Good evening. Thank you to our hosts: Speaker Adrienne Adams, Councilmembers Holden,Carr, Borelli, Marmorato, Special guest, Congressmember Alexandria Ocasio-Cortez Ambassador Blerim Reka, Dignitaries from Kosova Ilir Ferati, Mayor of Istog Ali Nimanaj, Kushtrim Buleshkaj, Arben Kabashi, Driton Alihajdaraj, Deputy Ambassador of Albania to the UN Arian Spase. A special thank you to Daniel, Chief of Staff to Councilmember Bob Holden, and the NY City Council Staff. Honorees, Performers, Staff, Volunteers.

Welcome to the recognition of the 16th Anniversary of Kosova’s independence in the greatest country in the world, in the greatest city in the world, the beacon of freedom and democracy, City Hall, NYC!

We thank the United States, its allies, and NATO, for without them Kosova’s independence wouldn’t have come to be. On this 16th anniversary, we are reminded of the hurdles and challenges Kosova has faced to emerge from the war as a new country founded on the Albanian fight for freedom. This is an independence that was not won, but was paid for by decades of blood, sweat, and tears. A war in which all gave some and some gave all. We recall the heroic KLA fighters and the Atlantic Battalion, who rose to the occasion and answered the call of their motherland. Let us acknowledge commander Gani Shehu of the Atlantic Battalion. We recall the bravery of Vasfije Krasniqi, a survivor of Serbia’s use of rape as a weapon of war by the criminals Jovica Dejanovic and Djordje Bojkovic. We recall the fate of the Bytyci brothers: Agron, Mehmet, and Ylli. Three American citizens who were kidnapped, tortured, executed and dumped into a mass grave after the war by Goran Radoslavjevic. We recall the 1.5 million Albanians who were displaced and subject to ethnic cleansing, the 14,000 that lost their lives, the 20,000 raped, and the 2,000 still missing. Let us remember the pain and suffering of our people. Let us honor them and embody their legacies. Although it has been 25 years since the end of the war and 16 years of independence, Kosova still finds itself at the forefront of Serbian provocations and undermining. We are still fighting for justice against Serbian atrocities.

In 2023 alone:

On May 29, Serbia orchestrated violent protests in northern Kosova that 6 resulted in unprovoked attacks on NATO-led peacekeeping force KFOR, with over 90 peacekeepers injured.

On June 14, three Kosova Police Officers were kidnapped deep in Kosova’s territory by Serbian paramilitaries and detained on false charges. They were only released following international intervention.

On September 24, more than 30 terrorists and paramilitary units from Serbia, with an arsenal of military-grade weapons and gear, carried out a terrorist attack in Kosova that resulted in the murder of Kosova Police Officer Afrim Bunjaku, and injuries to others.

This well-prepared and Serbian supported terrorist group was led by notorious criminal, Milan Radoicic, a close ally of Serbian President Aleksandar Vucic. Appallingly, Serbia responded to the terrorist attack by declaring a day of mourning, canceling sporting events, and lowering flags to half-mast for the deaths of three Serbian terrorists, hailing them as “martyrs”. Serbia spends $50 million dollars a year in the United States… Spends hundreds of millions of dollars a year in Europe lobbying to ensure that their crimes go unprosecuted… And these criminals are free today… While KLA heroes Hashim Thaci, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi, and Rexhep Selimi Are currently detained in the Hague for the last three years on the basis of false accusations, with no prosecution in sight. No amount of money will ever be enough to prevent the truth from coming out. JUSTICE WILL BE SERVED.

The time has come for Serbia to pay its reparations and cooperate in bringing these war criminals to justice. The United States, its partners, and the international community must require Serbia to:

– Immediately cease all actions that undermine Kosova and the Balkans.

– Cease from protecting, aiding, and abetting those responsible for the May 29th attack on the NATO-led peacekeeping force KFOR

– those responsible for the September 24th terrorist attack

– those that used “rape as a weapon of war” to rape more than 70,000

– And the murderers of three U.S. citizens, the Bytyqi brothers.

They must:

– Make reparations for their genocides and war crimes.

– Cooperate with the prosecution of Serbian war criminals.

This is not a call for violence. This is a cry for overdue justice and closure that the people of Kosova deserve.

To the people of Kosova, “Do not fear, your day of justice will come, because you have sons and daughters in America and around the world that will never forget.”

God bless America. God bless Albania. God bless Kosova. God bless Albanians wherever they may live.

Nga Rafael Floqi/

Ditën e shtunë me 24 shkurt në sallën Gjergj Kastriot Skënderbeu të Kishës së Shën Palit në Michigan, Organizata Studentore Shqiptaro Amerikane organizoi eventin e saj të 4-t Global të Bamirësisë, kësaj here fondet e bamirësisë të kësaj shoqate do të shkojnë në ndihmë të Motrave të Nënës Terezë të vendosura në Pukë.

Sipas kryetares të shoqatës dhe Kryetare e degës së Universitetit të Oakland në Michigan, Floriana Palushaj, çdo vit ata kanë organizuar një event të tillë gala dhe kanë caktuar një shoqatë shqiptare të cilës do t’u dërgojnë ndihmat e tyre humanitare. “Ne këtë vit ne zgjodhëm Pukën, tha ajo dhe qendrën e Motrave të nënës Terezë, pasi Puka është një nga krahinat e varfëra të Shqipërisë dhe motrat e Nënës Terezë i shërbejnë të gjithëve, aty pa dallime fetare, pasi dhe Puka në masën 70 % është me përkatësi fetare myslimane.

AASO (AASO Global) (shqip: Organizata e Studentëve Shqiptaro-Amerikanë) është një organizatë jofitimprurëse e krijuar nga studentë shqiptaro-amerikanë në Detroit, Miçigan me mision e përkushtuar për të nxitur midis anëtarëve ndjenjën e miqësisë dhe mbështetjes, promovimin e ndërgjegjësimit dhe vlerësimit kulturor dhe për t’i shërbyer komunitetit shqiptar pa dallime duke promovuar arsimin e lartë në komunitetin tonë. Ajo ka kapitujt e saj në Wayne (AASO) University of Michigan – Dearborn (AASO) Michigan State University (AASO) Oakland University (AASO) University of Michigan – Ann Arbor (AASO) Grand Valley State University (AASO) University of Detroit Mercy (AASO).

Sipas studentes Kristina Bzhetaj nga University of Detroit Mercy organizatore e këtij eventi dhe një këngëtare e shquar që këndoi me mjaft profesionalizëm himnet kombëtare në hyrje të mbrëmjes, por edhe organizoi programin e shkurtër të fjalimeve mbi këtë rast, shtoi se këto ndihma financiare janë mbledhur me mbështetjen e familjeve të studentëve dhe të donacioneve të bizneseve shqiptare.

Është interesant fakti në këtë mbrëmje gëzimi të të rinjve shqiptaro amerikanë të shohësh brezin e dytë të emigrantëve shqiptarë të përkushtuar arsimin në një sallë mbi 400 vendesh ku sheh vajza të reja, studente me rininë e tyre, me bukurinë karakteristike shqiptare dhe djem të veshur me taxido pasi që të gjithë e respektojnë këtë event, respektojnë rrënjët e tyre shqiptare, respektojnë vetveten dhe njeri tjetrin. Ata do të jenë inteligjenca e jonë e ardhshme e komunitetit, ata do te jenë mjekët avokatët, psikologët, ekonomistët dhe inxhinierët e shpikësit e ardhshëm.

Ja, një student që studionte për kompjuterë na tregonte se dashuria e tij me kompjuterët kish filluar, si sfidë me babain në moshën 10 vjeçare kur ai kishte ndërtuar kompjuterin e tij të pare, natyrisht për lojë.

Pak fjalime dhe përshëndetje nga Xheni Alibashi dhe Floriana Palushaj dhe një bekim pasionant i mbrëmjes nga i zoti i shtëpisë dom Fred Kalaj i cili i frymëzuar nga gjithë ajo rini e bukur, kujtoi rininë e tij dhe kur gjeti bekimin e vërtetë tek zoti në moshën 24 vjeçare.

“AASO Global është themeluar në Detroit, Michigan në vitin 1998. Organizimi u iniciua nga studentët shqiptaro-amerikanë në Universitetin Shtetëror Wayne. Objektivi i tyre kryesor ishte të promovonin shoqërinë mes studentëve shqiptaro-amerikanë, së bashku me studentët e tjerë përreth kampusit dhe të promovonin ruajtjen e trashëgimisë shqiptare. “ kujton Uillson Sinishaj një nga organizatorët e parë dhe sot një nga drejtuesit e shoqatës “Jehona e Malësisë”. Pas suksesit të këtij kapitulli, universitete të tjera shpejt vijon ai filluan të krijojnë kapituj të rinj në kampuset e tyre të kolegjit. Dhe më vjen mirë që kjo traditë vazhdon dhe sot”, shtoi ai.

Dhe pas këtij momenti vrulli rinor pushtoi sallën, ku djem e vajza shqiptar si yje e ngritën sallën në këmbë në një valle pogonishte e kënduar dhe kërcyer nga të gjithë të rinjtë në një kërcim sa emocional sa rinor edhe shqiptar nën tingujt e muzikantëve lokalë.

“Jemi racë e lashtë por dhe racë e bukur”- them me vete i përfshirë e kësaj dalldie të kërcimit të rinjve tanë. Sa domethënës fjalët e himnit kombëtar them me vete “ Se zoti vetë e tha me gojë se kombet shuhet për mbi dhe por Shqipëria do të rrojë për të luftojmë ne.” Po shqiptari do të mbetet shqiptar dhe në këtë “ meltin pot “ lirie që të krijon Amerika, ndërsa gëzimi dhe hovi rinor merrte udhë.

Patrioti shqiptar në mërgatën e Amerikës z.Senad Lulanaj zgjidhet kryetar i shoqatës “Malësia e Madhe” New York. Ai zëvendësoi veprimtarin e çështjes kombëtare z.Shaqir Gjokaj. Njoftimi për publikun dhe mediat u dha nga shoqata “Malësia e Madhe” New York: “Më 22 shkurt 2024, në mbledhjen zyrtare të Këshillit Drejtues të Shoqatës “Malësia e Madhe” New York, u mbajtën zgjedhjet e kryesisë së re. Kjo kryesi do të ushtrojë detyrën për një mandat 2 vjeçar me këta anëtarë të kabinetit:

Kryetar: z. Senad Lulanaj, Nënkryetarë: z. Driton Sinishtaj dhe z. Kiko Çelaj

Sekretar: z. Ilir Çunmulaj

Arketare: z. Gjekë Junçaj dhe z. Nikolle Bojaj

Kryesisë i urojmë veprimtari të mbarë në interes të çështjes shqiptare, ndërsa Shoqatës “Malësia e Madhe” suksese të njëpasnjëshme në promovimin e vlerave kombëtare, mbrojtjen dhe avancimin e gjuhës, kulturës e trashëgimisë tone, avancimin e dokeve e traditave, krijimin e urave të bashkëpunimit me veprimtarë dhe organizata që fokus të veçantë kanë interesin kombëtar, mbështetjen e pakushtëzuar ndaj vendlindjes, përkujtimin e ngjarjeve dhe personazheve që janë pjesë e të kaluarës tonë, organizimin e aktivitete të shumta me karakter artistik e kulturor për komunitetin malësor në New York etj” thuhet në njoftimin zyrtar të shoqatës.

Shoqata Malësia e Madhe në New York është një ndër organizatat patriotike më serioze dhe dinjitoze në diasporën shqiptare të Amerikës.

Regjistrimi i popullsisë në Mal të Zi-në pritje të rezultatëve definitive

Regjistrimi i popullsisë paraqet çështje të rëndësishme demografike, statistikore, ekonomike dhe kulturore për çdo vend. Madje, ai po ashtu paraqet çështje të identitetit të një vendi, ndërsa në mjediset të cilat nuk janë të konsoliduara përbën edhe çështje politike. Në këtë aspekt dallohen vendet më popullsi heterogjene kombëtare, ku shëmbull tipik është Mali i Zi. Në ketë mjedis bëjnë pjesë edhe  shqiptarët si e vetmja popullsi jo sllave por vazhdimisht kanë ekzistuar dilema në lidhje me numrin real të tyre sipas  regjistrimeve të popullsisë  duke marrë parasysh politiken perfide të pushtetit si më parë në monizëm edhe tash në pluralizëm

Nail  Draga

Të dhënat  paraprake mbi regjistrimin e popullsisë, amvisërive  dhe të banesave në Mal të Zi që është mbajtur nga 1-28 dhjetor 2023  nga ana e MONSTAT-it opinionit   iu prezantuan me 25 janar, ku numri i përgjithshëm i popullsisë  është 633.158 banorë apo  për 2.1% më tepër së në vitin 2011(620.029 banorë). 

Po ashtu janë prezantuar disa të dhëna për numrin e vendbanimeve dhe disa çështje të tjera, por të dhënat për strukturën kombëtare, gjuhësore e fetare të popullsisë do të prezantohen në muajin qershor. Një veprim i tillë krijon dilema të mëdha, sepse edhe këto të dhëna kanë mundur të publikohen, por siç duket një veprim i tillë është me prapavi politike, sepse sipas gjasave do të ketë ndryshime substanciale në strukturën kombëtare të popullsisë qe ka të bejë enkas për pjesëtarët e malazezëve dhe të serbëve. Po ashtu me interes do të jenë të dhënat numërike për pjesëtarët e diasporës si dhe të popullsisë me banim të përkohshëm në Mal të Zi, që ka të bëjë kryesisht me ukrainasit, ruset etj.

Kujtojmë me këtë rast numrin e popullsisë sipas përkatësisë kombëtare  në Mal të Zi, sipas regjistrimit të popullsisë(2011): malazezë 44.9%, serbë 28.73%, boshnjakë  8.65%,   shqiptarë 4.91%, muslimanë 3.31%, kroatë 0.97%, të dhëna të cilat dëshmojnë se kemi të bëjmë me mjedis heterogjen multinacional, si asnjë vend në regjion. 

Rritet numri vendbanimeve(!)  

Sipas të dhënave nga regjistrimi i popullsisë në nivel vendi numri i përgjithshëm i vendbanimeve është 1.462. Por, nëse i krahasojmë këto të dhëna me vitin 2011 ku ishin gjithsej 1.308 vendbanime, kësaj here ky numër është rritur për  154 apo 10.5%. Një e dhënë e tillë mund të shpjegohet  vetëm sipas ndarjës territoriale të komunave, të cilat kanë ingerenca të  zyrtarizimit dhe definimit të vendbanimeve.

Vendbanimet pa banorë, dëshmi e shpopullimit

Sipas të dhënave të publikuara në vitin 2011 në Mal të Zi ishin 43 vendbanime pa banorë(3.3%)ndërsa tash ky numër është rritur  në 74(5.1%) e numrit të përgjithshëm në Mal të Zi.

Nga ana tjetër është rritur dukshëm edhe numri i vendbanimeve nga 10 banorë e më pak qe janë 304 (20.8%) ndërsa në vitin  2011 ishin 120 apo 9.2%. Një e dhënë e tillë  dëshmon 

se për disa vite në vijim një e katërta   e vendbanimeve  do të jenë pa banorë, që është  dëshmi e migrimit të popullsisë, përkatësisht e shpopullimit të vendbanimeve!

Ndryshimet regjionale 

Sipas të dhënave të regjistrimit të popullsisë,  të cilat janë publikuar deri më tash në aspektin regjional, del se regjioni Verior në Mal të Zi, është i përfshirë nga dukuria e shpopullimit  sepse për pesëdhjetë vjet 1971-2023, numri i banorëve ka rënë për 70.617(30.66%) nga 230.309(1971) në 159.662(2023).

Nga ana tjetër regjioni Qendror ka pasur rritje për 106.944 banorë(34.54%) nga  202.612(1971) në  309556(2023). Po ashtu rritje ka pasur edhe regjiioni Jugor për 65.277 banorë(39.81%) nga 96.683(1971) në 163.960(2023).  

Dukuria e tillë e shpopullimit të popullsisë, dëshmon pabarazinë e zhvillimit ekonomik në aspektin regjional, e cila në sajë të parashikimeve do të vazhdojë edhe në të ardhmën, ku me atraktiv do të jetë regjioni Qendror e ai Jugor.

MONSTAT-i pa shqiptarë

Në sajë të informatave që disponojmë  në kuadër të MONSTAT-it ku përpunohen të dhënat nga regjistrimi i popullsisë, nuk është i punësuar asnjë shqiptar. Një e dhënë e tillë dëshmon qartë se nga ky institucion nuk ka ekzistuar gadishmëria, që në kuadër të komisionit përkatës të jenë të pranishëm edhe shqiptarët. Një veprim i tillë nuk paraqet befasi sepse shqiptarë aty nuk ka pasur as më parë, por është pritur qe qeverisja e re të ndryshojë ndaj përfaqësimit të shqiptarëve në këtë institucion. 

Në këtë drejtim përgjegjësia bie edhe  mbi partitë politike të shqiptarëve, të cilat si pjesë e qeverisë është dashur që këtë çështje ta trajtojnë me seriozitet, sepse nuk kemi të bëjmë vetëm me çështje statistikore por edhe politike.

Mungoi fushata para regjistrimit të popullsisë

Në sajë të shtyerjës disa herë të mbajtjës së regjistrimit të popullsisë dhe të  situatës jo stabile politike në vend mungoi edhe fushata e senzibilizimit të qytetarëve për rëndësinë e regjistrimit të popullsisë, si proces shoqëror për tërë vendin. Në këtë aspekt të shqiptarët kësaj here kemi  avancimin e vendosjës së gjuhës shqipe në logun e regjistrimit të popullsisë që është meritë e Komunës së Tuzit, dukuri e cila nuk ka ekzistuar në regjistrimet e mëhershme. Ndërsa fletëregjistrimet kanë qenë  edhe në gjuhën shqipe, dukuri e cila është e njohur nga viti 1971, por kësaj here janë vërejtur disa anomali në komisionet komunale të regjistrimit të popullsisë. 

Kështu p.sh. në komunën e Ulqinit nuk është respektuar numri i regjistruesve të popullsisë  sipas strukturës kombëtare të popullsisë, sepse ka ndodhur qe regjistruesit jo shqiptarë të paraqiten të familjet shqiptare duke mos e ditur gjuhën shqipe. Madje të tillët edhe formularët e regjistrimit nuk i kanë pasur në gjuhën shqipe, duke kriuar paknaqësi të familjet shqiptare, ku disa i kanë refuzuar, sepse nuk është respektuar barazia gjuhësore. Nuk ka dilemë se për një veprim të tillë përgjegjësia i bie komisionit komunal të regjistrimit të popullsisë, sepse kemi të bëjmë me çështje të identitetit kombëtar, andaj individët përkatës është dashur të përzgjidhën, jo vetëm në aspektin kombëtar por edhe ate profesional e shoqëror.

Diaspora, jo vetëm si numër 

Në krahasim me regjistrimin e popullsisë në vitin 2011, kur mungoi evidentimi i diasporës sipas strukturës kombëtare, kësaj here ajo do të evidentohet dhe do të jetë dëshmi e popullsisë së përgjithshme. Cekim me këtë rast se  të dhënat nga regjistrimi i vitit 2003, japin shifrën e diasporës  nga Mali i Zi prej 52511 banorësh, apo 7.8% e popullsisë së përgjithshme. Ishte kjo e dhënë që tregonte gjendjen reale e cila në vete përmban çështje shumëdimensionale.  Sepse, një të dhënë të tillë duhet analizuar me tërë spektrin e vet  nacional, gjuhësor dhe konfesional, sepse vetëm atëherë do të kemi mundësi  për analiza demografike e për mjedisin përkatës. 

