Nga Evarist Beqiri*/

Virtuoziteti vs. Babëzisë

“Ish Profit dhe mbet Profit;

Dhe qëndron ashtu si ishë;

Do mbaj emrin si e kishë;

Emr’i tija i vërtetë;

Esht Nëntor njëzet’ e tetë.”

• Ali Asllani

Më 28 nëntor 1912, menjëherë pas Shpalljes së Pavarësisë në Vlorë, Ismail Qemali në cilësinë e Kryetarit të Qeverisë së Përkohshme të Shqipërisë, u bëri me dije Fuqive të Mëdha krijimin e shtetit të ri shqiptar me anë të një telegrami. Telegrami i tij është shkruar me një gjuhë të hollë diplomatike dhe ia vlen që të analizohet për vetë rëndësinë që ai pati. Ai u botua më datat 29-30 nëntor 1912, nga disa prej gazetave kryesore evropiane dhe më gjerë, si “Corriere della Sera”, “La Stampa”, “La Tribuna”, “La Nazione”, “Le Figaro”, “Le Temps”, “Le Petit Niçois”, “The Times” etj. Më poshtë paraqesim tekstin e plotë të telegramit:

“Asambleja Kombëtare, e përbërë nga delegatë prej të gjitha anëve të Shqipërisë, pa dallim feje, të cilët sot janë mbledhur në qytetin Vlorës, kanë shpallur pavarësinë politike të Shqipërisë dhe kanë formuar një Qeveri të Përkohshme, të ngarkuar me detyrën e mbrojtjes së të drejtave të popullit shqiptar, të rrezikuar nga shfarosja e ushtrive serbe dhe të çlirimit të tokave tona kombëtare, të pushtuara nga forcat e huaja. 

Duke u paraqitur këto fakte, duke iu bërë me dijeni të Shkëlqesisë suaj, kam nderin t’i kërkoj, Qeverisë së Madhërisë së tij Britanike, që ta njohë këtë ndryshim në jetën politike të kombit shqiptar. 

Shqiptarët, të cilët kanë hyrë në familjen e popujve të Europës Lindore, nga të cilët, ata mendojnë se janë më të vjetrit, po ndjekin një qëllim të vetëm, të jetojnë në paqe me të gjitha shtetet e Ballkanit dhe të bëhen kështu një element i ri ekuilibri. Ata janë të bindur se Qeveria e Madhërisë së Tij, si dhe e gjithë bota e civilizuar, do t’u japë shqiptarëve, një mirëpritje dashamirëse, duke i mbrojtur ata, prej të gjitha sulmeve, që rrezikojnë ekzistencën e tyre kombëtare dhe kundër çdo ndarjeje të territorit të tyre.”.

Ky telegram i shkruar mjeshtërisht shpalos zhdërvjelltësinë diplomatike dhe virtuozitetin e udhëheqësisë së Ismail Qemal Vlorës. Ai  do të merrte një rëndësi të jashtëzakonshme në ecurinë e mëtejshme të ngjarjeve. Ismail Qemali thekson aty që në fillim natyrën laike të qeverisë së tij, duke parandaluar kështu mundësinë e refuzimit nga Fuqitë e Mëdha për arsye që mund të kamufloheshin nën maskën e kujdesit për popullatën e krishterë shqiptare. Njëkohësisht, ai prek shqetësimin e Fuqive të Mëdha lidhur me militarizimin masiv të Ballkanit. Në vijim, ai i referohet konceptit evropian të së drejtës së kombeve dhe kërkon mbrojtje për të drejtat e kombit shqiptar. Dhe ç’është më e rëndësishmja, ai shkruan për konceptin e ekuilibrit të forcave në Ballkan. Ai i referohet brutalitetit të ushtrisë serbe, për të ngacmuar ankthin e Britanisë së Madhe lidhur me zgjerimin e influencës së Rusisë në rajon. Duke e ditur interesin politik të Britanisë së Madhe, ai e koncepton shtetin e ri shqiptar si një forcë ekuilibruese kundër Pan-Sllavizmit.

I njëjti tekst, duke kërkuar edhe njohjen zyrtare të shtetit të ri shqiptar, iu dërgua ministrave të Punëve të Jashtme të Britanisë së Madhe, Italisë, Austro-Hungarisë, Francës, Gjermanisë, Rusisë dhe Portës së Lartë. 

Fakti i kryer i Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, si edhe kërkesa zyrtare e Ismail Qemal Vlorës, drejtuar sekretarit të jashtëm britanik Sir Edward Grey, passolli organizimin e një konference ndërkombëtare me pjesëmarrjen e Britanisë, Francës, Gjermanisë, Austro-Hungarisë, Rusisë dhe Italisë. Konferenca e Paqes në Londër i filloi punimet më 17 dhjetor 1912. Gjatë viteve 1912-1913, u zhvilluan 54 takime, ku u debatua si marrëdhënia administrative e Shqipërisë me Perandorinë Osmane, ashtu edhe caktimi i kufijve të saj. Më 29 korrik 1913, Shqipëria u njoh formalisht si shtet i pavarur, por afro 50% e territorit dhe 40% e popullsisë shqiptare, mbetën jashtë kufirit të shtetit të ri. Trojet e tyre etnike u ndanë për të kënaqur orekset e Serbisë, Malit të Zi dhe Greqisë.

Ndër shkrimet e publikuara nga gazetat evropiane përgjatë atyre ditëve, spikat një përshkrim i datës 30 nëntor 1912, i gazetës së njohur italiane “La Tribuna”, që përshkruan edhe momentin e zbritjes në Durrës të Ismail Qemalit, më 21 nëntor 1912:

 “…Ismail Qemali zbriti në Durrës ndër të tjera edhe me 10 kuti të ruajtura mirë dhe të vulosura, të cilat ishin shumë të vogla për të mbajtur armë dhe municione, ato mbanin ar…”

Ky ishte thesari i shtetit që ai kishte ardhur të themelonte. Kjo është dëshmia dhe shembulli më domethënës i sakrificave sublime të rilindësve. Mëmëdhetarët tanë dhanë gjithçka që kishin qoftë shpirtërisht, qoftë materialisht për atdheun…

Artikulli vijon më tej duke theksuar se, “pas takimit me parinë e Durrësit dhe sqarimit të arsyeve të zbarkimit të tij, Ismail Qemali shtoi se do të shkonte në Vlorë të shpallte Pavarësinë e Shqipërisë.”. Një mendimtar i shquar francez ka shkruar: “Njerëzit e të gjitha epokave ngjasojnë: historia nuk është e dobishme sepse në të lexojmë të shkuarën, por sepse aty lexojmë të ardhmen.”

