Featured – Page 140 – Dielli

“8400” by Mentor Spahiu, the Most Anticipated Documentary of 2021

March 18, 2021 by dgreca

By Nora Kalaja/

Winner of “Best Foreign Film” and “Best Director Award”, Director and Writer Mentor Spahiu this new year is debuting with his first feature documentary film “8400” a production of Plisi, co-produced by Dera Film. The film completed shooting in 2020, so a festival debut in 2021 is very likely and highly anticipated. We have been hearing quite a new about the new film by Mentor Spahiu, since the film features the life story of Dr. Dr. Bernard Benedetti of “Médecins Sans Frontières” (Doctors Without Borders).

Dr. Besnik Bardhi with director Mentor Spahiu in Gjakova, Kosova…

In 2017 Mentor Spahiu became the subject of mainstream media attention with his feature documentary film “8400” initially named “Actors of Cannes”, which was shot in France, Croatia and Kosovo. At its center, the film highlights emotional aspects of sacrifice and heroism in the process of saving human life, as seen in the mass poisoning tragedy of 8,400 Kosovo school children in 1990.

Mentor Spahiu and Izet Morina founders of Plisi Film.

Mentor Spahiu is an accomplished award-winning filmmaker. His thought-provoking films have received awards and nominations in reputable film festivals around the world. Currently he is the co-founder of Plisi Film based in Prizren, Kosovo.

Director, writer Mentor Spahiu was born in Kosovo in 1988. He studied Artistic Film (BA) and Film / Documentary (MA) at the University of Prishtina and attracted international attention with his films.

In 2013 he directed the critically acclaimed short film “God’s Land” (Toka e Zotit) written by Luan Kryeziu. “God’s Land” (2013) screened at the See A Paris Film Festival, Albanian Film Week in New York, Nine Eleven Film Festival and Skena Up.

Mentor Spahiu received international fame with his film “The War” (2014), which he wrote and directed, produced by Izet Morina. The film has drawn praise from one of the world’s leading film festival, “Berlinale” and it earned the “Best Film” Nominee at the PiGrecoZen Film Festival in Italy. The War centers around human rights and the consequences of war.

Mentor Spahiu blends his cinematic style, artistic ambition with the art of storytelling to create emotionally powerful films. It was his next film “Tank on My Yard” (Tanku në oborrin tim, 2014) which made Mentor Spahiu a household name in Kosovo and overseas. The film won “Media Award” at the Dea Open Air International Film Festival in Albania. Together with producer Izet Morina, Mentor Spahiu owns Plisi Film, which produces films that have screened in over 30 countries worldwide.

Interview with Award-winning Director and Writer Mentor Spahiu

What projects are you currently working on?

Mentor Spahiu: I am currently working on a full-length documentary film, titled “8400”. I started working on this project since 2017. For this documentary film, we took the needed time to do a lot of research so that the events are presented to the audience in a true factual and documented manner. We have gathered many key interviews and materials. Given the sensitivity of the topic and its social impact we had to do our due diligence when dealing with the subject matter.

Documentary filmi “8400” is a production of my film company “Plisi Filmi” in collaboration with “Dera Film”. This film has been evaluated and supported by the Cinematographic Center of Kosovo – QKK, as a project of interest and opportunity for the cultural and social presentation of Kosovo in the international arena, through various high-level festivals, with special emphasis on the highest events of film in the world, such as category A festivals, as well as for national presentation. The film is also supported by the Municipality of Prishtina.

We are now in the post-production phase and we expect its release soon in January 2021. We plan to submit the film in many festivals around the world, as well as its world premiere at one of the largest documentary film festivals.

Who is in your team for this project?

Mentor Spahiu: I wrote and directed the film, produced by Izet Morina, co-produced by Latif Hasolli. DOPs are Latif Hasolli, Isak Duraku, and Dalmat Dobra. The Executive producers are: Çlirimtar Spahiu, Zërimi: Gëzim Rama. The documentary features in its lead roles Hazir Haziri and Nazmi Bajra.

What is the new documentary film “8400” about?

Mentor Spahiu: The documentary film project “8400” deals with a painful part of our history. In Kosovo schools, over 8,400 pupils were poisoned in 1990, by the Serbian secret service. In this horrific tragedy more than 8400 students, teachers and citizens were poisoned, including children in pre-school institutions. The Serbian government declared that they are not poisoned, but are acting and called the poisoned children “Actors for the Cannes Film Festival”.

The truth about the mass poisoning is revealed from laboratories in France through Dr. Bernard Benedetti of “Médecins Sans Frontières” (Doctors Without Borders). Further crucial evidence is presented from findings from toxicologist from Croatia and from laboratories in England, where toxicologist Aubin Hendricx had stated that Sarin poison was used on the Albanian children of Kosovo. Sarin is among the ten most deadly poisons in the world.

This powerful project is a reminder of the bitter truth and injustices done against Kosovar Albanians during the 90s, and we should never forget such atrocities.

What do you hope people will take away from the film?

Mentor Spahiu: In addition to exposing a hidden truth to the international community, the message of this documentary will be a novelty for the new generations that were born after the sarin poison tragedy. This documentary is a pillar of remembrance of what evil and war can do. And the message is to never forget the horror that our people in Kosovo have gone through.

We want to bring to the viewers around the world awareness about this mass crime and its crippling reality. We hope that this documentary will start a discussion in the international arena about inhume treatment, abuse of human rights and we hope that justice is served.

The film also features, one of men who was poisoned, Nazmi Bajra, who at that time was a technical worker at the school. He was poisoned while helping students. The interview tells his struggles, and the health consequences 30 years after the poisoning. Nazmi is seeking justice today in the Strasbourg court against Serbia’s crime for the mass 1990s poisonings in Kosovo schools.

What has been your journey like with your films?

Mentor Spahiu: I am very blessed that my films have been valued in many international festivals, wining awards in United States and other places. As a filmmaker getting the feedback from the audience and film critics lets me know how my films have influenced them.

I am very excited about the feature documentary film, I feel ready and prepared after all the hard work and research that we put in.

Do you express yourself creatively in any other ways?

Mentor Spahiu: Writing is one of my passions, where I find the space I need to express myself on whatever motivates and inspires me. To see the characters that I write and create come to life is such a special feeling. And seeing them on the big the big screen is even more exciting, especially seeing the reactions of audience on this artistic creation. The process from script to directing to screen has its beautiful moments and I enjoy all three very much. It’s a way for me to connect with the audience, the actors, and my artistic expression.

Are you working on your next project now?

Mentor Spahiu: At the moment I am working on a script for a feature film. We are preparing to start shooting this film in the fall of 2021.

What are your personal goals for next year?

Mentor Spahiu: My focus is on soon releasing “8400” and to successfully complete the new film we are working on. We have that the documentary film “8400” will have a successful journey in major festivals around the world. We truly believe that the audiences and the international community will appreciate the authenticity and the truth this project brings.

