Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

SHQIPTARËT NË JAPONI DHE BETEJA E SHTETIT AZIATIK NDAJ COVID-19

by

Erjol Muharrem, inxhinjer në Tokio, Japoni, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, shtetin Japonez në betejën ndaj Covid-19. Me Erjol Muharrem bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.

JAPONIA NË BETEJËN PËRBALLË COVID-19

Në fakt të them të drejtën Japonia ishte një nga vendet që mori masa shumë me vonesë ndërkohe që e gjithë bota po mbyllej disa javë përpara se shteti japonez të merrte masa për gjendjen që tashme ishte e qartë një rrezik për te gjithë. Edhe pse Japonia ndodhet afër Koresë dhe Kinës që arritën shumë shifra të larta infektimi, në fillim të infektuarit ishin në anijen Diamond Princess, edhe tani që flasim Japonia ka nivelin më të ulët të infektuarave dhe vdekjet të shkaktuara nga virusi covid se çdo vend tjetër i zhvilluar si Britania e Madhe apo dhe Amerika. Shifrat në Japoni tregojnë për një raport 40 herë më pak se USA dhe 70 herë më pak se UK. Japonia është një nga vendet që ka shumë fatkeqësi natyrore rregullisht nga tërmete tsunami, përmbytje etje dhe gjithmonë ka patur shumë dëme ekonomike dhe njerëzore por gjithmonë ka qenë në gjëndje të përballoje dhe të jetë gati në raste të tilla. Për sa i përket gjendjes se virusit si të gjithë ishin të pa përgatitur dhe disa masa në fillim ishin amatoreske si shpërndarja e 2 maskave për familje që u bë dhe nam për kryeministrin Abe që u quajt ABE MASK. Pavarësisht gabimeve qeveria japoneze premtoi të ndihmojë familjet duke dhënë 100,000 yen ekuivalent rreth 1000 dollarë për çdo njeri gjithashtu duke përgatitur paketa ndihmuese për bizneset. Dhe një nga arsyet pse Japonia nuk mundi të vepronte menjëherë është sepse shteti nuk mund të mbyllë popullin brenda me detyrim siç bënë shumë vende në botë për shkak të një ligji pas luftës së dytë botërore lidhur me të drejtat e njeriut. Por edhe si shteti  mikpritës i lojërave olimpike, për qeverinë ishte vendim shumë i vështirë për ti anuluar këtë vit.

SHIFRAT SPECIFIKE NË JAPONI

Arsyeja pse Japonia ka një nivel të ulët infektimi është sepse njerëzit këtu kanë një kulturë lidhur me përdorimin e maskave por dhe prekja fizike përqafime apo takime. Përdorimi i maskave kryesisht në Japoni përdoret nga njerëzit që janë të sëmurë që mos infektojë të afërmit apo dhe bashkëpunëtorët në zyrë flasim përpara se të ndodhte shpërthimi i COVID19. Shumë kompani po marrin masa për të mos lejuar shpërndarjen e virusit si përgatitje e alkoolit në çdo hyrje të biznesit apo dyqan, matja e temperaturës dhe maskat edhe pse duken masa të thjeshtë besoj ndihmon në uljen e rrezikun e infektimit të popullatës prej Covid-19. Deri më tani nuk ka ndonjë lajm zyrtar për sa i përket ndonjë metode specifike për të luftuar virusin në Japoni, e vetmja mënyre që tani shoh është që njerëzit të jenë më sensibilizues dhe të kujdesshëm në maksimum. Rreth vështirësisë se pse Bota po has vështirësi në gjentjen e vaksinës për virusin mund të aludoj se mund të ndoshta dikush ka planifikuar dhe të mbikëqyrë deri ku njeriu mund të shkojë, kë komb do zërë paniku më shumë ose vaksina ekziston por dikush po përfiton nga kjo situatë. Përveç një beteje mjeksore, do thoja se po bëhet ehd enjë gara për para. Japonia gjithmonë ka përballuar vështirësi të mëdha dhe situata në të cilën ndodhemi është një nga ato situata që jam i sigurtë që çdo gjë do rregullohet dhe e ardhmja e Japonisë do jetë e sigurtë. Bota do ta marrë shumë shpejt veten.

SHQIPTARËT DHE MODELI JAPONEZ I LUFTËS NDAJ COVID-19

Modeli i Japonisë për të luftuar virusin nuk është një model që mund të kopjohet besoj, sepse është në kulturën dhe traditën e japonezëve të sensibilizohen dhe të respektojnë ligjet apo dhe njëri-tjetrin. Gjithashtu disa kompani përfshirë dhe kompaninë ku jam unë ka filluar një model me staf të reduktuar dhe prerje rroge prej 10% në rastet kur nuk shkojnë personeli në punë. Për momenti nuk ka vende specifike për të bërë testin e virusit përveç spitaleve dhe aeroporteve në pikat hyrëse dhe dalëse të shtetit. Fatmirësisht nuk kam dëgjuar për personat shqiptarë që jetojnë në Tokio të jenë infektuar apo të kemi pasur humbje jete. Është një lajm i mirë për shqiptarët e paktë që jetojnë e punojnë në Japoni. Me keqardhje them se dhe Ambasada nuk ka bërë asgjë në lidhje me ndonjë mesazh sensibilizimi apo ndonjë ndihmë specifike në lidhje me komunitetin tonë. Aktiviteti diplomatik ka qenë i vakët.

