Analiza – Page 182 – Dielli

KOSOVA FESTON, DITA E LIRISË – 12 QERSHORI

June 6, 2022 by s p

-Në 12 Qershor 1999 – Ditën e Lirisë së Kosovës raportoja drejtpërdrejë nga kolona e tankeve të para të NATO-s që prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës hynin në Kosovë, duke filluar nga ora 05 e 17 minuta të përcjella nga helikopterët Apaçë/

-Liria Kosovës po i vinte më pak se tre muaj pas 24 Marsit 1999 të fillimit të ndërhyrjes së aviacionit të NATO-s me bombardimin e pozicioneve të forcave kriminale serbe që bënin spastrim etnik, masakra e gjenocid kundër shqiptarëve/

-Viti 2005 – Presidenti historik Dr. Ibrahim Rugova për 12 Qershorin – Ditën e Lirisë: Dita më e madhe në historinë e re të Kosovës…/

-Urime Federates Mbarë-Shqiptare të Amerikës VATRA për festën e saj të jubileut të 110 vjetorit në Ditën e Lirisë së Kosovës – 12 Qershor 2022/

SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

-12 Qershor 2022, plot 7 vjet shkrimesh-raportimesh nga Kosova për Gazetën DIELLI në Amerikë –

PRISHTINË, Qershor 2022/ Kosova feston Ditën e Lirisë dhe Paqes – 12 Qershorin.

Para 23 viteve Kosovës nisi t’i ndodhte liria dhe paqja: Ishte ora 05 e 17 minuta e mëngjesit në 12 Qershorin historik 1999, kur prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës tanket e para të NATO-s të përcjella nga helikopterët Apaçë nisën të hynin në Kosovë, kalonin kufirin nga Maqedonia në Bllacë-Han të Elezit. Lajmin e madh për gjithë shqiptarët e botën e raportoja drejt Tiranës për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencinë Telegrafike Shqiptare dhe Radio Televizionin Shqiptar nga kolona e tankeve të para të focës ushtarake më të madhe planetare, e cila të nesërmen merrte në kontroll edhe kryeqytetin, Prishtinën, ndërsa duke kaluar kufirin nga Shqipëria nëpër Morin-Vërmicë shkonte edhe drejt Prizrenit…

Uturima e fortë e helikopterëve Apaçë dhe e kolonës së gjatë të tankeve të NATO-s, që hyri në Kosovë në mëngjesin e hershëm të 12 Qershorit 1999 nuk kishte kend ta zgjonte në qytezën kosovare Hani i Elezit, mu në pikën e kufirit me Maqedoninë. Forca më e madhe e botës, NATO, kalonte nëpër qytezën fantazmë, të mbetur pa banorët e dëbuar, të boshatisur nga jeta, të djegur e bërë shkrum nga gjenocidi e spastrimi etnik i forcave okupatore të Serbisë mbi popullin shqiptar të Kosovës.

Me përshkrimin e kësaj pamje të tmerrshme të Kosovës së mbetur pa njerëzit e saj, por edhe me gëzimin më të madh se në atë mëngjes plot shkërqim të diellit që po lindëte kishte ardhë ajo dita e ora e madhe e ëndërrave – Dita e Lirisë së Kosovës, po vazhdoja të japë me telefon raportin e nisur në orën 05 e 17 minuta, me kryelajmin më të madh në botë: “Taknet e para të NATO-s hynë në Kosovë, në këtë orë të lume, në këtë mëngjes të 12 Qershorit 1999, në këtë ditë të madhe historike për Kosovën dhe të gjithë shqiptarët…”

Më shumë se lajm ishte një shpërthim ndjenjash, që në reportazhin e asaj dite mundohesha t’i tregojë edhe me këto fjalë: “Çlirimi i Kosovës nuk është ëndërr, është më shumë se gëzim, po ndodhë…”

Me një ndjenjë krenarie erdhën pastaj pëshëndetjet për NATO-n në Kosovë nga një grup i luftëtarëve të lirisë, të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, i cili doli të presë e përshëndes forcen aleate. Ishin me uniformat dhe simbolet e ushtrisë me shqipnjën dykrenare, e të paarmatosur.

Uniforma të tjera dhe ushtarë të tjerë nën armë, pjesëtarë të forcave serbe, u gjetën ca më vonë në një tunel, tek në ikje minonin për t’ia mbyllë rrugën NATO-s. Ata u çarmatosën dhe u detyruan vet t’i heqin minat, dhe marshi i NATO-s vazhdoi pas një ndalje e vonese te tuneli.

Një ndalje e gjatë e kolonës, më se katër orë, ishte te Ura e Kashanit mbi lumen Lepenc në Grykën e Kaçanikut. Njësitet britanike të xhenios, ushtarë nga Nepali dhe Anglia , brenda asaj kohe zhvilluan operacionin për mënjanimin e rreziqeve të mundshme nga minat dhe për t’u siguruar se mbi urë do të mund të kalojnë tanket dhe makineritë e tjera të renda luftarake. Testimi i urës u bë edhe me zbarkimin e helikopterëve mbi të, fillimisht helikopterë më të lehtë e në numër më të vogël, e pastaj githënjë e më të rëndë e në numër më të madh…

Kishte kaluar ora 15 e pasditës dhe ura po kalohej…

Kishte edhe rreziqe e pengesa të tjera në terrene të luftës së sapopërfunduar. “Asnjë hap jashtë asfalti”, ishte urdhëri për gazetarët që ishim në kolonën e NATO-s. Mina të vendosura nga forcat serbe mund të kishte kudo.

Në Grykën e Kaçanikut forcat serbe kishin lënë prapa edhe shumë grafite në faqe shkëmbinjësh. Për grafitin serb “Kosova është zemra e Serbisë” si një antigrafit ishte komenti i një gazetari: “E si mund të jetë zemra jashtë trupit?!”. “Serbia deri në Durrës” ishte një nga grafitet që shkonin në të pamundurën e edhe shumë më larg: “Serbia deri në Tokio”, “Serbia deri në Sidnei”, që pretendonin se edhe Japonia dhe Australia qenkan Serbi. Gazetarët nga gjithë bota, me të cilët në kolonën e tankeve të para të NATO-s në Kosovë isha bashkë me korrespondentin nga Shkupi të gazetës shqiptare tradicionale të Kosovës Rilindja, Bedri Sadiku, ato grafite i shikonin si një çmenduri serbe dhe qeshnin, fotografonin, filmonin, raportonin…

Për të hyrë me NATO-n në Kosovë “të akredituar deri natën e 11/12 Qershorit, diku pas mesnate, ishin më shumë se 1500 gazetarë nga gjithë bota”, ka shkruar Bedriu në gazetën historike Rilindja, për të cilën ka shkruar-raportuar e fotografuar në 12 Qershor 1999, kur kishim fatin historik të hyjmë në Kosovë me NATO-n që sillte lirinë…

Përtej grafiteve të përçudshme serbe, si një përgjigje dhe realitet se çka është Kosova u shfaq imazhi i Flamurit Kombëtar Shqiptar i ngritur si fluturim shqiponje dykrenare e si në majën më të lartë të festimeve në gjithë botën në qytetin e Kaçanikut, ku në 7 Shtator 1990 ishte shpallur Republika e Kosovës dhe miratuar Kushtetuta e saj në një mbledhje historike të Kuvendit të Kosovës, në kushte të rënda dhe plot rreziqe okupimi, e që pasonte Deklaratën Kushtetuese për Pavarësinë e Kosovës të 2 Korrikut 1990 të miratuar para dyerve të mbyllura të ndërtesës së Kuvendit kosovar në Prishtinë nën shtetrrethim edhe me tanke e snajperë të forcave okupatore të Serbisë.

Një pjesë e forcave të NATO-s u ndal në Kaçanik, ndërsa kolona vazhdoi rrugën drejt Fushës së Pajtimit dhe qytetit të Ferizajt, në orët e pasditës…

Ora 16. Mbi qytetin e Ferizajt shiheshin re tymi. Për të pritur e përshendetur NATO-n me lulet që i vënin mbi tanke e shtronin rrugën, dhe me brohoritjet “NATO, NATO”, “Kosova, Kosova”, “NATO-Kosova e Lirë”, kishin dalë ata pak banorë shqiptarë që kishin mbetur në Ferizaj. Ata kishin dalë përkundër kërcënimeve e shumë rreziqeve se ende forcat serbe nuk kishin ikur. “Forcat serbe edhe sot po e djegin Ferizajn, duan ta djegin të tërin në largim e sipër”, tregonin banorët shqiptarë.

