s p – Page 1426 – Dielli

SHKOLLA SHQIPE “CHILDREN OF THE EAGLE”, GJUHA DHE IDENTITETI KOMBËTAR I SHQIPTARËVE NË AMERIKË

September 29, 2023 by s p

Drita Gjongecaj themeluese dhe drejtuese e Shkollës Shqipe “Children of the Eagle” në New York, USA, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në New York, USA, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe, historisë dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me Drita Gjongecajn bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I SHKOLLËS SHQIPE “CHILDREN OF THE EAGLE”

Shkolla e Trashëgimisë Shqipe “Children of the Eagle” ushtron aktivitetin e saj në tri zona të NY, në Bronx, në Westchester County dhe në Yorktown Heights. Ajo ka si synim që nëpërmjet ruajtjes së gjuhës, njohjes dhe ruajtjes së traditave të vyera, trashëgimisë kulturore, njohurive rreth gjeografisë, historisë shekullore, etj. të promovojë tek fëmijët dhe të rinjtë atdhedashurinë dhe krenarinë për prejardhjen e tyre. Programi i ka fillimet që nga viti 2014 dhe dy vite më vonë ka marrë zyrtarisht nga shteti i NY statusin e organizatës jofitimprurëse 501(c)3.
Qëllimisht e kemi emërtuar shkollën në Anglisht “Fëmijët e Shqiponjës” duke dashur që nxënësit tanë ta përfaqësojnë dhe përcjellin me krenari këtë symbol të lashtë edhe tek bashkëmoshatarët jo shqiptarë në ambientet ku ata studiojnë, jetojnë, apo në aktivitete të shumta ku ata marrin pjesë.
Ashtu si në programe të ngjashme, fëmijët janë të moshave të ndryshme dhe për më tepër, njohuritë e tyre gjuhësore variojnë edhe brenda së njëjtës grup-moshë, gjë që e vështirëson punën e mësuesit.
Përfitoj nga rasti të theksoj këtu se Children of the Eagle është themeluar nga një grup arsimtarësh profesionistë, të licensuar nga shteti i NY si mësimdhënës apo edhe si drejtues shkollash. Megjithëse ato punojnë me kohë të plotë në Departamentin Shtetëror të Arsimit, me përkushtim, japin nga koha e lirë dhe i shërbejnë komunitetit tonë nëpërmjet programit të Children of the Eagle. Mësueset tona kanë përvojë të gjatë në punën me nxënësit dhe sjellin metodat e duhura shkencore duke adresuar nevojat individuale gjuhësore të cilat ndryshojnë nga një fëmijë te tjetri.
Vëmëndje të vecantë i kushtojmë motivimit të fëmijëve për ta mbajtur gjallë interesin në mësimin e gjuhës. Një nga këto metoda përfshin përdorimin e teknologjisë në forma të ndryshme. Videot, mësimet interaktive, lojërat e deri te vallet e këngët, e sjellin gjuhën në variante të ndryshme dhe krijojnë mundësi bashkëbisedimi ndërmjet fëmijëve. Në njërën nga qendrat tona, në shkollën publike PS/MS 83 në Bronx fëmijët tanë përdorin edhe palestrën dhe sipas preferences luajnë basketball, volleyboll, apo lojëra popullore nëpërmjet të cilave zgjerojnë dhe ushtrojnë fjalorin shqip. Një risi qe kemi sjellë me programin tonë janë ekskursionet, vizitat e nxënësve në qendra të ndryshme në mënyrë që ata t’i shohin ato cka mësojnë në klasë nga një perspektivë tjetër. Mbresa të shumta fëmijët ruajnë nga vizita në selinë e Federatës Panshqiptare Vatra, te Konsullata e Kosovës në New York apo aktiviteti i Ditës Ndërkombëtare të Gjuhës Amtare nga nxënës me prejardhje të kombësive të ndryshme në Queens.