MESAZH SENSIBILIZUES PËR LEXUESIT E DIELLIT DHE DIASPORËN NË USA

Diaspora në Amerikë ka qenë gjithmonë model frymëzimi për shqiptarët në shtetet e tjera. Dielli dhe Vatra janë institucione shqiptarie të kristaltë. Sot gjendemi globalisht në situatë të vështirë. Uroj të gjithë shqiptarët kudo ndodhen, jetojnë, punojnë e studjojnë jahstë vëndit që ta kalojnë pa probleme këtë situatë të jahstëzakonshme. Ne jemi mësuar me vuajtje e vëhstirësi si komb. Do tja dalim. Për të gjithë shqiptarët ku do që jeni besoj që ne kemi kaluar shumë vështirësi në vendin tonë Shqipëri por gjithmonë kemi zjarr dhe fuqi në zemrat tona për të qenë të suksesshëm dhe për të përballuar çdo vështirësi. Pas këti jmomenti na pret një e ardhme më e mirë. Kjo është një nga ato situata ku jemi të gjithë në vështirësi dhe duhet të respektojmë dhe të jemi më të mirëkuptueshëm dhe më të dashur kundrejt të tjerëve. Ju uroj të gjithëve shëndet dhe mos u dorëzoni, do e kalojmë te gjithë s’bashku këtë vështirësi. Me kujdes dhe sakrificë do ta kalojmë këtë të keqe kërcënuese. Zoti  i bekoftë shqiptarët kudo gjenden.

SHQIPTARËT NË KINË DHE BETEJA E SHTETIT AZIATIK NDAJ COVID-19

by

Edison Myrteza, Gazetar, Freelance, Kryeredaktor i multimedias online www.hermesnews.al, Pekin, Kinë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, gjëndjen e pandemisë globale në shtetin e Kinës, modelin që ndoqi shteti aziatik në luftën ndaj Covid-19 dhe analizon shqiptarët në Kinë. Me gazetarin Edison Myrteza bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.

COVID-19, ÇFARË PO NDODH NË KINË?

Situata aktuale në Kinë tashmë nuk është më aspak shqetësuese. Mund të them se është njëri nga vendet më të sigurt nga Covid-19. Pas luftës dhe punës së madhe të bërë nga të gjithë, “qeveria, mjekë, infermierë dhe gjithëkush”, tashmë këtu jeta është kthyer në normalitetin e saj të mëparshëm. Madje, edhe Wuhani i cili para disa muajsh ishte epiqendra e virusit, është kthyer në “qytetin më të pastër dhe më të sigurt” për banorët nga virusi. Edhe rastet më të fundit të zbuluara këtu në Pekin, kanë qenë sporadike dhe nuk ka patur asgjë për alarm. Disa persona të infektuar në një treg të madh në jug të Pekinit, të cilët u izoluan, tashmë nuk janë më aspak rrezik për banorët e kryeqytetit. Unë jam jashtë çdo ditë dhe e shoh me sytë e mi që jeta në Pekin është më e jetueshme se kurrë. Pothuajse që prej disa ditësh, Pekini ka regjistruar “zero” numrin e të infektuarve, ndërkohë që pacientët që ndodhen nëpër spitale janë duke u shëruar dita-ditës.

VAKSINA NË FAZËN E TRETË TË TESTIMIT

Është e vërtetë që gjetja e vaksinës është e vështirë. Duke qenë se Covid-19 është një virus fare i ri, duhet që të krijohet një vaksinë “totalisht e re” për ta luftuar. Shumë vende janë vënë në garë se kush do ta prodhojë e para, por thjesht janë deklarata pa asnjë rezultat. Aktualisht, Kina ka ngritur laboratorin më të madh të prodhimit të vaksinave në botë “Sinovac” dhe deri tani, është arritur me sukses testimi i fazës së tretë klinike i vaksinës. Por duhet edhe pak kohë që gjithçka të përfundojë dhe vaksina të jetë gati. Fundi i këtij viti “mbase” do ta gjejë vaksinën gati. Sa për të ardhmen, Kina mesa shoh nuk ka ndonjë problem. Jeta është si më parë, ku pavarësisht se virusi la pasoja dhe gjurmët e tij, ashtu si edhe viruset e tjera të mëparshme, edhe kjo ka për të kaluar. Përsa i përket medikamenteve, këtu preferohen më tepër ato të TCM “Traditional Chinese Medicine” si dhe përzjerje e ndonje medikamenti të huaj, por më tepër kinezet. “Kush ka arritur në fazën e fundit të goditjes nga virusi, nuk mund të bëhet më asgjë, ndërkohë që medikamentet dhe eksperimentet me vaksinën po përdoren hapur për ata që janë ende të sëmurë”, kanë deklaruar ekspertët.

SHQIPTARËT NË KINË

Këtu në Kinë nuk është se kemi ndonjë komunitet zyrtar siç janë ato në SHBA, Kanada, Greqi, Itali dhe kudo tjetër. Jemi shumë herë më pak se ata që përmenda. Por kemi një komunitet të vogël “jo zyrtar”, me të cilin jemi në kontakt çdo kohë nëpërmjet rrjeteve sociale kineze. Flasim çdo ditë se ku ndodhemi, çfarë bëjmë, si ka ndryshuar jeta jonë gjatë dhe pas pandemisë, çfarë informacionesh na duhen për punën, lëvizjet, ndihma që i japim njëri-tjetrit, etje. Takohemi herë pas here dhe jo vetëm për festa, por kur kemi dëshirë. Festojmë festën kombëtare “pa patur asnjë lidhje me Ambasadën e Shqipërisë në Pekin”. Pra, jemi në kontakt aq sa jemi jo vetëm në Pekin, por kudo në Kinë. Nuk ka një shifër të saktë të shqiptarëve që jetojnë këtu në Kinë, pasi një pjesë e tyre janë të përkohshëm. Nuk ka një “database” në institucionin e ambasadës për të regjistruar shqiptarët dhe të shihet sa janë “përafërsisht”. Mendohet se mund të jenë mbi 500, por nuk është shifër zyrtare. Për fat të mirë, nuk ka patur “nga informacioni i deritanishëm”, asnjë shqiptar të infektuar ose sëmurë me Covid këtu në Kinë dhe kjo është gjë shumë pozitive.

MODELI KINEZ NË LUFTËN NDAJ COVID-19

U diskutua shumë ky model. U tha se ishte shumë i rreptë, gati-gati i papranueshëm, por në raste të tilla epidemish, specialistët më të mirë të vendit morrën vendime të vështira, shumë ekstreme, por që sollën rezultate të shkëlqyera. Për mua ishte shumë i suksesshëm. Kur infektoheshin me qindra dhe viktimat ishin të shumtë, Kina bllokoi gjithçka. Nuk la njeri në rrugë, mbylli dhe gjunjëzoi ekonominë, masa jashtë mase strikte. Për rreth 20 apo më tepër të infektuar u futën qytete të tëra në izolim. Kina u godit rëndë e para, por doli po e para e suksesshme nga kjo pandemi. Unë jam vetë një dëshmi e gjallë e asaj që ndodhi, duke e përjetuar dhe e parë me sytë e mi këtë pandemi.

MESAZHI PËR LEXUESIT E DIELLIT DHE DIASPORËN NË USA

Shumë prej njerëzve “përfshi edhe shqiptarët”, qeshin dhe janë të inatosur se “u mbyllën brenda dhe po vuajnë”. Sigurisht, në rast lufte dhe epidemish, merren masa ekstreme. Madje, kanë qenë të shumtë ata që kanë thënë se “me raki dhe alkool do t’ia dalim”. Për ju të gjithë lexues dhe për ju të dashur bashkëkombas kudo që ndodheni, Covid-19 është një virus që shkatërroi dhe vuri në sprovë jetën tonë. Është virus mëse i vërtetë. Mos bëni të fortin duke u përballur sepse do të dështoni dhe vini jetën tuaj dhe të të dashurve tuaj në rrezik. Të lash duart sa herë vjen nga jashtë apo të mbash një maskë në fytyrë, janë procese fare të lehta, të cilat me kaq pak, të shpëtojnë jetën.

Marrëzia e radhës e “Rilindjes”- Shëmbet Shkolla Amerikane

by

-Shëmbet shkolla bujqësore amerikane “Charles Telford Erickson”/

Nga: Mal Berisha/

E themeluar me 20.09.1925, ajo bashkë me Shkollën Teknike “Harry Fultz”, ishte dëshmia e parë e Investimeve Amerikane në Shqipëri dhe vatra e edukimit të mijëra agronomëve, veterinerëve, zooteknikëve dhe speciaistëve të bujqësisë shqiptare;

Themelet e saj ishin ndërtuar me një donacion prej 10.000 dollarësh të dhënë nga Presidenti i 31- të amerikan, Herbert Hoover;

Më 1925 shkolla quhej Instituti Shqiptaro – Amerikan, deri më 1939; Më pas Teknikumi Bujqësor “Ylli i Kuq”; Në vitin 2012 mori emrin Shkolla Profesionale “Charles Telford Erickson”.

Enver Hoxha në librin e tij “Rreziku Anglo – Amerikan për Shqipërinë” kishte deklaruar: “Kurrë nuk do të shkelin më këtu armiq të Shqipërisë siç ka bërë Charles Telford Erickson”, pra themeluesi i kësaj shkolle.

Herë pas here shkoi dhe vizitoi shkollën Bujqësore “Charles Telford Erickson”, në Golem, pasi më duket sikur aty gjej gjurmët e lëna nga një njeri që e deshi Shqipërinë me gjithë forcën e shpirtit, duke bërë sakrificat më të mëdha deri në humbjen e një fëmije dhe të bashkëshortes. Këto ditë korriku ndërkohë që isha me pushime në Qerret, mendova të shkoja edhe një herë, veç të tjerash,  të bëja edhe një donacion me librat që kam shkruar për këtë shkollë.  Ajo çfarë pashë aty, më tmerroi.

Rrënimi i trashëgimisë tonë Shqiptaro – Amerikane

Në vijim të shkatërrimit të trashëgimisë perëndimore dhe të akteve vandaliste, këto ditë është shembur simboli i parë i mardhënjeve Shqiptaro – Amerikane:  Instituti Bujqësor Amerikan i Kavajës, i themeluar me datën 20 Shtator 1925. Ky akt është kryer në kohë Pandemie, në shkelje të çdo ligji dhe rregulli dhe në heshtje të plotë, jashtë syve të publikut, fshehurazi dhe për interesa të mafias së ndërtimit, pranë qeverisë.

Kujdesi i Legatës Amerikane në Tiranë për atë  shkollë:

Më 28 Korrik 1922 në Tiranë pat filluar punën Legata Amerikane. Ministri i parë amerikan ishte Ulyses Grand – Smith. Në stafin e tij bënin pjesë Rodgers, J. Donals,  sekretar i Parë,  Minor Georg dhe Charles Telford Erickson, zyrtar të legatës, ndërsa nga stafi lokal ishte Kol Kuqali, i cili u pushkatua në vitin 1947 nga rregjimi i Enver Hoxhës.

Hapja e Legatës  Amerikane  u prit me gëzim të madh si  rrjedhojë e një simpatie të madhe që ishte krijuar në Shqipëri për Amerikën, për shkak të mbrojtjes që Presidenti Wilson i bëri Shqipërisë në Konferencën e Paqës në Paris, 1919. Nga ana tjetër shqiptarët kishin arritur të fitonin simpatinë e Amerikës nëpërmjet të Federatës Pan – Shqiptare, “VATRA”.

Ishte VATRA që e kishte dërguar pranë delegacionit shqiptar të drejtuar nga Turkhan Pasha në Konferencën e Paqës në Paris, misionarin e shquar dhe mikun e jashtëzakonëshëm të Shqipërisë, Charles Telford Erickson, një diplomat të cilit i takoi edhe nderi që të merrej me hapjen e Legatës Amerikane në Tiranë, në vitin 1922-1923.

Kush ishte Charles Telford Erickson:        

Për herë të parë, Erickson erdhi në Shqipëri bashkë me të shoqen Carry – in dhe tre fëmijë, në vitin 1908 dhe qëndroi deri në vitin1937, herë në Shqipëri dhe herë jashtë saj, por pa reshtur së punuari për vendin tonë, gjë që e bëri edhe pas largimit, deri sa vdiq në moshën 99 vjeçare, në vitin 1966. Ai jetoi pak kohë në Korçë dhe më pas një vit në Tiranë, 1908 – 1909. Që aty u dëbua prej turqëve dhe u vendos në Elbasan, 1909 – 1912, ku hapi një shkollë shqipe. Aty u shtua me dy vajza por i vdiq djali i madh. Në vitin 1912 pushtuesit serbë e arrestuan në Durrës dhe e dëbuan  si  armik i Serbisë dhe mik i shqiptarëve. Në vitin 1913, u kthye në Shqipëri si korrespendent i revistës angleze “The Economist” ku shkruajti një seri artikujsh për Shqipërinë dhe Kosovën.  Erickson iu përgjigj  ftesës së “VATRËS” për t’ju bashkëngjitur delegacionit shqiptar që mori pjesë në Konferencën e Paqes në Paris, në vitin1919.