Nëse ka diçka që historia njerëzore na mëson (që nga Magna Carta deri te Deklarata e Pavarësisë së SHBA-së), është fakti që çdo betejë për lirinë njerëzore është fituar me anë të forcës. Forca e popullit shqiptarë i dha jetë Deklaratës së Pavarësisë. Ndërkohë, lidershipi virtuoz i Ismail Qemalit mëshironte më së miri frymën e kombit dhe gatishmërinë e tij për të luftuar për liri. Ai është shembulli më i mirë i lidershipit të kulluar. Në momentin që Ismail Qemali po udhëhiqte shqiptarët në këtë rrugëtim të shenjtë, ai nuk mbante asnjë pozicion zyrtar, duke dëshmuar faktin që lidershipi nuk lidhet me pozicionet dhe titujt, por me aftësinë për të ndikuar njerëzit…

“Gazeta e Korçës” e përshkruante në këtë mënyrë veprën e Ismail Qemalit: “Ky burrë preferoj më mirë një mëmë të vogël e të vobegtë se sa njerkën e madhe e të pasur. Ai mbyllte në kraharor të tij prej kohësh, bashkë me të tjerët shqiptarë fisnikë, fuqinë e pamposhtur të idesë dhe vendimin e patundur, dhe besën e një populli që të fitojë lirinë e tij ose të vdesë duke treguar gjallërinë e patundur të fisit shqiptarë, duke ngritur flamurin e lirisë, duke i çfaqur botës së qytetëruar se Shqipëria deshi të rronte dhe po rron.”.

Ndërsa tensionet gjeopolitike vijojnë të rriten në botë, lidershipi fisnik i Ismail Qemalit na shpjegon pse figurat historike mund të na shërbejnë si frymëzim për të lundruar nëpër labirintet e diplomacisë së sotme. Sakrificat sublime për idealin kombëtar, janë në themelet e udhëheqësisë virtuoze të Ismail Qemalit. Ai është njëkohësisht themeluesi i Shqipërisë moderne dhe dorëheqësi i parë nga pushteti…

Rilindësit tanë shkrinë gjithçka kishin për Shqipërinë. Ata u larguan nga kjo botë të varfër materialisht, por jashtëzakonisht të pasur shpirtërisht. Presidenti John F. Kennedy shkruante: “Unë jam i sigurtë se mbasi pluhuri i shekujve të ketë mbuluar qytetet tona, ne, gjithashtu, do të kujtohemi jo për fitoret apo humbjet në beteja apo në politikë, por për kontributin tonë në shpirtin njerëzor.”

Njerëzit ashtu si edhe kombet kanë nevoja për pika reference e modele përbashkuese. Pikërisht trashëgimia e tyre e jashtëzakonshme shpirtërore na bën ne shqiptarëve krenar çdo 28 Nëntor. Ndërkohë nga ana tjetër qëndron modeli esadist. 

Modeli i atyre që e kanë tradhtuar idealin e Skënderbeut dhe Ismail Qemalit. Modeli i babëzisë dhe pangopësisë me pushtet dhe pasuri. Modeli i atyre që duke vjedhur e duke u korruptuar e kanë keqqeverisur Shqipërinë, nën hijen e vështrimit fisnik të Ismail Qemalit mbi krye. Modeli i atyre që pushtetin e  kthejnë në qëllim në vetvete…

“Nuk ka trashëgimi më të pasur se ndershmëria,” – shkruan Uilliam Shekspir. Shembulli jofisnik i këtyre vdekatarëve të zakonshëm, na turpëron dhe na bën që të reflektojmë çdo 28 Nëntor. Por, në fund, nëse ka diçka tjetër që historia na mëson, është fakti që modeli i tyre i mbrapshtë, do të marr dënimin më të rëndë që ajo njeh: turpin dhe harresën. 

Amaneti i fundit i Ismail Qemal Vlorës ishte: “Djemtë e mi, nuk bëra pasuri t’ja lija trashëgim Shqipërisë. Po ju lë një atdhe amanet.”. Trashëgimia e lidershipit të tij është thesari ynë më sublim: shërbimi me devotshmëri dhe përunjësi ndaj mëmëdheut. Andaj, kultivimi i shqiptarizmës, ndjenjës së pastër të përkatësisë kombëtare, sidomos tek të rinjtë është e vetmja garanci për ruajtjen e identitetit tonë kombëtar, por edhe të sistemit të demokracisë liberale. Patriotizmi, lidhja me rrënjët tona nëpërmjet dashurisë për vendin, gjuhën dhe kulturën shqipe, na ndërgjegjëson për vlerat tona dhe njëkohësisht na bën më të hapur për vlerat e të tjerëve.

* Nuk lejohet publikimi i këtij shkrimi pa lejen e autorit. Çdo portal, gazetë online apo e shtypur, që merr këtë shkrim duhet të citojë autorin në fillim të shkrimit (Nga Evarist Beqiri). 

“La Tribuna”, 30 nëntor 1912     

Prof. As. Dr. Mjaftime Dushallari/

Eshtë e njohur tanimë praktika e gabuar e lënies në harresë, e mosvlerësimit, apo e mohimit të shumë figurave të spikatura apo personaliteteve historike të së kaluarës nga sistemi diktatorial dhe si pasojë, edhe nga historiografia shqiptare. Në këto kushte, kurioziteti të shtyn të mësosh për të panjohurën më shumë se për ato që kemi lexuar e dëgjuar në vite. Me kohë më kishte tërhequr vëmendjen pamja e burrit me callmë, që në cdo foto të ngjarjeve të Pavarësisë qëndron në krah të Ismail Qemalit, plakut të Vlorës që ngriti flamurin kuq e zi dhe krijoi qeverinë e parë të shtetit të pavarur shqiptar. Është fjala për Vehbi Dibrën, kryetar i delegacionit të Dibrës në Kuvendin e Shpalljes së Pavarësisë, i cili ishte i treti në radhë që firmosi dokumentin e Pavarësisë.

Fatmirësisht, pas ndryshimit të sistemit ne Shqiperi, janë bërë përpjekje për të hedhur dritë në njohjen dhe studimin e kësaj figure shumëdimensionale. Ismail Qemali, që kishte besim të madh tek personi i tij, e thërriste Vehbi Efendiu. E quanin edhe Myfti Vehbiu, edhe Haxhi Vehbi Dibra. Njihej si Vehbi Dibra sipas traditës se ishte bir i Dibrës, të cilën e nderoi dhe ia lartësoi emrin. Emrat e tjerë i gëzonte si shërbimtar i fesë. Emri i tij i vërtetë ishte Vehbi Agolli. Më befasoi emri, se, këtu në New York ne njohim një shqiptar me emrin Vehbi Agolli, i cili gjithashtu e ka origjinën nga Dibra. Miqësinë me familjen e Vehbiut e kemi falë nipërve e mbesave tona që u njohën në parqe e kënde lojnash, në ditëlindjet e tyre dhe festime të tjera. Ndaj dhe miqësia jonë është e pastër, e sinqertë si vetë natyra ëngjëllore e fëmijëve. Vehbiu, miku ynë i moshuar, por plot energji, reflekton gjithmonë optimizëm dhe pozitivitet. Pasi kisha lexuar e dija dicka për Vehbi Dibrën, luftëtarin e paepur për shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë, intelektualin me kulturë të gjerë dhe dibranin me reputacion, mendova ta pyes mikun tonë në se kishte lidhje më të apo njohje për të.