Në një cep të rrugës ishin ndalur ushtarakë të NATO-s dhe fëmijëve u shpërndanin bombone – ëmbëlsira. Fëmijtë ishin tërë gëzim. Një vajzë 10-vjeçare, shumë smpatike, po shtrëngonte ëmbëlsirën në grusht te zemra dhe thërriste shumë e lumtur: “Do ta ruaj tërë jetën për kujtim”. Për ta ruajtur, veç një herë e afroi te buzët bombonin ajo vajzë që muaj të tërë as s’kishte parë ëmbëlsira e kishte vujtur edhe nga uria në mungesë të bukës. Vajza tregonte se ajo është Shega Asllani dhe se është nxënëse shembullore e klasës së katërt të tetëvjeçares. Një e afërme e saj, Bardha Asllani, me gazetarët spanjollë fliste spanisht, ndërsa për të shprehur falenderimin e madh të gjithë fëmijët përreth brohorisinin për Solanën, atëherë Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s, për Presidentin Amerikan Clinton, Kryeministrin Britanik Bler…

Pas ndonjë ore edhe fushat rreth Lipjanit u mbushen tanke të NATO-s, të cilat para mbrëmjes arrijnë deri afër Prishtinës, por hyrja në kryeqytet mbetet për të nesërmen…

Me gazetarët që nuk u pritej u nisëm për në Prishtinë edhe pse rreziku ishte i madh para se të hynin forcat e NATO-s. Ishte edhe festë lajmi që e jepja drejt Tiranës se po hyja në Prishtinë dhe afër ishin forcat e NATO-s që do hynin…

Po kthehesha në Prishtinë, para mbrëmjes së 12 Qershorit, duke kujtuar edhe largimin drejt kufirit jugor të Kosovës pasi në mbrëmjen e 24 Marsit 1999 në kushte të pamundshme të ndërprerjes së linjave telefonike dhe dritave, me lidhje satelitore që e mundësoi vëllai Demë Jashari nga Zvicëra, nga banesa plot edhe me refugjatë në qytetin në luftë e në shtetrrethim, derisa shkallëve të ndërtesës në lagjen Ulpiana dëgjoheshin rrapllimat e zërat e forcave serbe, kisha raportuar nga Prishtina në Tiranë për goditjet e para të aviacionit të NATO-s e të nesërmën në mëngjes për “qytetin fantazmë” e masakrat e reja të forcave serbe në shtëpitë e shqiptarëve gjatë natës…

Atë parambrëmje të 12 Qershorit 1999 në qendër të kryeqytetit, te Hotel Grandi, shihej se rreziku ishte edhe më i madh se që ishte paramenduar. Në të gjitha anët kishte të shtëna armësh. Kudo kishte policë, ushtarë, paramilitarë serbë, të gjithë të armatosur, shumë prej tyre edhe të dehur…

Edhe në atë situatë, mes shumë rreziqesh, po bëja një raportim edhe për gazetën Rilindja, e cila pas ndalimit nga forcat serbe në Kosovë vazhdonte të dalë në Zvicër, Shqipëri…Nuk dola fare nga automjeti që u ndal para hotelit, dolën vetëm gazetarët nga bota.

Paramilitarët serbë i ndoqën gazetarët ende pa hyrë në hotel, dhe nëpër një rrëbesh shiu që largoi njerëzit nga rruga po largoheshim me shpejtësi me automjetin ku ishim…

Po ku të shkonim, ku ta kalonim natën, kur ende nuk mund të shkoja në banesën time ku kishin hyrë forcat serbe…

Shkojmë drejt adresës së telefonatës së 6 Majit 1999 nga Prishtina, që u bë lajm…“Ai lajm na dha shpresë shpëtimi”, u shprehën me falënderim të ngujuarit atje, që na dhanë çelësin e një banese të boshatisur.

Në lajmin e 6 Majit 1999, natyrisht, në rrethanat që ndodheshin të ngujuarit në Prishtinë, mes forcave kriminale, nuk përmenda burimin, telefonatën nga posta e re e Prishtinës që ishte bërë mes rreziqesh, po duke iu referuar “burimeve” tregova çka po ndodhëte, që “bota ta marrë vesh”.

“Shqiptarët në Prishtinë – mburojë e gjallë”, ishte titulli i lajmit që kisha raportuar nga Kufiri jugor i Kosovës në 6 Maj 1999, ku theksoja: “Shumë banorë të Prishtinës po mbahen peng dhe
po përdoren nga serbët si mburojë e gjallë. Ata janë detyruar të qëndrojnë në shtëpitë dhe banesat pranë vendeve ku janë fshehur
armë dhe mjete të mekanizuara ushtarake si dhe nëper objekte që
mund të bombardohen nga NATO-ja”…

Në kryeqytetin e Kosovës edhe gjatë gjithë natës së 12-13 Qershorit 1999 breshëritë e armëve serbe vazhdonin dhe plumbat qorr binin mbi kulmin e banesës së boshatisur, ku u strehuam. Nata e fundit e forcave serbe në Prishtinë ishte plot tmerre dhe ankthe, kishte shqiptarë të vranë në shtëpitë e tyre, edhe shumë djegie e plaçkitje.

Në mëngjesin e 13 Qershorit 1999 qielli mbi Prishtinë mbulohej nga helikopterët e NATO-s, ndërsa kolona e tankeve dhe makinerive tjera ushtarake shihej tek zbriste nga kodrina e Veternikut dhe mbushte sheshet dhe rrugët e Prishtinës. “NATO po e merr kontrollin në Prishtinë dhe po detyron forcat serbe të largohen…” Lajmi që po raportoja për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë dhe drejtpërdrejtë i lidhur edhe me Radio Televizionin Shqiptar po shkonte nga Prishtina në Tiranë me telefonin me lidhje zvicerane satelitore, sepse lidhjet tjera telefonike ishin të pamundura. Telefonin që më mundësonte raportimet – lidhjet me Tiranën ma kishin sjellë familjarë nga Zvicëra – djali Guri Jashari derisa isha në Maqedoni refugjat lufte.

Në Prishtinën e shkatërruar ndihej erë shkrumi e shtëpive e obekteve tjera të djegura. Nga forcat serbe ishin djegur edhe selia e Zyrës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë dhe selia e Presidencës së Kosovës. Dyqanet dhe klubet të gjitha ishin të mbyllura dhe të plaçkitura. Hotel Grandi ishte i hapur, por ende jo për shqiptarët. Thuhej se bodrumet e hotelit ishin shndërruar në qendër turturash për shqiparët e rrëmbyer e të arrestuar nga forcat serbe.

Vetëm edhe një lokal-klub tjetër i vogël përball hotelit ishte i hapur. Ai ishte i mbushur plot me njerëzit që pinin kafenë e parë në Prishtinën e lirë. Në Kosovë, edhe në Prishtinë, ku po ndodhte liria…

Pas një nate që e përshkruaja “plot rreziqe dhe e tensionuar, me të shtëna të shumta armësh të serbëve dhe me provokacione kundër shqiptarëve dhe forcave paqësore”, vazhdoja raportimet nga Prishtina: “Kosova qysh dje dhe sot është e lirë në shumë pjesë të saj. Kurrë nuk janë parë njerëz më të gëzuar se dje e sot me hyrjen triumfale të forcave të NATO-s në Kosovë dhe kryeqytetin e saj, Prishtinë. Në Prishtinë qysh sot, NATO po vendos kontrolle…”

Pasditen e 13 Qershorit 1999, bashkë me korrespondentin e Zërit të Amerikës, Isak Ramadani, e gazetarin tjetër nga Shkupi, Arben Ratkoceri, që erdhën në Prishtinë duke sjellë edhe numrin special të gazetës tradicionale kosovare Rilindja të botuar atje me raportimet për ngjarjen historike të hyrjes së trupave të NATO-s në Kosovë, kalova edhe një herë rrugën nga kishin hyrë forcat e para të NATO-s një ditë më parë. Edhe gazeta Rilindja, të cilën e shpërndanim në Kosovën që po çlirohej, në ballinë kishte te kryetitulli orën që kisha raportuar: “Dje në orën 5.17 – Trupat e NATO-s hynë në Kosovë”.

Edhe editoriali “Normandizimi i Kosovës dhe kapitullimi serb”, shkruar nga Blerim Reka, ishte i botuar në faqen e parë të gazetës Rilindja, me foto nga ngjarja historike e ndërhyrjes shpëtimtare të NATO-s, e ku shkruhej edhe: “Qeveria e përkohshme e Kosovës punon për kthimin e popullsisë.-Kryeministri Hashim Thaçi vizitoi Austrinë”.

Dhe, vazhdoja raportimin: “Sot duket krejt e çliruar pjesa e Kosovës nga kufiri me Maqedoninë, përgjatë rrugës që të çon në Han të Elezit, Kaçanik, Ferizaj, Lipjan e deri në kryeqytet. Në Kaçanik, Han të Elezit dhe në lokalite të tjera takuam dhe ushtarë të UÇK-së që kthenin jetën dhe rregullin.
Flamuri shqiptar – flamuri i lirisë valonte në kulmin e ndërtesës 12-katëshe në qendër të qytetit të Kaçanikut, mbi kulmin e shkollës tetëvjeçare ‘Jusuf Gërvalla’ në fshatin Nikaj dhe lokalitete të tjera.

Në vendkalimin kufitar në Bllacë ndërmjet Kosovës dhe Maqednisë sot nuk ka më flamuj serbë, të cilët janë hequr. Në kufi figurojnë marinsat amerikanë”.

Në qytetin e Kaçanikut, në jug të Kosovës, ushtarët e Ushtirisë Çlirimtare të Kosovës ishin vendosur në ndërtesën e Stacionit të Policisë, prej nga kishin ikur forcat serbe…

Kështu ishte 23 vite më parë…

Në Kosovë liria po vinte më pak se tre muaj pas 24 Marsit 1999 të fillimit të ndërhyrjes së aviacionit të NATO-s me bombardimin e pozicioneve të forcave kriminale serbe të kasapit të Ballkanit, Milosheviç, i cili përfundoi në Gjykatën Ndërkombëtare për Krime Lufte në Hagë.

