Nga ALDO CAZZULLO – “Corriere della Sera”, 19 tetor 2023  – Përktheu: Eugjen Merlika     

Një luftë në bregun lindor nuk mund të mos pasqyrohet në gjithë Mesdheun. Hapet balli evropian i krizës. E Vëndi kyç është Franca. Dhjetë aeroporte të mbyllura. Pallati mbretëror i Versajës i zbrazur tri herë nga alarmi terrorizëm, ashtu sikurse edhe Luvri. Mësuesi i Arras-it i goditur me thikë nga një terrorist islamik. Ndalimi I manifestimeve pro-Palestina. Ambasadat e kryeqyteteve të ish perandorisë koloniale, nga Tunizi në Beirut, të rrethuara nga manifestuesit; mbas grushteve të shtetit kundërfrancezë në Shtetet afrikanë, në të cilët ushtria kishte ndërhyrë për të luftuar Isis-in. Shënjat janë të gjitha. E gjëndja politike është po aq serioze.

Emmanuel Macroni ka në shtëpi gjashtë milionë myslimanë, shumë prej të cilëve mjaft të zemëruar për hesap të tyre, siç është parë në këtë verë me kryengritjen e rrethinave. Dhe ka një të djathtë skajore, ndërmjet Le Pen dhe Zemmour, përtej 30%. Mos të tallemi: mund të jenë edhe sovranistë (a thua se Macroni nuk është) dhe kundër globalistë; por karburanti i Marinës e i partisë së Erik Zemmour-it – që jo rastësisht quhet Ripushtim – është imigracioni, veçanërisht ai islamik.

E majta është e ndarë: socialistët kanë prishur aleancën me Jean-Luc Mélenchon, kundër perëndimor I bindur, që nuk pranon t’a quajë Hamasin një grup terrorist.

Një fitore e Marine Le Pen mbas tre vite e gjysmë do të ishte një shpërthim përfundimtar, veç fundit të Bashkimit Evropian. Kërkimi i një tjetër Macroni, në të djathtën republikane ose ndërmjet reformistëve, nuk është një gjë e lehtë: trashëgimtari i caktuar dukej se ishte kryeministri Eduard Filipi, por një sëmundje që e ka bërë të bardhë e pa qime i ka minuar, nëse jo fizikun, përfytyresën publike. Por piskama nuk është 2027, është e sotmja.

Makroni ka ndaluar manifestimet për të shmangur skenarë të luftës civile. Por kjo masë është edhe shenjë dobësie. Policia franceze është e stërvitur me sheshet. Në këta raste rrjeshtimet lejohen, përkufizohen, lihen të shfryjnë. Nëse ndalohen është sepse nuk ka siguri kontrollimi.

  Bashkësia hebraike franceze, shumë më e gjërë se ajo italiane, ka frikë. Prej kohësh ka filluar dyndja drejt Izraelit. E megjithë se ka shprehur një kryeministër – Larent Fabius – një ministër Ekonomie – Dominique Strauss – Kahn, që pa skandalin seksual do të ishte bërë president – dhe intelektualë të një prestigji të pamasë, nga Claude Lévi-Strauss tek André Glucsmann, po ndjehet gjithënjë e më shumë e lënë mënjanë nga Republika.

Islami francez  është I vështirë të deshifrohet. Nuk ka më një kryetar. Njëherej për t’a kuptuar shkonje në Xhaminë e Madhe të Parisit, të ndërtuar në stilin e Marrakeshit si një shpërblim për ushtarët myslimanë të rënë në luftën e parë botërore, pastaj strehë e sigurtë për qindra hebrej  sefarditë gjatë pushtimit nazist, e të ofronin një çaj me mente nga rektori Dalil Boubakeur, që sapo kishte qënë në Elize e përforconte miqësinë së pari me Mitterrandin pastaj me Chirakun (më shumë me të dytin se me të parin: Dalil Boubakeur ishte një votues i madh i së djathtës, ndërsa i ati Hamza, i lindur në një oaz të Saharasë algjeriane dhe rektor para tij, ishte socialist). Kur mbas Bataclanit shkuam të flasim me rektorin e xhamisë së Corcouronnes, periferia nga vinte njëri ndër masakruesit – i njohur nga një pjesë e gishtit tregues të majtë – gjetëm përballë një poncpilat që ngriti duart duke thënë: “Nuk kam qënë un që kam radikalizuar vrasësit, por një imam shumë më I fuqishëm”. Kush? “Imami Google”. Donte të thonte se propaganda e terrorit ose dhe vetëm e urrejtjes kundërperëndimore udhëton në Rrjetet.

Parisi tragjikisht është mësuar me terrorin islamik. Mbrëmjen e së premtes tre tetor 1980, në fillim të Shabbatit, një bombë vrau katër hebrenj në sinagogën e rrugës Kopernik; proçesi është nisur vetëm këtë vit e i pandehuri i vetëm Hasan Diab, ka ikur në Kanada. Më 9 gusht 1982, në orën e drekës, një grup i Abu Nidalit hodhi një granatë në restorantin hebraik më të famshëm të Marais, Jo Goldenberg, e pastaj hapi zjarr: gjashtë të vdekur, 22 të plagosur; sot n’atë vënd është një dyqan xhinsesh. Më 17 shtator 1986 një bombë përpara një magazine të madhe të Montparnasse lë shtatë të vdekur e 55 të plagosur. Në verën e vitit 2005, e para e Shirakut president, Gia algjeriane shkaktoi viktima në Harkun e Triumfit në sheshin e Bastijës, për të ndëshkuar mbështetjen franceze Algjerisë laike që me çmimin e shumë gjaku ka shtypur Algjerinë integraliste.

Më 19 mars 2012 masakrohen tre fëmijë të shkollës hebraike të Tuluzës nga Muhamed Merah, një ujk i vetmuar me një telekamera në gjoks, që vret edhe rabinin që u përpoq t’i mbronte; këtu vjen në mëndje ati  Zhak de Jesus , prifti katolik i filmit “Mirupafshim djema”, i internuar dhe i vrarë në Mauthausen sepse kishte fshehur fëmijtë hebrenj nga nazistët. Një tjetër meshtar, ati Zhak Hamel, u ther në altarin e Rouenit më 26 korrik 2016.

Dy ditë mbas masarës së redaksisë në Charlie Hebdo, fajtore sepse kishte qeshur me Muhametin, Amedy Coulibaly – ish grabitës e shpërndarës droge, i radikalizuar në burg – sulmon një supermerkat kosher, vret katër hebrenj e plagos katër të tjerë. Franca shkruan në Rrjet e në muret “Un jam Charlie”; komiku antisemite Dieudonné, i dënuar për shakatë e një shijeje tepër të keqe mbi Shoah-un, bën dinakun e shkruan “Un jam Charlie Coulibaly”; përfundon në burg për mbrojtje të terrorizmit, i dënuar me dy muaj burg, shmang atë por përzehet nga Facebooku dhe Instagrami.  

Gjithë këtyre Franca u ka qëndruar e është kundërpërgjigjur. Edhe Bataklanit, edhe plojës së 14 korrikut 2016 në Nica. Në disa vështrime, Parisi mbas goditjes  është bërë më njerëzor, më pak krenar, më i vetëdijshëm për caqet e tij. Houllebecq, shkrimtari i “Nënështrimi”, ka pranuar – në një intervistë me korrespondentin tonë Stefano Montefiori – se e ka tepruar me alarmin islamik; në fakt ideja e një presidenti mysliman të zgjedhur nga e majta që detyron sharian do të kishte qënë një gjetje e efektëshme letrare, por politikisht ishte marrëzi.

Tani Parisi përgatit një takim që lajmërohej shumë i bukur por që vërtetohet i ndërlikuar, në njëqind vjetorin e filmit “Çaste lavdie”. Ishte çështja Rusi, që mund të ishte zgjidhur me formulën  që më 1980 i lejoi Italisë të merrte pjesë në Lojrat e Moskës, të bojkotuara nga amerikanët: as hymne as flamuj; zyrtarisht skuadra ruse nuk ekziston, marrin pjesë atletët e veçantë. Por nëse lufta e Gazës vazhdon  e zgjerohet, si do të kundërveprojnë Vëndet arabe? Çfarëdo vetoje mbi Izraelin natyrisht nuk do t’ishte e pranueshme; por për Francën një tendosje me ish kolonitë e saj (Algjeria juridikisht nuk ishte një koloni, ishte një krahinë franceze, si Provenca dhe Borgonja) do t’i çonte Lojrat drejt një shkatërrimi, pa mbajtur parasysh shtrëngesat nevojshme për sigurinë. Dramat e vërteta të kësaj krize natyrisht janë të tjera; por shpresa e dialogut duhet të mbahet e ndezur në çdo mënyrë, e në muajt e ardhëshëm Parisi do të jetë ende një herë në qëndrën e luftës e të paqës.

“Corriere della Sera”, 19 tetor 2023                  Përktheu: Eugjen Merlika     

Nga Agron Prebibaj/

Bisedë me Dr. Sokol Frroku.

Për mëse një shekull truri i kombit shqiptar, madje vetë kolosët tanë kanë emigruar drejt perendimit, kjo jo për luks, por më shumë mos përballja me trurin e klaneve politike të kohës, të cilat intelektualin e konsideronin si disident e armiqësor i politikës, të cilëve më parë ju thuhej edhe frigacak, por sot kombi me ata krenohet, ata të para viteve ’90-të i ka pishtarët për lirinë e kombit tonë, ata nga Amerika e Brukseli etj, me shikim e gjithçka për kombin.

Por akoma sot pas 33 vite demokraci, vëndi me pasuritë e jashtëzakonshme e cila nisën me 450 km vijë detare, me fusha, me kodra, male, me thesarin nëntoksor që nga minikodrat e myzeqesë, thesar nëntoksor i kudo ndodhur në veri, por vazhdon në kodra e male, deri në alpet shqiptare, duke specifikuar edhe turizmin detarë e promovuar fort atë malor.

Por sot Shqipria ndodhet nën hemoragji totale të elitës kombëtare, po na ikën truri i kombit, po na ikën rinia, duke parakaluar çdo vënd ballkanik.

Sot në Shqiperi, si në asnjë vend të Europës, kultura qytetare dhe profesionaliazmi, janë të urryerit e të sulmuarat nga klasa jonë politike, ndaj dhe largimi për të rinjēt u bë detyrim ose burg në Shqiperi për një shkelje të çfarë’doshme, ndërsa rrjedhja e trurit nga intelektuali që braktis vëndin vjen përballë mospëfilljes që bën zyrtari shqiptar ndaj qytetarit.

Po doktori i ekonomisë z.Sokol Frroku, çfarë kishte që iku familjarisht në Amerikë; mirë se erdhi me 8 vite vonesë në universitet, pasi ishte familje bajraktari-antikomuniste, por ai qysh student “Pishtar i demokracicë”, por pasuron me bollek diplomimin universitar; atë të Agronomisë, Juridikut, për ta pasuar me fakultetin e Ekonomikut i cili merr edhe titullin dr.i shkencave dhe pedagog që nga viti 2008.

Dr.Sokol Frroku në ekonomi, por edhe me zyrë ligjore si avokat, eksperti ekonomik e ligjor i Ministrsë se Shëndetësisë & Ekonomisë, pedagogu nga 2008- 2018-të, braktis gjithçka familjarisht, përtej Oqeanit, emigrim i cili më ka befasuar, pasi Dr.Frroku kishte të ardhura të mira, e një shtëpi vilë në Tiranë.

Ndërsa biseda e pyetja ime e vetme për dr.Sokol Frroku vjen, përse ti e more këtë vëndim, a ju vjen keq që po na ikën truri i kombit:

Ndërsa zoti Frroku vazhdon përgjigjen me xhentilesën e tij: –

“Ka qënë një vëndimmarrje mjaft e vështirë, kur investon vitet me te bukura dhe me vitale te jetës në atë vënd që Zoti e ka bërë të mrekullueshem, dhe një ditë detyrohesh ta braktisesh për faktin se politikat denigruese të bëjnë të ndihesh i huaj në vëndin tënd.

Realisht më vjen shumë keq jo vetem për vete, por dhe për mijra intelektualë të tjerë që në një menyre ose në një tjeter, te diktuar nga keq menaxhimi i qeverisjes se vendit, niveli i ulet i sigurise publike, korrupsioni dhe krimi i organizuar e lëne Shqiperinë duke gjetur nje strehë tjeter për të ndertuar të ardhmen e tyre.

Eshte tronditëse kur shikon shifrat e emigrimit te trurit nga Shqiperia te publikuara nga

“FDI Intellegjence”.

Shqipëria renditet e 8-ta në rang global. Ajo është i vetmi vënd jashtë Afrikes për nivelin më të lartë të emigrimit të trurit, duke u krahasuar me Xhamajken, Palestinen, Somaline e Haitin.

Ikja e trurit ndikohet gjerësisht nga presionet politike dhe ekonomike.

Unë mendoj se askush nuk ikën me deshirë nga vendi i tij duke lënë të afermit, miqtë, shoket, profesionin për të cilin investohet aq shumë, por eshte sistemi politik i ndërtuar dhe korrupsioni që ka mberthyer çdo qelizë të ekonomisë së vëndit, papunësia dhe mungesa e besimit që e bëjnë rinine dhe intelektualet të ikin në vënde të ndryshme, atje ku mëndojnë se ndihen të vlerësuar e mbase dhe të plotësuar.

Po tu referohemi shifrave të INSTAT-it, 43 mijë te rinj dhe intelektual u larguan nga Shqipëria vetëm në vitin 2022.

Ky fenomen tashmë është kthyer në plagë sociale për vëndin.

Largimi i intelektualve dhe sidomos rinisë ka pasoja të rënda dhe të pa riparueshme.

Shqiperisë, po i ikën pjesa më e mirë e kapitalit njerezor, lokomotiva e zhvillimit social dhe ekonomik të vendit.

Edhe ikja e njerzëve të arsimuar do të ketë një kosto të jashtezakonshme në progresin ekonomik dhe social të vendit. Por kur të mungojnë kushtet për të zhvilluar karrierën dhe për të ndjekur vokacionin tënd nuk të mbetet gjë tjeter vetëm të largohesh.

Çdo person që ka emigruar, po ta pyesësh të thotë se ka deshirë për t’u kthyer sa më shpejt në vëndin e tij por me shpresë që të ketë stabilitet politik dhe ekonomik, më shumë siguri, më pak korrupsion e më shumë barazi”. Kështu ka përfunduar prof. Frroku me opinion e tij të argumentar edhe me shifra.

Shqiprim Pula/

Kosova u sulmua ngjashëm sikurse Krimea më 2014, nga njësi paraushtarake me sasi dhe cilësi të armatimit ushtarak. Hyrja në territorin e veriut të Kosovës, sulmi dhe planet për sulme të planifikuara është përtej akteve terroriste!, pra, grupi i vendosur në fshatin Banjë (Banjska) ishte pararoja e diçkaje më të madhe; nuk mund të ishte ndonjë avanturë e ndonjë grupi thjesht kriminal apo terrorist. Sulmet terroriste synojnë vëmendje frike, panik të përgjithshme e edhe mediale, ndërkaq, kjo ishte sulm i mirëfillt ushtarak. Duhet theksuar poashtu se grupi paraushtarak morri ndihmën e një kolone të ushtrisë Serbe, në drejtim të kufirit me Kosovën, e nga ana e ndërkombëtarëve situata në terren kohëve të fundit nuk është lexuar siç duhet “ose s’kanë dashur t’a lexojnë siç ka qenë”!, megjithëatë situata duhet vlerësuar nga dy dimensione, politik dhe ai i sigurisë. Ata ndërkombëtarët, përgjegjës politikë e ushtarakë, kanë bërë vlerësime sipërfaqësore mbi rrezikun që paraqet Serbia fqinje kundrejt Kosovës; ndërhyrjet e saj në punët e mbrendshme dhe pretendimin territorial, e kanë të shkruajtur në kushtetutë si pjesë të tyre, prandaj, kanë një qëllim kushtetues, zhbërjen ekzistenciale të Kosovës republikë.

Pse ka humbur Mojo?

Misioni Europian e ndërkombëtar që t’a afrojnë Serbinë drejtë UE-së e NATO-s është i paradështuar, për aq kohë sa Beogradi zyrtar nuk ka pranuar e kërkuar kërkimfaljen për luftërat që ka shkaktuar ndaj fqinjëve në Ballkan. Deklarimet publike të presidentit Serb Vučić, se “për ne, nuk ekziston Kosova shtet dhe se ne nuk e njohim edhe po të n’a vrisni të gjithëve”, tregon qartazi edhe karakterin ushtarak të atij formacioni parashtetëror Serbë më 24 Shtator, 2023. Unioni Europian ka dështuar në të paktën dy aspekte, në besimin ndaj Vučić dhe mbi leximin e saktë të situatës në terren. Mëpas, për sa kohë UE-ja nuk e njeh shtetësinë e Kosovës nuk i njeh dhe konsideron palët në bisedime si të barabartë, e për më tepër, kur edhe përgjegjësit kryesor të involvuar në këtë proces bisedimesh, vijnë nga shtete mos-njohëse si dhe me qëndrime kundërshtuese nga e kaluara e tyre kundrejt subjektivitetit ndërkombëtar të Kosovës!, atëherë, këta, e kanë të humbur legjitimitetin institucional e edhe funksional, prandaj dhe, kontributi i tyre i qenësishëm është i munguar. Dhe, është po Brukseli zyrtar që kërkon(te) me ngulm tërheqjen e forcave të sigurisë së Kosovës nga veriu (“në emër të deeskalimit”) që do t’a zbehte një nga përkufizimet për shtetin, që ka të bëj me kontrrollin e territorit dhe shtrirjen e sovranitetit politik. NATO-ja përkatësisht Kfor-i, sipas Rezolutës 1244, e kishte kontrrollin e sigurisë mbi gjithë Kosovën, por, pas shpalljes së mëvetësisë, Prishtina zyrtare nuk e shtriu kontrollin edhe mbi pjesën veriore të vendit për t’a rrumbullaksuar atë ‘puzzle’ që kërkon evitimin e një situate të parregullt duke krijuar dhe funksionalizuar mozaikun institucional për të prodhuar pamjen e plotë shtetërore në gjithë territorin e republikës.

Në kërkim të Mojo-s!

Njëherë e një kohë, gëzonin një reputacion ’emisarët’ madje dikur të njohura qenë frazat – “kur emisarët sjellin porositë, politikanët i dëgjojnë e zbatojnë”. Së voni, emisarët, po bëhen të parëndësishëm në frontin diplomatik, sepse Brukseli i preferon kërcënimet dhe masat, në vend të diplomacisë. Emisarët, shpesh, kanë një ndjenjë të pazhvilluar ironie dhe e jetojnë një realitet fantazie. Në diplomaci, thelbi i çdo strategjie të suksesshme për të ecur përpara duhet të jetë theks i veçantë barabarësia e palëve për interesa të përbashkëta. Konvergjenca në interesa dhe në pabarazi të palëve, krijon gjeometri të ndryshueshme. Dhe në vend se të kërkojë “më shumë zile lopësh”, emisarët bërtasin “më shumë sanksione”, në vend të dialogimit për zgjidhje të barabarta janë përqendruar në zbulimin se si të shkaktohet dhimbje dhe si të ndërhyhet në rendin kushtetues me insistimin për Bashkësinë e Komunave me shumicë Serbe (“zajednica”). Emisarët nuk janë as të shkëlqyeshëm po as budallenj, por disa prej tyre akoma përjetojnë ëndrra për ish-Jugosllavinë dhe mbeten fëmijë të saj që i sundon dëshira dhe jo arsyeja. Më keq se kaq, disa nga ta janë të kotë, të pabesueshëm, mashtrues e edhe arrogantë, për shkak të lidhjeve të tyre nga e kaluara që rrëshqasin në pozicionet e tyre jombresëlënëse të cilët abuzojnë me diplomacinë sipas dëshirës dhe pa asnjë pasojë.

Fati i keq i Kosovës politike dhe qytetarëve të saj, është se kemi pasur ’emisarë’ të cilët kanë kafshuar më tepër se sa kanë mundur të përtypin!. Fati i vendit por edhe i rajonit është marr peng, nga një lëvozhgë boshe ’emisarësh’, që nëpërmjet situatave të krijuara ndjehen të gjallëruar, por pa Mojo.

Analizë nga Rafael Floqi/

UASHINGTON (AP) – Donald Trump po teston përsëri fuqinë e miratimit të tij tek republikanët dhe po i shqetëson më shumë demokratët që e detyrojnë atë të bëjë vrapim me pengesa me procese gjyqësore pa fund drejt zgjedhjeve të ardhshme presidenciale.
Me një postim në mediat sociale në mëngjes herët të premten, Trump u fut në garën kaotike për të zëvendësuar Kevin McCarthy si kryetar i Dhomës së Përfaqësuesve, duke mbështetur përfaqësuesin e Ohajos Jim Jordan për këtë post. Lëvizja, ishte shembulli i fundit i përpjekjes së Trump për të forcuar ndikimin e tij brenda një Partie Republikane që ai tashmë e ka riformuar rrënjësisht në tetë vitet që nga oferta e tij e parë në Shtëpinë e Bardhë.
“Unë mendoj se ai e bën mirë. Shpresoj që ai ta bëjë mirë, “tha Trump, kandidati kryesor për nominimin e GOP 2024, për Jordan në një intervistë të premten me Real America’s Voice. “Ai ka konkurrencë, siç e kuptoni. Dhe ata të dy janë gjithashtu miqësorë me mua. Njerëz shumë të mirë dhe vërtet të mirë. Do të shohim se çfarë do të ndodhë.”
Me një kontroll të fortë të Trump në bazën e GOP, suporti i tij mund të pastrojë në mënyrë efektive fushën në shumë zgjedhje paraprake të Kongresit. Por gara për Spiker është më komplekse, një luftë brenda-partiake që do të luhet në fshehtësi në pika dhe në një mjedis të tensionuar me shumë republikanë të zemëruar për rrëzimin e McCarthy-it. Jordan po përballet me të paktën një kandidat tjetër – Udhëheqësi i shumicës së Dhomës së Përfaqësuesve, Steve Scalise – i cili gjithashtu është në marrëdhënie të mira me Trump. Është e paqartë se kush syresh i ka votat të mjaftueshme për të fituar garën dhe nëse Jordan do të humbiste, një tjetër aleat i Trump mund të dilte fitues.
Të marra së bashku, dinamika do të thotë se mbështetja e Jordans nga Trump mund të ketë pak ndikim për të ndikuar në rezultatet. Dhe kjo në fund të fundit mund të mos ketë shumë rëndësi.
Pavarësisht se kush do të bëhej kryetari i radhës, Trump do të kishte një ndikim të pamohueshëm mbi republikanët e Dhomës së Përfaqësuesve. Ishin mbështetësit e tij – të udhëhequr nga deputeti i Floridës, Matt Gaetz – ata që orkestruan rrëzimin e McCarthy-t dhe bashkuan 8 votat e tyre me demokratët dhe që kanë udhëhequr pjesën më të madhe të agjendës së Dhomës së Përfaqësuesve. Edhe pas pranimit të një rregulli mes GOP që edhe një kongresmen i vetëm mund të kërkonte rrëzimin e kryetarit dhe të çonte në votime. Ata nuk kanë qenë në gjendje ose nuk kanë dashur të tërhiqen nga kontrolli i tij dhe tani e gjejnë veten duke shkuar drejt një zgjedhjeje tjetër presidenciale me atë në krye të biletës zgjedhore, edhe pse shumë në parti shqetësohen për zgjedhjen e tij në nëntor dhe ndikimin e tij të mundshëm në votat e pakta.
Por faktorë të tjerë janë në lojë në diskutimet e ndërlikuara. Zgjedhjet për kryeparlamentarin janë gara që mund të kthejnë marrëdhëniet personale dhe marrëveshjet midis ligjvënësve të dalin jashtë linjave ideologjike.
Mbetet gjithashtu e paqartë se sa kapital politik Trump synon të përdorë votat në emër të Jordan-it. Ndërsa Trump ishte gati të mbështeste Jordanin, ai ishte i zemëruar që përfaqësuesi i Teksasit, Troy Nehls, e dha lajmin përpara se të ishte gati, sipas dy republikanëve të njohur me të menduarit e tij, të cilët folën në kushte anonimiteti.
Ndërhyrjet tek të 11-tët të Trump-it e ndihmuan McCarthy-n të fitonte postin e Spikerit pas 15 raundeve të votimit në janar, por pengesat në atë rast ishin aleatët e Trump. Kësaj here shumica e konservatorëve të linjës së ashpër ishin rreshtuar tashmë pas Jordanit.
Në vend të kësaj, Jordan u ka bërë ballë të moderuarve republikanë, duke u përpjekur t’i bindë ata se ata do të dëgjohen nëse ai zgjidhet, pavarësisht reputacionit të tij si kongresist i linjës së ashpër. Mbështetja e Trump e lidh Jordan edhe më afër me ish-presidentin, duke e bërë potencialisht më të vështirë për anëtarët e moderuar që ta mbështesin atë.
Nga ana e tij, Jordan tha se miratimi do t’i ndihmonte ofertës së tij për kandidim.
“Ai është lideri i partisë sonë dhe unë mendoj se ai do të jetë presidenti i ardhshëm”, u tha Jordan gazetarëve të premten në Capitol.
Përtej dinamikës së menjëhershme në Capitol Hill, përfshirja e Trump në garën e kryetarit flet për rolin e tij të jashtëzakonshëm në parti. Më shumë se tre muaj përpara votimeve të para të fushatës së 2024-ës, republikanët janë gjithnjë e më të hapur për t’iu referuar Trumpit si udhëheqës të partisë. Kjo përkundër faktit se ai përballet me katër aktakuza të veçanta penale.
Dhe ndërsa ai shfaqet edhe një herë në një pozicion të fortë për të kapur nominimin e GOP, prirja e Trump për në qendër të vëmendjes doli dhe një herë në pah.
Pasi krijoi një stuhi mediatike të hënën kur u shfaq në gjyqin e tij për mashtrim civil në Nju Jork, Trump u hodh shpejt tek lajmet mbi Spikerin që kërcënuan të zhvendosnin vëmendjen nga drejtimi i tij. Pasi disa nga aleatët e tij më të afërt ngritën idenë fantastike se vetë Trump mund të shërbente si kryeparlamentar – ndoshta në një bazë të përkohshme – Trump e nxiti dhe flirtoi me nocionin e hyrjes së tij në lojë për të shpëtuar grupin pa lider nga kaosi që pat ndihmuar për ta ndezur.
“Shumë njerëz më kanë telefonuar për vendin e Spikerit. Gjithçka që mund të them është se do të bëjmë gjithçka që është më e mira për vendin dhe për Partinë Republikane”, u tha Trump gazetarëve në gjykatë të mërkurën.
Ai më vonë tha për Fox News Digital se do të ishte i hapur për të shërbyer 30 deri në 90 ditë në këtë rol.
Trump po planifikonte së shpejti një udhëtim në Capitol Hill, ku planifikohej t’u drejtohej republikanëve në një forum kandidatësh me dyer të mbyllura – një udhëtim i raportuar fillimisht nga The Messenger – që do të kishte shënuar vizitën e tij të parë në ndërtesë që nga dhuna e 6 janarit, kur një turmë mbështetësish të tij sulmuan ndërtesën, duke u përpjekur të përmbysnin zgjedhjet që ai humbi ndaj Presidentit Joe Biden.
Por ai udhëtim nuk pritet më, sipas Nehls dhe të tjerëve të njohur me planet. Një tjetër anëtar republikan i Dhomës, Greg Steube nga Florida, postoi në X, “@realDonaldTrump për Kryetar”. Dhe prezantuesi i Fox News, Sean Hannity, u tha shikuesve më 3 tetor se “disa republikanë të Dhomës së Përfaqësuesve” kishin “kanë qenë në kontakt dhe kanë filluar një përpjekje për të caktuar ” Trumpin si kryetar.
Të nesërmen, vetë Trump nuk e përjashtoi perspektivën. “Shumë njerëz më kanë telefonuar për Spikerin”, tha ai jashtë gjykatës së qytetit të Nju Jorkut, ku përballet me një gjyq civil që përfshin zotërimet e tij të biznesit. “Gjithçka që mund të them është se ne do të bëjmë gjithçka që është më e mira për vendin dhe Partinë Republikane dhe popullin tjetër.”
Është teknikisht e mundur që Trump mund të marrë rolin, thonë ekspertët. Por si çështje praktike, është shumë e pamundur.
“Një kryetar i Dhomës nuk duhet të jetë anëtar i Kongresit,” tha për PolitiFact në vitin 2021 John Fortier, një studiues në Institutin Amerikan të Ndërmarrjeve. Por kjo është e mundshme me kushtetutë.”
Shumë kohë përpara mundësisë së një presidenti Trump, nocioni i një Spikeri jo-anëtar i Dhomës së Përfaqësuesve ka qenë diskutuar nga gazetarët dhe politikanët e tjerë, të cilët janë përfshirë në lojëra sallonesh rreth asaj se cila figurë e madhe mund të ishte në gjendje ta sjellë institucionin në formë. Por ky skenar nuk i është afruar asnjëherë realizimit dhe është bërë diçka si një shaka e vazhdueshme në Uashington, D.C. Nga ana tjetër dolën edhe shkrime në shtyp se mund të mos jetë kongresist, por nuk duhet të ketë akuza për krime (fellony) e ai falë demokratëve ka katër.
Ndërsa Jordan ka qenë prej kohësh një nga kampionët më të mëdhenj të Trump në Hill. Ai ka udhëhequr hetimet ndaj prokurorëve që kanë akuzuar ish-presidentin për sjellje kriminale dhe ka ndihmuar në udhëheqjen e përpjekjeve për të fajësuar Biden dhe Hunter Biden për korrupsion.
Përpara 6 janarit, ai e ndihmoi Trumpin të hartonte një strategji se si Kongresi mund ta ndihmonte Trumpin të përmbyste humbjen e tij ndaj Bidenit. Në këmbim, Trump i dha atij Medaljen Presidenciale të Lirisë – nderimi më i lartë civil i vendit – pesë ditë pas sulmit në Kapitol.
Scalise, një anëtar veteran i udhëheqjes, i cili gjithashtu po konkurron për çekanin e Spikerit, ka mbështetje nga një pjesë e konsiderueshme e Konferencës Republikane, ndërsa ligjvënësit e tjerë të GOP ose po kërkojnë dikë tjetër, ose po presin të bëjnë të njohura zgjedhjet e tyre.
Përfshirja e Trump në trazirat e GOP-së të Dhomës së Përfaqësuesve vjen pikërisht në kohën kur udhëheqësit republikanë janë përpjekur ta zvogëlojnë dramën dhe ta qetësojnë temperamentin. Të premten, një debat i planifikuar i Fox News mes kandidatëve u anulua. Republikanët po përpiqen gjithashtu të shmangin spektaklin e garës së zgjatur të kryetarit, duke gjetur një kandidat konsensual në takimet me dyer të mbyllura javën e ardhshme.
Megjithatë, shumë prej tyre po përgatiten për një garë disaditore. Herën e fundit që ata u mblodhën të gjithë në të njëjtën dhomë – pak pasi McCarthy u hoq si folës – u hodhën fyerje dhe disa ligjvënës madje menduan se kjo mund t’u kthehej në një goditje.
Gara ishte dominuar nga tre ligjvënës që shiheshin si besnikë ndaj Trump: Jordan, Scalise dhe Rep. Kevin Hern nga Oklahoma që votuan secili kundër certifikimit të rezultateve të zgjedhjeve presidenciale të vitit 2020. Të shtunën, Hern vendosi të mos e kërkonte postin, duke thënë në një deklaratë se republikanët e Dhomës “duhet të bashkohen – dhe ta bëjnë atë shpejt. Është e qartë për mua se një garë me tre anëtarë … vetëm do ta zgjasë këtë proces më gjatë, duke krijuar ndarje të mëtejshme, gjë që do ta bënte më të vështirë për çdo kandidat që të fitojë numrin e kërkuar të votave.
Kjo besnikëri ndaj Trump nga Jordan dhe Scalise mund të jetë e dobishme për Trumpin nëse ai fiton. Axhenda e Trump gjatë kohës që ishte në detyrë shpesh pengohej nga udhëheqësit e kongresit nga partia e tij, ndërsa ai u përplas me kryetarin e atëhershëm të Dhomës së Përfaqësuesve, Paul Ryan, R-Wis., dhe udhëheqësin e atëhershëm të shumicës në Senat, Mitch McConnell, R-Ky.
Në vitet që nga largimi nga Shtëpia e Bardhë, Trump është shkëputur nga precedenti i kaluar dhe ka mbështetur qindra kandidatë të të njëjtin mendim, duke shpresuar të mbushë Dhomën dhe Senatin me ligjvënës që ndajnë pikëpamjen e tij America First, nëse ai bëhet përsëri president.
Trump e bëri të qartë qëllimin e tij përfundimtar në fillim të kësaj jave, kur shkroi në faqen e tij të Truth Social se ai do të “bënte gjithçka që është e nevojshme për të ndihmuar me procesin e përzgjedhjes së Kryetarit të Dhomës, në afat të shkurtër, derisa të bëhet përzgjedhja përfundimtare e një spikeri republikan të madh . – Në fjalim ai kërkoi që ta ndihmonte atë të zgjidhej si President të ri, por me shumë përvojë, QE UNË, TA BËJ AMERIKËN SË MADHE SERISH i tha turmës ai ”.

Shuhet Shqiptari i Shquar i Amerikës i Përndershmi At’ Arthur Liolini, kleriku dhe kancelari i shquar i Kishës Shqiptare e Shën Gjergjit, -alias- Kisha e Fan Noli-t, Boston -një nga emrat dhe figurat më të shquara të Diaspores shqiptare, atdhetarizmit e patriotizmit, kleriku që mbajti gjallë traditën shpirtërore, hyjonre, njerëzore dhe mikpritëse Noliane.

Iku në amëshim i Përndershmin At’Arthur Liolini, student i fundit i Poliadrikut dhe Eruditit, Fan S.Noli.

Gjatë këtyre dhjetra viteve në Amerikë, jam takuar shpesh, me At’Arthur Liolinin, kemi ndarë gëzime, hidhërime, pagëzime, kemi perjetuar nderimin e largimin nga jeta të një sere figurash të shquara te çështjes kombëtare, letrave shqipe, por edhe ne aktivitete të ndryshme me taban kombëtar e historik. Origjina e At’Arthur Liolin është shqiptare, i lindur dhe i rritur në Amerikë. Me At’ Arthur Liolinin më lidhte edhe origjina e të parëve të tij, që janë me origjinë nga Boboshtica e Korcës, nga është edhe origjina e fëmijëve të mij, por edhe lidhje gjaku në distance.

I Përndershmi At’ Arthur Liolini, ishte një burrë i gjatë, i pashëm dhe fisnik, vecmas gjatë shërbesave kishtare me atë veshjen karakteristike të kishës, mbështjellë nga një mantel i verdhë rrezëllues, me zërin e butë, të ngrohtë e të përzëmërt që të mrekullonte me shqipen e kulluar dhe me kulturë që fliste, megjithëse është brezi i tretë i lindur dhe rritur në Amerikë. Përgjatë gjithë jetës së tij, At’Arthur Liolini me forcën e kujtesës, e vizionit, e mendjes dhe të penës shkroi një sere materialesh studimore, shkencore, hyjnore dhe historike, dhe nëpërmjet aktiviteteve në dedikim të vlerave kombëtare e historike, sikurse kishte bërë pararendësi i tij, Noli i Madh. Ndër materialet studimore, shkencore, historike dhe të shenjtërisë, At Arthur Liolin vleresohet dhe cmohet për ruajtjen dhe katalogimin e Arkivës Noliane dhe vendosjen dhe ruajtjen e afreskut te Shën Angjelinës Shqiptare në Kishën e Nolit në Boston, e vetmja femër e shenjtëruar mes 40 shënjtorëve meshkuj. Mbase do e kem të vështirë që në pak rreshta të përshkruaj kontributin e shquar të At’Arthur Liolinit, që na ka falur kohë nga koha e tij, duke i bashkërenduar kujtesen, ngjarjet dhe vitet, dhe ka nxjerrë në pah vlerat dhe virtytet e Kishës së Nolit, e cila bashkoi shqiptarët e Amerikës pa dallim feje e ideje. Karizma, aureola dhe trashëgimia e Kishës Noliane ndjehen ende sot në mbarë komunitetin shqiptaro – amerikan, mbare kombin e trojet shqiptare, fale perkushtimit dhe kontributit te At’Arthur Liolinit.

Kleriku dhe kancelari i Shquar i Kishes se Nolit, besonte në parimin bazë e jetësor se vepra dhe kontributi i Nolit flasin shumë, si një domosdoshmëri që vlen edhe në ditët e sotme, ka aftësi universale për të evokuar të kaluarën ngadhnjyese me njerëzoren, drejt atij vizioni që predikonte Noli i madh, në ruajtjen e traditës, gjuhës, kulturës, identitetin shqiptar. Moment emocionues dhe mbreselenes ishte dita dhe momenti kur une e intervistova At’ Arthur Liolinin, ishte ndjesia më e fuqishme e krenarisë kombëtare në tokën e mundësisë e demokracisë amerikane, aty ne Kishen e Nolit te Madh, dhe kjo është një arësye e forte dhe shpirterore që e përkujtoj sot ne diten e ikjes se tij ne Ameshim…

Fotot dhe Intervisten me At’Arthur i ruaj si gjënë më të bukur e të shtrenjtë të përjetësimit të vlerave kombëtare dhe identitetit kombëtar shqiptar, për të treguar se jemi një komb me botë, shpirt e mendim të lirë, ecim, jetojmë, tregojmë me penë, me kocke intelektuale, me mendje te shendoshe e krahe te forte. Ndërsa do te kthejmë kokën në perëndimin e viteve do te dallojme gjurmët e arta të kujtesës së vepres e kontributit studimor, shkencor historic dhe hyjnor te te Përndershmit At’Arthur Liolini dhe te kombit shqiptar ne Amerike qe ai e donte dhe e respektonte me ndjenje qytetarie e njerezore te admirueshme. Janë gjurmë që gjithmonë do të kujtohen si shprehi e ndodhisë në etapa të ndryshme dhe e ekzistencës së tyre, për t’u përqendruar në erudicionin e një prej figurave që është çmuar shumë prej shqiptarëve dhe amerikanëve, si një figurë hyjnore dhe njerezore dhe e Rilindjes Kombetare ne Amerike. Një obligim sa shpirtëror e qytetar, sa intelektual e atdhetar ne brezi i tashëm në Amerikë, i deyrohemi figures se te Përndershmi At’Arthur Liolinin.

Lamtumirë i Përndershmi At’Arthur Liolinin,

Lamtumirë miku im i vyer, miku i gjithe shqiptareve ne Amerike, Diaspore dhe kudo ne trojet shqiptare

Të Ikurit si Ti mbeten Jetësisht të ardhur!

Ti do tè mbetesh perhere Klerikui devotshem dhe kancelari i shquar i Kishes Shqiptare e Shën Gjergjit, nje pasardhes i denje i Nolit te madh.

Ti do tè mbetesh perhere ne Panteonin e Arte te kujteses kombetar e historike!

Prehu i qetë mes ëngjujve të Parajsës!

Nderime, Respekt dhe Mirenjohje

Raimonda Moisiu

Author/Freelancer

Florida SHBA