SHKOLLA »FAIK KONICA »- GJUHA DHE IDENTITETI KOMBËTAR SHQIPTAR NË BELGJIKË

March 17, 2021 by dgreca

Arian Bajraktari drejtues i shkollës “Faik Konica” në Namur, Belgjikë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Belgjikë nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me Arian Bajraktarin bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE NË SHKOLLËN “FAIK KONICA” BELGJIKË

Së pari dua t’ju falenderoj për mundësinë që më dhatë të prezantohem dhe të shprehem për aktivitetet tona përpara lexuesit të Gazetës Dielli në New York, e nëpërmjet saj dhe bashkëatdhetarëve tanë në USA, të cilët i admiroj dhe i dua për atdhedashurinë, patriotizmin e potencialin që manifestojnë. Shkolla plotësuese shqipe ‟ Faik Konica ” është relativisht e re. Ajo sivjet feston 5 vjetorin e krijimit të saj. E strukturuar në Shoqatën ’’Nënë Tereza’’ Namur, Belgjikë, me President z. Adnan Rexhepi, ajo ushtron mësimdhënien e gjuhës shqipe, historisë, nocioneve të përgjithshme gjeografike si dhe artin e folklorin mbarë shqiptar. Mësimi zhvillohet në ambientet e shkollës shtetërore çdo të shtunë, me kohëzgjatje prej 4 orësh. Ajo sot siguron mësimdhënien nga mësues të diplomuar në mësuesi, sipas lëndëve përkatëse. Përmban tri nivele, në tre klasa të ndryshme, ku nxënësit i nënshtrohen sistemit të notës mbi bazën e njohurive të përfituara. Pa përjashtim të gjithë janë të amzuar në librin e Amzës, dhe të rregjistruar periodikisht sipas frekuentimit, dhe të gjithë çertifikohen sipas aftësisë në mënyrën më korrekte të mundshme.

BELGËT DUAN TË MËSOJNË SHQIP

Risia që ka shkolla jonë është se që nga viti i kaluar, është pionere në Belgjikë dhe ka të hapur edhe një kurs intensiv për të rriturit mbi 16 vjeç, ku 40% e tyre janë studentë Belg të origjinës. Pra mësimi i gjuhës shqipe ka hapur një interes të lartë dhe kur është për tu mësuar edhe nga jo shqiptarët, të cilët shquhen për evoluimin e tyre të shpejtë. Sot në vitin e dytë të mësimit, edhe pse në kushte jo komode të organizimit nga kriza sanitare Covid, arrijnë të shkruajnë e flasin mjaft mirë gjuhën tonë të dashur. Mësimi aktual i gjuhës shqipe në shkollën tonë, mund të themi me plot gojën, se është e vendosur mbi baza pedagogjike dhe profesionale. Më lejoni ju lutem që me këtë rast të falenderoj gjithë stafin e shkollës sonë, të palodhurit, të motivuarit Aida Kadare, Anila Celami, Gentiana Aziri, Muhamet Bektashi, Elsa Haskurti, sekretaren Syndyze Saraishta, Adnan Rexhepi, dhe unë Arian Bajraktari, ndjehem i previligjuar që drejtoj mbarëvajtjen e shkollës shqipe ‟Faik Konica ”.

QYTETET KU MËSOHET SHQIP, ORGANIZIMI DHE KURRIKULA MËSIMORE

Shkollës së parë shqipe, ja gjejmë gjurmët në qytetin Andenne në vitin 56, me arritjen e parë të kolonive masive shqiptare, larguar nga diktatura komuniste në Shqipëri, por nuk e përjashtoj faktin se ka ekzistuar spontanisht edhe më parë diku tjetër. Sot ato janë në disa qytete si Brukseli, Namuri, Genti, Anverpen, Ostende, Liege, Huy, Tongeren etj. Shumë nga ato shkolla shqipe funksionojnë mirë, por mendoj se duhet ende shumë punë për tu strukturuar dhe konsoliduar. Një shembull i mirë i funksionimit të shkollës shqipe është ajo e ‟Vatra” Bruksel, ku kontributi i z. Gjana, Dizdari, znj.Shkodra vlen për tu përshëndetur shumë. Shkolla jonë “Faik Konica” që prej krijimit të saj, funksionon me kurrikulë të njëhsuar me atë në Shqipëri dhe Kosovë, sigurisht e përshtatur me prioritetet tona dhe orët në dispozicion. Në një vizitë që vitin e kaluar Ministri i Diasporës z. Majko me një grup deputetësh e personalitetesh nga Shqipëria, i bëri shkollës sonë, përfituam nga rasti ti përcillnim sugjerimet tona për të arritur një marrëveshje me qeverinë Belge, për implementimin në të gjitha shkollat ku ka frekuentim me nxënës të origjinës shqiptare edhe gjuhën shqipe si gjuhë të dytë për gjithë ato që e dëshirojnë. Ekzistojnë marrëveshje për komunitetet turke, marokene, e spanjolle etj, përse jo me atë shqiptare. Mbase ky projekt kërkon shumë energji dhe këmbëngulje për tu realizuar, sepse nuk patëm vijim të asaj që propozuam, por mendoj se të gjithë së bashku duhet të vendosim presion mbi qeverinë e ardhshme pas zgjedhjeve të 25 Prillit në Shqipëri, që ta ketë si prioritet këtë marrëveshje jo vetëm për Belgjikën, por kudo ku ka nxënës shqiptarë në çdo shtet në botë. Mendoj se do ishte një shërbim mjaft i vlerësueshëm që do i bëhej mos asimilimit gjuhësor dhe ruajtjes së identitetit tonë kombëtar.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË BELGJIKË

Absolutisht, mësimi i gjuhës shqipe është shtylla kurrizore e ruajtjes së identitetit kombëtar jo vetëm sot, por edhe në dekadat që do vijnë për brezat e ardhshëm. Është detyrë e gjithë intelektualëve në mërgim, mësuesve, shoqatave, gjithë patriotëve shqiptarë të sensibilizojnë opinionin shqiptar dhe prindërit, që ti ofrojnë fëmijët pranë shkollave shqipe, pranë dijes, pranë atdheut. Shoqata “NënëTereza’’ kontribuon dukshëm edhe me mbajtjen e Simpoziumeve, Konferencave Shkencore dhe Historike, aktiviteteve kulturore, për të mbajtur e ruajtur trashëgiminë tonë kulturore, historike dhe ndërgjegjësuar të rinjtë tanë të lindur në mërgim se kush janë dhe nga vijnë. Mund të përmendim këtu Simpoziumin “Skenderbeu”: Hero kombëtar, një mit Europian’’, mbajtur në Tetor 2018 , që për nga risia e disa dokumenteve të prezantuara për herë të parë në event, hulumtuar në arkivat e Vatikanit nga historiani që i mbijetoi ferrit komunist z. Lek Përvizi, me të drejtë u quajt shkencor. Kjo pati jehonë të madhe në opinionin shqiptar dhe të huaj edhe për faktin se kishte prezencë të madhe të Deputetëve europian, personaliteteve të larta Belge, historianë dhe hulumtues të ndryshëm. Në vitin 2019, u mbajt Konferenca ’’Nënë Tereza mes nesh’’, ku i treguam opinionit mbarë mbi Humanisten më të madhe, Shenjten tonë Anjezë Gonxhe Bojaxhi. Pra një komb i vogël që nxjerr dy figura diametralisht të kundërt por me famë botërore. Gjergj Kastriotin, luftëtar, kalorës i mbrojtës së vlerave të qytetërimit kontinental, dhe Nënë Terezën, simbol të paqes dhe humanizmit mbarë botëror. Albanologu Prof. Dok Ardian Marashi, Historiani Lek Përvizi, Humanistja Sandra Stillman, shkrimtari e hulumtuesi Prof. Dok Stefan Çapaliku, Pellazgologu Prof. Matieu Aref, Prof. Dok Nuri Bexheti, Historiani Safet Kryemadhi, kanë qenë konferencierët tanë që për nga profesionalizmi do i kishte zili Tirana dhe Prishtina, dhe që përmbushën më së miri pritshmërinë e kërkuar. Ndërsa viti 2021, është viti i Dardanisë. Me 28 Nëntor mbahet Konferenca “Adem Jashari : Simbol i qëndresës, frymëzues i lirisë’’ në Teatrin e Namurit, para më shumë se 1000 bashkëatdhetarësh dhe jo vetëm. Duke parë konteksin aktual, prezent në mediokriotetin europian ku po kërkojnë padrejtësisht të kthejnë viktimat në agresorë e anasjelltas, mendojmë se i bëjmë një shërbim të denjë çështjes tonë kombëtare në sensibilizimin e mbarë opinionit ndërkombëtar, për një nga faqet më të lavdishme të UÇK dhe historisë moderne të shtetit të Kosovës.

BELGJIKA, TOKA E MIKRPITJES

Belgjika quhet ndryshe “toka e mirëpritjes’’. Kjo ka inflencuar jo pak dyndjet e emigrantëve të shteteve të ndryshme nga e gjithë bota dhe sot kemi një shoqëri me prezencë multikulturore, multietnike (ndoshta modeli Amerikan në miniaturë), që përjashto disa incidente sporadike, jetojnë në harmoni me njëri-tjetrin. Ndaj dhe mësimi i gjuhës shqipe, ka shfaqur si e thashë edhe më lart interes edhe te belgët vetë, prandaj në dijeninë time është mirëpritur kudo, në çdo sferë të shoqërisë. Fakti që ne japim mësim në ambientet e shkollës shtetërore, tregon më së miri hapjen, dispozicionin dhe mirëkuptimin e shtetit belg, ndaj kulturës sonë që quhet një vlerë e shtuar kulturore. Gjithsesi në qarqet intelektuale të shoqërisë belge dhe në ato shoqërore, quhet një vlerë kulturore e shtuar dhe po provokon dhe kërshërinë dhe interesin e shumë studiusëve të gjuhëve indoeuropiane, historianëve, të cilët kanë filluar ta çmojnë dhe ti japin vendin e saj, si një nga gjuhët më të vjetra dhe unike në botë.

ROLI DHE PESHA E SHQIPTARËVE NË BELGJIKË

Nuk kemi një statistikë të saktë se sa është numri i komunitetit shqiptar në Belgjikë, të njohur deri më sot. Supozohet afërsisht 100 mijë, të shpërdarë kryesisht në qytetet e mëdha. Mirëintegrimi i tyre në shoqërinë belge, iniciativa dhe zelli i lartë në punë, i ka kthyer në një faktor në shumë degë të ekonomisë belge, duke e rregulluar mjaft imazhin e rremë të krijuar në fundvitet 90. Sot kemi me qindra e qindra të rinj shqiptar që kanë mbaruar studime prestigjioze në Universitetet e Belgjikës, dhe kanë filluar të inkuadrohen në sferat e larta ekonomike dhe jetën politike belge, dhe shumë nga ato janë zgjedhur në forumet ku kanë aderuar. Mund të them me plot besim se pas disa vitesh, shumë nga të rinjtë tanë do kthehen në faktor kyç në ekonomi, shkencë e politikë. Sfida jonë dhe gjeneratave të ardhshme mbetet, se si gjithë kësaj energjie dhe potenciali intelektual, t’ja kthejmë vëmendjen tek rrënjët e tyre në shërbim dhe të kombit shqiptar.

MESAZHI JUAJ PATRIOTIK PËR DIASPORËN NË USA

Ne krenohemi me Diasporën tonë në USA. Ajo është shumë aktive dhe paraqet një mentalitet të ndryshëm me atë në Evropë. Mbi të gjitha është shumë më patriotike dhe i ka rezistuar më së miri asimilimit duke ruajtur vlerat tona më të mira. Funksionon shumë më e bashkuar, më patriotike dhe ka solidaritet më të fortë. Mbi të gjitha kur fatet e Kombit kanë qenë të kërcënuara ose në rrezik, ka qenë kjo elitë e Diasporës tonë në USA, që ka ndikuar fuqishëm dhe drejtëpërsëdrejti te politika amerikane duke e sensibilizuar problemin shqiptar. Aleanca e krijuar me USA, është rezultat direkt i lobimeve të shumta të Diasporës shqiptare atje. Interesante është se shumë të rinj e të reja tashmë të lindur dhe arsimuar atje, ruajnë më së miri vlerat tona kulturore dhe janë të implikuar në një farë mënyre edhe në vendin amë. Dëshirojmë ta ruajë statusin e promotorit për gjithë Diasporën shqiptare në mbarë botën.