KURRIKULA MËSIMORE

Baza e mësimdhënies janë textet e përbashkëta të miratuara nga institucionet arsimore të Shqipërisë dhe Kosovës. Megjithatë, të kushtëzuar nga niveli i ndryshëm gjuhësor i nxënësve, mësueset tona përgatisin vetë materiale me bazë të caktuar tematike duke ofruar kështu shumëllojshmëri dhe duke diferencuar mësimdhënien në grupe të vogla edhe brenda të së njëjtës klasë. Kjo e shton ngarkesën e mësuesit dhe kohën e përgatitjes për mësim, ndonjëhere duke shpenzuar edhe nga xhepi i tyre që të sigurojnë një bazë materiale sa më të prekshme për nxënësit.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË NEW YORK

Ndonëse të gjithë jemi të ndërgjegjshëm se sot mundësitë janë të shumta për mësimin edhe të më shumë se një gjuhe, përsëri e themi me bindje se shkolla dhe mësimi i drejtpërdrejtë luajnë një rol të pazëvëndësueshëm në përvetesimin dhe ruajtjen e gjuhës. Mësimi i gjuhës shqipe dhe kulturës shqiptare në programet tona të diasporës janë më shumë sesa didaktike; ato i shërbejnë cështjes kombëtare të ruajtjes së identitetit. Është e rëndësishme të ritheksohet këtu se përvec mësueseve që me përkushtimin e profesionalizmin e tyre tejkalojnë shumë vështirësi, mbështetja e prindërve dhe e komunitetit është kyce për vazhdimësinë e programit tonë. Ne duam që sa më shumë fëmijë ta ndjekin mësimin formal të gjuhës shqipe në mënyrë që të aftësohen ta flasin, lexojnë dhe shkruajnë atë. Vetëm duke i koordinuar përpjekjet tona, mund të arrijmë suksesin e dëshiruar dhe të formojmë një brez që i njeh rrënjët e veta dhe e ruan identitetin e vet kombëtar.

AMERIKANËT MBËSHTESIN DHE INKURAJOJNË MËSIMIN SHQIP

Në New York dhe të gjithë Amerikën, mësimi dhe ruajtja e gjuhëve jo vetëm mbështetet por edhe inkurajohet. Kjo jo vetëm për ruajtjen e gjuhës së prejardhjes por edhe për faktin se dy-gjuhësia është më shumë se thjesht të folurit e dy gjuhëve. Dy-gjuhësia u ndihmon nxënësve të bashkëjetojnë natyrshëm midis dy kulturave dhe të rrisin potencialin e tyre individual për të konkuruar denjësisht në botën globale.
Përsa u përket organizatave shqiptare, ne kemi marrëdhënie shumë të mira me një numër të konsiderueshëm të tyre. Një bashkëpunim të ngushtë dhe mbështetje kemi gjetur sidomos tek Organizata Shqiptaro-Amerikane e Grave Motrat Qiriazi, Vatra, Albanian Culture TV, etj.

MËSIMDHËNIA PËRMES TEKNOLOGJISË DHE DYGJUHËSIA

Përdorimi i teknologjisë erdhi si domosdoshmëri gjatë kohës së pandemisë. Shkolla Shqipe “Children of the Eagle” ishte shkolla e vetme që ofroi mësim të plotë online nëpërmjët platformës Google Classroom, platformë që u përdor në të gjitha shkollat publike në NY. Për më tepër, mësuesit tanë të licensuar dhe punësuar në arsimin shtetëror të NY ofruan një seri trainimesh për mësues të shkollave shqipe në disa shtete të Amerikës dhe Evropës, përfshi edhe vendet amë, Shqipëri dhe Kosovë. Edhe tani, mësuesit tanë kanë qasje dhe përdorin Smartboards (tabela te sofistikuara elektronike) dhe pajisje tjera elektronike që e bëjnë mësimnxënien më të prekshme dhe efektive. Një falenderim shkon këtu për Ambasadën Shqiptare në Washington DC dhe Qendrën e Botimeve për Diasporën që na kanë siguruar versionin electronik të librit “Gjuha Shqipe dhe Kultura Shqiptare”. Megjithatë, programet tona kanë edhe vështirësi që kanë të bëjnë kryesisht me mungesën e mbështetjes financiare, me orarin e pamjaftueshem (një herë në javë), apo me konfliktin në kohë me programet sportive.