Historia e mbrojtjes së Shqipërisë nga Presidenti i 28-të amerikan, Woodrow Wilson në Konferencën e Paqës në Paris, është e lidhur plotësisht me veprën e Erickson-it pasi ai për 15 ditë rresht e “bombardoi” Presidentin Wilson me letra, duke i shpjeguar se kush janë shqiptarët, ndërsa i tregon edhe për lakmitë e fqinjëve tanë në ato kohëra. Me 24 Prill 1919, Wilson lëshon deklaratë në mbrojtje të Shqipërisë.

Më 20 Shtator 1925 Erickson inaguron Institutin Shqiptaro –  Amerikan të Bujqësisë, në Golem të Kavajës. Ai sjell mësues nga Amerika dhe e drejton shkollën për vite të tëra.

Në vitin 1931, për kontributin e vyer që kishte dhënë ndaj Shqipërisë, Mbreti Zog i I – rë e dekoron me Urdhrin e Kalorësit të Skënderbeut. Erickson pasi largohet nga Shqipëria u caktua nga VATRA si vëzhgues në Konferencën Themeluese të Kombeve të Bashkuara, në San Francisko, në vitin 1945. Më pas ai shkruan pesë libra nën një titull të përbashkët: “Shqipëria – Enigma e Ballkanit” të cilat mbetën të pabotuara në fondin e tij, në Yale University Divinity Library, në Hartford, Connecticut, në Amerikë. Autori i këtij shkrimi ka patur nderin t’i zbulojë, t’i përkthejë, dhe t’i botojë në një libër tre volumesh në vitin 2012.

Midis tërë këtyre gjërave që ai bëri për vendin tonë ishte hapja e asaj shkolle  si dhe një shkollë tjetër për vajza, në Kavajë.

Një histori e shkurtër e Shkollës “Charles Telford Erickson” në Golem, Kavajë.

Themeluesi i kësaj shkolle ka patur miqësi me Fan Nolin. Ty dy kishin ardhur në Shqipëri nga Amerika dhe të dy pajtoheshin se arsimimi në Shqipëri mbetej me të vërtetë prapa asaj çfarë kishin bërë vendet e tjera ballkanike.

Më 15 nëntor 1921, Fan Noli, në postin e Ministrit të Jashtëm,  i kërkoi Erickson-it të paraqiste me shkrim një propozim, ku të përqendrohej në ato zona ku arsimi shqiptar duhej të luante një rol kryesor në shoqëri. Disa ditë më vonë, ai bashkë me Ali Cungun, i paraqitën qeverisë shqiptare propozimin për ndërtimin e shkollës së Kavajës.  Më 16 Tetor 1922 qeveria shqiptare i komunikoi Erickson-it se në përgjithësi ata e miratonin idenë e tij për një Kolegj Bujqësor, megjithëse, siç theksohej, qeveria ende nuk ishte në situatë të përshtatshme financiare.

Meqë financimet për këtë projekt do të vinin nga ShBA-ja, Erickson-i i kërkoi qeverisë t’i jepte ndonjë zonë që ishte në pronësi të shtetit, ku të ngrihej Kolegji Kombëtar i Bujqësisë, me një fermë model dhe stacion eksperimental pranë tij.

Me datën 8 Mars 1922, Kryeministri i kohës, Ahmet Zogu, e informoi Erickson-in se atij i lejohej të zgjidhte nga një listë prej tetë ose dhjetë fermash më të mira në pronësi të shtetit, për ta ngritur shkollën. Më 4 korrik 1922, Erickson-i u njoftua se qeveria i kishte dhënë lejen për tokën e Kavajës. Më 28 maj 1923, Parlamenti Shqiptar i dha miratimin përfundimtar projektit të Erickson-it. Në veçanti, Erickson-i i ishte mirënjohës përpjekjeve personale të Ahmet Zogut, i cili, që në fillim, kuptoi ndikimin potencial që do të kishte projekti i tij.

Erickson-i u nis për mbledhje fondesh në Shtetet e Bashkuara, por Zogu i kërkoi atij që të themelonte edhe një shkollë vajzash, sepse, sipas tij, “në qoftë se Shqipëria donte të kishte sukses në proçesin e ndërtimit të shtetit, edhe gratë duhej të ndihmonin me kontributin dhe përpjekjet e tyre.”

Më 4 shkurt 1924, Erickson-i i dërgoi kolonelit Ernest T. Bisknell një letër dhe një kopje bashkëngjitur, të memorandumit mbi shkollën, në të cilën i shpjegonte qeverisë amerikane se qeveria shqiptare e kishte caktuar atë të themelonte Shkollën Amerikane – Shqiptare të Bujqësisë, e cila do të mbështetej financiarisht prej një Bordi Amerikan të besuarish. Erickson-i u vu në kontakt me Herbert Hoover-in, në atë kohë Sekretar i Shtetit për Tregtinë, i cili më vonë u bë President i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Më 9 shkurt të vitit 1924, Erickson-i, në një letër që i dërgonte Hoover-it theksonte se nevoja më e madhe e menjëhershme e Shqipërisë ishte modernizimi i bujqësisë së saj.   Erickson-i i shkruan me aq dhimbje dhe simpati për shqiptarët, sa askush tjetër nuk kishte bërë:

“Shqiptarët janë njerëz të tillë që më mirë vdesin sesa të kërkojnë, më mirë mbarojnë në dëshpërimin e vet, sesa të qahen… ata janë një popull tragjik, por një racë heroike”.

Departamenti i Shtetit, më 11 shkurt 1924, e miratoi hapjen e shkollës. Në të thuhej:

“…Projekti i z. Erickson për themelimin e një shkolle për mësimdhënien në fushën e bujqësisë dhe tregtisë në Shqipëri ka miratimin tonë që buron nga zemra.”  

Duke qenë plotësisht i kënaqur me raportin e lëshuar nga Departamenti i Shtetit, Herbert Hoover vendosi t’i jepte mbështetjen e tij këtij projekti, duke dhënë një donacion prej 10.000 dollarësh, nga llogaria e tij personale, në kushte anonime, me kusht që brenda një viti, Erickson-i të mblidhte edhe një shtesë prej 100.000 dollarësh të tjerë për shkollën.

Erickson-i mblodhi 350.000 dollarë, erdhi dhe  e ndërtoi shkollën bujqësore. Ajo ishte shkolla më e organizuar në Shqipëri dhe njëra prej tre shkollave të huaja të cilat Mbreti Zog nuk i mbylli gjatë “Reformës Ivanaj”, në vitin 1933, për shkak të frymës kombëtare që kishte zbatuar Erickson- i dhe stafi i tij.

Pas ardhjes në fuqi të komunistëve, emri i amerikanëve u zhduk nga faqja e dheut, ndërsa emri  i Erickson – it u ndalua me urdhër të diktatorit. Shkolla e vijoi punën, tanimë nën emërtimin komunist: “Ylli i Kuq”.

Në vitin 2012, me rastin e promovimit të librit historik: “Ch.T.Erickson – Një Amerikan që i kushtoi jetën Shqipërisë”, arrita të sillja në Shqipëri, mbesën e Erickson- it, Mery Morris, nipat e tij, Paul Erickson, i riu, dhe Donald Jonson i biri i Grace Erickson, e lindur në Shqipëri në vitin 1913. Me atë rast, Ministria e Arsmit e emëroi shkollën:

Shkolla Bujqësore “Charles Telford Erickson”.

Sot në hyrjen kryesore të kompleksit shkollor është vënë një tabelë me inicialet:

“Republika e Shqipërisë, M.M.S.R., SHKOLLA PROFESIONALE “Charles Telford Erickson”  Golem Kavajë, 20.09.1925. Ndërsa në hyrjen e shkollës së re ajo mban iniciale të tjera me të njejtën titull: M.A.SH.

Një investim shumë i mirë i Fondit të Zhvillimit ka sjellë ndërtimin e një shkollë të re, brenda këtij kompleksi bujqësor. Por toka e shkollës është tkurrur prej ndërtimeve agresive duke mos iu lënë vend nxënësve as për fiskulturë e jo më për parcela eksperimentale.

Ndërtesa 95 vjeçare e Shkollës Profesionale “Charles Telford Erickson, pëson fatin e Teatrit Kombëtar

Ndërtesa e vjetër,  e ndërtuar nga amerikanët, ishte në gjendje shumë të mirë dhe u kthye në konvikt. Ajo mbarte jo vetëm vlera përdorimi por më shumë se aq edhe vlera historike. Natyrsht që mosha 95 vjeçare e ndërtesës mund të ketë kërkuar riparime dhe mirëmbajtje. Por në vazhdën e tendencës dhe joshjes së papërmbajtshme për të zhdukur çdo gjë nga tradita jonë përendimore, “Rilindja” vendosi t’i rezervojë edhe asaj shkolle fatin e Teatrit Kombëtar.

Momenti ishte ideal: Pandemia dhe zona disi jashtë syve dhe vemëndjes së njerëzve. Kështu u plotësua edhe një kërkesë e mafias së ndërtimit nëpërmjet të zyrtarëve të korruptuar të lidhur me të.

Shembja e asaj ndërtese përbën një atak të turpshëm ndaj historisë së mardhënjeve tona me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ajo shkon në një vijë me atë që Enver Hoxha pati thënë për Erickson-in.

Dua të kujtoj këtu fjalën e Ambasadorit Amerikan Herman Bernstein, mbajtur tek ajo shkollë me rastin e inagurimit të një shtese, me datën 2 Prill 1933: Ai midis tjerash thotë:

“Unë jam posaçërisht i lumtur të shoh këtë kontribut të çmuar  të ndihmës bujare të ardhur nga Amerika e të sjellur këtu në këtë vend të vogël buzë Adriatikut, me njerëz të lashtë, e përsëri të rinj. Fondacioni që ka mbledhur fonde për këtë shkollë iu ka zgjatur dorën vëllazërore të bashkëpunimit me dëshirën e mirë dhe mirëkuptimin e ndërsjelltë, larg nga çfarëdo motivi egoist apo agjende të fshehtë.”

Nuk e di nëse stafi i sotëm i Ambasadës Amerikane është njohur me këtë akt vandal – anti – amerikan të autoriteteve të sotme shqiptare, por natyrisht që ajo do të njoftohet edhe në rrugë formale edhe nëpërmjet të këtij shkrimi.

Ndërkohë, organet e Prokurorisë duhet të fillojnë menjëherë hetimin: Kush e prishi, kush e vlerësoi se duhej prishur, përse është prishur pa asnjë njoftim, a është njoftuar Ambasada Amerikane e cila ka patur dhe duhet të ketë shumë interes për këtë simbol të Amerikës në Shqipëri?

Nga të dhënat e para mua më rezulton se shkolla është prishur, veç tjerash sepse:

1 – Strehimi i studentëve i ka kaluar një firme private e lidhur me qeverinë, e cila ka një hotel aty afër, e që përfiton  para korruptive  nga buxheti i shtetit;

2.- Një ndërtues i fuqishëm do të ndërtojë aty me lejet e agjensive qeveritare, në një nga zonat më piktoreske të bregdetit tonë.

3.- Agjensia e ALUIZM – it, si vegël e Rilindjes anti perëndim,  ka një interes të veçantë në shkatërrimin e kësaj vepre të trashëgimisë tonë kulturore dhe politike, në përmbushje të agjendës rilindase alla Teatri Kombëtar.

95 vjet Histori Shqiptaro – Amerikane tani gjenden nën rrënojat e “Rilindjes”.

O Zot në çfarë kohe po jetojmë!

NEW YORKU DREJTË ÇLIRIMIT PËRFUNDIMTAR PREJ COVID-19

by

Dr. Sulejam Çelaj, drejtor i pavionit të kardiologjisë në spitalin St. Barnabas në Bronx- New York, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, për përballjen me COVID-19. Me Dr. Sulejam Çelaj bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.

NEW YORKU PËRBALLË PANDEMISË COVID-19

Në ditët e stome fatbardhësisht po shohim një rënie drastike të pacientëve të rinj që diagnostifikohen me covid. Nuk kemi pacientë të rinj, është një fat i madh që një metropol milionësh të ketë një rënie kaq të theksuar. Shifrat tregojnë për një rënie të infektimeve drastike dhe fataliteteve. Ky është një virus i ri dhe është shumë e vështirë për ta kuptuar sjelljen e tij. Mjekët në media po nxitojnë të bëjnë deklarata dhe të arrrijnë në përfundime pasi po flasin me supozime, hamendësime, ide, pa asnjë bazë apo fakt shkencor. Duhet të jemi tepër të kujdesshëm me deklaratat sidomos në këtë periudhë ku rreziku i dizinformimit është shumë i madh. Informimi jo i saktë shkakton panik të madh te publiku. Duhet të jemi shumë të matur në çdo konstatim. Kjo virozë ka pas kulmin dhe ka arrit zbritjen tashmë. Për mënyrën sesi po përhapet në metropole të tjera amerikane dëshmon për natyrën tejet specifike të këtij virusi i cili po përhapet në kohë të nxehtë, kohë në të cilën nuk përhapen viruset e tjera. Ky është një tregues shumë interesant dhe delikat për vazhdimin e pandemisë. Shfaqja dhe ecuria e virusit në Neë York ishte në formë piramide. Unë besoj fort se tashmë e kemi kaluar.

VIRUSI KA NDRYSHUAR MODELIN E TË JETUARIT

Është e padiskutueshme që pandemia ka ndryshuar edhe sjelljen tonë, jetën tonë dhe mbi të gjitha konceptin për tjetrin, konceptin për botën, për besimin dhe për veten. U bë distancim fizik dhe social. Njerëzit u frikësuan dhe nuk komunikojnë më si më parë. Nuk janë më si më parë. Bota ka ndryshuar në mënyrë të paprecedentë. Në luftëra njerëzit dhe shtetasit amerikanë kanë punuar, jeta ka vazhduar, nuk ka pasur këtë bllokim radikal botëror. Sot jeta është në një bllokim total. Nuk ka lëvizur asgjë prej muajsh. Gjithçka e reduktuar dhe asnjëherë si më përpara. Pasoja e parë e rëndë për njerëzit, shoqërinë dhe shtetin është pasoja ekonomike. Virusi solli një dërrmim ekonomik, psikologjik i paiamgjinueshëm. Secilit nga ne i mungon jeta sociale dhe mënyra e të jetuarit si përpara pandemisë. S’ka komunikim, s’ka informim, s’ka debat. Jemi në një situatë të paimagjinueshme. Në të ardhmen pasojat e krizës do të jenë të pallogaritshme. Qyteti i Neë Yorkut shpëtoi dhe u çlirua se njerëzit u larguan nga qyteti dhe ikën në shtete apo rezidenca të dyta apo të treta. Kjo uli kontaktet dhe dendësinë e popullsisë. Shifrat kanë treguar se kanë ndërruar jetë personat me problem të theksura të shëndetit dhe me imunitet të dobët. Nevojitet një kujdes i shtuar i secilit nga ne.

A DO TË ZHDUKET VIRUSI PËRGJITHMONË?

Ndoshta do të duhet të bashkëjetojmë dhe të mësohemi me virusin për një kohë të gjatë, mbase përgjithmonë. Ky do të kthehet në një virus normal si viruset e tjera, duhet të përgatitemi dhe mësojmë të bashkëjetojmë normalisht ashtu si sot me viruset që na rrethojnë ngado. Uroj dhe shpresoj që virusi të ndalojë dhe jeta të vazhdojë. Do të na duhen 1-2 dekada për të shkuar aty ku ishim para pandemisë. Është urgjente rifillimi i aktiviteteve të jetës e punës si më përpara. Sa më shumë të vonojmë të fillojmë rikthimin në normalitet aq më ngadalë do ta marrim veten ekonomikisht, fizikisht, psikologjikisht e shpirtërisht.

KUR DO TA KEMI VAKSINËN ANTI-COVID?

Kompanitë farmaceutike dhe shkecëtarët në mbarë globin po punojnë fort për gjetjen e vaksinës. Fitimet e kompanisë do të jenë në miliarda dollarë, ndaj ka një garë të shpejtë në këtë drejtim. Vaksinimi mbase do te jetë mënyra e vetme se bashku me imunitetin kolektiv për ta parandaluar këtë pandemi globale. Duhet të kemi guxim për tu përballur me virusin. U pa modeli suedez. Ata guxuan dhe fituan. Edhe ne duhet të mos përballemi me frikë por të sakrifikojmë në mënyrë që të mos rrezikojme ardhmërinë e brezave, stabilitetin ekonomik e social të shtetit dhe mbi të gjitha të ardhmen e fëmijëve tanë. Duhet të marrim rrisk. Duhet të sakrifikojmë një numër të caktuar të popullatës. Kjo çliron jetën e njerëzve, ekonominë, siguron një zhvillim dhe kohezion të qëndrueshëm dhe mbi të gjitha shmang përplasjet e tmerrshme që po ndodhin përditë në Amerikë, Kosovë e Shqipëri. Grupe që përplasen pakuptim. Duhet të shmangim rrymat, ndarjet dhe përplasjet. Aktiviteti fiziki, intelektual, ekonomik shpëton shoqëritë nga kriza.

SHQIPËRIA NË PANDEMI

Në fillim Shqipëria reagoi shumë mirë me masat. Me kalimin e kohës mbyllja u kthye në problem, ishte shumë e gjatë dhe nuk ishte e nevojshme aq shumë si periudhë kohore. Duhej të hapej dhe të shikohej sesi ndryshonin shifrat. Shumica e njerëzve infektohen dhe nuk paraqesin simptoma, qeveria nuk duhej të nisej nga rastet e infektimit por nga rastet që qytetarët kishin nevojë për shtrim në spital apo të intuboheshin. Neë Yorku ishte i mbyllur por shumë njerëz dolën parqeve. Edhe pse ka pasur në dukje një rritje të shifrave në Tiranë sidomos, prapë se prapë janë shumë të vogla, për momentin janë në normalitet. Shqipëria dhe Kosova ende nuk e kanë kaluar kulmin e pandemisë, mbase këto shifra tregojnë këtë. Ky është një virus i ri dhe gjithçka në lidhje me të ardhmen duket shumë e vështirë për ta përcaktuar me siguri absolute pasi mungon eksperienca e të kaluarit një herë të këtij virusi.

A DO KETË VALË TË DYTË?

Të gjithë flasIn për një valë të dytë e të tretë si këtu në USA dhe Shqipëri e Kosovë por të gjithë supozojnë duke thënë: unë mendoj, unë do të thoja, mbase, ka mundësi etj, askush nuk flet me bindje si pasojë e mos njohjes së më përparshme, për mua të gjitha opsionet janë të hapura. Shumica e njerëzve në gjykimin tim e kanë kaluar dhe janë imun tashmë. Çdo vit ka valë të ndryshme të gripit e nuk e bëjmë kaq të madhe, po pse të flaism kaq shumë për valën e dytë të Covid kur ende s’kemi fakte shkencore veç supozime?

NJË MESAZH PËR TË GJITHË SHQIPTARËT

U bëj thirrje të gjithë shqiptarëve kudo që janë që të mos stresohen. Stresi është armiku më i madh i njeriut. Stresi ul imunitetin dhe ulja e imunitetit na ekspozon lehtësisht ndaj të gjitha sëmundjeve. Virusi nuk mund të parandalohet as të zhduket veç nëse izolojmë jetën tonë në shtëpi dhe në këtë mënyrë do kemi humbur dhe sensin e të jetuarit. Duhet të vazhdojmë jetën normale. Të mbajmë higjenë të lartë. Nëse keni simpotoma izolohuni, në kushtet më të rënda shkoni te mjeku, shmangni panikun dhe stresin. Shifrat tregojnë se vitin që shkoi më shumë njerëz kanë vdekur nga gripi se Corona virusi, ndaj ska ansjë arsye ta bëjmë kaq tragjike. Aktiviteti fizik është shumë i domosdoshëm për secilin prej jush. Larg duhanit. Larg fast-food se po shkaktojnë obezitet dhe vdekshmëri të tmerrshme. Obeziteti është zanafillla e të gjitha sëmundjeve që i shfaqen njeriut. Njerëzit kanë vdekur nga ushqyerja e gabuar ndaj duhet të keni shumë kujdes se çfarë konsumoni. Duhet të dilni në parqe, biseda me miq, frekuentoni të njëjtën jetë si përpara pandemisë, vetëm kështu do i kthehemi normalitetit. 

KRIJOHET DEGA E RE E VATRËS NË MANHATTAN

by

Të shtunën, 11 Korrik 2020, në mesditë, në selinë e Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, u organizua ceremonia e themelimit të degës së re të Manhattanit.Një pjesë e anëtarëve, punojnë ose jetojnë në Manhattan, ishin të pranishëm në sallë. Shumica ishin të rinj në moshë dhe vinin nga shtresa e të përndjekurëve politik.

Të pranishmit i përshëndeti Kryetari i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA z. Elmi Berisha. Ai i përgëzoi organizatorët e themelimit të degës, grupin nismëtar me në krye z. Agustin Mirakaj(anëtar i Kryesisë së Federatës), i ndihmuar dhe nga nënkryetari Ervin Dine. Z. Berisha tha se kjo ishte mbledhja e parë në mjediset e Vatrës pas 4 muaj izolim për shkak të Pandemisë së Koronavirusit dhe ishte një ditë e rëndësishme.Krijimi i degës, tha ai, ishte paralajmëruar prej kohësh pas Kuvendit të 19 Janarit 2020 dhe sot u bë fakt i kryer. Degë të tilla ne do të ngremë sapo të normalizohet situata e daljes nga Pandemia edhe në Teksas e shtete të tjera. Kryetari Berisha u uroi mirëseardhjen vatranëve të rinj.

-Ne do të vazhdojmë edhe në ardhmen procesin e krijimit të degëve të reja, por në përshtatje me Kushtetutën e VATRËS. Asnjëherë nuk do të lejojmë që individë të pa autorizuar, të veprojnë në kundërshtim me Kushtetutën e Vatrës dhe me ligjet e vendit ku jetojmë-,tha Berisha.

 Më pas ka përshëndetur dhe Presidenti i nderit i Vatrës z. Agim Rexhaj, i cili pasi uroi organizatorët e krijimit të degës, e cilësoi 11 Korrikun 2020, si një ditë historike për Vatrën, e cila rikthehet në Manhattan pas tri dekadash, kur zyrat e Vatrës me kryetar të ndjerin Arshi Pipa ishin vendosur në ndërtesën ku punonte arkëtari i sotshëm i Vatrës, anëtari i Kryesisë Marjan Cubi,i cili përballoi me shpenzimet e veta dhe qeranë e zyrës.

Z. Rexhaj e falenderoi z. Agustin Mirakaj për nismën dhe i uroi  vatranët e degës së re.

Krijuesi i degës, anëtari i Kryesisë së Vatrës z. Agustin Mirakaj, ka përshëndetur pjesmarrësit dhe mbështetësit dhe të gjithë ata që iu përgjigjën nismës së tij. Në fjalën përshëndetse Mirakaj ndër të tjera tha: Dallimi midis së kaluarës dhe së ardhmes nuk është gjë tjetër veçse një iluzion. Asgjë nuk është e shkëputur. Dje, sot dhe nesër nuk janë rastësi, ato janë të lidhura në një rreth pa mbarim. Gjithçka është e lidhur. Ne jemi vazhdimësia.Mendoj, tha ai, se ne që e duam Shqipërinë jemi shumë. Ne e krijojmë degën sepse duam Shqipërinë, duam Kombin dhe u shërbejmë atyre,ashtu si paraadhësit tanë. Detyra e degës më të re : VATRA MANHATTAN BRANCH është të çoi Misionin e Vatrës përpara, ashtu si e kërkon ajo, me dinjitet dhe përkushtim….Anija nuk rri në vend , ecën vetëm përpara. Detyra është të shkojë në destinacion. Në këtë pozicion jemi dhe ne, të gjithë bashkë, për ta çuar VATRËN përpara duke ndjekur vijën e saj të palëkundshme në mbrojtje të Shqipërisë Demokratike….Sot gjithçka ka të bëjë me angazhimin e të rinjve me potencial për ndryshimin. Për të shkuar përpara është e domosdoshme që udhëheqësit dhe stafi të përshtaten dhe të përfaqësohen në mënyrë të barabartë dhe efikase me një brez të ri profesionistësh dhe motivues. Kemi kohë që e kemi nisë procesin-po e bëjmë realitet ditën e sotme pas shumë pune e mundimesh.

 Teknologjia është e ardhmja, ne mund ta përdorim atë me afikasitet për të ndërtuar të ardhmen e Vatrës.

Mirakaj raportoi: Një detyrë e rëndësishme e vënë nga Kryesia dhe Kryetari Elmi Berisha është hapja e website të Vatrës www.federatavatra.org

Ky website afron realitetin dhe përshpejton aftësinë për komunikim të drejtpërdrejt me vatranët dhe shqiptarët kudo ku jetojnë.

Ai e mbylli fjalimin e vet përshëndetës me fjalët: Dita po vjen, VATRA do të lulëzojë!

Z. Mirakaj u duartrokit dhe u përshëndet gjatë nga pjesmarrësit.

Në emër të kryesisë së re përshëndeti Viktor Vorfi, i cili tha se VATRA është e shenjtët për shqiptarët dhe krijimi i degës së re sot është vazhdimësi e punës së paraardhëse dhe çuarja më tej e saj prej nesh. Ai kërkoi duartrokitje për secilin të propozuar për në kryesinë e degës.

U duartrokitën: Agustin Mirakaj-Kryetar i degës; Eduard Aranitasi-Nënkryetar; Ilirjan Blloshmi-Sekretar, Viktor Vorfi –anëtar i Kryesisë, Muharrem Bajraktari-anëtar i Kryesisë, Mikel Ndoci-anëtar i Kryesisë, Damian Previzi-anëtar i Kryesisë, avokat Hasan Metuku-anëtar i Kryesisë.

Dega e nisi funksionimin me 26 anëtarë, me pikësyimimi që së shpejti do të regjistrohen edhe anëtarë të rinj, me synimin që brenda vitit numri i të anëtarësuarve ta kalojë shifrën 60.

Kryesia e re propozoi që z. Agim Rexhaj, të jetë anëtar Nderi i saj. Propozimi u miratua me duartrokitje.

Në emër të kryesisë të sapo miratuar përshëndeti sekretari Ilirjan Blloshmi.

Kryetari Elmi Berisha, duke përshëndetur kryesinë e re të degës tha: Kjo degë e re paralajmëron shtimin e degëve të tjera në hartën e Vatrës.Unë mendoj se Ju do na sillni në Vatër risi të reja, ide të reja, duke ruajtur të shenjtë Frymën Kombëtare të VATRËS.

Z. Berisha, edhe njëherë tërhoqi vëmendjen për inisiativën antiligjore të një grupi të vogël ish vatranësh, që pretendojën se kanë ngritur një degë në Staten Island. Askush nuk mund të ngrejë degë pa marrë autorizimin e Kryetarit dhe kryesisë së Vatrës. Dega e njoftuar në facebook është jashtë çdo baze ligjore, duke e shqyrtuar aktin në përballje me Kushtetutën e VATRËS dhe me Ligjet e këtij vendi.

Presidenti i Nderit z. Agim Rexhaj kërkoi një qëndrim të ashpër ndaj shkelsëve të Kushtetutës së Vatrës. Edhe z. Ibrahim Kolari,anëtar i Kryesisë, kërkoi qëndrim ndaj këtij veprimi.

Sekretarja e Vatrës znj. Nazo Veliu uroi degën e re, kryesinë e saj dhe shprehu besimin se askush nuk do të ketë sukses në përçarjen e Federatës VATRA apo në tentativën e një grupi të jashtligjshëm që synon shkatërrimin e saj.

Kryeredaktori i Diellit, pasi uroi krijimin e  degës dhe kryesinë e re, informoi për përpjekjet maksimale të redaksisë së Diellit në kohën e Pandemisë, që Dielli online, Dielli fb të funksiononin pa ndërprerje. Ai evidentoi punën e mrekullushme, të palodhur dhe profesioniste të gazetarit Sokol Paja,i cili gjatë këtyre katër muajëve të Pandemisë, ka bashkuar rreth DIELLIT mendjet e mençura shqiptare të shpërndara në Botë, mjekëve,infermiereve,studiuesve,shkencëtarëve, gati në të gjithë kontinentet. Sjellja e tyre në faqet e Dillit ka rritur praninë e Vatrës dhe të vetë Diellit në shumë shtete. Pjesmarrësit e shpërblyen me duartrokitje gazetarin Sokol Paja.

 Nënkryetari i Vatrës Ervin Dine pasi uroi degën e re, kryetarin Mirakaj dhe kryesinë e sapozgjedhur, falenderoi të gjithë të anëtarësuarit në degën e re.

Sipas Kushtetutës së Vatrës, dega e re u pajis me librin e protokollit dhe blloqet e pagesave. Veprimtaria u filmua nag Radio Televizioni 21 nga gazetari Halil Mula.

Takimin e ka mbyllë kryetari Berisha.(Dielli)