Lufta e përfunduar kishte bilanc tragjik të masakrave, spastrimit etnik e gjenocidit kundër shqiptarëve: Mëse 12 mijë të vrarë, mbi 6 mijë të zhdukur, shumë prej tyre të groposur në varreza masive, edhe të fshehura në Serbi, e afër një milion të dëbuar – shumica drejt Shqipërisë…

Kosovës i vinte era tokë e djegur, ua kishin vënë flakën mëse 400 fshatrave e qyteteve, 120 mijë shtëpive të shqiptarëve…

Lufta përfundoi me Marrëveshjen e Kumanovës, ndërmjet NATO-s dhe RFJ-së, që u nënshkrua në 9 Qershor e hyri në fuqi në 11 Qershor 1999.

Sekretari i përgjithshëm i NATO-s në atë kohë, Havijer Solana, në 10 Qershor 1999 kishte lëshuar urdhrin për ndalimin e bombardimit dhe Këshilli i Sigurisë së OKB-së miratoi Rezolutën 1244, sipas të cilës në Kosovë u dërguan 37.200 ushtarë të KFOR-it nga 36 shtete.

Misioni ishte i ndarë në pesë zona të përgjegjësisë, që i përkisnin KFOR-it amerikan, anglez, francez, gjerman dhe italian. Michael Jackson, gjeneral britanik, ishte komandanti i parë i forcës paqëruajtëse të NATO-s në Kosovë – KFOR.

Ligji për festat zyrtare në Republikën e Kosovës, i miratuar në Kuvend në 21 Maj 2008, i shpallur me Dekretin e Presidentit të Republikës të 15 Qershorit 2008, përcakton 12 Qershorin – Ditë të Paqes.

Dekretimi i këtij ligji si dhe i 40 ligjeve tjera të dala nga paketa e Propozimit Gjithpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës të Kryenegociatorit Martti Ahtisaari – Emisarit Special të OKB-së, ishte një nga zhvillimet e ditës së 15 Qershorit 2008 të hyrjes në fuqi të Kushtetutës, e cila është miratuar nga Kuvendi poashtu para 14 viteve në 9 Prill, më pak se dy maj pas 17 Shkurtit historik të shpalljes së pavarësisë së Kosovës, të njohur deri tani nga 117 shtete të botës anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara…

MIRËNJOHJE DHE FALËNDERIM PËRJETSHËM PËR MIRËPRITJEN E PËRKUJDESJEN VËLLAZËRORE SHQIPTARE PËR TË DËBUARIT NGA KOSOVA – REFUGJATË TË LUFTËS SË PËRFUNDUAR NË PRANVERËN E LIRISË TË VITIT 1999

Si korrespondent në Prishtinë i Agjencisë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencisë Telegrafike Shqiptare nga 24 Maji 1992 i zgjedhjeve të para pluraliste në Kosovë, në vitin 1999 të kohës së luftës, të dëbimit të mëse 1 milion shqiptarëve nga Kosova, për rreth dy muaj “selia” e raportimeve të mia ishte kufiri jugor i Kosovës, si dhe Tetova e fshati i afërt Dobrosht – shtëpia e familjes së Mesut Veselit, ku më parë kishin mbërritur njerëz të familjes sime të dëbuar nga forcat serbe… Raportoja edhe nga Shkupi e vende tjera në Maqedoni.

Akreditimi mu dha nga Ministria e Informatave e Maqedonisë të njëjtën ditë të kërkesës dërguar me telefax nga Agjencia Telegrafike Shqiptare në 5 Prill 1999. Ishte mëngjesi i ditës sime të parë refugjat jashtë kampit të Bllacës, ku pas qëndrimit disaditësh natën kisha kaluar kufirin…

Mirënjohje dhe falënderim të përjetshëm për mirëpritjen e përkujdesjen vëllazërore shqiptare për të dëbuarit nga Kosova refugjatë të luftës së përfunduar në pranverën e lirisë të vitit 1999.

VITI 2005 – MESAZHI I FUNDIT I PRESIDENTIT HISTORIK DR. IBRAHIM RUGOVA PËR 12 QERSHORIN, DITËN E LIRISË SË KOSOVËS

PRISHTINË, 12 Qershor 2005/ Presidenti i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, me rastin e 12 Qershorit, Ditës së Lirisë të Kosovës, u ka drejtuar qytetarëve të Kosovës një mesazh urimi me këtë përmbajtje:

Me rastin e 12 Qershorit, 6 vjetorit të Ditës së hyrjes të trupave të NATO-s në Kosovë, që është Ditë e Lirisë së vendit tonë, Ju shpreh urimet e mia të përzemërta.

Dita e 12 Qershorit, pra Dita e Lirisë së Kosovës, është një ditë e madhe që e siguroi qenien tonë nacionale e njerëzore dhe të ardhmen më të lumtur për të gjithë ne.

Në këtë Ditë feste, urime të përzemërta i shprehim Komandantit të KFOR it, Gjeneralit Iv dë Kermabon dhe ushtarëve të Tij.

Njëherësh urime të sinqerta i shprehim UNMIK-ut dhe OSBE-së.

Urime të sinqerta po ashtu u shprehim përfaqësive diplomatike në kryeqytetin e vendit tonë, në Prishtinë.
Dhashtë Zoti që 12 Qershorin e ardhshëm, Ditën e Lirisë, ta festojmë me njohjen formale të pavarësisë së Kosovës.

12 QERSHOR 2005 – PRESIDENTI RUGOVA: 12 QERSHORI MBETET DITA MË E MADHE NË HISTORINË E RE TË KOSOVËS

PRISHTINË, 12 Qershor 2005/ Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova në mbrëmjen e 12 Qershorit 2005 në Prishtinë shtroi një darkë solemne për nder të Ditës së Lirisë – 6 vjetorit të hyrjes së forcave të NATO-s në Kosovë. Të ftuar ishin përfaqësues të lartë ndërkombëtarë dhe vendorë.

Në këtë solemnitet Presidenti Rugova deklaroi se Kosova është e lirë falë ndihmës së NATO-s. Ai gjithashtu u shprehu mirënjohje popullit të Kosovës dhe luftëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës për përpjekjet e bërë për lirinë dhe pavarësinë.

“Kjo do të jetë dita më e madhe në historinë e re të vendit tonë, sepse me të u kurorëzua liria e kombit tonë, që ishte ëndërr dhe përpjekje e shumë gjeneratave”, theksoi në fillim të fjalës së tij Presidenti Rugova.

Duke folur për periudhën e pasluftës, Presdenti Rugova vlerësoi se gjatë këtyre gjashtë vjetëve Kosova ka pasur një progress të madh në të gjitha fushat e jetës, të cilin e ka arritur “me NATO/KFOR-in, që ka bërë dhe po bën sigurinë e Kosovës, si dhe bashkë me UNMIK-un e me OSBE-në në planin civil”.

Ndërsa, duke folur për momentin aktual, ai tha se institucionet po punojnë në përmbushjen e standardeve prioritare dhe në vlerësimin e progresit, që do të krijonte mundësi për pavarësinë e vendit tonë simbas rrugës ndërkombëtare.

“Por, siç e dini, unë insistoj në njohjen e drejtpërdrejtë të pavarësisë së Kosovës nga SHBA dhe BE sa më shpejtë. Kështu Kosova si vend i pavarur e demokratik është e vendosur për integrim në BE e në NATO dhe në miqësi permanente me SHBA. Kjo do të qetësonte këtë pjesë të Europës e të botës dhe do të krijonte sigurinë e të ardhmes së të gjithë qytetarëve të Kosovës”, ritheksoi edhe me këtë rast Presidenti Rugova.

Në vazhdim të fjalës së tij, Presisdenti Rugova lavdëroi punën e paqeruajtësve në Kosovë, duke thënë se “NATO/KFOR-i për gjashtë vjet ka bërë një punë të shkëlqyer në sigurinë dhe mbrojtjen e vendit për të gjithë qytetarët. Kështu KFOR-i mbetet forcë e dashur dhe e nderuar nga i gjithë populli i Kosovës”.

Ai u shprehu mirënjohje ushtarëve të KFOR-it, që në kryrje të detyrave humbën jetën e tyre.
“Në këtë ditë i përkujtojmë të gjithë ata që ranë për lirinë, pavarësinë dhe demokracinë e Kosovës.

Njëherësh i shprehim mirënjohje popullit të Kosovës dhe luftëtarëve të UÇK-së për përpjekjet e bëra për lirinë dhe pavarësinë e tonë”, theksoi Presidenti Rugova, duke përshëndetur me këtë rast Presidentin Bush, Kryeministrin Bler, Presidentin Shirak, Kancelarin Shrëder dhe Kryeministrin Berluskoni, që përkrahin Kosovën.

Poashtu ai përkujtoi me pietet të lartë Papa Gjon Palin II që ka ndihmuar lirinë dhe pavarësinë e Kosovës dhe përshëndeti Atit e Shenjtë Benedikti XVI, me dëshirë që të lutet për njohjen formale të pavarësisë së vendit tonë.

Presidenti Rugova e luti gjeneralin Kermabon që t’ua përcjellë ushtarëve të KFOR-it urimet e tij të përzemërta dhe të popullit të Kosovës për Ditën e Lirisë së Kosovës, 12 Qershorin, Ditën e NATO-s në Kosovë.
Komandanti i KFOR-it Iv de Kermabon theksoi se përkushtimi i NATO-s dhe bashkësisë ndërkombëtare në Kosovë për ndërtimin e paqes dhe stabilitetit mbetet i njëjtë si përpara gjashtë viteve, kur u vendosëm në Kosovë.

“Është e rëndësishme të përkujtojmë se KFOR-i nuk vepron i vetëm. Puna që ne bëjmë me komunitetin ndërkombëtar në Kosovë dhe liderët vendorë mbetet esenciale për ndërtimin e paqes. Pra, partneriteti ynë nuk është vetëm ndërmjet KFOR-it dhe UNMIK-ut, por përshinë edhe partnerët tanë vendorë dhe mbështetja e tyre është esenciale”, tha Kermabon.

Ndërsa Shefi i Zyrës Amerikane në Prishtinë Filip Goldberg duke folur në emër të përfaqësive diplomatike në Prishtinë theksoi se ata ndihen krenarë për atë që bënë më 1999.

“Ne jemi shumë krenarë për atë që bëmë në vitin 1999 dhe duam të mbetemi të tillë për atë që do të ndodhë më 2005, 2006 dhe 2007, që do të thotë një Kosovë e cila do të reflektojë vlera demokratike në respektim të njëri-tjetrit, pa marrë parasysh etnitë apo besimin. Janë këto vlera që ne i sollëm më 1999”, theksoi Goldberg.

Në këtë darkë solemne Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova dekoroi ushtarët e KFOR-it me Medaljen e Sigurisë.

12 QERSHOR 2019: KOSOVA 20 VJET LIRI, NË FESTËN E MADHE AMERIKA -CLINTON , ALBRIGHT, PALMER…

Në 12 Qershor 2019 kam raportuar për Gazetën DIELLI, mes tjerash: Festë të madhe sot ka Kosova për 20 vjetorin e lirisë, është festë e gjithë shqiptarëve, urime e përgëzime vijnë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe vende të tjera të botës së lirë e demokratike. Presidenti Amerikan Bill Clinton dhe Sekretarja Amerikane e Shtetit, Madeline Albright, nga koha e luftës dhe e fitores së paqes e lirisë në Kosovë, si dhe zëvendës-ndihmës sekretari i Shtetit Amerikan, Mattheë Palmer, ishin sot dhe mbajtën fjalime në Tubimin Qendror për Shënimin e 20 vjetorit të hyrjes së trupave të NATO-s në Kosovë në Sheshin “Skëndërbeu” në Prishtinë. Mes shumë pjesëmarrësve ishe edhe ish-komandanti i Forcave Aleate të NATO-s në Evropë, gjenerali Wesley Clark, i cili ka drejtuar ndërhyrjen shpëtimtare-humanitare në kohën e luftës në Kosovë. Në festimin madhështor ishin drejtuesit më të lartë të shtetit të Kosovës, të Shqipërisë dhe përfaqësuesit e shqiptarëve nga të gjitha trojet etnike dhe diaspora.

Më Prishtinë sot bëhet edhe përurimi i Bustit të Sekretares Amerikane të Shtetit, Madeline Albright në sheshin me emrin e saj, afër American School of Kosova – te Newborn.

Pjesë e festës, mbrëmjen e djeshme u mbajt koncerti i Filarmonisë së Kosovës, në Katedralen Shën Nënë Tereza në Prishtinë.

Kosova po feston jubileun e 20 vjetorit të lirisë, përgjithmonë mirënjohëse dhe falënderuese për Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe gjithë botën demokratike.

12 QERSHOR 2022, 7 VJET SHKRIMESH-RAPORTIMESH NGA KOSOVA PËR GAZETËN DIELLI NË AMERIKË

Në 12 Qershor 2022 bëhen shtatë vjet dhe nis viti i tetë i shkrimeve – raportimeve që bëj si korrespondent nga Kosova i Gazetës DIELLI që e njoha nga historia e kombit dhe shtypit shqiptar. E që edhe shumë vite para 12 Qershorit 2015 botonte shkrimet e mia që i merrte nga Agjencia Shtetërore Zyrtare e Lajmeve e Shqipërisë e në shtypin shqiptar.

Raportimet për DIELLIN i nisa pikërisht në Ditën e Lirisë, në përvjetorin e 16-të të hyrjes së NATO-s në Kosovë, me një reportazh për ngjarjen historike, ku në 12 Qershor 1999 isha gazetar i akredituar në kolonën e tankeve të para të forcës ushtarake më të madhe planetare që kishte nisur misionin shpëtimtar e paqerujtës…

Me shumë respekt e vlerësim për gazetën më të herëshme shqiptare, DIELLI, që në 15 Shkurt 2022 festoi 113 vjetorin, e themeluar nga personalitetet e mëdha të kombit Fan Noli e Faik Konica, organ i Federatës Mbarë-Shqiptare të Amerikës VATRA, për të gjithë shqiptarët në SHBA që aq shumë kontribuan për Shqipërinë, Kosovën dhe të gjitha trojet tjera etnike. Falënderime e mirënjohje të përgjithëmonëshme…

Uroj që gazeta e VATRËS së shqiptarëve në Amerikë të mos shuhet kurrë e të shëndrisë gjithmonë ashtu si DIELLI, emrin e të cilit e ka…

Uroj Federaten Mbarë-Shqiptare të Amerikës VATRA për festën e saj të jubileut të 110 vjetorit në Ditën e Lirisë së Kosovës – 12 Qershor 2022.

Uroj Kryetarin e VATRËS Elmi Berisha, Kryesinë, Këshillin dhe të gjithë VATRANËT, Shqiptarët në Amerikë…

Me shumë respekt,

Behlul Jashari

Çfarë thotë Herodoti për Egjiptasit?

June 4, 2022 by s p

Astrit Lulushi/

Gjatë udhëtimit në Egjipt, Herodoti shkroi shumë mbi egjiptasit dhe zakonet e tyre:

“Përpara se Psametichu të bëhej mbret i Egjiptit, Egjiptianët besonin se ishin njerëzit më të vjetër në tokë. Por kur Psammetichu u bë mbret dhe dëshironte të zbulonte se cilët njerëz ishin më të vjetërit, ai gjeti se Frigjianët ishin më të vjetër.

Kudo tjetër, priftërinjtë i mbajnë flokët e tyre të gjata; në Egjipt, ata janë të rruar. Për të gjithë burrat e tjerë, rregulli në zinë për të vdekurit është që më të afërtit t’i rruajnë kokat, por pasi varrosin te vdekurin i lënë flokët dhe mjekrën të rriten. Egjiptianët janë të vetmit njerëz që mbajnë kafshët e tyre me vete në shtëpi. Ndërsa të gjithë të tjerët jetojnë me grurë dhe elb, është turpi më i madh për një egjiptian të jetojë kështu; ata bëjnë ushqim nga një bimë që prodhon kokrra më të mëdha se gruri, që disa i quajnë spelt.

Egjiptianët shkruajnë dhe llogarisin nga e djathta në të majtë; dhe përdorin dy lloje shkrimi; njëri quhet i shenjtë, tjetri demotik.

Egjiptianët ishin njerëzit e parë që llogaritën me vite dhe e bënë vitin të përbëhet nga dymbëdhjetë ndarje. Ata e zbuluan këtë nga yjet (kështu thanë ata). Duke llogaritur tridhjetë ditë për secilin nga dymbëdhjetë muajt, ata shtojnë pesë ditë në çdo vit dhe kështu rrethi i përfunduar i muajve është bërë në përputhje me kalendarin.

Ashtu si egjiptianët kanë një klimë të veçantë për veten e tyre dhe lumi i tyre është i ndryshëm në natyrë nga të gjithë lumenjtë e tjerë, po ashtu ata kanë vendosur zakone dhe ligje në pjesën më të madhe të kundërta me ato të pjesës tjetër të njerëzimit. Gratë blejnë e shesin, burrat rrinë në shtëpi dhe thurin; dhe ndërsa në thurje të gjithë të tjerët e shtyjnë pëlhurën lart, egjiptianët e shtyjnë atë poshtë. Burrat mbajnë mbulesë mbi kokat e tyre, gratë mbi supet e tyre.

Ata janë fetarë jashtë mase, më shumë se çdo popull tjetër; pinë nga gota bronzi, të cilat i pastrojnë çdo ditë; këtë e bëjnë jo disa, por të gjithë. Ata janë veçanërisht të kujdesshëm që gjithmonë të jenë të sapolarë; dhe praktikojnë rrethprerjen për hir të pastërtisë, sepse preferojnë të jenë më të pastër se sa më të shumë. Priftërinjtë e tyre rruajnë të gjithë trupin çdo dy ditë, në mënyrë që të mos i pushtojnë morrat ose ndonjë gjë tjetër e keqe, ndërsa kujdesen për perënditë.”

Propozimi i Joseph J.DioGuardit për të shpëtuar Butrintin

June 2, 2022 by s p

Joseph J. DioGuardi i shkruan Kryeministrit të Shqipërisë Propozimin e tij për të shpëtuar Parkun Kombëtar të Butrintit.

Re: Propozim për menaxhimin shqiptar të Vendit të Trashëgimisë Botërore të Butrintit

Z. Rama,

Edhe pse s’jemi takuar kurrë, as në Nju Jork dhe as në Tiranë, ne kemi shkëmbyer mesazhe disa vjet më parë për Dekretin grek të Gjendes së Luftës me Shqipërinë.

Po ju shkruaj lidhur me përpjekjet e AADF-së për të shtënë në dorë menaxhimin apo administrimin e Butrintit. Jam shumë i shqetësuar nga kjo shmangie e hapur nga një entitet amerikan, siç është AADF-ja, e politikave konsistente të Qeverisë së Shteteve të Bashkuara lidhur me detyrimin sovran të një shteti për të menaxhuar parqet kombëtare të vendit të vet.

Mund t’ju them se i kam shkruar Drejtorit të UNESCO-s si dhe organizmave të tjera përkatëse. Po ashtu, kam informuar Agjencinë e Shteteve të Bashkuara për Zhvillimin Ndërkombëtar për këtë situate të pakëndshme, si dhe synoj të punoj sëbashku me miqtë e mi në Senatin dhe Dhomën e Përfaqësuesve të SH.B.A.-së për të hedhur dritë dhe për të kërkuar llogaridhënie e transparencë, përfshirë përmes dëgjesave publike, për të largim të pashembullt prej AADF-së nga politikat e SH.B.A.-së.

Megjithatë, mendoj se mund të gjendet një rrugëdalje poziitive nga situata, me kusht që qeveria tuaj të tërheqë projektligjin që do të finalizonte marrjen në dorë nga AADF-ja të menaxhimit të Butrintit.

Për këtë nuk kam aspak ndërmend modelin “e ri”, hibrid,për menaxhimin e Butrintit që Majkëll Granof thotë se kinse “do t’ia japë tërë botës”.

Nuk kemi pse të rishpikim rrotën. Përndryshe kam ndërmend modelin amerikan, të ndërtuar nga Presidenti Theodor Ruzevelt, sipas të cilit parqet tona shumë të çmuara dhe unikale menaxhohen vetëm dhe ekskluzivisht nga populli amerikan përmes Shërbimit Kombëtar të Parqeve [National Park Service – NPS]. Sikurse e dini, ne nuk lejojmë fondacione private që të menaxhojnë parqet tona kombëtare.

Zgjidhja me të cilën do të fitonin të gjithë [win-win] do të ishte një binjakëzim ose motërzim midis Parkut Kombëtar të Butrintit dhe një Parku Kombëtar Amerikan që është njëkohësisht edhe Vend i Trashëgimisë Botërore, dhe janë mëse një duzinë syresh në mbarën Amerikën..

Ju ose Ministrja tuaj e Kulturës, znj. Margariti, mund të zgjedhin një nga lista e Parqeve Kombëtare të SH.B.A.-së në fund të letrës sime, dhe ne mund të punojmë bashkë që të ndërtojmë një program të posaçëm motërzimi midis Butrintit dhe atij Parku Kombëtar Amerikan. Megjithatë, mund t’ju them se një urë bashkëpunimi midis Parkut Kombëtar të Butrintit dhe Shërbimit Kombetar të Parqeve [NPS] është ndërtuar qysh së paku në fillim të viteve 2000, kur drejtues të Parkut Kombëtar Jellouston [Yellowstone National Park] dhe Parkut Kombëtar të Luginës së Vdekjes [Death Valley National Park] vizituan Butrintin dhe shkëmbyen përvojë dhe dijenitë e praktikat e tyre me kundërpalën shqiptare.

Përmes këtij programi solid motërzimi nën mbikqyrjen e NPS-së midis Butrintit dhe një Parku Kombëtar të SHBA-së që mund të zgjidhni, praktika motërzimi këto që Shërbimi Kombëtar i Parqeve i ofron në mbarë botën, shqiptarët do të kenë në dorë menaxhimin e vetëm dhe ekskluziv të Butrintit – në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe modelit të SH.B.A.- – ndërsa Shërbimi Kombëtar i Parqeve do të ndajë përvojë, dituritë dhe praktikat e veta me kundërpalën shqiptare.

Por cili do të jetë roli i AADF-së? Unë do t’i kërkoj USAID-it që t’i japë direktivë Bordit të AADF-së që ta japë si një grant, dhe pa kurrfarë kushti ndaj Shqipërisë mbështetjen financiare tashmë të premtuar prej rreth 5 milion dollarësh nga llogaria e tyre shumë e madhe, në favor të këtij motërzimit midis Butrintit dhe Shërbimit Kombëtar të Parqeve. AADF-së nuk do t’i lejohet të ndërhyjë në asnjëlloj mënyre, mase ose forme në menaxhimin e Butrintit..

Mirëpo përsëri, parakusht për gjithë sa më sipër është që qeveria tuaj të anullojë marrëveshjen me AADF-në dhe të tërheqë projektligjin përkatës që ndodhet përpara Kuvendit të Shqipërisë.

A do ta bëni dot ju këtë gjë?

Më duhet të shtoj se do ta informoj qeverinë e Shteteve të Bashkuara si dhe Kongresin e Shteteve të Bashkuara për çdo përpjekje të mëtejshme të AADF-së për të shtyrë qeverinë tuaj që ta mbyllë sa më parë këtë marrëveshje të keqe, ose për ushtrimin e trysnisë ndaj Kuvendit të Shqipërisë që ta votojë e ta miratojë projektligjin. Për arsyet e shpjeguara më lart, marrja në dorë e menaxhimit të Butrintit nga ana e një entiteti të Shteteve të Bashkuara paraqet rreziqe të konsiderueshme reputacionale për Qeverinë e Shteteve të Bashkuara, prandaj një gjë e tillë nuk mund të lejohet.

Sa i takon Shqipërisë, është thjesht e paimagjinueshme që një vend që po mbush 110 vjet pavarësi të jetë i paaftë që të menaxhojë parqet e veta kombëtare. Mirëpo kjo është edhe publicitet negativ edhe për 100 vjetorin e marrëdhënieve SH.B.A. – Shqipëri për shkak të përpjekjeve të një entiteti amerikan që të shtjerë në dorë menaxhimin e xhevahirit të kurorës së historisë, kulturës dhe turizmit shqiptar.

Për të gjitha arsyet e mësipërme, sugjeroj që t’i jepni vëmendjen e menjëhershme poropozimit tim prej të cilit fitojnë të gjithë [win-win proposal] dhe ta tërhiqni pa vonesë projektligjin tuaj për Butrintin të paraqitur në Kuvendin e Shqipërisê.

Sinqerisht,

Joseph J. DioGuardi

P.S. Lista e Parqeve Kombëtare që janë njëkohësisht edhe Vende të Trashëgimisë Botërore në SH.B.A.:

Carlsbad Caverns National Park
Chaco Culture
Everglades National Park
Glacier National Park
Grand Canyon National Park
Great Smoky Mountains National Park
Hawaii Volcanoes National Park
Independence Hall
Mammoth Cave
Mesa Verde National Park
Olympic National Park
Papahanumokuakea Marine National Monument
Redwood National Park and State Parks
La Fortaleza and San Juan National Historic Site
San Antonio Missions
The Statue of Liberty
Kluane/Wrangell-St. Elias/Glacier Bay/Tatsheshini-Alsek
Yellowstone National Park
Yosemite National Park

UKRAINA – KUJT IU DESH LUFTA?

June 1, 2022 by s p

Prof. Xhelal Zejneli/

“Rusia pa Ukrainën, pushon të jetë perandori, ndërsa me një Ukrainë, në fillim proruse, pastaj të nënshtruar, automatikisht bëhet perandori”– Zbignjev Bzhezhinski

Me rënien e murit të Berlinit në nëntor të vitit 1989, u shpërbë edhe Bashkimi Sovjetik. Doli prej tij një Rusi e pakonsoliduar. Në vitin 1991 Traktati i Varshavës (Pakti i Varshavës) u shpërbë, por jo edhe NATO-ja. Pas këtyre proceseve historike, në rrethana të reja pasojnë do procese të tjera:

– NATO-ja fillon të shtrihet në lindje të Evropës, duke i përfshirë në radhët e veta ish-shtetet, anëtare të Traktatit të Varshavës, që e përbënin kampin socialist;

– Moska mendon se me shtrirjen e NATO-s në lindje të kontinentit, ShBA-ja synon t’u afrohet kufijve të Rusisë, përkatësisht ta rrethojë atë;

– Kryetari i Rusisë, Vladimir Putin (1952-) synon t’ia rikthejë Rusisë autoritetin që kishte dikur Bashkimi Sovjetik, e që konsiderohej si një prej dy superfuqive globale;

Ndaj shteteve ku ka minoritet rus, Moska ndërmerr veprime ushtarake:

1. Në nëntor të vitit 1990 shpërthen konflikti në Pridnestrovie (Transnistria) të Moldavisë, i njohur si luftë moldavo-ruse, 1991-1992;

2. Në vitin 2008 Rusia ndërhyn ushtarakisht kundër Gjeorgjisë. Pushton Osetinë Jugore dhe Abhazinë. Më 26 gusht 2008, Rusia njeh pavarësinë e Abhazisë dhe të Osetisë Jugore, e cila po ashtu u shkëput nga Gjeorgjia;

3. Në vitin 2014 Rusia pushton gadishullin e Krimesë, e anekson atë dhe ia bashkëngjit Rusisë. Deri atëherë, Krimea ishte pjesë e Ukrainës;

4. Në prill të viti 2014 fillon konflikti në dy rajonet e Ukrainës lindore, Donjeck dhe Lugansk, që bashkërisht quhen Donbas*. Moska i mbështet separatistët prorusë. Në gusht të vitit 2014 Rusia ndërhyn edhe ushtarakisht dhe këto dy rajone i shpall republika të pavarura. Që nga viti 2014, këto dy rajone gjithnjë më tepër i kontrollonte Rusai. Në pranverë të vitit 2014 u krijuan të ashtuquajturat Republika Popullore e Donjeckut dhe Republika Popullore e Luganskës. Në këto rajone ka qenë tejet e zhvilluar industria e qymyrit dhe e çelikut. Para agresionit rus në Ukrainë, Dombasi ka pasur gjashtë deri shtatë milionë banorë.

* * *

Pushtimet e sipërthëna, shpeshherë Moska i ka arsyetuar me çlirimin e Kosovës në vitin 1999 nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës, të mbështetur nga ShBA-ja.

Shënim:

1. Në fund të vitit 2013, në sheshin Majdan të Kievit shpërthyen protesta masive kundër kryetarit prorus të Ukrainës, Viktor Janukoviç (Viktor Yanukovych, 1950-) që njihen si revolucioni Euromajdan. Janukoviçi ra. Erdhën në pushtet politikanët properëndimorë, në krye me Petro Poroshenkon (1965-) dhe Arsenie Jacenjuk (1974-) – ushtrues detyre i kryeministrit në vitet 2014-20116. Pushtetarët e rinj të Ukrainës e kufizojnë të drejtën e përdorimit të gjuhës ruse në Dombas.

2. Zbignjev Bzhezhinski (Zbigniew Kazimierz Brzezinski, Varshavë, 1928 – Fols Çerç, Virgjinia, ShBA, 2017) – politolog polak-amerikan dhe gjeostrateg (strateg i gjeopolitikës), këshilltar i presidentit Lindon Xhonson (Lyndon Baines Johnson, 1908-1973) dhe këshilltar për siguri kombëtare i presidentit Xhimi Karter (James Earl “Jimmy” Carter, Jr., 1924 -).

* * *

Sulmi i Rusisë ndaj Krimesë është shembulli më tipik i agresionit gjatë kohës së paqes në Evropë, që nga koha kur Gjermania naziste e pushtoi Sudetin në vitin 1938. Ishte e pafalshme shpërfillja e leksionit të Munihut, kur kryeministri britanik Artur Nevil Çemberlen (Arthur Neville Chamberlain, 1869-1940) dhe kryeministri francez Eduard Daladie (Ḗdouard Daladier, 1884-1970) e qetësonin diktatorin gjerman Adolf Hitlerin (1889-1945), duke lëshuar pe para kërkesave të tij në Çekosllovaki. Kur Çemberleni është kthyer nga Munihu në Londër, Uinston Çerçili (Winston Churchill, 1874-1965) i ka thënë: “Keni mundur të zgjidhni midis luftës dhe turpit. Ju paskeni zgjedhur turpin. Tani priteni luftën”.

* * *

Në vitin 1994 Ukraina i dorëzoi armët bërthamore të veta. Tërësinë tokësore të saj do ta garantonin ShBA-ja, Mbretëria e Bashkuar dhe Rusia.

Në vitet 2010-2014 Ukraina kishte një qeveri proruse. Pas rënies së kryetarit prorus Viktor Janukoviç, vijnë në fuqi pushtetarë dhe qeveritarë properëndimorë. Në zgjedhjet e fundit, në Ukrainë erdhi në pushtet Volodimir Zelenski, njeri me prejardhje hebraike. Ky ishte properëndimor dhe synonte ta anëtarësojë Ukrainën në organizmat euroatlantikë.

Për Moskën, ardhja në pushtet në Ukrainë, e një personi me prejardhje hebraike, është skenar i paramenduar nga Uashingtoni, me qëllim që ky vend të anëtarësohet në NATO.

Agresionin në Ukrainë, Moska e arsyeton duke thënë: “Rusia ndërhyn ushtarakisht, për ta parandaluar anëtarësimin e këtij vendi në NATO”.

A është e arsyeshme të shkaktohet një luftë apo një tragjedi e këtyre përmasave, me dhjetëra mijë të vrarë dhe të plagosur, midis tyre edhe fëmijë, me fëmijë të mbetur bonjakë, me zhvendosje dhe shpërngulje të popullsisë, me dëme të mëdha materiale, me qytete të rrënuara, me infrastrukturë të shkatërruar – për t’u anëtarësuar në NATO?!

Apo do të kishte qenë më e arsyeshme që Ukraina, midis Perëndimit, në një anë dhe Rusisë, në anën tjetër – të kishte mbetur asnjanëse.

Mariupoli u rrafshua prej raketave të ariut të veriut, ndërsa qytetarët e kontinentit përcjellin këngët e Eurovisionit dhe shikojnë ndeshjet e futbollit të Ligës së kampionëve.

Moska nuk e ka analizuar drejt dhe saktë reagimin e ShBA-së, të NATO-s dhe të shteteve, anëtare të BE-së që do të pasonte pas sulmit rus në Ukrainë. Moska nuk e ka pritur një reagim kaq të ashpër të Perëndimit ndaj invadimit rus në Ukrainë.

Ndërhyja ushtarake e Rusisë në Ukrainë:

– cenoi autoritetin e ShBA-së, si superfuqi globale;

– cenoi autoritetin e NATO-s, si dhe

– vuri në dyshim prestigjin e BE-së.

Por, Uashingtoni dhe Brukseli nuk i lejuan dhe nuk i mundësuan Rusisë të luajë, të shpërfillë dhe të nëpërkëmbë autoritetin dhe epërsinë politike, ekonomike dhe ushtarake të botës perëndimore.

Nga invadimi i Rusinë në Ukrainë, mund të konstatohet:

– Ushtria e Ukrainës rezultoi e përgatitur për luftë dhe për t’i bërë ballë një fuqie të madhe;

– Populli ukrainas rezultoi si popull atdhetar, patriotik, i gatshëm për të mbrojtur pavarësinë e vendit, dinjitetin dhe identitetin kombëtar;

– Potenciali ushtarak i Rusisë, rezultoi shumë më i dobët se ajo që kishte menduar bota;

– Ukrainën e kanë mbështetur dhe vazhdojnë ta mbështesin me të gjitha mjetet, ShBA-ja dhe Mbretëria e Bashkuar;

– ShBA-ja dhe Mbretëria e Bashkuar nuk varen nga gazi natyror dhe nga nafta ruse.

* * *

Lidhur me agresionin e Rusisë në Ukrainë, u duk sikur në radhët e NATO-s dhe të BE-së, mbizotëroi një unitet i plotë. Por, kohezioni i këtij uniteti midis Fuqive të Mëdha të Perëndimit, mbase është i diskutueshëm:

– Lufta në Ukrainë, pavarësisht nga shkaqet dhe preteksti, nuk mirëpritet nga Gjermania dhe Franca;

– Gjermania varet nga gazi natyror dhe nga nafta ruse, për dallim nga Mbretëria e Bashkuar apo ShBA-ja, të cilat në këtë pikëpamje, pothuajse fare nuk varen.

Duhet shtuar se 27 % të naftës dhe 40 % të gazit natyror, vendet e BE-së e sigurojnë prej Rusisë.

* * *

Agresioni i Rusisë ndaj Ukrainës çrregullon proceset ekonomike në shkallë globale, për arsye se Rusia i eksporton Evropës dhe vendeve të tjera gaz natyror, naftë, qymyr, grurë etj. Çrregullimi i ekonomisë gjermane, si pasojë e mungesës së gazit natyror dhe të naftës ruse, çrregullon ekonominë botërore, për arsye se Gjermania është fuqi e katërt ekonomike në botë. Ukraina është një prej hambarëve të Evropës dhe më gjerë, për arsye se është një prej eksportuesve më të mëdha të grurit apo të lulediellit. Çrregullimi i ekonomisë botërore, si pasojë e agresionit rus në Ukrainë, mund të shkaktojë ngritje çmimesh të artikujve ushqimorë si dhe uri në përmasa globale.

Gjermania, e sidomos Franca janë për një Evropë, me më pak Amerikë në të. Këto dy Fuqi të Mëdha të kontinentit të vjetër janë për një Evropë më të pavarur nga ShBA-ja. Në anën tjetër, Uashingtoni thotë se pa Amerikën, Evropa nuk mund të mbrohet nga rreziku rus. Pa Amerikën, as Ukraina nuk do të mund t’i bënte ballë sulmit rus.

Volodimir Zelenski (Volodymyr Zelenskyy, 1978-) duket sikur është i vetëdijshëm se politika e tij e pabaraspeshuar midis Perëndimit, në një anë dhe Rusisë, në anën tjetër, u mor si pretekst nga Moska për të kryer agresion ndaj Ukrainës. ShBA-ja dhe Mbretëria e Bashkuar vërtet i dërgojnë Ukrainës armë, artikuj ushqimorë, mjete financiare dhe barna, por është Ukraina ajo e cila agresionit rus i bën ballë me gjak.

* * *

Paqja midis Ukrainës dhe Rusisë do të arrihet vetëm atëherë kur të thotë Uashingtoni. Është utopi dhe iluzion të mendohet se mund të arrihet paqe midis palëve ndërluftuese, pa pëlqimin dhe pa miratimin e Amerikës. Zvarritja apo zgjatja e luftës në Ukrainë nuk shkon në favor të Rusisë. Çdo ditë e luftës shkon në dëm të saj. Vazhdimi i luftës në Ukrainë i shkakton Rusisë shpenzime të mëdha dhe e dobëson atë. Është akt i pamoralshëm dhe johuman të thuhet se vazhdimi i luftës shkon në favor të Amerikës.

Nga embargoja e vendeve të Perëndimit ndaj Rusisë, humbin të dyja palët. Humbin si Rusia, ashtu edhe shumë vende të kontinentit. Pra humbja është e ndërsjellë. As Perëndimi mund të gjejë rrugë alternative më të volitshme për t’u furnizuar me gaz natyror apo me naftë, as Rusia ka ku e shet më mirë se në Perëndim gazin natyror, naftën, qymyrin dhe grurin.

Sanksionet që i janë vendosur Rusisë janë të papërballueshme për Moskën. Askush s’e di se kur do të hiqen ato. Heqjen e sanksioneve dhe të embargos ndaj Rusisë, ShBA-ja do ta kushtëzojë duke i kërkuar asaj:

– T’i tërheqë trupat ushtarake nga tërë territori i Ukrainës;

– T’i paguajë Ukrainës reparacion lufte;

– Të përgjigjet për krime lufte dhe për krime kundër njerëzimit; mbi 4000 civilë janë vrarë; ndërsa 4730 të tjerë janë plagosur; ndër të vrarët dhe të plagosurit ka edhe shumë fëmijë.

* * *

Evropa sot, s’ka filozofë dhe shkrimtarë të mëdhenj si dikur, që do ta ngrinin zërin e protestës kundër agresionit rus dhe ndërthurjes së interesave të Fuqive të Mëdha apo të perandorive. Brenda në Rusi ka diktaturë dhe tirani, kështu që për ekspeditën pushtuese të Vladimir Putinit askush s’guxon të mendojë ndryshe.

* * *

Politika e Gjermanisë dhe e Francës ndaj Rusisë në tri dekadat e fundit, i ka shërbyer Moskës për t’u militarizuar dhe për t’i pushtuar viset, zonat apo rajonet e banuara me rusë, të shteteve përreth. Ish-kancelari gjerman Gerhard Shreder (Gerhard Schröder, 1944-) ka qenë shumë i afërt me Putinin. Ai ishte kancelar në vitet 1995-2005. E afërt me Putinin ka qenë edhe ish-kancelarja gjermane Angela Merkel (1954-). Ajo shpesh është takuar me Putinin. Mbase rregullisht kanë komunikuar edhe në forma të tjera. Kontakte të shpeshta me Putinin ka pasur edhe presidenti i Francës Emanuel Makron (Emmanuel Macron, 1977-). I afërt me kryetarin rus ka qenë edhe ish-kryeministri i Italisë Silvio Berluskoni (Silvio Berlusconi, 1936-). Para pushtimeve dhe agresioneve të Putinit, Shrederi, Merkeli dhe Makroni i kanë mbyllur sytë. Me fjalë të tjera, agresioni rus në Ukrainë është edhe pasojë e politikës indiferente të Berlinit dhe të Parisit ndaj hegjemonizmit dhe ekspansionizmit rus në fqinjësi. Ukraina sot e paguan çmimin e pasivitetit të Fuqive të Perëndimit. Perandoria e Putinit dhe përmasat e aventurizmit të tij nuk frenohen me politikën e baraspeshës të Angela Merkelit.

Shënim: Gerhard Shreder, për herë të parë pas Luftës së Dytë Botërore i angazhoi forcat ushtarake gjermane gjatë ndërhyrjes së NATO-s, kundër ushtrisë jugosllave, në vitin 1999. Me këtë rast ai deklaroi: ”Gjenocidit në Jugosllavi nuk mund t’i përgjigjemi me pacifizëm. Gjermania medoemos t’i mbrojë shqiptarët etnikë, viktima të dëbimit, të përdhunimit dhe të vrasjeve”. Por, më 24 prill 2017 Gerhard Shrederi shkoi në Beograd për të mbështetur Aleksandar Vuçiqin (1970-) gjatë fushatës parazgjedhore.

* * *

Pas përfundimit të luftës në Ukrainë, nuk duket i mundur një takim ndërmjet presidentit amerikan Xhozef “Xho” Bajden, i Riu (Joseph Robinette Biden, Jr., 1942-) dhe Vladimir Putinit. Do të ishte e udhës që me Putinin të mos takohet asnjë kryetar apo kryeministër i cilitdo shtet, anëtar i NATO-s apo i BE-së. Ai duhet të izolohet nga çdo vend i Perëndimit. Për krimet e kryera të ushtrisë ruso-çeçene në Ukraninë, Putini do të duhej të përballet me drejtësinë ndërkombëtare për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.

* * *

Lufta çlirimtare e Ukrainës kundër agresionit rus gjithsesi duhet të mbështetet, por nuk është e njerëzishme që kjo të bëhet deri në ukrainasin e fundit. Duhet të kërkohen rrugët që kjo luftë të ndalet sa më parë. Është e pamundur të jenë shterur shtigjet që shpijnë në paqe. Kur të mëdhenjtë ndeshen, pëson bari. Në këtë rast nuk pëson bari, por vriten njerëz.

* * *

Ka kohë që Moska synon ta destabilizojë Ballkanin Perëndimor. Serbinë e ka satelite politike historike. Në Bosnjë dhe Hercegovinë e ka Republikën Serbe të udhëhequr nga prorusi Millorad Dodik (1959-). në Mal të Zi e ka një kolonë të pestë të përbërë prej malazezëve proserbë dhe prorusë. qarqe proruse ka pasur edhe në Maqedoninë e Veriut. Ish-kryeministri Nikolla Gruevski (1970-) fare nuk ishte properëndimor. Nuk u vendos rastësisht në Hungarinë e kryeministrit Viktor Orban (1963-), të afërt me Moskën.

* * *

Agresionin rus ndaj Ukrainës, shqiptarët e dënuan në shkallë kombi, duke mbështetur njëherazi luftën çlirimtare të popullit ukrainas. Dënimin e invadimit rus dhe luftën çlirimtare të ukrainasve, Kosova në asnjë çast nuk e ndërlidhi me mbylljen e statusit politik të vet. Shqiptarët, në shkallë kombi, në asnjë mënyrë nuk duan të përfitojnë në kurriz të tragjedisë së të tjerëve. Lidhur me ekspansionin e Rusisë ndaj fqinjit të saj – Ukrainës, shqiptarët u rreshtuan në anën e drejtë të historisë.

Serbia ndërkaq, gjakderdhjen në Ukrainë e ka ndërlidhur dhe vazhdon ta ndërlidhë me aspiratat e veta hegjemoniste, ekspansioniste dhe kolonialiste ndaj Kosovës. Serbia është ndër vendet e rralla të Evropës e cila nuk i ka vendosur sanksione Rusisë.

Serbi! Është johumane të bësh llogaritje për aspiratat e tua anakronike ndaj Kosovës, duke tentuar të përfitosh nga tragjedia e popullit martir të Ukrainës. Ku e ke inteligjencien, Serbi?!

Fuqitë e Mëdha të Perëndimit duhet të pushojnë ta ledhatojnë dhe ta përkëdhelin Serbinë. Në dy dekadat e fundit në Serbi kanë bërë investime të mëdha: Gjermania, Franca, Italia, ShBA-ja. Katër fuqitë e sipërthëna të Perëndimit duhet t’u japin fund investimeve ekonomike në Serbi. I mjaftojnë Serbisë investimet nga Rusia, nga Kina, nga Turqia dhe nga ndonjë vend arab.

Ndaj Serbisë proruse, Perëndimi duhet të marrë masa të caktuara:

– t’i vihen Serbisë sanksione;

– të përjashtohet Serbia nga Këshilli i Evropës;

– dyert e BE-së, t’i mbyllen Serbisë përgjithmonë.

Qendrat filoserbe të BE-së, ka kohë që tentojnë ta bindin Serbinë t’i vërë sanksione Rusisë. Këto qendra, influente, lodhen kot. Serbia është me Rusinë, sot e mot. Ajo është përçuese historike e interesit rus në gadishull dhe e tillë do të mbetet. Ajo dëshiron t’i përkasë zonës ruse të interesit dhe sferës ruse të ndikimit. Deklaratat e kryekriminelit të rajonit Aleksandar Vuçiqit se midis Rusisë dhe Perëndimit, Serbia dëshiron të qëndrojë asnjanëse – janë gënjeshtër e kulluar. Serbia militarizohet me armë ruse dhe kineze.