PATRIOTI ARIAN BAJRAKTARI, VEPRIMTARIA E TIJ NË DOBI TË KOMUNITETIT SHQIPTAR DHE VENDLINDJES SË TIJ

Quhem Arian Bajraktari vij nga një prej familjeve me emër patriotik në Malësinë e Madhe. Rrjedh nga trungu i Çun Mulës, Deli e Mul Bajraktarit, Bajraktarëve të Hotit, fakt ky që më ngarkon më së shumti me përgjegjësi mes bashkëmalësorëve të mi liridashës e kreshnikë. Familja jonë vuajti egërsinë e luftës së klasave në periudhën e diktaturës komuniste me burgje dhe internime politike, nga 1945 deri në vitin 1991. Me shumë peripeci që lidheshin me statusin e familjes, arrita të mbaroj shkollën e mesme dhe në vitin 1991 kur u lejua për herë të parë, fitova konkursin për pranim në shkollë të lartë. Jam diplomuar në fakultetin Gjuhë-Letërsi , fakultetin Juridik dhe nga 2006 kam marrë edhe liçensën si avokat, profesion të cilin nuk e ushtroj aktualisht. Përherë ngelem shumë i lidhur me Shqipërinë, dhe kemi arritur të vendosim ura bashkëpunimi mes Komunave në Belgjikë dhe atyre në Shqipëri me projekte konkrete. Një ndihmë serioze e gjitha falas, është konkluduar së bashku me z. Adnan Rexhepi, me dërgimin e mjeteve kundra zjarrit Bashkisë Malësi e Madhe, dy autopompa moderne zjarrëfikëse, ambulancë për spitalin e Koplikut dhe së shpejti një mjet zhbllokimi dhe ndihme të parë në rast aksidenti, duke e kthyer qendrën e MKZ, Malësi e Madhe, në më të mirën aktualisht në Shqipëri. Kemi ndërmjetësuar takime mes biznesit belg dhe pistave të mundëshme të investimeve në Shqipëri, me dëshirën e vetme, të krijojmë vende pune atje, të rikthejmë shpresën e vrarë, dhe të ndalojmë hemoragjinë njerëzore të boshatisjes së vendit. Projekte ambicioze janë në proces dhe presin finalizimin. Shpresojmë që burrokracia e administratës shqiptare dhe fragmentizmi i orientuar ekonomik të marrë fund, në mënyrë që ti hapet rrugë investimeve serioze e progresive. Ndihma të konsoliduara të ngjashme në mjete MKZ dhe hospilatore, janë dërguar në Prishtinë dhe Preshevë, duke ndikuar më së miri në sigurinë qytetare atje. E dua vendin tim dhe do i rri përherë biri i saj shëmbëllyes edhe pse në periudha të ndryshme, pinjoll të mbrapshtë të saj na shpifën, luftuan, plagosën, por kurrë s’na mundën. Rezistuam dhe besoj se patëm të drejtën e Zotit dhe si Hotjanë që jam, besoj edhe te Ora e çuet e saj. Faleminderit z. Sokol Paja për mundësinë që më dhatë para lexuesit në USA dhe më shumë, të prezantoj fragmente të jetës dhe punëve në favor të shqiptarisë kryer me dashuri dhe pasion për kombin tonë nga një segment i Diasporës shqiptare në Belgjikë ku unë aderoj.

DEFENDER 21, ZOTIMI I USHTRISE AMERIKANE NDAJ BALLKANIT & EUROPES

March 17, 2021 by dgreca

ZOTIMI I SHBA NDAJ EUROPËS: “DEFENDER 21”, STËRVITJE NË KOHË PANDEMIE QË PËRFSHINË 30 MIJË FORCA DHE 27 SHTETE
Aktivitetet e Defender-Europë 21, fillojnë këtë muaj në Europë, vazhdojnë përgjatë qershorit dhe përshijnë dy dyzina kombesh…

Shkruan zyra e shtypit e Ushtrisë së SHBA, Europë dhe Afrikë, Visbaden, Gjermani.

Përktheu Shefqet & Herion Kërcelli

16 mars, 2021- Aktivitetet e Defender Europë 21, fillojnë këtë muaj përmes Europës dhe vazhdojnë dhe në qershor.

Në njoftim shkruhet: Ne, Ushtria e SHBA, Europë- Afrikë, mezi po presim që të demonstrojmë vendosmërinë dhe zotimin e SHBA ndaj Europës.

Defender-Europe 21, është një stërvitje ndërkombëtare vjetore e nivelit të lartë, e përbashkët, e planëzuar, me qëllim që të forcojë gatishmërinë strategjike-operative dhe ndërveprimin mes SHBA, aleatëve dhe partnerët e NATO-s, të udhëhequr nga Ushtria e SHBA, Europë -Afrikë.

E ndërtuar mbi suksesin e stërvitjes në fund vitit 2020, Defender-Europe 21, përfshin një numër të madh të kombeve aleate dhe partnere të NATO-s, që zhvillojnë operacione në një zonë më të gjerë se, çfarë ishte planifikuar në 2020.

Më shumë se 30,000 forca ndërkombëtare nga 27 kombe, do të organizojnë operacione afërsisht të njëkohshme,përmes më shumë se 30 zonave të trajnimit në dy dyzina vendesh.

“Ndërsa jemi afërsisht duke monitoruar situatën e COVID, ne kemi vërtetuar që kemi kapacitete të trajnojmë të sigurt këto forca, pamvarësisht pandemisë. Edhe në këtë situatë, kombet tona kanë besim mbi forcat tona, të cilat janë të gatshme të mbrojnë paqen”,- tha Gjeneral Kristofer Kavoli, Komandanti i Ushtrisë të SHBA, Europë- Afrikë.

“Defender-Europë 21, na krijon ne mundësinë më të mirë që të perfeksionojmë veprimet tona mes aleatëve dhe partnerëve tanë, në rajonin strategjikisht të rëndësishëm të Ballkanit dhe Detit të Zi, në mënyrë që kolektivisht, të gatshëm ti përgjigjemi cdo krize që mund të krijohet”.

Këtë vit, Defender-Europë 21, do të përfshijë gjithashtu pjesëmarrjen e shtuar të Forcës Ajrore dhe Marinës së SHBA. Stërvitja, do të shfrytëzojë rrugë kyce tokësore dhe detare që lidhin Europën, Azinë dhe Afrikën. Ajo, do të inkorporojë kapacitete të reja edhe më të shtrenjta, duke përfshirë mjetet e mbrojtes nga ajri dhe municioneve[predhave], gjithashtu edhe asete nga Brigadat Ndihmëse të Forcës së Sigurisë Ajrore dhe Korpusit V-të të Ushtrisë të riaktivizuar kohët e fundit.

“Defender-Europë 21, është një stërvitje e rëndësime që do të përfshijë Korpusin V-të, një tjetër mundësi për të ngritur gatishmërinë drejt në shkallë të plotë operative, ndërkohë promovojnë bashkëpunimin me aleatët dhe partnerët”, tha Gjenerali Xhon Kolasheski, Komandant i këtij korpusi.

“Ky është një shans i mirë për të punuar ngushtë me ushtrinë e SHBA, Europë -Afrikë, duke demonstruar vendosmërinë dhe zotimin e SHBA ndaj Europës.”

Ndërsa në mars, fillojnë të zhvendosen pajisjet dhe personeli nga SHBA, në prill, njësitë pjesëmarrëse do të lëvizin nga kazermat e tyre, në Gjermani, Itali dhe Hollandë. Pjesa kryesore e aktiviteteve stërvitore do të zhvillohen në maj,ndërsa stërvitja do të përfundojë në qershor, me riaktivizimin e forcave dhe pajisjeve me vendbazim në SHBA.

Defender-Europë 21, do përfshijë disa operacione të përbashkëta si:

Swift Response, Reagim i shpejtë (herët deri në mesin e majit) – do të përfshijë operacione nga ajri në Estoni, Bullgari dhe Rumani, duke përfshirë më shumë se 7,000 trupa nga 11 vende.

Immediate Response, Reagim i menjëhershëm (mesi i majit deri herët në qershor) – më shumë se 5,000 trupa nga 8 vende, do të përhapen përmes zonave të trajnimit në 12 vende të ndryshme, që organizojnë zjarr direkt. Gjithashtu, do zhvillohet një operacion i zbarkimit të pajisjeve logjistike në zonat bregdetare.

* Saber Guardian, Defender -shpatë, (mesi i majit deri herët në qershor), – më shumë se 13,000 trupa ushtarake nga 19 vende, do të organizojnë operacione zjarri direkt, mbrotje nga ajri dhe nga predhat, plus një evakuim mjekësor në shkallë të gjerë.

* Command Post Exercise, Stërvitja e marrjes së vetdrejtimit, Komandës (qershor) – një personel afërsisht prej 2,000 vetash, do të rrisin aftësinë e Shtabit të Përgjithshëm duke komanduar Forcat tokësore shumëkombëshe, në një mjedis trajnimi të përbashkët dhe të kombinuar, ndërsa menaxhojnë operacionet e vërteta përmes 104 vendeve mbi dy kontinente.

Ushtrimet e përbashkëta, mbështetja e ndërsjelltë, do kordinojnë veprimet e cdo komandë për krijimin e mjedisit të favorshëm në realizimin e misionit të tyre.

Defender-Europë 21, gjithashtu do të bashkërendohet me dy stërvitje të tjera të rëndësishme:

African Lion, Luani afrikan (mesi i majit deri në mesin e qershorit) – stërvitje vjetor kryesore e Komandës së SHBA në Afrikë. Në të cilën do marrin pjesë afërsisht 5,000 ushtarakë nga afërsisht 24 kombe, të cilët do të trajnohen për gatishmërinë mjekësore, do të performojnë ushtrime të zjarrit direkt në shkallë të gjerë dhe do organizojnë stërvitje trajnuese nga Komanda Ajrore, Detare dhe ndihmuese. Aktivitetet do të zhvillohen së pari në Marok.

Steadfast Defender, Mbrojtja e qëndrueshme, (mes maji deri herët në qershor) – një seri e re e stërvitjeve të NATO-s, fokusohet në përforcimin e aleancës transatlantike duke demonstruar aftësinë e NATO që ti përgjigjet shpejt spektrit të gjerë të kërcënimeve.

*Stërvitjet e përbashkëta janë të lidhura drejtpërsëdrejti me Defender-Europë 21, njëkohësisht ato ndajnë eksperiencën midis pjesëmarrësve të njëjtë dhe/ose aseteve të tyre.

Zhvendosja e trupave e pajisjeve në shkallë të madhe gjatë stërvitjeve, do përfshijë mbështetje të gjerë nga secili prej kombeve mikpritëse, duke demonstruar rëndësinë e investimit në aleancë si dhe partneritetit në mbrojtjen dhe gatishmërinë ushtarake europiane.

Mjekimi, parandalimi i mospërhapjes së Covid si dhe strategjia e lehtësimit e zbatuar nga SHBA dhe kombet pjesëmarrëse, do të jenë të rëndësishme për realizimin me sukses të Defender-Europë 21. Sipas këtij programi, ushtarët e bazuar në SHBA do të organizojnë testimin e para-aktivizimit të Covid, pastaj do karantinohen në Europë dhe në fund do bëjnë një tjetër test anti-Covid, përpara udhëtimit përgjatë kontinentit.

Defender-Europë 21, është një dëshmi e zotimit të hekurt të SHBA ndaj NATO-s, është një shembull i demostrimit të kapaciteve kolektive, ku aleatët dhe partnerët e NATO-s, qëndrojnë fort së bashku.

Gjithashtu, medias do ti krijohen mundësitë për të ndjekur aktivitetet e Defender Europë 21.

Ndiqni lajmet dhe informacionin më të fundit, Defender-Europë 21.

Tek w.w.w.EuropeAfrica.army.mil/DefenderEurope.

Interview with Photographer Liridona Gjokaj

March 16, 2021 by dgreca

By Nora Kalaja/

Tell us a little about yourself.Where did you grow up?/

LiridonaGjokaj:I grew up in Montenegro, Tuzi and I was always passionate about photography, I remember I had my first film camera back in 1998 and I still have pictures that I took back in the days. As I grew up my passion for photography grew more and more. I had my first photographs exhibited at Times Square- digital exhibition in 2012, at Art Scope Miami in 2014, and a digital exhibition at Museum of Louvre in Paris 2015, and at the Beauty and Fashion gallery exhibition in New York 2018, and online international exhibition “Don’t Take Pictures” 2020.

It was an honor to be published at:“The Still Life Collection”, TheBeauty of Humanity – “A Select Collection of Work”. As well as be awarded “Photographer of the year” at the 8th International Filmmaker Festival of New York, 2019.

Also, my pictures were awarded for a photography-sharing community/ photo contest, CelebrityAward, Community Choice Award, Editor’s Choice, Beauty Photography Award, etc.

And then you landed in New York?

LiridonaGjokaj:At first for me everything was different and of course every beginning has its difficulties. But over time and with lots of effort, a person gets adapted especially in a place like NY, a place that gives you possibilities and accepts everyone who strives to achieve something.

I moved in New York a few years ago and I knew a little bit about fashion photography, but it seemed to me that there was this huge hub of creative energy peaking at a certain time of the year and I wanted to be a part of it. So, I decided to try my hands-eyes at being a catwalk photographer. Each fall and spring, New York hosts Fashion Week, and my first season I spent as much energy getting into the shows as actually shooting them. It wasn’t that easy as I thought but I worked a lot on that, and I got the chance to get into the shows and now I’m part of the New York fashion week every season.

What do you consider your first break in the industry?

LiridonaGjokaj:In September 2018 it was my first time attending a fashion week as a runway photographer.

The first time I attended the fashion week, I had 15 shows to shoot that day. I shot every show back to back at Spring Studios, and that was the beginning of my fashion photography career and first break in that industry.

In your idea, what makes a good photograph?

LiridonaGjokaj:Despite the talent, what leads you forward is the concentration (consideration) & dedication and technicalities that go with the profession as a photographer. When you combine: talent and work/study then you manage to create a unique style and a good photograph.

Are there any new exciting projects that you are working on or have coming up in the near future?

LiridonaGjokaj:Since my focus is fashion photography, I am working on some fashion editorial projects at the moment. And also, I’m working on a very special fashion project that will be published very soon.

What is the gear you have used in the past and present?

LiridonaGjokaj:When it comes to gear, I believe that to be irrelevant! In an artist’s repertoire gear is the least important thing. For me I try to stay up to date with the latest camera, but often the newest technology is not necessarily the best one. Currently I use Canon prime cameras & lenses. In runway photography zoom lenses are a must. I currently use the L series from Canon. A 24-70mm, 70-200mm, and of course the 100-400mm.

Besides photography, what else do you enjoy?

LiridonaGjokaj:Besides photography I like to read, explore new places, I like to go to the opera, and of course spend time with my family and friends. Visiting museums is also one of my favorite things to do in my free time.

Can you tell us about a memorable moment you had during your artistic career?

LiridonaGjokaj:There are a lot of memorable moments in my 10y artistic career, but I would say, one of the most memorable moments, was when I had my picture exhibited at the Louvre Museum in Paris. That was a special moment for me!