Një e treta e diasporës shqiptarë

Nëse analizojmë këtë numër të diasporës sipas strukturës nacionale të popullsisë del qartë se në botën e jashtme janë 16519 pjesëtarë të kombësisë shqiptare, nga del së çdo i treti shqiptarë është në botën e jashtme. E dhëna se shqiptarët paraqesin  1/3 e diasporës së përgjithshme te Malit të Zi, është diçka e jashtëzakonshme kur dihet së shqiptarët janë ndër popujt numerikisht më të pakët në Mal të Zi, në kuadrin e popullsisë të përgjithshme.

Diaspora, dëshmi e statusit social e politik

Ndërsa pjesa tjetër e diasporës nga Mali i Zi i takon pjesëtarëve të popullit boshnjak, e më së paku atij malazez apo serb, përkatësisht të komunitetit me përkatësi konfesionale ortodokse.  Nuk ka dilemë se  një e dhënë e tillë  dëshmon qartë për statusin e tyre social dhe politik në Mal të Zi, sepse nuk ka mundësi të shpjegohet ndryshe që pjesëtarët e popujve numerikisht më të pakët janë pjesëtarët më të mëdhënj të diasporës, që sipas të gjitha gjasave do të jetë identike edhe në këtë regjistrim. Andaj, të gjithë me kureshtje presin të dhënat të cilat do të publikohen në qershor të këtij viti.

Ndërsa sa i përket numrit real të diasporës shqiptare sipas regjistrimit të fundit  mund të japim vetëm të dhëna aproksimative, por ajo nuk do të jetë  më e vogël se të dhënat e vitit 2003, përkundrazi ajo  është rritur gjithnjë, sepse procesi i emigrimit të popullsisë vazhdon gjithnjë. 

Astrit Lulushi/

Satira është një koncept i gjerë që zakonisht përfshin përdorimin e humorit për të treguar me gisht marrëzitë dhe veset e shoqërisë dhe të individëve. Ka qenë me ne në një formë ose në një tjetër që nga lashtësia, nga dramat e lashta greke e të Romës së lashtë deri te shfaqjet televizive të ditëve tona, jo vetëm për të qeshur. 

Satira paraqitet në mënyra të ndryshme, qoftë përmes talljes, ironisë, karikaturës apo talljes së drejtpërdrejtë. Është një element kryesor i fiksionit letrar, i parë në romane si Don Kishoti, Catch-22 dhe Ferma e Kafshëve. Satira gjithashtu gjen rrugën e saj në pothuajse çdo medium dhe formë të komunikimit njerëzor.

Shkrimtari Vladimir Nabokov tha një herë: “Satira është mësim, parodia është lojë”. 

Në përgjithësi, kjo është e vërtetë: Satira priret të ketë një nivel komenti shoqëror që mund të jetë nxitës dhe i fuqishëm. Satira është tradicionalisht arma e të pafuqishmëve kundër të fuqishmëve. Satiristët më të mëdhenj në histori e përdornin shpesh satirën për të sulmuar të fuqishmit. Ata gjithashtu e përdorën atë për të kritikuar shoqërinë në përgjithësi dhe, nganjëherë, për të tallur veten. 

“Në ditët e sotme njerëzit dinë çmimin e gjithçkaje dhe vlerën e asgjëje”, thuhet në romanin “Pamja e Dorian Grey-it” më 1891.

I diskutueshëm në kohën e tij, romani filozofik i Oscar Wilde tani konsiderohet si një klasik i letërsisë gotike. Natyra e “vlerës” është e dukshme në temat e ndryshme të romanit, duke përfshirë qëllimin e artit, sipërfaqshmërinë shoqërore dhe mbizotërimin e rinisë dhe bukurisë.