), i nderuar në Egjiptin e lashtë, një çafkë që është e para krijesë në botë që është ulur mbi kodrën zanafillore të baltës, duke u personifikuar pastaj në pamjen e perëndisë Diell. Ishte i nderuar në Heliopolis dhe thuhet se shfaqet vetëm një herë në pesëqind vjet. Mitografët e lashtë e zbukuruan më pas këtë motiv me detaje të shumta. Tregojnë se Feniksi ushqehet vetëm me vesë (zogu i parajsës), fluturon në tokë të huaj, ku mbledh barëra erëmira, i vendos mbi altarin e Heliopolisi-it, rri pastaj mbi flakë, duke u djegur deri sa bëhet hi. Por pas tri ditësh ngrihet sërish. Mitet e lashta i atribuojnë zogut edhe pupla të arta apo të larme. Në Romën e lashtë Feniksi bëhet simboli i përtëritjes së energjisë së jetës së Perandorisë dhe me këtë domethënie e gjejmë mbi monedhat perandorake dhe mbi mozaikët e epokës. Etërit e kishës e trajtojnë atë si simbol i shpirtit të pavdekshëm dhe i ringjalljes së Jezuit tri ditë pas varrimit. Tek “Physiologus”, tekst i shekullit II pas Krishtit, lexohet: “ Po nëse një kafshë e paarsyeshme që nuk e njeh Zotin në gjithçka, ngrihet nga vdekja ku ishte, në një jetë të re dhe mund të marrë pjesë edhe ajo në ringjallje, siç nuk do të na ndodhë njëlloj as neve që nderojmë Zotin dhe pranojmë vullnetin e tij?” Në ikonografinë e krishterë Feniksi i kundërvihet shpesh për antonomazi pelikanit. Në simbologjinë alkimike paraqet asgjësimin dhe prodhimin e substancave të reja, përmes shndërrimit të “lëndës së parë”, për të arritur së fundi gurin filozofik.

Në përfytyrimin e Kinës së lashtë, feniksit i përgjigjet zogu magjik Feng huang, me të cilin harmonizohen si tek njëbrirëshi. Ky- lin, dy cilësitë e origjinës, ying e yang, kuptohen si një tërësi ku konsiston dualizmi i origjinës. Edhe në lidhje me një domethënie të tillë ky zog simbolik ka treguar pastaj harmoninë martesore. Mjaft problematik është ballafaqimi që shpesh është bërë mes Feniksit dhe Quetzal-it, i pranishëm në simbolikën e qytetërimeve të Perusë.

Në sagat e popujve hebrenj Feniksi është quajtur Milcham (J. Bin Gorion 1980, Bibla, 24) dhe ringjallja e tij interpretohet kështu: kur nëna e parë Eva, u bë fajtore se kishte këputur frutin e pemës së njohjes, qe përfshirë nga lakmia për krijesat që kishin mbetur të pastra dhe i shtyu kështu të hanin frutin e ndaluar. Vetëm zogu Milcham i rezistoi tundimit, duke marrë si shpërblim nga Engjëlli i Vdekjes vetinë që të mos vdiste kurrë. Atëherë Milcham u mbyll në një qytet të sigurt ku jetoi për një mijë vjet pa frikën e vdekjes: “Një mijë vjet është e gjatë jeta e tij dhe kur një mijë vjet kalojnë, çerdhja e tij digjet. Shpëton vetëm një vezë, nga e cila del një zog që pastaj jeton një mijë vjet.” Disa të tjerë thonë se me të kaluar një mijë vjet, trupi i tij vyshket dhe zogu humbet pendët dhe krahët. Pastaj përtërihen krejt puplat e tij dhe fluturon lart si shqiponjë, duke u bërë i pavdekshëm.