What has been your biggest accomplishment?

LiridonaGjokaj:I’ve been photographing NYFW for the 4^th season now and I can say that the biggest accomplishment in my runway photography till now is being part of 15 accepted runway photographers for two of my favorite and well-known designers; Brandon Maxwell and Tory Burch.

What are your future goals and aspirations?

LiridonaGjokaj:It’s all about passion!When you truly want something, you must go after it and try to make it happen.“Look back and say – ‘I can’t believe I did that’ instead of ‘I wish I did that’.”

KUJTOJMË FAIK BEJ KONICËN NË DITËN E LINDJES

March 15, 2021 by dgreca

15 MARS 1875- 2021: KUJTOJMË FAIK BEJ KONICËN NË DITËN E LINDJES/

FAIK KONICA- Kolosi i mendimit dhe letrave shqipe,mjeshtri i penës, kryeustai i Gjuhës shqipe, eseisti i shkëlqyer, stilisti i përkryer, themeluesi teorik dhe praktik i kritikës letrare shqiptare, veprimtar i shquar politik me orientim perëndimor, zbulonjësi i Flamurit të Gjergj Kastriotit Skënderbeut, Enciklopedia shëtitse, poligloti, publicist, diplomati i shkëlqyer, u lind me 15 Mars 1875 në Konicë me Kombësi Shqiptare. Për ta kujtuar sot në Ditën e Lindjes, kemi zgjedhur katër poezi të tij, vlerësimin e Imzot Nolit si dhe shuarjen e tij përmes fragmentit të shkëputur nga libri i studiuesit Ilir Ikonomi“Faik Konica, Jeta ne Uashington”….

DRIT’ E SHPIRTIT TIM

Drit’ e Shpirtit t’im,

Ki pakëz besim:

Se pa ty s’roj dot,

Jeta është kot.

Unë i mjeri heq,

Zëmra më rënkon:

Si s’të vjen keq,

Pse më mundon?

FITOVA MOJ ZEMBËR

Fitova, fitova, fitova, fitova, moj zembër

Ah mos derth më lot ah mos derth më lot

Nga zgjedhë e dashurisë shpëtova sot.

I flaktë i verbër gjer sot un’ i gjori,

E desha diallushen lumi mënt më mori,

Remës marësisht i shkoj tani koha,

Zjarri i dashurisë mu shua shpëtova.

Kur buz’ e saj qeshte zembra ndizej ,

Vështronjam pshertinja nga malli dot s’flisnje,

Tani ësht’ i thyer zinxhiri mërzitshmë,

Që më mbante lidhur posi skllav të frikshm.

NJË TË DASHUR KUSH KA GJETUR

Një të dashur kush ka gjetur,

Q’është e besës dhe e drejtë

Le ta puthë le ta dojë,

Jetën le t’ja ëmbëlsojë,

Dhe me lule le t’ja shtrojë.

Po besnike që të jetë,

Në kafas duhet ta ketë,

Djallushet kur ndrojnë erë,

Ju pëlqen nga no njëherë,

Të shijojnë tjatër verë.

Kur veçan Hëna kadritë,

Miq, i hapni mirë sytë,

Se bandilli përgjon çastin,

Vogëloshes i jep rastin,

Hap edhe zbraz kafazin.

HELENA E TROJËS

Në Trojë, nga maja e një kullë të lartë
Helena e bardhë zgjat kryet dhe përgjon
Poshtë nën’ muret luftën që lufton

Menella syzi me Parin flokëartë…

Shikon buzëqeshur e me ballë të qartë
zjarrin që ka ndezur vetë dhe ëndërron
e stolisur si ditën që hipi në fron
Kur vajti nus’e re nga Amykla në Spartë.

Dhe në shesh Menella me Parin të tërbuar
Goditën me sulm për të mundur a për të vdekur
Gjëmojnë duke çuar zërin në qiell.

Gjaku u ka hyrë faqe dhe duar
Kordhë me kordhë hekuri me hekur
Përpiqen, tringëllojnë, shkëlqejnë në diell.

***

NOLI PER KONICEN

… E kam takuar Konicën për herë të parë më 1909. Ishte diçka që nuk kam për ta harruar kurrë. Më kishte shkruar nga Londra se do të vinte në Boston i veshur me kostum shqiptar. Ideja ishte që të dilte fotografia e tij në gazetë dhe të shfrytëzohej rasti për të propaganduar çështjen kombëtare shqiptare, e cila ka qenë pasioni i gjithë jetës së tij. Unë mbeta i shtangur. Si prift ortodoks i modës së vjetër, në atë kohë unë vetë mbaja një mjekër të gjatë të zezë, për të cilën më duhet të pranoj se nuk u pëlqente djemve të Bostonit. E merrja me mend se sa do të dëfreheshin ata djem po të më shihnin duke ecur me një burrë të veshur me fustanellën shqiptare. Ndonëse nuk kisha parë kurrë ndonjë fustanellë greke, një lloj fundi i balerinave. Unë isha i shkurtër e i bëshëm, Konica ishte i gjatë e i thatë, kështu që të dy do të dukeshim si Don Kishoti me Sanço Pançën të arratisur nga ndonjë cirk. Sa u habita këtë herë kur pashë se djemtë e Bostonit e harruan gjithçka lidhur me mjekrën time dhe thjesht zunë të shihnin Konicën me adhurim. Atëherë e kuptova se fustanella shqiptare nuk ishte fustanellë qesharake greke, por diçka që i ngjante kiltit të skocezëve dhe se i përshtatej shumë një burri të pashëm si Konica.

Meqë ra fjala, lexuesi mund ta gjejë në librin e Konicës ndryshimin ndërmjet kostumit grek dhe veshjes shqiptare: është e vërtetë se grekët e kanë përshtatur nga shqiptarët, por ata u përpoqën ta stërhollojnë sa që e bënë një veshje grash me aq sa mundën.

Veshja e Konicës nuk ishte e vetmja gjë që më habiti. Thjesht mbeta pa mend, kur ai nisi të më “mësonte” për çdo gjë në botë. Ishte njeri me kulturë të lartë. Gijom Apoliner, një shkrimtar dhe mik i tij, e ka quajtur “enciklopedi shëtitëse” që e fliste frëngjishten si një francez. Një shkrimtar tjetër, Zhyl lë Metrë, ka shkruar për të: “Ky i huaj që e shkruan kaq mirë gjuhën tonë”.

Si studiues i pasionuar i muzikës, Konica e adhuronte shumë Vagnerin. Një nga gjërat e para që bëri ai pasi u takuam, ishte të më tregonte për Vagnerin dhe operat e tij. Me këshillën e tij e pashë përherë të parë Parisfalin, kur u dha më 1910 në Boston. Në varrimin e tij, tridhjetë vjet më vonë, duke e ditur se sa shumë e donte Vagnerin, iu luta organistit të luante muzikën e Vagnerit nga kreu deri në fund.

