Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909
*TUESDAY, NOVEMBER 26TH*
*1) NYC Flag-Raising Ceremony – Wall Street Charging Bull*
2:30 PM (program starts at 3:00 PM SHARP)
*Location*: 25 Broadway, New York, NY, 10004
*(FREE: OPEN TO THE PUBLIC)*
*2) New York City Hall Celebration*
5 PM (program starts at 5:30 P.M SHARP)
Location: 1 City Hall, New York, NY, 10007
*(FREE: MUST RSVP)*
*RSVP at https://council.nyc.gov/…/albanian-independence…/ or call 212-482-4121*
Respectfully,
Mark Gjonaj
Ylli Dosku/
Amerika ka qenë shembulli që ka frymëzuar gjithmonë popujt e shtetet. Amerika për Shqipërinë ka qenë absolute, e shenjtë dhe orientim shekullor. Sot më shumë se kurrë Shqipërisë i duhet shembulli amerikan i politikës, demokracisë dhe vlerave. Republikanët në Amerikë i fituan zgjedhjet në të tre shkallët vendimmarrëse: President, Senat, Kongres, pasi i shtruan problemet para votuesve, ashtu siç i ndjenin ata. Pa u fshehur, që të ruanin mos ekspozimin e kësaj apo asaj të vërtete. Mes familjes dhe gjinisë së tretë, zgjodhën në shumicë absolite familjen dhe kombin. Mes shpenzimeve të një qeverie të madhe dhe taksave të larta, amerikanët zgjodhën qeverinë e vogël dhe uljen e taksave… Në Shqipëri, opozita me njerëzit e saj përfaqësues, duhet të mësohen përditë, të thonë të vërtetën. Atë të vërtetë që shpesh herë lë qejf mbetje në ambasada dhe trupa diplomatike. Por, po nuk u tha e vërteta dhe e drejta për ditë me fakte e prova, kjo trupë kurrë nuk do të marrë mundimin për ta mësuar atë. Thuajuni shqiptarëve dhe ndërkombëtarëve të vërtetat e tmerrshme të rënies e kapjes së shtetit prej regjimit Rama, Çyrbja, Rraja, Gjoka, Bajret të cilët janë bashkë për të vjedhur vullnetet e votuesve me forcë, dhunë, presion e joshje. Tregojini delegacioneve ndërkombëtare, se personi që drejton dhe planifkon reformën në drejtësi, e ka të vëllanë, trafikant droge. Bëni me dije se zëvendëskryeministri i Ramës është në arrati bashkë me milionat që grabiti, i kërcënuar nga ai që ja dha këtë post që të heshtë. Tregoni se të paktën tre laboratorë droge ishin ne funksion të karteleve të drogës që furnizimin e lëndës së parë e merrnin në portin kombëtar të Durrësit. Tregojuni edhe atyre të huajve që Rama i blen me paratë e taksave tuaja, se në 10 vjet kanë ikur nga vendi aq shumë njerez sa as lufta nuk do ti largonte në këto përmasa apokaliptike. Shkoni tek njerëzit në fshatra e qytete për të zhbërë propagandën manipuluese të qeverisë. Shpjegoni në detaje në atë që do të bëni ndryshe…jepni alternativë dhe shpresë, besim dhe siguri. Shqiptarët kanë më shumë se kurrë nevojë për ndryshim. Donald Trump, nuk u rikthye në Shtëpinë e Bardhë se kishte radhën. Përkundrazi ishte në derë të burgut prej ditës që iku prej andej pas mandatit të parë. Trump u foli amerikanëve duke fituar besimin e tyre edhe në atë moment kur plumbi e fali në shtetin e Pensilvanisë. E vërteta dhe thjeshtësia krijon besimin që nuk ka forcë që ta zhbëjë.
See insights and ads
All reactions:
66
Raimonda Belli Gjençaj/
“Piazza” e sotme, që në rininë tonë njihej me emrin “Postiqe”, për shkak të mikro –velenxave që “derdheshin” mbi ulëse, ka pasur dikur atmosferën e një vatre familjare. Nuk e ka humbur frymën as sot, ndërsa të pret me sharmin e një aristokrateje të lindur. Mbase falë ngjyrave të ngrohta të arredimit, mbase për shkak të vezullimit të pasqyrave, që shoqërojnë buzëqeshjen e vajzës mikpritëse, që shfaqet sa kalon pragun…Mbase dikush, po ta pyesja, mund të kishte informacion për emra të njohur mes bujtësve të saj, por nuk di të ketë pasur një mbrëmje tjetër si kjo e 7 Nëntorit 2024, kur artisti Mevlan Shanaj, bëri bashkë miq të tij, regjisorë, aktorë, njerëz të shtypit e të letërsisë. Nuk aktroi, nuk recitoi, nuk foli për filma, apo skenarë…Na tregoi se si e pushtoi një ëndërr që do të realizohej në formatin e një libri, që do të na mbante mbërthyer mbi dimensionet njerëzore të ikonave të kulturës dhe artit. Në katër kapituj, lexuesi gjen Artin e Kinemasë, Ikona të ekranit shqiptar, Meditime, reflektime dhe kujtime, dhe zhdërvjelltësinë përmbyllëse me Intervista. Të gjitha këto duan kohën e tyre për t’ua zbuluar bukurinë në librin me titull” “Të fshehta jashtë ekranit”. Tani le të zbulojmë atë që fshihet pas autorit…
Elokuenca është art. Mevlani e zotëron. Talentin e ka të lindur. Modestia është virtyt. Mevlani e ka me tepri. Nuk sforcohet për ta nxjerrë në pah. Do të thosha, se edhe po të dojë, nuk e fsheh dot. Aq natyrshëm e gjeneron kudo ku ndodhet. Për këtë, Mevlani është një mësim i vyer. E mbani mend djaloshin me sy të qeshur te “I teti në bronx”? Pa dyshim që po. Edhe sot ka të njëjtin vështrim. Përmbytur nga mirësia dhe dashuria për njeriun…
Ai kujton ditën kur e thirrën për filmin, që do të bëhej fat i madh i artistit, ende student. Plot ngashërim erdhën fjalët që rrëfyen emocionet duke kulmuar me emrat: Sandër Prosi, Kadri Roshi, Pandi Raidhi, Piro Mani.
– Isha student, me një fjalë axhami…U gjenda mes një oqeani, por ata nuk ishin peshkaqenë…Ishin luanë. Ata më mësuan respektin, më mësuan artin, më mësuan punën…Ata, …ata…ata…
Nëse nuk e keni vënë re, Mevlan Shanaj pëlqen gjithmonë të përdorë vetën e tretë. Rrallë, kur nuk ka nga ia mban, i kthehet vetës së parë. Por edhe kur e bën këtë, i vijnë në ndihmë notat e humorit fin, që ia mbulojnë disi trazimin që i provokon e folura për veten. Edhe sonte ia doli me marifet, t’i ikte vetes e të fliste për të tjerët. Disa syresh ishin në sallë. Nuk përtuan “ia kthyen kusurin”. Folën për vlerat e artistit, por, sikur ta kishin bërë me fjalë, gjuha u shkonte te Njeriu Mevlan Shanaj. Ishte prekëse ta dëgjoje. Ama ishte mahnitëse ta lexoje në parathënien e shkruar mjeshtërisht nga Kujtim Çashku, se prej nga buronte kjo cilësi e rrallë që i rri aq natyrshëm Mevlanit. Se s’ka njeri në botë të ta mëkojë, nëse nuk është Nëna. “Bëje të mirën dhe hidhe në det”…”Mos ia bëj tjetrit atë që nuk e do për vete”… I ka sjellë vetë autori në kujtimet e tij, bashkë me mallin dhe dëshirën që ajo t’i rivijë”…Sidoqoftë ajo ishte sonte përmes dashurisë së të birit, ishte dhe u ngroh nga dashuria me të cilin miqtë e rrethuan birin e saj, që shkuan nga shkuan, tek ekrani i madh, tek ekrani i vogël, tek udhëtimet, peripecitë e xhirimit, episodet, suksesi, fama…për të mbetur në fund te NJERIU.
Urime Mevlan Shanaj! Për librin, domosdo, por mbi të gjitha që ke mbetur Njeri…
Zija Vukaj/
Kultura jonë letrare zë fill nga përkthimet. Për dimensionet e një letërsie si e jona, pa kaluar në gjykime euforike as narciste, roli i përkthyesve është më i madhi. Ky rol është i tillë, sepse u bë mekanizmi numër një dhe i vetmi që e vendosi individin e zgjuar shqiptar me aspirata të vërteta kulturore, përballë veprave më madhore që ka krijuar gjenia e letrarëve botërorë. Dhe kjo punë fillon qysh me Gjon Buzukun e këtej. Për fat ne kemi pasur përkthyes apo shqipërues të mrekullueshëm, të cilët kanë kombëtarizuar librat e shenjtë, eposet e botës, gjenitë e penës që nga Homeri e deri në ditët e sotme. Siç është marrë vesh me kohë përkthimi është një krijim i mirëfilltë letrar. Duke qenë i tillë, edhe ky domen i letërsisë ka hierarkinë e vet, ka korifejtë dhe kulminacionet e pavdekshme të artit të shqipërimit. Meqenëse shijet janë personale, secili lexues ka të drejtë të paraqesë pëlqimet e veta për përkthimin më mbresëlënës nga letërsia e huaj. Kuptohet se një përkthim kryevepër, jo gjithmonë përkon me përkthimin e një kryevepre të shkruar nga një shkrimtar i huaj. Në këtë kontekst dhe me të drejtën e ushtrimit të shijes sime, unë do të vendosja në krye të vendit përkthimin e Dhimitër Paskos të romanit “Frymë të vdekura” të Nikollai V. Gogol. Pse më duket mua i tillë? Çfarë ka ndodhur që është rindërtuar për së dyti një kryevepër nga origjinali. Në një kuturisje parabolike guxoj ta krahasoj në mënyrë pak të vrazhdë punën që ka bërë Mitrushi me këtë ngrehinë artistike. Kjo i ngjan punës së një arkitekti që ka dëshirë të ndërtojë në brigjet shqiptare një godinë të shkëlqyer, identike me atë që ka parë diku në ndonjë vend të botës. Dhe ia ka dalë. Ka qenë tejet e vështirë, pasi ky libër është një sfings, është një bukuri që vret (vret shumë përkthyes). Sfidës së shqipërimit i shtohet të qenit një poemë, siç e quan vetë Gogoli i madh dhe aspektit poetik i shtohet edhe një humorizëm ndërtuar mbi antifrazën dhe groteskun e një abstragimi të nivelit të epërm. Nga ana tjetër, natyralizmi që përshkon këtë vepër kërkon një arsenal të pazakontë leksikor dhe një virtuozitet stilistik që e kishte veç Mitrushi. Duket sikur kjo vepër kishte lindur për t’u përkthyer veç prej Kutelit. Kjo për arsye se përveç shqipërimit, Mitrushi ka lundruar ëndshëm në dallditë e stilit të vet të harlisur, duke e ngjyrosur veprën e autorit të huaj me AND-në e vet letrare, a thua se është ky vetë krijuesi i parë i saj. Të thotë mendja se gjithçka e kësaj vepre mban vulën e Mitrush Kutelit, aq sa në përhumbjet e një leximi të përqendruar, kur lexuesi shkëputet për një çast të meditojë mbi gjeninë e autorit, i duket se po mediton mbi autorin shqiptar, duke “harruar” emrin e gjigantit rus Nikollai V. Gogol. Këtyre duhet t’u shtojmë edhe një fakt tepër të rëndësishëm: Në një vështrim të ftohtë dhe objektiv Mitrush Kuteli është nga prozatorët më të mëdhenj të letërsisë shqipe, qysh në themelimin e saj, aq sa është e vështirë t’i vihet përkrah dikush tjetër.
Prof. Milazim Krasniqi/
Shtetet e Ballkanit janë shtete kliente (në faza të ndryshme në raste të ndryshme edhe shtete kukulla), që në krye të herës nuk janë formuar si shtet-kombe, po janë të vizatuara për interesat egoiste e militariste të Fuqive të Mëdha. Rolin si shtete kukulla a kliente, nuk ua kanë suspenduar as kur ndonjë fuqi ka rënë dhe është zëvendësuar nga ndonjë tjetër. Patroni është zëvendësuar, por varësia ka mbetur. Fjala vjen, shtete si Mali i Zi, Bullgaria e Serbia, janë formuar për t’u shërbyer interesave ruse në Ballkan. (Bllokimi i hapësirës ajrore për ministirn rus Llavrov nga Bullgaria e nga Mali i Zi në qershor 2022, paraqet një moment kur këto shtete kalojnë në sferën atlantike, si shtete partnere të SHBA.) Greqia është formuar si projekt britanik e rus, për ta përdorë si pykë për çmontimin e Shtetit Osman në Mesdhe, me Qipron si trofe britanik. Shqipëria është formuar si projekt austriak, për të mos lënë shtetet satelite të Rusisë të dilnin më Detin Adriatik. Në kohën më të vonë, në vitet nëntëdhjetë të shekullit XX, Maqedonia e Veriut dhe Kosova janë bërë shtete si projekte ameriko-atlantike. Përderi sa Kroacia e Sllovenia janë projekte gjermano-atlantike, Bosnja e Hercegovina dejtoniane duket si projekt ruso-amerikan. (Ka edhe variacione, por këtu po ndiqet “atësia” në vijat më të trasha.) Mbetet fakti që asnjëri nga shtetet e sotme ballkanike nuk është formuar pa sponsorizim, pa mbikëqyrje. Ky nuk është mallkim nga arsenali i mitologjive antike pellazge, helene a ilire. Ky realitet është si pasojë e ideologjive ekspansioniste e praktikave të kolonializmit.