Filed Under: Rajon

Mohimi etnik dhe gjuhësor i shqipes dhe i etnosit shqiptar

February 5, 2025 by s p

Gjekë Gjonaj/

Shqiptarët në Malin e Zi siç dihet janë popull autokton në trojet e tyre etnike. Megjithatë shumica e tyre (për fat të keq) nuk i mbajnë mbiemrat autentik. Prej kur? Që nga fillimet e shekullit njëzet, gjatë Mbretërisë Serbe, Kroate e Sllovene, Luftës së Parë Botërore e deri në Luftën e Dytë Botërore, pothuaj të gjtha familjet shqiptare kanë qenë të detyruara nga pushteti që mbiemrat të tyre t’u shtojnë edhe mbaresën sllave ” iq“ ose “viq“. Ky imponim i padrejtë, i paligjshëm, në kundërshtim me të gjitha konventat ndërkombëtare për të drejtat themelore të njeriut dhe të pakicave, që iu bë shqiptarëve nga pushteti sllav (serbo-malazias), kishte për qëllim asimilimin (sllavizinin) e qytetarëve të përkatësisë shqiptare. Ky veprim ishte jo vetëm vepër e rëndë e pushtetit serbo-malazias, por ishte shkelje flagrante e të drejtave të njeriut dhe atyre nacionale. Kështu brenda natës Gjoni është bërë Gjonoviq, Gjeloshi është bërë Gjelosheviq, Gashi është bërë Gasheviq, Lekoçi është bërë Lekoçeviq, Gjoka është bërë Gjokiq, Luca është bërë Lucoviq, Luli është bërë Luliq, Kovaçi është bërë Kovaçeviq, Mehmeti është bërë Mehmedoviq, Bardhi është bërë Bardiq ose Barlloviq, Fici është bërë Ficiq, Resulbegu ësdhtë bërë Resulbegoviq, Beci është bërë Beciq, Kollari është bërë Kollareviq, Elezaga është bërë Elezagiq, Kasmi është bërë Kasmiq, Cungu është bërë Cungoviq , Bushatlia është bërë Bushatliq e Hasani është bërë Hasanoviq. Pra, identitet krejt tjetër.

Ndërrimin e mbiemrave shqiptarë në variantin malazez e gjejmë të vërtetuar vetëm në Librin e regjistrimit të familjarëve dhe pronarëve për evidentimin e pasurisë së paluajtshme në bazë të të të cilave popullata i paguente shtetit tatimin shtetëror apo „ Protokolli i Dacijeve“ ( Protokol Dacia) i vitit 1905 dhe më vonë në regjistrat e amzës të popullatës shqiptare.

Vlenë të përmendet se në regjistrimet e mëhershme 1878-1904 nuk ekzistonte ky element i shkombëtarizimit dhe asimilimit të shqiptarëve në Mal të Zi. Gjatë periudhës së përmendur kohore mbiemrat e familjarëve shqiptarë shënoheshin në disa forma ( mënyra) . Sipas emrit të babës. Sipas emrit fshatit të tyre. Sipas nofkës ose llagapit. Sipas profesionit. Sipas thirrjes fetare. Sipas ndonjë grade ushtarake. Në trajtën e të folurës sllave e të tjera, por pa iu shtuar prefiksin „iq „ apo „ viq“.

Pas Luftës së Dytë Botërore shqiptarëve të Malit të Zi u është lejuar t’i ndryshojnë mbiemrat e tyre, gjë që një pjesë e tyre simbolike edhe e kanë bërë. Pjesa më e madhe e familjeve të shqiptarëve në Mal të Zi i kanë mbiemrat e sotëm që nga kjo kohë. Ndryshimi i mbiemrit është i lejuar me ligj edhe tash, por pak familje a individë e shfrytëzojnë këtë të drejtë. Çuditërisht korrigjmin e mbiemrave të shkruara me dhunë „ gabim“ në librat ( regjistrat) amëz po e bën një numër jashtëzakonisht i vogël shqiptarësh. Këtë mundësi tashmë ligjore nuk po e shfrytëzojnë as disa persona e individë që do të duhej të ishin nismëtarët e parë të largimit të prapashtesave „ viq“ e „ iq“ nga mbiemrat e shqiptarëve – intelektualët, në mesin e të cilëve edhe mësimdhënës. Ata dhe qytetarët e tjerë shqiptarë brenda dhe jashtë vendlindjes të cilët me fanatizëm , besnikëri e tolerancë sot e kësaj dite vazhdojnë të mbajnë në pronësi mbiemra të „ veshur“ me një stolisje prapashtesore duhet ta kenë të qartë se veprojnë kundër identitetit të tyre dhe në dobi të atyre sunduesve që me shekuj rrinë gati të tjetërsojnë historinë, kulturën dhe identitetin tonë .

Dua të them me dashamirësi vëllazërore se këta shqiptarë nga Mali Zi që sot jetojnë në demokraci brenda dhe jashtë shtetit dhe ligji ua mundëson rikthimin e mbiemrave të tyre në shqip, duhet të mos kenë frikë nga askush, pra as nga shteti, e të bëjnë me vetëiniciativë një gjë të tillë . Në këtë mënyrë ata në rend të parë do të respektojnë paraardhësit e tyre, që para dhunës për ndryshimin e mbiemrave janë thirrur pa prapashtesë sllave.

Fenomenin e sllavizimit të mbiemrave që ka ngjarë edhe te shqiptarët e Malit të Zi e kanë trajtuar në studimet e tyre gjuhësore edhe gjuhëtarët e shquar Aleksandër Xhuvani dhe Eqrem Çabeji. Sipas tyre të gjtha këto elemente e kanë pasur prapavinë e qëllimshme politike të mohimit enik dhe gjuhësor të shqipes dhe të etnosit shqiptar. Nga këta dhe shumë shembuj të tjerë shihet një “dhunim” gju­hësor-prapashtesor mbi bazën e emrit shqip, të cilin shqiptarët duhet patjetër ta mënjanojnë.

Filed Under: Politike

“Rama, rilindja, derrat e saj dhe peshku që s’qelbet nga koka “

February 5, 2025 by s p

A group of people in a room

Description automatically generated

Satirë nga Rafael Floqi

Në një fjalim të mbajtur këto ditë, Kryeministri Edi Rama foli me entuziazëm të madh për përparimin e Shqipërisë drejt administratës së BE-së, duke falënderuar raportin e OECD/SIGMA për monitorimin e prokurimeve digjitale. Por ndërsa lavdëronte vlerësimet pozitive të organizatës, ai i dha një mesazh të fuqishëm: “Po, jemi shumë mirë, por ka ende shumë për të bërë.” Kjo është si të dëgjosh një aktor të teatrit të humorit duke thënë: “Po, kjo është një komedi fantastike, por shfaqja ka nevojë për shumë riparime.”

Rama theksoi se vendi ynë është në një pozicion që shumë shtete të rajonit “do të donin të ishin”, një pohim që duket të jetë një shaka e hollë me vetëbesimin e tij të pakufishëm. Pa dyshim, pozita jonë ka përmirësuar shumë me ndihmën e Evropës, megjithatë, ka shumë më tepër punë për të bërë, sidomos në menaxhimin e administratës publike, një proces ku, siç e di çdo qytetar, “punët e mira” shpesh përfshijnë “disa” shpërblime të dukshme për miqtë e miqve të miqve.

Ai flet për “reformën në drejtësi”, duke theksuar “çlirimin e drejtësisë nga duart e politikës”, ndërkohë që e gjithë administrata publike ende duket e lidhur ngushtë me ato duar që duan të mbajnë kontrollin mbi gjithçka, nga prokurimet e tenderët deri tek përzgjedhja e punonjësve që, rastësisht, kanë lidhje të forta me partinë e tij.

“PS-ja ka derrat e vet”

Kështu një deklaratë të papritur për shtyp, Kryeministri Edi Rama ka theksuar se shpesh njerëzit që dalin para drejtësisë dhe përfundojnë pas hekurave janë “mish për top” të partisë, duke e quajtur atë një “gafë” të pabesueshme të individëve që kanë përfunduar “të pa fat” në këtë proces. 

“Si çdo pyll që ka derrat e vet, edhe PS ka individë që, për fat të keq, janë gjetur pa të drejtë të përfundojnë në duar të drejtësisë dhe jo të PS-së. Po, ka individë që kanë humbur udhën, po bëjnë gabime, por kjo nuk është faji i partisë,” tha ai me një buzëqeshje që e bëri të duket sikur kishte bërë një shaka të madhe. Por dhe kësaj here Rama harron fjalën e vjetër se peshku qelbet nga koka.

PS-ja -peshku që s’qelbet nga koka 

Në lidhje me reformën në drejtësi, Rama shpjegoi se, pa Partinë Socialiste, Shqipëria nuk do të kishte asnjë mundësi të çlironte drejtësinë nga “këto kthetra të rrezikshme të pushtetit politik.” Dhe e shihni, kjo është arsyeja pse, në mendjen e Kryeministrit, askush nuk mund të akuzojë PS-në për ndonjë faj. “Po të mos ishte Partia Socialiste, asnjëherë nuk do të kishim parë asnjë të lidhur me pushtetin politik të dalë para drejtësisë,” pohoi ai, me një ngashërim që nënkuptonte se PS është njëherazi edhe shpëtimtar dhe zëdhënës i drejtësisë në Shqipëri.

Duke iu referuar disa individëve të cilët tashmë janë përfshirë në procedura të drejtpërdrejta ligjore, Rama tha: “Nëse mendoni se kjo është përgjegjësi e PS-së, atëherë jeni shumë gabim! Po ju them, pa ne, kjo nuk do të kishte ndodhur.” Dhe si për të konfirmuar këtë, ai hodhi një shikim përfundimtar: “Kjo është një arritje historike për PS, që duhet të nderohet dhe lavdërohet.”

Ai gjithashtu shtoi me vendosmëri që, tani, Shqipëria ka më pak korrupsion se më parë, dhe për këtë, ai i referohet faktit që sot “negociatat me BE-në janë një dëshmi e pastrimit të plotë të vendit”. Në fund, ai nuk ngurroi të thotë se, “përderisa ka më pak korrupsion, kjo është gjithashtu një dëshmi se drejtësia po bën detyrën e saj – falë Partisë Socialiste.”

Duke mbyllur fjalimin, Rama nuk harroi t’i kujtojë shqiptarëve se, si çdo pyll që ka derrat e vet, edhe PS ka individë që, për fat të keq, kanë ndodhur të bien në duar të drejtësisë… por, për fat të mirë, ata nuk janë pastruar ende plotësisht, pasi çdo “derr” ka një mundësi të dytë.

“Reformë” +”transparencë” =5D

Kryeministri u shpreh se “ka shumë punë për të bërë”, dhe padyshim kjo është e vërtetë, sepse për sa kohë që fjalët “reformë” dhe “transparencë” janë sinonime me “shpërndarjen e tenderëve” dhe “marrjen e granteve të huaja” pa shumë kontroll, Shqipëria ka ende një rrugë të gjatë për të kaluar. 

Dhe, ndërkohë, drejtorët e Bashkisë Tiranë 5D do të ishin të përkushtuar për të ndihmuar këtë AI të “përmirësohet” – natyrisht, për një ndihmë të vogël nga “fondet e papërcaktuara” që menaxhojnë, sepse për ta, çdo tender është një mundësi për të krijuar një ‘pasuri’ të re virtuale.

Në fund, Rama iu drejtua SIGMA-s dhe BE-së për mbështetje, si të ishte një student i klasës që kërkon ndihmën e mësuesve të huaj për të kaluar provimet. Po, do të merrni nota të mira, por si mund të jetë vërtet një sistem që ka probleme serioze me vlerësimin e të mirave të përbashkëta? Përderisa administrata mbetet e prirur nga interesat e ngushta dhe klientelizmi, ky “ushtrim kompleks” për të krijuar një administratë të denjë për familjen e BE-së është ende një mision i dështuar që ka nevojë për një ndihmës më të fuqishëm: Korrupsioni i hequr përfundimisht nga struktura.

Nëse kjo është vërtet reforma që do të na çojë në Evropë, atëherë mund të presim të kalojmë në një shfaqje që përfundon me një “triumf”, por për ne qytetarët, ajo është vetëm një farsë që do të shkojë përpara pa asnjë pyetje për këdo që ka të bëjë me të.

Mjeshtëria e një fasade reformatore

Korrupsioni i qeverisë Rama është i dukshëm dhe i thellë, duke u shfaqur në çdo nivel të administratës shtetërore. Pavarësisht fjalëve të bukura për reformën dhe transparencën, realiteti është krejt ndryshe. Tenderët dhe kontratat publike shpesh ndahen mes miqve dhe partizanëve të ngushtë të pushtetit, ndërkohë që qytetarët përballen me shërbime të dobëta dhe abuzime të pafundme. 

