Editorial – Page 39 – Dielli

MUND TË JETË KRIM LUFTE

July 29, 2014 by dgreca

Nga Frank Shkreli/
Komisionerja e Lartë e Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB)për të Drejtat e Njeriut, Navi Pillay dënoi të hënën rrëximin eaeroplanit të pasagjerëve tëlinjes ajrore Air Malaysia mbi territorin e Ukrainës që kontrollohet nga forca rebele pro-ruse, e që shkaktoi vdekjen e 283 pasagjerve dhe ekuipazhit prej 15 vetash. Ajotha se “kur të merren në konsideratë rrethanat e kësaj ngjarjeje tragjike që mbizotërojnë tani, kjo shkelje e ligjit ndërkombëtar mund të jetë një krim lufte”.Ajo paralajmëroi të gjithë, përfshirë edhe simpatizantë të kauzës ruse nga vende të huaja që u janë bashkuar forcave rebele ruse – si për shembull nga Serbia (shënim i autorit) — se do të ndërmirren të gjitha masat e mundura për të siguruar se, “çdonjëri që të kryej shkelje serioze të ligjit ndërkombëtar, përfshirë krime lufte, do të sillen para drejtësisë, pa marrë parasyshë se kush janë ata” dhe nga vijnë, tha zyrtarja e lartë e Kombeve të Bashkuara. Ajo bëri thirrje njëkohësisht për një hetim sa më të shpejtë, të gjithëanshëm, efikas, të pavarur dhe të pa-anshëm”, të rrëximit të aeroplanit të pasagjerve civilë.Zonja Pillay e bëri këtë koment ndërsa OKB-ja botoi raportin e kërkuar më heret mbi konfliktin në Ukrainë në të cilin, ndër të tjera, thuhet se megjithëse është vështirë të konstatohet numëri i vërëtetë i viktimave, ç’prej mesit të muajit prill, nga konflikti në atë vend janë vrarë të pakën 1,129 veta, ndërsa janë plagosur 3, 442 persona, ndërkohë që, sipas raportit të OKB-ës më shumë se 100,000 veta janë çvendosur nga shtëpitë e tyre, si rrjedhim i konfliktit. Ajo shtoi se raportet janë tepër alarmuese mbi luftimet në rajonin Donetsk dhe Luhansk, ndërkohë që sipas saj, të dy palët kanë dërguar në atë zona armë të rënda, përfshirë artilerinë, tankse, raketa dhe misile.
Raporti i OKB-ës mbi konfliktin në Ukrainë nënvijon gjithashtu një rritje alarmuese të shkeljeve të të drejtave të njeriut në zonat lindore të Ukrainës që kontrollohen nga rebelët e armatosur pro-rusë.Në raport theksohet se grupe rebelësh të armatosur që mbështeten nga Rusia, rrëmbejnë njerëz, i burgosin i torturojnë dhe i ekzekutojnë ata, si masa këto që i përdorin me qëllim për të frikësuar dhe për të kontrolluar popullatën e asaj zone.Në raport thuhet se vihet re një profesionalizëm i dukëshëm në radhët e grupeve të armatosura ruse, duke akuzuar drejtë për drejtë se ato, “udhëhiqen politikisht dhe ushtarakisht nga shtetas të Federatës Ruse”. Ajo u bëri thirrje të dy palëve në konflikt që të tregojnë kujdesin më të madh, në mënyrë që të parandalojnë vrasjen dhe plagosjen e civilëve.
Konflikti midis rebelëve pro-rus dhe forcave të Ukrainës është diçka për të ardhur keq, por rrëximi i një aeroplani civil me pasagjerë ndërkombëtarë është një krim lufte, siç alludoi edhe Komisionerja e Lartë e OKB-së për të Drejtat e Njeriut.E vërteta është se deri tani bota ka reaguar me një përmbajtje të pashpjegueshme ndaj këtij krimi që shkaktoi vdekjen e qindëra pasagjerve të pafajshëm nga vende të ndryshme të botës, e të cilët nuk kishin aspak të bënin me konfliktin në Ukrainë.Duke komentuar këtë akt mizor, Presidenti Obama ka thënë se “Ekzistojnë prova se aeroplani civil i Malajzisë u rrëxua nga një raketë tokë-ajër e cila ishte hedhur nga një zonë e cila kontrollohet nga separatistët e mbështetur nga Rusia, mbrenda territorit të Ukrainës”. Ndërsa zëdhënsja e Departamentit Amerikan të Shtetit, Marie Huf ishte më e përcaktuar duke drejtuar gishtin e akuzës atje ku duhet. Ajo tha se, “Ndoshta ne nuk e dimë ende me saktësi se kush e rrëzoi aeroplanin, por përgjegjësia për këtë incident pushon mbi krahët e Presidentit rus Putin.” Ajo u tha përfaqsuesve të medias ndërkombëtare të akredituar pranë Departmentit Amerikan të Shtetit se, “Këta separatistë rusë, të cilët ne besojmë se ishin ata që rrëxuan me raketë aeroplanin e vijës ajrore të Malajzisë, nuk do të vepronin atje pa mbështetjen e Presidentit Putin dhe të qeverisë ruse, dhe se ata nuk do të armatoseshin po mos të kishin mbështetjen e Presidentit Putin dhe të qeverisë ruse.” Si rrjedhim, shtoi zëdhënsja e Departmentit të Shtetit, “ne jemi zotuar që të zbulojmë se çka ndodhi atje, me qëllim që të ata të cilëte kryen këtë akt të shëmtuar të mbahen përgjegjës dhe se vendet, të cilat mbështesin këta separatistë ashtu siç bën Rusia”, shtoi ajo, “duhet të mbahen gjithashtu përgjegjëse”. Ndërsa zevëndës zëdhënsi i Shtëpisë së Bardhë, Eric Schultz pohoi para përfaqsuesve të medias se, “Ne e dimë se Rusia ka furnizuar me armë dhe stërvitje këta separatistë.”Këto ishin reagimet më të ashpëra megjitëse të përmbajtura, të zyrtarëve më të lartë amerikanë me përjashtim të ndonjë anëtari të Kongresit, të cilët ishin shumë më kritikë ndaj rolit të Rusisë në konfliktin e saj me Ukrainën. Ndërkohë, vendet europiane, nepërmjet deklaratave të zyrtarëve të tyre, janë shprehur ditët e fundit, se në bashkrendim me Shtetet e Bashkuara,ato janë gati t’i imponojnë Rusisë së Putinit sanksione të tjera në sektorët financiar, energjetik dhe të industrisë së armëve.
Një numër analistësh kanë vërejtur ditët e fundit se reagimet e vendeve perëndimore ndaj rrëximit të aeroplanit të vijës ajrore të Malajzisë mbi Ukrainë, duhej të ishin më të forta dhe më të vendosura.Shumë prej tyre kanë krahasuar rrëximin e këtij aeroplani nga ata që mendohet se ishin rebelët pro rusë në Ukrainë, të mbështetur dhe të financuar nga Rusia — me rrëximin e aeroplanit të vijës ajrore të Koresë së Jugut nga një aeroplan luftarak sovjetik 30-vjetë, pikërisht në shtator të vitit 1983, sulm ky nga i ciliasokohe mbetën të vrarë 269 persona të pafajshëm.Natyrisht se atëherë ishte kulmi i luftës së ftohtë, por kjo nuk e bënte më të lehtë as më të justifikueshëm sulmin barbar të regjimit komunist sovjetik kundër një aeroplani civil, me justifikimin se kishte hyrë në hapësirën e tij ajrore. Në krahasim me reagimet e sotëme, reagimi i Presidentit të atëhershëm amerikan Ronald Reagan ishte i ashpër dhe i vendosur, duke e quajtur masakër sulmin e Bashkimit Sovjetik kundër aeroplanit të vijes ajrore koreane ku si përfundim gjetën vdeljen 269 viktima të pafajshme, përfshirë edhe një numër të madh amerikanësh.

Presidenti Ronald ReaganSenatori demokrat Henry Jackson
Ky krim kundër njerëzimit, pat thënë Presidenti Reagan nuk duhej harruar kurrë këtu në Amerikë dhe as anë e mbanë botës. Presidenti Reagan, duke i folur kombit dhe botës mbi rrëximin e aeroplanit korean nga sovjetikët në vitin 1983, e pat cilësuar atë sulm të ngjashëm me sulmin mbi Ukrainë, duke thënë se ai,“ishte një sulm i Bashkimit Sovjetik kundër botës dhe kundër ndjenjave morale të cilat drejtojnë marrëdhënjet njerëzore kudo”. “Ky”, ka thënë Presidenti Reagan,“ishte një akt barbarizmi i kryer nga një shoqëri që nuk respekton të drejtat e individit dhe që nuk tregon respekt për vlerën e jetës së njeriut”, duke e cilësuar atë edhe si akt i një vendi i cili gjithmonë përpiqet të zgjerojë me forcë influencën e tij në përpjekje për të dominuar kombet e tjera.”Do të ishte tepër lehtë, tha ish-presidenti amerikan “që në raste të tilla të mendohej për hakmarrje, por kjo nuk është përgjigjëja e duhur. Ne duam drejtësi dhe veprim për të siguruar se një gjë e tillë nuk do të ndodhë kurrë më”, ka thënë Presidenti Reagan.
Gjatë debatit me Presidentin Obama në fushatën e vitit 2012 për president, kandidati republikan Mitt Romni me të drejtë pat deklaruar se ishte Rusia ajo që përbënte kërcëniminkryesor ndaj sigurisë dhe interesave kombëtare të Shteteve të Bashkuara dhe të gjithë njerëzve vullnet mirë të cilët besojnë në liri, dhe jo Al Qaeda siç pretendonte Presdienti Obama.Këtë e kishte pohuar 30-vjetë më parë edhe ish-Senatori demokrat Henry Jackson, i cili kishtedeklaruar se Bashkimi Sovjetik përbënte kërcënimin më të madh ndaj Amerikës dhe botës.Andaj, ka thënë Senatori demokrat, nëqoftse Shtetet e Bashkuara dëshirojnë të vazhdojnë të luajnë rolin udhëheqësnë përpjekjet për sigurimin e një paqeje të qëndrueshme midis kombeve, atëherë Amerika duhet të jetë e fortë jo vetëm me fjalë por edheme vepra, përfshirë edhe gatishmërinë ushtarake, për t’u përballur me të këqiat e kësaj bote që kërcënojnë lirinë dhe të drejtat e nejrëiut të popujve anë e mbanë botës.
Analistë të ndryshëm kanë shprehur dyshimet e tyre nëse administrata e Presidentit Barak Obama është me të vërtetë serioze mbi rolin, që sipas ish senatorit demokrat Henry Jackson dhe ish-presdientit Reagan, Shtetet e Bashkuara duhet të luajnë në botë në përgjithësi, dhe në raste si rrëximi i aeroplanit të vijës ajrore të Malajzisë, në veçanti.Ky, sipas Presidentit Ronald Reagan, nuk është një rol që e kërkojnë Shtetet e Bashkuara. Por sipas tij, ashtu si edhe roli që luajtën amerikanët e dikurshëm që themeluan këtë vend si “shpresën e fundit dhe shpresën më të mirë për njerëzimin”, historia është shprehur ai, kërkon shumë nga çdo brez i amerikanëve. Sipas Presidentit Reagan, gjatë historisë,“Amerika ka dhënë shumë për botën, por duhet të jemi kurdoherë gati të japim edhe më shumë.” Kurdoherë, veprat janë më bindëse se fjalët.
Prandaj, nëqoftse Shtetet e Bashkuara nuk e luajnë këtë rol udhëheqës në botë –si në kohë paqeje ashtuedhe në kohë konfliktesh — siç rekomandonte një president republikan dhe një senator demokrat 30-vjetë më parë, atëherë kush do e luaj një rol të tillë? Ndërsa, përsa i përket rrëximit të aeroplanit të vijës ajrore të Malajzisë mbi Ukrainë — kur të merret parasyshë mbështetja e Presidentit rus Putin për rebelët pro-rus si dhe agresioni rus ndaj Ukrainës gjatë vitit të kaluar — provat dhe hetimet mbi këtë “tragjedi botërore”, siç e cilësoi edhe Presidenti Obama –eventualisht mund të vërtetojnë se Moska ishte përgjegjëse në mënyrë direkte ose indirekte për masakrimin e pasagjerve të pafajshëm. Si e tillë, Rusia dhe Presidenti i saj Vladimir Putin duhet të mbahen përgjegjës nga opinioni botëror dhe nga ligjet ndërkombëtare për këtë akt barbar.

“KALIFI” I TMERRIT DHE DRAMA E MOSULIT

July 28, 2014 by dgreca

Guest Editorial/
Nga Eugjen Merlika/
Nuk është mbushur ende muaji që, në hartën politike të Lindjes së Mesme, është shtuar një “shtet” i ri. Në ata troje ku, më shumë se në çdo pjesë tjetër të botës, historikisht janë ndërruar zotërimet, pushtetet, perandoritë, mbretëritë, i vetëquajturi “Shtet Islamik i Irakut dhe i Levantes” (ISIS) shtrihet në një pjesë të mirë të Sirisë lindore e të Irakut verior, një tregues i qartë i degradimit të atyre regjimeve që dikur ishin “kështjellat” e socializmit arab.
Shteti i ri vetëshpallet si “bërthama” e Kalifatit arab që do të përsërisë përvojën e paraardhësit të ndritur, që shtrihej nga Atlantiku deri në kufijtë e Kinës, me qëndra të mëdha e të lulëzuara si Bagdati, Damasku, Kairo, Meka, Samarkanda etj., me emra të nderuar të dijes e shkencës njerëzore si Averroe dhe Avicena, me imazhin e një shoqërie të qytetëruar e tolerante, ku bashkëjetonin etni, besime, tradia e kultura të ndryshme, nën drejtimin e Islamit, pasardhës të Muhametit.
Abu Bakr al Bagdadi, i vetëquajturi “Kalifi” Ibrahim, ëndërron të përtërijë sukseset e paraardhësve të lashtë, madje në të parën shpallje si Kryetar shteti, foli për synimin që ushtritë e tij të arrijnë deri në Romë, për të sendërtuar atë që ata nuk arritën gjatë shtatë shekujve të mbretërimit të tyre, zhdukjen e qendrës botërore të Krishterimit dhe ndërrimin e besimit të më shumë se dy miljard njerëzve. Ky do t’ishte ngadhnjimi i plotë i skajshmërisë islamike të markës vahabite, por ajo ëndërr i ngjan më shumë përrallave që Sheherazade i tregonte Kalifit të Madh, se sa një synimi strategjik të arritshëm. Parë me këtë sy nuk përbën shqetësim për diplomacinë botërore dhe evropiane që e merr pa sajdi problemin. Madje për to, të paafta t’i parashohin dukuritë, e të pavendosura të maten me to në terrenin konkret, nuk përbëjnë shqetësim as dramat dhe tragjeditë që, në Irak e Sirí, shoqërojnë përparimin e marrjen e pushtetit nga “kalifi” Ibrahim dhe vartësit e tij.
Varrezat e përbashkëta të ushtarëve irakenë, të zënë rob e të masakruar nga këta kalorës të vonuar që njëjtësohen me banda shumëkombëshe, që mbjellin terror e zi “n’emër të Allahut”, duket se janë një hollësi e parëndësishme për të shqetësuar kanceleritë. E kur vrasjet shihen në këtë kënd vështrimi, dramat e dhjetra mijra të krishterëve në Mosul nuk kanë më shumë se 24 orë prani në mediat botërore e, ndoshta, asnjë çast në shqetësimet e të mëdhenjve të botës. Ndryshe nuk spjegohet fakti që përzënia e popullsisë së krishterë të Mosulit, n’Irakun verior, as që bëhet objekt bisede në kanceleritë, ashtu sikurse “harrohet” grabitja e qindra vajzave nxënëse shkolle nga bandat kriminale të Boko Haramit në Nigerí, edhe se për shpëtimin e tyre u zotua edhe zonja e parë e SHBA-s. Dramat e banorëve të krishterë të Mosulit që, nga 60.000 vetë që ishin më 2003, sot kanë zbritur në zero, duhet të shqetësojnë opinionin publik e politik të botës, ashtu sikurse qindra të vrarët në kisha të ndryshme t’atyre Vendeve ku mendësia skajore myslimane ka fituar mbizotërimin.
Përndjekja e të kishterëve në disa Vende myslimane, madje edhe në Egjyptin e Morsit dhe Vëllezërve myslimanë, nuk është thjesht “shkelje e të drejave të njeriut”, që mbetet elementi i parë i dukurisë, por nuk është i vetmi, siç mundohet t’a paraqesë ndonjë idhtar i real – politikës, i cili kërkon të zvogëlojë të keqen dhe pasojat e saj. Kjo dukuri nuk duhet anashkaluar thjesht si pavëmendje e drejtuesve, apo shprehje e padijes a fanatizmit të ideve të një pjese të vogël të atyre Vendeve me të cilët na lidhin interesat energjitike, n’emër të të cilëve lihen mënjanë edhe parimet më të thjeshta.
Kur më 1993, në SHBA u arrestua një imam i verbër që kishte vënë dinamit në një pallat, askush nuk mendoi se ai veprim i mënjanuar, mbas disa vitesh do të prodhonte atentatet në Kenia, në Jemen, në Kullat binjake, në Londër, në Madrid etj. Kur Ozama Bin Laden sfidonte jo vetëm botën e krishterë, por edhe një pjesë të mirë të Vendeve myslimane, askush nuk mendoi se ai do të kishte aq shumë pasues e idhtarë, sa të qëndronte i patrazuar për vite me rradhë në territore që mbahen nën mbikqyrjen e mjeteve më të sofistikuara të teknikës. Al Kaeda, megjithë luftërat që ShBA dhe NATO i shpallën prej kaqë vitesh, vazhdon të shtohet në rradhët e saj, madje të bëhet edhe vendimtare në fusha nevralgjike të botës si Siria dhe Iraku.
Sot shteti I Irakut dhe Levantes, përditë e më tepër, po tregon një fytyrë të llahtarëshme, një diktaturë që po përmbys gjithshka : të drejta njerëzore vetiake e shoqërore, raporte mirëkuptimi ndërmjet besimesh dhe etnish, barazpesha marredhëniesh të shoqërive multietnike, arritje t’atyre popujve në rrugën e zhvillimit e qytetërimit. Dëbimi nga shtëpitë e tyre i të krishterëve të Mosulit është një nga këto shfaqje makabre të “rendit të ri” të Abu Bakr al Bagdadit, që nuk respekton asnjë parim njerëzor mbi të drejtën e natyrshme për të banuar n’ato shtëpi e troje në të cilat ndodhen prej gati dy mijëvjeçarësh. Asnjë prej Kalifëve të lashtë nuk e çoi nëpër mënd pastrimin fetar. Jo myslimanët duhej të paguanin një haraç, por askush nuk i merrte pasurinë apo jetën, siç po kërcënojnë e po veprojnë idhtarët shumëkombësh të “kalifit” të ri. Këta banditë na kujtojnë “partizanët çlirimtarë” të Shqipërisë që urdhëronin “armiqtë” të lironin menjëherë shtëpitë me gjithshka kishin brënda e të hipnin në kamionët që, vetëm me teshat e trupit, i çonin në kampet dhjetravjeçare të internimeve.
Urdhëri i fundit i Al Bagdadit është ligji mbi infibulimet e femrave që në moshë të njomë. Dekreti, që urdhëron këtë gjymtim, mban datën 21 korrik dhe thotë shprehimisht : “Për të mbrojtur Shtetin Islamik të Irakut e Levantes, nën ndrojtjen se gjynahu dhe vesi përhapen mes burrave e grave të shoqërisë sonë islamike, zoti ynë e princi i besimtarëve Abu Bakr al Bagdadi ka vendosur që, në të gjitha krahinat e Shtetit Islamik” gratë duhet të qepen.” Qepja e organit gjenital, me urdhër të “kalifit” është një tmerr i vërtetë, që nuk ka asgjë të përbashkët me fenë islame, n’emër të së cilës shpallet, është një përdhosje e së drejtës së çdo femre të ruajë organizmin ashtu siç e ka falur Zoti që në barkun e nënës. Aq më shumë bëhet tronditës ky problem kur të dhënat e OKB-së pohojnë se, në dhjetë vitet e ardhëshme, rrezikojnë të pësojnë këtë trajtim 30 milionë vajza në shtete si Somalia, Guinea, Xhibuti, Çadi, Gambia, Mali Senegali, Sudani e Jemeni. Janë të gjitha ish koloni evropiane e ky fakt flet, në një farë mase, edhe për një dështim të misionit “qytetërues” të ish kolonizatorëve.
Ky është kuadri tragjik që na paraqitet e që na shkakton dhimbje, edhe se nuk na përket në vetë të parë. Është një kuadër që fyen dhe godet rëndë ndërgjegjen njerëzore, në kuptimin e mirëfilltë të saj, përtej ideve politike apo sistemeve shoqërore, përtej besimeve fetare apo dallimeve pasurore, përtej zhvillimeve ekonomike apo ndryshimeve kulturore. Një kuadër i tillë nuk mund të bashkëjetojë me botën tonë, që megjithë zbrazësirat në vlera e shkeljet në parime, nuk mund të pajtohet me të tiila shfaqje tmerri. I përket politikës botërore e rajonale të gjejë rrugët e zgjidhjes së problemeve, të shkatërrimit që n’embrion të këtij rreziku, të cilin moskokëçarja e nënvleftësimi mund t’a kthejnë në një epidemi me pasoja të pallogaritëshme. Pyetjet në këtë pikë të arsyetimit bëhen të detyrueshme.
Kush qëndron mbas këtyre fuqive të errësirës e mbrapambetjes ? Kush financon, furnizon me armë, me municion, me pajisje këta shembëlltyra të së keqes njerëzore ? Cilat janë ato interesa madhore të të mëdhenjve të politikës, që i bëjnë ata të mbyllin dy sytë para këtij degradimi të mëndjes e të shpirtit njerëzor ? A do të gjejnë fuqitë e së mirës guximin për t’i thënë ndal kësaj dukurie rrënqethëse ?
Janë pyetje që presin shpejt një përgjigje nga të gjithë, së pari nga ata që mbajnë përgjegjësitë kryesore mbi fatet e botës, është kohë veprash e jo fjalësh, por kur mendojmë se Al Bagdadi ka shtrirë zotërimin e tij në një territor që, deri para dy vjetësh kishte në gjirin e tij praninë e trupave amerikanë e të tjerë aleatësh, pikëpyetje e madhe vihet edhe mbi veprat e Vendeve të qytetëruara e demokratike, duke nxjerrë në pah mangësi katastrofale të administrimit të ngjarjeve.
Një përgjigje mund të na duhet t’a japim edhe ne shqiptarët në limitet tona, sepse ka nga ata ushtarë të “Kalifit” Bagdati që janë bijtë e vëllezërit tanë që, në atdhe, i fryjnë ndasivet fetare, ndërsa në Siri apo Irak bëhen mashë e së keqes njerëzore, n’emër të ideve të rreme, të një përfytyrese krejt të gabuar të kuptimit e të funksionit të besimit islam, që shpall e predikon al Bagdadi e ndjekësit e tij. Besimi islam që, në themelin e tij ka parimin “kush vret një njeri ka vrarë njerëzimin”, nuk mund të jetë instrumenti i vdekjes e poshtërimit në duar kriminelësh. Prandaj mendimi islam, ai i vërteti, ai i paqes e moralit njerëzor, nuk duhet të qëndrojë indiferent kundrejt dukurish që e diskreditojnë atë , por duhet t’a thotë me forcë fjalën e tij, për më tepër sepse është në shumicë në botën e tij.
Myslimanët shqiptarë kanë shëmbuj të shkëlqyer në historinë e tyre, si Hafiz Ali Korça, Hafiz Ali Tari, Sheh Sali Myftija, Baba Rexhepi, Hoxhë Kadri Prishtina, Ibrahim Dalliu, Sheh Karbunara e sa të tjerë që kanë qenë krenaria e kombit dhe besimtarëve, që kanë predikuar mësimet e Kuranit në dobi të harmonisë kombëtare e shoqërore. Modelet e tipit al Bagdadi nuk i vlejnë islamizmit shqiptar e duhen kthyer mbrapsht nga shoqëria jonë, që ka në besimtarët myslimanë përbërësen më të madhe si numur.

Korrik 2014

Qytetërimi i lashtë shqiptar

July 26, 2014 by dgreca

Nga Anton Cefa*/
Është spekuluar dhe spekulohet edhe sot e kësaj dite me nocionin qytetërim, hapësira e gjerë e të cilit, duke u shtrirë në sfera nga më të ndryshmet të jetës lëndore e shpirtërore të njeriut, i ka krijuar mundësitë për një gjë të tillë.
Siç dihet, ka një qytetërim teknologjik, me funksione praktike utilitare, që ka arritur në kulmet më të pamenduara të realizimeve të njerëzimit dhe që ecën përpara me një shpejtësi marramendëse, dhe një qytetërim tjetër-më të lartë, më të vyer, më njerëzor. Është ky qytetërimi shpirtëror, me funksione humane-artistike, i krijuar prej shumë popujve që në kohërat më të larta.
Qytetërimi teknologjik ka siguruar një nivel të lartë jetese-në mënyrë të padiskutueshme-, por ai shpesh e ka dëmtuar njerëzimin, duke u përdorur në dëm të tij.
Kjo është arsyeja që e ka shtyrë George Bernard Shaw-n të shprehet (në esenë “Dreqi flet”): “Në artet e jetës, njeriu nuk ka shpikur asgjë, ndërsa në artet e vdekjes, ai e ka tejkaluar”.
Janë të një rëndësie të dorës së parë elementet përbërës të qytetërimit shpirtëror, që krijoi populli ynë që në shekujt e hershëm të brumosjes së vet etnike, si fisnikëria e ndjenjave, urtia e mendimit, bukuria e sjelljes, vlerësimi i së bukurës, çmimi i së drejtës, maturia e burrërisë, masa e fjalës, toleranca në marrëdhënie me të tjerët dhe një virtytësi e lartë e konkretizuar tek nderi, elementi më spikatës e më themelor i siluetës shpirtërore të popullit tonë, besa, mikpritja dhe përbërës të tjerë rrallë të arritur në historinë shpirtërore të popujve dhe shumë më rrallë të tejkaluar.
Duke vlerësuar këto cilësi të karakterit dhe virtytet e larta morale të shqiptarit, Thomas Smart Hughes, ka shkruar: “ato cilësi i bëjnë nder natyrës njerëzore” (Travels in Sicily, Greece and Albania”, London 1820, v. 2, p. 344), dhe F. S. Douglas: “Shqiptarët i kanë të gjitha cilësitë që përgjithësisht përbëjnë embrionin e një kombi të madh” (An Essay on Certain Points of Resemblance between the Ancient and Modern Greeks”, London, 1813, p. 190).
Këtë botë të pasur shpirtërore, që përbën tharmin e shpirtit shqiptar, populli ynë e krijoi si një kanunësi të jetës, e zbatoi me një përkushtim të lartë dhe e ruajti si thesar për t’ua lënë trashëgim breznive.
Elemente të kësaj kanunësie, ai i veshi me rrobe juridike, duke i bërë impulsin organizativ themelor të jetës. Kështu ai krijoi të drejtën zakonore, nën emrin e princit Lekë Dukagjini, aq bukur të përmbledhur nga Gjeçovi.
Pikërisht ky kod ligjor, pasqyrë autentike e qytetërimit tonë të lashtë-që na rreshton në një vend të nderuar, krahas popujve që krijuan kodet e veta të jetës, u sulmua me qëllime denigruese në shërbim të synimeve të tyre shoviniste për të gllabëruar trojet tona, nga një zhgan “akademikësh” sllavë, të cilët shpejtuan t’i vënë etiketën e egërsisë e të barbarizmit, duke e quajtur primitiv e të përgjakshëm. Si kryeargument për këtë u suall ligjësia kanunore e gjakmarrjes, që ka qenë një përpjekje e hekurt për të vënë rregull e drejtësi në një shoqëri ku mungonte shteti dhe institucionet shtetërore të së drejtës dhe aspak një veçori e shpirtit tonë etnik.
Kanuni shqiptar i maleve, që është kanuni i jetës shpirtërore mbarëshqiptare, i ndërtuar mbi themele të drejta e të qëndrueshme dhe, para së gjithash, mbi barazinë dhe i përshkuar katërcipërisht nga një virtytësi e lartë tejet humane është një kundërdëftesë e egërsisë shpirtërore; përkundrazi ai dëshmon një fisnikëri të pashembullt, që rrallë e gjen në kanunet dokësore të popujve të tjerë.
Në Kodin ligjor të Stefan Dushanit, që është një kombinim i së drejtës zakonore serbe me ligjët bizantine, shkëlqen përgjakshëm, si në dritë të diellit, egërsia shpirtërore. Pikërisht, mbi bazën e këtij kodi, gjatë luftës së fundit në Kosovë, më 1949, iu nxorën sytë viktimave, kufomave iu prenë gjymtyrët dhe iu thyen kokat me çekiçë, u prenë me thika barqet e nënave për të nxjerrë ferishtet e palindura, u dogjën njerëz për së gjalli, u karbonizuan trupa njerëzish.
Ndërsa princi ynë Lekë, në kanunin e tij, ku zdrit tejdukshëm fisnikëria shpirtërore, jo vetëm që nuk i ka lejuar këto krime të përçudura, por përkundrazi ka ligjësuar nderimin ndaj kufomës, ndaj familjes dhe fisit të të vrarit; ai i ka vënë detyrë vrasësit të sjellë mbarë kufomën dhe t’i mbështesë armën tek koka për ta nderuar dhe për ta paraqitur më së bukuri, si dhe detyrime të tjera të kësaj natyre.
Studiuesi dhe përkthyesi në anglisht i Kanunit, shkencëtari i nderuar Leonard Fox, ka shkruar: “Kanuni është shprehja dhe pasqyrimi i karakterit shqiptar, i cili mishëron një moralitet të pakompromis, të bazuar tek drejtësia, nderi dhe respekti për vetveten dhe për të tjerët”.
Shpirti artistik i popullit tone i derdhur ndër vargje, ka krijuar kryevepra letrare që zënë vende të merituara krahas krijimeve-në këto fusha- të popujve të tjerë. Mjafton të përmendim baladat e këngët legjendare, sidomos Eposin e Kreshnikëve, ku ndriçojnë si lapidar mbi ballin e kombit virtitësia e jetës shqiptare, dëshira për liri dhe vullneti për të mos iu nënshtruar të huajit. Eposi ynë renditet krahas Edave e Sagave të popujve skandinavë, Nibelungen të gjermanëve, Këngës së Rolandit të francezëve dhe Cidit spanjol.
Me të njëjtën bukuri shkëlqimore rrezaton proza popullore, në mënyrë të veçantë përralla- një dëshmi tjetër po aq e fuqishme e vlerave morale e estetike, që gjithashtu i siguron të drejtën popullit tonë për t’u rreshtuar me popullit indian, arab e kelt, popuj që kanë krijuar përrallat më të vjetra të njerëzimit.
E gjithë kjo pasuri shpirtërore është skalitur në gjuhën tonë, e cila na lartëson dhe na bën të krenohemi për lashtësinë, vendin e veçantë që zë në pemën indoevropiane, pasurinë, bukurinë dhe origjinalitetin e saj.
Qytetërimi i lashtë dëshmohet kudo në kulturën tonë shpirtërore. Nuk po flas për vallet, një manifestim dhe përqendrim (koncentrat) i bukurisë fizike dhe shpirtërore së bashku, i shkathtësisë dhe i krenarisë; nuk po flas për kostumet, fryt krijimtarie jo vetëm i dorës dhe i mendjes, por edhe i një shijeje aq të hollë estetike; nuk po flas për meloditë e bukura të fyellit e zumareve, lahutës e çiftelisë, etj. ; por po më vjen mbarë të bie si shembull këtu lojërat popullore, në dukje fare të papërfillshme. Ndërsa pushtuesit dhe fqinjët tonë romakë, që realizuan një kulturë të kultivuar të një niveli aq të lartë, dëfreheshin në arena gladiatorësh, duke parë njerëzit e kafshët të copëtonin njëri-tjetrin, populli ynë krijoi një ansambël të mahnitshëm lojërash, që mund të përcaktohen me një epitet fare të thjeshtë: njerëzore; por që dëshmon me një vërtetësi të padiskutueshme shpirtin artist e dinjitoz të popullit tonë, për të cilin egërsia është e huaj, e panjohur.
Sado që kohëra të disfavorshme pushtimesh të huaja, duke përfshirë këtu edhe kohën e diktaturës komuniste, u përpoqën ta gërryejnë qytetërimin e lashtë shpirtëror të popullit tonë dhe e dëmtuan, ai nuk është shuar. Përkundrazi, në kohëra më të qeta, mbasi të futet Shqipëria në rrugën e një demokracie të shëndoshë dhe të kapërcejë maskaradat e politikës së ndytë katovice, që po luhet në vkurriz të popullit tonë, shpirti shqiptar do t’i kthehet vetvetes. Këtu qëndron shpresa, ndërsa siguria qëndron tek vitaliteti ynë etnik.
*(Editorial I Diellit-arkiv)

MAQEDONIA NE LUFTE ME SHTETASIT E VET

July 5, 2014 by dgreca

Maqedonia moniste është shtet në shkallën më të lartë, sepse është shtet në luftë me nënshtetasit e vet!
Nga Isuf Bajrami/ Gjilan/
Për aparatin shtetëror monist në Maqedoni nuk janë të rëndësishëm njerëzit, sepse për të është i rëndësishëm sistemi i sundimit! Për të s’është e rëndësishme jeta, sepse për të është e rëndësishme ideologjia. Maqedonia “shtet” që nuk mund të jetë e stabilizuar, sepse nuk është e siguruar me lirinë e nënshtetasve të vet. Ajo është “shtet” i ndjekjeve ideologjike, politike dhe policore, i burgjeve, i masakrave dhe dëbimeve masovike.”Shtet” që filozofi politike ka dhunën, metodë – manipulimin e rezultat – frikën e përgjithshme të qytetarëve të saj.
“Shtet”,që në emër të “demokracisë” mbrohet prej mendimeve të lira të qytetarëve të saj! Që me kundërshtarët e vet politikë, flet nëpër grykën e pushkës! Që prej mendimit të lirë dhe prej kritikës, mbrohet si prej armikut!
”Shtet” që nuk donë të kuptojë se ligjet dhe normat shtetërore dhe shoqërore, teoritë politike, letrare dhe artistike, njësoj janë sot që të mund të tejkalohen nesër prej ligjesh, normash, teorish më të reja dhe më të drejta! Thotë se gjatë historisë çdo gjë ka ndryshuar, por vetë mendon se është e pandryshueshme dhe e përjetshme.
”Shtet” që kudo dhe kurdo e krijon dhe e kërkon të njëjtën, njëjtësinë, që, për këto arsye, le shkretëtirë në shpirtin e njerëzve. Pasojë e kësaj filozofie politike është kriza e rëndë shpirtërore dhe morale që përjetojnë sot dhe që do të përjetojnë të gjithë nesër. Është domosdoshmëri psikologjike dhe historike dalja prej këtij pellgu – diktaturë dhe prej këtij “shteti” – kamp. Të gjithë këto janë një e djeshme, por një e djeshme që i sjellë përvojë të hidhur të sotmes dhe të nesërmes.
Shqiptarët që jetojnë në trojet e veta, nuk kërkojnë gjë më tepër, ata duan të trajtohen si qytetarë të barabartë me maqedonasit. Në qoftë se kjo politikë diskriminuese do të vazhdojë edhe në të ardhmen, atëherë shqiptarët do të kërkojnë t’i jepnin fund kësaj gjendjeje jo normale dhe do të kërkonin të ndaheshin nga Maqedonia. Pa asnjë hezitim e diskutim, kjo do të sillte shpërbërjen dhe zhdukjen nga harta evropiane të kombit maqedon. Sikurse politika e pushtetmbajtësve maqedonë t’i përmbahej porosive dhe mësimeve të Goce Delçevit; “Kombet të bëjnë gara kulturore dhe jo gara të dhunës dhe të intrigave”!. Sikurse pushtetarët maqedonas t’i ktheheshin politikës reale dhe miqësore ndaj popullit shqiptar,që është populli më i vjetër dhe autokton në Maqedoni. Në mënyrë demokratike të pranonte t’u njohë shtetasve shqiptar barazinë sociale, politike, nacionale, qytetare dhe shtetërore, kjo do të ishte ajo politikë që do të nxirrte nga pellgu i pafund këtë vend ballkanik. Kjo do të shërbente si një faktor i rëndësishëm për ekzistencën e “shtetit” të Maqedonisë. Me barazi të plotë në çdo fushë, pa dhunë dhe diskriminim midis të gjitha nacionaliteteve që bashkëjetojnë sot në Maqedoni.
Në shërbim të veprimeve destruktive të politikës antishqiptare u vu ushtria dhe policia maqedonase, e cila, nëpërmjet dhunës e terrorit, bastisjeve, rrahjeve, burgosjeve, vrasjeve! Pushteti maqedonas, kërkon të shuan aspiratën e shqiptarëve për të drejtat e tyre legjitime kombëtare. Këto veprime banditeske të autoriteteve dhe policisë-politike maqedonase janë një shprehje e urrejtjes së thellë që ata ushqejnë ndaj popullsisë shqiptare, me veprimet e të tyre antihumane, antikulturë, gjë që është e pashembullt për çdo vend evropian. Këto veprime kryhen në një kohë kur udhëheqës të ndryshëm politikë, personalitete të larta maqedonase flasin me të madhe për “barazinë”e popujve, për”respektimin”e të drejtave dhe të lirive të njeriut. E kjo është hipokrizia më e madhe e mashtrimi më i ulët që shfaqet aktualisht në Ballkan, sidomos në trojet ku banojnë kryesisht shqiptarët.
Nuk është parë dhe dëgjuar që në një vend evropian të ushtrohet dhuna e terrori, të përdoren armët dhe të derdhet gjaku ndaj një populli që lufton për të drejta kombëtare, arsimin në gjuhën amtare. Kjo ndodh vetëm në vendet me orientim sllavo-ortodoks; Serbi,Mal i Zi, Maqedoni, Greqi, në këto vende ballkanike që njihen për egërsinë dhe barbarinë e tyre.
Gjakderdhja, terrori i egër ushtruar ndaj qytetarëve shqiptarë, na kujton pa dashur kohën e mesjetës kur shkencëtarët digjeshin të gjallë, ngaqë shkenca e tyre u hapte sytë njerëzve të pashkolluar, na kujtojnë Xhordano Brunon që u dogj i gjallë në sheshin e Romës për arsye të zbulimeve të tij të mëdha shkencore për planetin e Tokës. Ky atentat i qeverisë maqedonase ndaj shqiptarëve është në të njëjtën kohë edhe një atentat ndaj Shqipërisë dhe Kosovës, të cilat ndër të parat e njohën Republikën e Maqedonisë pas “shkëputjes” së saj nga ish Jugosllavia titiste. Do të ishte mirë që qeveritarët maqedonas të nxirrnin përfundime pozitive nga qëndrimi realist i qeverisë shqiptare që ishte i vetmi shtet dhe komb fqinj i maqedonasve që e njohu ekzistencën e kombit dhe të shtetit maqedon. Në barazinë e plotë midis popujve qëndron edhe formula e stabilitetit të brendshëm të Maqedonisë. Në qoftë se nuk kuptohet realisht kjo gjë, atëherë pasojat do të jenë më të mëdha me përmasa katastrofike.
Është koha që shqiptarët t’i kuptojnë miqtë dhe armiqtë e tyre, çiltërsinë dhe hipokrizinë, fjalët nga veprat. Po jetojmë në një kohë historike kur vendoset për fatin e Kryeqytetit të Dardanisë – Shkupit,këtij trualli historikisht Ilir, të çlirohet apo të mos çlirohet?! Gjendemi në udhëkryq historik: ta kemi fatin e rëndë të gjertanishëm, apo të kemi fat më të mirë. Kjo politikë që ndiqet nga qarqet sunduese maqedonase është një politikë dritëshkurtër, pa asnjë të ardhme, një politikë që është në dëm edhe të vetë interesave të popujve maqedonas. Por duhet ditur se ekzistenca e vetë Maqedonisë si shtet rrezikohet tej mase, duke nëpërkëmbur një popull autokton,që ka gjuhën dhe zakonet e veta, kulturën dhe traditat e tij. Është e pamundur të nënshtrohet dhe të shtypet populli më i vjetër në Maqedoni, siç është populli shqiptar. Historia shumëshekullore e popullit shqiptar dëshmon për luftërat që ka bërë ai për të ruajtur identitetin e tij, për të mbrojtur trojet e tij nga pushtuesit e ndryshëm qysh në kohët më të hershme e gjer më sot.
Brezat e sotëm janë të tendosur mendërisht, fizikisht dhe moralisht: po përpiqen që ta ndërrojnë gjendjen e trashëguar aq të hidhur. Brezat e sotëm po bëjnë shumë, por kush e sheh realisht gjendjen në të cilën jemi. Po jetojmë në kohën kur në hapësirat e perandorive të fundit në kontinentin evropian po krijohen shtete të reja kombëtare. Ngjarjet ecin me një ritëm të shpejtuar, por nuk munden të mos vërehen se ne ecim me vonesa, me turr dhe improvizime, kurse para institucioneve dhe forumeve ndërkombëtare dalim si grup etnik e jo si Komb. Çështjen shqiptare nuk e kemi shtruar si çështje të pozitës së Kombit shqiptar në tërësi, në Ballkan, prej zgjidhjes të së cilës varet se a do të ketë, a jo rend drejtësie, humanizmi dhe paqe në Ballkan.
Është një kohë, ku si pasojë e shpërbërjes së Jugosllavisë titiste, bëhet ri konsolidimi politik dhe shtetëror i “shteteve” të Ballkanit, e neve krijimi i shteteve të reja kombëtare në hapësirën e ish Jugosllavisë titiste, na zë pa e vendosur se çka duhet të kërkojmë. Ne, megjithatë, ballafaqohemi me disa vështirësi të brendshme në jetën politike dhe morale me të cilat janë ballafaquar edhe paraardhësit tanë.
Po krijohet një rend i ri botëror, i cili i ka disa parime të cilave u përmbahet, e ne nuk e dimë qartë se cili mund të jetë vendi ynë në atë rend. Çështja shqiptare është “ndërkombëtarizuar”, por nuk guxojmë të harrojmë se ndërkombëtarizimi nuk është bërë drejt. Ne jemi i vetmi Komb në kontinentin evropian, që mbi gjysma e popullit dhe territorit është nën sovranitet të huaj. Vendoset për ardhmërinë e gjysmës së Kombit shqiptar, e kjo më në fund, domethënë për ardhmërinë e krejt Kombit shqiptar. Në qoftë se deri dje synohej për mbrojtjen e tërësisë së tokave shqiptare, sot duhet të synohet bashkimi i popullit të ndarë.
Kjo është një rrugë e drejtë, drejt idealit shtetëror, domethënë drejt bashkimit, për popullin shqiptar më në fund është rrugë drejt mundësisë, që të jetë i barabartë me popujt e tjerë ballkanikë dhe europianë, është rrugë drejt përparimit, mirëqenies dhe lumturisë. E them kështu sepse duke synuar barazinë e popullit shqiptar me popujt e tjerë ballkanikë, synohet rend e drejtësi, humanizëm e paqe në Ballkan.
Gjilan,05.07.2014

GREECE VIOLATES MOST BASIC HUMAN RIGHTS:THE TRAGIC PLIGHT OF THE CHAMS-THE RIGHT OF RETURN IS A HUMAN RIGHT

June 27, 2014 by dgreca

By Mithat Gashi/
The London Conference of Ambassadors (1912-1913) divided Albania in half: Chameria, the southern part of Albania, was given to Greece and Kosova to Serbia. The population of Chameria has always been ethnically Albanian. According to the census held by the Turkish Administration in 1910, Chameria was populated by Albanians. The Ottoman Census of 1912 about Chameria illustrates the following: There are four major regions within Chameria. Gumenitza (with 10,126 Albanians) Filati (22,348 Albanians), Paramithia (13,780 Albanians), Margariti (15,732 Albanians), Parga (800 Albanians). The total number of people in these territories, the census states, was 71,983. Out of this population 62,786 were Albanians. The rest were Greeks and some Jews.
The Greek historian Herodotus in his book Historia recognizes that Albanians, not Greeks, lived in the territory we call today Chameria.
Since its occupation of Chameria in 1912-1913, the Greek government has utilized every effort to expel the Albanian population from Chameria. There were three phases of compulsory expulsions. The first was the period when the Ottoman Turks retreated from the Balkans in 1912. The second phase of expulsions took place after the Treaty of Lausanne signed in 1923, in which Greece and Turkey agreed to the largest single compulsory exchange of populations known to that time. Under this agreement, Greece forced thousands of Albanian Muslims from Chameria to go to Turkey. Turkey accepted them as Muslims, not as Albanians.
When the Convention for the exchange of Greek and Turkish populations was signed at Lausanne on the 30th January, 1923, “the Greek delegate had declared that Greece had no intention to proceed with an exchange of Moslems of Albanian origin who inhabited a district well defined….” The Greek leaders and diplomats reaffirmed this statement by a letter sent to the League of Nations on August 6, 1923. But the reality was different. The Greek authorities used many methods of coercion to force the ethnic Albanians out of their homeland. Aside from various oppressions, the Greek authorities passed a law that all landed property would be expropriated. The land was the source of income for the Chams.
Before the Council on the League of Nations, Mr. M. Blinishti, Chief of the Permanent Albanian Secretariat accredited to Geneva, said that the “property of Moslem Albanians was confiscated, their harvest was requisitioned, they were prohibited from sowing their corn or from selling or letting their property to forestall its expropriation, Greek refugees [from Turkey] were installed in their houses, and their right to vote was suppressed.”
Furthermore, British historian J. Swire noted that Mr. Blinishti begged that the League should constitute a special Commission to investigate the case of the Moslem Albanians, but this proposal was opposed by the Greek representative, M. Caclamanos. The Greek representative contended that the League would act beyond its power in doing so. “No state,” wrote M. Blinishti, “has the right to drive out autochthonous inhabitants from its territory like a herd of cattle.”
The third phase of expulsion took place at the end of the Second World War. Special military forces organized by the Greek government massacred thousands of Chams and forced them to go to Albania.
Seventy years ago, on June 27, 1944, Greek criminal bands resorted to the worst atrocities witnessed in this region. The Albanian parliament passed a law in 1994, designating June 27th as a date for commemorating the “Genocide of the Chams.” June 27th is described as the last act of genocide against the ethnic Albanians of Chameria. The cruelty included rapes, cutting different body parts, the nose, ear, etc. Even pregnant women and babies were massacred. On June 27, 1944, within 24 hours, more than 600 men, women, and children were massacred in a town called Paramithia. From June 1944 to March, 1945, 1286 people were killed in the town of Filat. 626 people were massacred in Margellic and Parga and 192 were killed in Gumenica. In total, 2900 men, 214 women, 96 children were killed. 745 women were raped. 32 children, who were less than 3 years of age, were massacred. 68 villages of Chameria were razed to the ground. 5800 houses and places of worship were burned down. Valuable property that belonged to the Chams was confiscated.
Barbara Harff and Ted Robert Gurr maintain that the most serious of all human rights abuses is genocide, an active state behavior that threatens the personal security of a target population. Michael Stohl and George Lopez further advance the argument that governmental pattern of repressive actions, such as imprisonment, torture, or murder by governments, conducted either arbitrarily or for political purposes is a form of active state behavior that leads people to perceive a threat to their personal security.
The Greek officials have not denied the fact that they have expelled tens of thousands of Chams to Albania as WWII was ending. The Greeks use as an argument an accusation -simply a fabricated invention- that the reason they expelled Chams from their homes is because according to the Greeks, the Chams collaborated with the Nazis and Italian occupiers. The Greek contention is false. For the argument’s sake, even if it were true that some Chams collaborated with the Italians and the Germans, should this reason be used as a justification of the actions that the Greek authorities undertook to expel tens of thousands of people? And should the same line of thinking be used in the 21st Century to prevent the Chams from returning to their home?
Today, there are over 200.000 Chams in Albania. The Cham refugees and their descendants wish to return to their ancestral homeland. The concept of the right to return home in article 13(2) of the Universal Declaration is specific about those people who have been denationalized or expelled from their own homeland. It states that “everyone has the right to leave any country, including his own, and to return to his country. The most universal provision on the right to return is codified in the 1966 International Covenant on Civil and Political Rights, which states: “No one shall be arbitrarily deprived of the right to enter his own country.”
Another organization, the Human Rights Watch, has continually supported the right of refugees to return to their own homes. Most of the Chams who initially fled the territory are dying of old age. Should their descendants claim the right to return? Human Rights Watch maintains that the “right [to return is] held not only by those who fled the territory, but also by their descendants, so long as they have maintained appropriate links with the relevant territory.” In light of what we examined, we can state that the voluntary return or re-establishment is a reflection of relevant rules of customary international law.
The Orthodox Albanian population that remained in Chameria does not have the right to declare their nationality for fear of being imprisoned. The Greek authorities have continually denied the existence of minorities in Greece.
The Universal Declaration of Human Rights article 13 reaffirms the right of every individual to leave and return to their homes and that the right of return is a human right;
It is alarming that various Greek government officials over the years have made it clear to Albanian politicians -that the compensation for the Cham’s seized of property or the right of return are unacceptable and off any agenda of talks.
We call upon the International Community, the United States Government and the United Nations to intervene and put pressure on the Greek Officials to start negotiating the return of the Cham refugees and the compensation of their seized properties. It is in the interest of peace and stability in the region to engage in serious dialogue and negotiations. The Greek government should treat the Chams as Albania treats its Greek minority in the southern part of Albania. That is the right thing to do.

ENDNOTES