KUSH ËSHTË DRITA GJONGECAJ?

Zonja Drita Gjongecaj është prej 12 vjetësh z/v drejtore në shkollën publike Theodore Schoenfeld, në Bronx, NY. Është diplomuar në Universitetin e Tiranës, dega Gjuhë-Letërsi.
Pas ardhjes në Amerikë, ka kompletuar masterin a saj të parë shkencor në mësimdhënien e anglishtes për folësit e gjuhëve të tjera (Teaching English to Speakers of Other Languages– TESOL). Më pas ajo përfundoi studimet pas-universitare në kolegjin mjaft prestigjioz në lëmin e arsimit, Bank Street College of Education si drejtuese metodike në fushën dygjuhësore dhe anglishtja si gjuhë e dytë (Bilingual and ESL Teacher Leadership Academy). Më tej, ajo ka kompletuar gjithashtu Masterin Arsimor dhe është liçensuar në Drejtim/Administrim shkolle në shtetin e New Yorkut.

Znj. Gjongecaj është themeluese dhe drejtuese e Shkollës Shqipe “Children of the Eagle”. Gjithashtu është themeluese dhe kryetare e organizatës së dy gjuhëve dhe kulturave paralele shqiptaro-amerikane (The Association of Albanian American Dual Language and Culture [AADLC]). Prej 6 vjetësh kjo organizatë mban seminarin shkencor-arsimor “Arritje dhe Perspektiva të Mësimdhënies së Gjuhës Amtare në Shkollat e Diasporës” me shtrirje në disa shtete të Amerikës dhe Evropës. Një përmbledhje e prezantimeve të tri seminareve të para është botuar në librin me të njëjtin titull. Libri i vjen në ndihmë jo vetëm mēsuesve por dhe prindërve që punojnë me fëmijët për ruajtjen e gjuhës sonë. Librin mund ta gjeni në Amazon dhe Barnes and Noble (ISBN: 978-1-7371943-0-9).

SUKSES I MADH I SHAHUT SHQIPTAR

September 29, 2023 by s p

13-vjeçarja Kler Çaku, me 7 fitore dhe 2 barazime, shpallet KAMPIONE EUROPE, në Kampionatin e Rapidit, që sapo mbaroi në Slloveni, për vajzat deri në moshën 14-vjeçare. Lajmin e bëri të ditur Federata Shqiptare e Shahut.

Fantazi e çuditshme

September 29, 2023 by s p

Nga Merlin Tushe

Shtator 2023/

Fantazia e njeriut, ku nuk të çon. Ato janë nga më të çuditshmet. Një restorant në Manhattan, New York, kishte rrethuar lokalin e tij në trotuar me një gardh me dërrasa ngjyrosur në blu. Ngjitur pas gardhit, kishte vendosur tetë palë pantallona të gjata xhins, të cilave u kishte veshur këpucë me taka, pa taka, të sheshta apo sportive, i kishte mbushur me dhe e brenda tyre kishte mbjellë lule. Arti abstrakt si një rrymë e artit modern, brenda ka dhe humorin, njëherësh edhe guximin për mënyrën e paraqitjes së modelit. Turistëve e kalimtarëve të rastit i tërhiqte syrin ky atraksion figurativ dhe ndalonin për të fotografuar.

Nëse gjatë viteve të diktaturës komuniste në Shqipëri një vepër arti, letrare, pikturë apo skulpturë do të cilësohej abstrakte, autori do të dënohej për agjitacion – propagandë kundër pushtetit popullor. Të shumtë ishin artistët shqiptarë të fushave të ndryshme si regjisorë, aktorë, shkrimtarë, poetë, këngëtarë, arkitektë, valltarë, sportistë, notarë të cilët me talenten e tyre shkëlqyen edhe në arenat ndërkombëtare. Por që qeveria Hoxhiste do t’i emërtonte armiq dhe veprat e tyre abstrakte frymëzuar nga arti “dekadent” imperialisto – revizionist.

Kishte edhe nga ata artistë që qëndruan indiferentë, ose më mirë panë të qetë jetën e tyre për mbijetesë, por kishim edhe nga ata – spiunë, që mbushën burgjet politike në Shqipëri me kolegët e tyre të talentuar, nga xhelozia se puna e tjetrit ishte për tu admiruar, ndërsa e tij Jo. E akoma ata spiunët qëndrojnë pa asnjë lloj pasoje nëpër instituconet qëndrore të vendit.

Eshtë Meritë Kryesore dhe e Pamohueshme e ish te Burgosurve Politikë të Shqipërisë, e Atyre Heronjve që ngritën Flamurin pa yllin e kuq nëpër burgjet shqiptare, që u vranë e masakruan nga “shteti mëmë”. Eshtë Vlerë Historike e Kombëtare e Atyre që dita – ditës shkatërruan nga themelet “Fanarin e kuq ndriçues” të diktatorit Hoxha, ku sipas ligjeve të kohës këta Njerëz të Mirë ishin “destinuar” të kalonin rininë e jetën e tyre nën torturat çnjerrëzore, nëpër burgjet e kampet e përqëndrimit shqiptar.

Ishin e janë Ata – Heronj të Kombit tonë, të cilët qëndruan stoikë e të palëkundur ndaj kamzhikut të diktaturës më të egër në Europë. Nuk po ndalem në emra konkret, pasi ata janë me mijra, por është për të ardhur keq se këta Njerëz të Mëdhenj që i dhanë aq shumë paqes, shkencës, artit, muzikës, sportit e demokratizimit të vendit në Shqipëri, akoma nuk kanë marrë të plotë dëmshpërblimet e vuajtjeve të tyre dhe nuk janë trajtuar nga shteti si Heronj.

Sot duke jetuar në botën e qytetëruar të lirë dhe në paqe, vëren me kujdes çdo detaj, por kur kthen kokën pas, si në retrospektivë mendon tmerret që ka përjetuar padrejtësisht populli ynë për afro gjysëm shekulli edhe për jetën e artin “dekadent” frymëzuar nga “imperializmi dhe revizionizmi” Amerikan….

Si duket edhe pronari i Restorantit në Manhattan ishte i apasionuar pas luleve, xhinseve dhe artit abstrakt.

Kuvendi miratoi Rezolutën nëpërmjet së cilës dënon sulmin terrorist të organizuar nga Serbia në veri të Kosovës

September 29, 2023 by s p

Kuvendi i Republikës së Kosovës, në seancën plenare, drejtuar nga kryetari Glauk Konjufca, më 97 vota për, asnjë kundër dhe asnjë apstenim, miratoi Rezolutën nëpërmjet së cilës dënon sulmin terrorist në veri të organizuar nga Serbia.

Kryetari i Kuvendit, Glauk Konjufca, e paraqiti përmbajtjen e rezolutës para deputetëve, me propozim të grupeve parlamentare.

Në tekstin e rezolutës thuhet se Kuvendi i Republikës së Kosovës dënon me termat më të ashpër sulmin terrorist të organizuar nga Republika e Serbisë mbi Policinë e Kosovës më datën 24 shtator 2023, si dhe kërkon nga faktori ndërkombëtar që të ushtroj ndikimin e tij për ta ballafaquar Serbinë me rolin e saj në raport me organizimin dhe mbështetjen e çdo llojshme që i ka bërë grupit terrorist për sulmin në veri të Republikës së Kosovës.

Kuvendi nëpërmjet kësaj rezolute vlerëson punën, angazhimin dhe rezultetet e jashtëzakonshme të institucioneve të sigurisë së Republikës së Kosovës dhe të institucioneve partnere ndërkombëtare të sigurisë (Eulex dhe KFOR), në aksionin e përbashkët për të smbrapsur dhe asgjësuar sulmet terroriste të organizuara nga Serbia në veri të vendit.

Po ashtu, Kuvendi kërkon nga Qeveria e Republikës së Kosovës që të bashkëpunoj me aleatët ndërkombëtarë, veçanërisht me SHBA-të, për të fuqizuar Shtetin e së Drejtës dhe vlerat e përmbashkëta euro-atlantike.

Në pikën shtatë të kësaj rezolute, Kuvendi konstaton nevojën për hetim ndërkombëtar ndaj Republikës së Serbisë lidhur me organizimin e aktiviteteve terroriste dhe vazhdimin e ekzistencës së kampeve stërvitore të grupeve terroriste në territorin e Serbisë.

Seanca plenare nisi me një minutë heshtje në nderim të heroit Afrim Bunjaku, i vrarë në veri të vendit nga një grup terrorist serb.

Kryetari Konjufca njoftoi se pas konsultimeve me grupet parlamentare është vendosur që kjo seancë të mos nis me deklarimet jashtë rendit të ditës dhe me pyetjet parlamentare, por që deputetët të propozojnë një projektrezolutë lidhur me dënimin e sulmit terrorist serb në veri të Kosovës.

Por, paraprakisht ai tha se do të flasin përfaqësuesit e grupeve parlamentare dhe kryeminstri i Qeverisë së Kosovës, Albin Kurti.

Shefja e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kuasri- Lila, duke iu referuar rënies në detyrë të rreshter Afrim Bunjaku, tha se Kosova të dielën e kaluar humbi një rreshter, por fitoi një hero.

Sulmin terrorist në veri të Kosovës, ajo e vlerësoi të derigjuar direkt nga Beogradi zytar.

“E diela që lamë pas shpërfaqi një plan të organizuar dhe të derigjuar direkt nga Beogradi, për të ndezur zjarrin e një konflikti të ri në Kosovë. Asnjë fakt nuk çon në ndonjë përfundim tjetër. Prej mjeteve logjistike, ushtarake, transportimit të armatimit, e tëra ishte skenar i përgatitur në kampet e trajnimit në Serbi, për të cilat autoritetet e sigurisë dhe intelegjencës së Kosovës ka muaj që kanë paralajmëruar. Dëshmitë nga vendi i ngjarjes, fotografitë dhe sasia e armatimit plotësojnë skenarin, i cili parashihte luftë, ndarje dhe destabilizim të Kosovës në një rrugë të pakthim për vendin tonë dhe për rajonin”, theksoi Kusari- Lila.

Ndërkaq, kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës (PDK), deputeti Memli Krasniqi, pasi dënoi edhe njëherë sulmin terrorist në veri të Kosovës, tha se mposhtja e grupit terrorist në Banjskë nuk është përfundimi i qëllimeve dhe synimeve të Serbisë karshi Kosovës.

Ai shtoi se për PDK-në, është krejtësisht e qartë se organizimi dhe orkestrimi i sulmit terrorist mbi Republikën e Kosovës adresën kryesore e ka në Beograd.

“Në periudha sfiduese si kjo, kur është cënuar integriteti territorial, sovraniteti i shtetit tonë dhe siguria e qytetarëve tanë, për PDK-në, siç ka qenë gjithmonë, interesi nacional i vendit është dhe do të mbetet mbi të gjitha. Si PDK, i kemi ofruar mbështetjen tonë të plotë të gjitha institucioneve të sigurisë në përballje me këtë situatë. Objektivi ynë është të mbrojmë atdheun tonë dhe të garantojmë sigurinë e çdo qytetari pa dallim feje apo etnie.

Prandaj, në këtë periudhë, është thelbësore që të gjithë faktorët politikë shqiptarë të lënë mënjanë mosmarrëveshjet dhe të qëndrojnë së bashku në mbështetje të vendit tonë”, deklraroi Krasniqi.

Edhe kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), deputeti Lumir Abdixhiku, vlerësoi se plani dhe sulmi terrorist në Banjskë ishin të organizuara nga Serbia, në krye të së cilit qëndronte krimineli, tashmë i shndërruar në terrorist, Milan Radojçiq.

Ai tha se qëllimi i këtij sulmi nga Serbia ishte i qartë, krijimi i një realiteti të ri në veri të Kosovës, duke shkaktuar edhe viktima.

Marrë parasysh situatën nëpër të cilën po kalon Kosova, Abdixhiku bëri thirrje për mençuri, në mënyrë që të fitohet edhe beteja politike.

“LDK-ja me të gjithë kapacitetet e saj do të mbështesë institucionet e Kosovës në përballje të tilla pa dyshim. Por sot na duhet mençuri. Atë që e fituam në Banjskë na duhet ta fitojmë me politikë.

Këtë situatë duhet ta përkthejmë në pozicionin e Kosovës. Bashkërendimi me aleatët sot është jetësor. Duhet t’i mbajmë aleatët në krah. Propozimi djeshëm i presidentes së vendit është në vijë me qëndrimin tonë”, ka tha Abdixhiku.

Tutje, kryetari i Aleancës për Ardhmerinë e Kosovës (AAK), deputeti Ramush Haradinaj tha se ajo që ndodhi të dielën ishte një sulm terrorist nga një formacion terrorist i sponsorizuar nga Serbia.

Kjo, shtoi deputeti Haradinaj tashmë është më së e qartë dhe se sulmuesit e morën përgjigjën e duhur.

“Institucionet e sigurisë së Kosovës, Policia e Kosovës në koordinim me aleatët ndërkombëtarë i mposhtën me turp dhe vërtetuan se asnjëherë askush nuk mund ta rrezikojë Kosovën. Një rezolutë që dënon sulmin terrorist dhe sponsorët e terrorizmit është e drejtë dhe se Kuvendi duhet ta miratoj. Në këtë rezolutë kërkoj që të përfshihet kërkesa për hetim ndërkombëtar, i cili do të ndihmonte jo vetëm zbardhjen e imponimit të Serbisë në këtë sulm terrorist ndaj Kosovës, por do të ndihmonte edhe bashkësinë ndërkombëtare që të ndëshkojë sponsorët e terrorizmit dhe terroristët”, theksoi Haradinaj.

Më pas, në emër të Grupit Multietnik, deputeti Enis Kervan, tha se i jap mbështetje pjesëtarëve të Policisë së Kosovës, të cilët çdo ditë e vënë jetën e tyre në rrezik për të mbrojtur kushtetutshmerinë e Kosovës.

“Sot, qëndrojmë të bashkuar kundër terroristëve, të cilët mundohen të minojnë përparimin e fituar me shumë vështirësi. Prandaj, sot dhe gjithmonë e kujtojmë heroin Afrim Bunjaku si një oficer të guximshëm, si një simbol të përkushtimit dhe të sakrificës së të gjithë atyre që i shërbejnë Kosovës.

Kujtimi i tij do të na frymëzojë përgjithmonë që të përpiqemi për një të ardhme më të sigurtë. Së bashku si përfaqësues të popullit ne zotohemi ta ndërtojmë trashëgiminë e tij, duke punuar pa u lodhur për të mbrojtur vlerat e demokracisë, paqes dhe drejtësisë, të cilat përcaktojnë të ardhmen evropiane të Republikës së Kosovës”, tha Kervan.

Në vazhdim, kryeministri i Qeverisë së Republikës së Kosovës, Albin Kurti, pasi paraqiti një rezyme për sulmin terrorist serb në veri të vendit, tha se sulmuesit të cilët arritën të ikin duhet të ekstradohen, duhet të dorëzohen në organet e Republikës së Kosovës.

“Organizatat ‘Mbrojtja Civile’ dhe ‘Brigada Veriore’ duhet të shpallen organizata terroriste edhe nga shtetet tona mike, partnere, aleate ashtu siç bëri Qeveria e Republikës së Kosovës, në mbledhjen e saj me 29 qershor sivjet. Për këtë akt të agresionit ndaj Kosovës, Serbia duhet të sanksionohet e ndëshkohet ndërkombëtarisht. Nëse kalon e pandëshkuar atëherë ajo do ta përsërisë krimin.

Armatimi ushtarak dhe trajnimet luftarake që i kishin profesionistët serbë, të cilët sulmuan në Banjskë të Zveçanit të dielën janë që të gjitha nga Serbia dhe të freskëta në kohë”, tha Kurti.

Edhe nga foltorja e Kuvendit, kryeministri Kurti falënderoi të gjitha shtetet, të cilat e dënuan sulmin terrorist e kriminal në Banjskë të Zveçanit, si pasojë e aktit agresiv të Serbisë dhe për mbështetjen që ato i kanë dhënë Republikës së Kosovës.

“Lufta kundër krimit e terrorit të sponsorizuar nga Serbia vazhdon, dhe ajo do të përfundojë medoemos me fitoren e shtetit tonë të pavarur, Republikës së Kosovës, vlerave dhe interesave të saj, të qytetarëve të saj, të të gjitha komuniteteve të saj, pa dallim”, tha kryeministri Kurti.

Në përfundim të kësaj seance, me rastin e Ditës Kombëtare të Boshnjakëve, fjalë rasti mbajtën deputetët Duda Balje, Bahrim Shabani dhe Samra Ilijaz.

Njohja njerëzore, ky proces që fillon nga vetja

September 29, 2023 by s p

Irena Kuka Dragoti/

Njeriu është qënie komplekse me virtyte e të meta po aq sa me përceptime e vlerësime të ndryshme ndaj njohjeve që ofron jeta. Të lexosh njerëzit nuk është aftësi e lindur, por një aftësi që fitohet e përmirësohet. Të lexosh njerëzit nuk ka lidhje me çfarë janë ata, por me çfarë jemi ne e cilat janë pritshmëritë tona. Të lexosh njerëzit është një ndërlidhje veprimesh në një hark kohor që e nuk e përzgjedh veç ti, duke qenë objektiv e mendjehapur, duke i kushtuar rëndësi pamjes, veshjes, heshtjes, qëndrimit, lëvizjeve, pa shmangur bisedat e thjeshta në dukje, por edhe personi që pretendon të njohësh. Nëse doni të njihni një njeri thotë Dostojevski në romanin e tij “Djali” shiheni gjatë duke qeshur. E qeshura është testi më i mirë i një shpirti sepse nuk manipulohet. Kjo ndihmon të afrosh të mirën tek vetja e të largosh të keqen deri diku. Realisht ekzistojnë dy lloj interpretimesh njerëzore pas prezantimit e udhëtimit me një individ.

Së pari, rëndom thuhet:

Arrita ta njoh që në fytyrë apo sa hapi gojen….

Së dyti e cila zgjat në një hark më të gjatë kohor themi:

Nuk e paskam njohur sa e si duhet, u zhgenjeva.

Në rastin e parë prezantojmë vehten si një njohës smart në kohë e aftësi.

Në rastin e dytë prezantohemi si njohës të mirë por shumë të sinqertë pothuaj naiv, në besimin që japim. Ky zgjat më shumë ,shpesh dhe me vite, ku zhgënjimi është jo pak herë një justifikim i paaftësisë sonë.