Kjo qeveri është mjeshtre në krijimin e një fasade të reformatore, por në thelb është një sistem që ushqehet nga klientelizmi dhe interesa të ngushta politike. Korrupsioni është i pandalshëm, duke e bërë çdo përpjekje për një administratë më të pastër dhe funksionale të pamundur, pasi ky është pikërisht ndihmës që ofrohet për mbajtjen e pushtetit dhe përfitimet personale të individëve që udhëtojnë.

Rama dhe inteligjenca artificiale “Korruptio 25”

Nëse Rama dhe qeveria do të ishin një sistem inteligjence artificiale, ai do të quhej “Korruptio 25”, i dizajnuar për të nxjerrë tenderë të dyshimtë dhe për të bërë lëvizje “strategjike” për miqtë e ngushtë. Në vend që të mbështetet në të dhëna dhe transparencë, ky AI do të kërkonte çdo mundësi për të manipuluar informacionin dhe për të fshehur rezultatet reale. Dhe çdo herë që ndonjë qytetar kërkon një shërbim të shpejtë, do të përgjigjej: “Na vjen keq, sistemi po përditësohet… që prej 10 vitesh.”

Kur ai do të përpiqej të reformonte administratën publike, do të na thoshte: “Përditësimi është në proces… por është duke u ngarkuar me vonesë për shkak të një gabimi në sistemin e tenderëve.”

Kur AI do të përpiqej të përmbushte kërkesat e BE-së, do të thoshte: “Më falni, por nuk mund të përfundoj këtë proces derisa të analizohem nga një ekspert i huaj… dhe ndoshta të korrigjohet ndonjë gabim me një financim të ri.”

Përfundimisht, ky AI do të ishte më shumë një “sistemi të mbyllur”, i krijuar për të mbajtur status quo-në, duke mbështetur vetëm ata që mund të paguajnë për një “licencë” speciale, ndërsa për qytetarët do të vazhdojë të përfundojë me një mesazh të thjeshtë: “Gabim në sistem… mundohuni sërish nesër.”

Dhe si përfundim
“Shqipëria është kaq afër BE-së sa një shërbim i shpejtë i internetit nga ministritë. Po, jemi shumë afër – vetëm pak më shumë mundësi për korrupsion dhe tenderë, dhe do të arrijmë menjëherë!”

“Duket që administrata jonë publike është si një ‘update’ i vonuar i Windows-it – çdo vit premtojmë se do të funksionojë më mirë, por në fakt, gjithçka bëhet edhe më e ngadaltë.” 

Filed Under: Ekonomi

“K’cimi – dancing of Tropojë” — Gazmend Freitag

February 5, 2025 by s p

“K’cimi i Tropoja” –the dance that endured over centuries and kept the Albanian identity alive, has been officially declared part of the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity by UNESCO.

“K’cimi i Tropoja” refers to a traditional folk music style from the Tropoja region in the Highlands of Gjakova in northern Albania, which is known for its rich cultural and musical heritage. This style is deeply rooted in the region’s history and is characterized by distinct melodies and rhythms that have been passed down through generations.

In honor of this occasion, Gazmend Freitag, an Albanian painter living in the Austrian city of Linz, has captured this dance in one of his colorful paintings. As template served a photograph by the well-known Albanian-American photographer Fadil Berisha. It shows the American fashion model Emine Çunmulaj, daughter of Albanian immigrants, dancing the “K’cimi i Tropoja” in the Highlands of northern Albania. / Monika Grill

About the artist Gazmend Freitag

Gazmend Freitag was born on 25 May 1968 in Pataçani i Poshtëm, Kosovo. Even as a child Gazmend demonstrated a talent for drawing and devoted himself to literature.

After graduation in 1987 Gazmend started studying law in Pristina. After two semesters at the University of Pristina access was closed to Albanians by the Serbian authorities. Student protests followed in 1989. Some participants paid with their lives while others were arrested or prosecuted, among them Gazmend, who saw himself forced to emigrate from Kosovo.

In Germany he sought an artist’s life. He married and became the father of three daughters. 2004 he left Germany and settled in Linz, Austria.

From1990 to 2013 Gazmend attended courses in oil portrait painting at various academies. 2013 he began to study figure drawing at the University of Linz with Professor Anneliese Oberdanner, a well-known expert in her field.

His work is traditional in nature and is centered on autobiographical elements, landscapes from the country of his birth, memories from his childhood, nudes and figure drawings, portraits and still lifes. He prefers drawing with pencils, chalk and ink as well as oil paintings on canvas.