“Vehbi Dibra është gjyshi im, babai i babait tim Ahmet Agolli”, pohoi Vehbiu me kënaqësi, por me modestinë e zakonshme. Pra, unë dhe bashkëshorti im po bisedonim me nipin dhë trashëgimtarin e parë të emrit të birit të Dibrës, Vehbi Dibrës (Agollit).

Vehbiu nuk e kishte njohur gjyshin e tij, por dinte për të nga prindrit dhe të tjerë bashkëkohës të tij. Biseda jonë fillimisht u zhvillua rreth jetës së tij familjare, fëmijëve dhe shtëpisë së tij dykatëshe pranë pazarit të ri ne Tirane. Mësuam rastësisht edhe një kuriozitet. Vehbi Dibra Agolli e kishte emëruar djalin e tij të parë pas emrit të babait të tij Ahmet Agolli. Të njëjtën gjë bëri dhe i biri kur u gëzua me djalë. Ai e emëroi djalin me emrin e të atit, Vehbi Agolli (i dytë), bashkëbiseduesi ynë. Ajo që theksoi dhe përsëriti Vehbiu midis të tjerash, ishte fakti që gjyshi i tij, edhe pse predikues i përkushtuar i fesë, ishte shumë tolerant. Ai asnjëherë nuk i nxiti ose detyroi familjarët e tij të frekuentonin institucionet fetare apo të kryenin rite fetare jashtë dëshirës së tyre. Pas këtij pohimi, më lindi kurioziteti ta pyes dhe të dija mendimin e tij për arsyen pse ishte lene në hije figura e shquar e Vehbi Dibrës, njeriut të mencur që në Kuvendin e Vlorës u zgjodh kryetar i Pleqësisë apo Senatit të parë shqiptar dhe me fjalën e tij në 28 Nëntor 1912, i dha bekimin shpalljes së Pavarësisë duke bërë thirrje për bashkimin e popullit pa dallim feje. Përse është parë e trajtuar më shumë si teolog, kur ai në cdo moment të historisë e përdori fenë në shërbim të bashkimit e cështjës kombëtare?

Biseda jonë rrodhi lirshëm për jetën dhe aktivitetin e tij politik e fetar. Vehbi Dibra u rrit në familje me tradita të pasura kulturore e patriotike. Ai kishte mbaruar studimet e larta në Stamboll ku studjoi për teologji, shkenca juridike dhe gjuhë të huaja. Njihte shumë mirë gjuhën turke, persisht dhe arabisht. Kur shkoi në Vlorë, ai nuk doli nga hici. Vehbi Dibra u frymëzua dhe u bë një pjesëmarrës aktiv që në periudhën e Lidhjës së Prizrenit, gjë që i krijoi mundësinë që të njihte dhe bashkëpunonte me patriotë që u përfshinë në përpjekjet për shpalljen e Pavarësisë. Me që po i shkruaj këto rreshta në prag të Ditës së Alfabetit, ia vlen të theksohët se, në Kongresin e Manastirit ai mbështeti idenë për një alfabet të ri të gjuhës shqipe dhe për mësimin e gjuhës shqipe në shkollat e vendit tonë. Më vonë zgjidhet kryetar i Kongresit të Dibrës ku shfaqet si një intelektual i formuar dhe luftëtar i paepur i cështjes shqiptare. Si fetar, Vehbi Dibra Agolli, i urtë e fisnik, vlerësonte të vërtetën, ndershmërinë. Si shumë nga bashkëkohësit e tij Rilindas, ai vinte shqiptarizmën mbi cdo lloj besimi e feje. Ai u përpoq gjithmonë të bashkonte komunitetin mysliman me interesat e kombit. Respektonte dhe fetë e tjera duke menduar se myslimane e të krishterë janë vëllezër shqiptarë. Myslimani Vehbi Dibra, me mendje të hapur, mbështeti menjëherë shpalljen e Autoqefalisë së kishës orthodokse shqiptare.

Pas shpalljes së Pavarësisë ishte krah Ismail Qemalit në punën për forcimin e shtetit të ri shqiptar. Ai punoi me shpirt për organizimin dhe demokratizimin e tij sepse ishte për një shtet me ligje e rregulla. Ndaj dhe cmoi më vonë Revolucionin e Qershorit dhe qeverine e Fan Nolit. Gjithashtu duhet përmendur se më vonë Vehbi Dibra, si kryemyfti i përgjithshëm i Shqipërisë luftoi për bashkimin e trevave shqiptare pas copëtimit nga shtatë fuqitë e mëdha në Londër. A nuk është i mjaftueshëm qoftë dhe ky informacion i shkurtër për ta njohur dhe radhitur Vehbi Dibrën në plejadën e luftëtarëve të orëve të para për cështjen e lirisë dhe të Pavarësisë së Shqipërisë? Apo ka dhe arsye të tjera si fakti që ai, pas copëtimit të Shqipërisë nga fuqitë e mëdha europiane, shprehu hapur orientimin e tij perëndimor, mendimin se shpresa për bashkimin e trojeve shqiptare ishte vetëm Amerika. Me këtë qëllim, më 1919 organizoi një miting të gjerë ku bëri thirrje për bashkimin me Kosovën dhe Camërinë duke i kthyer sytë nga Amerika.

Pas vitit 1925 Vehbi Dibra u tërhoq nga veprimtaria politike dhe iu përkushtua punës si kryetar i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë. Në këtë kohë ai shpalosi dukshëm aftësitë e tij si udhëheqës shpirtëror i popullit shqiptar krahas aftësive drejtuese politike. Në këtë drejtim u njoh dhe u vlerësua jo vetëm nga bashkëkombasit e tij, por edhe nga drejtues të komuniteteve të njohura myslimane në botë. E si mund të vlerësohej një figurë e tillë nga një sistem që i shpalli luftë të hapur fesë dhe shkatërroi në mënyrë brutale institucionet fetare në vend. Shtojmë se Vehbi Dibra nuk ishte një teolog i zakonshëm. Pikërisht në këtë kohë, kur ushtronte me devotshmëri detyrën si kryetar i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë, ai u bë një emër i njohur në shtypin e kohës, sidomos me shkrimet e tij në revistën “Zani i Naltë”. Ai ishte studiues, analist dhe përkthyes me kulturë të gjerë. Zgjuarsia natyrale dhe prirja për të vlerësuar dijen dhe shkencën, e shtynë të urtin Vehbi Dibra, të studionte në themel Kuranin, të seleksiononte dhe të interpretonte vlerat më të qenësishme të tij, që janë vlera universale të cdo feje dhe gjithë shoqërisë njerëzore në tërësi. Ligjëratat e tij në interpretimin e Kuranit për tolerancën, humanizmin, optimizmin, edukimin në përgjithësi, familjen etj, tipare që ai i zotëronte si person, i dëshironte dhe i predikonte për gjithë shqiptarët. Edhe në këtë rast, si gjatë gjithë jetës së tij, ai bënte thirrje që krahas Kuranit, shqiptarët duhet të mësonin gjuhën shqipe.

