dgreca – Page 522 – Dielli

REVISTA-KUQ E ZI- NJË THIRRJE PËR TË MOS HARRUE

June 20, 2020 by dgreca

NGA LEK PREVIZI*/

Në pranverën e vitit 1945 ose, më saktë, në muajt mars, prill e maj në Shqipni kanë ndodhë ngjarje të hidhura e tragjike. Sivjet ishte 75-vjetori dhe për arsye të pashpjegueshme këto ngjarje u lanë krejt në heshtje. Po a hyn minarja në thes? Ky përvjetor është një thirrje për të mos harrue, për të reflektue. Po përse flitet, në fakt, çfarë ka ndodhur para 75 vjetësh? Mund të thonë disa mendjelehtë se që nga ata tre muaj ka kalue tashmë treçerek shekulli. Të shkuara e të harruara! Pse t’i rikujtojmë? Atë do të dëshironim edhe ne, por ja që një kushtrim brenda nesh nuk na le të qetë e na trazon. Ai sikur na thotë: po si, o ju motra e vëllezër, na paskeni harrue? Vërtet ne s’jemi ma të gjallë që të na shihni, por mos harroni fatin tonë, që e keqja të mos kthehet ma. Por që dikujt kjo s’i pëlqente fare. Pse te na kaperdisen këto burra që i përkasin botës së vjetër, e mos t’ua zemë vendin ne, njerëzit e botës së re? Të fshihen fësht, të zhduken, se s’kemi nevojë për ta. T’i dënojmë e t’i shpallim armiq e tradhtarë e t’i pushkatojmë e t’i varim në litar. Jo që po na del se s’kanë bërë asgjë, as mizë s’kanë shtypur me dorë, e po thuhet. Eh! Po ata na zenë vendin, ore derdimenë, apo s’janë të shkolluar e me alamet diplomash ne xhep. Ata i përkasin botës së vjetër, të zhduken! Shpejt t’i nxjerrim para një Gjyqi Special, që ta marrë vesh bota se s’bëjmë shaka. Pse vetëm Nurembergu të përmendet, po ne çfarë jemi? Bota le të dridhet prej nesh, prej Partisë sonë Komuniste, që do të përmbysë botën e vjetër. Në vend të saj do të jetë një botë e re e njeriu i ri ! S’kemi gjykatës të shkolluar thoni? Pune e madhe! Është populli që ka marrë pushtetin në dorë, me shkollë e pa shkollë, gjyqi do të behet se s’bën! Ku? Atje në atë kinema e teatër të ndërtuar nga fashistët italianë. Në atë teatër që e quajtën “popullor” dhe “kombëtar”. Diktatori në atë tërbim s’u përmbajt e tha: Sot është klasa puntore që e ka marrë pushtetin në dorë me grykë të pushkës, e me grykë të pushkës do ta mbajë. Diktaturë? Po, diktaturë? Po! Diktaturë e proletariatit, e cila do të bjeri si grush çeliku mbi armiqtë e popullit e të Partisë! Kështu foli general- kolonel Enver Hoxha, i brohoritur nga dhjetra gjeneralë të tjerë pa asnjë klasë shkolle ushtrie. Dhe Gjyqi Special u hap. Në skenë rolet kryesore do t’i luanin shokët e partisë e partizanët e malit, me kryetar gjyqi general-kolonel, Koçi Xoxen, teneqexhiun e prokuror nëntogerucin llafazan, general-major Bedri Spahiun. Lum si na e lumë Shqipëria! E si mos të lumturohet vendi kur i bëhen fli 60 therorë të zgjedhur me gisht, të cilët, me gjakun dhe eshtrat e tyre do të forcohen themelet e partisë e të diktaturës së saj mizore?! Theroria me kurbanë, si në kohët parahistorike, ishte e vënë në urdhër dite. Kështu ndodhi që në skenën e atij teatri të luhej tragjedia shekspiriane, e një Makbethi shqiptar komunist, ku Makbethi i Shekspirit në krahasim me këtë në Tiranë duket si një xhuxh. Ç’ne ky krahasim ? – do të thotë dikush. Po a nuk e vrau ky Makbethi ynë kunatin ? Pse ? Për të vrarë edhe shokët e tij, që ta përcillnin në botën tjetër. Eshtë për të qarë ! Por ja, gomarit i vjen për të qeshur. S’kam parë të tillë gomar kaq budalla ! E populli i ve vulën : budallait liroji rrugën ! Këtu populli gaboi. Jo vetëm që iu lirue rruga, por iu hap bulevard që të bridhte pa teklif. Në po bejmë shaka, por shakaja thonë se është gjysma e së vërtetës. Por duke qenë se përjashtimi forcon rregullin, dhe në rastin tonë specifik, shakaja jo gjysmë, por del dyfish e vërtetë. Budallai, që s’ishte budalla por kriminel, kapi shpatën « edhe një herë për situatën » dhe ia flakëroi Shqipërisë anembanë, duke mos lenë burrë të mirë në kambë, por iu duk pak, dhe kaloi te gratë e fëmijët, duke i kositë pa iu dridhë mustaku, megjithëse nuk mbante mustaqe.