Strong brushwork and vibrant colors are the hallmark of his paintings. Much of his work is centered upon “beautiful moments” in the tradition of Classical Modernism, with a focus on the European Impressionists.

On canvas, particularly with portraits, he conveys the emotions drawn from the observation of his surroundings and introduces new stylistic dimensions. In addition he offers his reconstruction of reality and underlines with emphasis the facial peculiarities of his portraits. His composition syntax follows the Rules of Art and is completed with romantic considerations.

The art of Gazmend Freitag is deeply connected with the experience of the Kosovo-Albanian Diaspora and to having been driven from his homeland, a fate he shares with countless refugees of the present time. His biography is an example of the successful integration of a sensitive artist with a very positive view of life. Art as a means of communication is a central point of his work.

Since 2004 he is living in Linz, Upper Austria. His work has been seen in Austrian and International exhibitions and art fairs.

Filed Under: Kulture

NDËRSA NË WASHINGTON KUJTOHEN MARTIRËT KOMUNIZMIT, POLITIKANI BRITANIK ANDREW ROSINDELL JEP MESAZHIN E TIJ NË “VENDIN E DËSHMISË DHE KUJTESËS” NË SHKODËR

February 5, 2025 by s p

Nga Frank Shkreli/

A person standing at a podium with a flag

Description automatically generated

Ishte vërtetë nder i madh për ne — thuhet në portalin e Fondacionit të Përkujtimit të Viktimave të Komunizmit në Washington – që të presim këtu në hapësirat e Fondacionit të Viktimave të Komunizmit në Washington,  Ipeshkvin Salvatore Cordileone, Ambasadorin Sam Brownback dhe Dr. Katrina Lantos Swift (e bija e ish-kongresmenit të ndjerë Tom Lantos i cili ka punuar aq shumë për Kosovë e për Shqipëri, sa ishte gjallë) – me qëllim për të zhvilluar një bisedë shumë të nevojshme për martirët e komunizmit dhe për lirinë e fesë në përgjithsi   www.facebook.com/photo.php?fbid=963798822509801&set=a.320535363502820&type=3 — Në një sallë të mbushur plot me pjesëmarrës në këtë bashkbisedim të rëndësishëm, bashk-organizuar para dy ditësh — në hapësirat e Fondacionit të Viktimave të Komunizmit — nga Instituti Papa Benedikti i XVI dhe Organizata Ndërkombëtare e Lirisë së Fesë, morën pjesë edhe përfaqsues të Komunitetit Shqiptar të Arkdioqezës së Arlingtonit, jo larg Washingtonit.  Përfaqsuesit e komunitetit shqiptar në Virxhina kontribuan në këtë takim të rëndësishëm të pëkujtimit  edhe të viktimave të komunizmit në Shqipëri duke informuar të pranishmit mbi fatin e keq të martirve shqiptarë të fesë nën komunizëm. Me një theks të veçant dhe me emocione u përmend rasti i Kardinalit shqiptar Ernest Troshani simbol i rezistencës kundër komunizmit– i cili mbijetoi mundimet dhe persekutimet e regjimit komunist të Enver Hoxhës.

Merita McCormack (Bajraktari) në një komunikim me mua e cilësoi takimin si “Një ngjarje me rëndësi dhe emocionues për komunitetin shqiptar në Washington me rrethina… E ndjejë veten të privilegjuar që takova folësit kryesorë të këtij takimi. Por edhe për mundësinë që m’u dha të ndajmë me të pranishmit historinë e martirëve të komunizmit në Shqipëri, ndërsa u shpërndamë pjesmarrësve karta lutjesh në anglisht për martirët e komunzmit shqiptar. Ishte për ne (komunitetin shqiptar në Virxhinia) një ndjenjë krenarie morale dhe mendore, veçanërisht, kur që në fillim të konferencës, Senatori Sam Brownback foli mbi përvojën dhe persekutimin e klerikut të përvuajtur, Kardinalit shqiptar Ernest Troshani nën regjimin komunist të Enver Hoxhës. Ndërsa fjalimi u pasua nga pjesëmarrsit e interesuar me pyetje-përgjigje mbi viktimat fetare të komunizmit në Shqipëri”, tha përfaqsuesja e Komunitetit shqiptar në Arlington të Virxhianas, Merita Mc Cormack (Bajraktari) për takimin përkujtimor të viktimave të komunizmit në botë, përfshir viktimat e komunizmit shqiptar, që u mbajt këto ditë në Washington.

