• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Presidentja Osmani zhvilloi bisedë telefonike me Presidentin e Shqipërisë, Bajram Begaj

August 1, 2022 by s p

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka pranuar sot një telefonatë nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajram Begaj pas zhvillimeve të fundit në veri të Kosovës, me ç’rast Presidenti Begaj mbështeti vendimet e institucioneve të Kosovës lidhur me reciprocitetin dhe maturinë e treguar.

Me këtë rast, Presidentja Osmani ka falënderuar homologun Begaj për mbështetjen dhe ka shprehur mirënjohjen e thellë nga ana e qytetarëve dhe institucioneve të Kosovës.

Të dy presidentët janë dakorduar për komunikim të rregullt dhe vijim të bashkëpunimit me qëllim të ruajtjes së paqes dhe stabilitetit në rajon.

Filed Under: Analiza

POLITIKA E KOSOVËS E BASHKUAR: RECIPROCITETI E DREJTË E ÇDO SHTETI SOVRAN

August 1, 2022 by s p

Qeveria e Republikës së Kosovës ka bërë të ditur se ka shtyrë vendimin e reciprocitetit për targat dhe letërnjoftime deri me 1 shtator.

Vendimi është marrë pas takimit me ambasadorin amerikan, Jeff Hovenier.

“Qeveria e Republikës së Kosovës dënon ashpër bllokimin e sotëm të rrugëve në veri të Kosovës dhe të shtënat nga njerëz të armatosur të strukturave ilegale atje. Bëhet fjalë për tendencë për destabilizimin e Kosovës dhe rrezikimin e paqes dhe sigurisë së qytetarëve dhe vendit tonë. Akte agresive të shumta ka pasur në pasditen dhe mbrëmjen e sontme të nxitura e të përgatitura nga Beogradi zyrtar. Kryeministri Kurti së bashku me Presidenten Osmani dhe zëvendës kryeministrat Bislimi e Gërvalla kanë zhvilluar kontakte e takime me faktorët ndërkombëtarë amerikanë dhe evropianë. Me këtë rast, Qeveria e Kosovës jep zotimin që të shtyhet zbatimi i dy vendimeve të datës 29 qershor 2022, deri me datën 1 shtator 2022, nga momenti në ditën e hënë, 1 gusht 2022, kur do të hiqen të gjitha barrikadat dhe të vendoset liria e plotë e lëvizjes në të gjitha rrugët në veri të Kosovës.

Falënderojmë partnerët ndërkombëtarë, në veçanti ambasadorin amerikan Jeffrey Hovenier, për angazhimin dhe kontributin”, thuhet në njoftimin e saj.

REAGIMET E POLITIKËS NË KOSOVË:

VJOSA OSMANI: Masa e reciprocitetit nuk është e drejtuar kundër askujt, por në favor të qytetarëve pa dallim përkatësie. Prandaj, ftoj qytetarët serbë të Republikës së Kosovës që të mos bien pre e propagandës nga Beogradi.

Policia e Kosovës dhe të gjitha institucionet e sigurisë po punojnë shumë për të garantuar respektimin e sundimit të ligjit dhe lirinë e lëvizjes. Jemi duke u koordinuar e punuar pandalur me partnerët tanë ndërkombëtar.

Përpjekjet e Vuqiçit për destabilizim të Kosovës, i cili po shërbehet me metoda të mentorit të tij- Putinit, do të dështojnë.

ALBIN KURTI: Të dashur qytetarë të Republikës së Kosovës,

Ende pa filluar lëshimi ynë i dokumenteve të hyrje-daljeve në vendkalimet kufitare me Serbinë, strukturat ilegale serbe në veri filluan me bllokim rrugësh dhe të shtëna armësh. Atyre ju paraprinë deklaratat, takimet dhe mbledhjet e frikës dhe kërcënimit në Beograd dhe në Rashkë. Aty u planifikuan dhe u nxitën këto veprime agresive që po ndodhin sot. Vuçiq dhe Petkoviq janë përgjegjësit kryesorë për trazirat.

Qeveria e Republikës së Kosovës është demokratike e progresiste, që e don, respekton dhe zbaton ligjin dhe kushtetushmërinë, paqen dhe sigurinë, për të gjithë qytetarët pa dallim dhe për mbarë vendin tonë të përbashkët. Organet e rendit dhe të sigurisë së shtetit tonë po mbledhin informacion, po mbikëqyrin gjendjen dhe do të veprojnë, në mbrojtje të ligjit dhe të qytetarëve, të sovranitetit dhe integritetit tonë territorial.

Përcjellni me vëmendje njoftimet nga qeveria jonë, nga Ministria e Punëve të Brendshme dhe Policia e Kosovës, dhe, mos lejoni të dezinformoheni nga mediet e Beogradit zyrtar apo edhe ndonjë medie në Kosovë që me vetëdije u shërben atyre apo pa vetëdije bie pre e tyre.

Orët e ditët e javët në vijim mund të jenë sfiduese e problematike. Po përballemi me nacional-shovinizmin serbomadh që e njohim mirë. Do të punojmë ditë e natë, do të jemi në krye të detyrës, për juve si qytetarë dhe për Republikën tonë demokratike. Dhe, së bashku arrijmë të ngadhënjejë rendi e ligji duke i vendosur ato në çdo cep të vendit.

Ju falemnderit për mbështetjen.

LUMIR ABDIXHIKU: Mbështesim angazhimin e institucioneve të Kosovës për shtrirjen e ligjshmërisë në gjithë territorin e Republikës. Reciprociteti është e drejtë e çdo shteti sovran.

Dënojmë sulmin ndaj Policisë së Kosovës dhe forcave të sigurisë që ushtrojnë detyrën e tyre kushtetuese në veri të vendit. Mbështetja për ta është domosdoshmëri.

Koordinimi me aleatët tanë ndërkombëtarë në parandalimin e çfardo provokimi nga Serbia brenda territorit të Kosovës është esencial. Në këto momente, Kosovës i duhet stabilitet, ligjshmëri dhe siguri.

MEMLI KRASNIQI: Vendosja e barrikadave dhe veprimet e paligjshme në veri të vendit janë të papranueshme.

Qeveria e Kosovës duhet të sigurojë liri të lëvizjes dhe respektim të ligjit në çdo cep të vendit tonë.

Në mungesë të informatave zyrtare nga ana e qeverisë, inkurajoj institucionet tona të sigurisë që të jenë në shërbim të ruajtjes së rendit publik dhe sovranitetit në veri të vendit.

Këto veprime duhet të koordinohen edhe me partnerët ndërkombëtarë, të cilët i ftoj që t’i monitorojnë dhe denoncojnë provokimet dhe veprimet e paligjshme të strukturave kriminale në veri të vendit, që qartësisht janë të sinkronizuara me Beogradin zyrtar.

Ftoj qytetarët e komunitetit serb që të mos lejojnë të manipulohen nga politika destruktive e Serbisë që ka synim destabilizimin e vendit tonë. Të gjithë duhet të punojnë për mbarëvajtjen e rendit, qetësisë dhe sigurisë për qytetarët, duke garantuar lëvizjen e lirë për të gjithë.

RAMUSH HARADINAJ: Të dashur qytetarë të Kosovës,

Vendimi për vendosjen e reciprocitetit me Serbinë është i drejtë dhe i ligjshëm edhe në bazë të ligjeve vendore, por edhe atyre ndërkombëtare.

Mbështesim institucionet e vendit, organet e rendit dhe sigurisë, për zbatimin e këtij vendimi të drejtë e të ligjshëm.

Bëjmë thirrje që qytetarët serb në veri të vendit, të përmbahen dhe të ruajnë qetësinë, rendin e ligjin.

Filed Under: Analiza

Letërkëmbimet në mes të Mustafa Merlika Krujës dhe Kapidanëve të Mirditës Gjon Marka Gjoni dhe djemve Mark e Ndue Gjon Marku

July 30, 2022 by s p

Nue Oroshi/

Letërkëmbimet në të kaluarën kanë luajtur një rol shumë të rëndësishem, dhe kanë qenë mjaftë interesante, ku letërshkruesit kanë njoftuar njëri-tjetrin dhe kan diskutuar së bashku në mes vete per shumë gjëra interesante që kanë ndodhur ne arealin shqiptarë.Një letërkëmbim mjaftë interesant dhe shumë permbajtësor ka ndodhur në mes të Kryeministrit Mustafa Merlika – Kruja dhe Derës se Kapidanëve të Mirditës. Ky letërkëmbim ka filluar me një letër që Kryeministri i Shqipërisë Etnike Mustafa Merlika – Kruja i dërgon komandantit legjendar të Shqipërisë Etnike Kapidan Mark Gjon Markut në Shqiperi ku e informon me situatën mjaft të vështirë që e kishin në luftë kundër komunizmit. Letërkëmbimet tjera zhvillohen në mes të Kapidan Gjon Marka Gjonit dhe djalit te ti Kapidan Ndue Gjon Markut. Këta i dërgonin letra Mustafa Krujës nga Roma kurse ai i kthente letrat nga Alakesandria. Është interesant se përmbajtja e këtyre letrave ishte e nivelit shumë të lartë kulturor dhe atdhetar.Ata në mes vete kishin shumë brenga që i diskutonin së bashku. Brenga e parë ishte mënyra se si të lirohet Shqipëria nga Komunizmi. Për këtë ishin përpjekjet për themelimin e një Komiteti ku do të merrnin pjesë katër partitë kryesore: Bloku Kombtar Independent , Legaliteti , Balli Kombëtar dhe Lidhja e Dytë e Prizrenit (Grupi Kosovar). Për këtë Komitet të shpëtimit të Shqipërië nga komunizmi kishin harxhuar shumë kohë nacionalistat por që tentohej të bëhej me ndihmën e amerikanëve dhe anglezeve.

Kapidan Ndue Gjon Marku për çdo lëvizje politike dhe takime që kishte Bloku Kombëtar Independent e njoftonte me përkushtim Kryeministrin Mustafa Merlika – Kruja dhe ky i kthente përgjigje duke i dhenë edhe këshilla e sugjerime se si te veprohej. Në letrën e dërguar nga Roma më,  13 – V – 1949 ndër të tjëra shkruan:

” I dashtuni Mustafë,me Herbert jemi takue, ka ardhë vetë me na bâ vizitë e na ka ftue edhe për mjesditë. Folëm gjanë e gjatë. Shef nevojën e madhe për nji bashkim të shqyptarve e sa mâ parë. Tha qi Shqypnija âsht në rrezik me u dá dyshë, prej Jugosllave e prej Grekve. Shkuem prap për së dyti me Ernestin e kemi ndejë mâ tepër se nji orë e gjysë. Ballistat janë bâ me dalë mêndësh pse nuk e kishin besue qi Herberti t’u shifte me né (!) e bilé të na thirrte për bukë. Këto fjalë sigurisht i a u ka thanë edhe ballistave; por ballistat….. Edhe protokollin e Alexandrís Bazi nuk e njef!! “

    Kurse në përgjigjen që i kthen Kryeministri Mustafa Kruja nga Alexandria më 19 Qershor 1949 lidhur me formimin  e komitetit në mesin e shumë këshillave ai i propozon edhe këto“çështje: ” Fort i dashtuni Kapidan, Jam i mendimit qi Komiteti të përbâhet prej katër kryetarvet: Midhati, Ismaili, Bazi e Xhaferi. Po s’u afrue Midhati kujtoj se duhet t’i a zânë vêndin Koço Muka, qi mbyll edhe nji shteg në Komitet si ortodoks. Se njimênd, na kemi edhe këto halle: Gegë e Toskë, katoliq e myslimanë. Mirë do t’ishte me i shikue edhe këto sa të jetë e mundun, sidomos edhe pse âsht bâ si traditë nëpër Kshillin e Regjencës qyshë në 1920 e deri në atê të 43-s. Sa për katolik, problema do t’ishte lehtë me u zgidhun tue hŷ ti në vênt t’Ismailit. Ndërmjet ju të dyve s’ka të damë, jeni si njâni tjetri e me këtë sy ju shikojnë edhe bota qi ju njeh. Natyrisht keni për t’organizue edhe nji sekretarjat si duhet. Në qoftë se hŷn Midhati vetë, si ortodoks, e aqë mâ mirë qi âsht edhe himarjot, un kishem me proponue qi të shtini edhe Koçon për të pestë e të paanshëm, por si të ketë dhânë dorhjekjen prej Ballit.Ndoshta mund të ju dalë ndonji kundrështim për Xhaferin prej qarqeve të hueja me të cilat keni për t’u marrë vesht. Këtu âsht bâ çmos për t’a hjekun atë kundrështim. Por po qe se ka mbetun ende, janë dý rrugë: ase thirret Komiteti me nji emën qi nuk përmênd grupe, si me thânë Komiteti i Beslidhjes Shqiptare Antikomuniste, ase fundi i fundit në vênt të Xhaferit un po ju kujtoj Prof. Miftar Spahín qi âsht prej Lume e shumë djalë i mirë. Ky ka mbetun në Greqí, se s’e kanë lânë Grekët me dalë; por ju, po qe se shifet me udhë, mund t’a nxirni. “

Vlenë të përmendet fakti se gjatë këtyre letërkëmbimeve asnjëherë nuk harrohët të përmendet Kosova ku edhe përkundër kundershtimeve që Xhafer Deva të jetë pjesë e këtij komiteti Kapidan Ndue Gjon Marku dhe Mustafa Merlika – Kruja gjithnjë këmbngulnin që pjesë e këtij komitetit të jetë edhe atdhetari Xhafer Deva. Gati nuk ka pasur letër që kanë këmbyer njëri me tjetrin pa e përmendur edhe çështjen e Kosovës.Kjo ishte për faktin se këta dy atdhetar Kosovën e konsideronin pjesë të Shqipërisë ashtu siqë ishte edhe zyrtarisht në periudhën kohore kur Kryeminister ishte Mustafa Merlika – Kruja.

Gjatë këtyre letërkëmbimeve kishte edhe shumë gjëra te dhimshme për vrasjet, torturat e burgosjet e familjarve të kapidan Gjon Marka Gjonit dhe Mustafa Krujës. Në letrën që i dërgon nga Roma më, 28 Maj 1952 Kapidan Ndue Gjon Marku i jep këto informacione kryeministrit Mustafa Merlika  – Krujës ku i shkruan:

” I dashtuni Mustafë,

Po të dërgoj kopjen e nji letre qi e kam marrë  e qi të përket ty. Ky qi shkruen asht i mirditas, i biri i Gjet Çupit në  Pshtjesh. Masi po vjen Aliu po t’a dërgoj me te për mos me i ra në dorë Gjelës sikur ajo qi kishe marrë disa kohë përpara prej nji miku prej Jugosllavije. Letrën po e kopjoj integralisht. Qe teksti:

            ” Kapidan ktu po të diftoj pak disa ngjarje si mundem me i dijtun. Së parit po të diftoj për familjen e Merlikajve të Krujes se i ké miq. Sef Merlika, Mani i Merës Man Merlikës janë vra në mal. Djali i Dinit të Xhiut të Fajës asht vra tue hi në kufinin e Grekis. Shita e Mera janë pushkatue, ndërsa Dalipi ka qenë dënue me vdekje por na gjallë e kemi pasë lanë. Në burg asht Faik Merlika e për tjerë Merlikaj nuk dij. Prap në Kru asht vra Ibrahim Kupi me nji djalë të vetin e me nji të qujtunin Ten Taga, fisi i Xhaferr Tagës dhe kta janë vra në rrethim e nuk janë kapë gjallë. Mandej janë vra nji Hasan Meça e Qamil Emiri. Pushkatue janë: Xheladin Kuqi, Myftar Kuqi, Haki Pengili, Shim Hoxha, Hasan Lef Zani, Sulejman Myrteza Qira e i vllai i Sejfulla Shimës nga Burizanej. Mandej janë pushkatue prej katundesh: Pal Mhill Ndoj me gjithë kushri prej Gallate, Frrok Mhill Rrika e Kolë Tota e Prengë Pirolli me gjithë kushri prej Zheje. Mandej janë vra: Zef Dodë Perjuka prej Mirdite e Fran Miri; kta të dy i ka pré djali i Aliut Dervishit prej Gjonmi të Krujës. I ka pré bashkë me nji farë Lutfi Meçen e Kadri Shanin prej shehrit të Krujës. Mandej asht vra Mark Pirroli, djali i  Lok Pirolit prej Zhejet. Ky asht vra me kapitenin e Sigurimit d.m.th. kanë vra njani tjetrin. Mandej asht pushkatueMark Miri me 14 gurzakë prej të cillve 7 Miraj.

Asht damtue randë Nikoll Ndré Bardhoku në Mal  të bardhë. Janë vra në mal dy djemt e Gjergjit e nji i Gjonit. Mandej asht vra në mal Isuf Taf Veliu prej Miloti. Lajmet e tjera po t’i shkruej me letër tjetër. 

            Kapidan, në mal prej rrethit të Krujës janë kta: Gjergji i Nikollë Ndré Bardhokut me 4 kushrit e tij d.m.th. 3 djelmt e Marka Gjok Lalës e djali i Ndrec Prengës, Preng Llesh Gjergji, Ndue Pal Gjin Pjetri e Geg Zef Nue Iseni, të tre prej Skurajsh. Djali i Pal Mhill Ndoit e Pjetër Nikollë Mhilli, Pjetër Marka Ndoj te kushrit e shpis Mhill Ndoit nga Kallata janë në mal. Gjon Lok Pirolli prej Zheje, Nikollë Arapi prej Laçi, vllau i jem Marka Gjet Çupi janë në mal e kshtu shuma bahet 13 vetësh qi janë nder male prej Kruje. Kta i kemi lanë në mal, tash nuk dij gja a janë a jo, por besoj se veç janë shtue se edhe disa të tjerë kan qenë me kamë në derë.“

            Ky qi na shkruen asht prej Mirdite  e njofim shumë mirë, prandej të gjitha ato qi thotë janë të vërteta sepse nuk asht nji njeri qi rrenë. Lajmet janë aman sa t’idhëta por nuk kemi se shka me ba. Veç Gjelës mos i kallxò.

     Edhe pse i jepte në këtë letër lajme mjaft të hidhura Mustafa Krujës, Kapidan Ndue Gjon Marku nuk harronte që ta këshilloj se këto informacione të dhimshme mos ta njoftoj të motrën e ti Xhela Muka, që gjatë tërë kohës në Aleksandri e kishte shoqëruar vëllain e ti Mustafa Krujën dhe pikërisht ishte kjo grua atdhetare e cila kishte ruajtur komplet shkrimet, studimet dhe dokumentet e Mustafa Merlika – Krujës dhe i kishte sjellur në Shqipëri.                                                                         

Është mbresëlënes sidomos kur Mustafa Merlika Kruja dhe Kapidan Ndue Gjon Marku përmes letrave komunikojnë për Gjenologjinë e Kapidanëve të Mirditës.I tërë ky diskutim dhe kjo analizë e hollësishme që mund ta bëjnë vetëm personalitetet që kanë njohuri shkencore si dhe janë të pajisur më të dhënat e traditës brez pas brezi, zhvillohet në letrën e Kapidan Ndue Gjon Markut të datës , 28 Maj 1952 e dërguar nga Roma, dhe letrës të Mustafa Merlika  – Krujës më 24 Kallnuer 1953 e dërguar në Romë nga Ramleh.Në këtë letër Kapidan Ndue Gjon Marku i spjegon të dhënat mbi Gjenologjinë e kapidanëve të Mirditës që rrjedhin nga Palë Dukagjini. Në këtë analizë shkencore Kapidan Ndue Gjon Marku e hedh poshtë pretendimin e disa studiuesve që thonë se familja e Kapidanëve të Mirditës kanë ardhur nga Pashtriku, apo siq quhej Bishtriku,por që ato pjesë të Pashtrikut i kanë shfrytëzuar për kullosa. Është interesant edhe përgjigjja e Mustafa Merlika Krujës i cili thotë se Familja e Kapidanve të Mirditës është familje Princore në Vete familja Gjomarku, dhe ai shkruan se kjo familje 13 breza kanë qenë në krye të Mirditës dhe e kanë udhëhequr më një përkushtim shumë të matur, në këtë letër Kapidan Ndue Gjon Marku i jep përgjigje Mustafa Krujës duke i thënë se në bazë të bartjes se tregimit familjar nëpër breza, shënimeve të profesor Zef Valentinit dhe shënimeve të At Nikollë Kimzës del se familja Gjomarku është me prejardhje nga familja e Lekë e Pal Dukagjinit, duke potencuar se i pari i tyre ishte Pali, a ka të bëj kjo me Pal Dukagjinin apo me Pal Kastriotin mbetët  një pikëpyetje. Në këtë debat Mustafa Kruja ka një sqarim mjaft interesant edhe për fjalën Kanuni i Lekë Dukagjinit, apo Kanuni i Skënderbeut.Ai potencon se Fjala Kanuni i Lekë Dukagjinit, dhe Kanuni i Skënderbeut është quajtur për faktin se ky Kanun ka qenë kanun autokton shqiptar dhe për tu dalluar nga Kanunet dhe ligjet e Perandorisë Osmane, ka marrë këta emra. Me këtë që thoshte studiuesi dhe largpamsi Mustafa Merlika Kruja ka nje logjikë mjaft interesante per studiuesit që do te merrën me derën e Kapidanëve të Mirditës  në të ardhmën. Për faktin se nga historia është i njohur edhe Pal Kastrioti, edhe për studimet dhe të dhënat e mevonshme se Gjergj Kastrioti ka lindur në Kaster të Mirditës dhe se po ashtu është kunorzuar në Mirditë.

Të gjitha këto komunikime që i kam studiuar në librin ” Kuvend Letrash me miqtë“ të përgaditura nga nipi i Mustafa Krujës i nderuari Eugjen Merlika, si dhe një pjesë të këtyre letrave i kam marrë edhe nga arkivi i Kapidan Ndue Gjon Markut nga e bija Bianca Gjomarkaj jep të kuptojmë se këto letra duhet ti studiojmë me një vëmndje te hollë se në çdo faqe dhe në çdo rresht paraqitën të dhëna interesante dhe shumë përmbajtësore, qoftë në aspektin e organizimit të mërgatës antikomuniste, qoftë analizat dhe studimet historike, pa lënë anash edhe shumë informacione të vrasjes, burgosjës, dhe internimeve të shumë familjeve atdhetare në kohën e diktaturës komuniste në Shqipëri.

Filed Under: Analiza Tagged With: Nue Oroshi

Shqiptarët dhe Serbët përgjatë viteve 1968-1981

July 30, 2022 by s p

Asad Sadiku/

Historia  na  tregon  se  shqiptarët  dhe  serbët  nuk  kanë  pasur  marrëdhënie  të  mira ndër  vite,  dhe  nuk  kanë  as  në  ditët  e  sotme.  Megjithatë,  në  këtë  artikull  të  shkurtë   ne  do  të  fokusohemi  pak  më  veçanërisht  në  periudhën  1968-1981.  Pra  në  kohën  e  Federatës  Jugosllave,  shqiptarët  nuk  kishin  të  drejtat  e  tyre  elementare  as  të  drejtë  shkollimi  as  punësimi  dhe  mandej  nuk  ju  lejua  as  flamuri  si  simbol  t’a  përdorin  për  ndonjë  festë  të  tyre.  Dhe  kjo  i  shtyri  shqiptarët  që  qysh  në  vitin  1968,  të  bëjnë  demostratat  e  para  për  arsyje  që  të  kenë  të  drejtë  përdorimin  e  flamurit  shqiptarë  nëpër  festa  që  kishin  shqiparët në  atë  kohë,  si  në  ndonjë  ahengjë   familjarë  apo  ndonjë  festë  tjetër.  Përveç  kësaj pas  një  kohe  shqipëtarët  filluan  të  punojnë  edhe  më  shumë  dhe  u  angazhuan  edhe  më  tepër  për  të  drejtat  e  tyre  themelore,  dhe  ky  angazhim  edhe  i  sjelli  rezultatet  e  veta.Kur  shqiptarët   filluan  të  punojn  së  bashku  për  t’i  kërkuar  të  drejtat  e  tyre  që  ju  takonin  arritën  që  në   vitin  1971,  t’a   themelojn  edhe  Universiteti  e  Prishtinës  “Hasan  Prishtina”. Pas  themelimit  të  Universiteti  të  Prishtinës,  edhe  dolën  gjenerat  pas  gjenerate  në  kuadër  të  mirëfillta  shqiptare,  ku  më  pastaj  pasoji  edhe  kushtetuta  e  vitit  1974,   si  autonomi  e  federatës  jugosllave.  Ku  më  pas  edhe  vazhduan  edhe  me  tepër  të  dalin  njerëz  të  ditur  dhe  shumë  profesional  ku  si  rrjedhojë  e  kësaj  me  26  nëntor  të  vitit  1976,  u  hap  për  herë  të  parë  Televizioni  i  Prishtinës.  Për  shkak  se  para  hapjes  së  Televizionit  të  Prishtinës,  vetëm  gazeta  “Rilindja”  ishte  që  ka  shtypur  shkrime  në  gjuhën  shqipe.  Ndërsa  me  hapjen  e  Televizionit  të  Prishtinës  informimi  për  popullin  shqiptarë  u  bë  edhe  më  i pasur  dhe  i  drejtë,  si  në  arsim,  kulturë   dhe  punësim,  sepse gjatë  kësaj  kohe shqiptarët  kishin  të  drejtë  punësimi  në  proporcion  me  serbët.   Para  kësaj  kohe  shqiptarët  nuk  kishin  të  drejtë  punësimi  edhe  pse  ishin  në  numër  më  të  madhë  se  serbët,  pasi  siç  pretendojshin  pikërisht  serbët  se  shqiptarët  janë  të  pa  shkolluar  si  dhe  duke  i  quajtur  edhe  “analfabeta”.  Që  nga  viti  1974  deri  në  vitin  1981,   gjatë  kësaj  periudhe  për  popullin  shqiptarë  ishte  periudha  më  e  mirë  e  asaj  kohe,  pasi  shqiptarët  kishin shtypin  e  informimit,  të  drejtat  në  punësim,  dhe  po  ashtu  të  lirë  për  t’u  shprehur, dhe  kjo  situatë  që  ishte  në  të  mirë  të  shqiptarëve,  udhëheqësis  së  serbisë  nuk  i  pëlqeu.  Krejt  kjo  për  arsyeje  që  Serbia,  planifikojke  që  Jugosllavin  t’a  bëjnë  Serbi  të  madhe,  dhe  si gjuhë  zyrtare  të  jetë  vetëm  gjuha  serbe.  Pastaj  duke  i  parë  që  shqiptarët  po  i  kanë  disa  të  drejta  kjo  i  shtyri   që  nacionalistët  serbë  t’a   keqësojnë  situaten  në  Kosovë.   Me  11 mars  të  vitit  1981,  u  bë  protesta  e  madhe  studentore  në  mensën  e  studentëve   në  Prishtinë,  ku  studentët  e  shprehën  pakënaqësin  e  tyre  me  pretendimin  se  ushqimi  nuk  është  i  mirë.  Si  rrjedhojë  e  kësaj  situate  me  1  dhe  2  prill,  të  njëjtit  vit  u bënë  demostratat  popullore  shqiptare,  dhe  në  atë  kohë  nën  regjimin  e  atëhershëm  shufonistët  serbë  marrin  masa  të  egra  dhe  të  dhunshme  kundër  studentëve  shqipëtarë  dhe  të  tjerëve  nga  të  gjitha  moshat,  siç  ishin  dënimet  nëpër  burgje  dhe  po  ashtu  edhe  vrasje.  Gjatë  asaj  kohe  kishte  student  të  dënuar  dhe  të  rinj  me  nga  10  deri  20  vite  me  burg,  dhe  krejt  kjo  erdhi  jo  që  këta  student  dhe  të  rinj  shkaktuan  ndonjë  krim,  por  vetëm  pasi   shprehën   pakënaqësit  e  tyre  dhe  kërkuan  të  drejtat  e  tyre  legjitime.  Pra  këtu  e  kuptojm  që  edhe  pse  shqiptarët  ishin  pjesë  e  Jugosllavis,  ata  nuk  i  gëzuan  të  drejtat  që  ju  takonin.  Edhe  pse  Sistemi  i  Jugosllavis  i  japën  autonomin shqipëtarëve  pra  t’i  kenë  disa  të  drejta,  këto  të  drejtat  i  gëzuan  në  një  kohë  jo  shumë  të  gjatë  për  shkak  se  më  pas  ju  kthyhen   me  dhunime  si  burgime  dhe  po  ashtu  edhe  vrasje.  E  gjitha  kjo  erdhi  vetëm  që  armiqëve  të  shqiptarëve  siç  ishin  serbët  nuk  kishin  dëshirë  që  të  ju  jepet  e  drejta  shqiptarëve.  Qëllimi  kryesor  i  Serbis,  ka  qenë  që  tokat  e  shqipëtarëve  të  jenë  të  shtetit  të  tyre,  në  mënyrë  që  të  kenë  një  Serbi  të  madhe,  edhe  pse  kjo  fatmirësisht  nuk  u   realizua.

Filed Under: Analiza

100 Years of U.S.-Albania Relations

July 29, 2022 by s p

U.S. STATE DEPARTMENT

U.S. President Woodrow Wilson advocated for an independent Albanian state at the Paris Peace Conference in January 1919. Shortly thereafter, on July 28, 1922, the United States and Albania established diplomatic relations for the first time when Maxwell Blake, the American Commissioner in Albania, extended written notification of the recognition of Albania by the United States to the Minister of Foreign Affairs of Albania.

U.S.-Albanian diplomatic relations were suspended in 1939 when Albania was occupied by Italy (1939-43) and Germany (1943-44) during World War II. After the war, Albania saw 45 years of isolation and underdevelopment under its communist leader. With the 1991 fall of communism, the Albanian government sought closer ties with the West to improve economic conditions and introduced basic democratic reforms. Diplomatic relations between the United States and Albania were restored in 1991. In 2015, we signed the U.S.-Albania Strategic Partnership to reflect the close partnership between our countries and expand our cooperation to the benefit of both nations.

The United States and Albania commemorate the 100th anniversary of the establishment of U.S.-Albania relations in 2022. Despite interruptions to those relations over the past century, our two countries forged strong bonds, overcame conflict and hardship, and emerged as close allies and friends. With this history in mind, we look toward the future and all that we can accomplish together over the next century. Our two nations are rooted in a shared commitment to democratic values, peace, and economic prosperity, which are the foundation of this enduring partnership. The themes of the 100th anniversary reflect these priorities: Friendship, Democracy, Defense, and Business.

Friendship

Over the past year, the Albanian government has proven itself again as a strong partner by supporting the relocation of Afghans.

In 2022, the United States extended the validity of the B1/B2 visitor visa for Albanians from three to ten years.

In 2021, the U.S. and Albania signed an MOU to protect Albania’s cultural property against looting and trafficking.

Our 2015 Joint Declaration on Strategic Partnership between the United States and Albania was grounded in shared democratic values, respect for human rights, and the rule of law.

The United States provided humanitarian aid to the Albanian Red Cross and UNICEF after the 2019 earthquake, sent fire-fighting experts to help during the 2021 wildfires, and provided more than $4.4M in COVID-19 assistance for vaccine rollout, risk communication, and community engagement.

Albanian scholars and students have researched, taught, or studied at U.S. universities through the Fulbright Program in Albania, founded in 1991. American scholars and students have traveled to Albania for research and teaching projects. In 2021, 91 Albanians came to the United States through the Department’s Private Sector Exchange Visitor Program (BridgeUSA). A 2019 MOU jointly funded the Fulbright Student Program, expanding scholarships for Albanian students to pursue master’s degrees in the United States.

