Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

NIPËRIT I PLOTËSOJNË AMANETIN, NDERI I KOMBIT LEFTER ÇIPA DEDIKIM PËR VATRËN E NOLIT E KONICËS

by

Nderi i Kombit Shqiptar Lefter Çipa, Mjeshtri i Madh i Polifonisë plotëson amanetin e tij në VATËR. 

Të Shtunën me datë 3 Korrik 2021 në Selinë Qëndrore të Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, nipat e Lefter Çipës, Akri Çipa dhe Orest Çipa sollën në VATËR librat të lëna amanet për VATRËN, me dedikim personal të Lefter Çipës pak ditë para se ai të ndërronte jetë. Botimet më të spikatura të poetit të ndjerë Lefter Çipa: “Bejke e Bardhë”, “Shqipëri moj ballëhapur”, “Ju dua si malli i zemrës”, “Njerëz me dritë” do të zënë përherë një vend nderi në Bibliotekën e VATRËS. Rapsodi dhe poeti i madh i polifonisë, Lefter Çipa u lind në Pilur, në 14/02/1942. Lefter Çipa është autor i librave poetikë:
• “Bejke e Bardhë” – (1976);
• ̈ “Shqipëri moj ballëhapur” – (1980);
• “Dheun tim përsipër marr” – (1989);
• “Bilbilat e vendit tim” – (1990),
• “Polifonia dhe vjershërimi i polifonisë” – (1994);
• “Bilbili që këndon vetëm” – (1999);
• “Për Kosovën prapë do ngrihem” – (1999);
• Tre vëllime në vitet 1993-94-95 “Kënga që tret lotin”,
• “Këngët e Akroqeranit” – (2002)
• “Kënga që tret lotin” – (2002)
• “Këngët e Ruzanës” – (2004)
• “Flet princi i polifonisë Lefter Çipa” – (2007)
• “Engjëj të polifonisë” – (2009)
• “Princi i dashurisë” – (2010)
• “Vij nga drita” – (2014)
• “Këngët e atdheut tim” – (2014)
• “Ëndrra nëpër duar” – (2017)
• “Ju dua si malli i zemrës : vjershërim shpirtëror për polifonët dhe vendin tim, Pilur” – (2018)
• “ Njerëz me dritë”, doli nga botimi në datën 15/02/2021. Poezia e Lefter Çipës është përfshirë në 15 Antologji të ndryshme të poezisë shqipe. Pjesë të zgjedhura të veprës së tij, janë përkthyer në disa gjuhë si anglisht, frëngjisht, italisht, greqisht etj. Lefter Çipa do të mbetet përjetë në memorien dhe trashëgiminë polifonike, kulturore dhe historike shqiptare.

RËNDËSIA E VËRTETË E KATËR KORRIKUT PËR AMERIKANËT DHE PËR BOTËN….

by

Nga Frank Shkreli/Çdo vit me 4 Korrik, Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA) festojnë Ditën e Pavarësisë.  Sivjet, 4 Korriku shënon 245-vjetorin e shpalljes së pavarësisë së SHBA nga Britania e Madhe, kur 13 kolonitë e asaj kohe shpallën pavarësinë e tyre nga qeverisja britanike.  Dokumenti i Shpalljes së Pavarësisë së SHBA është njëri ndër dokumentet – ndoshta dokumenti politik më me rëndësi në botë – që përcaktoi jo vetëm fatin dhe kornizën për mbijetimin dhe rritjen e këtij vendi, por është gjithashtu edhe dokumenti i cili frymëzoi lëvizje të njëjta për pavarësi, anë e mbanë botës.

Gjatë gjithë historisë, popujt kanë besuar se të drejtat e tyre vinin nga qeveria, nga mbreti ose pushteti cilido qoftë ai dhe si të tilla, ato mund të shkeleshin e të mohoheshin sipas deshirës e qejfit të qeverisë, regjimit, despotit ose mbretit, pasi sipas tyre, ato ishin privilegje që akordoheshin e hiqeshin sipas dëshirës së pushtetit në fuqi.  Shpallja e Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara hodhi poshtë këtë besim ose nocion, njëherë e mirë, duke shpallur se të drejtat, personit dhe popullit nuk i jepen nga qeveria, por nga vet Krijuesi.  Në frazën ndoshta më të famëshme tani të nxjerrë nga teksti i Shpalljes së Pavarësisë Amerikane thuhet se, ”Ne i konsiderojmë këto të vërteta si krejtësisht të qarta, se të gjithë njerëzit janë krijuar me të drejta të barabarta, se Perëndia u ka falë atyre disa të Drejta të pamohueshme, ndër të cilat janë Jeta, liria dhe mundësia për të ndjekur suksesin dhe lumturinë.”

Mesazhi kryesor i kësaj dite — si për Amerikanët ashtu edhe për popujt anë e mbanë botës –është se këto mund të jenë fjalët më të rëndësishme në historinë e njerëzimit – se Perëndia dhe natyra dhe jo qeveria, mbreti ose parlamenti – jo vetëm amerikanëve por të gjithë njerëzëve kudo, ua ka falur këto të drejta themelore dhe të pamohueshme për të gjithë njerëzit kudo në botë.  Dhe se qeveritë krijohen nga populli për të vetmin qëllim e që është për t’u shërbyer njerëzve duke mbrojtur të drejtat e tyre natyrore dhe duke I zbatuar ato në mbështetje të qytetarëve.

Shpallja e Pavarësisë së Amerikës shënoi shkëputjen e kolonive nga Britania e Madhe 245 vjetë më parë, por ajo ishte vetëm fillimi i vendosjes së lirisë në këtë vend, pasi në atë kohë në shumë koloni të këtij kontinenti praktikohej skllavëria, ndërsa gratë nuk gëzonin të gjitha të drejtat për të cilat bëhej thirrje në Shpalljen e Pavarësisë. Ndërkohë, fatkeqësisht, indiano-amerikanët vendas u detyruan nga kolonët e ri të shpërnguleshin nga toka e tyre ndërkohë që kolonët e ri kishin filluar të vendoseshin anë e mbanë këtij vendi.  

Por ç’prej nënshkrimit të këtij akti dramatik para pothuaj dy shekuj e gjysëm më parë, përpjekjet në Shtetet e Bashkuara të Amerikës për të siguruar barazi dhe të drejta të barabarta për të gjithë, kanë triumfuar me shumë fitore gjatë dekadave të kaluara, por prapseparapë ekziston vetdija se mbetet shumë për t’u bërë dhe se ruajtja e këtyre të drejtave që na i ka falë Përëndia dhe natyra, kërkon vigjilencë të vazhdueshme për t’i ruajtur ato, sidomos nga intervenimet e qeverisë e cila ka për detyrë t’i mbrojë dhe jo të shkatërrojë liritë dhe të drejtat e popullit.

Liria, që sot konsiderohet në pjesën më të madhe të botës si e drejtë e  e njeriut, për herë të parë u vendos në skenën botërore si një e drejtë e pamohueshme më 4 Korrik 1776, me shpalljen e Pavarësisë së Shteve të Bashkuara.  Ideja se njerëzit duhet të gëzojnë këto të drejta të pamohueshme, të akorduara nga Përendia dhe jo nga ndonjë pushtet i kësaj bote, ose mbret a diktator i vet shpallur, ishte objekt talljeje nga bota e atëhershme e ”qytetëruar”, madje edhe sot Shtetet e Bashkuara vazhdojnë të urrehen gjithnjë në shumë pjesë të botës, nga diktatorë e regjime shtypëse por edhe nga individë, të cilët mendojnë se të drejtat dhe liritë e njeriut janë privilegje që ata i rregullojnë sipas dëshirës dhe vullnetit të vet.  Ata i urrejnë gjithnjë Shtetet e Bashkuara se kanë mbrojtur dhe mbrojnë parimin e atëhershëm radikal të dalur nga Shpallja e Pavarësisë së Amerikës, më 4 Korrik 1776, për faktin se është e drejta e çdo populli kudo e në çdo vend të ndryshojë regjimin ose qeverinë dhe ta zëvendësojë atë me një tjetër që do të mbrojë këto të drejta e liri të pamohueshme, jo vetëm për amerikanët, por për të gjithë popujt anë e mbanë botës. Ky është një mesazh edhe për Shqiupolrisë due prël Kosovën due për të gjithë shqipotarët kudo — në këtë 30-vjetor të rivendosjes së marrëshpënieve shqiptaro-amerikane.   Ky pra është edhe mesazhi i kësaj dite amerikane edhe për popujt kudo të cilët vlerësojnë lirinë, pavarësinë dhe demokracinë për veten dhe për të tjerët!  Për të siguruar se këto të drejta do të ishin gur-themeli i shtetit të ri, kolonitë amerikane miratuan Kushtetutën e re më 1789 me dhjetë amandamente të cilat garantojnë liritë bazë të njeriut, përfshirë lirinë e fesë, lirinë e fjalës dhe të shtypit, si edhe shtesa të tjera në mbrojtje të qytetarit nga abuzimet e mundshëme nga  shteti dhe qeveritë autoritare.  Patrik Henri, njëri prej udhëheqësve të Pavarësisë Amerikane, ka thënë se “Kushtetuta nuk është një instrument i qeverisë për të kufizuar të drejtat e popullit por është një instrument i popullit për të kufizuar veprimtarinë e qeverisë, për ndryshe, ajo do të dominonte jetën dhe të drejtat tona”.

Është me vend që këto vlera e të drejta të pamohueshme të njeriut të festohen sot në në këtë përvjetor të Pavarësisë së Amerikës, por është gjithashtu e arsyeshme që këjo ngjarje historike të kujtohet edhe nga popujt anë e mbanë botës, pasi këto parime të mishëruara në Shpalljen e Pavarësisë Amerikane, pasqyrohen gjithashtu në kushtetuta të shumë vendeve dhe çka është më e rendësishme janë të përfshira në Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut.   Le të jetë pra edhe ky 4 Korrik një festim i garancisë së të drejtave të njeriut, jo vetëm për çdo shtetas amerikan kudo, por të kujtohet gjithashtu edhe nga mbarë bota që beson në këto vlera të lirsë, demokracisë dhe pavarësisë, e cila nga këjo ditë e shënuar patriotike amerikane mund të mësojë se sipas Mark Twain, ”Patriotizëm do të thotë të duash atdheun tëndë gjithmonë, por të mbështetësh qeverinë vetëm kur ajo e meriton të mbështetet”.

As në këtë prëvjetor të Pavraësisë së saj, Amerika nuk është një shtet as qeverei e përsosur! Si e tillë, megjithë të metat dhe mos-kënaqësitë që shprehen nga koha në koha – edhe sot 245 vjetë pas Shpalljes së Pavarësisë së sajë, Amerika mbetet gjithnjë simboli i lirisë, demokracisë dhe i pavarësisë për popujt anë e mbanë botës.  Dita e Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara shënohet si një festim i vlerave të përbashkëta njerëzore, të bazuara në lirinë dhe të drejtat e pamohueshme për të gjithë, të pasqyruara në Shpalljen e Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës due në Deklaratën Universale të Drejtave të Njeriut.

Frank Shkreli

       Kambana e Lirisë në qytetin Filadelfia të shtetit Pensilvania

Djajtë e Kuq, ëndra shuhet në Mynih, Itali Brilante…

by

Përgatiti Albano Kolonjari/

Italia rezervoi nj vend në gjysmëfinalet e Euro 2020 me një fitore madhështore 2-1 ndaj Belgjikës në një përballje të kalibrit të lartë në Mynih. “Djemtë” e  Roberto Mancini tani do të takojnë Spanjën në Wembley, të martën në mbrëmje. Italianët realizuan  fitore 13-të radhazi.  Gjithashtu ata janë të pamposhtur në 32 ndeshje. Italianët shënuan në fillim të ndeshjes, po goli u anullua nga VAR, për pozicion jashtë loje. Azurrët gjatë gjysëm  ores së parë rrëmbyen mesfushën dhe iniciativa e tyre u shpërblye me golin e bukur të realizuar nga Nicolo Barella. 0-1 për Italinë.  Italia dyfishoi epërsinë e saj në 44 minutë kur Lorenzo Insigne dërgoi një goditje mjaft të mrekullueshme, dhe sfera e rrumbullakët ishte e pa arritshme nga portieri Thibaut Courtois. 

Belgjika dukej se ishte në “vdekje klinike”, por iu dha një litar shpëtimi në fundin e pjesën e pjesës së parë, kur Giovanni Di Lorenzo bëri faull ndaj Jeremy Doku. Gjyqtari jep penallti.  Romelu Lukaku realizoi dhe shënoi golin e tij të katërt në turne. 1-2

Kevin de Bruyne, i cili kishte qenë një dyshim për shkak të një  dëmtimi para ndeshjes, u përpoq të frymëzonte skuadrën së bashku me Doku që luajti shkëlqyeshëm, por Djajtë e Kuq nuk mundën të zhbllokonin italianët. 

 Kjo ishte humbjen e tyre të dytë në 28 ndeshjet e fundit.

Brezi i artë i Roberto Martinez tani do të duhet të kthehen në shtëpi.  Ndërsa italianët vazhdojnë të bëjnë përshtypje me paraqitjen e tyre mreselenese.  

Ylli i Ndeshjes: Lorenzo Insigne (Itali)

“Ai shënoi golin vendimtar, luajti me pasime brilante dhe tregoi inteligjencë dhe teknikë të nivelit të lartë.”

Willi Ruttensteiner, Vëzhgues Teknik i UEFA-s.

Alyssa Saliou, reporteri i  Belgjikës

Belgjika tregoi karakter dhe forcë, por Italia provoi se puna e palodhur në ekip mund të bëjnë që cilësinë individuale të mos duken në fushën e lojës. Djajtë e Kuq mund të jenë krenarë për mënyrën se si kanë luajtur në këtë turne. Aventura belge përfundon këtu, por për Italinë u desh një përpjekje heroike për t’i xjerrë ata jashtë turneut.

Paolo Menicucci, reporteri i Italisë.

Ata kishin nevojë të dilnin përtej kufijve të tyre për të mposhtur një ekip si Belgjika, dhe Azzurri bëri pikërisht këtë. Ishte një performancë e shkëlqyeshme kolektive: nga portieri Donnarumma te qendërmbrojtësit veteran Leonardo Bonucci dhe Giorgio Chiellini dhe nga dirigjenti i orkestrës Jorginho te golashënuesit Barella dhe Insigne. Dhe mbi të gjitha zgjuarsia e Mancinit, për të marrë nga skuadra e tij, mbi 100% të mundësive përballë një skuadre me shumë yje. 

Roberto Mancini, trajner i Italisë: “Unë nuk mendoj se kemi vuajtur shumë në çdo moment të lojës. Për të mposhtur një ekip si Belgjika, na duhej një paraqitje e shkëlqyer nga të gjithë lojtaret  dhe kjo është pikërisht ajo që ndodhi sot.”

Lorenzo Insigne, sulmues i Italisë: “Unë mendoj se ekipi ynë luajti një lojë të jashtëzakonshme sonte. Unë gjithmonë e provoj atë goditje, në ndeshje dhe në stërvitje. Jam i lumtur që hyri brenda. Ishte një gol i shkëlqyeshëm, por e përsëris, ne të gjithë fituam së bashku sonte.

Kevin De Bruyne, mesfushor i Belgjikës: “Unë mendoj se kemi provuar gjithçka për të fituar këtë ndeshje. Ata shënuan një gol fantastik. Goli  i parë i italianëve u shënua pas një gabim nga ana jonë. Ata e kishin topin më shumë në zotërim dhe kjo gjë që është turp për një skuadër si e jona. Të eleminohesh është gjithmonë një zhgënjim “.

Statistikat kryesore

*-Italia ka vendosur një rekord të ri për fitoret në Kampionatin Evropian UEFA, përfshirë edhe kualifikimet.  Kjo ishte fitorja e tyre e 15-të radhazi duke i kaluar kundërshtarët e mëparshëm Belgjikën (14, 21/03/19 – 27/06/21) dhe Gjermaninë (14, 03 / 09/10 – 22/06/12).

*-Nicolò Barella shënoi golin e tij të gjashtë me Kombëtaren e Italisë. Italia ka fituar të gjashtë ndeshjet në të cilat ai ka shënuar.

*-Tre nga pesë disfatat e fundit të Belgjikës në turnet finale të EURO-s  kanë ardhur nga Italia.

*-Italia ka fituar 13 ndeshjet e fundit ndërkombëtare (F36 A2) dhe është e pamposhtur në 32 ndërkombëtaret e fundit (W27 D5); disfata e tyre e fundit ishte në shtator 2018 (vs Portugalia).

*-Seria e fitoreve të Italisë për pesë ndeshje në EURO 2020 është sekuenca e tyre më e mirë e fitoreve radhazi në finale dhe është e barabartë me rekordin e vendosur nga Franca (1984), Hollanda (1988 në 1992) dhe Republika Çeke (2000 në 2004).

*-Italia ka shënuar 11 gola deri më tani në EURO 2020 – Kjo është hera e parë që ata kanë arritur shifra të dyfishta në një EURO të vetme.

*-Lukaku shënoi golin e tij të gjashtë në EURO; asnjë lojtar tjetër i Belgjikës nuk ka shënuar më shumë se dy.

*-Belgjika ka pësuar dy ose më shumë gola në nëntë ndeshje të turneut përfundimtar të EURO-s, dhe përfundoi duke humbur të gjitha ato lojëra.

*-Belgjika ka humbur vetëm dy nga 28 ndeshjet e fundit ndërkombëtare (W23 D3 L2). Ata ishin të pamposhtur në 13 ndeshjet e tyre më të fundit ndërkombëtarë (W11 D2) duke shkuar në këtë lojë.

*-Italia tani ka fituar katër dhe ka barazuar një nga pesë ndeshjet e mëparshme kundër Belgjikës në turne të mëdha ndërkombëtare finale.

*-Italia ka shënuar golin e parë në secilën nga pesë ndeshjet e fundit ndërkombëtare kundër Belgjikës; 

*-Italia nuk ka pësuar më shumë se një gol në asnjë nga 35 ndeshjet e fundit ndërkombëtare.

Rreshtimet:

Belgjikë: Courtois; Alderweireld, Vermaelen, Vertonghen; Meunier (Chadli 69, Praet 73), Witsel, Tielemans (Mertens 69), T. Hazard; De Bruyne, Lukaku, Doku

Itali: Donnarumma; Di Lorenzo, Bonucci, Chiellini, Spinazzola (Emerson 79); Barella, Jorginho, Verratti (Cristante 74); Chiesa (Tolói 90 + 1), Immobile (Belotti 74), Insigne (Berardi 79)…

Zvicra ne lot goli i Shaqirit nuk mjafton

by

Zvicer- Spain 1-1 (1-3 p)/

Zvicra në lot. Goli i Shaqirit nuk mjafton/

Pergatiti Albano Kolonjari /

Ishte disi ironike që në një fushë të mbushur me yje dhe sulmues të talentuar, lojtari më i mirë i ndeshjes është një portier.  Spanja kishte demonstruar një ekip sulmues duke shënuar 10 gola kundër Sllovakisë dhe Kroacisë. Ata treguan një performancë të mirë në dy ndeshjet e hapjes kundër Suedisë dhe Polonisë duke vendosur kandidaturën për fitimin e  trofeut. U desh një portier si Unai Simon që të shpëtonte synimet e tyre, ndërsa sulmuesit spanjollë nuk arritën të dërgonin topin në rrjetën e Yann Sommer, gjatë 120 minuta lojë. Alvaro Morata mbajti barrën e kritikave pas kësaj ndeshje.  Por në fakt këtë herë, ai nuk ishte i vetmi për të fajësuar. Gerard Moreno i cili ka një vlerë të Golave ​​të Pritshëm (xG) prej 3.3, nuk ka shenuar. Në të vërtetë, Unai Simon ishte fituesi i vërtë i ndeshjes për La Roja pasi ndaloi dy penallti.  Dani Olmo, Pablo Sarabia, Mikel Oyarzabal kishin shanse për të shënuar, madje Cesar Azpilicueta, e megjithatë Spanja thjesht nuk mundi të gjente rrjetën. Edhe kur Zvicra “u zvogëlua” në 10-të lojtarë për 77 minuta, me Remo Freuler që mori  një karton të kuq të dyshimtë, fituesit e Euro 2008 dhe 2012 nuk arritën të bëjnë diferencimin dhe dominimit të tyre territorial në fushën e lojës. Por shpërdorimi i rasteve  nuk ishte e mjaftueshme për të eleminuar Spanjën, i cili e kishte Simon “asin” nën mëngë. Por  në se spanollët do të  luajnë sërisht kështu atëherë kjo do t’u kushtojë atyre në një mënyrë ose në një tjetër dhe do të jenë jashtë Euro 2020. Mungesa e një qendre sulmuesi të klasit botëror, të tilla si një Harry Kane, Romelu Lukaku , Robert Lewandowski apo edhe, në një nivel pa dyshim më të ulët se treshja e mëparshme, një Ciro Immobile, do të jetë gjëja që do ti  ndalojë  spanjollët të fitojnë  trofeun.

Sigurisht, Spanja ka fituar turne ndërkombëtarë më parë, madje pa patur asnjë sulmues të njohur. Në Euro 2012, ata fituan Italinë 4-0 në finale duke patur një vijë frontale me Cesc Fabregas, Andres Iniesta dhe David Silva. 

Të katër golat në atë finale kundër Italisë u shënuan nga katër lojtarë të ndryshëm – Jordi Alba, Juan Mata, Silva dhe Torres. Sistemi i tyre ishte krijuar për të futur sa më shumë lojtarë ne linjen e pare, duke luajtur me tre sulmues pavarësisht nga pozicioni i tyre fillestar.

Por kjo Spanjë nuk është aspak e tillë. Në fakt, Luis Enrique duket se synon të ketë në posedim sa më shumë lojtarë prapa topit. Marcos Llorente është një lojtar në skuadrën e Spanjës që mund të bëjë vrapime prapa nga thellësia, por ai luajti në mbrojtje të djathtë për dy ndeshjet e para, duke ardhur nga stoli. 

Enrique nuk duket se e di se çfarë dëshiron nga skuadra e tij e Spanjës. Ai filloi me Morata si sulmues qendror, por solli Moreno për ta ndihmuar atë pas kësaj. Pablo Sarabia ishte një figurë e skajshme derisa ishte fillestar. Nga ana tjetër, Olmo, filloi si një njeri kryesor, por ra përsëri në hije pas disa performancave pozitive.

Shpesh, duket se Enrique përfundon ndeshjen me një ekip më të mirë në fushë sesa 11 lojtaret e fillimit. Kjo sigurisht duket se ishte rasti kundër Zvicrës, kur Moreno përfundoi si sulmuesi qendror me Morata të tërhequr. Kjo është ajo që shumë tifozë spanjollë kanë kërkuar gjatë gjithë turneut.

Zakonisht, shanset e humbura nuk do të shqetësonin shumë një menaxher. Nëse shanset po vijnë, qëllimet zakonisht do të pasojnë. Por Spanja tani është pesë ndeshje në Euro 2020 dhe modeli i performancave të tyre nuk mund të injorohet. Skuadra e Enrique mund të jetë në gjysmë finale, por ata tashme kane nje kundershtar te frikshem Italine. 

Vieri Capretta, reporter në Zvicër

Zvicra realizoi një natë historike kundër Francës, por  në këtë ndeshje  realizoi një moment trishtimi.  Fati i keq ishte ndryshimi midis dy palëve në këtë ndeshje. Zvicra bëri atë që duhej të bënte, duke mos i dhënë Spanjës asnjë shans dhe duke u përpjekur të krijonte raste të rrezikshme në përpara. Kalimi i lojës në gjuajtjen e penalltive ishte një mrekulli më vete. Ndjenja ishte  se ata mund të kishin përparuar dhe zgjatur endren e tryre magjike.

Graham Hunter, reporter i Spanjës

Ylli i Ndeshjes ishte Unai Simón. 

Askush nuk pretendojë se Spanja është perfekte. Kjo ishte një pasdite që vërtetoi se ku qëndrojnë problemet e tyre. Ata mund të janë në avantazh në fushën e lojës,  por nuk e shfrytëzojnë atë fizikisht ose mendërisht, atëherë futbolli i tyre i egër, është si një shishe me gaz që mund të shkojë pak flat kur e lë hapur. Trajnerit dhe lojtarëve nuk u pëlqen të flasin për këtë temë. Pau Torres dhe Aymeric Laporte si dy mbrojtës qendrorë dhe që të dy me këmbë të majta thjesht nuk duken aq mirë së bashku.  Asgjë e gabuar me përpjekjen, dhe as me konceptetin themelor të ndeshjes. Sinqerisht, ata mund  të mësojnë nga qëndrimi i guximshëm  i kundërshtarëve të tyre. Pastaj përsëri, Spanja thjesht i pëlqen gjuajtjet e penalltive. 

Luis Enrique, trajner i Spanjës: “Ne jemi krenarë për kualifikimin tonë. Do të ishte qesharake të mendonim se ne, do të eleminoheshim prej një prej gjysmëfinalistëve.  Të gjithë ne duam të shkojmë në finale dhe të fitojmë “

Gerard Moreno, Spanjë: “Ne do të zgjidhim gabimet tona të ndryshme  që u shfaqën në këtë ndeshje duke punuar në terrenin e trajnimit. Tani për tani, unë ndiej një” çlirim që kemi fituar”.  . 

Unai Simón, portier i Spanjës: “Ne duhet të shkojmë në gjysmëfinale të freskët, të sigurt dhe me kokën lart. Ne duhet të fitojmë EURO 2020. 

Xherdan Shaqiri, sulmues i Zvicrës: “Unë jam me të vërtetë krenar për ekipin. Penalltite janë 50-50. Unë kam qenë nervoz duke parë gjuajtjen. Mendoj se na ka munguar pak fati sot. 

Spanja tani ka shënuar 12 gola në EURO 2020, duke barazuar totalin e tyre më të lartë ndonjëherë në një finale të EURO, të vendosur në 2008 dhe 2012. Ata fituan të dy ato turne pas gjashtë ndeshjeve; kjo ishte e pesta e tyre në EURO 2020.

Spanja ka humbur vetëm një nga 23 ndeshjet e mëparshme ndërkombëtare kundër Zvicrës (W16 D6 L1).

Spanja është e pamposhtur në 13 ndeshjet e fundit ndërkombëtare (W6 D7).

Spanja ka humbur vetëm dy nga ndeshjet e fundit të turneut në 21 EURO (përjashton gjuajtjet e penalltive).

Spanja nuk ka pësuar më shumë se një gol në asnjë nga 15 ndeshjet e fundit ndërkombëtare kundër Zvicrës.

Tre nga pesë ndeshjet e fundit të çerekfinales së EURO të Spanjës kanë kërkuar një gjuajtje penalltish për të vendosur rezultatin (L vs Anglia 1996, W vs Italia 2008, W vs Zvicra EURO 2020).

Xherdan Shaqiri tani ka shënuar katër gola në turnet finale të EURO-s, duke u bërë golashënuesi më i mirë i të gjitha kohërave në këtë nivel.

Zvicra ka humbur secilën prej katër çerekfinaleve të tyre kryesore të turneut të fundit (1934, 1938, 1954 Kupat e Botës FIFA dhe EURO 2020).

Zvicra nuk ka arritur të shënojë vetëm në një nga 13 ndeshjet e fundit ndërkombëtare (pa llogaritur fitoren e tyre të dhënë 3-0 ndaj Ukrainës).

Zvicra nuk ka arritur të shënojë vetëm në dy nga 11 ndeshjet e fundit të turneut në EURO.

Line-ups

Switzerland: Sommer; Elvedi, Akanji, Rodríguez; Widmer (Mbabu 100), Freuler, Zakaria (Schär 101), Zuber (Fassnacht 90+2); Shaqiri (Sow 81), Embolo (Vargas 23); Seferović (Gavranović 82)

Spain: Unai Simón; Azpilicueta, Pau Torres (Thiago Alcántara 113), Laporte, Alba; Koke (Llorente 90+1), Busquets, Pedri (Rodri 119); Sarabia (Olmo 46), Morata (Gerard Moreno 54), Ferran Torres (Oyarzabal 91)

SHKOLLA SHQIPE “KONGRESI I MANASTIRIT” DHE SHQIPTARËT NË ÇIKAGO

by

Qendresa Brahimi drejtoreshë e shkollës shqipe “Kongresi i Manastirit” në Çikago – USA, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Çikago, nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me Qendresa Brahimin bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I SHKOLLES “KONGRESI I MANASTIRIT” 

Shkolla shqipe në Çikago – USA “Kongresi i Manastirit” u themelua që në fillim të viteve 70-të por kryesisht u forcua në vitin 1990. Vizioni dhe qëllimi i së cilës është që të ndihmojë gjeneratat e reja shqiptare që rriten larg atdheut e sidomos të atyre brezave të lindur në Çikago në kultivimin e gjuhës shqipe, kulturës, historisë, traditës dhe identitetit kombëtar shqiptar. Shkolla shqipe “Kongresi i Manastirit” funksionon në kuadër të objektit të xhamisë (Albanian American Islamic Center) së komunitetit tonë në Çikago e cila nuk kursen asgjë në përkrahjen e zhvillimit të mësimit shqip qoftë financiare, logjistike, spirituale. Në çdo formë dhe mënyrë tjetër me punën e mësuesve dhe bashkëpunimin prindër-nxënës, ne nuk kursehemi në asgjë me qëllim që të mundemi të arrijmë jo vetëm mbarëvajtjen por edhe përmbushjen me sukses të detyrave pranë shkollës shqipe “Kongresi i Manastirit” në Çikago.  

ORGANIZIMI I MËSIMDHËNIES DHE PERSONELI MËSIMOR 

Shkolla shqipe në Çikago – USA “Kongresi i Manastirit” është model për organizimin, menaxhimin, administrimin dhe funskionimin e saj. Duke e pasur parasysh jeten dinamike dhe obligimet e përditshme të bashkatdhetarëve tanë dhe duke pasur parasysh që kemi një komunitet i cili gjeografikisht jeton dhe vepron në vendndodhje të ndryshme në shtetin Ilinois, jam shumë krenare që shumica e tyre gjejnë kohën për mësimin shqip. U shpreh mirënjohje dhe falenderim për sakrificat dhe përkushtimin e prindërve e komunitetit për të mësuar shqip, dhe për të përqafuar kulturën, traditat dhe ruajtjen e gjuhës shqipe tek brezat e rinj që lindin e rriten jashtë atdheut. Shkolla shqipe “Kongresi i Manastirit” numëron mbi 100 nxënës prej të të gjitha viseve shqiptare si nga: Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Kosova Lindore. Personeli administrativ, akademik dhe mësimor është i përbërë nga një numër simbolik prej meje si drejtoreshë dhe 4 mësuese dhe disa asistentë akademik, shumica e të cilëve punojnë duke përfshirë edhe mua, mbi baza vullnetare. Organigrama e shkollës shqipe “Kongresi i Manastirit” është e ndërtuar në këtë mënyrë: Drejtoresha: Qëndresa Brahimi, ndihmëset: Shega Bekteshi, Laura Toska dhe Benka Rizmani. Te Parashkollorët mësuese është Ganimete Sedolli. Te Grupi i parë i nxënësve është mësuese Arta Zeko. Te Grupi i dytë është mësuese Mirela Cicaj, te grupi i tretë dhe i katërt është mësuesja Eligerta Cuka. Gjithçka e bëjmë për atdheun dhe dashurinë e fëmijëve për të mësuar shqip e komunitetit shqiptar për të ruajtur kulturën, traditën dhe identitetin shqiptar në Ilinois. Shkolla shqipe “Kongresi i Manastirit” operon me një orar akademik çdo do të Dielë nga ora 10:30 e mëngjesit deri në 2:30 pasdite. Duke pasur parasysh numrin e kufizuar të pjesëmarrësve, nxenësit i kemi të ndarë në bazë të grupmoshave në disa nivele: niveli i parë në të cilin marrin pjesë moshat prej 4-7 vjeçar, niveli i dytë në të cilin marrin pjesë moshat prej 7-10 vjeçar, niveli i tretë në të cilin marrin pjesë moshat prej 10-12 vjeçar dhe niveli i katërt në të cilin marrin pjesë moshat prej 12-15vjeçar. Lëndët të cilat ligjërohen në kuader të planprogramit tonë përfshijnë: gjuhë dhe letersi shqipe, gjeografi, histori si dhe aktivitete të ndryshme për moshat më të reja parashkollore. 

ORGANIZIMET DHE AKTIVITET E SHKOLLËS “KONGRESI I MANASTIRIT”

Në shkollën shqipe “Kongresi i Manastirit” kemi disa organizime në të cilët studentët tanë marrin pjesë, disa nga këto organizime burojnë nga vetë shkolla, disa iniciativa organizohen nga shoqatat tona aktive brenda komunitetit tonë këtu. Organizimet si Dita e Alfabetit, festa e 28 Nentorit – Pavarësisë së Shqipërisë, Dita a Pavarësisë së Kosovës dhe mbrëmje të tjera që në vete përmbajnë programe kulturore dhe recitale në të cilat nxënësit e shkollës përbëjnë një pjesë të përmbushjes së programit përmes recitaleve, këndimit, shfaqjeve etj. Sa i përket aktiviteteve të shkollës për shkak të kohës së kufizuar, aktivtetet që ja vlen të theksohen janë të pakta përveç me grupmoshat më të reja kemi aktivitete më të shpeshta. Një prej aktiviteteve që nxënësit e Kongresit të Manastirit marrin pjesë është “Kampi Uskana”, kamp 3 ditor për të gjitha grupmoshat, i organizuar nga Shoqata “Uskana” e udhëhequr nga Dr. Luan Elezi. Në këto organizime fëmijët do të munden të forcojnë raportet ndërmjet tyre përmes sportit, ushtrimeve grupore etj. 

BASHKËPUNIMET MES SHKOLLAVE SHQIPE

Bashkëpunimi i shkollës shqipe “Kongresi i Manastirit” me shkollat simotra në shtetet e tjera në SHBA do të jetë në proces rritje në të ardhmen. Përveç kontakteve, nuk kemi bashkpunim të gjërë me shkollat në shtetet e tjera në SHBA, përveç me një shkollë në një shtet afër nesh, ne shtetin Wisconsin, me të cilët kemi komunikime të shpeshta sidomos në nivele strategjike dhe buxhetore. Ndoshta kjo është edhe një mundësi në të cilën qeveria jonë së bashku me konsujt që kanë në ato shtete ku veprojnë, të përcaktojnë disa ura komunikimi në mënyrë që të kemi bashkëpunime në të ardhmen. 

NEVOJA E MBËSHTETJES SË SHKOLLËS ME TEKSTE NGA SHQIPËRIA E KOSOVA

Raporti dhe kontaktet me shkollat e Kosovës personalisht prej që kam marrë detyrën pranë shkollës, kam pasur bashkëpunim me një shkollë të quajtur Andon Zako Qajupi nga Vushtrria, me një prej mësimdhënësve Luljeta Brahimi, e cila na ka ndihmuar me sigurimin e disa planprogrameve mësimore si dhe përmes ambasadores së Kosovës në NY Teuta Sahatqija kemi arrit të sigurojmë disa tekste shkollore. 

AKTIVITETE NGA GRATË E STAFI I SHKOLLËS “KONGRESI I MANASTIRIT”

Nënat dhe motrat e shkollës “Kongresi i Manastirit” kanë organizuar festën e 8 Marsit me një qëllim të caktuar për të ndihmuar të tjerët. Marsi i 2019, kishte kauzë të ndihmoheshin dy Nënat e shkollës që vuanin nga kanceri, të gjitha informatat mund ti gjeni në faqen e facebook te Shkolla Shqipe “Kongresi i Manastirit” (këtu do të gjeni foto dhe video të eventit). Marsi 2020 kishte kauzë të ndihmoheshin fëmijët në trojet shqiptare të diagnostikuar me Autizëm dhe Sindromen Down, të gjitha informacionet mund ti gjeni në faqen zyrtare në FB të shkollës “Kongresi i Manastirit”.  

MËSO SHQIP, RUAJE GJUHËN SHQIPE 

Mesazhi im si nënë dhe motër shqiptare është që sa më shumë ti inkuadrojmë fëmijët të mësojnë gjuhën dhe kulturën shqiptare, ngaqë kur njeriu i kupton rrënjet e veta aq më shumë kupton veten dhe të tjeret. Kemi një kulturë të mbushur plot pozitivitet dhe pse jo të mos e mbajmë me krenari. Shkolla shqipe dhe mësimi i kulturës e trashëgimia jonë e pasur kulturore janë pasaporta jonë dhe identiteti ynë kudo në botë.