Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

RRUGETIM I PAPRITUR

by

Neki Lulaj/

(Kushtuar Kolonelit Ahmet Krasniqi)/

Heshtja ka pllakosur në atë vargan të gjatë kolone/

Lëvizje e ngadaltë me plagën e rëndë të dhimbjës/

Pikon plaga e hapur në përcjelljen e pafund  mortore/

Kolona bluan në mullirin e kohës me ritëm  befasie/

 

Kush ta zuri pritën, vëlla kush e vrau ylberin/

Kush i veshi rrobat   mjerane të tradhtisë/

Kush e vrau, kush qëlloi mbi kolonelin?/

Kush  e vrau atë dritë që donte vetëm dritë??!!/

 

Hedhim hapat në rrugëtimin e fundit kur ndalet jeta

Po grijmë në  heshtjën mortore një duhan kaçak me dhimbje

Malli për ty shtrydh gjoksin, ndrydh ndjenja

Shtrëngojmë duart e kafshojmë buzët në dridhje

 

E s’duam loti  të na tradhëtojë në ligësinë shkullore.

Teksa turma memece gjarpëron nëpër udhë

Seicili ka hapur kalendarin e veprës  madhështore

Që kur ishe fëmijë, kolonel,  deri sa u bëre burrë

 

O tërmet, o tradhëti e lashtë shekspiriane

Në gjirin  e nënës ti ishe atentat për pavarësi ……

Mos thuaj se s’te kemi më  odave ku ka fjalë mentare

E në një bjeshkë nuk do ta ringrejmë flamurin kuq e zi!

 

……………       …….   ….

 

Zvarranikët ecin drejt aktit të fundit të turpit të zi

E Kosova ngjason sot me një lëndinë e plagosur në petale

Hienat mes turmës anonime i shoh duke zgërdhirë

E koloneli nga arkivolit tinguj tmerri lëshon me batare

 

“Kapini kusarët kriminelet që jetën e vrasin

Kosova jonë e dashur të mos i ndalet jo kurrë hapi!|

….

Koha gjemoi njeriu që lindi në burg ….

……..    …..   ……     ….

 

2.Për ata që nuk vdesin

 

Nëse me pyetni

Dëshmorëve të kombit nga u erdhi fuqia.

Unë ju tregoj.

 

Nëse me pyetni

A luftuan ata për emër a për Liri.

Unë ju tregoj.

 

Nëse me pyetni

A u shkrua për ta në histori një kapitull i ri

Unë ju tregoj.

 

Nëse me pyetni

Kosharja, Loxha, Prekazi e Gllogjani

A janë djepa trimërie

Unë di t’ju tregoj.

 

Nëse me pyetni

A jetojnë dëshmoret  e cilën ditë të lindjes kanë

Unë saktë ua tregoj

 

Nëse më pyetni

A jetojnë në Parajsën e  Pavarësisë

I pari dhe i fundit unë, unë  ua tregoj

 

3.TE RRASA E ZOGUT

1.

E shkulën mitin e Gurëndarjes

që s’fjeti kurrë, kurrë

E thyen shpirtin

deri në koskë në Rrasën e Zogut

Prillin e kthyen në furtunë

E lidhën me litar

E rrugën kërkonn që t’ia lidhnin me zinxhirë

2.

Ecën  krisma e pushkëve

si zonja konaku thellë në luginë

Nuk ulën tytat

mbi tokën e lashtë të shenjtërisë

Duhët këputur zinxhiri

i ndasisë ku muzat flasin pa pushim

Ku ligjërojnë malet   shqiptare

e në  Alpe sheh shqipet e Dardanisë

3.

Lugina e Kosharës mbeti

themel i patundur i shtetësisë

Rrasa e Zogut fole

ku fle e rizgjohet trimëria

Këndojnë miliona zogj

e zemra të shqiptarisë

Ninullojnë 114 muza të pafjetura

që i sjell si dhuratë liria

PËRSE TË LANË NË HARRESË, O ATË I PAVARËSISË?

by

Nga Gëzim Llojdia*

                 1.

Ismail Qemali ,”Plaku i Vlorës”,ati  i  shpalljes së pavarësisë kombëtare një shekull më parë  pas një mungese  rikthehet  në institucionet e shtetit shqiptar  me portretin e tij.

Dje Ismail beu rikthehet në ato institucione për të cilat nuk  la kancelari  të huaj për  12 vjet  me radhë pa shkelur për të arritur një shtet shqiptar?!Figura e Ismail Qemalit është lënë në harresën e madhe dhe të përhershme. Vepra  e tij citohej thjeshtë nëpër dokumente shkollore ndërsa thjeshtë tregohej një fotografi. Për babain  e kombit nuk ka pasur një libër të plotë historik,nuk ka pasur asnjë shtatore të tijën. Dhe askush nuk është kujtuar që portreti i tij të vendosej në institucionet e këtij shteti për gati 101 vjet.

                   2.

Portretet, që kanë zbukuruar për 100 vjet institucionet ku rrinin shtetarët shqiptarët kanë qenë vetëm ato të shtetarëve,  që kanë sunduar këtë vend .Zogu  pasi vendosi si sundim monarkinë e vendosi portretin e tij. Te ëikipedia  gjejmë  këtë paragraf që flet për fotografin e monarkut shqiptar  te “Shpallja “Mbret’i Shqiptarëve:”Çdo dyqan dhe kafe vari në mur foton e tij, nëse nuk bënte kështu merrte një gjobë prej 50 frangash. Edhe myslimanët e devotshëm duhej të tejkalonin kundërshtimin e tyre ndaj riprodhimit të imazheve njerëzore dhe të blinin një portret standard…”“Më 1 Shtator 1928, Asambleja Kushtetuese proklamoj: “Mbret të Shqiptarëve” nën emrin “Zog.

Fotografia e Hoxhaës   nisi të vendosej sapo PKSH doli nga ilegaliteti duke mbizotëruar në cdo institucion deri në vitet ‘90. Nuk mund të qëndronte larg kësaj tradite Berisha. Portreti i tij u pa në institucionet vendit deri nga fillimi i vitit të trazirave,vitit 1997. Pas kësaj periudhe dhe me këmbimin e  pushtetit ,nëpër institucione u vendos portreti i Mejdanit. Katër vite qëndroi portreti i Mojsiut nëpër institucionet e shtetit shqiptar. Portreti i Topit do të kishte  po atë  gjatësi kohore. Ndërsa Nishanit presidentit aktual do ti zgjaste vetëm 1 vit,koha kur portreti i tij do të zbukuronte institucionet e shtetit.

Pas kësaj për të kujtuar figurën, që udhëhoqi Rilindjen Kombëtare në shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë  portreti i tij rikthehet në institucionet shqiptare. Ky rikthim ngrohu shumë zemra me një arsye gati të thjeshtë.

Ismail Qemali është arkitekti i Pavarësisë Shqiptare, është Babai i Kombit  dhe që shqiptarët jo se janë mërfilli nacionalist por ndenja kombëtare i kanë ndoshta pak më tepër kombet e tjerë por që çuditërisht , figurat kryesore të tij shpesh janë gjendur të arkivuara ose të lëna në harresën madhe.

                3.

Por për atin  e kombit Ismail Qemali deri më sot nuk ka pasur as një monument të tij . Vepra ku gjendet plaku i Vlorës është monumenti i pavarësisë në Vlorë. Ky monument u ndërtua në 60 vjetorin e shpalljes së pavarësisë në qytetin e Flamurit.

Ismail Qemali dhe patriotët  e tjerë shqiptarë u   përjetësuan në një monument në qendrën e sheshit historik të Flamurit. Studiuesit e shumtë kanë përkrahur idenë se aty është ngritur flamuri në ditën e pavarësisë. Aty është vepra me dinamike, një monument punuar me bronz i njohur si Monumenti i Pavarësisë. Një masiv bronzi ,17 m e lartë,përfunduar në 28 nëntor 1972, Monumenti u gatit nga tre skulptorë shqiptarë  Kristaq Rama, Muntaz Dhrami dhe Shaban Hadëri.

Në qytetin tij  Vlora, Ismail Qemali  ka pasur vetëm dy buste të cilat nuk kanë pasur ndonjë shkëlqim artistik apo ndonjë realizim të arrirë. Busti i tij vendosur në një shkollë 9 vjeçare  edhe sot mbanë emrin etj në Vlorë ,si dhe busti në bronz i vendosur përpara universitetit të Vlorës ku edhe ky institucion mbanë emrin e tij.

Monument i skulptorit Zeqir Alizoti,do të jetë i pari ku figura e patriot të shquar të përjetësohet në një monument të vetën në sheshin e Skelës me rastin e 100 vjetorit të Pavarësisë kombëtare . Lidhja që krijohet këtu është edhe historike. 7 metra  .Shtatorja, e Plakut të Vlorës  ka një piedestal prej 2.7 metrash dhe pjesa tjetër e trupit të Ismail Qemalit  është 4.2 metra.

Ja një fakt të  përmendur për këtë rast:Petro Luarasi shkruan kështu tek komentet e gazetës Panorama:përgatitjen e librit : “Ismail Qemali” – Përmbledhje dokumentesh 1838 – 1919., Tiranë 1982) ..se libri i pare biografik për Ismail Qemalin është botuar në Shqipëri nga Skënder Luarasi në vitin 1962, pas peripecish 10 vjeçare dhe censurimit të mbi 40 faqeve. Regjisori i shquar Viktor Gjika në artikullin “Kur ëndrra bëhet film” ( gjendet ne internet ne) shkruan se si lindi ideja e krijimit të filmit artistik “Nëntori  i Dytë” (i shfaqur me 1982) kushtuar Pavarësisë, këtij evenimenti madhor të historisë sonë. “Angazhimi në një vepër të tillë ishte i paprecedent. Deri atëherë nuk ishte realizuar asgjë në këtë temë, nuk ishte shkruar asnjë dramë, roman apo tregim, as në lëmin e arteve figurative nuk kishte ndonjë portret apo tablo, e aq më tepër ndonjë vepër në fushën e muzikës së kultivuar. Për çudi, edhe në historiografinë shqiptare nuk kishte shumë materiale, studime e botime. Në duart e mia kisha vetëm librushkën “Ismail Qemali” të shkruar nga Skënder Luarasi, një shirit me disa këngë popullore dhe shumë pak fotografi

                                  4.

Në njëzet vjet e demokracisë shqiptare  shikimi për figurën e Ismail Qemalit ka qenë por jo në atë masë dhe nivel që duhet .Harresa e të gjithë pushteteve të mëparshëm për figurën e tij në institucionet e shtetit shqiptar mund të cilësohet një harresë pse jo edhe e qëllimshme. Shtetarët e vegjël mendonin se me veprat e tyre ja kishin kaluar edhe Ismail Qemalit, mirëpo jo vetëm që u gabuam por këtë  e kanë kuptuar të gjithë kur  janë rrëzuar nga pushteti.

Emrat e tyre i përpiu harresa        sepse ata si të gjithë shtetarët  dhe vdekatarët janë të përkohshëm në punesat e tyre. Ku emri dhe vepra e plakut të Vlorës dhe ku emri dhe vepra e këtyre shtetarëve të këtyre 100 vjetëve. Emri  i  plakut të Vlorës është në të gjithë fjalët dhe lakimet shqipe kudo ku ndodhen shqiptaret .Ai është i pranishëm në të gjithë zemrat, që rrahin shqip. Për ta kuptuar këtë besojmë ti rikthehemi 100 vjetorit të shpalljes së pavarësisë, ku milionat e shqiptarëve në Vlorë, Shqipëri e kudo thirrën emrin e tij dhe krenoheshin me veprën e tij. Kështu, që nuk mund ti mungonte institucioneve të shtetit, portreti i tij.

 

*Master. Anëtar i Akademisë Evropiane të Arteve

 

Përgjumja e shqiptarëve në Maqedoni

by

“Një popull që flen, ai popull vdes”. (Ismail Qemal Bej Vlora)/

Shkruan: Arben LLALLA/

Më në fund partitë politike shqiptare hoqën dorë butësisht nga kërkesat e shqiptarëve për barazi me qytetarët sllavë në Maqedoni. Prej shumë vitesh shqiptarët në Maqedoni vazhdojnë të mashtrohen nga intelektualët me kapacitete të kufizuara për interesa të tyre personale. Kaluan kaq vite dhe shqiptarët ende janë qytetarë të kategorisë së dorës së dytë ku i mohohet shkollimi në gjuhën amtare si në shek.19, flamuri kombëtar tashmë me ligj është zvogëluar duke e humbur krenarinë shqiptare, shkatërrimi ekonomik i ndërmarrjeve të mëdha, degradimi i fesë etj. Për të larguar vëmendjen nga këto probleme shoqërore që ndeshen shqiptarët në Maqedoni prej shumë vitesh sistemi shtetëror i ndihmuar nga grupe të ndryshme intelektualë shqiptar të vënë në shërbim të interesave sllave shpikin probleme të reja të cilat nuk kanë lidhje fare me atë se çfarë po ndodh në të vërtetë me shoqërinë shqiptare. Kjo lloj metodë hynë në luftërat e qeta të cilat zhvillohen me “Armët e heshtur”. Armët e heshtura janë avancuar si pasojë e zhvillimit ekonomik dhe teknologjik këto 30 vitet e fundit. Kjo ka bërë që pushteti të veprojë në kohën e duhur me anë të elitave të saja për të ndalur zhvillimin e klasës së mesme e cila gjithnjë historikisht ka udhëhequr revolucionet. Kështu, sistemi shtetëror ka më shumë kontroll mbi popullin dhe pushtetin e gjerë duke bërë të mundur izolimin e tyre. Kuptohen se të gjitha këto bëhen që shqiptarët të mbeten të prapambetur dhe mos të kenë informacionet e duhura se çfarë po ndodh me botën përreth.

Kujtesa e dobët e votuesve shqiptar ka bërë që askush të mos flasin dhe të shkruaj për të dënuarit padrejtësisht të rastit të Sopotit, për vrasjen dhe burgosjen e ish-ushtarëve të UÇK-së, rasti i Kondovës, për vrasjen e një studenti shqiptar më 2005 në dhomën e tij nga policia në Tetovë, për të burgosurit e Brodecit, për vrasjen e Harun Aliut dhe Shaban Zenun, për burgosjen e shqiptarëve, rastit Mostra, për rrahjet e nxënësve shqiptar nëpër autobuzë, për premtimet që partitë shqiptare u betohen votuesve të tyre, etj.

Shqiptarët në Maqedoni protestuam disa herë për luftërat qytetare në Egjipt dhe Siri duke kërkuar me të drejtë ndaljen e tyre dhe paqja të mbizotërojë në këto shtete, por shqiptarët kanë disa vite që nuk po protestojnë për të drejtat e tyre që shkelen çdo ditë me të dyja këmbët në Maqedoni. Deputet shqiptar, ata papagallët xhuxh maxhuxh që dikur çirreshin në emër të luftës dhe viteve të burgjeve të ish-Jugosllavisë janë fshehur pas gishtit sepse i mbushën xhepat duke siguruar të ardhmen e fëmijëve të tyre me pasuri të bërë në emër të Patriotizmit.

Është për të zënë kujën kur shikon familjet e dëshmorëve dhe të invalidëve të luftës së 2001 në një varfëri të thellë, prej kaq vitesh ata u mashtruan për pensione dhe përkrahje nga partia që thirren në emër të luftës, por në të vërtetë ajo është thjeshtë parti si shumë partitë të tjera që u përkasin vetëm 2-3 personale për përfitime biznesesh personalë. Dikur një ministër çirrej se janë ngritur komisione të punës për të krijuar bazën ligjore për tu dhënë pensione, por në të vërtet asgjë nuk u bë, çdo deklaratë e këtij ministri kokëtul kishte qenë gënjeshtër si shumë gënjeshtra që thonë përditë përfaqësuesit e votës shqiptare në Maqedoni.

            Ende vazhdon të qarkullojë Enciklopedia e famshme sllave që ofendon kombin shqiptar dhe asgjë nuk u bë, as nuk u ndal e as nuk u korrigjua. Fëmijët shqiptar mësojnë nëpër shkolla me tekste shkollor që ofendohet kombi i tyre dhe asnjë inspektor i arsimit nuk ka kërkuar ndalimin e këtyre teksteve shkollorë.

Jemi dëshmitarë që arsimi shqip po degradon sot duke e ulur cilësinë e sajë dhe na ushqyer me injorancë dhe mediokritet. Shtresat e ulëta sociale shkollohen me modesti duke bërë të mundur që hendeku midis klasës shoqërore të lartë dhe të ulët të ketë një hapësirë ndarje të pakapshme. Shumë njerëz janë pajisur me diploma të pamerituara, në fund të çdo viti shkollor brenda natës 10 njëshat mund të bëhen 10 dysha.

Dikur studentët shqiptar quheshin me të drejtë studentë heronj, por sot Unionet e studentëve janë kthyer në vegla të partive politike edhe një Union i studentëve të pavarur që funksionojnë diku nga viti 2005-2007 u zhduk bashkë me daljen në “pension” të kryetarit të saj. (Siç duket shumica e shoqatave, partive apo organizatave shqiptare funksionimin e tyre e lidhin vetëm me emrin dhe figurën e kryetarit të saj). Nuk kemi dëgjuar prej kaq vitesh që Unionet e studentëve shqiptar të protestojnë për të drejtat e tyre, siç duket studentët janë të kënaqur me jetën e tyre studentore dhe programet mësimore në universitet që ndjekin. Ishte nder të diplomoje në Universitetin e Tetovës, tashmë ndihemi në turp kur shikojmë se si diplomohen në Universitetin Shtetëror të Tetovës individë që nuk kanë mundur të marrin me meritë diplomën e shkollës së mesme. Nëpër institucionet shtetërore punësohen militant partiak të cilët i përkasin shtresës së ulët të shoqërisë dhe jo individë që mund ti ofrojnë zhvillim vendit dhe shoqërisë.

Shqiptarët në Maqedoni duken sikur janë përgjumësh, por kur do zgjohen atëherë shqiptarët në Maqedoni? Shqiptarët do zgjohen kur të hanë shpulla deputetët e tyre në Kuvendin e Maqedonisë, kur do të hanë shpulla ministrat shqiptar nga huliganët sllavë. Kjo gjë ka ndodhur edhe dikur me deputetët shqiptar në Kuvendin e Perandorisë Osmane. Ishte Marsi i vitit 1911, deputeti Ismail Qemal Vlora kërkoj llogari për shpifje në një shkrim të botuar në gazetën turke “Le Jeune Turc” dhe deputeti xhonturk Dervish Beu duke vërejtur tonin e lartë të zërit, atëherë i ra me shpullë Ismail Qemal Vlorës. Deputeti shqiptar Hasan Prishtina reagoj duke thënë “Zotërinj, ta dini mirë se kjo ngjarje do të sjellë shumë të liga”. Më tej deputetët xhonturq i kërkuan falje Ismail Vlorës, por shpulla e Dervish Beut e kishte bërë të vetën, nacionalistët shqiptar ishin zgjuar nga gjumi i thellë nën jorganin e Perandorisë Osmane dhe pas më shumë se një viti Ismail Qemali shpalli Pavarësinë e Shqipërisë në Vlorë më 1912.

 

 

 

 

 

 

Lulzim Basha:Qeveria e re mungesë transparence, konflikt me opozitën

by

Partia Demokratike ka mbledhur grupin e saj parlamentar, ku është vendosur në lidhje me komisionet parlamentare që do të drejtohen nga opozita.

Grupi parlamentar ka zgjedhur deputeten Majlinda Bregu si kryetare e komisionit parlamentar të integrimit, Genc Pollo, kryetar i komisionit të Medias dhe Albana Vokshi, kryetare e komisionit parlamentar të Shëndetësisë.

Në një konferencë për mediat, kreu i PD-së Lulzim Basha akuzoi qeverinë e re për mungesë transparence dhe frymë konfliktuale me opozitën.

“Kanë demonstruar të kundërtën e asaj që opozita ka ofruar, Brukseli kërkoi dhe shqiptarët presin, që është fryma e bashkëpunimit dhe jo konfliktualitetit, karakterizuar nga një mungesë e thellë transparence mes asaj që thuhet e bëhet” tha Basha.

Gjithashtu Basha premtoi edhe mbrojtjen e administratës nga largimet politike duke theksuar se duhet reformë dhe jo fshesë.

“Partia Demokratike do të asistojë me të gjitha fondet ligjore të gjithë ata që preken nga revanshi dhe fryma anti-institucionale. PD është në mbështetje të plotë të atyre që përfaqësojnë investim publik të taksapaguesve publikë, investim që nuk zhbëhet për interesa politike, një investim që duhet të çohet më tej dhe kjo ishte një nga fushat që Brukseli është shprehur qartë.  Reformë, por jo fshesë në administratë” tha Basha.

Ndërsa, kreu i grupit parlamentar demokrat Edi Paloka, i pyetur nga mediat nëse në mbledhje kishte pasur debate për përzgjedhjen e kryetarëve të komisioneve, u shpreh se në demokraci ka gjithmonë debate. “Çdo diskutim ka debate. Po nuk pati debate çfarë demokracie është” tha Paloka.

 

Sequi: Kthejini muret në ura

by

“Kthejini muret në ura bashkëpunimi për integrimin e vendit”. Ky ka qenë mesazhi i ambasadorit të BE-së në Tiranë Ettore Sequi në drejtim të klasës politike shqiptare.

Pasi zhvilloi një takim me ministrin e jashtëm Ditmir Bushati, ambasadori Sequi theksoi se në procesin e integrimit është mjaft i rëndësishëm gjithëpërfshirja e të gjitha forcave politike.

“ Unë i shpreha angazhimin dhe mbështetje e BE për këtë vizion të tij, roli i MJ është tepër kyc në cdo vend evropian. Ne jemi të angazhuar që ky rol të jetë i suksesshëm. Theksoj fjalët e Bushatit për rolin e Shqipërisë në rajon, dhe për ta uruar dhe për fjalët e urta që përdori për marrëdhëniet mes forcave politike në vend. Rruga drejt BE është rruga drejt gjithpërfshirjes, bashkëpunimit dhe angazhimit të të gjithë faktorëve në vend. Dhe nëse do ta përmbyllimin me një fjali është të kthejmë murin në ura” tha amabsadori Sequi

Ai gjithashtu e cilësoi programin e qeverisë për integrimin dhe vizionin e Ministit të Jashtëm, Ditmir Bushati si vizionar dhe frymëzues.

“Ne diskutuam rreth rezultateve dhe hapave që duhen ndjekur më më pas pas vizitës në Bruksel. Një vizitë që ishte një sukses i madh. Vizitë që i bëri të mundur institucioneve të BE që të mësonin për programin e qeverisë së re drejt BE. Bushati u tregua i sjellshëm pasi ndau me ne vizionin e tij, programin, që do t’i përkufizoja si vizionare dhe frymëzuese” tha ambasadori.

Ndërsa ministri i jashtëm Ditmir Bushati ka theksuar se kanë diskutuar së bashku mbi detyrat që duhet të ndjekë qeveria dhe aktorët e tjerë pas vizitës së qeverisë së re në Bruksel.

“E informova ambasadorin për prioritetet kryesore të politikës sonë të jashtme, zhvillimet në rajon, përgatitjet që po bëjmë me rastin e vizitës në Nju Jork dhe qëndrimin e rakorduar që ka qeveria me partnerët strategjikë SHBA dhe BE. E falënderova për lehtësimin e vizitës sonë në Bruksel, mesazhet e qarta mbështetëse inkurajuese dhe punën që na pret në procesin e kandidimit, për qeverinë ku unë shërbej cështja e statusit dhe fillimi i bisedimeve për anëtarësim është ndër prioritet kryesore dhe rikonfirmova qëndrimin e qeverisë shqiptare të bërë publik nga kryeministri Rama në Bruksel që do vazhdojmë nga arritjet e qeverisë së shkuar dhe bipartizanizmi politik për kriteret e mbetura. Ne një proces gjithpërfshirës me opozitën parlamentare” tha Bushati.