Në rastin e parë njohja që të ofrohet nga pamja apo me një bisede të vetme nuk është njohje por paragjykim sepse ti kurrë nuk ia di rrethanat e kushtet individit me të cilin prezantohesh apo zhvillon nje bisedë të vetme. Njohja në këtë rast nuk është proçes real e i plotë që varet vetëm nga ti. Personi që ke përballë mund të jetë një njeri i drejtpërdrejtë po aq sa mund të jetë një njeri shumë herë më inteligjent e racional se ti, apo një individ me dy a më shumë personalitete apo një individ i sëmurë mendërisht e për më tepër ai mund të jetë aq i lodhur nga jeta sa nuk ka dëshirë të të japë ty sikur një mundësi njohjeje. Atëherë në keto rrethana vetbindjen tënde se je i aftë të njohësh dikë që në fytyrë apo sa hap gojen klasifikoje tek aftësitë e tua për përmirësim sepse çdo konkluzion i gabuar të degdis në një vlerësim fake ndaj këtij individi. Fill pas ketij vlerësimi të gabuar fillon një trajtim e qëndrim i gabuar qoftë pozitiv a negativ i cili është i pamerituar. Thuhet se sytë janë pasqyrë e njeriut. Por sa paradokse në jetë e kanë zhvlerësuar këtë thënie. Spontaniteti dhe lirshmëria në njohje ofrojnë rrëfim më real njerëzor se mijëra pyetje të formuluara mirë a teknika njohjeje ndaj duhet ti besojmë më shumë lirisë së komunikimit dhe kohës.

Në rastin e dytë, ndoshta që në fillim nuk ke bërë përpjekje të njohësh kënd, por ke marrë të mirëqënë një dëgjues të zellshëm, duke prezantuar plotësisht veten duke konsideruar njeriun përballë si të njohur ose e kundërta ke tentuar të njohësh si në rastin e parë por në një kohë më të gjatë e sërish nuk ke marrë realen prej tij. Ndodh të mos i jepet kohë bashkëbiseduesit për asgjë veç e vendos në piedestal si dëgjuesi dhe aprovuesi më i mirë. Dhe kur nuk është i tillë të kthehet në sfidë imponimi i vetes si vlerë para individit që sapo njeh. Futesh në garë me veten për një kohë të gjatë, shpenzon energji sepse është instikt njerëzor deri diku iluzionimi i të saponjohurve për virtyte që i ke apo edhe kur nuk i ke. Në rastin kur dëgjuesi është i mirë, me pak fjalë e pyetje, me enigma e tërheqje, ti përparon e zhytesh në një botë marramendëse miqësie që mund të të hajë dhe vite kohë pa e njohur dot në të vërtetë. Në çastin që i ke dhënë të gjitha e pret të marrësh mbrapsh njëjtë, atëherë ndodh të ndeshësh përballë një mur ose të kesh përballë sozinë tënde që nuk ka ç’të ofrojë më. Në rastin e dytë ti nuk e ke problemin me njohjen e të tjerëve por me atë të vetes sepse bindjet tua të lënë në baltë në çastin që ti kupton se efekti postprezantim u bë zhgënjyes. Zhgënjimi yt ka të bëjë me mërinë tënde të brendshme se si personi përballë nuk arriti të të njohë sa vlen. Dyzimi mes asaj që je dhe asaj që transmenton për efekt njohjeje është angazhim i panevojshëm kur ti nuk e di çfarë bashkëbiseduesi meriton. Përballë teje mund të jetë dikush që mbulon padijen me arrogancë, prepotencë apo me heshtje e nuk do ta kuptojë kurrë sa vlen ose mund të jetë e kundërta, një njeri tejet i përsosur që nuk të lejoi ta njihje por thjesht të ndjeu larg vetes e të dha duart ndoshta deri në lëndim. E në të dy opsionet fjala zhgënjim është etiketa jote në procesin e njohjes.

Në çastin që ti njeh veten, njohja e të tjerëve nuk është më një preokupim e ankth por natyrshmëri.

Njohja e vetes ky proces i vështrë kërkon më shumë se kohë e aftësi për ta bërë, kërkon ndërgjegje dhe forcë për ta parë në sy atë po aq sa guxim për të pranuar që jemi të ndryshëm…