Ç’hyn kjo kët ? – do të thotë përsëri dikushi ? More, ti dikushi, po mos, vallë, je qorr nga sytë e shurdh nga veshët, që s’i sheh ato pleq, gra e fëmijë mjeranë, të mbyllur në qark telash me ferra, më keq se bagëtia? A nuk i sheh fëmijët që vdesin si miza në prehrin e nënave të shkreta që kuja e tyre ther dhe qiellin ? Ku shkuan e nga u zhdukën pa lenë gjurmë varri gjëkundi, mijërat e shqiptarve, që u kositën nga ajo shpatë vrastare ? Nuk po shtyhemi më gjatë, e lemë me kaq, kush don të kuptojë le të kuptojë. Për ata që s’kuptojnë ose s’duan të kuptojnë, le të mbeten ashtu siç janë.

Editorial I revistes “Kuq e ZI”

***

Shënim i Dielli

Edhe pse në kushtet e kufizuar të Pandemisë së Koronavirusit(Covid-19), revista Kulturore Euro-Shqiptare me emrin simbolik kombëtar”KUQ E ZI”, e vazhdoi rrugëtimin e saj në edicionin e XXVII- Nr.153.

Edhe redaksia e Diellit e mori numrin e ri dhe falenderon botusin Lek Previzi. Ballina e revistës i kushtohet gjyqit të ashtuquajtur Special, gjyqit të përgjakur të diktaturës komuniste, që coi para skuadrës së pushkatimit ajkën e intelektualëve nacionalistë shqiptarë. Sivjet ishte 75 vjetori i këtij gjyqi, dhe botusi Lek Previzi, i kushtoi editorialin përvjetorit të harruar si dhe analiza e komente.Po ashtu në nderim të viktimave revista boton specialen kushtuar 75-VJETORIT TË GJYQIT SPECIAL, 1 mars- 1 prill 1945”- Nderohet kujtimin I viktimave të komunizmi, dhe me këtë rast publikohet lista emrat e tyre, duke i rikujtuar që të mos harrohen. Revista sjell Lista e plota të të pushkaturëve dhe të burgosurëve.

Një analizë e vecantë i kushtohet nga botuesi Lek Previzi edhe harresës tjetër:” Maj 1945, 75-vjetori i kampëve të internimit-Heshtje i pashpjegueshme”.

Në këtë numër lexuesi do të gjejë artikuj të shumtë, informacione, analiza, refleksione, cikle poetike, cikle vizatimore.. etj. Revista sjell artikullin e studuesit Thas L. gjika me titull” KATARSA KOMBËTARE KËRKON DËNIMIN E KRIMEVE TË KOMUNIZMIT QË NË FILLIMIN E TYRE”.

Me interes është edhe PROLOG I DRAMËS “DALLANDYSHET E LOTËVE TË PASTREHË” të Arshi Pipës;- Dërguar për revistën nga Gjergj Jozef Kola-Vjenë; me shumë interes është publikimi i shkrimit historik-studimor kushtuar- 320-vjetorit të hypjes në fronin e Selisë së Shenjtë në Vatikan të Papa Klementi XI, Gjon Françesk Albani, me orgjinë shqiptare nga Laçi i Kurbinit…

Po në këtë numër vjen edhe analiza e studiuesit Mërgim Korça

“VEPRA E VISAR ZHITIT, KUFIRI QË NDAN REALIZMIN SOCIALIST SI PROPAGANDË, NGA LETËRSIA E MIRËFILLTË ARTISTIKE E TË VËRTETAVE HISTORIKE “. Në këtë numër revista sjell kronikën e ndarjes nga jeta të shkrimtarit dhe studiuesit Moikom Zeqo, së cilës i bashkëngjitet edhe ngushëllimi i revistës.

Përmes artikullit të Fatbardha Mulleti Saraci, revista sjell “MEMORIE PËR ZNJ. LAURA KEQI (1957-2020)”- si dhe ngushëllimin e Redaksisë.

Nga numri i kaluar, në këtë numër vijon Kapitulli i dytë i librit- “Shqipëria-Nga Origjina në ditët tona” i Lek Previzit.

Me rastin e 70 vjetorit të Ditës së lindjes të gazetarit, ish drejtor i Divizionit të Eurazisë në Zërin e Amerikës, z. Frank Shkreli, revista sjell urimet e saj dhe boton një shkrim të z. Shkreli publikuar me 16 shkurt 2020 në Gazetën Illyria me titull” Shqipëria postkomuniste lëngon ende nga nostalgjia për komunizmin”…

Profesori Sami Repishti ka sjellë në këtë numër të rvistës artikullin” Lady Macbeth del nga skena”, ku analizohet roli i Nexhmije Hoxhës në diktaturën shqiptare,duke analizuar edhe “Letrën-testament” të saj, duke arritur në përfundimin se ajo ishte një “ e sëmurë pa shërim!”…

Numri i ri i revistës “Kuq e Zi” mbyllet me cikle poetike, vizatime nga koha e internimit, në punë të detyruar-Pluk –Lushnje 1980-1990, cikël me forografi nga Pandemia”Si dukeshin disa qytete gjatë izolim”…

*Në këtë numër revista boton edhe një artikull nga arkivi i Diellit: Dalip Greca :”Revolta e Spaçit përkujtohet e nderohet në Nju Jork”- që ka në fokus: Përkujtimin e së dielës të 17 Majit 2015, në Kolegjin Monroe të Nju Jorkut, ku është organizuar një veprimtari nderuese dhe përkujtimore për heronjtë, martirët dhe qendresatrët e Revoltës së Spaçit dhe Qafë Barit. Në përvjetorin e 42 -të Revoltës së Spaçit, Asambleja e Shtetit të Nju Jork-ut, me sponsorizim të z. Mark Gjonaj,(atë kohë) ansambleist i Distriktit 80-të, si dhe nga Këshilli i Bashkisë të qytetit të Nju Jork-ut, sponsorizuar nga anëtari i këshillit të Bashkisë për distriktin 15, Ritchie Torres, nderuan me proklamatë qendrestarin e burgjeve të diktaturës komuniste Pëllumb Lamaj. Proklamatën e ka lexuar dhe më pas dorëzuar ansambleisti i Shtetit të Nju Jorkut, z. Mark Gjonaj.