khttps://www.facebook.com/photo.php?fbid=963798822509801&set=a.320535363502820&type=3 …

Është interesant se si klasa politike shqiptare e këtyre 35-viteve të kaluara nuk i shikon viktimat e komunizmit si të denja të kujtohen, ashtu që të mos harrohen, me qëllim që ato krime të mos përsëriten më. Shpesh herë në shkrimet e mia modeste kam venë në dijeni lexuesit shqiptarë për masat serioze që kanë marrë vendet perëndimore dhe ato ish-komuniste – ndryshe nga Shqipëria por edhe Kosova – për të kujtuar viktimat e komunizmit në vendet e tyre dhe në botë. Konferenca e ditëve të fundit në kryeqytetin e Shteteve të Bashkuara, në kujtim të viktimave të komunizmit anë e mbanë botës ishte në vazhdën e lloj-lloj aktivitetesh që janë organizuar në nivele private dhe zyrtare  — por edhe në nivele shtetërore e federale — anë e mbanë Amerikës, përfshi edhe vendimet legjislative në kujtim të vikitmave të komunizmit anë e mbanë botës – me qëllim që brezat e ardhëshëm të mos harrojnë krimet e komunizmit jo vetëm të shekullit të kaluar por edhe sot, anë e mbanë botës.  Kujtimi i viktimave të komunizmit në botë, përfshir viktimat shqiptare të regjimit të Enver Hoxhës, kujtohen edhe në Amerikë, megjithse komunizmi si ideologji zuri rrenjë në këtë vend dhe nuk u vendos kurrë në Shtetet e Bashkuara si një regjim sundues. Ndërkohë që në Shqipëri dhe në Kosovë, mbretëron heshtja zyrtare ndaj krimeve të komunizmit — shqiptarët nuk duhet të heshtin por të kujtojnë dhe të dënojnë krimet e sllavo-komunizmit aziatik kundër shqiptarëve anë e mbanë trojeve dhe të distancohen, zyrtarisht, njëherë e mirë nga ajo periudhë e trashëgimie vëllavrasjeje shqiptare, ashtu siç ka bërë bota perëndimore. Frank Shkreli: Nuk mund të hesht për krimet e komunizmit! | Gazeta Telegraf

Ndërkohë që këto ditë në Washington u kujtuan viktimat e komunizmit në botë, përfshir viktimat e regjimit komunist të Shqipërisë, si pjesë e një vizite në Shqipëri dhe takimit me Kryetarin e Partisë Demokratike të Shqipërisë Dr Sali Berisha në Tiranë – ditët e fundit, një delegacion i konservatorëve britanikë vizitoi edhe Shkodrën.  Sipas lajmeve vendore nga qyteti verior i Shqipërisë, kryetari i delegacionit të konservatorëve britanikë, Andrew Rosindell shfrytëzoi rastin për të vizituar në Shkodër, “Vendin e Dëshmisë dhe Kujtesës”, një prej burgjeve më famëkeqe të komunizmit në Shkodër dhe mbarë Shqipërinë, për të mos thënë përfshir edhe Ballkanin e Evropën.  Gjatë vizitës së tij në Shkodër, parlamentari konservator britanik nuk la asnjë dyshim se cili është qëndrimi i tij mbi krimet e komunizmit në Shqipëri dhe thirrja e tij për të mos harruar atë histori të tmershme për shqiptarët. Ai citohet nga mediat vendore ta ketë arsyetuar vizitën e tij në “Vendin e Dëshmisë dhe Kujtesës”, në Shkodër me këto fjalë:

“Ndodhem këtu për të vizituar një muze që përfaqëson disa nga krimet më të tmerrshme që kam dëgjuar ndonjëherë gjatë kohës sime në politikë. Ky është një vend që dikur u përdor për tortura, vrasje dhe trajtim çnjerëzor ndaj atyre që thjesht dëshironin të ishin të lirë – që dëshironin të praktikonin fenë e tyre dhe të jetonin në një shoqëri të hapur, por u mohua kjo e drejtë. Të dëshmoj një vend ku janë kryer krime kaq mizore nën regjimin komunist ka qenë një përvojë tepër prekëse”, duke i bërë thirrje klasës politike shqiptare të këtyre 35-viteve të ashtuquajtur “post-komunizëm”, se përkujtimi i viktimave të komunizmit është me rëndësi, për Shqipërinë dhe për botën:

 “Është thelbësore që ta kuptojmë këtë histori, të mos e harrojmë dhe të mos lejojmë që dikush ta mohojë atë. E gjithë bota duhet ta dijë se në Shqipëri u kryen krime të tmerrshme gjatë sundimit komunist. Kjo është arsyeja pse ne, në Mbretërinë e Bashkuar dhe në demokracitë e tjera anembanë botës, jemi të vendosur të luftojmë kundër çdo përpjekjeje për të imponuar sundimin totalitar. Historia na tregon se ku çon ky sundim – në shtypje, tortura dhe vrasje brutale, siç kemi parë edhe në Shqipëri”, tha ai ndër të tjera, gjatë vizitës së tij në Shkodër.  

Ndërsa klasës politike shqitare të tre dekadava të kaluara, që sot e kësaj dite refuzon të distancohet dhe, zyrtarisht, të dënojë krimet e komunizmit enverist, politikani konservator britanik, Z. Andrew Rosindell, si kundërshtar i komunizmit që deklarohet, shprehu shqetsimet e tija se si dhe pse “socializmi vazhdon ende të mbizotërojë në Shqipëri”.

 “Së pari, dua të them qartë se e kundërshtoj komunizmin dhe nuk jam dakord me një qasje socialiste ndaj qeverisjes. Më duket shqetësuese që ndërsa shumica e vendeve e kanë lënë pas këtë ideologji, socializmi vazhdon të mbizotërojë në Shqipëri. Besoj se kjo është e dëmshme për popullin shqiptar, i cili meriton një të ardhme më të lirë dhe më demokratike. Kur vizitova Shqipërinë 29 vjet më parë, mendova se vendi ishte në rrugën e duhur drejt një demokracie të plotë perëndimore. Fatkeqësisht, sot nuk më duket se ky tranzicion ka ndodhur dhe mendoj se është i nevojshëm një ndryshim politik për t’u dhënë njerëzve shpresë për të ardhmen”, është shprehur politikani britanik nga Shkodra.

Është absolutisht e pakuptueshme dhe e papranueshme që jo vetëm në Shqipëri por edhe në Kosovë ende vazhdon të mbizotërojë ajo frymë skllavëruese sllavo komuniste që vrau e preu kundërshtarët e saj për pothuaj një gjysëm shekulli. Ndërsa bota e qytetëruar kujton viktimat dhe dënon krimet e komunizmit në botë me qëllim që të mos përsëriten më – klasa politike shqiptare vazhdon të hesht. Me këtë heshtje zyrtare dhe me refuzimin e saj për t’u distancuar njëherë e mirë nga e kaluara komuniste dhe refuzimi për të dënuar krimet e komunizmit dhe për të kujtuar viktimat e regjimit komunist, ashtu siç ndodh në Washington, Londër e vende të tjera, përfshir ato ish-komuniste të Evropës — politika zyrtare në Tiranë dhe në Prishtinë mbetet e lidhur dhe besnike e palëkundur e trashëgimisë së komunizmit sllavo-aziatik anë e mbanë trojeve shqiptare – një majtizëm fanatik politik, të cilit tanimë jo vetëm që i ka dalur boja si ide politike, por po e mbyt Kombin shqiptar!

Frank Shkreli

May be an image of 1 person and text that says 'Ernest Simoni was born in 1928 in Troshani in the Albanian Kingdom. On 24 December 1963, he was imprisoned by the Communist authorities after offering a Mass for the repose of assassinated President John Fitzgerald Kennedy. Ernest Simoni was tortured and even offered marriage to leave his faith.'

                                   Nga ekspozita në Washington 

May be an image of ‎6 people and ‎text that says '‎သ 나월 حبا лARHR 住我 我‎'‎‎

Filed Under: Opinion

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 41
  • 42
  • 43
  • 44
  • 45
  • …
  • 51
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT