Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

DY PRANVERAT E VIGANIT-SHEN PAPA GJON PALI II

by

(Në përkujtim të Papës Gon Pali II)/

NGA EUGJEN MERLIKA/

            Këtë pranverë bota kujton një nga burrat më të shquar të shekullit të shkuar, Papën Gjon Pali II, datat kryesore të ardhjes dhe ikjes nga jeta tokësore të të cilit përkojnë me stinën e pranverës. Për nga përmasat e mëndjes e të karakterit dhe rëndësinë e ndikimin e veprimtarisë në historinë bashkëkohore Karol Vojtila, Gjon Pali II, është pa dyshim një nga personalitetet më të spikatur të shekullit 20, një vigan i tij.

            Ishte lindur në Wadowice të Polonisë më 18 maj 1920. Ishte njëri nga fëmijët e shumtë të lindur mbas luftës së Parë botërore, në një përpjekje të Zotit për të zëvendësuar jetët e shuara mizorisht të dhjetra milionë njerëzve nga lufta e nga pandemia spanjole mbrapa. Lindi në atdheun e Kopernikut, të Maria Sklladovskajas Kyri, të Adam Mickieviçit e të Frederik Shopenit, në Poloninë martire e tepër katolike. Fëminija dhe djalëria i kaluan në republikën polake të mbas luftës së parë botërore. U njoh  shpejt me dhimbjen njerëzore mbasi, fëmijë nëntë vjeç, humbi nënën e tij. Ndofta ky fakt e lidhi pazgjidhshmërisht me kultin e Zojës së bekuar, figurës së nënës së Jezuit, kult të cilit ai i u kushtua gjithë jetën.

Në Vendin e tij ky kult trupëzohej në tempullin e Çestokovës, të cilin djaloshi Karol Vojtila do t’a adhurojë deri në amëshim. Ai shihte në bustin e Zojës, jo vetëm mbrojtësen hyjnore të Atdheut të tij por, thellë në nëndërgjegje, ndofta dhe përfytyresën e dëshëruar të nënës së re, që përkujdesej për të nga mbretëria e së vërtetës.

I pajisur nga natyra me një zgjuarsi jo të zakonshme, u shqua në shkollë për prirjet e tij në lëndët humanitare e veçanërisht në gjuhët klasike. Katastrofa e Atdheut, shpërbërja e Shtetit polak nën pushtimin dypalësh barbar ruso-gjerman, pasojë e traktatit Ribentrop-Molotov të 23 gushtit 1939, e gjeti student të vitit të parë të filozofisë. Lufta, me tmerret e saj të pafund në tokën e martirizuar polake, nguliti me forcë në thellësinë e shpirtit të Tij prej poeti e aktori bindjen se kjo botë mizore, në të cilën mbizotëron dhuna e padrejtësia, ka nevojë urgjente për kthim në mësimet e Atij që, dymijë vjet më parë, u kryqëzua për t’i hequr njerëzimit mëkatet e tij.

Ashtu si Tolstoi, që e shihte zgjidhjen e problemeve të ndërlikuara të shoqërisë njerëzore nëpërmjet “vetëpërsosjes morale të individit”, poeti e dramaturgu Vojtila konsideronte riungjillizimin e shoqërisë detyrë parësore, fisnike e delikate, për kryerjen e së cilës duhej një përkushtim i plotë. Kështu nisi rruga e gjatë, më shumë se gjysëm shekullore, e priftit, doktorit në teologji, ipeshkvit, arkipeshkvit të Krakovias, kardinalit tw emëruar më 26 qershor 1967.  Bindja kthehet në një mision të fuqishëm që prifti poet do t’a ketë lejtmotivin e jetës së Tij të gjatë.

E kreu këtë mision me kurajo të pashembullt në Poloninë e mbas luftës së dytë botërore, në të cilën ishte  vendosur  regjimi komunist, ateist për nga baza e tij ideologjike e kulturore dhe armik deri në vdekje i besimit fetar, “opiumit të popujve” e sidomos i doktrinës së krishterë. Për dhjetëvjeçarë me rradhë klerikut Vojtila i u  desh të ballafaqohej me demagogjinë dhe praktikën e atij regjimi që, falë historisë e traditës së popullit të tij, nuk tregoi fytyrën e tij më të egër, siç e shfaqi fatkeqësisht në Shqipëri.

Karol Vojtila, ish arqipeshkvi i Krakovias, që u shugurua Papë, për një rastësi të çuditëshme, në ditën kur Enver Hoxha festonte 70 vjetorin e lindjes, më 16 tetor 1978, shpirt poeti e trup atleti, prelati i parë jo italian në fronin e Shën Pjetrit mbas 445 vitesh, ka mbartur në vete një seri parësish. Ka kohëgjatësinë më të madhe të qëndrimit si Papë, mbas Piut IX e, ndoshta, mbas Shën Pjetrit, ka vizituar shumicën e Vendeve të botës, duke udhëtuar më shumë se gjithë paraardhësit të marrë së bashku, ka numurin më të madh të fjalëve të shkruara e të shqiptuara, një seri mahnitëse enciklikash, letrash apostolike, mesazhesh, diskutimesh, librash. Ai ishte i pari Kryetar i Kishës katolike që hyri në një xhami në Siri, i pari që hyri në një sinagogë në Izrael, i pari që puthi tokën në të cilën shkonte si mik. Ai ishte një nga nismëtarët më të zellshëm të dialogut ndërfetar me përfaqësuesit e besimeve të ndryshme, duke filluar që nga ata që i besojnë Krishtit shelbyes e deri në fetë e tjera monoteiste. Ai pati  kurajon të kërkonte falje për episodet e së shkuarës së Kishës së Romës si inkuizicioni, të përmallohej tek muri i Jeruzalemit për tragjedinë e hebrejve në shekuj, të padiste  dukurinë e shëmtuar të  shitblerjes së skllevërve nga Afrika, të kryer nga tw krishterwt.

Vitet 80-të shënuan zhvillimin e shpejtë të shoqërive të Lindjes komuniste drejt ndryshimit përfundimtar të sistemit. Roli i Papës polak në këtë kalim paqësor është i dorës së parë. Vizitat e Tij në vendin e lindjes i japin krahë qëndresës kundër-regjim në shembëlltyrën e Solidarnostit. Bisedat e Tij me burrat e shtetit më në zë të kohës, me Reganin, Gorbaçovin, Theçerin, Miteranin, Kolin, Kraksin etj. synuan të ndërtojnë përfytyresën e një Evrope të re, në të cilën lufta e ftohtë Lindje-Perëndim të zbehej deri në shuarje, për t’i lënë vendin një kontinenti që duhet të fliste me një gjuhë të përbashkët nga Atllantiku deri në Urale. Ajo duhet të ishte gjuha e lirisë dhe e shoqërive demokratike, në të cilat dhuna policore, teoria e “sovranitetit të kufizuar”, ndarja në zonat e influencës të famëkeqes Jaltë do t’i linin vendin bashkëpunimit, mirëkuptimit dhe respektimit të vullneteve të popujve.

Ishte një sipërmarrje marramendëse e titanike, që tejkalonte disa herë dhe fantazitë më të guximshme të bujkrobërve të Vendeve mbas “Perdes së hekurt”, por Gjon Pali i II i besonte dhe punonte çdo ditë për t’a vënë në jetë, mbasi Zoja e Bekuar, së cilës ai i ishte kushtuar dhe i kishte kërkuar mbrojtjen, ia kishte dërguar mesazhet dhe parathënë ndodhitë nëpërmjet mistereve të fëmijëve të Fatimas. 

38 vizitat zyrtare të Papës Vojtila në të katër anët e botës, qindra takimet dhe audiencat nw Vatikan me kryetarë shtetesh e qeverish, përballimi me të njëjtën qartësi idesh i problemeve të rënda e të ndryshme, kryesisht të të dobtëve, të të varfërve e nevojtarëve në përputhje me frymën e Ungjillit, këshillat e tij të vyera për qeveritarët e planetit, veprimtaria energjike dhe  e pandërprerë për asnjë çast gjatë viteve, i dhanë një autoritet të pakrahasueshëm. Dënimi pa mëdyshje i mizorive naziste e komuniste të këtij shekulli e respekti i sinqertë ndaj viktimave, ngritja e zërit me forcë ndaj anëve negative të shoqërisë së globalizuar, mbrojtja e Vendeve të vogla e në zhvillim, protestat për krimet masive e thirrjet e vazhdueshme për shmangien e tyre në kasaphanat afrikane apo ballkanike, kërkesa për shlyerjen e borxheve të jashtëme të vendeve afrikane etj. e kanë bërë Gjon  Palin e II pikën më të çmuar të riferimit në botën bashkëkohore për miljarda njerëz ttë kohës së tij, e jo vetëm të besimit katolik.

Dhe për ne shqiptarët Papa polak ka simbolizuar shpresën dhe mbështetjen morale në netët e gjata të diktaturës. Nga brigjet e Pulies në vitet 80 ai shprehte dhimbjen për fatet e “tokës së zgjedhur të Shqipërisë”, ndërsa regjimi kriminal protestonte për “ndërhyrje në punët e brëndshme”. Fjala e tij në çdo festë Krishtlindjeje apo Pashke, përshëndetja në gjuhën shqipe për ata që e dëgjonin, duke rrezikuar dhe privimin e lirisë, ishin si  një bar çudibërës që i vihej plagës së hapur të shpirtërave të një populli të dënuar me mungesë lirije, me mjerim, me veçim nga bota.

Ishte shtator 1991. Në qytetin e Latinës vinte për vizitë Papa Gjon Pali II. Në stadiumin e qytetit ai do t’i epte kungimin gjithë të rinjve që ishin krezmuar ato ditë. Mes tyre ishte edhe një vajzë shqiptare që vinte nga Grabiani, një fshat, kamp internimi i Lushnjes. Babai e porositi që kur t’i afrohej Atit të Shenjtë për të marrë osten t’i thoshte se ishte shqiptare e t’i kërkonte të lutej për Vendin e saj. Vajza e plotësoi porosinë e Papa i vuri dorën mbi shpatulla e i buzëqeshi ëmbël. Me atë buzëqeshje ndoshta desh t’i thonte asaj vajze të re se Vendi i saj ishte në zemrën e tij.

 Do t’a vërtetonte këtë me vizitën që bëri më 25 prill 1993, kur solli mesazhin e shpresës për “ tokën e fshikulluar nga përndjekjet”, mirëkuptimin dhe dhimbjen e sinqertë të babait për bijtë e martirizuar sepse predikuan Ungjillin e Krishtit. “ Ajo që ka ngjarë në Shqipëri , të dashur vëllezër e motra nuk ishte parë kurrë në historinë e njerëzimit.” Janë fjalët e Gjon Palit II në mitingun e Tiranës. Është pohimi i një të vërtete historike së cilës shumë të tjerë nga Perëndimi i kanë anashkaluar. Papa këtë të vërtetë e shpalli me forcë, madje dhe në hollësi, kur foli për priftërinjtë e besimtarët e përndjekur nga regjimi. Por mesazhi i Atit të Shenjtë nuk synoi të ndalet vetëm në këtë të shkuar aq të hidhur e të dhimbëshme e nuk u kufizua vetëm në sferën e viktimave reale të diktaturës komuniste.  “Kam ardhur për t’i shfaqur çdo shqiptari admirimin dhe mbështetjen në këtë fazë delikate të kalimit historik dhe shumë të dëshiruar, të ringjalljes shoqërore dhe shpirtërore..” ishin fjalët përgëzuese dhe inkurajuese që Kreu i Kishës katolike botërore i drejtonte një populli bujar e mikpritës, por që në gjirin e tij kishte vetëm një të dhjetën e tij katolikë. Dëshmojnë për strategjinë e  atij institucioni për t’i dhënë përparësi harmonisë e mirëkuptimit në shoqëritë e kombet shumë fetare për të shmangur kundërshtitë e ndryshme që mund të lindnin nga këta faktorë e, që në historinë e vjetër e të re të botës, kishin shkaktuar male kufomash.

Në atë vizitë ai i bëri një thirrje kontinentit të vjetër duke u shprehur: “Evropa nuk duhet të harrojë!”.Donte t’i kujtonte asaj se misioni historik i saj nuk mbaronte me rrëzimin e Murit të Berlinit, se nuk mund të quhej i kryer përderisa në Evropë të kishte Vende të tilla si Shqipëria që “dilte nga një dimër i dhimshëm vuajtjesh” , e të cilët komunizmi i kishte kthyer në gërmadha. Ringjallja e tyre materiale e morale ishte një detyrë e çastit dhe e së ardhmes për kontinentin që me kohë do të bëhej një bashkësi e vetme politike.          

Në atë frymë dashamirësie ndaj Shqipërisë duhet parë edhe emërimi i kardinalit të parë shqiptar në historinë e gjatë të Kishës së këtij Vendi, në personin e Dom Mikel Koliqit, njërit ndër klerikët më të shquar që patën fatin të mbijetojnë ndaj kalvarit të gjatë të terrorit komunist.

Fatkeqësisht Evropa u tregua shumë e vonuar në proçesin historik që ravijëzonte Papa Vojtila n’atë 25 prill të 27 viteve më parë. Sigurisht llogaria e ftohtë e shpirtit tregtar të saj që merrte në shqyrtim gërmadhën e llahtarëshme që kishte lënë komunizmi, zotëroi mbi idealin human të zëdhënësit të Krishtit mbi tokë. Por në këtë histori, që ka ndikuar aq shumë në jetën e shqiptarëve, duhet pranuar ndershmërisht se mangësitë kanë rrjedhur edhe nga vullneti i keq i atyre që kanë drejtuar Shqipërinë në këta vite.

            Në paraditën e 2 prillit 2005 zëdhënësi i Vatikanit, Joakin Navarro Vals, i komunikoi shtypit botëror fjalët e fundit të Papës. Ishte mesazhi i tij i fundit dhe i drejtohej të rinjve të cilëve, pesë vite më parë në Tor Vergata, i u kishte besuar misionin më të lartë e më të vështirë: “Ju takon juve të ndryshoni botën!”. Fjalët e fundit, të nxjerra me ndërprerje e me shumë vështirësi, qenë këto: “Un dhe u thirra, ju erdhët un u falënderoj.” Ka një kuptim të thellë në këtë frazë. Ati i Shenjtë, që tashmë e kishte mbaruar misionin e tij të jetës tokësore e përgatitej të merrte gjykimin për veprën e jetës së tij atje lart tek Krijuesi i Gjithësisë, projektonte në t’ardhmen trupëzimin e atij misioni, vazhdimësinë e tij, e përcillte atë tek brezi i nipave, tek ata që do t’i jepnin formën shekullit të ri. Ishte sendërtimi i thelbit të veprës së Tij, për më shumë se një të katërt qindvjeti në drejtimin e Kishës së Romës, synimi më i lartë që njeriu Vojtila i kish vënë vetes që në rininë e tij: të luftonte me të gjitha forcat për të ndryshuar botën në ato pjesë ku ajo ishte ndërtuar keq. Në kllapinë e çasteve të fundit të jetës ndoshta i shfaqej misioni i pakryer plotësisht e kërkonte që, deri në frymën e fundit, të  porosiste vazhdimin e tij.  

18 maj 1920 – 2 prill 2005, dy data që përkojnë me pranverën e përjetëshme të jetës së një vigani, me vështrimin e ngrohtë e të pafajshëm të një fëmije, me shpirtin e bardhë, që barti deri në fund dhimbjet, dertet e mundimet e një epoke njerëzore, duke predikuar shpresën, të mirën, rrugën e pasosur të Jezu Krishtit  

Lavdi të përjetëshme kujtimit të tij të ndritur në këta përvjetore të lindjes e të ngjitjes në qiell të shpirtit të madh të Gjon Palit të dytë!

Prill 2020

KOSOVË-COVID-19: KFOR-i VAZHDON PUNËN E RËNDËSISHME NË MËNYRË EFEKTIVE DHE TË SIGURTË

by

-KFOR mbetet vigjilent dhe vazhdon të monitorojë dhe vlerësojë situatën në koordinim të ngushtë me Institucionet në Kosovë dhe Ministrinë e Shëndetësisë në veçanti, si dhe me Organizatat e Sigurisë dhe Komunitetin Ndërkombëtar/

PRISHTINË, 18 Prill 2020-Gazeta DIELLI/ KFOR – Forca e Kosovës e udhëhequr nga NATO, dërgoi sot këtë komunikatë:

Në përgjigje ndaj pandemisë globale të virusit Corona, Forca e Kosovës e udhëhequr nga NATO po vazhdon në mënyrë të rregullt misionin e saj të mandatuar nga Kombet e Bashkuara për të siguruar një mjedis të qetë dhe të sigurt si dhe liri të lëvizjes për të gjitha komunitetet në Kosovë, duke ndërmarrë të gjitha masat e nevojshme për të mbrojtur ushtarët e saj, partnerët dhe popullsinë e Kosovës. 

Në javët e fundit, njësitë e KFOR-it kanë kryer patrullime, aktivitete ndërlidhëse dhe monitoruese si dhe kanë mbështetur institucionet dhe komunitetet lokale, përmes dhurimit të pajisjeve mbrojtëse personale dhe dërgimit të ushqimit dhe rrobave për familjet në nevojë, në koordinim me Kryqin e Kuq në Kosovë. Si reagues i parë i sigurisë, KFOR-i i ofron mbrojtje Manastirit të Deçanit, vend i rëndësisë së madhe fetare ortodokse dhe kulturore.

Radio K4 transmeton çdo ditë në gjuhën shqipe dhe serbe informacione mbi mënyrën si t’i përgjigjemi pandemisë dhe të parandalojmë përhapjen e virusit.

KFOR mbetet vigjilent dhe vazhdon të monitorojë dhe vlerësojë situatën në koordinim të ngushtë me Institucionet në Kosovë dhe Ministrinë e Shëndetësisë në veçanti, si dhe me Organizatat e Sigurisë dhe Komunitetin Ndërkombëtar. 

“Kapacitetet e KFOR-it në kryerjen e operacioneve për të kontribuar në sigurinë e të gjitha komuniteteve në Kosovë nuk janë dobësuar. Ne mbetemi absolutisht të përkushtuar për të ruajtur forcen tone parandaluese dhe te mbrojtjes, ndërsa ndihmojmë në kufizimin e përhapjes së virusit. Forcat tona mbeten të gatshme dhe puna jonë thelbësore vazhdon, nën mandatin e dhënë nga Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara te vitit 1999 “, deklaroi gjeneralmajor Michele Risi, Komandant i KFOR-it.

Në aspektin e parandalimit, që nga fillimi i pandemisë COVID-19, KFOR-i ka zbatuar masa të kujdesshme bazuar në rekomandimet e Organizatës Botërore të Shëndetit, me qëllim te lehtesimit te rreziqeve për personelin e saj dhe për të gjitha komunitetet e Kosovës. 

Masat e tilla zbatohen në të gjitha bazat dhe objektet e KFOR-it dhe përfshijnë masa të rrepta higjienike, ekzaminim dhe kontrolle të të gjithë personelit ushtarak, kufizime të përkohshme në aktivitete jo thelbësore. Kontraktuesit lokalë të Kosovës që tregojnë shenja ose kanë një histori ekspozimi nuk lejohen te hyjne në baza.

Ashtu si në pjesën tjetër të shoqërisë, disa nga pjesetaret e personelit tane janë testuar pozitiv, dhe për fat të keq dy punëtorë civilë humbën jetën. Cilido ushtar i KFOR-it që tregon shenja të infektimit nga COVID-19 apo ka pasur kontakte me dikë të infektuar, vendoset në karantinë. Nëse ushtarët e KFOR infektohen, ata trajtohen ne hapesirat mjekësore në bazat e KFOR-it dhe futen në karantinë për të zvogëluar ekspozimin, përpara se të evakuohen. 

COVID-19: KFOR CONTINUES ITS IMPORTANT WORK IN AN EFFECTIVE AND SAFE MANNER

In response to the global pandemic of Corona virus the NATO-led Kosovo Force is continuing on a regular basis its UN-mandated mission to provide a safe and secure environment and freedom of movement for all communities in Kosovo, whilst taking all necessary precautions to protect its soldiers, partners and the population of Kosovo.

In the last weeks, KFOR units have performed patrols, liaison and monitoring activities and supported local institutions and communities, through the donation of personal protective equipment and the delivery of food and clothes to families in need, in coordination with the Red Cross in Kosovo. As first responder, KFOR is providing protection to the Monastery of Visoki-Decani, a major Orthodox religious and cultural site.

Radio K4 is broadcasting every day in both Albanian and Serbian language information on how to respond to the pandemic and prevent the spread of the virus.

KFOR remains vigilant and continues to monitor and assess the situation in close coordination with the Institutions in Kosovo and the Ministry of Health in particular, as well as with the Security Organizations and the International Community.

“KFOR’s ability to conduct operations to contribute to the safety and security of all communities in Kosovo has not been undermined. We remain absolutely committed to maintaining our credible deterrence and defence, whilst helping to limit the virus’ spread. Our Forces remain ready, and our crucial work goes on, under the mandate provided by the United Nations Security Council Resolution 1244 of 1999,” stated Major General Michele Risi, the Commander of KFOR.

In terms of prevention, since the beginning of the COVID-19 pandemic, KFOR has implemented prudent measures based on the recommendations of the World Health Organization, in order to mitigate risks for its personnel and for all communities of Kosovo.

Such measures apply in all KFOR bases and facilities and include stringent hygiene measures, screening and checks of all military personnel deployed in theatre, temporary limitations on non-essential activities. Local Kosovo contractors showing signs or having a history of being exposed are not allowed on the bases.

As in the rest of society, some of our personnel have tested positive, and sadly two civilian workers lost their lives. Any KFOR soldier that shows signs of being infected by COVID-19 or has had contact with someone infected is placed in precautionary quarantine. If KFOR soldiers become infected, they are treated by medical facilities on KFOR bases and placed into quarantine in order to reduce additional exposure, before being evacuated.

VIDEO:

https://wetransfer.com/downloads/e238a281a53701ee2b7454ff2dc92da220200418142408/5bd366c6646a0edeaee22266a9dda28b20200418142427/431adc

TRE HUMANISTË TË KOHËS SË SOTME

by

    -Shenime në kohen e “Covid-19”-Nga Ramiz Lushaj/

1.- Harry Bajraktari- “Njeriu i salloneve diplomatike

Amerikane” për kombin shqiptar

         1.       

            Të enjten e 9 prillit mbrrini në “Qytetin e Alpeve” ndihma humanitare me 25 tonë miell për 1 mijë familje ma në nevojë të Tropojës, dërgatë nga shqiptaro-amerikani i mirënjohur Harry Bajraktari- “Nderi i Kombit”, biznesmen humanist i shquar në Nju Jork, veprimtar i dëshmuar lartësisht i Çështjes Kombëtare Shqiptare. Kjo ishte ndihma ma e madhe në sasi, vlerë monetare e numër familjesh, e dërguar, e shpërndarë në Tropojë në kohën “Covid-19”.

            Myftinia e Tropojës si kordinatore lokale, me komision mbikqyrës, sipas listave zyrtare të familjeve të rregjistruara në nevojë, i shpërndau ato me makina të porositura e përfaqësues të ngarkuar në të dy qytetet e shtatë njësi administrative të bashkisë veriore, ku më dijenojnë se të parat ndihma i paskan kanë nisë mirësisht në familje të besimit të krishterë si në Nikaj-Mertur, etj.

E gjithë ecuria e kësaj ndihme humanitare ka pasë përkujdesje dhe nga përfaqësuesi i z. Harry Bajraktari, nga av. Rasim Hasanaj, ish-kryetar i KSHK-teve, vllai i Azem Hajdarit- Heroit të Demokracisë.

            Harry Bajraktari ndjehet e dëshmohet mjaft i lidhur me Malësinë e Gjakovës (Tropojën-Malësinë e Mirë): nga vet lidhjet genetike të origjinës së kahershme të tij nga Geghyseni- “Nderi i Kombit”; një nga rrugët kryesore ma të bukura të qytetit Bajramcurri e mban emrin e tij; është i vlerësuar e shpallur “Qytetar Nderi” i Tropojës; si dhe ka dhënë kontribute të herë pas hershme, ndër vite, për Tropojën.

            Harry Bajraktari është i pari shqiptaro-amerikan, që në këtë kohë të kësaj gjendjeje emergjence, fatkeqësie natyrore, dërgoi ndihma humanitare në Tropojë. Së shpejti, iu thashë, do të vijnë ndihma të ndryshme ushqimore dhe nga të tjerë shqiptarë në Amerikë, të cilët i kanë lidhjet e tyre me Tropojën e historisë, kulturës, turizmit, me këtë bashki kufitare me Kosovën e Malin e Zi. Ndaj me të drejtë fotoreporteri i “Gazeta e Alpeve” në Tropojë, Dedë Harusha, m’i thoshte në telefon vargjet e njohura noliane: “Mbahur nëno mos kie frikë/se ke djemtë në Amerikë”.

            2.

            Kjo ndihmë humanitare në kohë të vështirë pandemike ishte me randësi të shumëfishtë e të shumanshme: pasi i dergonte një personalitet i shquar shqiptaro-amerikan, Harry Bajraktari, “njeriu i salloneve diplomatike amerikane” në të cilat ai ka lobuar në dekada për Kombin Shqiptar; i Derës së Bajrakut të Vranocit të Pejës së Kosovës, i origjinës së kahershme prej Tropoje në Shqipëri; i cili duket se ka lindur për të qënë i tillë, i sprovuar e dëshmuar i tillë: atdhetar kombëtar i shquar, biznesmen humanist i përkushtuar, shqiptar i formatit të madh…

Ilir Meta- President i Shqipërisë, shkruan: “Falenderoj personalitetin e shquar të diasporës tonë, z. Harry Bajraktari, i cili në këto ditë sakrificash ndihmon një nga komunitetet më në nevojë si ai i Bashkisë Tropojë”. Yuri Kim- ambasadore e SHBA në Shqipëri lëshoi në Twiter një lajm informues e urim përgëzues:“…Faleminderit për bujarinë tënde!”.

 Teuta Sahatqija, ambasadore e Misionit Diplomatik të Kosovës në Nju Jork, komenton: “Ju lumtë! Gjithmonë në krah të atyre që kanë nevojë për ndihmë!”. Dr. Islam Lauka, ish-ambasador i Shqipërisë në Kosovë, shkruan: “Ashtu siҫnuk i harron kontributet e tij tё mёparshme, Malёsia e Gjakovёs nuk do ta harrojё as kёtё ndihmё qё i jepet nё kёto çaste tё vёshtira tё pandemisё nga biri i vet…”. Ambasador Flamur Gashi- këshilltar për Rajonin e Diasporën i dy Presidentëve të Shqipërisë, cilëson: “Këto ndihma të humanistit Harry Bajraktari…për bashkëvendasit në nevojë në këto ditë që po kalojmë, janë shprehja më e mirë e patriotizmit dhe atdhedashurisë”. 

Elmi Berisha- Kryetar i Federatës PanShqiptare “Vatra” në Amerikë: “Mirënjohje e respekt për Harry Bajraktarin”. Besnik Dushaj- ish deputet e ish-kryetar i Bashkisë Tropojë, shprehet në një status të tij në FB: “Falenderim dhe mirënjohje për Z. Harry Bajraktari që tregon edhe një herë që gjendet pranë njerëzve të Malësisë së Gjakovës, duke treguar përmes veprave si këto që solidariteti dhe bamirësia janë akte që të lartësojnë. Në një periudhë të tillë kur njerëzimi po përballet me një armik të padukshëm, që po sjell vështirësi të pashëmbullta për shumë njerëz, ne kemi nevojë për vepra të tilla shpresëdhënëse”. Ismet Smajli, Sekretar i Përgjithshëm i Rrjetit Global të Bizneseve të Diasporës Shqiptare: “Respekt për Bajraktarin e Vranocit! Ju lumtë z. Harry !”. Avni Krasniqi, atdhetar, humanist, biznesmen, në Kosovë: “Ju lumtë z. Harry, zemërbardhë e shpirtgjerë si gjithmonë!”. Halil Ahmeti, kryetar i Shoqatës “Drini”, Gjakovë-Shkodër: “Respekt dhe mirënjohje zt. Harry Bajraktari për ndihmen e dhënë Malësisë së Gjakovës në këto kohë të vështira me Covid-19. Zoti ia shpërbleftë!”. Elisabeth Milicaj, në Amerikë, uron: “Zoti e bekoftë Harry Bajraktarin dhe Familjen e Tij!”. Shaqir Salihi, ish-gazetar i “Zëri i Amerikës”, vlerëson: “Gjest fisnik e vëllazëror! Shembull për të gjithë!”

2.- Ram Geci, “Njeriu i Autostradave”

            1.

            Në dy ditët e para të prillit, duke punue deri në 12 orë, u shpërndanë 300 pako ndihma të biznesmenit humanist Ram Geci në Tiranë, të planifikuara shpirtërisht e materialisht për të gjitha shtëpitë e vendlindjes së tij, Bytyçit. Rreth 250 pako u shpërndanë në të paren ditë në Pac, Veliq, Vlad, Çorraj, Zherkë, Kepenek, Zogaj e Prush dhe të nesërmen në Berishën e Brigjeve, në krejt Njësinë Administrative të Bytyçit. Disa sish, të tjerat, dhe për një numër familjesh ma në nevojë në Tropojë. 

Pakot nuk ishin sa për t’u shënue si ndihmë, por për të dhanë ndihmë: secila prej pakove kishte një kuotë financiare 4 mijë lekë të reja, me artikuj të ndryshëm ushqimorë si miell, vaj, sheqer, oriz, makarona, etj. dhe me produkte të kujdesit shtëpiak. 

Shpërndarja e tyre u krye zyrtarisht nga Bashkia e Tropojës, shoqërue nga zyrtarë të lartë të saj, nga policia bashkiake lokale, nga komisionet vendore të Bytyçit, pasqyrue me listat përkatëse, në një kohë rekord. 

Komisioni kryesor, më thonë se, e çmoi që pakot të mbanin etiketën “Dhuratë nga Ram Geci”. Kjo, mesa duket e dëshmohet se ai nuk i çonte ato pako thjesht si ndihmë në këto ditë të vështira të fatkeqësisë natyrore. Mbi të gjitha, ato, ishin dhurata në nderim të dy prindërve të tij, Alia e Raza- zemërmirë e bujarë; ishin në vazhdimtari të traditës sojnike të fisit të njohur të Bytyçit; ishin një mirënjohje për dashurinë e pamatë të tij ndaj vendlindjes së vet dhe bekimet e vlerësimet e vendlindjes ndaj tij; ishin në emër të humanizmit genetik, njerëzor e fisnik të tij, bashkëshortes së tij, djemëve të tij, të biznesit të tij.

Kujtim Hajdarmataj, një nga djemtë e mirë të Tropojës, më zëthot’ në telefon e më fjalashkrue: “Si çdo herë tjetër, burri i mirë i Bytyçit…,miku im i çmuar, iu gjend afër bashkëvendasve të vet…Më bie telefoni prapë e më porositi që t’ua çojmë pakot në çdo familje që jeton në Bytyç e Berishë. Dhe ashtu vepruam… Të gjitha familjet na dhanë një urim të përbashkët: Faleminderit Ram Geci! Zoti të bekoftë e të lartësoftë, që nuk po e harron Bytyçin ku ke lindur e je rritur… T’u shtoftë Ndera, Burrnia e…Begatia në Familjen Tande!…Qofsh i nderuar gjithmonë, o Ram Geci!”

            Kryetari i Bashkisë së Tropojës, Rexhë Byberi, shkruan në faqen e tij zyrtare në Facebook, se biznesmeni Ram Geci është “shembull model suporti financiar dhe humanizmi…”. Avokat Agron Isa Gjedia, kryetar i Shoqatës Mbarëkombëtare Bytyçi”, Tiranë-Prizren, i drejtohet faleminderues në Portali Limit.al e rrjete sociale, me urimin përfaqësues e nderues: “Ta shpërbleftë Zoti, o Ram Geci!”!

            2.

            Biznesmeni humanist Ram Geci ka një zemër të madhe e të gjerë, ka traditë bujarie, ka norma fisnikërie, ka atribute bamirësie. Ai është dëshmuar i tillë. Ai është me inteligjencë të lartë në biznes. Një punëtor i madh në biznes. Ai nuk ka aq shumë nevojë për fjalë të mëdha e të shumta, sepse i flet vet puna e tij: Tirana International Hotel në qendër të kryeqytetit, një nga ma të mirët në Rajonin Mesdhetar. Autostrada/autorrugë nga Jugu në Veri të Shqipërisë, të ndertuara prej tij si në “Udhen e Kombit”, drejt Shkodres, Unaza e Tiranës, etj. Përndryshe, është dhe “Njeriu i autostradave”. Flet formati i tij i madh si një ndër biznesmenët më elitarë në Rajonin Ballkanik Shqiptar. 

            Humanizmi i Ram Gecit i tejkalon kufijtë e vendlindjes, pavarësisht se aty i merr fuqitë si Anteu, i ban gjithato ndera për vendlindjen, për ekonominë e kulturën, për arsimin e shtypin, për letërsinë e artet, për turizmin, për mjekësinë, për njerëzit në nevojë. Ai ban ndera të tilla gjithandej në Tiranë e në gjithat vende të tjera të Shqipërisë, në Kosovë e në Malin e Zi, në Luginën e Preshevës e në Diaspora Shqiptare në Botë.

            Ram Geci ka gjithandej e gjithkund ka e merr vlerësime e nderim popullor për vlerat e larta të jetës e punës së tij me sakrifica të motivuara e arritje të merituara, me kontribute ekonomike, shoqërore, humanitare. Në këto ditë prilli 2020, me aq sa munda, i veçova disa mirënjohje popullore ndaj tij lidhur me kontributet me ndihma humanitare në Tropojë, Mat e gjetkë: “Një shqiptar atdhetar i madh. Na ban krenarë bujaria e tij” (Halil Farruku). “Njeri fjalëpak e punëshumë” (Vladimir Kalemi). “Krenar me Ty…”(Agim Januzi). Burrë zotni…”(Sebije Hajdini Sylaj). “Sojnik i Bytyçit…”(Zyra Ahmetaj).“S’ka gja ma të madhe se t’iu gjendesh njerëzve në këto ditë të zeza”(Gjerovica Haxhiaj Myrtja). “Ti shtoftë Zoti!” (Besa Ademi). “Të ketë jetë e shendet, bashkë me njerëzit e tij të zemrës. Përgëzime nga ana ime, edhe pse nuk e njof personalisht” (Andrea Avelina). ”Zoti ta shpërbleftë në jetë se shumë halle kanë sot njerëzit, po pak kush ua qan ato. Ju batë punë të madhe. Nderuat veten e ata prindër të mirë që ju rriten. Zoti qoftë me Ty e me fëmijët e Tu” (Shkurte Hysenaj). “Ram Geci është një shembull që duhet ndjekur…”(Kristaq Janushi)…

            Një fakt i kësaj të vërtete: humanisti Ram Geci, me kompaninë e tij “Geci” Sh.p.k., i dha edhe 100 pako ndihmë për njerëzit ma në nevojë në territorin e bashkisë së Matit, që u shperndanë nga kjo bashki, me përkujdesje direkte të kryetarit të saj. 

Në listnimet falënderuese që i paraqet kjo bashki, përgjatë kësaj fatkeqësie natyrore, deri në këto ditë prilli 2020, renditet i treti ndër të gjithë, sëbashku me Kadri Morinën e Kukësit, të EuroSig e INSIG-ut, të UBA Bank. Biznesmen humanist Ram Geci, me ndihmat e tij në Mat, vjen pas Fondacionit “Fundjava Ndryshe” i Tiranës dhe pas Fondacionit “Mirësia” i Kuvajtit. 

Ram Geci, megjithëse nuk e ka drejtim të vetëm të veprimtarisë së tij bamirësinë, sikurse fondacionet bamirëse, ai në drejtim të humanitetit punon sikur të ishte një fondacion duke dhanë kontributet e tij të shumta e të vazhdueshme në të gjitha fushat e jetës shqiptare, në të gjithë Rajonin Ballkanik Shqiptar.

3.- Sabit Bytyçi, u rrit me “Vatren”, tani kryetar i Këshillit të saj

1.

Edhe kjo kohë pandemike, e fatkeqësisë natyrore “Covid-19”, i ka dëshmue dhe një herë tjetër atdhetarët e humanistët e vërtetë, si shqiptaro-amerikani i njohur Sabit Bytyçi në Nju Xhersi – kryetari i Këshillit të Federatës PanShqiptare “Vatra” në Amerikë,  donator me 3 mijë litra vaj për rreth 1 mijë familje ma në nevojë në Tropojë, në vendlindjen e tij.

Kjo është e dyta dërgesë humanitare e Shqiptarëve të Amerikës për Tropojën e tyre, pas asaj shembulldhënës të biznesmenit humanist Harry Bajraktari, personalitet i shquar shqiptaro-amerikan (me origjinë të hershme tropojane, nga Geghyseni- “Nderi i Kombit”) me 25 tonë miell për 1 mijë familje. 

Këto ndihma ma shumë se vlerën e tyre monetare e gjendjen përkrah në këtë fatkeqësi natyrore globale, sjellin e përcjellin dhe një mesazh të madh që vjen nga Amerika- mike e aleatja ma e madhe e shqiptarëve, që bijtë e saj në brezni genetike e të larguem me dekada e shekuj, në mbi 7 mijë km. largësi tokësore e oqeanike, në kontinent tjetër, mendojnë e ndihmojnë në kohë e raste të ndryshme vendlindjen e tyre e të të parëve të tyre.

2.

Shqiptaro-amerikani Sabit Bytyçi (Bitici), donatori i 16 prillit 2020, me 3 mijë litra vaj për rreth 1 mijë familje ma në nevojë në Tropojë, është nga Veliqi i fisit e i krahinës së sojshme të Bytyçit, djali i tretë i një burri të fismë e zemërmadh- i të ndjerit Adullah Avdia, është një nga “Katër Vllaznit Bytyçi” në Amerikë, janë të shquar për atdhetari kombëtare e bujari shqiptare, të mirënjohur në komunitetin shqiptaro-amerikan, në Rajonin Ballkanik Shqiptar. Dr. Ibrahim Rugova i cilësonte Vllaznit Bytyçi, si “miqtë e mirë të Kosovës” (1991), dr. Sali Berisha si “një krenari shqiptare…” (2017), Azem Hajdari thoshte shpesh “janë si shqiptarët e mëdhenj të Lidhjes së Prizrenit”, etj. 

Sabit Bytyçi është një shqiptar me tradita e vlera të larta njerëzore. Është një vatran i kahershëm dhe i gjithkohshëm, i rritur bashkë me “Vatren” për një gjysëm shekulli jetë, që për aktivitetin e kontributet e tij me devotshmëri vatrane e zgjodhen  tani  së vonit në detyrën e lartë të Kryetarit të Këshillit të Federatës PanShqiptare “Vatra”. 

Sabit Bytyçi, prej nga dekada ’80-’90 e shekullit të kaluar,  njihet  e çmohet si një ndër miqtë e mirë të Presidentëve Shqiptarë dr. Rugova e dr. Berisha dhe i personaliteteve të tjera shqiptare në Amerikë e në Rajonin Ballkanik Shqiptar. 

Sabit Bytyçi, ndër vite e dekada, i ka miq të afërt disa senatorë e kongresmenë amerikanë, shumë zyrtarë të lartë të DASH, etj. tek të cilët, sëbashku me miqtë e tij shqiptaro-amerikanë, kanë lobuar mirë e shumë për Kosovën, për Shqipërinë, etj.

Familja e atdhetarit e biznesmenit humanist mbi 70 vjeçar, Sabit Bytyçi në Nju Xhersi të Amerikës, sëbashku me bashkëshorten e tij, Hatixhe Bytyçi, me dy djemtë Ilirin e Mentorin e vajzën Doruntina, kanë dhanë në vazhdimësi dituni, kohë e pasuni të tyne monetare e materiale për kombin shqiptar,  për çështjen kombëtare shqiptare, për kulturën, letërsinë, artin e shtypin shqiptar, etj., shpesh herë dhe për vendlindjen, siç është dhe ky donacioni ma i fundit me 3 mijë litra vaj për rreth 1 mijë familje ma në nevojë në Bashkinë e Tropojës, në këtë fatkeqësi natyrore “Covid-19”.

***

Mirënjohje për këta tre humanistë të shquar që dërguan ndihma humanitare në vendlindjen e tyre dhe për të gjithë ata që po i gjenden pranë Tropojës, pranë Shqipërisë e Kosovës, pranë shqiptarëve trojenik në Mali i Zi, Maqedoni, në krejt Ballkanin, në këto kohë të vështira të kësaj pandemie të rëndë globale, kur kërkohet mbrojtja e jetëve njerëzore dhe sigurimi i ardhmërisë kombëtare e planetare.

                                            Ramiz LUSHAJ

Në bashkëjetesë me COVID-19

by

….nëse ju keni kalue një infeksion COVID-19, -unë ju siguroj se tashma në trupin tuaj, ju keni mjaft antitrupa të krijuar që do t’ju mbrojnë nga COVID-19, -dhe nëse ju mund të ri-infektoheni, le të themi në sezonin dimror të vitit tjetër, kur kto viruse do të kthehen përsëri, ju mund ta kaloni shumë lehtë, e ndoshta bile s’do ta vini re aspak./

Shkruan: DR.ZEKRI PALUSHI/

Të dashur lexues, -me shumë respekt po ju paralajmëroj se ky shkrim ka një përmbajtje ma shumë teorike, -gjë që e ban leximin pak të bezdisshëm, por ju lutem, merrni mundimin që ta lexoni deri në fund. Zgjerimi i dijenive rreth viruseve, dhe situatës aktuale,-ndihmojnë në qetësimin tuj, shpirtnor e psikologjik. Frika, asht ndjenja emocionale ma e vjetra e ma e forta e njerzimit. Ajo asht ngjitëse (contagious), dhe askush s’mund t’i shmanget, -sidomos në rrethanat ku mbizotron e pa-njohura, dhe pa-siguria, -siç asht koha që po jetojmë.

                                       VIRUSET

Të kthehemi tek VIRUSET

Fjala ‘VIRUS’, rrjedh prej gjuhës Latine,-që do të thotë ‘helem’. Por sa i njohim ne viruset, dhe a janë ato pjestarë të botës së gjallë?

Megjithëse viruset janë të aftë të shkaktojnë sëmundje të rrezikshme, e nganjëherë vdekje-prurëse siç janë psh, Ifluenzen (gripin), Ebola-n, Tërbimin (Rabies), Lijen (Smallpox), etj, -prap se prap, kto nuk klasifikohen si pjestar të botës së gjallë.

Viruset janë grimca (particles) shumë të vogla, të një madhësie që varion nga 20 deri në 400 nanometer. At s’kanë qeliza, s’kanë sistem nervore…, pra ato s’kanë një “makineri” biologjike për t’u shumzue nëpërmjet ndarjes qelizore, -ato nuk konsumojnë energji për t’jetuar, -pra ato s’kanë as procese metabolike, -siç kanë psh, çdo gja tjetër e gjallë, -ku përfshihen edhe bakteriet dhe funguset.

Viruset përbëhen nga Acidet Nukleike (Nucleic acids), që mund të jenë, -DNA (Deoxyribonucleic acid) ose RNA (Ribonucleic acid), që së bashku me Lipidet (yndyrnat), Proteinat dhe Carbohidratet, formojnë 4 molekulat ma të mëdha biologjike, që janë esenciale për të gjitha format e njohura të jetës.

Acidi nukleik i virusit asht i mbështjellur me një veshje proteinike, ku strehoet apo ruhet edhe proteina virale e tij, që merr pjesë në zhvillimin e infeksionit. 

Që të riprodhojnë vetë-vehten, -viruset duhet së pari të hynë në qelizat e një “mik-pritësi”, ku menjëherë fillojnë modifikimin e aparatit ri-prodhes të këtyre qelizave, -duke i kthye ato, në një “makine foto-kopjuse”, -ku “fotokopjojnë” kodin e vet gjenetik, -të cilin pastaj e mbështjellin brenda një “kontaineri”  të sapo formuar, që quhet CAPSID. Tashma, qelizat e “marruna peng” të ‘mik-pritësit”,- punojnë sipas instruksioneve të ardhura nga acidet nukleice të virusit, -keshtu pra ato vazhdojnë të prodhojnë proteinë pathologjike virale.

       Kategorizimi i viruseve si “gja- jo-e- gjalle”, i ka sjell njerëzimit pasoja t’pa qëllimshme. Shumë nga kërkuesit shkencore, deri më tani, në studimet e tyre mbi evolucionin, -i kan injoruar viruset. Fatmirësisht, kohët e fundit,këto shkencëtar po i vlerësojnë viruset si ‘lojtar fundamental’ në Historin e Jetës.

               Çuditërisht pra, -kjo gja kaq e vogël dhe jo e gjallë, sa “primitive”aq e komplikuar, -asht në gjendje të shkatrrojë jo vetëm jetë njerëzish, por mund të shkatrrojë edhe ekonominë, e ndoshta edhe lirinë e demokracinë e vendeve të zhvilluara.

 Struktura kaq e ndërlikuar e këtyre “grimcave”, -dhe mos-njohja e mirë e tyre, fatkeqësisht, e ban pothujse t’pa mundur një vaksinë efikase kundra infeksionev t’shktuara prej tyre. Le t’kujtojmë zhurmën e madhe që ka qenë ba rreth HIV-s, dhe SARS, -pamvarsisht, viteve të humbura, e milionave të derdhuna, prap se prap, ne hala s’kemi një vaksinë kundra tyre. Megjithatë, le t’shpresojmë se një vaksinë për COVID-19, s’do të ketë të njëjtin fat.   

NE PRITJE TE VAKSINES LE TE PERDORIM VAKSINEN”PASTERTIA”

Ndërkohë, le t’përdorim HIGJENËN dhe PASTËRTINË, si ‘vaksinat’ ma t’fuqishme kundra sëmundjeve virale, -përfshi COVID-19, -i cili origjinoj në Marketin e Gjas së Gjallë, në Wuhan të Kinës, -ku niveli i higjenës e pastërtisë ka qenë dhe asht nën-zero. Aty theren në mënyrat ma barbare, -apo hahen edhe të gjalla, shumë kafshë të ndryshme, -edhe nga ato ma ekzotiket, -përfshi edhe lakuriqin e natës.Kinezët thonë se:“Ne hamë gjithçka me katër kambë, -përveç tavolinës; -ne hamë gjithçka që noton, -përveç nëndetses; dhe, -ne hamë gjithçka që fluturon, -përveç aeroplanit”.

Çuditërisht, nga provinca e Hubei-t (ku kryeqytet asht Wuhani), -rreth viteve 1331-1335, u përhap edhe murtaja (vdekja e zezë), -e shkaktuar nga minjt. Në atë kohë, ajo arriti të përhapej deri në Angli, Belgjikë e Itali.

Nga Kina, kan burue edhe disa nga pandemitë e tjera, si:

 Murtaja e Justinianit, në shekullin e 6-të; Gripi Spanjoll i vitit 1918; Gripi Aziatik i vitit 1956; Gripi i Hong Kong-ut në vitin 1968; Gripi i zogjve (Avain flu), në vitin 1966; SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) në vitin 2002; Gripi i derrave (swine flu) në vitin 2009; dhe në fund të vitit 2019, Kina komuniste, e ndihmuar nga Organizata Botrore e Shëndetësisë,- i “dhuroj” botës COVID-19, -nga i cili, deri m’tani janë infektuar: 

– në USA 678.144, nga t’cilët 34.641 kan vdekur.

 Ndërsa, në t’gjith botën numri i përgjithshëm i të infektuarve deri m’tani që po shkruaj këtë shkrim, ashtë, 2.183.148,-prej tyre, 146.841, numërohen të vdekur. 

Si rezultat i këtij infeksioni viral, -sot pothujse i gjith njerezimi ndodhet nën “arrest shpijak”.    

Sigurisht që çdo vdekje asht një tragjedi familjare, dhe në këtë rast, unë s’due të minimizoj aspak rrezikshmërinë dhe damtimet e jasht-zakonshme të COVID-19, -megjithatë, janë raportue shumë pasaktësi, -si për numrin e të infektuarve, ashtu edhe për numrin e të vdekurve.

 Prandaj shumë nga punonjësit shkencore nga vende të ndryshme të botës, mendojnë se shifrat e deri-tanishme s’përputhen plotësisht me realitetin. Ato kanë arritur në një konkluzion të përbashkët se: “Pa një testim të plotë, e të besueshëm, si dhe pa një përshkrim korrekt të shkaktareve të vdekjes, -shifrat e deri-tanishme, në lidhje me COVID-19, duhet të shifen me dyshim”. 