Ka disa fakte që mungojnë në librin e papërfunduar të Konicës, fakte për Shqipërinë, që i kam mësuar prej tij. Për shembull, Konica flet për krenarinë e malësorëve shqiptarë. Zonja Durham e pranon këtë në librin e saj “Brenga e Ballkanit”. Kur përshkruan shpërndarjen e ndihmave në Maqedoni gjatë dhjetëvjeçarit të parë të shekullit të njëzetë, ajo na tregon se si gratë fshatare e rrethonin ditë e natë, duke i kërkuar ushqime dhe rroba. Ata vendoseshin rrotull shtëpisë ku banonte ajo dhe nuk largosheshin derisa të merrnin diçka. Edhe kur u shpjegoi se nuk kishte më asgjë për t’u dhënë, ato nuk shkuleshin. Kur zonja Durham vajti në Shqipëri, priste që t’i ndodhte njësoj. Për habinë e saj, askush nuk iu afrua për t’i kërkuar ndihmë.

Konica përmend edhe faktin se zonja Durham ka qenë një adhuruese e madhe e amvisës shqiptare. Ajo mendonte se vetëm amvisa holandeze mund të krahasohej me të për pastërtinë. Zonja Durham kishte të drejtë. Mjafton të shkosh për vizitë në shtëpitë e shqiptarëve në Shtetet e Bashkuara dhe mund ta shohësh dallimin ndërmjet amvisës shqiptare dhe shumë prej fqinjëve të saj që nuk janë shqiptare.

Një gjë që e ka lënë jashtë Konica është fakti që fqinjët ballkanas e italianë kanë shpifur se shqiptarët janë të egër e të pamëshirshëm. Zonja Durham na thotë se kjo nuk është e vërtetë. Ajo kishte parë fshatarët siçilianë se si i rrihnin pa mëshirë kuajt dhe gomerët, por kurrë nuk kishte qenë dëshmitare se si një shqiptar rrihte një kafshë. Unë e kam vënë re edhe vetë kur kam udhëtuar me kalë në Shqipëri. Sa herë vinim te ndonjë copë rrugë e vështirë, ishim të detyruar të zbrisnim dhe kafsharët gjithnjë përdornin fjalët përkdhelëse për t’u dhënë zemër kafshëve, si për shembull: “Hajde, vëlla. Ec, or bir; Nuk është dhe kaq e vështirë. Do ta kalojmë”.

Një shpifje tjetër e përhapur nga fqinjët tanë, është se shqiptarët qenkan njerëz që nuk u shtrohen ligjeve. E vërteta është krejt e kundërt. Ata u shumë më tepër se gjithë fqinjët e tyre. Statistikat e rajoneve të policisë në qytetet amerikane ku ka shqiptarë, dëshmojnë qartë se ata janë nga grupet më të mira ndër të gjithë të ardhurit e huaj. Përvoja ime e gjatë më ka vërtetuar se shqiptarët u binden ligjeve në shqipëri po ashtu siç u binden në Shtetet e Bashkuara. E keqja është se, kur fqinjët e Shqipërisë përpiqen të shkelin tërësinë e saj tokësore, atëherë shqiptarët “e paligj” ngrenë krye.

Kur përshkruan pamjet e bukura të Shqipërisë, Konica përmend shumë turistë të huaj që e kanë admiruar këte vend. Një emër, që megjithatë mungon, është ai i prozatorit, dramaturgut dhe kritikut muzikor francez, Roman Rolanit, i cili në njërin nga librat e vet flet për “kodrat e bukura të valëzuara të Shqipërisë”. Unë për vete i kam soditur nga maja e malit Tomor dhe nga kështjella e Krujës, kryeqyhteti i vjetër i Skënderbeut. Nuk kam parë gjithë jetën time gjë më të bukur.

Mjaft shtesa mund t’i bëhen kapitullit të Konicës për vetitë luftarake të shqiptarëve. Për shembull, kalorësit shqiptarë u bënë proverbialë në gjithë Europën pas vdekjes së Skënderbeut. Gjithë mbretërit dhe sundimtarët e Italisë, Francës, Britanisë së Madhe kanë marrë kalorës të lehtë shqiptarë për ushtritë e tyre. Konica më ka thënë një herë se në shekullin e shtatëmbëdhjetë, kur francezët kërkonin të lavdëronin një kalorës, shpreheshin: “E nget kalin si një shqiptar”.

Kemi disa dokumente italiane, që flasin për kalorësinë shqiptare dhe që na shpjegojnë se si Skënderbeu e shpëtoi mbretin Ferdinand të Napolit me kalorësinë e vet të lehtë. Sipas dëshmisë së historianëve bashkëkohës, Ferdinandi e kishte humbur davanë kur e braktisën banorët feudalë dhe u bashkuan me Rene Anzhuanë, që ishte rivali i tij francez dhe që pretendonte fronin e Napolit.

Dihet mirë se ushtritë mercenare të Rilindjes asnjëherë nuk bënë ndonjë betejë të vërtetë. Ata kujdeseshin jo për lavdinë ushtarake, por për pagat. Zakonisht krijohej një komitet i përbashkët i të dy ushtrive rivale dhe vendoste kush do të shpërblehej me fitoren. Për shembull, kur njëra nga ushtritë kundërshtare kishte epërsi të padyshimtë si numër, asaj i jepej fitorja pa e zgjatur shumë. Kur ushtritë ishin të barabarta nga numuri dhe komiteti nuk mund të merrte vesh se cila palë mund të fitonte, atëherë kurdisej një betejë e shtirë, në të cilën nuk dëmtohej ose nuk vritej askush, me përjashtim të ndonjë aksidenti. Por kjo manovër shërbente për të ndihmuar komitetin e përbashkët që të merrte një vendim.

Diçka e ngjashme ndodhi kur skënderbu zbriti në Itali me kalorësinë e vet të lehtë. Komandanti i ushtrisë kundërshtare konti Piçinino dhe Skënderbeu rregulluan një betejë të tillë të shtirë për të parë se cila nga të dy ushtritë do të kishte më shumë shanse për të marrë fitoren. Dy reparte të zgjedhura nga ushtria shqiptare dhe italiane bënë një paraqitje të kalorësisë dhe të aftësisë luftarake. Shqiptarët e fituan ndeshjen dhe kështu u mbyll gjithë kjo histori. Italianët asnjëherë më nuk e kundërshtuan epërsinë e kalorësisë shqiptare. Natyrisht, me turret ishte një pun krejt tjetër. Atëherë Skënderbeut i duhej të bënte beteja reale dhe të arrinte fitore reale. Turqve nuk u bënte përshtypje asnjë paradë.

Skënderbeu ka qenë, padyshim, një gjeneral i madh dhe ai meriton nderime të mëdha për kryqëzatën e tij heroike kundër turqve. Por ne nuk duhet të harrojmë se edhe ushtarët e tij meritojnë pjesën e tyre të nderit. Kryengritja shqiptare e viteve 1910 – 1912 kundër turqve tregoi se luftëtarët e çetave shqiptare ende e ruanin trimërinë dhe forcën e gjallë që kishin dëshmuar në kohët e vjetra në Skënderbeun. Vetëm për vetëm ata i mundën turqit, marshuan në Selanik dhe e detyruan qeverinë turke t’u jepte autonominë. Pas disa muajsh iu desh gjithë kombeve të Ballkanit që të bashkoheshin për t’i mundur po ata turq. Më 1920 atje u përsërit po ajo histori e përjetshme. Shqipërinë e kërcënonte copëtimi. Italia kishte pushtuar Vlorën dhe prapatokën e saj deri në Gjirokastër. Fqinjët e tjerë kërkonin copat e tyre sipas traktatit të fshehtë të vitit 1915. Vetëm një zë u ngrit për të kundërshtuar, ai i president Wilson. Por ai mjaftoi për të ngritur kombin. Malësorët shqiptarë të bregdetit jugor qenë të parët që u ngritën, pastaj i ndoqën edhe të tjerët. Brenda pak muajve italianët u hodhën në det dhe u detyruan ta linin Vlorën dhe rrethin e saj. Rreth njëzetë vjet më vonë, më 1940 grekët, pothuaj shtatë herë më të shumtë si numër sesa shqiptarët, nuk mundën ta përsëritnin këte marifet, ndonëse kishin mbështetjen e flotës angleze dhe të forcave ajrore angleze, që i penguan italianët të sillnin përforcime.

Tani disa fjalë për vendin e Konicës në historinë e Shqipërisë së sotme. Si mysliman dhe si përkrahës i një familjeje të vjetër aristokratësh nga Shqipëria e jugut, Konica kishte të gjitha mundësite që të fitonte poste të larta në Perandorinë Turke, ku Shqipëria bënte pjesë, që pas vdekjes së Skënderbeut. Në të vërtetë, shumë shqiptarë të tjerë gjatë shekujve ishin ngjitur në postet më të larta të Perandorisë Turke. Për shembull, kur Konica ishte i ri, Vezir i madh ose kryeministri i Perandorisë Turke ishte Ferid Pasha, një shqiptar nga Vlora.

Por kjo karrierë nuk e tërhiqte Konicën. Ai mendonte se misioni i tij ishte të luftonte për pavarësinë e Shqipërisë. Nga viti 1897 deri më 1912, dy nga pionierët më të shquar të pavarësisë së Shqipërisë kanë qenë Konica dhe Shahin Kolonja, botuesit e dy revistave shqiptare, që dolën jashtë: “Albania” dhe “Drita” përkatësisht.

Gjatë sundimit turk shqiptarët kishin harruar gjithçka për lavdinë e tyre të kaluar nën Skënderbeun. Konica ka qenë njeriu që e rizbuloi dhe e popullarizoi Skënderbeun e flamurin e tij, shqipen e zezë dy krenare në një fushë të kuqe. Ky flamur u bë simbol i pavarësisë kombëtare dhe më në fund u ngrit në Vlorë më 1912 nga Ismail Qemali kur Shqipëria u shpall shtet i pavarur.

Konica është quajtur si krijuesi i prozës moderne shqipe. Kur unë vendosa të bashkohesha me kryqëzatën për pavarësinë e Shqipërisë, e para gjë që më bëri përshtypje ishte mungesa e plotë e veprave letrare shqipe me vlera artistike. Por kur vajta në Egjipt më 1903, një atdhetar shqiptar, Spiro Dineja, më dha vëllimet e revistës “Albania” nga viti 1897 deri më 1903. I lexova të gjitha nga faqja e parë deri tek e fundit dhe atëherë e mësova se në shkrimet e Konicës ne e kishim atë që na duhej: letërsinë e mirë shqipe. Për më tepër, Konica zbuloi dhe popullarizoi shqiptarë të veprimtarisë letrare si Kristofordhi, Mitkoja, Fishta dhe Zako Çajupi. Me këshillën dhe udhëzimet e tij unë përktheva disa vepra nga Shekspiri, Ibseni, Edgar Alan Poeja dhe Don Kishotin e Servantesit. Të gjithë autorët shqiptarë që vijnë pas Konicës janë nxënësit e tij, duke përfshirë dhe shkruesin e këtyre radhëve.

***

ILIR IKONOMI: SHUARJA E KOLOSIT

Faik Konica ndërroi jetë në Washington me 15 Dhjetor 1942. Ja si e ka përshkruar fundin e kolosit, gazetari dhe studiuesi Ilir Ikonomi në librin e tij “Faik Konica, Jeta ne Uashington”:Ishte e hënë, ora 5 pasdite e datës 14 dhjetor(1942), kur Faiku pësoi papritur hemoragji cerebrale. Hattie, që i kishte shërbyer prej vitesh, e gjeti të rrëzuar në hapësirën e ngushtë të banjës dhe e ndihmoi të shkonte në shtrat. Faiku kërkoi të telefonohej sekretarja dhe ajo arriti pas 30 minutash.

Charlotte ishte një grua e përpiktë dhe e sjellshme dhe Faiku i besonte ashtu si vetes së tij. I tha se kishte një dhimbje të fortë në sy dhe Charlotte propozoi të thërrisnin mjekun, Robert Oden.

Megjithë kundërshtimet e Faikut, mjeku u thirr. Dr. Oden, ndër më të njohurit e Uashingtonit dhe mik i vjetër i Faikut, e kuronte nga hipertensioni kronik prej 14 vjetësh. Dr. Oden i mati tensionin. Aparati tregonte 250/140 dhe mjeku tha se Faiku ishte në rrezik prandaj duhet të merrej një infermiere ose të dërgohej në spital. Në atë kohë hipertensioni nuk njihej mirë si sëmundje, por as Faiku nuk i dëgjonte këshillat e mjekut dhe nuk mbante dietë. Veç kësaj, pinte deri në tre paketa cigare në ditë.

Charlotte vendosi ta kalonte natën në apartament. Vonë në mbrëmje Faiku e thirri nja dy herë, pastaj kërkoi ujë. Para mesnate, kur Charlotte kishte filluar t’i shkruante një letër të shoqit, i cili shërbente në Forcën Ajrore, vuri re se Faiku kishte vështirësi në frymëmarrje por nuk dukej dhe aq keq. Sekretarja shkoi të marrë një sy gjumë në divanin e dhomës së ndënjes dhe u zgjua në 5 të mëngjesit. Ai dukej se flinte i pabezdisur, i shtrirë në kurriz me krahun e majtë nën kokë.

Nga ora 8, Charlotte shkoi ta shohë përsëri. Ai nuk kishte lëvizur fare dhe sytë i kishte paksa të hapur dhe të përhumbur. I telefonoi Dr. Odenit, i cili e udhëzoi t’i prekte dorën. Ajo ishte e ftohtë dhe e sertë. E kuptoi se Faiku ishte shuar.

Marre nga: Ilir Ikonomi “Faik Konica, Jeta ne Uashington”…(Dielli 15 Dhjetor 2016)