Faleminderit botuesit Lek Previzi për këtë numër të pasur me informacione e analiza të revistës”Kuq e Zi”!

THEMELOHET E PARA KATEDËR ALBANOLOGJIKE NË SHBA

June 20, 2020 by dgreca

HISTORIKE-THEMELOHET E PARA KATEDËR ALBANOLOGJIKE NË SHBA/

Shkruan: Frank Shkreli*/

Hapja e një Katedre për studime shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ka qenë një ëndërr e kahmotëshme në radhët e komunitetit shqiptaro-amerikan dhe përflitej shpesh, sidomos në qarqet intelektuale të komunitetit, si një dëshirë e parealizuar, nga akademikët e njohur të këtij komuniteti, si Prof. Arshi Pipa, Prof. Stavro Skendi, Prof. Nick Pano, Prof. Sami Repishti, e shumë të tjerë.
Kjo nismë është me të vërtetë një moment i rëndësishëm në historinë e studimeve shqiptare në Shtetet e Bashkuara dhe i shumëpritur nga komuniteti shqiptaro-amerikan. Ajo që nuk u arrit dot për më shumë se një shekull, aq sa është edhe historia e shqiptarëve në Amerikë, më në fund u bë realitet këtë vit. Në Universitetin DePaul të qytetit Çikago të shtetit Illinois, njëri ndër universitetet më të njohur amerikanë dhe universiteti më i vjetër katolik në Shtetet e Bashkuara, është themeluar Katedra për Albanologjinë për Studime Shqiptare, – “Katedra e re e Albanologjisë, Hidai Bregu në Universitetin DePaul”.
Katedra e parë e Albanologjisë në Amerikë është hapur falë një donacioni nga filantropi shqiptaro-amerikan, Z. Hidai Eddie Bregu, ndërsa Drejtori i parë i kësaj Katedre albanologjike në Universitetin DePaul, është emëruar Profesori Gazmend Kapllani, duke e bërë kështu këtë universitet, të parin në historinë e universiteteve amerikane, që i lartëson studimet shqiptare në nivel katedre dhe Profesorin Kapllani si drejtorin e parë të saj. Natyrisht, se merita e madhe i takon filantropit dhe patriotit të shquar shqiptaro-amerikan, Z. Hidai Eddie Bregu për fondet që ka dhuruar për themelimin e Katedrës Albanologjike. Profesor Kapllani, e ka cilësuar Z. Bregu një, “Njeri me një vizion të jashtëzakonshëm. Sa patriot aq edhe i lidhur me rrymat më bashkëkohore, aq edhe mendjehapur, aq edhe i lidhur me bashkësitë e ndryshme në Amerikë. Pra, për mua është model i patriotit bashkëkohor”, -ka vlerësuar Z. Kapllani, duke shtuar se, “ai vetë, ishte i nderuar të shërbejë si drejtori i parë i Katedrës,” dhe shtoi se, “do bëj ç’është e mundur që t’i shërbejë dhe ta nderojë emrin dhe vizionin Z. Bregu.”
Në një komunikim elektronik me mua, Drejtori i ri i Katedrës në Universitetin DePaul, Prof. Gazmend Kapllani u shpreh, për këtë artikull, se për momentin ai ka përqëndruar përpjekjet dhe planet e tij fillestare, që siç u shpreh ai, “Ta bëjmë Katedrën e Albanologjisë në DePaul, një pikë-takimi të akademikëve, artistëve dhe intelektualëve shqiptarë, që do sjellin mendimin krijues dhe do nxisin debate të frytshme mbi temat Shqiptare. Për këtë arsye vazhdojmë edhe këto kohë të pandemisë, eventet tona publike. Të shtunën do shfaqim, -tha ai,- “online, filmin “ZANA”, që do shoqërohet me një diskutim me regjisoren e filmit Antoneta Kastrati, dhe drejtoren e fotografisë, Sevdije Kastrati. “Zana” është emëruar si filmi pjesëmarrës i Kosovës në Oscar. Është një film i jashtëzakonshëm”, -shtoi Profesor Kapllani.
Në të njëjtin komunikim, Dr. Kapllani njofton gjithashtu, se në universitetin DePaul, është krijuar tashmë Aleanca Kulturore Shqiptaro-Amerikane, (Albanian American Cultural Alliance), themeluar dhe përberë nga studentë dhe të rinj nga DePaul dhe universitete të tjera. Një nga Projektet që kemi nisur të punojmë quhet “Speak Memory”. Projekti ka si synim të mbledhë historitë personale të Shqiptaro-Amerikanëve, fillimisht, në Çikago dhe mandej në gjithë Amerikën, gradualisht”. Sipas Prof. Kapllanit, ky është një projekt afatgjatë, synimi i të cilit është: “Krijimi i një Arkivi të Kujtesës së Komunitetit, (historitë do regjistrohen dhe do ruhen në Librarinë e Universitetit DePaul, bashkë me dëshmi të tjera që mund të na ofrojnë të intervistuarit, si kopje fotografish, ditare, karta postale, që lidhen me historinë e tyre personale dhe të komunitetit Shqiptaro-Amerikan). Sipas rezultateve që do kemi, historitë mund të bëhen libër, ekspozitë ose dokumentar, theksoi Dr. Kapllani. Sa u përket planeve të mëvonshme, Drejtori i Katedrës së Albanologjisë në Universitetin De Paul të Çikagos, tha se, varësisht, nga kushtet ai do dëshironte që vitin e ardhshëm të organizojë një Konferencë për Holokaustin dhe shpëtimin e Hebrejve në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore në bashkëpunim me Muzeun e Holokaustit në Çikago, e cila Konferencë, sipas Profesor Kapllanit, do shoqërohet me botimin e një libri në anglisht, për këte temë.
Pritet që në shtator, që shënon gjithashtu edhe fillimin e vitit të ri akademik, Katedra e re e Albanalogjisë në Universitetin DePaul të Çikagos, të fillojë zyrtarisht punimet. Planet afatgjata të Katedrës, Profesor Kapllani i ka shpalosur, pjesërisht, në një intervistë me “Zërin e Amerikës” në gjuhën shqipe, marsin që kaloi.
“Po punojmë për të krijuar platformën dhe nga momenti i krijimit të saj, brenda këtij viti, çdo student do të mundet të drejtohet tek ne dhe të regjistrohet. Do jetë anëtar si të thuash i diplomës që ne do japim, sepse ne duam që t’u japim diploma studentëve tanë. Dhe studenti do të mësojë nga një anë gjuhën shqipe, dhe nga ana tjetër, ato që i quajmë ne lëndë përmbajtjeje, pra lëndë që do të jenë në shqip dhe anglisht për tema dhe tematika të ndryshme të albanologjisë”, -i ka thënë ai “Zërit të Amerikës”.
Në intervistën me “VOA”-n, Dr. Kapllani ka thënë se, “Katedra e parë albanologjike në një universitet amerikan, do të ofrojë lëndë gjithëpërfshirëse nga të gjitha disiplinat, me qëllim për të tërhequr studentë shqiptarë dhe të huaj. Do kemi të gjitha disiplinat nga gjuha, letërsia, historia, arkeologjia, filozofia. Dhe duam që të krijojmë një kurrikulë sa më bashkëkohore, sepse Albanologjia, ka mundësi të jashtëzakonshme, sidomos kur lidhet me çështje që janë në qendër të diskutimeve globale sot, qoftë për letërsinë e diapsorës, qoftë për historinë dhe gjeostrategjinë, qoftë për fenë. Pra neve do të mundohemi të krijojmë një kurrikul sa më bashkëkohore që mos t’i flasë vetëm studentëve shqiptaro-amerikanë, të cilët janë qendra dhe publiku kryesor i yni, por t’i flasë çdo student, nga çdo lloj origjine apo nga çdo lloj baze etnike”, -ka theksuar Z. Kapllani. Nismë më të rëndësishme se themelimi i kësaj Katedre Albanologjike në Universitetin më të vjetër katolik DePaul në Shtetet e Bashkuara, me qendër në Çikago, për komunitetin dhe nga komuniteti shqiptaro-amerikan, nuk besoj të ketë pasur në këta 100-vjet. Do të jetë një qendër kulture arbërore në Shtetet e Bashkuara, në një vend që ka bërë aq shumë gjatë historisë për Kombin shqiptar, për ruajtjen e kulturës dhe të identitetit të shqiptarëve në trojet e veta. Jam i bindur se Katedra do të jetë një qendër ku do të mbizotërojë atmosfera e veçantë e Arbërit, aty ku, për shqiptaro-amerikanët dhe jo vetëm, kultura, gjuha dhe traditat tona do të përtërihen në një botë të huaj, por mike për shqiptarët, siç është Amerika. Si të mos e mirëpresim themelimin e një qendre akademike si kjo, këtu në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, një katedër që do të merret me historinë, gjuhën, letërsinë dhe kulturën e trojeve tona, një qendër, e cila do të hapë shtigje të reja në fushën e hulumtimeve historike dhe në shtjellimin e tyre! Si të mos kënaqemi dhe të mos brohorasim e të duartrokasim themelimin e kësaj Katedre, në njërin prej universiteve më të njohura dhe më të vjetra amerikane, katedër e cila jam i sigurt, se do sjellë dritë mbi çështjet më të rëndësishme të historisë shqiptare të përdhosur nga historiografia komuniste, e për më tepër, do të luaj një rol të rëndësishëm në paraqitjen e shqiptarëve si një Komb i denjë dhe i paisur me vlera perëndimore, për të zënë vendin e tij, aty ku i takon, krahas kombeve të qytetëruara. Vetthemelimi i kësaj Katedre tregon fisnikërinë, jo vetëm të filantropistit, Z. Hidai Bregut, por edhe të vetvetes tonë, si një komunitet tashmë i pjekur e serioz në këtë vend, me kulturë e histori të veçantë dhe krenare. Gjëja për t’u dëshiruar është vetëm që themelimi i Katedrës Albanologjike në Universitetin DePaul të Çikagos, të jetë një shembull për t’u kopjuar edhe nga filantropë të tjerë shqiptaro-amerikanë si Hidai Bregu, dhe që kjo nismë, të jetë një frymëzim dhe fillim i një veprimtarie më aktive në themelimin e programeve të tilla në universitetet anë e mbanë Shteteve të Bashkuara, nga individë të komunitetit shqiptaro-amerikan, të cilëve Perëndia dhe Amerika, u ka dhënë mundësitë për të bërë një gjë të tillë.
Dekani i Universitetit DePaul, Dr. Guillermo Vasquez de Velasco, PhD, deklaron në faqen e internetit të Universitetit se: -“Ne u sigurojmë të gjithë studentëve tanë arsim që balancon studimin e thelluar, me një përvojë të madhe në disiplina të ndryshme, që formojnë thelbin e njohurive njerëzore. Të gjitha programet tona për dhënien e diplomave kërkojnë të rrisin njohuritë e studentëve dhe aftësitë e të menduarit kritik, që ata të ngrenë pyetje me vlerë dhe kuptim dhe t’i zhvillojnë ato si pjesë të pandara të zemrës dhe mendjes, të qenësishme në të mësuarit gjatë gjithë jetës dhe zhvillimit të mendimit të pavarur”.
Pjesë e këtyre “njohurive thelbësore” që ofron universiteti DePaul, duke filluar nga viti 2020, do të jetë edhe albanologjia, gjuha, letërsia, kultura dhe historia e shqiptarëve në njërin prej universiteteve më të njohura dhe më të vjetra të Amerikës, Universiteti DePaul në Çikago. Për këtë fakt, jo vetëm komuniteti shqiptaro-amerikan, por edhe të gjithë shqiptarët kudo qofshin, duhet të ndjehen krenarë për aktin fisnik të shqiptaro-amerikanit, Z. Hidai Bregut dhe t’i urojmë, njëkohësisht, këmbë të mbarë në detyrën e tij të re e fisnike edhe drejtorit të parë të Katedrës Albanologjike në Universitetin DePaul, Dr. Gazmend Kapllanit. Këta dy burra meritojnë nderimet tona dhe mirënjohjen e gjithë Shqiptarëve mendjendritur.

*Ish Drejtor i VOA-s për Euro Azinë

MARKO KEPI’S ROAD TO NY ASSEMBLY BEGINS JUNE 23

June 20, 2020 by dgreca

By Rafaela Prifti/

Republican Candidate of the 64th Assembly District, Marko Kepi, celebrated the opening of his campaign headquarters on Hylan Boulevard and Flag Day on June 14. Today Dielli visited the office to conduct a brief interview.
Dielli: How is your campaign different from the opponents’?
Kepi: My campaign is different because it does not rely on the elected officials to help us in the election, and it does not depend on their support. Instead, we are doing our campaigning by knocking on doors, phone banks, TV interviews. This way we reach out to the voters who decide that they’d want to vote for me as a candidate not because of some elected official.
Dielli: On the topic of government officials, you have been a very vocal critic of Mayor De Blasio. You have escalated your disapproval of him particularly with regard to the handling of the marches and protests against police brutality in the city since last month. Yet, Mayor De Blasio opposed the City Council’s proposal to cut police funding by $1 billion. Where do you stand on that?
Kepi: I am against cutting any funding to the police. It is important to keep in mind that New York is a target for terrorist attacks. We need as much funding as possible for the NYPD, Homeland Security and other agencies to keep New Yorkers safe.
Dielli: We are four days away from voting. You are running in the Republican primary for a seat in New York State Assembly. You stand firmly by your economic plan and your dedication to serve the country as you have done in the US Marine. Yet, if you were a sitting Assemblyman in Albany today, what issues would you be fighting for?
Kepi: Bail reform and property taxes are some of the issues. The opioid crises needs to be addressed. Staten Island is the number one place in the country with the highest incarceration rate per capita. The Verrazano Bridge toll is practically another tax for the residents here and we need a fast ferry service. These are some of the issues I would be fighting for.
Dielli: As an Albanian activist, you have organized rallies and marches advocating for the national interests of the Albanian people. Last June, you as President of Albanian Roots and Vatra Advisor were leading the Nations’ Parade jointly with the Pan-Albanian Federation of America and numerous community organizations. This year there was no parade for obvious reasons. What do you miss the most now?
Kepi: I miss seeing the grandparents and the young children coming to the parade. That makes my day! That makes everything worthwhile!

Dielli: Thank you and good luck!

Editor’s Note: On June 15, Dielli published a congratulatory message with the Albanian translation of the Facebook post on Marko Kepi’s page: “Honored to receive a Gold Medal from President Donald J. Trump. The President’s Volunteer Service Award is a civil award bestowed by the President of the United States for recognition of outstanding volunteer contributions for community service to United States.”
Dielli has covered the official announcement of the Kepi campaign run for the NY State Assembly last September and the fundraiser dinner celebrating Albania’s Independence in support of his candidacy in November.

Pompeo-Hotit: Amerika e vlerëson lart miqësinë me Kosovën

June 19, 2020 by dgreca

Pompeo-Hotit: Amerika e vlerëson lart miqësinë me Kosovën/

-Kryeministri Avdullah Hoti mori telegram urimi nga Sekretari i Shtetit, Michael R. Pompeo: Dëshiroj të uroj Kosovën për procesin paqësor dhe demokratik të formimit të qeverisë. Shtetet e Bashkuara e vlerësojnë lart miqësinë me Kosovën, si dhe mirëpresim forcimin e mëtejshëm të bashkëpunimit SHBA-Kosovë në të gjitha fushat me interes të përbashkët/

PRISHTINË, 19 Qershor 2020-Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Avdullah Hoti ka pranuar telegram urimi nga Sekretari i Shtetit, Michael R. Pompeo, me rastin e zgjedhjes së tij Kryeministër i Qeverisë së Republikës së Kosovës.

Në letrën e Sekretarit Pompeo thuhet:

I nderuar Kryeministër,

Dëshiroj të uroj Kosovën për procesin paqësor dhe demokratik të formimit të qeverisë. Shtetet e Bashkuara e vlerësojnë lart miqësinë me Kosovën, si dhe mirëpresim forcimin e mëtejshëm të bashkëpunimit SHBA-Kosovë në të gjitha fushat me interes të përbashkët.

Jam i bindur se mund të punojmë së bashku për promovimin e prosperitetit dhe stabilitetit për të gjithë qytetarët e Kosovës. Ne vazhdojmë të mbështesim Kosovën në avancimin e procesit të normalizimit të plotë të marrëdhënieve me Serbinë, të përqendruara në njohjen e ndërsjellë, që është esenciale për Kosovën sa i përket integrimit global dhe arritjes së potencialit të saj të plotë. E kemi mirëpritur vendimin e qeverisë suaj për heqjen e të gjitha masave të reciprocitetit mbi mallrat serbe, që shënoi një hap vital për rinisjen e procesit të dialogut. Kosova duhet të jetë e gatshme të rifillojë negociatat me Serbinë sa më parë që është e mundshme.

Gjithashtu, e mirëpres zotimin tuaj për të luftuar korrupsionin si prioritet i lartë i qeverisë tuaj. Ne do vazhdojmë mbështetjen tonë për përpjekjet kundër korrupsionit, si dhe për iniciativat e tjera që synojnë të rrisin sundimin e ligjit dhe të forcojnë institucionet demokratike që mund të sigurojnë trajtim dhe drejtësi të barabartë për të gjithë qytetarët e Kosovës. Së bashku do të tejkalojmë pandeminë COVID-19 dhe do të ndërtojmë një shteg për realizim të potencialit ekonomik të Kosovës.

Mbetem i përkushtuar për forcimin e lidhjeve mes dy shteteve tona.

Sinqerisht,

Michael R. Pompeo

SILKE LIRIA BLUMBAH – NJË JETË PËR LETËRSINË DHE KULTURËN SHQIPTARE

June 19, 2020 by dgreca

Fjala e homazhit për poeten Silke Liria Blumbah (1970-2020)/

Silke Liria Blumbah i takon komunitetit të të huajve që në takim e parë me botën shqiptare u mahnitën e ranë në dashuri, siç janë Edit Durham, Lord Bajroni, Franc Nopça, Robert Elsie e shumë të tjerë. Ajo është njeriu, që një jetë ja fali letërsisë dhe kulturës shqiptare. Është shkrimtarja, që proza dhe poezia moderne shqipe pa tekstin letrar të saj është e mangët, ndërsa historia e kulturës kur do të flasë për operatorin e njohur kulturor ndërkombëtar “Ditët e Naimit”, gjithsesi se do ta shenjoj me shkronja të mëdha për kontributin e çmuar që dha në fushën e përkthimit dhe organizimit të tij.

Silkja Liria Blumbah, u lind në një ditë të diele, të 13 dhjetorit të vitit 1970, në qytetin e Gottingenit, në Gjermani. Ishte fëmija i dytë i prindërve mësues Blumbach, mbesë e të ashtuquajturit “baba i mullinjëve”. Ajo kishte vetëm një motër. Silke, shkollimin fillor e bëri në vendlindje, gjimnazin e kreu në ”Johanneum” në Hamburg, ndërsa studimet për përkthimin me gojë i kreu me sukses të shkëlqyeshëm në Universitetin e njohur të Haidelbergut, ku diplomoi për frengjisht, anglisht dhe portugalisht. Ajo, në qytetin e studimeve, kishte bërë emrin në poezi. Si e tillë, ishte bërë pjesë e një grupimi të njohur letrar “LiOff”.

Fëmijëria e vështirë, e vajzës 8 vjeçare që kishte bërë poezi, e mbush me ankth deri në mohim të vendlindjes e të vendit të saj. Ky shpirt me dhembje jete, me zhgënjime dashurie, vendos të gjej stacionin e paqës për jetën e saj të trazuar. E ky stacion do të jetë Shqipëria dhe trojet shqiptare. “Kam përjetuar shumë gjera të vështira, por ajo që më ka dhënë gjithmonë kurajo ishte lidhja ime me botën shqiptare dhe vetëdija se, ndonjë ditë do të vendosem ne Shqipëri për të vepruar për të mirën e shqiptarëve”-do të shprehet Silke,