Since 2001, the U.S. Ambassador’s Fund for Cultural Preservation (AFCP) has provided $1.28 million to fund conservation and protection of significant structures and archaeological objects in Albania. In the wake of the November 2019 earthquake, AFCP has focused on restoring historical monuments in Albania, including castles and city walls in Durres and Preze, which were completed and celebrated this year to honor the 100-year anniversary.

Since 1992, the United States government has provided more than $1 billion in assistance to Albania to support political pluralism; civil society; effective local governments; independent media; the rule of law; the energy and health sectors; free-market economic systems; and sustainable economic growth, including through the development of tourism and micro-enterprise partnerships.

Democracy

One pillar of the strong bilateral relationship is a shared commitment to democracy. United States’ support will continue for Albania’s justice reform, civil society, media, and electoral process.

Albania’s participation in the U.S.-led Summit for Democracy in Washington, DC in December 2021 contributed to promoting stronger democratic institutions.

U.S. assistance programming is helping Albania improve government transparency and accountability, strengthen justice institutions in serving the public, increase the capacity of civil society, and counter corruption, all contributing to its EU accession path.

U.S. programming supports a free press in Albania built on high-quality investigative journalism, which is vital to a thriving democracy. We are investing in training and in boosting media literacy to expand public transparency and broaden citizens’ knowledge of the issues that impact their lives and livelihood.

Defense

The United States and Albania share a strong military partnership and commitment in NATO, which Albania joined in 2009.

Between 2003 and 2013, nearly 4,000 Albanian troops worked alongside NATO forces as part of Operation Enduring Freedom and the International Security Assistance Force in Afghanistan. Albanian and U.S. forces stand beside each other in NATO’s KFOR mission in Kosovo too.

Albania was one of the first countries to welcome over 2,500 Afghan evacuees after the Taliban’s takeover in 2021. The U.S. government and American NGOs recognized the Albanian government’s contributions in providing safe refuge to those in need.

In 2021, Albania helped to host Defender Europe 21, which integrated approximately 28,000 U.S., Allied and partner forces from 26 nations in nearly simultaneous operations across training areas in more than a dozen nations from the Baltics, to Africa, to the critical Black Sea and Balkan regions. The exercise was so successful that Albania will once again host portions of Defender-Europe 23 next year.

Albania was elected a non-permanent member of the UN Security Council (UNSC) for 2022-2023. Albania’s priorities in the Security Council include addressing global crises, encouraging peaceful conflict resolution, partnership, and mediation. Albania and the United States are co-penholders at the UNSC on Ukraine issues.

U.S. Special Operations Command Europe (SOCEUR) established a forward-based Special Operations Forces headquarters in Albania this year, with the full support of the Albanian government and Albanian military.

U.S. European Command (EUCOM) is assisting Albania to develop its NATO capabilities. A team from the US Army’s 4th Security Force Assistance Brigade (SFAB) is living and training alongside the Albanian Land Forces to accelerate these efforts.

Business

In October 2020, the United States and Albania signed a Memorandum of Economic Cooperation (MEC). On the same day, Albania signed an agreement with American infrastructure company Bechtel, for the long-planned Skavica Hydropower Project, launching the project in October 2021. This milestone marks a promising future in the United States’ and Albania’s growing economic relationship. The MEC also facilitated an agreement between Albania and U.S. energy companies, ExxonMobil and Excelerate Energy to import U.S. liquified natural gas to Albania through an LNG terminal in Vlora, which will be used to generate energy not only in Albania, but also to meet energy needs across the region.

Bilateral trade between the United States and Albania was $162.2 million in 2021, up 47% from the previous year. S. exports are up 61% and Albanian exports are up 30% compared to 2020. U.S. foreign direct investment also reached a new high in 2021. Prosperous times lie ahead for American investors as Albania demonstrates its advantages as an investment destination.

The American Chamber of Commerce in Albania (AmCham Albania), established in 2000, is increasing bilateral trade, promoting foreign investment in Albania, and burnishing the Albanian business image in U.S. and international markets through 220 active members representing the most productive and successful businesses in Albania.

In 2022, Albania and the Jones International Group signed an MOU on secure digital networks.

Filed Under: Analiza

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 164
  • 165
  • 166
  • 167
  • 168
  • …
  • 971
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDAA i SHBA-së dhe pozicioni i Kosovës në arkitekturën e sigurisë
  • Alis Kallaçi do të çojë zërin dhe dhimbjen e “Nân”-s shqiptare në Eurovision Song
  • Garë për pushtet…
  • Njëqind vjet vetmi!
  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT