Vizita e zëvendëskryeministrit të parë të Serbisë Aleksandër Vuçiq, me 12 maj në veri të Kosovës, ndonëse nuk ishte pritur me simpati nga serbët e kësaj pjese të vendit, megjithatë ka zvogëluar hendekun ndërmjet autoriteteve të Beogradit dhe liderëve serb të veriut të vendit, vlerësojnë disa prej këtyre liderëve.
Hendeku dhe tensionimi i raporteve, siç thonë ata, ishin krijuar pas arritjes së marrëveshjes së 19 prillit në Bruksel, ndërmjet kryeministrit të Kosovës, Hashim Thaçi dhe kryeministrit serb Ivica Daçiq, të cilën serbët e veriut e kanë kundërshtuar dhe vazhdojnë ende ta bëjnë këtë.
Lideri i serbëve të veriut, Milan Ivanoviq nga Këshilli Nacional Serb, thotë për Radion Evropa e Lirë se gjatë takimit të së dielës, edhe autoritetet e Beogradit por edhe përfaqësuesit e serbëve të veriut të Kosovës, pavarësisht mospajtimeve, kanë ardhur në përfundim se nuk mund të bëjnë pa njëri tjetrin.
“Megjithatë, është kuptuar nevoja se nuk mund të bëjmë pa njëri tjetrin dhe ky përfundim është pranuar me plot seriozitet. Ne u pajtuam për këtë dhe ka pasur propozime që ti qetësojmë emocionet dhe siç thuhet, ta lëshojmë topin në tokë, gjë që në pjesën e parë të takimit të hapur nuk pati sukses”, ka thënë Millan Ivanoviq.
Por lideri tjetër i serbëve të veriut, Oliver Ivanoviq, ish zyrtar në qeverinë e mëparshme serbe, duke folur për Radion Evropa e Lirë, ka theksuar se vizita e Vuçiqit në veri të Kosovës dhe takimi i tij me liderët e atjeshëm ka ndikuar në përafrimin e qëndrimeve ndërmjet tyre dhe autoriteteve të Beogradit.
“Gjëja themelore është se ka qenë e dukshme që disa kanë qëndrime negative, por shumica kanë ndjenjën e fuqishme të brengosjes se si do të ndikojë marrëveshja në jetët e tyre të përditshme. Mendoj se një pjesë të përgjigjes e kanë marrë, ndërkaq një pjesë tjetër e përgjigjes është çështje e kohës”.
“Mendoj se në periudhën që është para nesh, duhet të ketë më tepër kontakte, sidomos të linjës shtetërore dhe të mos barten informacionet përmes linjave partiake, sepse kjo e fundit është treguar si një zgjidhje e keqe. Fundja edhe Vuçiqi ka pasur mundësinë që të shoh se cili është populli në Kosovë, cilët janë përfaqësuesit e serbëve në veri dhe ka pasur mundësinë që edhe ai të mësoj diçka”, tha Oliver Ivanoviq.
Por, a kanë arritur ndonjë pajtim konkret përfaqësuesit e serbëve të veriut me autoritetet e larta të Beogradit lidhur me domosdoshmërinë e zbatimit të marrëveshjes së Brukselit, të 19 prillit?
Të dy këta liderë të serbëve të veriut kanë pikëpamje të ndryshme lidhur me këtë çështje.
Milan Ivanoviq vlerëson se serbët e veriut nuk do të pranojnë një gjë të tillë, ndërkaq që e ironizon insistimin e Beogradit zyrtarë se marrëveshja e obligon atë dhe se ajo duhet të zbatohet.
“Fatkeqësisht, duhet vetëm të vdiset, asgjë tjetër nuk duhet. Kështu që, çështja e marrëveshjes është relative. Ka të tilla që zbatohen, por ka edhe të tilla që nuk zbatohen. Por në këtë rast, kemi mbetur në pozicione të kundërta me Beogradin. Kështu që, sa i përket ndonjë zbatimi të kësaj marrëveshje dhe mundësisë që në këtë moment të arrihet diçka në këtë drejtim, nga ana jonë, lidhur me këtë nuk ka pasur ndonjë pajtim”, tha Millan Ivanoviq.
Por, Oliver Ivanoviq, thekson se në takimin me Vuçiqin, nuk kanë qenë të gjithë përfaqësuesit e serbëve të veriut të Kosovës të zëshëm në kundërshtimin e marrëveshjes.
“Ka qenë e dukshme që kundërshtim të fuqishëm kanë treguar vetëm përfaqësuesit e opozitës parlamentare të Serbisë, ndërkohë që gjithë të tjetrit kanë qenë goxha të heshtur. Prandaj, kjo është e dukshme për ata që vëzhgojnë prej anash. Do të shohim se çfarë do të ndodhë në periudhën që është para nesh, por unë nuk jam përkrahës i vendimeve të shpejta dhe të lehta të Qeverisë së Serbisë”.
“Pra, ajo duhet ta kuptojë se ekziston frika tek të gjithë serbët që jetojnë këtu, pavarësisht se cilës parti i takojnë. Vetëm disa prej tyre janë të zëshëm për këtë,. Disa të tjerë po e shfrytëzojnë këtë situatë për promovimin e programeve të partive të tyre, ndërkohë që shumica e serbëve janë të brengosur se si do të dukej zbatimi i marrëveshjes”, tha Oliver Ivanoviq.
Ndryshe, gjatë vizitës të së dielës në veri të Kosovës, Vuçiq ka theksuar se me përfaqësuesit e serbëve të veriut është arritur pajtimi për koordinim të aksioneve të ardhshme dhe për veprim të përbashkët me ta.
Siç ka theksuar ai, marrëveshja e Brukselit nuk është e përsosur, por me të nuk duhet frikësuar popullin.(Kortezi Bekim Bislimi)
Në Kishën e Mjedës, u promovua kolana e 10 vëllimore “Mjeda” e studiuesit Mentor Quku
Ministri i Kulturës Visar Zhiti : “Puna e studiuesit të njohur shkodran Mentor Quku-t, është një vepër që e ka lartësuar poetin, albanologun, politikanin e klerikun Mjeda, në majët me të larta të albanologjisë.” /
Nga Leonora Laçi/
KUKEL – SHKODER : Në kuadër të Jubileut të 100-vjetorit të Kishës së Mjedës në Kukel, komuna e Bushatit, të shtunën më 11 maj , u organizua promovimi i 10 vëllimeve të monografisë seriale Mjeda. Në këtë aktivitet morën pjesë personalitete të lartë shtetërore dhe të qeverisjes lokale, akademike nga Qendra e Studimeve Albanologjike(QSA), klerikë të dalluar, profesorë nga Universiteti Shkodrës “Luigj Gurkauqi”, e studiues të tjerë, si dhe dashamires të shumtë të artit e kulturës shqiptare. Në mesin e pjesmarrësve të shumtë, dallohej edhe pjesëmarrja e klerikut dhe atdhetari të shquar, për fe e atdhe Dom Anton Kçira i cili për shume vite më radhë punoj dhe udhëhoqi pa u lodhur në famullinë e më të madhe shqiptare në Shtetet e Bashkuara, atë të Shën Palit në Rochester – Detroit.
Aktiviteti promovues e përkujtimorë filloi më vendosjen e buqetave me lule të freskta pranë shtatores së poetit Ndre Mjeda. Një buqet me lule në emër të Parlamentit të Shqipërisë u vundosë nga Kryetarja e Parlamentit Znj. Jozefina Topalli, sikurse në emër të Ministrisë së Kulturës, nga ministri Visar Zhiti , dhe studiuesi i Mjedës, Mentor Quku, shoqëruar edhe nga drejtori i Qendrës Muzeore Dom Nikë Ukgjini.
Më pas një aktivitet i pasur( moderuar nga autoria e këtij reportazhi – studentja e universitetit të Shkodrës, Leonora Laçi), u mbajtë në njërin e ambienteve të Kishës 100- vjeçare, tashmë të restauruar e ndërtuar dhe projektuar nga vet Mjeda. Drejtuesia, në emër organizatorëve falënderoi të pranishmit duke vlerësuar shumë lart punën e studiuesit Mentor Qukut në punën e tij kërkimore e studimore për Mjedën ” Kolana shumëvëllimëshe e punuar më shumë dashuri dhe shije, do të thoshte oratoria, znj. Laçi, vjen si rezultat i punës kërkimore e studimore e një përkushtim për 40 vite më radhë, dhe natyrisht që na jep sot arritjen më të madhe në fushën e zbulimi të jetës dhe veprës së gjeniut të letrave shqipe Dom Ndre Mjedës”.
Në ndërkohë fjalën e mori edhe Drejtori i Qendrës Muzeore “Ndre Mejda” Dom Nikë Ukgjini , i cili u rrëfye se ai është duke punuar me përkushtim shumë të madh, për kthimin në identitet të plotë, edhe të shtëpisë së poetit Mjeda. Kleriku studies, Dom Nikë Ukgjini, ndër të tjera tha se: ” Jemi mbledhur për të promovuar një vepër unikale në llojin e vet, në fushën e albanologjisë, ku gjithësesi studiuesi i njohur Mentor Quku, me veprën e realizuar, na i ka hapur dyert për një fushë të re albanologjike, atë të Mjedologjisë.”
Kryeparlamentaria e Shiqpërisë, Znj. Jozefina Topalli në fjalën teksa vlerësoj lart personalitetin e Ndre Mjedës, në disa këndëshikimi, është ndalur tek Mjeda, si një politikan – deputet dhe veprimtarin e tij për t’i shërbyer çështjes Kombëtare. Në vijim të këtij aktiviteti foli poeti i shquar Ministri i Kulturës zoti Visar Zhiti, ish i burgosur politik, duke u shprehur se : “Puna e studiuesit të njohur shkodran Mentor Quku-t, është një vepër që e ka lartësuar poetin, albanologun, politikanin e klerikun Mjeda, në majët me të larta të albanologjisë.”
Gjithashtu, Ministri i Kulturës Visar Zhiti, premtoi që brenda një kohe të shkurtër, tryeza e Mjedës do kthehet në vendin e vet, si u shpreh ai” aty ku peshon me tepër në Shtëpin-Muze të poetit lirik Mjeda në Kukël.”
Akademiku Kolec Topalli, që njihet si një nga përfaqësuesit më të shquar të albanologjisë, në Shqipëri, lëshoi kumtin rreth serisë monografike “Mjeda” më temën: “Dom Ndre Mjeda dhe pasurimi i gjuhës shqipe” . Prof. Koleci, me këtë rast lexoi dhe letrën përshëndetëse të Prof. Ardian Marashi-t Drejtorit te QSA, i cili për shkak të obligimeve nuk ndodhej në Shqipëri.
Në vazhdim të këtij aktiviteti shumë të bukur, sipas programit fjala ju dha studiuesit të talentuar Dr. Gazmend Krasniqi-t, i cili u kthye në Kukël mbas një periudhe 30-vjeçare, dhe lexoi kumtesën më temën: “Një studiues i identifikuar më objektin”.