Kështu, në vitin 1994, Silkja fillon të interesohet për Shqipërinë, apo siç thotë vet, dëgjon “për herë të parë thirrjen e shqiponjës”. Lexon shumëçka mbi shqiptarët. Magjepset pas gjuhës dhe kulturës shqiptare. Prej vitit 1995 e deri në vitin 1998, ajo mëson në mënyrën autodidakte gjuhën shqipe. Dhe tani, më shumë se kurrë, i çelet udha që të lëviz drejt Shqipërisë. Më, 5 tetor 1998, shkel tokën shqiptare. Në dhjetor të 1998-ës, Silkja, realizon ëndrrën… në Universitetin e Tiranës jep provimin e gjuhës shqipe. Gjatë kësaj kohe, ajo njeh realitetin e metropolit shqiptar, Tiranës, ”me rrudhat dhe buzëqeshjet e popullit tim” siç thotë në një varg. Pra, ajo, tashmë e transformuar, ndjen ngrohtësinë dhe prek mikpritjen e njohur shqiptare. Ndjehet e vlerësuar, e nderuar, e frymëzuar ngado që shkon. Vazhdon të zgjeroj gjeografinë e lëvizjes, duke zbritur më 10 janar, në “Sarandën time”, siç thotë gjithandej shkrimeve të saja. Edhe më qartë “dallgë vezulluese në bregun e harrueshëm të Sarandës – qenkam unë ” do të thotë në poezinë “UNË JAM”.

Aty, ajo do të qëndroj tre vjet, ku do të shkrihet në jetën sarandijote, duke punuar gazetare në një medium lokal, dhe duke u inkuadruar në grupet polifonike të jugut, në organizimet e ndryshme poetike etj. Ky qytet do të jetë një muzë e plleshme për tekstin poetik të saj… ashtu, si e gjithë bota ekzotike shqiptare. Poezitë e saja do t’i botojë gjithandaj nëpër revista dhe gazetat e kohës. Tani më, ajo ka krijuar një emër në poezi. Pranohet në Lidhjen e Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë. Në vitin 1999, boton në shtëpinë e njohur botuese “Naim Frashëri”, në Tiranë, vëllimin me poezi “Dyzet vdekje në Sarandë”. Libri do të pritet mirë nga lexuesi dhe kritika.

Silkja, e cila në këtë kohë, hyri rrugës së pavdeksisë përmes poezisë, përmes shfaqjes së kancerit të gjirit, fizikisht merr rrugën e kundërt, ate të tokës. Ajo, në dhjetor të 99-ës, operohet dhe bën një trajtim mjekësor. Gjendja shpirtërore e saj rëndohet. Depresioni, i cili e shoqëronte prej një kohë i intensifikohet. Kalon kriza të ndryshme financiare. Por, me një miqësi të ndërtuar gjatë kësaj kohe, mbijeton. Për këtë, ajo, do të shprehë vazhdimisht mirënjohjen ndaj shqiptarëve.

Pas tre vjet qëndrimi në Sarandë ajo vendoset në Prizren. Atje ndeshet me pasojat e luftës dhe gjenocidit serb. Takon shqiptarët e Kosovës… E afirmon dhe e mbron me ngulm çështjen shqiptare. Një vit punoi përkthyese në KFOR-in gjerman në Prizren… Më vitin 2000, në manifestimin letrar “Lulet e Verës” në Durrës, e njoha poeten Silke, e cila kishte marrë tani më edhe emrin shqiptar Liria. Fillojmë bashkëpunimin … Si redaktor i kulturës në të përditshmen “Flaka”, i botoj një cikël me poezi, ndërsa si drejtor i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” e ftoj në Tetovë. Më 2001, Silke/Liria vjen në qytetin e poezisë, e prek skenën dhe emocionet e Festivalit… Përshëndetet dhe pritet ngrohtësisht nga publiku tetovar dhe jovetëm. Në Tetovë gjen shtëpinë e re të saj, shtëpinë e poezisë, ku lidhet edhe më shumë me poetët shqiptarë dhe ato të huaj. Silkja/Liria bëhet bashkëpuntore dhe më vonë anëtare e Drejtorisë së Festivalit. Ndihmon në përgatitjen e edicioneve të shumta të Festivalit për dy dhjetëvjeçarë rresht. Shfaqet e palodhshme, motivuese, kreative, punëtore… me një energji të paparë. Ajo merr pjesë në çdo edicion të Festivalit që organizohet. Përfshihet në të gjitha antologjitë e saj. Si poliglote, ajo përkthen prej gjuhëve të ndryshme poezitë e poetëve pjesëmarrës. Njëkohësisht gjatë zhvillimit të Festivalit, ajo përkthen gjatë tërë programit të Festivalit, me atë shqipen letrare që tingëllonte aq bukur në gojën e saj. Gjithkund e qeshur dhe e gatshme për të ndihmuar. Ishte një njeri pozitiv. Nuk e gjen thuajse nje foto, ku nuk shihet e qeshur.

Në shtëpinë botuese “Ditët e Naimit” do t’ia botojmë tre libra; dy prej të cilave me poezi dhe një me proza të shkurta. Kjo e fundit, me një parathënie të mikut të saj të mirë, poetit Moikom Zeqo, i cili vdiq vetem dy ditë pasi Silkja iku nga kjo botë. Moikomi ishte poeti i parë, të cilin e njohu në qershor të 1998, në Lisbon të Portugalisë. Me te festuan çmimin Nobel të poetit të madh Josef Saramago. Atje, Silkja shijonte jetën me djalin portugez, të cilin e kishte njohur në studime. Kjo ishte dashuria e parë dhe e fundit në jetën e saj, që më vonë la shum zbraztirë në shpirtin e ndjeshëm të saj.

Librat e Silke Liria Blumbach të botuar në Tetovë, janë “Karavela e fundosur”, (2002), “Lumi që rrjedh drejt burimit” (2007), dhe libri me proza të shkurta “Një vit pas vdekjes”, (2017). Të gjitha këto libra janë interpretuar dhe vlerësuar lartë nga emra të njohur të kritikës si Moikom Zeqo, Agron Tufa, Ahmet Selmani, Remzi Salihu etj. Këta, Silke/Liria Blumbah e quajnë shkrimtare me talent të rrallë, me imagjinate të veçantë, ku vendin në letërsinë shqipe ajo e ka të skalitur përgjithmonë… Gjatë hartimit të një Antologjie të Poezisë shqipe, Silken e vendosa për herë të parë në mesin e poetëve shqiptarë që prezentojnë poezinë shqipe. Antologjia u përkthye në gjuhën mandarinë/kineze dhe u botua në Taivan. Poetja Silke/Liria është përfshirë dhe nëpër antologji dhe revista të ndryshme në gjuhën shqipe dhe ate të huaj. Ajo është fituese e çmimit letrar “Qiriu i Naimit”, Tetovë, “Flaka e Janarit”, në Gjilan, “Naji Naaman”, në Bejrut, (Liban) etj.

Në vitin 2010, ajo boton në Tiranë, librin “Ditari i një kthimi”, ndërkaq vëllimin me poezi “Beyond the bos of the heart” e boton në gjuhën angleze në SHBA. Silke Lria Blumbach përktheu për shtëpinë botuese “Ditët e Naimit”, një numër emrash të njohur të poezisë botërore si laureatët e Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit”, poetin amerikan Craig Czury, poetin taivanez, Kuei-shien Lee, poeten koreanojugore, Moon Chung Hee, poeten indiane Nivedita Lakhera etj. Silke Liria Blumbach, gjithashtu, ka dhënë një kontribut të paçmuar, duke përkthyer nga gjuhë të ndryshme në gjuhën shqipe, afro 15 antologji të Festivalit.

Pas disa vjet qëndrimi në trojet shqiptare, Silke Lira Blumbah kthehet në Gjermani. Këtë rradhë në kryeqytetin gjerman, Berlin, ku do të punoj në një kompani përkthimi. Kështu, bileta e saj sado që në fillim qe menduar një drejtimëshe, ajo rezulton kthyese, dtth. ”Lumi rrjedh drejt burimit”.

Më vitin 2014, Silke/Liries i rikthehet kanceri dhe natyrisht me te i intensifikohet edhe depresioni. Vullneti i saj nuk bie në luftën me këto sëmundje të rënda. Sa dukej se e mundte sëmundjen, ajo rishfaqej përsëri… E Silkja/Liria nuk dorëzohej… Para pesë vitesh, për ta motivuar, për ta mbështetur ate në luftën kundër kancerit, Drejtoria e FNP ”Ditët e Naimit” ngriti një çmim letrar me emrin e saj “Silke/Liria”, që jepej në çdo edicion Festivali nga vet ajo. Ky vlerësim, ky nder, më ndihmoi shumë që ta përballoj për pesë vjet sëmundjen, thoshte gjithandej. Ishte shpirt falenderues … Në edicionin e fundit, më kërkoi që të tërhiqet çmimi me arsyetimin se është shërruar. Ne u gëzuam dhe festuam së bashku me poetët pjesëmarrës të Festivalit. Por, të gjithë rramë në pritë të kësaj sëmundje vdekjeprurëse. Këtë here, sëmundja e saj u rikthye më fuqishëm dhe bëri poeten Silke Liria Blumbach, që të na buzëqesh tash e tutje nga qielli. Ajo vdiq në Berlin, 15 minuta pasi akrepat shkelën ditën e 12 qershorit. Aq, sa i duheshin për të kënaqur dëshirën e saj, që vdekja ta nxënë në Ditën e Lirisë së Kosovës, që punoi dhe e deshti aq shumë. Liria, emër me të cilën e pagëzoi veten.

Silke/Liria, siç thamë, ishte e lidhur fort me poezinë, me shqiptarët, me Tetovën, Sarandën, Prizrenin… Ajo dha shumë në afirmimin e tyre. Qyteti i Prizrenit kaherë e ka shpallur “Anëtare nderi” të qytetit. Shpresoj që edhe Komuna e Tetovës, do të reflektoj dhe do t’ia jap një titull të tillë më se të meritueshëm. Pse jo, edhe një rrugë e këtyre qyteteve do të ishte nderë për ta, të pagëzohet me emrin e saj.

Urojmë që të gjejmë mundësi, si dhe në të ardhmen të punojmë fort, që eshtrat e saj t’i sjellim në trojet shqiptare, të cilën i deshti aq shumë, … nga se, na e la edhe amanet “vendvarrimi: inshalla në trojet shqiptare”. Tetova, duhet të jetë vendi i prehjes së saj, përveç tjerash nga se, është qyteti i poezisë botërore, pra këtu vijnë edhe poetët, shqiptarë e të huaj. Të gjithë këta njerëz të letrave, dhe jo vetëm, e ndjenë vdekjen e saj, shfaqën dhembje dhe e quajtën një humbje të madhe për Drejtorinë e Festivalit, për letërsinë shiqipe dhe ate botërore.

Faleminderit Silke/Liria Blumbah për të gjithë ate që bëre për ne!

I lehtë të qoftë dheu!

Tetovë, 18 qershor 2020

Shaip Emërllahu, drejtor I FNP “Ditët e Naimit”