* * *

Miliona njerëz vijnë nga bota në Evropë, ndërsa qendrat filoserbe të BE-së nuk janë në gjendje që Kosovës demokratike t’ia njohin liberalizimin e vizave. Turp! Angela Merkeli e cila gjashtëmbëdhjetë vjet ishte timonierja kryesore e BE-së, nuk ia doli ta mbyllte statusin e Kosovës. Evropë! Kosova është dhimbja e përjetshme e një kombi të tërë, e kombit që ia dha Evropës kryezotin e mesjetës, Gjergj Kastriotin (1405-1468) dhe botës – nobelisten, Të Shenjtën Nënë Terezë (Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, 1910-1907).

ShBA-ja, një ditë e më parë duhet ta pranojë Kosovën në NATO dhe të ushtrojë ndikim për ta pranuar në Këshillin e Evropës, përkatësisht në BE.

PAPRITMAS DHE PARA KOHE, NDËRROI JETË PRESIDENTI BUJAR NISHANI LAMTUMIRË NGA AMERIKA E LARGËT!

May 31, 2022 by s p

Nga Frank Shkreli

Mjerisht, kohët e fundit po na bjen shpesh herë që të marrim ose të japim lajme kalimi në amshim të miqëve, kolegëve, dashamirësve ose personaliteteve me të cilët, në udhëtimet e kësaj jete, kemi pasur rastin, nderin dhe privilegjin të njiheshim ose të takoheshim. Lajmi i fundit për një vdekje të papritur, ishte njoftimi i hidhur se ish-Ptresidenti i Shqipërisë, Bujar Nishani ka ndërruar jetë. Ndonëse ishim në dijeni të disa problemeve të tij shëndetsore, prap se prap, nuk mendojshim se Bujar Nishani do ndahej kaq shpejt nga kjo botë, përgjithmonë. Me kalimin e tij në amshim, ai la në mjerim bashkshorten e tij dhe dy fëmijtë, familjen dhe farefisin më të gjerë, por edhe familjen e tij të madhe politike, Partinë Demokratike të cilës i përkiste, pa përjashtuar, natyrisht, edhe partitë e tjera dhe personalitetet politike shqiptare, si rrjedhim i të qenët president i Republikës për 5 vjetë dhe falë pjesëmarrjes së tij në arenën politike të 30-viteve të fundit, të tranzicionit post-komunist në Shqipëri.

Me shkuarjen e tij të papritur në amshim, përveç familjes së ngushtë dhe miqëve të shumtë në Shqipëri, Presidenti Bujar Nishani varfëroi edhe shumë miqë e dashamirë edhe në diasporë, sidomos këtu në Shtetet e Bashkuara, por edhe në mbarë diasporën shqiptare të përhapur, anë e mbanë botës. Lajmi i zi për vdekjen e tij që u përhap si rrufe, na pikëlloi të gjithë ne në Shtetet e Bashkuara që e kishim njohur dhe që e donim dhe e çmonim President Nisahnin për qëndrimet e tia, sidomos për respektin që kishte për diasporën shqiptare në Amerikë, pa dallim, por sidomos për diasporën e vjetër të para vitit 1990, e cila, me aq sa ka dijtur e sa ka patur mundësi, ka luftuar për dekada për një Shqipëri, vërtetë të lirë e demokratike. I ndjeri Nishani, takimet me diasporën shqiptaro-amerikane i kishte bërë traditë kurdoherë që vinte në Shtetet e Bashkuara. Presidenti Nishani nderon një numër shqiptaro-amerikanësh (zeriamerikes.com). E respektuam gjithashtu për qëndrimet e tija ndaj krimeve të komunizmit dhe për deklaratat e tija, të herë-pas-hershme — si asnjë tjetër politikan shqiptar deri më sot — për nevojën e doemosdoshme të Shqipërisë për t’u ballafaquar me krimet e komunizmit—megjithëse si individ i vetëm nuk mund të bënte shumë për këtë çeshtje pasi detyra e presidentit e kufizonte.

Mbi të gjitha, e kujtojmë sot Presidentin Nishani për nderimin dhe respektin që ka treguar gjatë viteve – sidomos kur ishte në detyrën e Presidentit — për të gjithë ata individë, shqiptaro-amerikanë, por sidomos për respektin ndaj një numër personalitetesh të politikës dhe diplomacisë amerikane. Me fjalë dhe me vepra, Presidenti Nishani ka njohur kontributin dhe rolin e tyre në promovimin dhe fuqizimin e mëtejshëm të marrëdhënieve diplomatike midis Kombit shqiptar dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Vlen të kujtojmë dekorimin e ish-Senatorit të ndjerë amerikan, Robert (Bob) Dole, me çmimin më të lartë të vendit, “Dekoratën e Flamurit Kombëtar”, duke e cilësuar politikanin e njohur amerikan, si “përkrahësin e palëkundur të lirisë dhe Pavarësisë së Kosovës.”

Ia vlen të kujtojmë në këtë 100-vjetor të vendosjes së marrëdhënieve diplomatike midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara – rëndësinë që Bujar Nishani u kushtonte këtyre marrëdhënieve midis dy vendeve tona dhe respektin që ai kishte për diplomatët amerikanë — si Ambasadori Christopher Hill – që ka shërbyer në Shqipëri në fillim të 1990-ave. Presidenti Nishani, në mirënjohje të thellë për punën e Ambasadorit Hill i ka dorëzuar atij, Dekoratën, “Gjergj Kastrioti-Skënderbeu”, me motivacionin: “Në vlerësim të kontributit të rëndësishëm që ky mik i çmuar i shqiptarëve ka dhënë në rivendosjen e marrëdhënieve diplomatike midis Republikës së Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës; për përkrahjen dhe inkurajimin e palëkundur ndaj vendosjes së demokracisë në vendin tonë në fillim të viteve 1990-ta, si dhe për ndihmesën e vyer në konsolidimin e marrëdhënieve historike, strategjike dhe miqësore mes popullit shqiptar dhe atij amerikan”.

Më në fund, por jo me më pak rëndësi, unë dhe shumë malësorë në trojet tona dhe në diasporë, nuk harrojmë respektin që Presidenti Nishani — kur ishte në detyrë dhe më vonë — ka treguar ndaj trojeve shqiptare jashtë kufijve të Shqipërisë londineze – sidomos nderimin dhe respektin që ai ka treguar ndaj Malësisë së Madhe dhe sakrificave të atyre trojeve: “Malësia e Madhe ndoshta përbën shembullin më të gjallë, më jetësor dhe më domethënës të rrugëtimit historik përmes sakrificave, rezistencës dhe përmes ruajtjes së identitetit për gjithë kombin shqiptar”, ka thënë me një rast Presidenti Nishani për qëndresën historike të malësorëve ndaj pushtuesve shekullorë turko-sllav.

Për këto dhe shumë merita të tjera, kujtojmë sot jetëshkurtin ish-Presidentin e ndjerë, Bujar Nishanin, me zemër thellësisht të prekur nga rreziku i pashoq që preku familjen dhe farefisin Nishani. Largimi i parakohëshëm nga kjo jetë e Presidentit Bujar Nishani, ka lënë një zbrastësi të pazëvëndsueshme në gjirin e familjes së tij të ngusht e fisnike, farefisisn e tij pore dhe në bashkësinë shqiptare në pëergjithësi, përfshir diasporën shqiptaro-amerikane, pranë të cilës ai gjëndej shpesh. I prekur thellësisht nga kjo humbje e madhe — miqësisht i paraqes familjes së ngusht të Bujar Nishanit, farefisit brenda dhe jashtë Shqipërisë, si dhe të gjithë miqëve dhe dashamirësve të tij kudo – përdhimtimet e mia më të sinqerta, duke iu lutur Perëndisë që t’ju japë forcë e durim në këtë moment të vështirë të humbjes së njeriut më të dashur për ju. Ngushëllimet e mia më të sinqerta,

Frank Shkreli

Presidenti Nishani me ish-Senatorin e ndjerë dhe mikun e madh të shqiptarëve, Robert (Bob) Dole — Washington Maj, 2017 — Frank Shkreli/ Një nderim i merituar: Presidenti Nishani dekoron ish-senatorin Bob Dole | Gazeta Telegraf

A person shaking another person's hand

Description automatically generated with medium confidence

Foto nga VOA – Presidenti Nishani me Ambasadorin Christopher Hill — Tiranë, Tetor, 2016

foto-dekorata-frank-shkreli-presidenti-nishani

Autori me Presidentin Nishani, New York City, Shtator, 2016

“Malësia e Madhe ndoshta përbën shembullin më të gjallë, më jetësor dhe më domethënës të rrugëtimit historik përmes sakrificave, rezistencës dhe përmes ruajtjes së identitetit për gjithë Kombin shqiptar”, ka thënë me një rast Presidenti Nishani. Në foto Presidenti Nishani me lahutarin e njohur shqiptaro-amerikan, Vasel Shkrelin, në Malësi të Madhe