Në mesin e folësve, ishte dhe Dr. Virion Graçi nga QSA, me kumtesën e tij me temën: “Ringjallja tokësore e Dom Ndre Mjedes”. Ndërkohë, që tudiuesi i njohur i Fishtës, krijuesi i shkencës më të re albanologjike – Fishtollogjisë, Dr. Tonin Cobani, mbajti një kumtesë më një temë mjaft interesante, ku u ndal në disiplinën shkencore Mjedologjin më temën: “Mjedollogjia e Mentor Quku-t si provokim”.
Prof. Dr Begzad Baliu, nga Universiteti i Prishtinës, kishte dërguar kumtesën me titull: “Nga mjedologjia te institucioni i saj”.
Në veprimtarin kushtuar Mjedës, në Kukel, e mori fjalën edhe studiuesia suksesshme, pedagogia veterane dhe e palodhur të Univeristetit të Shkodrës “Luigj Gurakuqi” Prof. Dr. Fatbardha Hoxha, e cila doli para të pranishmeve me kumtesën me temë : “Personaliteti dhe vepra e Mjedës në kolanën e Mentor Quku-t” . Profesoresha Hoxha, u ndal kryesisht ne Bibliografinë e përdorur nga Mentor Quku, si dhe bëri kërkesë publike drejtuar përfaqësueseve të qeverisjes që studiuesit Mentor Quku-t, ti jepej vlerësimi më titullin “Mjeshtër i Madh”.
Një tjetër pedagoge e Universitetit të Shkodrës, ishte dhe Dr. Elinda Ramdani shefe e katedrës së Letërsisë, një studiuese e re, e cila referoi me temën: “Binomi Mjeda -Quku kontribute dhe risi” ku ndër të tjera u shpreh se – :”studiuesi Mentor Quku, është mëshiruar më Mjedën, Ai në çdo qelize të tij ka Mjedë-n dhe vetëm një studiues i tillë mund ta studioi aq shumë dhe mund të shkruaj aq bukur më aq finesë, përkushtim e dashuri, për poetin tonë kombëtar.” u shpreh Dr. Elinda Ramdani.
Dhe si “qershia për mbi tortë” ishte fjala e studiuesit të njohur shkodran, zotit Quku, i cili duke mbyllë ketë aktivitet ri-solli të përjetësuar thënjen e Mjedës” Ma mirë me kenë se mu dukë”. Professor Quku, me thjeshtësinë dhe modestin që e karakterizon, atë u shpreh me këtë rast se – ai ndjehet i nderuar që studiuesit e vlerësojnë punën dhe veprën e tij – Ai kërkoi që kjo punë studimore e nisur prej tij , nuk duhet te vlerësohet vetëm sot, por duhet të punohet dhe në të ardhmen, kur studiuesit do të thellohen edhe me tepër në punën studimore, të nisur prej tij për Mjedën.
Studiuesi i palodhur Mentor Quku dhe pse punoi 40-vite për gjeniun e letrave Shqipe, ende nuk e quan punën e tij të përfunduar, mbasi ai “fsheh” disa projekte të tjera ambicioze të cilat e presin Kishën dhe Shtepinë Muzeore të Mjedës, që në një të ardhme jo të largët të kthehen në Qendër Studimore për studiues shqiptare e të huaj.
Këtë e ka pohuar edhe kleriku dhe atdhetari të shquar, për fe e atdhe Dom Anton Kçira, i cili për shumë vite më radhë punoj dhe udhëhoqi pa u lodhur në famullinë e më të madhe shqiptare në Shtetet e Bashkuara, atë të Shën Palit në Rochester – Detroit, teksa thotë se :” Sikur të mos ishte Mentor Quku, nuk do ishte nxjerr në pah madhështia e figurës së Mjedës, ashtu siç kanë mbetur në pluhurin e harresës shumë figura të tjera të cilat presin të mëshirohen nga studiuesit te rinj”.
REZOLUTA ÇAME U TRADHЁTUA PЁR TЁ DYTЁN HERЁ
Shkruan: Rasim Bebo/ Addison /Çikago
Ndalni, zotёrinj deputetё tё PDIU-sё !…
Keni deklaruar, nёqoftёse nuk do tё aprovohej Rezoluta Çame, ju do tё largoheshit nga Parlamenti. Do tё vinit kusht pёr Rezolutёn Çame nё shkёmbim tё votave. Dhe nёse Qeveria dhe parlamenti do të hezitonte nga presioni i qeverisë dhe i Kishës greke, atëhere ju do braktisnit Parlamentin… Mbani premtimin nёse nuk doni tё jeni tё mallkuar pёr gjithё jetёn si tradhtarë.
Prof. Repishti shkruan: “Unё e shoh kёtё akt (Rezoluta Çame shёn im) si njё nevojё ekzistenciale pёr dinjitetin e Kombit shqiptar, dhe e pёrkrah pa hezitim… Aty ku dёshton “shteti”shoqёria civile e kulturueme ngren zanin dhe mbush zbrastinё e pajustifikuar.”1)
Ndёrsa Pof. Dr. Eshref Ymeri shkruan: “Pёr fatkeqёsinë tonё kombёtare, kombi shqiptar nё Europёn Jugёlindore ёshtё komb pa zot. Turpi e mbuloftё nё jetё tё jetёve klasёn politike shqiptare nё tre-kёndёshin Tiranё- Prishtinё- Shkup, kёtё klasё mercenare tё grekosllavёve. Me kёtё qёndrim tё turpshёm qё mbajtёn ndaj vёllezёrve tanё tё Luginёs sё Preshevёs, kjo klasë politike i vuri njё njollё tё rёndё mbarё kombit shqiptar dhe u bё palё me shovenizmin sёrbomadh, i cili, me shkuljen e lapidarit kushtuar dёshmorёve tё Preshёvёs, tregoi faqe botёs se ёshtё vazhduese dhe mbrojtёs i veprёs gjakatare tё Milosheviçit nё raport me kombin shqiptar. (2). Kurse pёr Çamёrinё, kanë shtatё dekada qё tallen. Parlamenti shqiptar e tradhёtoi dy herё rezolutёn çame, njollё e rёndё kjo pёr kombin, aq sa brezat e ardhshёm zor ta besojnё, se Tirana ёshtё Athina sot. Koço Danaj, kryetari i listёs pёr çёshtjen kombёtare, ka shprehur domosdoshmёrinё e miratimit tё Rezolutёs pёr Çamёrinё nga Parlamenti i Shqipёrisё. Duke i bёrё thirrje PD dhe PS pёr tё votuar kёtё projekt tё rendёsishёm, Danaj u shpreh se mos aprovimi i rezolutёs, do tё thotё tё ringjallish Napolon Zervёn. Ёshtё rezolutё dhe thjeshtё tregon dinjitet. Nё radhё tё parё, Çamёria ёshtё çёshtje territori, nuk ёshtё çёshtje pronash, pronat janё tё individёve, territori ёshtё i shqiptarёve, ёshtё pjesё e kombit shqiptar. Ligji i Luftёs, Shqipёri – Greqi, do të thotë, jo kёto tё dyja nё NATO, pasi janё nё gjёndje lufte … Dy janё mundёsitё, o ne nё NATO, o Greqia nё NATO, tё dy nё NATO nuk mund te jemi, se jemi nё gjendje lufte! A e di shtabi i NATO-s nё Bruksel njё gjё tё tyllё? Sigurisht e di, por nuk bёn zё sepse nuk e ngrenё politikanёt shqiptarё. Si mund te jemi ne edhe nё NATO edhe nё gjёndje lufte me Greqin?!… Sepse lidhet edhe me çёshtjen e territoreve shqiptare tё Çamёrisё. (3).
E tradhёtuan Çamёrinё tё parёt janё drejtuesit e partive Çame, tё ngritur edhe nё pasuri nga agjentёt grekё si Fatos Nano dhe Sali Berisha. Nuk e ka pёr turp Topalli qё mashtron Çamёt, nuk e boton rezolutёn e 2004 nё Fletoren Zyrtare, pas presioneve tё Athinёs. Mes presionit nё rritje tё Athinёs zyrtare dhe provёs sё patriotizmit, kryeministri Sali Berisha pёr tё mbajtur PDIU nё koalicion rriktheu rezolutёn e vitit 2004, e cila asokohe u rrёzua, ndonëse Berisha e konsideron tё miratuar. PDIU, partia e themeluar pёr çёshtjen çame, e mirёpriti kёtё zgjidhje, ndёrsa kёrkoi botimin e rezolutёs nё Fletoren Zyrtare, meqёnёse qёnka miratuar. Por, kjo manovёr, e Berishёs po kthehet nё bumerang. Ndёrsa Jozefina Topalli, nuk guzon ta botojё rezolutёn e pa miratuar nё Fletoren Zyrtare, sikundёr edhe premtoi, pasi do tё acaroheshin marёdhёniet me Greqinё. Berisha urdhёroi kryeparlamentaren Topalli qё rezolutёn çame tё 2004 ta shpalle si tё miratuar dhe tё bindte çamёt se do te botohet sё shpejti nё Fletoren Zyrtare. Por Topalli po mashtron çamёt, pasi ka kaluar afati “15 ditor” pёr ta hedhur nё Fletoren Zyrtare, nga dita kur PDIU mori konfirmimin se rezoluta e 2004 ёshtё miratuar. Pra, ështё thjeshtё njё mashtrim i radhёs, tё cilin edhe vete Shpёtim Idrizi e ka tё qartё. Por interesat e pushtetit tё lejojnё tё bёsh “njё sy qorr dhe njё vesh shurdh”. Kryeministri i vendit do ta kishte tё pa mundur tё miratonte rezolutën, pasi interesat e ngushta me Athinёn zyrtare nuk do ta lejonin. Berisha pёr hir tё interesave tё tij me shtetin helen dhe pёr tё siguruar njё mandat tё tretё, mashtroi sёrish çamёt. Kёshtu rezoluta ka dёshtuar pёr herё tё dytё. Votimi nё 2004.
Eneida Jaçaj shkruan: “Nga proçes verbali i votimit rezulton se Rezoluta Çame fatkeqёsisht ёshtё rrёzuar nё 2004, me kontributin e drejtёpёrdrejtё tё Sali Berishёs dhe Josepina Topallit, qё braktisёn seancёn. Rezoluta ka marrё 53 vota pro, 44 vota tё deputetёve PS tё larguar me urdhёr telefonik nga nga zyra e partisё sё kryetarit tё tyre Fatos Nano, 4 kundra dhe shtatё deputetё kanё qёnё tё pranishёm nё seance, por nuk kanё marrё pjesё nё votim. (Ne parlament ishin 108 deputetё, votuan pro Rezolutёs Çame 53 dhe kundra 57 deputetё). Kёshtu rezoluta nuk mori mё shumё se gjysma e deputetёve qё kanё qёnё tё pranishёm nё seance. Kanё votuar pro edhe deputetёt Dedja, Brokaj, Pepa dhe Prifti. Kundёr kёsaj rezolute kanё votuar Dule, Goxhi, Karamelo Vangjel Tavo dhe socialistёt e larguar para votimit, atëherë Berisha me tё vetёt kanë ikur. (4).
Kryetari i Komisionit tё Jashtёm, Fatos Beja, kishte nxjerrё nga arkivi i Kuvendit votimin e datёs 8 prill 2004, duke bёrё diversion para deputetёve tё kёtij komisioni se, kjo rezolutё ёshtё miratuar, por nuk ёshtё botuar nё Fletoren Zyrtare, pasi kreu i parlamentit nё atё kohё, Servet Pёllumbi kishte deklaruar se kjo rezolutё nuk ishte miratuar.
Rezoluta e 2004.
Rezoluta Çame e vitit 2004 parashikonte forcimin e marёdhёnieve me Greqinё si dhe zgjidhjen nё mёnyrё pёrfundimtare tё çёshtjes Çame, ngarkonte qeverinё e Repeblikёs sё Shipёrisё qё kёtё rezolutё t’ua bёnte tё njohur qeverive dhe istitucioneve ndёrkombёtare qё mund tё kontribuonin nё zgjidhjen e problemit tё Çamёrisё.
Kjo Rezolutё, do tё ishte kundёrshtarja e fortё e rezolutёs greke dёrguar nё atё kohё në O.K.B. dhe E.B. se Çamёria nuk ekziston. Ne do tё kishim portat tё hapura nё arenёn ndёrkombёtare dhe çamet do tё ishin nё trojet e tyre. Kjo ёshtё fatkeqёsia e jonё e madhe, kur kemi njё qeveri armike tё kombit shqiptar.
Prof. Dr. Ymeri thotё: “Ky fakt dёshmon pёrsёri e pёrsёri se ngjarjet e vitit 1999, me sa duket , janё prapa derёs.
PAK HISTORI .
Prej kohёsh ёshtё ndjerё nevoja, qё opinioni botёror tё njohё tё vёrtetёn e dekomentuar mbi çёshtjen e Çamёrisё dhe banorёve tё saj. Libri “The Çam Albanians of greece – A Documentary Story” (Shqiptarёt Çamё tё greqisё – tregim i dokumentuar ), i cili edhe nga titulli shihet qartazi, se shpalos tё dokumentuar tragjedinё çame, ёshtё pёrgjigje adekuate. Pёrmbajtja e librit e informon opinionin ndёrkombёtar mbi krimet qё ushtroi Greqia ndaj shqiptarёve tё Çamёrisё, rreth një shekull mё parё dhe nё vazhdim. Libri mbart njё vlerё tё madhe edhe pёr vetё opinionin shqiptar, pasi shёrben pёr t’u kujtuar tё shkuarёn e hidhur tё kombit shqiptar dhe pёrcjell porosinё pёr tё mos e harruar kёtё tragjedi e cila nuk ёshtё mbyllur akoma, paçka asaj qё pretendon Greqia. Duke folur mbi tematikёn e librit, historiani i njohur dhe antari i Akademis Mbretёrore Britanike, Dr. Noel Malcolm thekson se: “fati i shqiptarёve çamё, ёshtё njё nga sekretet mё tё errёta tё historisё bshkёkohore europiane”. Malcolm bёn me dije se libri ёshtё njё koleksion i dokumentave tё rёndёsishme, qё hedhin dritёn e nevojshme mbi temёn e trajtuar.
Libri ndahet nё tre kapituj kryesorё, qё pёrfshijnё periudhёn e kohёs sё sundimit otoman, periudhёn e marёveshjes sё Lozanёs dhe periudhёn pas Luftёs sё Dytё Botёrore. Libri ilustrohet me harta tё ndryshme dhe me fotografi tё tragjedisё çame, tё nxjerra nga arkivi i UNRRA-s. Rrёfimi i tragjedisё fillon me kalimin e Çamёrisё nё anёn greke tё kufirit, veprim ky qё u realizua sipas vendimit tё Komisionit tё Kufijve dhe protokollit tё Firences nё vitin 1913. Territori i Çamёrisё, me madhёsi pёrafёrsisht tё ngjajshme me territorin qё ka sot Kosova, u bё poligon i ushtrimit tё dhunёs sё egёr greke kundёr shqiptarёve tё Çamёrisё… Plani grek ishte qё shqiptarёt ortodoksё tё asimiloheshin ndёrsa ata myslimanё tё dёboheshin jashtё Greqisё ose tё shfaroseshin nё çfarёdo forme. (5).
Ku jemi sot?… Tё dy partitё Çame tё udhёhequra nga Shpёtim Idrizi PDIU dhe nga Artur Dojaka “Aleanca Popullore”, janё bёrё palё me dy partitё kryesore PD dhe PS, qё vazhdojnё srategjinë e tradhёtarit Ramis Alia. Tё transformuara nё njё Athinё tё dytё nё Tiranё, u lidhёn nё kualicion votash, pa vendosur kusht pёr Rezolutёn Çame. Fjala Çamёri, ёshtё dhimbje koke pёr grekun, prandaj duhet fshirё edhe nё Shqipёri. A ёshtё kjo thikё pёr Çamёrinё?
Në kёtё artikull, dua tё dal para lezuesit, me figurёn e ndritur tё Dr. Noel Malcolm, antari i Akademisё Mbretёrore Britanike, qё shkruan me respekt pёr Çamёrinё dhe per qeverin shqiptare qё po pёrpiqet ta varrosё Çamёrinё. Ta dine kёta mohues tё kombit shqiptar, se “Zgalemi” po lajmёron afrimin e fortunës.
Referencat:
1. Sami Repishti, “Pёrse e pёrkrah…”. “Illyria”, 24-12-2012, f. 28.
2. Eshref Ymeri, “Pёrfaqesin kombёtare, …”, intenet 20- 1- 2013.
3. Koço Dano, “Tё mos votosh rezolutёn…”, intern. 30-3-2013.
4. Eneida Jaçaj, “Topalli mashtron çamёt…”, internet,
5. Daut Dauti, “Noel Malcolm , Çamё…”, Illyria, 22-4-2013, f. 26
Rasim Bebo Addison Çikago, maj 2013.
“Terrori i Serbise…” ne duart e Dick Marty
Libri I prof.dr.Nusret Pllana,,Terrori I Serbise pushtuese mbi shqiptaret1844-1999,,ne duart e Dick Marty/
Nga Skender Karacica/
Libri arkivor-historik,,Terrori I Serbise pushtuese mbi shqiptaret 1844-1999,,i autorit prof.dr.Nusret Pllana(Prishtine)tashme ka bere udhen e gjate ne te gjitha kontinetet qe nga Amerika,Europa dhe Australia e larget per te preznetuar me fakte relevante oret vrastare deri ne shkalle te gjenocidit qe ka kryer Serbia nder vite ndaj popullit shqiptar dhe Kosoves.Per keto njeqind vjet te pushtimit dhe te ripushtimit te Kosoves nga regjimet vrastare dhe antishqiptare te Serbise,ajo me tere mekanizmat e saj diplomatik dhe perms asociacioneve tjera te fushes se propagandes(edhe permes simpoziumeve universitare,kulturore dhe sportive I pati afruar keso kohe matriale me permbajtje te thelle antishqiptare ne Ballkan dhe rreth Kosoves.
Viti 1999 eshte koha kur pergjithmone i eshte ndalur ora vrastare e Serbise ndaj popullit shqiptar dhe te Kosoves,kur me ndihmen e botes demokratike te prire nga SHBA-ja dhe BE-ja i dolen ne krah shpetimit nga asgjesimi deri ne substance te shqiptareve qe me planet sekrete ushtarko-policore serbe planifikohej pastrami entik i territorit te Kosoves qe nuk ishte pare ndonjehere pas Luftes se Dyte Boterore.E tere kjo katrahure antishqiptare u korezua me shpalljen e pavajetresise se shtetit te Kosoves(2008),qe per popullin shqiptar hapet kapitulli i ri i histories dhe endrra shekullore per liri,demokraci dhe mevetesi te kaheve te reja te shtetndertimit te qindar brezave shqiptare nder shekuj.
Ne keto katermbedhjete vjet regjimi serb nuk e ndali propaganden antishqiptare dhe ndaj Kosoves,kur e kur,per te kompremituar para syve te botes me skenaret tashme te njohur per ne.Per te ndertuar skenat e propagandes antishqiptare,regjimi serb e pati autorizuar deputetin zviceran ne Asamblene e Keshillit te Evropes Dick Marty qe te dele me programin e skenarit per gjoja pjestaret e UCK-se paskeshsin keqtrajtuar popullaten serbe per trafikim te organeve.Me paraqitjen e ketyre skenareve shtypi boterore dhe qarqet e ndryshme e priten me indinjate ,,rrugetimin e kolovajzes,,serbe ne Beograd qe kishte per qelllim(vetem)kompremitimin e rrugetimit te shtetit te Kosoves dhe te trgjate ajtave te reja per demokracine dhe lirine si dy elemente themelore te opusit te gjere te lirise dhe te drejtave njerezore ne bote.
Per te kundervene tere makenirene antishqiptare serbe dhe te qarqeve te miqesise me (bakshishet serbe)te njohura per te arritur qellimin e moren me vete edhe Dick Marty,i cili shpejt i mori detyren ne Asamblene e Keshillit te Evropes karshi shtetit te ri te Kosoves,do te jete libri i prof.dr.Nusret Pllana qe kohe me pare iu dergua misionarit nga Zvicrra per te pare skenat me makabre qe ben ushtria dhe policia e Serbise ndaj popullit shqiptar.Libri i N.Pllanes ka fakte relevante me afro 600 fotografi nga masakrat e njohura ndaj shqiptareve te Kosoves nder vitet e renda te kohes,qe si thone shume miq dhe lexues te bibliotekave neper bote,jane rrenqethsese dhe tronditese per opinionin e gjere intelektual dhe te fushave te dijes shkencore.
E kam marre kete hap,thote prof.dr.Nusret Pllana,qe librin tim te nisi per ne adresen e Dick Marty dhe te institucioneve parlamentare dhe te Asmablese se Keshillit te Evropes qe edhe njehere te shohin me syte e vet tere katrahuren shekullore te oreve vrastare mbi shqiptaret dhe Kosoven regjimi serb ne Beograd dhe deputeti i institucionit europian te mendoje me mire dhe mos te bie pre e kurthave te kurdisura nga qarqet natishqiptare serbe dhe te perkrahesve te shperblyer ne stilin e njohur serb.
Me nismen e LQSHA-se(Joe DioGuardi)dhe te SHSHA-se ne Cikago,libri i prof.dr.Nusret Pllana tashti eshte vendosur ne sirtaret e Bibliotekes Nderkombetare te Kongresit Amerikan ne Uashington,i cili po lexohet me vemendje nga shume lexues zyrtar te Departamentit te Shtetit dhe te fushave tjera politike dhe te diplomacise.
ERNEST KOLIQI –110 VJETORI I LINDJES
Nga Frank Shkreli/
Ne Foto: At Gjergj Fishta, Asdreni, Lasgush Poradeci dhe Enest Koliqi/
110 vjetë më parë, më 20 Maj, 1903 lindi në Shkodër Ernest Koliqi. Unë kam pasë fatin e mirë ta njoh Profesor Koliqin gjatë qendrimit tim si refugjat në Romë, para se të vendosesha në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. E kujtoj si një njeri të thjeshtë dhe tepër të afrueshëm me gjithkënd. Por mbi të gjitha, ai ishte një gjigant i letërsisë dhe i kulturës shqiptare me merita të konsiderueshme.
Përveç meritave të mëdha në nivelin kulturor dhe gjuhësor, një kontribut i rëndësishëm kombëtar i mohuar i Ernest Koliqi, ose për të cilin flitet shumë pak ose aspak, është hapja e shkollave të para në gjuhën shqipe në Kosovë, nën drejtimin e tij si ministër, kur Kosova u bashkua me Shqipërinë gjatë luftës — ndëkohë që shkollat shqipe ishin të ndaluara nga okupatorët serbë. Ai ndihmoi gjithashtu edhe në sigurimin e bursave për studentë shqiptarë nga Kosova për trajnimin e tyre në Itali dhe Austri. Meritat e Ernest Koliqit, para dhe pas Luftës së Dytë Botërore janë të mëdha, por fatkeqsisht gjatë periudhës së regjimit komunist të diktatorit Enver Hoxha, ndonëse edhe sot, Ernest Koliqi vazhdon të gjykohet për aktivitetin e tij të shkurtë politik dhe jo të vlersohet për kontributet e tija monumentale ndaj letërsisë, kulturës dhe gjuhës shqipe në përgjithësi.
E vërteta, unë nuk e ndjejë veten as të aftë dhe as të denjë të shkruaj për këtë personalitet të madh të gjuhës dhe kulturës shqiptare.
Por nuk mund durohem pa e kujtuar atë me rastin e këtij 110 vjetori të lindjes së tij, pasi kisha fatin ta njihja në rininë time.
Megjithse kur e kam njohur në fillim të 70-ave, ai ishte në moshë të shkuar — Ernest Koliqin e mbajë mend dhe e kujtoj si njeri të palodhëshëm dhe të papërkulshëm ndaj sfidave dhe vështirsive, dhe të gjithmonë i qeshur. Ishte themelues dhe pronar i revistës së famshme ”Shëjzat”, një ndërmarrje këjo që ai e vazhdoi së botuari deri në momentin e fundit të jetës. Revista ”Shëjzat”, në të vërtetë, ishte një pasqyrim i talentit të tij, i dashurisë për letrat shqipe dhe i atdhedashurisë, por njëkohsisht ishte edhe simbol i aftësisë së tij për të mbledhur rreth vetes bashkpuntorë e shkrimtarë, të cilët si edhe vet Koliqi, ia donin të mirën kombit shqiptar. Ernest Koliqi, duke besuar në fjalën e urtë, ”trimi i mirë me shokë shumë”, rreth ”Shëjzave”, mblodhi një numër të madh shkrimtarësh dhe eksponentash të kulturës dhe gjuhës shqipe në mërgim, të cilët për kontributet e tyre nuk kërkonin asnjë shpërblim, por që për objektiv kishin, vetëm e vetëm, përkushtimin e tyre ndaj çështjes kombëtare. Ata ishin, ajka, undyra e shkrimtarëve dhe intelektualëve shqiptarë në mërgim, të cilët i shkuan pas këtij burri të madh të letrave shqipe.
Karl Gurakuqi, njëri prej bashkpuntorëve dhe njohësve më të mirë dhe bashkohas i Ernest Koliqit, duke iu referuar bashkpunimit të gjërë të intelektualëve me revistën Shëjzat e Koliqit, ka shkruar se, ”Nuk ka ngja ndonji herë në shtypin tonë, qoftë mbrenda në Shqipni, qoftë jashtë Atdheut, që një revistë të ketë pasë nji numër kaq të madh bashkpuntorësh.” Karl Gurakuqi vazhdon me vlerësimin e tij se, “Këjo don të thotë se për Koliqin ushqehet nji nderim i posaçëm; emëni i Tij me veprat e çmueshme e të shumta ka ba që secili e ka pasë për nder me e vu nën flamur të Tij dhe bashkë me te, me u përpjekë të mbajnë gjallë flakën e dashunisë së kombit e të gjuhës shqipe.”
Këtë flakë dashurije për gjuhën dhe kombin shqiptar, Ernest Koliqi e ka shprehur në të gjithë veprat e tija, por sidomos në kryeartikujt e rëvistës Shëjzat, shumë prej të cilave kam patur fatin t’i lexoj — mendime të cilat, megjithëse të shkruara më shumë se një gjysëm shekulli më parë, mbeten edhe sot aktuale. Në ato komente, lexuesi dallon qartë ndiesitë e tija atdhetare. Në shkrimet e tija, sipas vet autorit, askush “Nuk gjenë në to asnji rresht që mos të naltësojë fisnikinë e kombit, ose që të cenojë nderin dhe idealet e gjindes arbnore.”
Në një koment në Shëjzat e vitit 1971 të titulluar, “Njerëzija”, Profesor Ernest Koliqi shkruan se me mburrje shqiptohet fjala demokraci, nga ata që ndoshta as nuk dinë preardhjen e saj etimologjike, ose nga ata politikanë që, sipas At Gjergj Fishtës, “venë kapelë në krye e lidhin kravatë në fyt.” Demokracia e vërtetë sipas, Ernest Koliqit, nuk është “Pështjellim ideshë dhe panjerzi sjelljesh”, por ajo ,“Lypë harmonizim vullnetesh e qellimesh nepërmjet bisedimesh të lira e të kthiellta. Rrahen çashtjet mirë e mirë, mandej fiton davanë shumica. Ndër ne Shqiptarët, përkundrazi, t’ashtuquejtunit demokratë duen të shtërngojnë (detyrojnë) të madh e të vogël me iu nënshtrue — arsye e pa arsye — mendimeve e qellimeve të tyne, madje edhe kur ndodhen në pakicë…….Secili grup ngujohet në kullë të ideve të veta. S’ka vend për shoshitje të kthiellta mendimesh. Kush nuk ndodhet i përfshim në një gji të grupit, ashtë anmik, njeri i urrejtshëm që duhet asgjësue, po qe e mundun, ose me e shnderue me akuza e shpifje shnjerzuese.”
Në një editorial tjetër, “Politika dhe Kultura”, të vitit 1965, duke shkruar për atdhedashurinë thotë: “Animirë, si mundet t’i thotë vetes “atdhetar”, ai bir Shqipje, që për arsye shkalle shoqnore, ja rrjedhimi shtëpijak, ja feje ja krahine, e shikon shtrembët dhe e mëninë bashkëgjaksin (bashkombasin) e vet a thue se Shqipnija nuk ashtë çerdhe e përbashkët, por llogor ku fati na dënon me kalue jetën? Pra, vetija e parë e një atdhetari qindron në dashuni për vëllaznit e një gjaku e të një gjuhe. Mos e mënijë atë edhe nëqoftse nuk të pëlqen…..po qe më i shkolluem ndriçoje, po qe ma i pasun ndihmoje….Tue përbuzun bashkombasin, cili do të jetë ai, dhe pa asnji bazë themelore, ti mohon mundësinë e bashkjetesës kombtare, vërteton fjalët e të huejve që s’na duen, e të cilët trumbetojnë se Shqiptaët s’janë të zotët t’i krijojnë vetes nji atdhe.”
Duke komentuar për kulturën politike të kohës por që pasqyron edhe gjendjen aktuale të politikës shiptare, ai thotë se “veprimtaria politike e cila nuk ndiçohet prej kulturës nuk ashtë gja tjetër veçse nji lojë kote, që argëton ndoshta ata që e lozin, por pengon ecjen e kombit mbi udhën fatale të historisë.”
Në një koment tjetër në Shëjzat e vitit 1969, Profesor Ernets Koliqi shkruan se, “Shqiptarët, pleq e të rij qofshin, ndër lëvizje turbulluese ideologjike, duhet të përpiqen me sjellë ujin në mulli të atdheut, tue u frymëzue nga mendime e idena shqiptare dhe jo prej atyne të marra nga të huajtë të cilët duen të ndreqin puntë e veta, e me zi ç’pressin të gjëjnë torollakë që ua a ngjesin falas dorën.’’
Dhe një kryeartikull drejtuar një të riu letrar, në një numër të Shëjzave të vitit 1970, Ernest Koliqi këshillon të rinjtë se si të gjitha kombet e tjera, edhe kombi shqiptar duhet t’i përshtatet zhvillimeve shoqërore të njerëzimit dhe tu bashkohet dialogjeve me përfaqsues qytetërimesh dhe kulturash të ndryshme, por ai thekson rëndësinsë e besnikërisë ndaj traditave dhe kulturës shqiptare në rend të parë, duke thënë: “Brigjet e Atdheut tonë të adhuruem njomen nga valet e kaltëra të Mesdheut, ku lulzuan besimet e qytetnimit që përfaqsohen në gjinden arbnore. Ashtë vetvrasje përpjekja me tha langjet ushqyese të qytetnimeve mesdhetare në rrajët e thella të kombësisë. Pranverat e reja të shqiptarizmit, prej atyne langjeve do të bijnë e do të hapen në mbrekulli gjethesh e lulesh. Vepra arti dalë nga mendja e zemra e Shqiptarit duhet të depërtohen nga fryma, nga ersimi i tokës s’onë, e të vrumulisin me fuqinë e humus-it të shqiptarizmit, humus ky i grumbulluem në shpirt e në gjak të fisit shqiptar gjatë mija vjetësh. “
Fjalët, veprat dhe shkrimet e Profesor Ernest Koliqit kanë qenë dhe janë visare të çmueshme dhe gjithnjë aktuale për kombin shqiptar. Duke lexuar shkrimet e tija të shfaqet pasqyra e pastër e patriotizmit dhe atdhedashurisë së tij, por edhe e shqetësimeve të tija të zemrës si një atdhetari, poet e shkrimtar, që vdiq në mërgim, i përbuzur dhe larg rrethit të familjes.
Le të shërbejë ky përvjetor, që më në fund, sipas akademikut dhe ekspertit të letërsisë shqiptare, kanadezit, Robert Elsie që , “Kritikët modernë në Shqipëri, të cilët vet kanë mbijetuar Stalinizmin gjysëm shekullor, të jenë më të kuptueshëm, më të arsyeshëm dhe më sensitivë ndaj kompromiseve, që shpesherë shkrimtarët dhe intelektualët janë detyruar të bëjnë nën urdhërat e regjimeve ekstreme. Si figurë letrare dhe kulturore, Ernest Koliqi ishte dhe mbetet një gjigant”, thotë Profesor Robert Elsie, në një shkrim për Ernest Koliqin.