Nga Frank Shkreli

Dy ditë pas fitores së ish-presidentit Donald Trump dhe republikanëve, në përgjithësi anë e mbanë vendit, në zgjedhjet presidenciale këtu në Shtetet e Bashkuara kanë filluar spekullimet mbi emërimet e mundëshm në detyrat e larta të administratës së ardhëshme republikane.  Burime të ndryshme mediatike por edhe nga qarqe të afërta politike me Z. Trump dërgjohen zëra mbi emrimet e ardhëshme në administratën e re të figurave të njohura politike të Partisë Republikane dhe jo vetëm.

Një prej këtyre e personaliteteve është Senatori Marco Rubio që përflitet si një kandidat i mundëshëm në krye të diplomacisë amerikane, si Sekretar Amerikan i Shtetit. Emri i tij po përmendet sot nga disa media, përfshir rrjetin televiziv amerikan, FOX, i përafërt me Presidentin Trump.  Disa media të tjera flasin për zgjedhjen e Senatorit Marco Rubio si Kryetar i shumicës Republikane në Senatin e ardhëshëm të Shteteve të Bashkuara. 

                                 Senatori Republikan Marco Rubio 

Senatori Marco Rubio sipas faqes së tij zyrtare në internet është në mandatin e tij të tretë si Senator që përfaqëson shtetin Florida. Ai mbetet i angazhuar në misionin e tij për t’i shërbyer banorëve të shtetit Florida dhe për të garantuar se Amerika vazhdon të jetë një vend i fortë dhe i qëndrueshëm përball krizave për të gjithë brezat e ardhëshëm amerikanë. Në faqën e tij zyrtare thuhet se për Senatorin Rubio, kjo nuk është një çeshtje partizane ose partiake. Z. Rubio konsiderohet si ndër senatorët më të mirë që bashkpunon me senatorët e palës opozitare, ndërsa ekspertiza e tij – edhe si anëtar i Komisionit të fuqishëm të Senatit për Punët e Jashtme — është politika e jashtme dhe promovimi i interesave kombëtare të Shteteve të Bashkuara.  Në biografinë e tij thuhet ai është interesuar në politikë nga influenca e gjyshit të tij, i cili ishte dëshmitar i shkatërrimit të Kubë nga komunizmi — vendlindje e familjes së Senatorit Rubio. 

Kush është Senatori Marco Rubio: Ai është 53 vjeç, ka shërbyer në Dhomën e Përfaqësuesve të shtetit Florida nga viti 2000 deri në 2008, dhe është zgjedhur Senator i Shteteve të Bashkuara nga ky shtet, në vitin 2010.   Në biografinë e tij, Senatori Rubio thotë se, besimi i tij në Amerikën dhe rpemtimet e saj është formula shumë heret nga prindërit e tij, të cilët kanë emigruar nga Kuba më 1956 dhe pasi diktatori komunist Fidel Kastro kishte soldifikuar regjimin e tij. Si përfundim, ata ata nuk u lejuan të ktheheshin kurrë më në atdheun e tyre. Ishte përvoja dhe kujdesi brenda familjes, thotë ai, që e ndihmuan të formonte jetën e tij si person dhe si politikan.  Ai falënderon prindërit e tij për punën e rëndë të tyre për të siguruar që ai dhe vëllezërit e motrat e tij të kishin mundësitë për të shkuar përpara, mundësi të cilat ata nuk i patën kurrë në jetën e tyre. 

Duke shprehur filozofinë e tij konservatore të qeverisjes, ai shprehet se, “ishte angazhimi i Amerikës për një qeveri me kompetenca të kufizuara, si edhe liria ekonomike, që hapën dyert e suksesit për mua”, thotë ai.   Ai shton se, si anëtar i Senatit Amerikan, ai ka përkrahur me krenari ata që kanë hapur vende të reja pune, dhe ka mbështetur prindërit amerikanë, misioni i të cilëve në jetë është që për fëmijët e tyre, të ndërtojnë një Amerikë të fortë e të begatë.  Përsa i përket politikës së brendshme, ai ndër të tjera është në favor të balancimit të buxhetit federal dhe për shkurtimin e shpenzimeve të qeverisë federale. Sa i përket politikës së jashtme dhe diplomacisë ndërkombëtare, Senatori Marco Rubio, është dalluar gjatë viteve në debatet e forta mbi politikën e jashtme amerikane, duke përmbledhur qëndrimet e tija, në këtë fushë, duke thënë  se, “me krenari ka artikuluar qëndrimin tim në lidhje me interesat e Amerikës për të kundërshtuar tiranët e rrezikshëm,  dhe në mbështetje të luftëtarëve të lirisë”, dhe ka theksuar se vazhdimisht ka ngritur zërin e tij në “përkrahje të demokracisë dhe të të drejtave të njeriut”, anë e mbanë botës.

I vetëdijshëm për popullaritetin e tij në rritje, Senatori Rubio ka mbajtur një numër fjalimesh në të cilat ai ka prononcuar qëndrimet e tija, duke dhënë hollësi, nga pikëpamja e tij, mbi një numër çështjesh aktuale për Amerikën dhe për botën. Ai ka theksuar qëndrimet e tija konservatore mbi politikën e brendshme dhe të jashtme të Amerikës, përfshirë politikën ekonomike dhe financiare, që sipas tij, duhet të krijojë taksapagues të ri dhe jo të imponojë taksa të reja; dhe të merren masa mbarëkombëtare për të siguruar që shekulli 21, të jetë një “Shekull tjetër Amerikan”.  Senatori Rubio ka folur mbi rolin që duhet të luaj qeveria në Amerikë dhe mbi rolin që Shtetet e Bashkuara duhet të luajnë në botë.  Ai ka thënë se do të vazhdojë të jetë i angazhuar në politikën e jashtme, pasi shumë njerëz, anë e mbanë botës, “gjithnjë brutalizohen dhe skllavërohen nga qeveritë e tyre”. Në një intervistë të ditëve të fudnit, Senatori Rubio u shpreh se Shtetet e Bashkuara duhet të zgjohen nga gjumi përball kërcënimeve që paraqet sot Kina për Amerikën dhe botën.

Sa i përket spekullimeve nga qarqe mediatike dhe politike rreth emrimit të tij të mundshëm në detyrën e Sekretarit Amerikan të Shtetit në Administratën e ardhëshme të Shteteve të Bashkuara, tha se ky vendim është i Presidentit të zgjedhur Donald Trump dhe se është ende heret për të folur për një një emrim të tillë. Unë nuk kam folur me ta për këtë. Tani, për tani, puna ime, është në Senatitn Amerikan, tha Senatori Rubio, duke mos thenë asgjë më shumë, veçse shtoi se administrata e re do të ketë një “politikë të jashtme pragmatike”. 

Mbetet për tu parë, në ditët dhe javët e ardhëshme, nëse Senatori Marco Rubio, bir i prindërve antikomunistë nga Kuba e Fidel Castros, do të emrohet në krye të Diplomacisë së Shteteve të Bashkuara në administratën e ardhëshme të Donald Trumpit.

Frank Shkreli

Analizë nga Rafael Floqi

Trump ia arriti sërish. Ai ka një mandat. Duke pranuar me dashamirësi fitoren në skenën në Mar-a-Lagos –në orën 2 të natës  “të gjithë këtu janë të mrekullueshëm”– tha Trump se ai drejtonte “lëvizjen më të madhe politike të tëgjitha kohërave” dhe JD Vance paralajmëroi “kthimin më të madh politik në historinë e Amerikës”. Duket se Amerika e ka bërë Trump-in sërish të madh. Ai falenderoi klasën punëtore që fitoi pasi doli e votoi. Asgjë nuk do më ndalë mua të punoj për ju!

Në fjalimin e tij në Qendrën e Konventave në Palm Beach në Florida, Trump u zotua të mos pushojë “derisa të kemi bërë Amerikën e fortë dhe të begatë”.

-Kjo është një fitore e autentikut mbi jo autentiken, deklaroi një mbështetës i Trumpit të mërkurën në mëngjes. 

“He won fair and square”….shtoi një tjetër. Ne duhet të respektojmë rezultatin. 

Ky është një rikthim historik ajo jo vetem mori 277 votat elektorale por ai fitoi edhe voten popullore me 5 milione vota por edhe senatin me 51 senatore me 43  dhe republikanet mbajten kongresin 197 me 177.

Sondazhet kishin të drejtë: Trump kundër Harrisit ishin afër me një avantazh të lehtë të Trump-it, duke siguruar Sun Belt dhe duke fituar ngushtë disa nga shtetet veriore të të ashtuquajturin ‘Muri blu”. Një përsëritje e vitit 2016, ndoshta më vendimtare. Edhe kur fituesi u shfaq në mikrofonin e tij – “ne të gjithë mendojmë se fëmijët tanë janë të mrekullueshëm” – ekspertët nuk donin t’u besonin veshëve. Një heshtje funebër në CNN. Organizimi i fushatës demokratike në Washington DC u zbraz.

Kjo nuk një fitore për Donald Trump, dhe  jo një hedhje poshtë e Kamala Haris. Kjo është një marsh funebër për makinerinë e mediave të majta ,si CNN, MSNBC . 

Si mundi Trump-i, ai plaku i çmendur gojështurur  – në gjyq për krime të panumërta – me dy tentativa për vrasje të fitonte një mandat të dytë? Sepse për miliona amerikanë, ai nuk është aq i çmendur. Kur u qetha disa dite me pare vetem 30 dollarë  23  plus 7 bakshish. Për të cilën me parë paguaja 13 plus bakshish. Por mendoni sa kushton një pulë sot, sa kushton një gallon qumësht, një bikierinë me vezë , sa kushton një gallon benzinë. 

Kjo është arsyeja pse shumë votuan për republikanët për herë të parë në jetën e tyre. Demokratët janë shumë të kushtueshëm.

Exit poll-et nxorën në pah tri çështje kryesore: abortin, demokracinë, ekonominë. Dy të parat ishin pikat e forta të Harrisit, e fundit ishte e Trump-it – me kujtimet e mandatit të tij, para Covid-it, kur tregu i aksioneve u rrit dhe papunësia ra në nivelet më të ulëta historike. Nën Joe Biden-in, amerikanët duruan inflacionin në rritje. Biden economics. Kjo, së bashku me rënien fizike të Biden-it, e vendosi vendin në një spirale në rënie emocionale. Demokratët dukeshin të paaftë, të hutuar nga liberalizmi. Të pamundur për të sjellë paqen në Ukrainë apo Izrael; të poshtëruar në Afganistan.

Me fjalë të tjera, kushtet për një fitore të Trump-it u vendosën shumë kohë para se Biden të tërhiqej nga gara, disa javë melodramë që ndoshta na shpërqendroi nga dinamika thelbësore e garës: pushtetarët nuk fitojnë kur votuesit janë të mjerë. Hareja që duhet të sillte e qeshua e Kamalës u shua shpejt, pavarësisht apeleve të celebriteteve si Opera Humphrey… 

Harrisi zuri vendin e Biden-it dhe ka meritën për një rritje të mbështetjes për demokratët. Por ajo nuk arriti të ndiqte një axhendë të qartë apo politika transformuese. Me arrogancë supreme, ajo u përpoq të hynte në Shtëpinë e Bardhë vetëm me atmosferë – një premtim për t’i dhënë fund dram-a-lës, por nuk qe në gjendje të shpjegonte politikat e saj.

Dhe mediat amerikane i përkeqësuan gjërat. Ngatërruan dashurinë e tyre për një liberale patetike me entuziazmin kombëtar – duke e ngritur Harrisin aq lart sa kjo gjë mund të ketë kontribuuar në humbjen e saj. Njerëzve nuk u pëlqen t’u thuhet se çfarë u pëlqen. “Mamala”? Jo faleminderit-ala.

Ndërkohë, Trump zhvilloi një fushatë mjaft të disiplinuar. Ishin shpërthimet e tij të zakonshme: “Ngrënia e kafshëve shtëpiake”. Dhe plagët e vetëshkaktuara pa dashje ai mund të mos shkelë kurrë më në Porto Riko. Por portorikanet ne Florida votuan per të. Por Trump iu përmbajt temave të tij të thjeshta të gjendjes së keqe demokratike dhe rinovimit të republikanëve, dhe asnjëra prej tyre nuk dukej aq e frikshme sa në vitin 2016 – sepse ndryshimi i madh mes asaj kohe dhe tani është se tani ai është normal. Edhe paraqitjet e pafundme në gjykatë the Mugshot u dukën banale me kalimin e kohës; sidomos pas fotos të atentatit.

Votuesit kanë mësuar të bëjnë dallimin mes batutave dhe komenteve serioze, mes Trump-it që i jep gojës dhe asaj që Trump do të bëjë realisht. Është e çuditshme të shkruash se ai është një “burrë shteti i moshuar”, por me kalimin e kohës, i tillë është bërë ai. Dhe koalicioni i tij personal, i cili dikur dukej me fat dhe i dobët, duket se është forcuar në diçka si riorganizimi i Marrëveshjes së Re ose i Reganit. Vota e vjetër e klasës së mesme republikane – jo më e mjaftueshme për John McCain-in apo Mitt Romney-in – është shndërruar në një koalicion votuesish ruralë, me arsim të ulët, me jakë blu, me xhepa të konsiderueshëm të hispanikëve, ndoshta edhe me mbështetje të zezakëve (ne kemi kohë ende për t’u analizuar numrat). Trumpizmi ka një bazë të madhe Maga. Ai ka një lëvizje … 

Kjo mund të tingëllojë e çmendur nëse jeni një amerikan më i ri, por dikur ka qenë një kohë kur të gjitha votat numëroheshin në ditën e zgjedhjeve, dhe më pas dikush shpalli fitoren me gëzim, ndërsa dikush tjetër pranoi me mirësjellje, dhe vendi u zgjua të nesërmen në mëngjes duke e ditur se demokracia ishte e sigurt edhe për katër vite të tjera. Kjo nuk është normalja e re.

Trump është në rrugën e duhur për t’u bërë i vetmi president përveç Grover Cleveland-it që të fitojë dy mandate radhazi. Në një vështrim të mëvonshëm historianët do ta quajnë të mrekullueshmen të dukshme. Amerikanët mendonin se Trump-i ishte një president i mirë. Biden i dëshpëroi; Kamala i mbrojti ata. Kamala u përpoq të shfaqej unifikuese, po mënyra si e anashkaluan Bidenin tregonte të kundërtën. Kështu ata vendosën ta kthejnë Trump-in

Përktheu Rafael Floqi/

UASHINGTON (AP) – Votimi në ditën e zgjedhjeve ishte duke u zhvilluar në pjesën më të madhe të SHBA-së të martën në mëngjes pasi dhjetëra miliona amerikanë kishin hedhur tashmë votat e tyre. Ato votime të hershme përfshinin shifra rekord në Georgia, Karolinën e Veriut dhe shtete të tjera të fushëbetejës që mund të vendosnin fituesin.

Pjesëmarrja e hershme në Georgia, e cila është kthyer në mes të nominuarve republikanë dhe demokratë në dy zgjedhjet e mëparshme presidenciale, ka qenë aq e fuqishme – mbi 4 milionë votues – sa një zyrtar i lartë në zyrën e sekretarit të shtetit tha se dita e madhe mund të duket si një “Qyteti fantazmë” në votime.

Që nga e hëna, gjurmimi i Associated Press i votimit paraprak në mbarë vendin tregoi afërsisht 82 milionë vota të hedhura tashmë – pak më shumë se gjysma e numrit të përgjithshëm të votave në zgjedhjet presidenciale katër viteve më parë. Kjo është nxitur pjesërisht nga votuesit republikanë, të cilët po hidhnin votime të parakohshme me një shkallë më të lartë se në zgjedhjet e mëparshme të fundit, pas një fushate të ish-presidentit Donald Trump dhe Komitetit Kombëtar Republikan për të kundërshtuar avantazhin e gjatë të demokratëve në votimin e hershëm.

Votuesit të martën në mëngjes po shkonin me entuziazëm drejt qendrave të votimit, madje duke u grumbulluar nën çadra në shi, ndërsa u rreshtuan për të hedhur votat e tyre në Houston dhe Omaha, Nebraska. Parashikuesit thanë se votuesit në Kolorado dhe Montana mund të shohin borë më vonë gjatë ditës.

Në orët e para të votimit, u shfaqën disa raporte të izoluara për bllokime të zakonshme për çdo ditë zgjedhjesh, duke përfshirë vonesat në vënien në punë dhe funksionimin e librave elektronikë të votimit në Louisville, Kentucky dhe një ndërprerje të energjisë elektrike që kërkon përdorimin e një gjeneratori në një vend votimi në St. Louis. Në Pittsburgh dhe zonat përreth në shtetin luhatës të Pensilvanisë, dy qendra votimi u përballën me vonesa në hapjen kur gjyqtarët e zgjedhjeve nuk arritën ose u shfaqën me vonesë. Zyrtarët e Qarkut Allegheny thanë se një nga vendet ishte në funksionim dhe tjetri do të funksiononte së shpejti.

Pavarësisht nga radhët e gjata në disa vende dhe disa defekte tipike, votimi i hershëm personalisht dhe me postë gjithashtu vazhdoi pa ndonjë problem të madh.

Këtu përfshihen edhe pjesët e Karolinës së Veriut perëndimore të goditura muajin e kaluar nga Uragani Helene. Zyrtarët e zgjedhjeve shtetërore dhe vendore, duke përfituar nga ndryshimet e bëra nga legjislatura e kontrolluar nga republikanët, bënë një përpjekje të jashtëzakonshme për të siguruar që banorët të mund të votonin ndërsa u përballën me ndërprerjet e energjisë elektrike, mungesën e ujit dhe rrugët e lagura.

Në kohën kur votimi i hershëm në Karolinën e Veriut kishte përfunduar të shtunën, mbi 4.4 milionë votues – ose gati 57% e të gjithë votuesve të regjistruar në shtet – kishin hedhur votat e tyre. Që nga e hëna, pjesëmarrja në 25 qarqet perëndimore të prekura nga uragani ishte edhe më e fortë në 59% të votuesve të regjistruar, tha Drejtoresha Ekzekutive e bordit zgjedhor të shtetit Karen Brinson Bell.

Brinson Bell i quajti votuesit dhe punonjësit e zgjedhjeve në qarqet e goditura nga uragani “një frymëzim për të gjithë ne”.

Përveç uraganeve në Karolinën e Veriut dhe Florida, ndërprerjet më shqetësuese të sezonit zgjedhor deri më tani ishin sulmet me zjarrvënie që dëmtuan fletët e votimit në dy kutitë e votimit pranë kufirit Oregon-Washington. Autoritetet atje po kërkonin personin përgjegjës.

Mungesa e ndonjë problemi të rëndësishëm dhe të përhapur nuk e ka ndalur Trumpin, kandidatin republikan, apo RNC-në, e cila tani është nën ndikimin e tij, të bëjnë pretendime të shumta për mashtrim ose ndërhyrje në zgjedhje gjatë periudhës së votimit të hershëm, një prelud i mundshëm i sfidave pas zgjedhjeve.

Ai ka folur për një hetim që po zhvillohet në Pensilvani për rreth 2,500 aplikime potencialisht mashtruese për regjistrimin e votuesve duke thënë se një nga qarqet ishte “kapur me 2600 fletëvotime të rreme dhe formularë, të gjitha të shkruara nga i njëjti person”. Hetimi është për aplikimet për regjistrim; nuk ka asnjë tregues që fletët e votimit janë përfshirë.

Në Gjeorgji, republikanët kërkuan të ndalonin votuesit që të kthenin fletëvotimet e postuara në zyrën e tyre zgjedhore lokale deri në mbylljen e qendrave të votimit në ditën e zgjedhjeve, vota që lejohen sipas ligjit të shtetit. Një gjykatës hodhi poshtë padinë e tyre gjatë fundjavës.

Trump dhe republikanët kanë paralajmëruar gjithashtu për mundësinë që demokratët po rekrutojnë masa joqytetarësh për të votuar, një pretendim që ata e kanë bërë pa prova. Hulumtimet kanë treguar vazhdimisht se joqytetarët që regjistrohen për të votuar është i rrallë. Çdo joqytetar që e bën këtë përballet me potencialin e akuzave për krime dhe dëbimi, gjë që është një dekurajues i rëndësishëm.

Një rast i votimit joqytetar u kap gjatë votimit të hershëm muajin e kaluar dhe rezultoi në akuza për krime në Michigan pasi një student nga Kina hodhi një votim të parakohshëm të paligjshëm.

Ky është votimi i parë presidencial që kur Trump humbi nga Joe Biden katër vjet më parë dhe filloi përpjekjet e ndryshme për të anashkaluar rezultatin dhe për të mbetur në pushtet. Kjo arriti kulmin me sulmin e dhunshëm të 6 janarit 2021 në Kapitolin e SHBA për të ndalur certifikimin e rezultateve pasi Trump u tha mbështetësve të tij që të “luftojnë si në ferr. ”

Një sondazh muajin e kaluar nga Qendra Associated Press-NORC për Kërkimin e Çështjeve Publike tregoi se republikanët mbeten shumë më skeptikë se demokratët se votat e tyre do të numërohen me saktësi këtë vit.

Duke kërkuar të rindërtojnë besimin e votuesve në një sistem të synuar me pretendime të rreme për mashtrime të përhapura, ligjvënësit republikanë në më shumë se një duzinë shtetesh që nga viti 2020 kanë miratuar kufizime të reja votimi. Këto rregulla përfshijnë shkurtimin e dritares për të aplikuar ose kthyer një fletëvotim me postë, reduktimin e disponueshmërisë së kutive të votimit dhe shtimin e kërkesave për ID.

Në fundjavën e fundit para ditës së zgjedhjeve, Trump vazhdoi të pretendonte se zgjedhjet po manipuloheshin kundër tij dhe tha se një fitues presidencial duhet të shpallet natën e zgjedhjeve, përpara se të numërohen të gjitha fletëvotimet.

Zëvendëspresidentja Kamala Harris u bëri thirrje votuesve të mos bien në taktikën e Trump për të hedhur dyshime mbi zgjedhjet. Kandidati demokrat u tha mbështetësve në një tubim të fundjavës në Michigan se taktika kishte për qëllim t’u sugjeronte njerëzve “që nëse votojnë, vota e tyre nuk do të ketë rëndësi”. Në vend të kësaj, ajo u kërkoi njerëzve që tashmë kishin votuar të inkurajonin miqtë e tyre të bënin të njëjtën gjë.

Përmes katër viteve të gënjeshtrave zgjedhore dhe teorive konspirative të lidhura me votimin, zyrtarët e zgjedhjeve lokale janë përballur me ngacmime dhe madje edhe kërcënime me vdekje. Kjo ka shkaktuar qarkullim të lartë dhe ka çuar në rritjen e sigurisë për zyrat zgjedhore dhe qendrat e votimit që përfshin butona paniku dhe xham antiplumb.

Ndërkohë që nuk ka pasur raportime të mëdha për ndonjë veprim keqdashës kibernetik që ka prekur zyrat zgjedhore, aktorët e huaj kanë qenë aktivë në përdorimin e profileve dhe faqeve të internetit të rreme të mediave sociale për të nxitur shaka partizane dhe dezinformata. Në javët e fundit, zyrtarët e inteligjencës amerikane i kanë atribuuar Rusisë video të shumta false që pretendojnë mashtrime zgjedhore në shtetet presidenciale.

Në prag të ditës së zgjedhjeve, ata lëshuan një deklaratë të përbashkët me agjencitë federale të zbatimit të ligjit duke paralajmëruar se Rusia në veçanti po shtonte operacionet e saj të ndikimit, duke përfshirë mënyrat që mund të nxisnin dhunën dhe me gjasë do të vazhdonin ato përpjekje edhe pasi të jenë hedhur votat.

Jen Easterly, zyrtarja më e lartë e sigurisë zgjedhore e vendit, u bëri thirrje amerikanëve që të mbështeten te zyrtarët shtetërorë dhe lokalë të zgjedhjeve për informacion rreth zgjedhjeve.

“Kjo është veçanërisht e rëndësishme pasi ne jemi në një cikël zgjedhor me një sasi të paprecedentë dezinformimi, duke përfshirë dezinformimin që shpërndahet dhe përforcohet në mënyrë agresive nga kundërshtarët tanë të huaj në një shkallë më të madhe se kurrë më parë,” tha ajo. “Ne nuk mund të lejojmë që kundërshtarët tanë të huaj të kenë një votë në demokracinë tonë.”

– E ardhmja e Republikës së Kosovës duhet dhe mund të përcaktohet vetëm nga shumica e popullit të saj

Agim Aliçkaj

         Zgjedhjet amerikane këtë vit filluan në motin shumë të ftohtë të shtetit të Iowa-s.  Këto zgjedhje tregojnë të jenë shumë të vështira dhe të çuditshme, demokratike por jo krejt normale. Amerika është vendi i çudirave, ku gjithçka është e mundur.

         Askush nuk e di se kush do të fitojë këtë herë.

        Partia Demokratike, pasi presidenti Biden u tërhoq nga gara për shkak të problemeve serioze të moshës, ka emëruar zëvendëspresidenten Kamala Harris si kandidaten e saj për President. Ajo është një femër minoritare, relativisht e panjohur në krahasim me Trump dhe konsiderohet shumë liberale.

         Kandidati i partisë republikane, ish-presidenti Trump, gati 80 vjeç, i dënuar për 34 vepra penale, është i ndërlikuar dhe i paparashikueshëm. Ai refuzoi të pranonte zgjedhjet e humbura të vitit 2020, gjë që i shtyu mbështetësit e tij të sulmonin Tempullin e demokracisë – Capitol Hill. Sistemi demokratik amerikan mbizotëroi.

         Janë disa çështje që ndikojnë në vendimin e shtetasve amerikanë se për kë do të votojnë, si situata ekonomike, emigracioni, të drejtat riprodhuese, marrëdhëniet me jashtë, etj. Por këtë herë duket se votuesit do të vendosin më shumë kundër sesa për kandidatin. Premtimet boshe, gënjeshtrat dhe mungesa e mirësjelljes janë shqetësuese. Ndarja dhe urrejtja ndaj kundërshtarëve politikë ka arritur kulmin.

        Mbështetësit e kandidatit Trump mendojnë se politikat e administratës Biden, veçanërisht imigracioni jashtë kontrollit, po shkatërrojnë Amerikën. Ata të zonjës Harris e konsiderojnë zotin Trump si të paqëndrueshëm mendor dhe të rrezikshëm me tendenca diktatoriale, që mund të shkatërrojë demokracinë amerikane.

         Mbështetësit më të fortë të zëvendëspresidentes Harris janë gratë, disa pakica dhe republikanët të pakënaqur me sjelljen e ish-presidentit Trump. Ndërsa, përkrahja më e madhe për Trump vjen nga nacionalistët, konservatorët ekstremë, izolacionistët dhe burrat, veçanërisht ata të një moshe më të re që besojnë se diktatura ofron forcë dhe siguri. 

         Republikanët parimorë, ish-zëvendëspresidenti Mike Pence, Liz Cheney, Mitt Romney dhe qindra të tjerë janë veçanërisht të rëndësishëm. Ata janë të ofenduar nga sjelljet e ish-Presidentit Trump, e fajësojnë atë për nxitjen e sulmit të 6 janarit të 21 janarit në Capitol Hill dhe e konsiderojnë atë një rrezik për partinë e tyre dhe demokracinë amerikane. Ata shpresojnë se humbja e Trump do ta kthejë partinë republikane në rrugën e ish-presidentit të famshëm Ronald Reagan.

         Zgjedhjet amerikane kanë rëndësi të veçantë për Kosovën dhe kombin shqiptar. Amerika e ka ndihmuar krijimin e shtetit të Kosovës dhe është e interesuar ta mbrojë atë si një projekt historik humanitar dhe strategjik. Mirëpo mbështetja amerikane për Kosovën mund të ndryshojë në intensitet dhe formë, varësisht nga problemet botërore dhe interesat gjeopolitike të administratës aktuale. 

         Administrata e ish-presidentit Donald Trump nuk bëri gjë qenësore për Kosovën, përveç njohjes së pavarësisë nga Izraeli për interesa të veta dhe të Izraelit. Emisari Richard Grenell u korruptua tërësisht nga regjimi fashist serb dhe tentoi bashkë me opozitën ta shkatërrojë demokracinë e Kosovës, ta ndajë ose ta kthejë  Kosovën nën sqetullën e Serbisë përmes Marrëveshjes për normalizim ekonomik.

         As administrata e Presidentit Biden nuk pati ndonjë sukses në zgjidhjen e konfliktit me Serbinë. Kjo vjen si befasi, sepse ai personalisht konsiderohet si një përkrahës i madh i Kosovës dhe një kritik i ashpër i gjenocidit serb në Bosnje dhe Kosovë.

         Gabimi kryesor ishte sepse, i zënë me probleme të mëdha botërore, administrata e tij ia la çështjen e Kosovës pamëshirësisë dhe padrejtësisë evropiane. Politika e njëanshme evropiane e përkëdheljes të agresorit serb dhe nënshtrimit të popullit të viktimizuar të Kosovës dështoi. Me te dështoi edhe politika amerikane.

         Lind pyetja, cilën palë duhet të mbështesë dhe të votojë komuniteti shqiptaro-amerikan?

         Realiteti është se komuniteti shqiptaro-amerikan është i ndarë në të dyja anët. Veprimi dhe bashkëpunimi me të dyja partitë kryesore ka qenë shumë i suksesshëm në katër dekadat e fundit. Shembull për këtë është Lidhja Qytetare Shqiptaro-Amerikane e udhëhequr nga legjendat e lobimit në Washington Joe DioGuardi dhe Shirley Cloyes DioGuardi.

          Këtë herë, pas një shqyrtimi dhe vlerësimi të thellë të shumë fakteve, edhe Joe Dioguardi, i cili është një republikan konservator, doli në mbështetje të zonjës Kamala Harris. Shirley dhe shumica e Bordit të LQSHA ndajnë të njëjtin pozicion. Ne mendojmë se Trump është i paparashikueshëm dhe ka potencial për të marrë vendime drastike. Me Presidentin Harris, më e keqja që mund të ndodhë është që status quo-ja të vazhdojë edhe për pak kohë.

         Ne nuk gjykojmë ata bashkatdhetarë dhe aktivistë të komunitetit tonë, të cilët për arsyet e tyre mbështesin kandidatin Trump. Mirëpo presim që kontaktet me selinë e tij t’i shfrytëzojnë për të siguruar mbështetje për interesat e Kosovës dhe të kombit shqiptar, e jo për foto-op dhe të marrin detyra për të bërë presion ndaj qeverisë së Kosovës.

          Dhe të mos harrojmë se komuniteti shovinist serbo-amerikan më së shumti mbështet Trump dhe ka krijuar një marrëdhënie të veçantë me emisarin Grenell i cili është plotësisht në shërbim të interesave serbe. 

         Sapo u bë e ditur se zëvendëspresidentja Harris i është drejtuar komunitetit shqiptaro-amerikan me një letër ku i falenderon për kontributin e dhënë dhe i fton të marrin pjesë në demokracinë amerikane. Kjo duhet të  na e bëjë më të lehtë për të votuar për të.

         Pavarësisht se kush i fiton këto zgjedhje, puna jonë në Washington në interes të Kosovës dhe çështjes kombëtare duhet të vazhdojë. Ushtrimi i ndikimit në çdo administratë nëpërmjet Kongresit Amerikan sjell rezultate të favorshme.

          Kosova duhet të sigurojë mbështetjen amerikane duke forcuar demokracinë, ekonominë dhe sundimin e ligjit të shtetit, e jo duke bërë lëshime ndaj kërkesave destruktive serbe dhe të padrejta evropiane. Asociacioni serb pa njohjen e pavarësisë nga Serbia dhe hyrjen e Kosovës në NATO paraqet vetëvrasje.

         Populli i Kosovës ka në dorë që në zgjedhjet e 9 shkurtit, qeverisja e vendit t’i jepet edhe për një mandat treshes së shpresës, aftësisë dhe sigurisë, presidentes Vjosa Osmani, kryeministrit Albin Kurti dhe kryeparlamentarit Glauk Konjufca. Por ata, duhet të kenë kujdes që të mos përçahen në këto momente vendimtare për Kosovën. Kosova dhe mbarë kombi shqiptar ende kanë nevojë për unitetin e tyre.

         Liderët e fortë, të pakorruptuar dhe demokratikë, të mbështetur nga shumica e popullit, janë garanci për shtetin e Kosovës.

         Opozita është ende totalisht konfuze, nuk e ka të qartë se për të fituar zgjedhjet duhet të kërkojnë falje për gabimet e së shkuarës dhe të bëhen më të mirë se pozita. Sharjet, kritikat pa vend, shpifjet dhe qëndrimet e ngjajshme me ato të fashistëve të Beogradit nuk bëjnë punë. KM i Shqipërisë Edi Rama është i preokupuar me rehabilitimin e Serbisë dhe veprimet korruptive në Shqipëri.

         Gjëja më e rëndësishme është se ekzistenca e Republikës së Kosovës nuk mund të varet ekskluzivisht nga askush dhe nga asnjë administratë amerikane apo evropiane. E ardhmja e Republikës së Kosovës duhet dhe mund të përcaktohet vetëm nga shumica e popullit të saj, askush tjetër.

         Edhe pse jo perfekte, SHBA është ende vendi më i fortë, më demokratik dhe më i mirë në botë. Amerika është shtëpia e njerëzve të shumë prejardhjeve dhe etnive nga e gjithë bota. Kosova është vendi më i ri në botë, ndërsa populli shqiptar është ndër më të vjetrit dhe më paqësorët në Evropë. 

         Prandaj populli amerikan dhe populli shqiptar janë të mbrojtur nga vetë Zoti. 

         Urime dhe suksese në zgjedhjet e 5 Nëntorit Amerika jonë e dashur!

Faton Bislimi/

Me afrimin e zgjedhjeve të nëntorit në SHBA, të gjithë sytë janë të kthyer nga gara presidenciale mes Kamala Harris dhe Donald Trump. Përveç garës për president, një tjetër çështje vendimtare është se cila parti do të marrë shumicën në Kongres – në Senat dhe në Dhomën e Përfaqësuesve. Kjo do të ketë ndikim të thellë për shqiptarët dhe, veçanërisht, për Kosovën. Gjerësa stabiliteti i Ballkanit vazhdon të jetë i brishtë, rezultati i këtyre zgjedhjeve do të përcaktojë orientimin dhe intensitetin e mbështetjes amerikane për Kosovën dhe të ardhmen e marrëdhënieve SHBA-Kosovë.

Kamala Harris dhe Trashëgimia e Mbështetjes Amerikane për Kosovën

Nëse Kamala Harris zgjidhet presidente, shqiptarët e Kosovës mund të presin që mbështetja e SHBA-së për vendin të vazhdojë dhe të përforcohet, duke pasur një administratë që e sheh Kosovën si një aleat strategjik në rajon. Kamala Harris përfaqëson vlera të përbashkëta me ato të Joe Biden, i cili ka pasur një rol të veçantë dhe të pandërprerë në mbrojtjen e interesave të Kosovës në Washington që nga ditët e tij si senator. Harris do të përpiqet të forcojë procesin e integrimit të Kosovës në strukturat ndërkombëtare, duke siguruar që Kosova të mbetet një partner i besueshëm dhe i mbrojtur nga rreziku i destabilizimit rajonal.

Donald Trump dhe Marrëveshja e Washingtonit e Shtatorit 2020

Në shtator të vitit 2020, administrata Trump ndërmjetësoi Marrëveshjen e Washingtonit midis Kosovës dhe Serbisë, e cila përqendrohej në normalizimin ekonomik midis dy vendeve. Ndërkohë që kjo marrëveshje kishte synim krijimin e mundësive ekonomike, ajo nuk trajtoi çështjet politike dhe të sigurisë që janë në themel të marrëdhënieve problematike midis Kosovës dhe Serbisë, duke mos përfshirë njohjen e ndërsjellë dhe çështjet e të drejtave të njeriut. Një fitore e mundshme e Trump do të sillte një qasje më të distancuar ndaj stabilitetit afatgjatë të Kosovës dhe Ballkanit, duke e zhvendosur fokusin në interesat ekonomike, por duke lënë pas dore nevojën për mbrojtjen e sovranitetit të Kosovës. Trashëgëmia e administrates Trump, sidoqoftë, nuk ishte pa gjurmë pozitive për Kosovën: ajo mundësoi themelimin e ushtrisë së Kosovës, si dhe solli njohjen shumë domethënëse nga Izraeli.

Rëndësia e Shumicës në Kongres për Kosovën dhe Shqiptarët

Nëse Demokratët arrijnë të ruajnë ose të fitojnë shumicën në të dyja dhomat e Kongresit, shqiptarët dhe Kosova do të përfitojnë një mbështetje më të qëndrueshme dhe më të plotë. Demokratët tradicionalisht kanë qenë të angazhuar për promovimin e të drejtave të njeriut dhe demokracisë në mbarë botën, dhe kanë treguar një përkushtim të qëndrueshëm ndaj Kosovës. Me shumicën e tyre në Senat dhe Dhomën e Përfaqësuesve, politikat që mbrojnë sovranitetin e Kosovës do të kishin më shumë mundësi të kalojnë, dhe përpjekjet për njohjen ndërkombëtare të Kosovës do të forcoheshin. Një Kongres nën udhëheqjen e Demokratëve do të mundësonte gjithashtu që mbështetja financiare dhe diplomatike për Kosovën të ruhej dhe të rritej.

Nga ana tjetër, nëse Republikanët fitojnë shumicën në një ose të dyja dhomat e Kongresit, mbështetja për Kosovën do të përqendrohej më shumë në marrëveshjet ekonomike dhe më pak në çështjet e të drejtave të njeriut dhe sovranitetit. Ndonëse disa Republikanë kanë treguar mbështetje për Kosovën, politika e përgjithshme e partisë për Ballkanin gjatë administratës Trump ka qenë më e paqëndrueshme dhe më e fokusuar në marrëveshje pragmatike, ku mund të mungojë mbështetja afatgjatë dhe e palëkundur që Kosova ka kërkuar nga SHBA.

Çfarë Do të Thotë për Kosovën Shumica e Kongresit?

Për shqiptarët në përgjithësi dhe për Kosovën në veçanti, një Kongres nën kontrollin e Demokratëve ofron shpresa për një angazhim më të madh të SHBA-së në Ballkan dhe për stabilitetin afatgjatë të Kosovës si shtet i pavarur. Me shumicën e Demokratëve, Kosova mund të presë një mbështetje më të fortë në përballjen me sfidat ndërkombëtare, duke përfshirë përpjekjet e Rusisë dhe të Serbisë për të ndikuar në rajon. Një Kongres i tillë do të përpiqet të rrisë bashkëpunimin ushtarak dhe ekonomik midis Kosovës dhe SHBA-së dhe të mbështesë Kosovën në përpjekjet e saj për anëtarësim në organizatat ndërkombëtare.

Nëse Republikanët fitojnë shumicën, politika për Kosovën mund të përqendrohet më shumë në marrëveshje pragmatike ekonomike dhe në qasje që minimizojnë angazhimet afatgjata në Ballkan. Një fitore e Republikanëve në Kongres do të mund të çonte drejt një rishikimi të përkrahjes strategjike, duke lënë hapësirë për lëshime të mundshme ndaj Serbisë dhe duke krijuar një presion më të madh mbi Kosovën për të bërë kompromis në çështje themelore të sovranitetit. Krejt kjo, nën supozimin se një Administratë Trump fokusin do e kishte tek Rusia dhe lufta me Ukraninën, respektivisht përfundimi i saj i menjëhershëm.

Harris v. Trump dhe Dialogu Kosovë-Serbi

Me specifikisht, casja e Washingtonit ndaj dialogut mund të ndryshojë nëse ka ndryshim në qeverisjen e SHBA-ve. Mos të harrojmë, demokratët janë multilateralistë, pra, duan të kryejnë punë duke provuar të kënaqin të gjithë, gjersa republikanët janë goxha unilateralistë, pra, nuk mërzitën fort për të tjerët por fokusohen në objektivat e tyre. Këto janë atribute ideologjike të dy taborreve kryesore politike ne SHBA.

Andaj, neve si klasë politike dhe shtet, duhet të jemi të gatshëm qe të vazhdojmë e ruajmë marrëdhënjen tonë me SHBA në cilindo variant. Dallime mund të kemi, por ato kurrë s’duhet të bëhen hendek në marrëdhenjet Kosovë-SHBA ngase edhe nëse ne kemi të drejtë, fatkeqësisht në kohën e zhvillimeve dinamike ndërkombëtare në të cilën jemi tash, pragmatizmi dhe interesat madhore gjeostrategjike te SHBA-ve marrin prioritet. Kosova asnjëherë s’duhet të dalë nga orbita e interesave gjeostrategjike amerikane ngase është pikerisht kjo orbite që na solli deri tek liria e pavarësia.

Shqiptarët dhe Kosova: Një Zgjedhje që Do të Prekë të Ardhmen

Rezultatet e zgjedhjeve të nëntorit në SHBA nuk janë vetëm një çështje për të ardhmen e Amerikës, por një vendim me ndikim të thellë për të ardhmen e Kosovës dhe të shqiptarëve në Ballkan. Duke u mbështetur tek mbështetja e SHBA-së për Kosovën si një aleat i besueshëm dhe i përhershëm, shqiptarët janë të vetëdijshëm se një administratë pro-Kosovës dhe një Kongres që ndan të njëjtat vlera do të përforcojnë qëndrueshmërinë dhe sigurinë e vendit në një rajon të paqëndrueshëm. Ndërsa amerikanët vendosin për presidentin dhe përbërjen e Kongresit të ardhshëm, shqiptarët e Kosovës dhe diaspora në Amerikë presin me shpresë që zgjedhjet e ardhshme të sigurojnë një partner të palëkundur për pavarësinë dhe të ardhmen e Kosovës.

Dr. Faton Bislimi është aktivist politik në SHBA dhe ish-Deputet i Kuvendit të Kosovës nga LDK.