I tillë mbeti Vehbi Dibra në zemrat e gjithë shqiptarëve që e njohën deri në fund të jetës së tij. Me nderimet më të larta u përcoll për në botën e paqtë nga gjithë shqiptarët pa dallim feje. Kështu duhet dhe meriton të kujtohet përjetësisht.

(26 nëntor 1880-26 nëntor 2024).

NGA NDUE BACAJ

Kongresi I Berlinit dhe fuqitë e mëdha Europiane kishin vendosur, me pa të drejtë të zgjeronin me troje etnike shqiptare, principatën e ardhacakëve të Malit të Zi, të zbritur sëvoni nga Uralet. Meqense projektet e para të kongresit të Berlinit dhe fuqive të mëdha të Europës dështuan në dorzimin Plavës e Gucisë, si dhe të Hotit e Grudës e më gjërë, për shkak të mbrojtjes heroike që u bënë shqiptarët trojeve tyre. Në këto kushta ata vendosen që në vend të këtyre trojeve, Malit të Zi t’i japin Ulqinin, Ulqinin historik të banuar prej mijëra vitesh nga banorët autokton Iliro-Shqiptar. Mjerisht edhe pushtuesi shekullor turko-osman u ishte bashkuar këtyre vendimeve të padrejta të fuqive të mëdha, të cilët sëbashku kishin vendosur dorzimin e Ulqinit duke përdorur edhe forcat e tyre ushtarake kundër mbrojtësve shqiptar të trojeve të tyre. Shqiptarët e Ulqinit, Shkodres, Malësisë Madhe e më gjërë nuk ishin dakord me këto vendime famëkëqia antishqiptare, të atyre që kishin forcën, por kurr të drejten. Për t’i dalur para kësaj fatkeqësie kombëtare, shqiptarët që me 10 qershor 1878 kishin organizuar e themeluar Lidhjen Shqiptare të Prizrenit, e cila do të merrte trajtat e një qeverie mbarëkombëtare shqiptare,si dhe kishte themeluar degët e saja thuajse në të gjitha trojet etnike shqiptare, por edhe kishte bërë organizime ushtarake në mbrojtje me psuhkë të këtyre trojeve. Kjo mbrojtje me armë ishte shoqërar gjithnjë edhe me protesta, kërkesa e memorandume (lokale e kombëtare) që u drejtoheshin kongresit të Berlinit e fuqive të mëdha Europiane, por ato gjithnjë jo vetëm heshtnin por, Fuqitë e Mëdha që nga qershori i vitit 1880 i kishin kërkuar Portës së Lartë t’i dorzonte Ulqinin Malit të Zi, duke përdorur edhe armët kundër shqiptarëve. Madje e kërcënuan se do të zhvillonin një demostratë detare në bregdetin shqiptar. Nga ana tjetër, Lidhja Shqiptare dhe kuvendet e saj i kishin përsëritë disa herë Portës së Lartë vendosmërinë e shqiptarëve për të mbrojtur Ulqinin. E ndodhur në një presion të dyfishtë, Porta e Lartë në fillim bëri përpjekje duke pëdorur të hollat, premtimet dhe kërcënimet, për t’i bindur shqiptarët që të hiqnin dorë nga qëndresa e armatosur, por nuk ia arriti qëllimit. Duke iu përgjigjur thirrjes së Lidhjes , forcat vullnetare, nën drejtimin e Isuf Sokolit, Haxhi Mehmet Becit, Mehmet Gjylit etjerë, rrethuan Ulqinin, e shtinë në dorë atë dhe deklaruan se do ta mbronin deri në fund. Ushtria osmane u detyrua të largohej nga Ulqini… (Histori e Popullit Shqiptar, për shkollat e mesme, Hartuar nën drejtimin e Innstitutit të historisë të Akademisë së shkencave të Rep.Shqipërisë, fq.107, viti i parë i botimit “Eurorilindja”, Tiranë 1994).
Për të perkujtuar sado pak ditët fatkëqia që para 144 viteve fuqitë e mëdha Europiane me Malin e Zi, pushtuan e na grabitën me forcën e armëve Ulqinin, mendova të kujtoj së pari luftën me pendë të trimave mbrojtës të Ulqinit, e pastaj luftën me armë, siç u a kishin bërë të ditur fuqive të mëdha Europiane në protestat, kërkesat e memorandumet e tyre…

“LUFTA ME PENDË” NË MBROJTJE TË ULQINIT!
15 SHTATOR 1880 KOMITETI I LIDHJES SHQIPTARE NË ULQIN:

Protestë Konsullatës Austro-Hungareze në Shkodër, kundër vendimit të Fuqive të Mëdha për t’ia lëshuar Malit të Zi, qytetin e Ulqinit. Komiteti Deklaron se populli do t’a mbrojë atdheun e vet me luftë deri në vdekje. Në këtë protestë ndër të tjera shkruhet: “… Me hillërim mësuam se është vendosur që t’i jepet Malit të Zi atdheu ynë i shtrenjtë, qyteti i Ulqinit dhe se lidhur me këtë, në ditët e ardhshme do të vijë në ujrat e Ulqinit flota e Fuqive të Mëdha europiane për të pushtuar qytetin e Ulqinit dhe për t’ua dorzuar malazezve. Por popullsia e vuajtur , e cila prej kaq shekujsh ka qenë në sundimin e shtetit Osman dhe që ndryshon prej malazezve nga mënyra e jetesës, nga veshjet, nga gjuha, zakonet dhe besimi, e gjitha, në mënyrë të njëzëshme, preferon më mirë të zhduket duke u flijuar se sa t’i nështrohet administrates barbare të Malit të Zi… Prandaj në rast se Brenda kufijve tanë ndodhë ndonjë konflikt midis ushtrisë sonë që është grumbulluar dhe ushtrisë të Malit të Zi, atëherë përgjigjësia do të bjerë mbi ata që janë shkaktarë, mbi malazeztë. Ju lutemi me lotë në sy që të zgjidhet kjo çeshtje drejt dhe sa më parë, duke na lënë (njohur) të drejtat tona të lashta dhe shpresojmë se të gjithë ne nga shteti juaj me rastin e paraqitjes së kësaj proteste… Më 3 shtator të vitit 1296 (15 shtator 1880).

Nënshkruajnë Protesten: Myderizi i qytetit të Ulqinit-Salih Efendi, Komandanti i ushtrisë së Lidhjes së Ulqinit-Mehmet, Kryetari i Lidhjes së Ulqinit-Qerim, antarë…. Kasem, Selim…, Nga paria e Ulqinit…., Jusuf Rexhep, Ahmet, Mustafa. Nga personeli i administrates së qytetit: …. Sulejman, Ali Abdi, ….. Mustafa, Mahmud, Osman, Osman, B.H. F.C.,… G.N., C.P… (HHStA, PA, Mali i Zi, çeshtja e Gucisë,XVII/40, shtojcë e informacionit të konsullit austro-hungarez në Shkodër nr.105, date 19 shtator 1880; AIH, mf. A-741, f. 94; Xh.Belegu, v.p. f.121-122, përkthyer nga orgjinali turqisht. Akte te Rilindjes Kombetare Shqiptare 1878 – 1912 , fq.113, perg.nga Stefanaq Pollo dhe Selami Pulaha, botim i Akademise se Shkencave…Instituti i Historisë).

Përsëri rreth një muaj para pushtimit të Ulqinit nga ushtritë e fuqive të mëdha dhe me ndihmen e perandorisë pushtuese turke-osmane, Komiteti i Lidhjes të Ulqinit u drejton një Protestë konsujve të Fuqive të Mëdha në Shkodër, kundër vendimit të qeverisë osmane për të derguar forca ushtarake për dorzimin me dhunë të Ulqinit, Malit të Zi. Komiteti deklaron se popullsia do ta mbrojë me luftë atdheun e saj. (Më hollësisht shih: Akte te Rilindjes Kombetare Shqiptare 1878 – 1912 , fq.117). Me 16 nëntor 1880 Komiteti i Lidhjes së Prizrenit për mbrojtjen e Ulqinit, (11 ditë para pushtimit të Ulqinit), u drejton një Protestë konsujve të Fuqive të Mëdha në Shkodër, kundër masave ushtarake të Dervish pashës për t’ua dorzuar me dhunë Ulqinin Malazezëve. Gjithshtu Komiteti deklaron se popullsia do ta kundërshtojë atë me luftë deri në vdekje. Në këtë Protestë thuhet: “Edhe në një rast të më parshëm ju kemi paraqitur dhe kumtuar çeshtjen se në bazë të beslidhjes së lidhur ndërmjet nesh , muslimanëve dhe jomuslimanëve, do të kundërshtojmë cilindo që të vijë për t’u dorzuar malazezëve atdheun tonë të dashur, qytetin e Ulqini, dhe do të luftojmë derisa të shuhemi të gjithë me gra e fëmijë. Këtë herë shkelqësia e tij Dervish pasha me një numër të madh batalionesh po marshon kundër nesh, dhe, duke mbyllur të gjitha rrugët midis Ulqinit dhe Shkodrës, ka ndaluar qarkullimin e udhëtarëve dhe i ka kthyer ata prapa. Në qoftëse Dervish pasha vihet në lëvizje me batalionet e ushtrisë perandorake që ka në dispozicion dhe sulmon kufijët e Ulqinit për t’ia dorzuar atë malazezve, është e kuptueshme se ne do të ngrihemi patjetër dhe me ndihmën e Zotit do ta dëbojmë dhe do ta ndëshkojmë atë me luftë. Gjithashtu parashikohet se ndalimi i kalimit të udhëtarëve nëpër rrugët që ai ka mbyllur, do të ketë si pasojë gjëra të papërshtatshme dhe do të krijojë situatë të vështira deri në luftime me armë. Prandaj ne e lajmruam zyrtarisht shkelqësinë e tij se për këto arësye përgjigjësia dhe mëkati në këtë botë dhe në atë të përtjemen do të bjerë mbi atë. Këto po jua njoftojmë edhe shkelqësive tuaja me qellim që të jeni dëshmitarë në rast nevoje. Kjo protestë dërgohet në emër të Komitetit të Lidhjes së Ulqinit (vula), 16 nëntor 1880 (4 teshrini sani 1296). (HHStA, PA, Mali i Zi, çeshtja e Gucisë, nëntor 1880, XVII/43, shtojcë e informacionit të konsullit austro-hungarez në Shkodër Lipih nr.137, date 19 nëntor 1880; AIH, mf. A-742, f.112-114. Përkthyer nga orgjinali turqisht. Akte te Rilindjes Kombetare Shqiptare 1878 – 1912 , fq.118). Përpara se të kujtoj pak nga historia e betejave luftarake të shqiptarëve në mbrojtje të trojeve të tyre etnike nën udhëheqjen e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, mendova të citoj dy personalitete britanike, se si ata e konsiderojnë krijiminin e një Shqipërie të bashkueme e të pavarun në vitet e Lidhjes së Prizrenit: Ambasadori britanik në Stambollë, Lord Goshen, i shkruante ministrit të jashtëm në Londër: “Po të krijohet një Shqipni e pavarun atëherë ndonjë fuqi europiane, nuk do të ketë arësye mjaft të fortë me okupua tokat në rast se shkatërrohet perandoria otomane. Me krijimin e një Shqipnie të bashkueme , Gadishulli i Ballkanit do të jetë në duart e popujve që e banojnë atje…. Në përfundim mund të them se një komb shqiptar i bashkuem dhe i lirë do të paksojë për së tepërmi mundësinë e ndërhyrjes së Europës në punët e shteteve të Ballkanit”… Po ky ambasador (Lord Goshen) i shkruante përsëri ministrit të jashtëm, Lord Granville në Londër në vitin 1880: “Shqiptarët, një racë e vjetër që dallohen nga çdo pikpamje prej racave fqinje, kanë vezhgue me pezmatim se si gadishulli Ballkanik është nda pjesë-pjesë në mes të popujve që e banojnë…. Nga ana tjetër shqiptarët kanë konstatue me dëshprim se parimi i të drejtës të vetvendosjes të kombësive nuk është zbatue me rastin e tyne. Të drejtat e tyne janë marrë nëpër këmbë. Tokat e banueme nga shqiptarët i janë dhurua Malit të Zi që ka Rusinë si mbrojtëse, dhe Greqisë që perkrahet nga Britania e Madhe dhe nga Franca. Duhet evitue tash e mbrapa çdo masë që mund të pengojë formimin e një province shqiptare të vetqeverisun..”… (Tajar Zavalani, Histori e Shqipnisë, fq.176-177, botues Phoenix-shtëpia e librit, botim i dytë 1998, me reference të njerrë prej librit të J.Swire “ALBANIA, The Rise of a Kindom”).

PAK NGA LUFTA ME ARMË PËR MBROJTEN E ULQINIT

Fuqitë e Mëdha për me gjetë një zgjidhje tjetër ngarkuan kryekonsullin e Austrohungarisë dhe konsullin e Anglisë në Shkodër, për të caktuar një krahinë tjetër në vend të Hotit e Grudës. Këta dy përfaqësues mbas vezhgimeve e bisedimeve që bënë , mbetën dakord që në vend të Grudës e të Hotit t’i japin Malit të Zi, Ulqinin me rrethet deri në Bunë!. Në rast kundështimi prej shqiptarëve, me i ndihmua Malit të Zi me disa anije luftarake… Dega e Lidhjes së Prizrenit në Shkodër u zotua për mbrojtjen e Ulqinit, ku përveç forcave të veta u dergoi telegrame Durrësit, Tiranës, Kavajës për me çua fuqi ushtarake në mbrojtje të Ulqinit, gjithashtu dha kushtrimin edhe në Malësi. Meqense në mes antarëve të Degës së Lidhjes në Shkodër kishte ndryshime mendimesh përsa i përket mbrojtjes të Ulqinit me pushkë, pjesa më luftarake kërkonin me u qëndrua vendimeve të marrura për mos dorzimin e asnjë pëllëmbe vend nga tokat shqiptare. Në këtë mosmarrveshje u zhvillua një mbledhje në shtëpinë e Haxhi Nag Drishtit në lagjen Dudas. Në këtë mbledhje u vendos përsëritja e besës së dhanë për mbrojtjen e trojeve shqiptare…. Mbasi Hodo Begu nuk u lejua nga turqit për të qenë komandant i forcave vullnetare të Ulqinit, Dega e Lidhjes zgjodhi në vendin e tij Jusuf agë Sokolin. Ky u vu në krye të 300 shkodranëve, me të cilët u bashkuen rreth 300 luftëtarë ulqinakë me prijës Haxhi Mehmet Becin, Haxhi Bet Gjylin e ndonjë tjetër, të cilët e mbajtën këtë fuqi luftëtarësh me shpenzimet e veta. Fuqia shkodrane shtohej për ditë, shkuan atje edhe Bektash agë Kazazi, Himë Kastrati, Abdyl Hoti, Pjetër Çeka, Gjon Deda etjerë… Edhe Prizreni i njoftoi Degës së Shkodres telegraisht se po i dërgonte 1200 vetë, kurse në realitet ata nuk qenë më tepër se 280 vetë. Kur turqit u informuan mirë mbi dërgimin e një flote luftarake ndër ujrat e Ulqinit nga pushtetet e Mëdha , i dhanë një rëndësi të veçantë çeshtjes. Për me bindë shqiptarët se ajo do të përdorte forcën në rast kundështimi, dërgoi një Komisar të naltë, një pashë. Për këtë mision u zgjodhë Marshalli Riza Pasha, i cili solli me vete 2000 ushtarë e 900 rekrutë. (Hamdi Bushati ,Shkodra dhe Motet, fq.431-434-435, vëll.I. Shkoder -1998).
Por me gjithë keto masa mbrojtësit e Ulqinit nuk po tërhiqeshin, madje ata po shtoheshin dita ditës, nga qindra në mijëra vullnetarë, jo vetëm nga Ulqini me rrethinat , por edhe nga Shkodra, Malësia dhe trojet të tjera etnike shqiptare. Në këto kushte Fuqitë e Mëdha Europiane e humbën durimin dhe në fillim të shtatorit , sipas marrveshjes që kishin, luftanijet e tyre u mblodhen në Raguzë. Austria dhe Anglia dërguan nga katër luftanije, Franca tri, Italia tri, Gjermania një e Rusia dy luftanije. Kjo fuqi detare u vu nën komanden e admiralit anglez Seymur. Flota me 20 shtator 1880 arriti në Ulqin, këtu qëndroi dy muaj pa ba asnjë veprim. Gjatë kësaj kohe Porta e Lartë kishte zevendësua edhe Riza Pashën me marshallin Dervish Pasha që kishte në dispozicion 21 batalione me 10.000 ushtarë… Dervish Pasha erdhi në Shkodër me 3 nëntor 1880, dhe të nesërmen takoi trupin kosullor. Ndërsa mbas dy ditëve që erdhi thirri Këshillin e Degës së Lidhjes dhe disa nga të parisë së vendit. Dervishi në tavolinen e tij , kishte vendosë dy revole, me të cilat mendonte ta trembte parinë e Shkodrës… Ndërsa po i kërcnonte të ftuemit për mos dorzimin e Ulqinit , njëri nga antarët e komisionit, Selim Efendi Çoba sillet dhe i thotë: “Pasha, në qoftëse keni ardhë me u vra me ne , as na nuk jemi pa gja në brez po qe se dëshironi provohena; prandaj të lutem , mbaje pak gojen e të merremi vesh pa u zemrue”. Pas këtyre fjalëve burrnore Pasha e ndryshoi bisedën dhe taktin e të folunit. Me 12 nentor (1880) përsëri Pasha, e thirri parinë e vendit, perveç këtyre ai ftoi edhe nëpunësit dhe oficerët që të bashkëpunojnë për përfundimin e dorzimit të Ulqinit Malit të Zi. Mirpo Paria nuk iu pergjigj aspak asaj thirrje. Dervish pasha si e pa se nuk ishte e mundur me bindë shqiptarët shpalli shtetrrethimin dhe ngriti gjyqin ushtarak. Mbas kësaj shpallje 360 tetovas , që kishin ardhë për mbrojtje e Ulqinit , hapen fjalën që po niseshin për në vendin e tyre, por në anën tjetër gjetën mënyrën dhe shkuan në Ulqin… Dervish Pasha mori masa pergaditore ushtarake për me shkua në Ulqin. Ai urdhëroi të ndreqen anijet për të transportuar trupat e ushtrisë dhe ndërtoi një urë druri për me kalua topat. Me 21 nentor u nis edhe ai vet në Ulqin…. Me 22 nentor, Dervish Pasha dha urdhër të marshonte ushtria për në Ulqin… Shqiptarëve, mbrojtës të Ulqinit u mungonin mjetet e nevojshme për luftë. Atyre u mungonin topat, armët shumica i kishin “kapaklije”, barotin e kishin me pakicë e të keq…. Osman Pasha i dha urdhër ushtrisë të sulmonte , në fillim kjo ushtri u thye, por arriti ndihma tjetër dhe ushtria turke vazhdoi mësymjen. Mbas një luftimi të rreptë mes palëve, llogoret e shqiptarëve u prishen nga të shtënat e artilerisë turke. Shqiptarët , kur e panë se nuk mund t’i bënin ballë fuqisë së ushtrisë turke (dhe asaj të fuqive të Mëdha) u tërhoqën… Me gjithë qëndresën heroike të mbi 3 mijë mbrojtësve vullnetarë shqiptar të Ulqinit, forcat turko-osmane që kishin epërsi të madhe ushtarake, dhe mbeshtetjen e forcave të Fuqive të Mëdha , hynë në Ulqin dhe ua dorzuan malazezëve me 26 nëntor 1880. Dervish Pasha ia dorzoi Ulqinin Bozha Petroviqit, komandantit malaze, i cili me 28 nëntor (1880) në mengjez hyri personalisht në qytetin e Ulqinit. Në këtë luftë shqiptarët lanë dhjetra të vrarë e të plagosur. Edhe Jusuf Agë Sokoli i plagosur në këtë luftë, sapo u suell në Shkodër vdiq… Dervish Pasha , mbasi e kreu misionin e dorzimit të Ulqinit Malit të Zi, u kthye në Shkodër dhe filloi të përndjekë nismëtarët e luftës mbrojtëse të trojeve etnike shqiptare. Nga këta patriot shqiptar arriti të arrestoi Daut Boriçin, Hodo Begun, Jusuf Krajën….. Cufën, Fetah Çelen , Prekë Pashen etjerë, të cilët i internoi në Turqi… (Hamdi Bushati ,Shkodra dhe Motet, fq.437-439, vëll.I. Shkoder -1998. Histori e Popullit Shqiptar, për shkollat e mesme, Hartuar nën drejtimin e Innstitutit të historisë të Akademisë së shkencave të Rep.Shqipërisë, fq.108, viti i parë i botimit “Eurorilindja”, Tiranë 1994).
Kështu pra , para 144 viteve (26 nëntor 1880) fuqitë e mëdha Europiane na grabiten Ulqinin (si dhe troje të tjera etnike shqiptare) për t’ia dhënë principatës së vogël të Malit të Zi. Në të vertet fuqitë e mëdha tjetersuan troje etnike shqiptare në favor fqinjëve, por nuk munden e as nuk do të arrijnë kurrë të tjetrersojnë autoktoninë etnike Iliroro-Shqiptare të kë tyre trojeve, në favor të ardhacakëve sllav…

Nga Rafael Floqi/

WASHINGTON – Prokurori i posaçëm Jack Smith u largua nga dy çështje penale kundër Donald Trump të hënën, duke pranuar se kthimi i Trump në Shtëpinë e Bardhë do të përjashtojë përpjekjet për ta ndjekur penalisht atë në mënyrë federale për mbajtjen e dokumenteve të klasifikuara ose përpjekje për të përmbysur humbjen e tij në zgjedhjet e vitit 2020.

Vendimi ishte i pashmangshëm, pasi politika e gjatë e Departamentit të Drejtësisë thotë se presidentët në detyrë nuk mund të përballen me ndjekje penale. Megjithatë, ishte ende një finale e rëndësishme për një kapitull të paprecedent në historinë politike dhe të zbatimit të ligjit, pasi zyrtarët federalë u përpoqën të mbanin përgjegjës një ish-president ndërkohë që ai po konkurronte njëkohësisht për një mandat tjetër.

Trump del padiskutim fitimtar, pasi ka vonuar me sukses hetimet përmes manovrave ligjore dhe më pas ka fituar rizgjedhjen, pavarësisht akuzave që i përshkruan veprimet e tij si një kërcënim për themelet kushtetuese të vendit. “Kam këmbëngulur, kundër të gjitha gjasave, dhe FITOVA”, u gëzua Trump në një postim në Truth Social, uebsajti i tij i mediave sociale.

Ai tha gjithashtu se “këto raste, si të gjitha rastet e tjera nëpër të cilat jam detyruar të kaloj, janë boshe dhe të paligjshme dhe nuk duhej të silleshin kurrë”.

Gjykatësi në çështjen zgjedhore pranoi kërkesën e prokurorëve për shkarkim. Një vendim për çështjen e dokumenteve ishte ende në pritje të hënën në mbrëmje.

Rezultati e bën të qartë se, kur bëhet fjalë për një president dhe akuza penale, asgjë nuk e zëvendëson verdiktin e vetë votuesve. Në dosjet gjyqësore, ekipi i Smith theksoi se masa për t’i dhënë fund ndjekjeve të tyre nuk ishte një pasqyrim i meritës së rasteve, por një njohje e mburojës ligjore që rrethon çdo komandant të përgjithshëm. “Ky ndalim është kategorik dhe nuk ndikon në peshën e krimeve të akuzuara, fuqinë e provës së Qeverisë apo meritat e prokurorisë, pas së cilës Qeveria qëndron plotësisht prapa”, thanë prokurorët në një nga dosjet e tyre.

Ata shkruan se kthimi i Trump në Shtëpinë e Bardhë “vë në kundërshtim dy interesa kombëtare themelore dhe bindëse: nga njëra anë, kërkesa e Kushtetutës që Presidenti nuk duhet të ngarkohet në mënyrë të padrejtë në përmbushjen e përgjegjësive të tij me peshë. . . dhe nga ana tjetër, angazhimi i Kombit për shtetin e së drejtës”.

Në këtë situatë, “Kushtetuta kërkon që kjo çështje të pushohet përpara se i pandehuri të inaugurohet”, përfunduan ata.

Ekipi i Smith tha se po linte të paprekura akuza kundër dy të pandehurve në çështjen e dokumenteve të klasifikuara – shërbëtorit të Trump Walt Nauta dhe menaxherit të pronës Mar-a-Lago Carlos De Oliveira – sepse “asnjë parim i imunitetit të përkohshëm nuk zbatohet për ta”.

Steven Cheung, drejtori i ardhshëm i komunikimit i Trump në Shtëpinë e Bardhë, tha se amerikanët “duan një fund të menjëhershëm të armatimit politik të sistemit tonë të drejtësisë dhe ne presim me padurim bashkimin e vendit tonë”.

Trump i ka përshkruar prej kohësh hetimet si të motivuara politikisht dhe ai është zotuar të shkarkojë Smithin sapo të marrë detyrën në janar. Tani ai do të nisë mandatin e tij të dytë i lirë nga kontrolli kriminal nga qeveria që do të drejtojë.

Çështja zgjedhore e sjellë vitin e kaluar u pa dikur si një nga kërcënimet më serioze ligjore me të cilat përballej Trump ndërsa ai u përpoq të rimerrte Shtëpinë e Bardhë. Ai u padit për komplot për të përmbysur humbjen e tij ndaj Joe Biden në vitin 2020, një përpjekje që kulmoi me sulmin e dhunshëm të mbështetësve të tij në Kapitolin e SHBA më 6 janar 2021.

Por çështja ngeci shpejt mes luftimeve ligjore mbi pretendimet gjithëpërfshirëse të Trump për imunitet nga ndjekja penale për aktet që ai ndërmori gjatë kohës që ishte në Shtëpinë e Bardhë.

Gjykata e Lartë e SHBA-së në korrik vendosi për herë të parë që ish-presidentët kanë imunitet të gjerë nga ndjekja penale dhe ia ktheu çështjen gjykatëses së qarkut të SHBA Tanya Chutkan për të përcaktuar se cilat pretendime në aktakuzë, nëse ka, mund të vazhdojnë në gjyq.

Çështja sapo kishte filluar të merrte vrull përsëri në gjykatën e gjyqit në javët para zgjedhjeve të këtij viti. Ekipi i Smith në tetor paraqiti një përmbledhje të gjatë duke paraqitur prova të reja që planifikonte të përdorte kundër tij anë gjyq, duke e akuzuar atë se “u është drejtuar krimeve” në një përpjekje gjithnjë e më të dëshpëruar për të përmbysur vullnetin e votuesve pasi humbi ndaj Bidenit.

Në pushimin e çështjes, Chutkan pranoi kërkesën e prokurorëve për ta bërë këtë “pa paragjykim”, duke ngritur mundësinë që ata të mund të përpiqeshin të ngrinin akuza kundër Trump kur të përfundojë mandati i tij. Ajo shkroi se “është në përputhje me të kuptuarit e qeverisë se imuniteti që i jepet një presidenti në detyrë është i përkohshëm, që skadon kur ata të lënë detyrën”.

Por një veprim i tillë mund të ndalohet nga statuti i kufizimeve dhe Trump mund të përpiqet gjithashtu të falë veten gjatë kohës që është në detyrë. Rasti i veçantë që përfshin dokumente të klasifikuara ishte parë gjerësisht si ligjërisht i qartë, veçanërisht për shkak se sjellja në fjalë ndodhi pasi Trump u largua nga Shtëpia e Bardhë dhe humbi kompetencat e presidencës.

Aktakuza përfshinte dhjetëra akuza për krime që e akuzonin atë për grumbullimin e paligjshëm të të dhënave të klasifikuara nga presidenca e tij në pronën e tij Mar-a-Lago në Palm Beach, Florida dhe pengimin e përpjekjeve federale për t’i kthyer ato. Ai është deklaruar i pafajshëm dhe ka mohuar keqbërjen.

Çështja u përplas shpejt nga vonesat, me gjykatësen e qarkut të SHBA-së, Aileen Cannon, e ngadalshme në nxjerrjen e vendimeve – të cilat favorizuan strategjinë e Trump për të shtyrë afatet në të gjitha rastet e tij penale – duke u argëtuar gjithashtu me mocionet dhe argumentet e mbrojtjes që ekspertët thanë se gjyqtarët e tjerë do të kishin hequr dorë pa seanca dëgjimore.

Në maj, ajo anuloi për një kohë të pacaktuar datën e gjyqit mes një sërë çështjesh ligjore të pazgjidhura përpara se ta pushonte çështjen plotësisht dy muaj më vonë. Ekipi i Smith apeloi vendimin, por tani ka hequr dorë nga kjo përpjekje.

Trump u përball me dy ndjekje penale të tjera shtetërore gjatë garës për president. Njëri prej tyre, një rast i Nju Jorkut që përfshin pagesa të parave të heshtura, rezultoi në një dënim për akuzat e krimit të falsifikimit të të dhënave të biznesit. Ishte hera e parë që një ish-president u shpall fajtor për një krim.

Dënimi në atë rast është pezulluar pasi avokatët e Trump përpiqen të heqin dënimin përpara se ai të marrë detyrën, duke argumentuar se lënia e aktgjykimit do të ndërhyjë në tranzicionin dhe detyrat e tij presidenciale.

Zyra e Prokurorit të Qarkut të Manhatanit, Alvin Bragg, po lufton shkarkimin, por ka treguar se do të ishte e hapur për shtyrjen e dënimit derisa Trump të largohet nga detyra. Bragg, një demokrat, ka thënë se zgjidhja duhet të balancojë detyrimet e presidencës me “shenjtërinë e vendimit të jurisë”.

Trump u padit gjithashtu në Georgia së bashku me 18 të tjerë të akuzuar për pjesëmarrje në një skemë të gjerë për të përmbysur në mënyrë të paligjshme zgjedhjet presidenciale të vitit 2020 atje.

Çdo gjyq duket i pamundur atje ndërsa Trump mban detyrën. Prokuroria tashmë ishte në pritje pasi një gjykatë apeli ra dakord të shqyrtonte nëse do të hiqte Prokurorin e Qarkut Fulton Fani Willis për marrëdhënien e saj romantike me prokurorin special që ajo kishte punësuar për të udhëhequr çështjen. Katër të pandehur e kanë pranuar fajësinë pasi kanë arritur marrëveshje me prokurorët. Trump dhe të tjerët janë deklaruar të pafajshëm.

Vatra Tampa Bay/

Vatra Tampa Bay organizoi mbrëmë, më 23 Nëntor, një mbrëmje festive me rastin e festave të Nëntorit. Qindra shqiptarë e shqiptare u bashkuan mbrëmë për të festuar këto festa të shënuara për kombin shqiptar.

Në fjalën e tij në emër të Vatra Tampa Bay, Prof. Dr. Bledar Prifti shprehu urimin e tij dhe falenderoi të pranishmit për pjesmarrjen dhe mbështetjen e tyre. Ai gjithashtu theksoi rëndësinë e identitetit kombëtar shqiptar si një element i rëndësishëm i cili përfshin historinë, gjuhën, besimin, kulturën, sakrificat, dhe aspiratat e të parëve tanë, aspiratat për një Shqipëri të fortë dhe të begatë me një të ardhme sa më të mirë për pasardhësit tanë kudo që janë. Në vijim, ai foli për Shkollën Shqipe Vatra e cila e ka bërë mision të saj mësimin e gjuhës shqipe tek të rinjtë, përcimin e vlerave dhe kulturës sonë, dhe promovimin e kauzës shqiptare në rajon dhe më tej.

Në fjalën e saj, drejtoresha e Shkollës Shqipe Vatra, Znj. Meri Andrea Kodra, ndau me të pranishmit një informacion më të detajuar në lidhje me aktivitetin e shkollës shqipe duke nënvizuar punën madhështore të bërë nga mësuesit Lida Zaimi, Aurora Deda, Ana Kullaj, Shega Hyka Mucaj, Arjana Poloska, dhe Haki Veliu. Ajo gjithashtu falenderoi prindërit dhe mbarë komunitetin për bështetjen e dhënë për të mirën e shkollës. Mbrëmja festive u bë e mundur fal punës së palodhshme të organizatorëve si znj. Eva Keta, z. Tasim Ruko, z. Mario Mihaj, dhe znj. Meri Andrea Kodra. Meriton të përmëndet gjithashtu edhe kontributi i jashtzakonshëm i znj. Lida Zaimi dhe i profesorit të muzikës, z. Armand Zacelici, të cilët përgatitën grupin e këngëve e valleve në një kohë shumë të shkurtër.

Vatra Tampa Bay bashkëpunoi me T&E Entertainment LLC për të bërë të mundur këtë mbrëmje festive, e cila u sponsorizua gjithashtu nga znj. Fotini Allteni, një mbështetëse e flaktë e komunitetit shqiptar në Tampa Bay dhe më gjërë. Në mbrëmje ishte e pranishme edhe përfaqësuesja ushtarake e Shqipërisë në US Central Command (USCENTCOM), znj. Albana Strori. Të pranishmit dëfryen nën tingujt e muzikës shqiptare të këngëtarëve të mirënjohur Eneda Tarifa, Aurora Baku, Sali Malaj, dhe Evelina Shabani. Vatra Tampa Bay i uron gjithë shqiptarëve anembanë botës Gëzuar Festat e Nëntorit, dhe Zoti e Bekoftë Kombin Shqiptar.