Analiza – Page 925 – Dielli

Ç’NA MËSON MANDELA ?

December 10, 2013 by dgreca

“Mandela është, me Martin Luther King dhe Gandhin, një nga të pakët udhëheqës që kanë arritur të rrëzojnë çdo pengesë race, ngjyre e besimi, duke na bërë që të dukemi të gjithë njësoj përballë vuajtjes dhe ngadhnjimeve të jetës.”/

Shkruan: Eugjen Merlika/

Toni Morrison (shkrimtare amerikane, laureate e Çmimit Nobel 1993)

Mbas muajsh të gjatë dergjeje në shtrat, si pasojë e një sëmundjeje mushkërish, në shtëpinë e tij pranë Johanesburgut, në mbrëmjen e 5 dhjetprit 2013, në moshën 95-vjeçare, ndërroi jetë njeriu simbol i Afrikës së Jugut, ish Kryetari Nelson Mandela.

Keqardhja e politikës dhe opinionit publik botëror u shfaq menjëherë mbasi Kryetari aktual Jakob Zuma, lajmëroi Vendin e tij dhe botën mbarë me këto fjalë : “Kemi humbur birin tonë të madh. Shpirti i Tij pushoftë në paqe. Zoti bekoftë Afrikën.” Shprehjet e asaj keqardhjeje dolën nga gojët e shumë përfaqësuesve të kombeve të ndryshme si Obama, Merkel, Cameron, Hollande, Napolitano, George Bush, Mihail Gorbaçov, Jimmy Carter, Xi Jingping, Dilma Rousseff, për të pëmendur vetëm disa prej tyre, por edhe nga drejtuesit e organizmave më të rëndësishme ndërkombëtare si Ban Ki-moon (OKB), Herman Van Rompuy dhe Manuel Barroso (BE), Christine Lagard (FMN) etj. U mbajt një minutë heshtje në Këshillin e Sigurimit të OKB-së dhe në Konferencën për Paqen e Sigurinë e Afrikës, të hapur në Pallatin Elisé, në presidencën franceze, në prani të 53 kryetarësh shtetesh e qeverish. Kanë shprehur hidhërimin e tyre të thellë e vlerësimet e tyre të çmuara udhëheqësit shpirtërorë të Krishterimit e të Budizmit, Papa Françesku dhe Dalai Lama. U shpall zi kombëtare 12-ditëshe në atdheun e të ndjerit e pesëditëshe në Indi, për të nderuar vdekjen e një “gandiani të vërtetë”. Kanë shpallur zi kombëtare treditëshe Nigeria, Kuba, Portugalia dhe Brazili. Flamuri në gjysëm shtizë u hepua në shumë kryeqytete të botës, duke filluar nga Washingtoni, por edhe në ndërtesat e OKB-së dhe BE-së. Në ceremoninë e varrimit, në Vendin e tij të lindjes, që do të zhvillohet më 15 dhjetor, janë të ftuar rreth 2000 personalitete politike dhe të fushave të tjera, nga e gjithë bota.

Nderimi për Nelson Mandelën merr përmasa të jashtzakonëshme, ndoshta të papara deri më sot, të tilla që detyrojnë këdo të bëjë një përsiatje të thellë mbi dukurinë dhe subjektin e saj, mbi personalitetin e këtij shtetari që ka patur një jetë shumë të trazuar në Vendin e tij.

Kishte lindur më 1918, në një kasolle në Mvezo (sot Eastern Cape), me një emër të vështirë, Rohihlahla. Mësuesja e tij e parë e pagëzoi me emrin Nelson. U rrit jetim, mbasi babai vdiq kur ai ishte nëntë vjeç. Nëna e çoi në një fshat të afërt, në Kunu, një vend që mbetet i dashur në kujtime fëminore të djaloshit, aq sa t’a zgjedhë si vendin ku do të prehet në përjetësinë tokësore, pranë dy djemve, të larguar para kohe, vite më parë. Nëna e nxiti të vazhdojë studimet për antropologji e për drejtësi. U diplomua më 1943. Mbas një viti u martua me gruan e parë, Evelynën, nga e cila do të kishte dy djem dhe një vajzë. Filloi veprimtarinë e tij, si avokat në një studjo me mikun e tij, Oliver Tambo, por edhe në lëvizjen kundër aparteidit, dallimit racial që, në Bashkimin Jugafrikan, kishte marrë përmasa proverbiale. Jetoi në Soveto, në geton e Johanesburgut, ku ndihej më shumë dallimi i racës, i ushtruar sistematikisht nga pasardhësit e boerëve krenarë që qeverisnin Vendin. Arrestohet për herë të parë më 1956, por del shpejt, mbas 15 ditësh. Kur kthehet në shtëpi nuk gjen të shoqen, që është larguar me fëmijët, e mërzitur nga flertet e të shoqit me gra të tjera. Atëherë njeh infermieren Winnie Madikizela, me të cilën qëndron i martuar për 38 vjet (1958 – 1996). Më 1960 arrestohet dhe qëndron vetëm pesë muaj në burg. Kur lirohet del në klandestinitet, duke themeluar “Heshtën e Kombit”, krahun e armatosur të Anc, lëvizjes kundër dallimit racial në Afrikën e Jugut. Mandela filloi veprimtarinë e tij kundër strukturave ushtarake të regjimit, një veprimtari që binte ndesh me ligjet në fuqi e quhej subversive. U arrestua përsëri më 5 gusht 1962, u dënua me burgim të përjetshëm, 17 vjet prej të cilit i kaloi në burgun e ishullit Robben Island. U lirua nga burgu më 1990, me një vendim të posaçëm të Kryetarit të Shtetit Frederik de Klerk.

Njëzet e tetë vite burg kishin ndryshuar botkuptimin e Mandelës, që nuk ishte më revolucionari i aksioneve guerile, që kërkonte të shembte sistemin. Kishte kuptuar se të bardhët e të zinjtë duhej të bashkëjetonin në atdheun e përbashkët, se duhej gjetur rruga e marrëveshjeve, e paqes, për të ndërtuar demokracinë, në një Vend me shumë probleme, ku kundërshtia racore ishte shumë e theksuar. “Të bardhët janë bashkëqytetarët tanë, kush heq dorë nga dallimi racial do të mirëpritet në luftën e përbashkët për demokracinë.” Kështu u shpreh sapo doli nga burgu. U hap kështu një epokë e re në historinë e Afrikës së Jugut me moton : “Asnjë hakmarrje, jemi një fuqi e disiplinuar për paqen.” Ishte fillimi i ringjalljes së kombit që vinte mbas dhjetëvjeçarësh lufte, urrejtjesh, dhunimesh të të drejtave, të pësuar nga popullsia me ngjyrë e atij Vendi. Komisioni i Nobelit i dha atij, së bashku me Kryetarin e bardhë De Klerk, çmimin për mbrojtjen e paqes, ndoshta një ndër më të merituarit në historinë njëshekullore t’atij vlerësimi.

Më 1994, në 23 miljon votues, Mandela u zgjodh Kryetar Shteti, i pari i llojit me ngjyrë, por vazhdoi të bashkëpunojë me Kryetarin e mëparshëm, që u bë zëvendës i tij. Kreu mandatin më 1999 dhe nuk kërkoi një të dytë. Gjatë kësaj kohe ndahet nga gruaja e dytë dhe bashkohet me të venë e Presidentit të Mozambikut, Samora Mashel, Graçën, e vetmja grua në histori, e martuar me dy Kryetarë shtetesh. Më 2004, në moshën 86 vjeçare, tërhiqet në jetën vetiake e familjare. Me pak fjalë kjo ishte jeta e Nelson Mandelës, një burri shteti që sot kujtohet me respekt në gjithë botën. Arsyeja është se, me gjithë botkuptimin e tij të majtë, madje revolucionar në rininë e tij, u bë emblemë e paqtimit kombëtar, luftëtar i vendosur kundër dhunës, në çdo formë të saj, flamurtar i demokracisë, i tolerancës, i faljes, në një Vend që kishte njohur faqet më të errëta të kundërvënies racore, duke u bërë personaliteti më i spikatur në historinë e popullit të tij dhe shëmbull i shkëlqyer i shtetarit largpamës e të vetëdijshëm për ndërtimin e një shoqërie të drejtë e njerëzore në parimet bazë të saj.

Vepra e tij u vlerësua në Perëndim e në Lindje, në Veri e në Jugë, nga miqtë e nga kundërshtarët, që nga ish Presidenti De Klerk tek Presidenti Clinton, nga Fidel Kastro tek Muamar Gedafi, nga Mbretëresha e Anglisë, së cilës i drejtohej me emër, tek presidenti Bush, tek Kancelarja Merkel, tek Presidenti Ciampi e shumë të tjerë. Në një botë që, mbas rënies së Murit të Berlinit, u duk se do të shkonte drejt një paqtimi të përgjithshëm, ku vlerat e lirisë e të demokracisë së popujve duhet të ishin parësore, mendimi politik dhe veprimtaria shtetërore e Mandelës u ngritën në një simbol të një politike të re, që nuk shihte në përdorimin e dhunës kyçin e zgjidhjes së problemeve të një shoqërie që, deri atëherë, ishte njëjtësuar me atë dukuri, duke shkaktuar qindra e mijra tragjedi njerëzore. Këtu qëndron madhështia e atij biri të thjeshtë t’atij populli, që u ngrit mbi të gjithë bashkëkohësit e tij, duke arritur maja që mund të krahasohen me ato të rrallat, profetiket a atyre që kanë ndriçuar rrugën e njerëzimit. Mandela nuk u mjaftua me shpalosjen e bindjeve të tij, por në sajë të autoritetit që i jepte martirizimi i tij i gjatë, arriti t’i verë në jetë së bashku me De Klerkun, duke shmangur kundërshtitë e gjata mes banorëve të bardhë e të zinj të atdheut të tyre. Këtë nuk e bëri për të marrë e mbajtur sa më gjatë pushtetin, siç kanë bërë shumica dërmuese e drejtuesve të lëvizjeve antikoloniale, apo të revolucioneve e grushteve të shtetit të Vendeve të Botës së Tretë. Pushteti për të nuk ishte mjeti për t’u hakmarrë ndaj gjithshkaje të zezë kishte pësuar ai dhe populli i tij, por instrumenti për të vënë në jetë idealet e tij të lirisë, të barazisë e të demokracisë, që do të kishin fushë zbatimi në një Vend që do t’a mbyllte të kaluarën e tij me një shpirt të fuqishëm tolerance, faljeje të ndërsjelltë e një përftyrese të një shoqërie, ku nuk duhej të shfaqeshin më dhuna dhe shkelja e të drejave dhe lirive për asnjërin nga antarët e saj.

Ja sepse Bota e sotme, në një zë, merr pjesë në hidhërimin e Afrikës së Jugut, që kthehet n’atë të gjithë njerëzimit, sepse mesazhi i tij mbetet si një yll që ndriçon këtë të fundit, edhe sot nevojtar për fuqinë dhe largpamjen e tij. Ndoshta , më shumë se të tjerët, kemi nevojë ne, shqiptarët, për atë porosi, ne që natyra nuk na dhuroi në 70 vitet e fundit një personalitet largpamës e bujar si Mandela në jetën tonë shoqërore e politike. Ne dallimin rracial nuk e kishim njohur, sepse ishim të gjithë bij të një rrace të lashtë, por huajtëm nga arsenali më kriminal i ideologjisë komuniste dallimin klasor, e përvehtësuam duke bërë një hop cilësor e duke e quajtur “luftë e klasave”, e zbatuam me rreptësi doktrinare e shpirtngushtësi proverbiale, e shtrimë në kohë duke synuar t’a bëjmë të përjetëshme, duke paragjykuar jetën e tre brezave e martirizimin e pjesës më të mirë të shoqërisë. Qemë të fundit në Evropën e sotme që pranuam ndryshimin e kohëve dhe dështimin e sistemit të dhunës, por nuk patëm as aftësinë, as guximin dhe as ndershmërinë të kryejmë sinqerisht shndërrimin e shoqërisë.

Hendeku ndërmjet të shtypurve e shtypësve të djeshëm u thellua, sepse të parët mbetën të varfër siç ishin, ndërsa të dytët u pasuruan në mënyrë marramendëse. Të dytët u rinuan në paraqitje, duke kaluar në një “pleqëri t’artë” shtabin e diktaturës gjysëm shekullore, me në krye hienën Alia, përsosën metodat e demagogjinë për t’u bërë të pranueshëm nga Arvizu apo Sequi i rradhës, por, në thelb, ruajtën “urrejtjen klasore”, së bashku me përçmimin dhe kënaqësinë që “Enveri i kishte lënë pa shkollë kundërshtarët”. Përfundimi qe se proçesi i markës mandeliano – deklerkiane në Shqipëri nuk filloi kurrë, as në rradhët e partisë që merrte votat e ish të shtypurve, as në rradhët e “kundërshtarëve” të saj që, me arrogancën kriminale të trashëguar, hodhën poshtë çdo kërkesë të ligjëshme të tyre, n’emër të parimit të shpallur nga Ramizi se “Shqipëria u takon atyre dhe bijve të tyre”.

Sa larg nga heroi i Afrikës së Jugut, që mbeti simbol i prirjes për të ndërtuar një shoqëri pa dhunë, pa urrejtje, pa shtypje, pa mungesë lirie e oportuniteti për të gjithë qytetarët e saj, prirje për të cilën ai vihet sot në piedistalin më të lartë të kujtesës historike të njerëzimit, edhe se varroset në një lëndinë të thjeshtë të një fshati të vogël të Afrikës së Jugut.

“Kam luftuar mbizotërimin e të bardhëve e mbizotërimin e të zinjve. Kam përkëdhelur idealin e një shoqërie të lirë e demokratike, në të cilën mund të jetojnë të gjithë në harmoni e me të njëjtët oportunitete. Është një ideal që shpresoj t’a shoh të sendërtuar, nëse do të jetoj gjatë. Por nëse do të jetë e nevojshme, është një ideal për të cilin jam gati edhe të vdes.”

Kjo ishte besojma e Mandelës, që sot gjëndet në të gjitha gazetat e botës, si mesazhi madhor i tij në dobi, jo vetëm të popullit të tij, por të gjithë njerëzimit. Uroj që të përvehtësojë një pjesë të vogël të këtij mesazhi dhe klasa politike shqiptare, aq e mangët në ide dhe synime të larta e ideale, të rrezatojë diçka nga “drita e madhe që u shua në botë”, simbas britanikut Cameron.

Dhjetor 2013

Të Diplomuarit dhe Komisionet Mediokre…

December 7, 2013 by dgreca

Nga Zaim Kuçi /

Shumë shekuj më parë Wlliam Shakespeare me madhështinë e intelektit që e karakterizonte do të arrinte në përfundimin se: “Mendja e një kombi është arsimi. Zemra e një kombi është morali”, thënie lapidare që i mbijetoi kohës në shekuj madje u vërtetua prej saj. Në mënyrën tonë, morali i kësaj thënie është preludi i çdo gjëje, duke preferuar më shumë varfërinë përballë kërkesës për t’u arsimuar, ky është virtut i bukur shqiptar.

Por trazicioni i tejzgjatur shqiptar, kësaj tradite të bukur duket se po i thyen më kryesoren –Moralin. Preferuam një masivizim të pamerituar duke ngritur “piramidat” fiktive të zhvillimit të arsimimit. Në një dialog ironie shokësh dëgjova të “kritikonin” negociatorin në BE për RSH Stefan Fyle i cili në intervistën e para pak ditësh paska thënë se RSH i duhen 8-10 vite për t’iu bashkuar Europës. Po përse kjo vonesë për të mbrritur në stacionin e shumëpritur evropian? Në se shikojmë nivelin e të arsimuarit, statistikisht në “letra” për numër popullate, ne qëndrojmë goxha lart edhe mbi ato vende që kanë krijuar BE-n dhe padyshim ky është një vision i “gabuar” i këtij kancelari evropian. Ai, ndoshta nuk e ka lexuar vizionin shekspirian për të vlerësuar një vend, ose ndoshta nuk është mirëinteresuar për “bumet” shqiptare në këtë fushë përcaktuese për përparimin e kombit dhe shtetit, që ne i kemi kaluar ata dhe vazhdojmë të ecim në korsin e nxituar, madje më shpejt se vendet e zhvilluara evropiane…më e papranuara, ka gjasa që ai di të vërtetën e kësaj piramide falls.

Më ngacmojnë disa të dhëna interesante për vendin tim në lidhje me çfarë kemi ndërtuar për të humbur këto kohët e fundit me vlerën përcaktuese se si përparon një komb. Pa u futur në analizën e kësaj fushe kaq të ndjeshme, duhet të pranojmë faktin vërtet shqetësues: sa shumë universitete, sa shumë mastera shkencorë, më keq se kaq sa shumë “doktorantë” kemi në RSH….a thua se jemi më shumë se Parisi apo Berlini, a thua se jemi vërtet në pararojë të zhvillimeve ekonomike, shkencore, kulturore evropiane…

Po shkëputem nga e përgjithshmja për t’u ndalur tek një fenomen tjetër, tek “të doktoruarit” që, edhe pse në vendet e zhvilluara demokratike kalohet në vrimë të gjilpërës, pasi konsiderohet si pasuri kombëtare, për fat të keq tek ne të qënit doktor i shkencave është kthyer si “sport i masave”. Që të gëzosh titullin e lartë “doktoraturë” duhet të jesh ndryshe nga të tjerët, shumë i ditur, duhet vërtet sakrificë. Kjo fjalë është risi që shtyn fuqishëm shoqërinë në të gjitha fushat. Orteku i kësaj sëmundje ka mbritur edhe tek ne, në fushën e Sigurisë dhe të Mbrojtjes … kemi edhe ne shumë, a thua që po drejtojmë gjeostrategjinë rajonale dhe atë globale. Në këtë tranzicion na është dashur vërtet mendja e artë e këtyre “doktoratëve” por rrallë i pamë qofshin ata fizikisht apo dhe me punimet e tyre vizionare se si të zhvillohej siguria dhe mbrojtja në RSH.

Gjatë trazicionit janë formuluar strategji, doktrina dhe koncepte në nivel kombëtar, por nuk pamë asnjë referencë nga punimet e këtyre të “diturve” me shumicë të miratuar nga ju.

Do desha të trajtoja këtë problem duke e kaluar paksa tërthorazi me informacionin se kush janë dhe kush kanë të drejtë të promovojnë këto diploma me shumicë dhe këtë aset kombëtar për shoqërinë shqiptare. Ata që vulosin këtë medalje të artë të jetës sonë, sipas meje janë dy kategori komisionerësh, të eturit për fitime dhe të paaftët për vlerësim: për të dy rastet ata janë mediokër. Le të vlerësojmë paaftësinë e atyre “komisionerëve” që kanë mbetur me formimin e viteve 90_të. Personalisht mbetem në respekt të asaj pune kaq të vyer që ata kanë bërë deri në këto vite, ata janë të nderuar. Por çfarë ka ndodhur më vonë? Post 90 -ta solli ndryshime rrënjësore, çvlerësoi strategji, koncepte e doktrina duke kthyer në domosdoshmëri ndërtimin e strukturave, të tjera mentalitete studimore e kërkimore që evoluuan me kohën. Padyshim, kërkesat e kohës për zhvillim inponuan të tjera sjellje studimore, të tjera kërkesa të domosdoshme për t’u arsimuar, përvehtësuar e zhvilluar. Për të gjithë specialistët e fushës dihet që hapi i parë në këtë aspekt është përzgjedhja e temës studimore e cila duhet që t’i shërbejë minimalisht interesave të komunitetit dhe maksimalisht mbarë shoqërisë. Fakt është se … niveli i temës studimore nuk varet vetëm nga ai që e përgatit, përpunon dhe e prezanton atë për t’i shërbyer shoqërisë drejt një zhvillimi të mirë përcaktuar për të hapur perspektiva të reja, më shumë do të thoja nga niveli dhe kërkesat e atyre që kanë të drejtën të vlerësojnë punimin e bërë. Që të vlerësosh një punim të vlershëm apo jo në një fushë të caktuar duhet të ngrihesh disa herë mbi nivelin e atij që të paraqitet për t’u vlerësuar. Po cila është ajo forcë vlerësuese që mat punën e bërë? Sa, si dhe kur ky punim do ti shërbejë fushës përkatëse? Temat studimore janë të matshme, kanë një përfundim, një rezultat për t’u aplikuar, ndryshe ato nuk janë të tilla por leksione akademike. Këtë e selektoni vetëm ju, por që, … fatkeqësisht nuk e keni atë.

Duket se të gjithë ne shqiptarët vrapojmë, me/pa të drejtë, për të marrë një dëshmi titullimi, tashmë për turp e kthyer si CV për të marrë një funksion i cili në fund të fundit përkthehet vetëm në një vlerë më të lartë monetare. Po kush e ka të drejtën për të bërë seleksionimin e këtyre vrapuesvë të/pa ndershëm? Të diturit, të seleksionuarit nga më të mirët e të arsimuarit në universitet dhe akademitë prestigjioze perëndimore. Ata janë formuar dhe kanë marrë kapacitete shkencore në nivele të larta që të afrojnë këto ambjente studimore, konkuruese me homologët e vendeve të zhvilluara. Ata dinë mirë të krahasojnë vlerën dhe jovlerën studimore në interes të zhvillimit, civilo-ushtarak. Peshorja është një, metoda e krahasimit të dijeve, ajo ka dy anë vlerësimi si për “kungujt” dhe për ata që janë në gërë vrapimi për tek “doktoratura”, më Pak dhe më Shumë, i Vlershëm dhe i Pavlershëm.

Studimet për të marrë gradën shkencore janë për vlera zhvillimi afatmesëm/gjatë. Si mund të vlerësosh një temë studimore të vitit 2013 me njohuritë e fituara të para viteve 90-të, aq më keq mungesa të theksuara në zotërimn e gjuhëve të huaja për një përvehtësim autoditat njohurisht. Në akademinë prestigjioze franceze, programi mësimor i vitit 1999 kishte evoluar plotësisht në vitin 2006, nga francezët ai program vlerësohej si një eksperiencë e bukur dhe mbaronte këtu.

Në këtë heshtje, edhe pse kudo flitet shumë e më shumë, e pata shumë të vështirë të hidhja këtë opinion, por ata që do të lexojnë opinionin tim do të thonë: edhe unë, edhe unë, ndaj të njëjtin mendim, shoqëria ka evoluar. A është bërë nga ju të nderuar pedagogë një analizë për temat (doktoraturash) që ju keni miratuar të cilat janë, apo po i shërbejnë fushës kaq delikate –Siguria dhe Mbrojtja-, që edhe ju vërtet të shijoni dhe të ndjeheni krenarë për veprën e bërë nga ju? Ju siguroj se nuk do të gjeni edhe aq shumë, për mos me thënë jo-n kategorike. Edhe një kritikë për ju të nderuar, vërtetë të lauruar, që në pjesën rutinë “mirënjohje’’ të temës tuaj, jo të ndërgjegjshëm, por të imponuar thurni vlerësime dhe respekte kortezie për ata që zor e njohin atë që ju e keni sjell me mundim për t’u vlerësuar. Kurajua ju mungon, ajo është në kundërshtim me atë, që ju me temën e përgatitur kërkoni ti sillni shoqërisë. Napoleon Bonaparte e kërkoi ndryshimin e kësaj bote duke akuzuar heshtjen…”Bota vuan shumë, jo për shkak të shumicës së njerëzve të këqinj, po për shkak të heshtjes së njerëzve të mirë!!

Miq të mi, ju jeni të nderuar deri në këtë vit reference, më mbrapa ….vet apo struktura shtet duhet të rigjejë zgjidhje të pranuara për një vlerësim ndryshe. Shumë shqiptarë kanë mbrojtur tema dhe janë vlerësuar nga më të mirët në universitetet elitare të botës “Harvard”, Dhauphine apo René Descartes”, por, ata do të ndihen keq përpara shumë të titulluarve “falls” të dhënë nga ju, edhe pse kanë rrudhur jetën e tyre për të marrë përsipër ide të reja shkencore për këtë një çik vend. Do të ishte mrekullia e botës në se vërtet kaq shumë shqiptarë të çertifikuar me këta tituj do t’i meritonin kaq shumë diploma të universiteteve, kaq shumë tituj shkencorë që plotësojnë CV modern që tashmë me to është mbushur me shumicë mjedisi i ri shqiptar. Në këtë rrumpallaje CV-ish, zor se gjendet i vërteti, i dituri për ta përzgjedhur për të bërë punën dhe për të na drejtuar. Le të shpresojmë për një zgjidhje ndryshe.

PRESIDENTI NISHANI E DEKRETOI TE BIRIN E XHELIL GJONIT

December 7, 2013 by dgreca

Nga ELIDA BUÇPAPAJ/

Autorja e këtyre rradhëve i dërgoi më 3 dhjetor 2013 një Letër të Hapur Presidentit të Republikës së Shqipërisë, ku i kërkonte të mos dekretonte Ambasador në Zvicër të birin e Xhelil Gjonit, ish-eksponent i nomenklaturës komuniste. Kjo letër iu ridërgua Bujar Nishanit po përmes dy këshilltarëve të tij për diasporën në rrugë elektronike më 4 dhjetor, shoqëruar me Apelin “Bashkohuni me ne – Jo në Ambasada e Konsullata njerëz me lidhje me diktaturën“, i cili u mbështet përmes Facebook-ut dhe portalëve online nga shqiptarë të ndryshëm, në mesin e tyre edhe figura publike.
Por Bujar Nishani nënshkroi dekretin më 5 dhjetor 2013 sa hap e mbyll sytë. Askush nuk dyshonte se do të vepronte ndryshe. Sepse Bujar Nishani njihet si një yesman i bindur. Kësisoj i ka ngjitur shkallët më të larta të pushtetit. I binduri i Berishës.
Bujar Nishani nuk përfaqëson unitetin e kombit. Ai është shprehja më brilante e klientelizmit të pushtetit. Atë e zgjodhi në postin e kryetarit të shtetit një maxhorancë me një shumicë minimale, produkt i trafikimit të deputetëve. Kjo maxhorancë pastaj do të humbiste katastrofikisht më 23 qershor 2013.
Bujar Nishani mund të mos e kishte nënshkruar me kaq ngut dekretin. Gjatë nëntorit ai u përfol në shtypin e Tiranës se kishte refuzuar, nën presionin e Berishës, të firmoste largimin e Neritan Cekës nga posti i Ambasadorit në Romë. Ndërsa nuk e mori absolutisht parasysh Letrën e Hapur të një gazetareje dhe as Apelin për të mos e hedhur firmën për një emër që lidhet në mënyrë shumë të qartë me nomenklaturën e lartë të shtetit diktatorial.
Midis emrave që iu bashkuan Apelit përmes Facebook-ut, i cili u botua tek Zëri i Shqiptarëve www.voal-online, tek gazeta Dielli e Vatrës në SHBA si dhe në disa platforma albanofone në Perëndim – dhe vetëm tek gazeta e Durrësit në Shqipëri, – ka përfaqësues nga bota akademike, ish-të burgosur politikë, është bashkëshortja e Mandelës shqiptar, Pjetër Arbnori, është Kryetari i Vatrës Z. Gjon Buçaj, ka artistë, veprimtarë, humanistë, mjekë, gazetarë, botues, juristë, mësues, njerëz të thjeshtë, pa asnjë dallim politik dhe kufizim kufijsh. Por Bujar Nishani nuk bëri as mundimin më të vogël për të vendosur asnjë lloj komunikimi as përmes këshilltarëve të tij për diasporën, të cilët nuk u lodhën të kthenin asnjë gjysmë fjale përgjigje, ndërsa linqet që i vendosa në faqen zyrtare të Nishanit në facebook u hoqën menjëherë.
Ishte pikërisht po ky Bujar Nishani që nuk pranoi të ushtronte rolin që i jep Kushtetuta e Shqipërisë kur ish- të përndjekurit e regjimit komunist u futën në grevë urie në vjeshtën e vitit 2012. Ai as komunikoi dhe as pranoi të takohej me grevistët, megjithë lutjet e atyre njerëzve të përvuajtur dhe apelit të faktorit ndërkombëtar.
Në Letrën e Hapur i kërkova Nishanit që të kontaktonte me këshilltarin e tij të kulturës, Amik Kasoruho, një ish i burgosur i ndërgjegjes dhe vuajtës i Gulagëve shqiptarë, të jatin e të cilit diktatura e kishte pushkatuar pa gjyq, por Bujar Nishani e bëri veshin shurdh e syrin qorr. Sepse është një president kukull.
Bujar Nishani mund të kontaktonte edhe me figurat që i bënin Apel. Disa prej tyre, përfaqësues të nderuar të diasporës shqiptaro-amerikane, e kanë pritur me nderime në SHBA, si përfaqësues i unitetit kombëtar, por Bujar Nishani nuk ka si të jetë simbol i këtij unitetit, kur nuk i përfaqëson viktimat e dala nga regjimi totalitarist. Prandaj ai është një president kukull.
I tillë është sistemi zgjedhor në Shqipëri, që prodhon deputetë kukulla, institucione kukulla të cilat varen nga njëshi, që futen në lista nga njëshi, që dalin prej listave po nga njëshi. Produkt i të cilit është edhe presidenti kukull i Shqipërisë.
Sepse, nëse do të përfaqësonte unitetin kombëtar, ai do të duhej të merrte parasysh historinë bashkëkohore të shqiptarëve, përshkuar nga një diktaturë mizore; ai duhej të merrte parasysh vuajtjet e viktimave të pafajshme; ai do të duhej të merrte parasysh iniciativat e Vaclav Havelit dhe Presidentit të Gjermanisë Joachim Gauck që janë „Deklarata e Pragës për Ndërgjegjen e Europës dhe Komunizmin“, 2008 dhe “Deklarata mbi krimet e komunizmit”, 2010, ku bëhet thirrje për “dënimin e krimeve të diktaturave komuniste, të cilat duhet të vlerësohen si krime kundër njerëzimit, në të njëjtën mënyrë si krimet e Nazizmit që u dënuan nga Tribunali Nurembergut”.
Haveli dhe Gauck, ndërgjegja humaniste e Europës, kanë njohur tragjedinë e shkaktuar nga sistemi totalitarist, prandaj kanë kërkuar drejtësi, e cila nuk lejon që në administratën e lartë të shtetit, të një vendi që thuhet se ka përmbysur diktaturën më 22 mars 1992, të punësohen ose ish-zyrtarë të lartë sistemit totalitarist ose njerëz me lidhje gjaku me nomenklaturën më të lartë.
Por Bujar Nishani nuk i kupton iniciativat e Vaclav Havelit dhe Joachim Gauck. Sepse ai është një president kukull.

LIDERËT SHQIPTARË:HISTORI ME DINAMIT

December 7, 2013 by dgreca

Shkruan: Valdet ERMALI/

Ditën e përurimit të fillimit të punimeve në rrugën (ndër)kombëtare Milot-Rrëshen, loti i parë i saj, kryeministri socialist Fatos Nano pultoi e zona përrreth u mjergullue nga shpërthimi i dinamitit dhe, ashtu, tue qesh para televizioneve, deklaroi plot cinizëm ballkanik: “E hodhëm në erë Ilir Metën”. Asnjë kryeministër në kohën e sotme nuk mund të vepronte kësisoj si ky i yni, ndaj paraardhësit të vet me dy mandate kryeministrore, biles as ndaj një qytetari të lirë të botës. I çuditshëm është ky dinamiti. E mban një fitil të pandezun. Iu shkreh Nanos nëpër duar. Ia spirravi karriken. E gropoj. Thonë se Nano iku në Vjenë të Austrisë në ekzil turistik. Ilir Meta u rikthye si fitore e të majtës në elektoriadën e fundit, si kryetar i Parlamentit të Shqipërisë, si bashkëkryetar i mazhorancës së sotme qeverisëse.

Me të ardhun triumfator i pasluftës në Tiranë, kryetari i Qeverisë Enver Hoxha, nga punët e para të tij, do të shkatërronte me dinamit në dhjetor 1944 Mauzoleumin e Nanës Mbretneshë Sadije (nana e mbretit Zog) përndryshe edhe Mauzoleumin e Familjes Mbretërore Shqiptare. Kohët ecën tue orakullue: Enveri në Varrezat Publike të Sharrës dhe Mbreti Zog e Mbretëresha Geraldina, Mbreti Leka I e Mbretëresha Suzan, rikthen tek Mouzoleumi Mbretëror, tek Nana Mbretëreshë Sadije, në nëntor 2012, në 100 vjetorin e Pavarësisë Kombetëre Shqiptare.

Më ka rastis të jem në Tiranë atë mbasdite vere të vitit 1980 kur kryeministri Mehmet Shehu me trupa xheniere kreu shembjen me 90 kg dinamit të godinës së Komitetit Ekzekutiv të KP të rrethit të Tiranës e, njëherash, edhe të një banjoje turke në rrethatinë. Më 17 dhjetor 1981 kryeministri Shehu do të (vet)vritej në vilën e tij… Tjetra: Në këtë hapësirë përqakore u ngrit Memoriali i liderit komunist të luftës e punës, Enver Hoxha, që u rrëzue nga populli më 20 shkurt 1991 tue u tërhjek zhag deri në Qytetin Studenti, në Sheshin “Demokracia”.

Këso sjelljeje me dinamit po praktikojnë edhe vazhdimtarët e tyre, të njoftun në politikë si socialistë të brezit të dytë e të tretë të tyre. Këta po eksplozivin gjithandej pallate, etj., si në Tiranë, Vlorë, etj. Mirëpo këto nuk të sjellin një fund të mirë e as nuk të përcjellin një emër të mirë. Vet shpikësi i dinamitit, Alfred Nobel, ende thirret “tregtar i vdekjes”, ndonëse njerëz nga ma të shquarit e botës e në gjithato fusha të jetës e mbajnë emrin e tij fisnik: Çmimi Nobel.

Fantazma e Enverit

December 6, 2013 by dgreca

Nga Rafael Floqi/

Në foton e botuar e të përzgjedhur me kujdes nga kryeministri Rama në Facebook që të dukej diku për mbi kokën e tij, si një aureolë e që në pamje të parë të krijonte përshtypjen e një montazhi, dukej si një fantazmë vetë portreti i madh i Enver Hoxhës. Jo më kot manifesti i Partisë Komuniste fillon me një fantazmë mendova.

Por kur pashë se të ftuar dhe lejuar nga protokolli i shtetit ishin një dorë komunistësh që manifestonin me Enverin, madje dhe me yllin bolshevik e drapërin e çekanin, kjo vërtet i kapërcente kufijtë e vetëm një provokimi.

Nuk besoj që as Rama dhe as Meta kanë dëshirë të ngjallin Enverin. Megjithatë ai ishte i pranishëm aty. Po të mos deshin ata ai nuk do të ishte. Pasi ky është një demonstrim i paligjshëm. Dhe jo vetëm ishte. por Rama kishte dëshirë që të ishte. Çfarë letër lakmuesi ishte portreti? Pse po përdorej?. A ishte postimi i këtyre fotove një provokim i Ramës për popullin, apo me tepër provokim për demokratët për qëndrimin e tyre për 29 Nëntorin? A synoi Rama të bënte atë që thotë Berisha në Facebook. Burrë i mirëfilltë shteti dhe jo kulim, siç thonë shkodranët, është ai që di të bashkojë popullin dhe jo ta përçajë popullin e vet. dhe kjo vlen për Ramën dhe për Berishën.

Dhe Facebooku, që është bërë për t’u marrë seriozisht dhe jo seriozisht sot është mejdani i trimave te Rilindjes dhe të Anti-Rilindjes. Berisha thotë se vendosja e fotos së ceremonisë në Facebook nga kryeministri Rama, ishte një provokacion I rëndë dhe të papërgjegjshëm. Dhe këtu ai ka të drejtë . “Me pas, vazhdon Berisha, Edi Rama, për të dëshmuar autorësinë e këtij skenari, zgjodhi me kujdes dhe vendosi ne Facebook fotot e ceremonisë ku spikatnin portretet të atit të tij shpirtëror(propagandë bajate). Me këtë provokacion të rëndë, të papërgjegjshëm, jo thjesht nostalgjik por më shumë simbolik, Rama – Meta ekzekutuan për së dyti të rënët dhe heronjtë tanë”. Por ku gabon Berisha . Unë nuk mendoj se ku ishte një provokim i Ramës për popullin me gjithë rezonancën qe ka, po për Berishën dhe të tijtë. Përgjigja e Ramës në Parlament është vërtet sa për të qarë dhe aq për të qeshur. Përdorimi apo përtallja me moshën dhe uturakët është një reagim diversiv i atij që është kapur në faj.

Dihotomia historike “28- 29” që tani është shndërruar në një paradoks jo historik, me gjithë simbolikën dhe arsyen pro jugosllave të caktimit të Enver Hoxhës gjatë luftës. Vetë fakti që kjo datë ka vazhduar gjithë keta vjet t’i ndajë socialistët nga demokratet, vjen nga shkaku i një mungesës së një katharsisi të shoqërisë shqiptare. Gjatë gjithë tranzicionit PD-ja ka bërë sikur ka luftuar enverizmin dhe PS-ja sikur nuk e ka dashur enverizmin. Dhe kjo është bërë jo pa qëllim.

Por shfaqja e tanishme e fantazmës së Enver Hoxhës tregon edhe një herë se shoqëria shqiptare nuk ka arritur emancipimit as të atij gjermanit, babai i të cilit kishte qenë pjesëmarrës në Masakrën e Borovës që erdhi në Shqipëri i padetyruar nga askush, e u kërkoi ndjesë në emër të humanizmit, shqiptarëve të Borovës. Sa kohë do të nevojitet që shoqëria shqiptare ta bëjë këtë katarsis. Pak kush apo askush, prej ish-komunistëve shqiptarë që kanë mbetur gjallë dhe të atyre që u shërbyen, edhe tani që duken qartë krimet e luftës apo pasluftës nuk ka bërë ndonjë Mea culpa, për të qetësuar shpirtin. Në Shqipëri përpjekjet e demokratëve për dekomunistifikimin e vendit kanë qenë sa për motive politike, apo sa për fasade. Dhe deklaratat e zëdhënëses bukuroshe të PD-së s’prekin as nënqeshjen e Ramës e jo më ta bëjë atë të kërkojë ndjesë. Ky është antikomunizëm me gjoja. Kjo është luftë me Facebook. Një luftë bajate që duhet të ishte mbyllur me kohë. Fajtor për këtë është Berisha, vetë ai që akuzohet nga pyetja. Pse në Shqipëri nuk ndodhi lustracioni dhe dekomunistifikimi i mirëfilltë, pavarësisht se “kur u largua gjermani i fundit”. Nga ana tjetër, “Për cilët “dëshmorë’ e ka fjalën Rama dhe Meta?

Politika shqiptare të korrigjojë “shënjestrën” dhe të kërkojnë falje për llafologjinë boshe që përsërisin çdo 29 nëntor, si në asnjë vend tjetër ish-komunist në Ballkan dhe Evropë. Në një kohë që e gjithë Evropa ka fshirë nga kalendari i festimeve 9 Majin, ditën e pushtimit të Berlinit nga Ushtria e Kuqe”. Atëherë për çfarë feste bëhet fjalë dhe për çfarë vajton pushteti aktual shqiptar bashkë me opozitën e Sali Berishës, kur Shqipëria ka deklaruar se kërkon t’i bashkohet parimeve dhe idealeve perëndimore të BE-së.

Kjo është njëra anë. siç është dhe ana tjetër. E atyre që besuan tek ndershmëria e Luftës Nacional Çlirimtare, pavarësisht krimeve të Enver Hoxhës ndaj të tijve. Sa vetë nga ata dëshmorë janë vrarë nga partizanët me plumb pas shpine? Kush nuk është i bindur për këtë të shikojë dokumentet Pleniumin e Beratit të PKSH-së. Shumica e atyre dëshmorëve kanë pasur idealin më të pastër për liri. Ata nuk janë fajtorë për atë çka bëri Enveri më tej. Dhe për këtë sqaroj se vetë jam nipi i një dëshmori nga ata që ngriti Vlorën më këmbë më 1939, dhe humbi jetën në kampet e shfarrosjes naziste, por që arriti ta merrte këtë titull vetëm pas demokracisë, edhe pse me një familje të lidhur me Luftën. Mendoj se duhet që Lufta e II Botërore në Shqipëri, të shihet me dokumente dhe paanshmëri politike. Dhe kjo lipset të bëhet nga historianë të painfektuar nga çfarëdo ideologjie.

Kjo nuk mund të arrihet vetëm me vetkorrigjim të historianëve, pasi rrënjet ideologjike janë të ngulituara. Ja një shembull. Gjatë simpoziumit të fundit për “Hotin në rrjedhat e shekujve” në Michigan një historian që vetëm emrin e Stalinit nuk e kishte si pjesë të emrin e vet, kritikonte si gjoja shoqërisht një historiane të re që ndriçonte me fakte rolin e komunistëve shqiptarë dhe atyre jugosllavë në Mal të Zi.

“Historiani” përpiqej që të kritikonte fjalorin e koleges së re të painfektuar nga metodologjia dhe dogmat e vjetra, kur thoshte se komunistët shqiptarë “toleruan” krimet ndaj popullsisë shqiptare të Malësisë. Një vërejtje si duket me takt por që fshinte një mendësi komuniste. Nga kjo ngjarje m’u forcua besimi se pa një katarsis të historianëve nuk ka si të ketë një katarsist të historisë. Ndersa një tjetër historian, një xhaketë e kthyer, nuk la llaf pa thënë kundër një historiani tjetër që e pat kritikuar diku një punim të tij për dëmet naziste gjatë luftës dhe i kishte kërkuar për të qenë i paanshëm të jepte edhe dëmet e partizanëve. “Thuaj se ka bërë një shkrim të poshtër”, më thoshte. Fakti që Historia e Luftës së II Botërore në Shqipëri është e përçudur në masën më montruoze e tregon shifra e fryrë e gjoja 28 000 dëshmorëve kur sipas Ne Arkivin Qendror Shtetëror ku nuk mungojnë edhe pasqyrat përmbledhëse për të rënëve në luftë me të cilat kanë qenë njohur edhe organet më të larta të partisë-shtet. Nga një dokument të vitit 1946 del se numri i të vrarëve në luftë ka qenë 2.519 vetë. AQSH, Fondi 14/AP STR, viti 1946, dosja 40, faqe 159.) dokument i Arkivit të ish- KQ te Partisë se Punës.

Ndaj figurën përbindëshe të Enver Hoxhës nuk e bën më të drejtë e më të pastër lufta , pavarësisht se luftoi në krah të kualicionit fitues. Se Enver Hoxha nuk e meriton të jetë mes dëshmorëve. Ai vërtet luftoi fashistët dhe kjo është pozitive, por ai i punoi popullit të vet poshtërsi, që nuk do të guxonte t’ia bënte atij as pushtuesi më zemërzi, cinik e i pafytyrë. Prandaj Enver Hoxha ka mbetur dhe do të vazhojë të jetë etaloni, me të cilin do të matet shkalla e ligësisë së çdo tirani, dhe turpi i Shqipërisë dhe këtë nuk ka natë të bardhë që ta zbardhë.