Dr Scott Jensen, që asht edhe senator, nga Minnesota, tregon se kishte marrë në postë një dokument prej 7 faqesh, me udhëzime se si t’plotsonte Certefikatat e Vdekjes,- ku COVID-19 duhej shkruar si shkaktar i  vdekjes,- edhe pa e konfirmue këtë infeksion, me teste laboratorike. 

 Ndërkohë, s’duhet të harrojmë se veç dy vjet më parë, 2017-2018, -gjatë 16 javëve të sezonit të gripit (Flu), në USA kan pas vdekur 80.000 njerëz, -pra atje afërsisht kanë vdekur 5.000 njerëz në javë.

Italia, ka regjistrue COVID-19, si shkak vdekje, edhe në ato raste kur i sëmuri ka qenë duke vuajtur nga sëmundje të ndryshme kronike. 

Po ashtu, qeveria Spanjolle i ka raportuar të gjitha vdekjet, ku si shkaktar asht regjistrue COVID-19, pa përmendur aspak, sëmundjet e tjera shoqëruese që të vdekurit kanë qenë duke vuajtur. 

Pra, ne s’dimë asgjë në lidhje me sëmundjet e tjera, që mund t’kenë qenë shkaktar t’vërtetë të ktyre vdekjeve, -si rrezultat, ne s’dimë nëse i sëmuri ka vdekur prej COVID-19, apo me COVID-19.

MJEKIMI

Të diskutojmë pak rreth Mjekimit:Siç kemi pa, gjatë gjithë kësaj periudhe, grupe të ndryshme janë duke u përpjekur shumë për të gjetë një mjekim për gjendjet shëndetësore të shkaktuara nga COVID-19. Por se sa reale dhe shpresë-dhanse, kto përpjekje do të jenë,- le të presim për rezultatet.  Megjithatë, ne duhet të kuptojmë se deri më tash, nuk ekziston as një terapi  efikase për trajtimin e COVID-19, por pamvarsisht ktij realiteti dëshpërues, një gja positive që na jep shpresa, asht se,- ne tashma, dimë disa të dhana të randësishme rreth ktij virusi të ri, -dimë ciklin jetsor në qelizën e “mik-pritësit”,-gjë kjo që u jep shkencëtarve shumë mundësi për ta vu në shenjë këtë virus, dhe eleminue pastaj, nëpërmjet një mjekimi specifik.

Deri atëherë, le të “spekullojmë” me çfare dimë deri tani:   

Në muajn Mars, Presidenti Donald Trump, -gjatë një konference për shtypin, promovoi përdorimin e HYDROXYCHLOROQUIN-es, (KININES siç e njohim ne Shqiptarët), që ka qenë përdorur kundër malarjes,- dhe deri pak vite më parë, -ktu në Australi, e kemi përdor me shumë sukses, edhe në mjekimin e krampeve (ngerrqeve) muskulare.  Trump-i tha se “…ne duhet ta provojmë këtë”, -dhe t’njëjtën gja, ai e tweet-i, -ku rekomandonte kombinimin e Kinines me Azithromycin (antibiotic). Sigurisht që presidenti s’asht një ekspert mjeksor, por mendoj se prapa rekomandimit tij qëndrojnë ekspert të mirëfillët mjeksor, -megjithatë kundërshtarët e tij s’hezituen ta kritikojnë.

E vërteta asht se Trump-urryesit, preferojnë ma shumë vdekjen, se sa t’i japin të drejt Atij. –Ato udhëhiqen nga sllogani “Better dead than red”.  (ma mirë t’vdekur se t’kuq), -Çuditërisht, ngjyra e kuqe në Amerikë përfaqson Partinë Republikane (Konservative). Dukshëm, të Majtët, me në krye Parinë Demokratike në Amerikë, -shpresojnë se COVID-19 do t’vrasë shanset e ri-zgjedhjes së Trump-it. Kush ka pa filmin,- The Matrix, besoj se i kujtohet “red pill” “blue pill”, -ku “kokrra e kuqe” përfaqson realitetin e ashper dhë lirinë, ndërsa “kokrra blu” përfaqson një izolim/arrest shpie, (lockdown) të pa fund.

     Nga New York-u janë raportue deri më sot, 17 Prill, 222.284 raste me 63 vdekje për 100.000 banor,- ndërsa marrja e Kininës mbetet në dëshirën e njerëzve. Ndërkohë, profesor Ian Lipkin, -drejtor i Qendrës se Infeksioneve dhe Imunitetit, pranë Universitetit Columbia, nga fundi i Marsit lajmëroj se ndjehej shumë keq, dhe se testi i COVID-19, kishte dalë pozitiv, -prandaj ai tha se, do t’merrte ilaçin magjik të Trump-it. (Nuk di në se ai ka pas rezultat apo jo, por sigurisht që marrja e këtij ilaçi, edhe nqs s’jep rezultat, s’do të prishte asgjë nëse do të provohej).

Por ka raste që Kinina asht provue, -bile me rezultate shumë të mira. Për ta ilustruar këtë, unë  kam ndjekur me vëmendje profesorin Francez, Didier Raoult, -një nga ekspertët ma të njohur në botë për sëmundjet infektive.

Me 29 Mars, ai bani të ditur se qysh me 3 Mars, -në spitalin e tij, kishte trajtuar me Kininë + një antibiotic, mbi 1.000 pacjent të infektuar me COVID-19, ndër to, vetëm një kishte vdekur. Gjatë se njëjtës periudhe, në Francë kishte mbi 44.000 raste ‘pozitiv’ me COVID-19, ndër të cilët 2.602 kishin vdekur. Kjo tregon se,nqs sygjerimet e profesor Raoult-it do t’merreshin në konsideratë nga autoritetet Franceze, -Franca do të kishte pasë jo ma shumë se 44 vdekje.    

Në t’vërtetë sygjerimet e tij, dhe veçanërisht studimin e 80 rasteve, jo vetëm që si përfillen, por estabilishmenti “mjeksor”-politk, i konsideroj ato si të pa vlefshme, duke thanë se rastet që ai kishte trajtue, kishin qenë raste të lehta, që mund të kishin kalue edhe pa mjekim, -ndërkohë, professor Raoult-i, -për të provue sukseset e punës së tij, -publikoj në ditët e para të Prillit, se në 80 pacjentët e studjuar, -60% e tyre, kishin të paktën një rrisk-faktor që tregonte për një infeksion të rëndë COVID-19, si psh, Hypertension; Diabet; Sëmundje të koronareve të zemrës; Sëmundje kronike të rrugve të frymë-marrjes; Kancere; Mjekime me imuno-supresiv; Rreth 53% e tyre kishin  qenë me pneumoni; dhe gati 30% kishin qenë mbi 60 vjeçar. Nga 80 pacjentët, vetëm një 86 vjeçar kishte vdekur. Mbi 80% e tyre kishin dalë nga spitali të shëruar, brenda 10 ditëve, mesatarja e dit-qëndrimit në spital, kishte qenë 4.6 ditë. Siç shihet, këto fakte flasin vetë.

               Pak fjalë për TESTET

Testet diagnostike (Diagnostic tests)- tregojnë nëse ju jeni të infektuar, në atë moment që testi asht ba. Një test tipik për këtë qëllim, asht SWAB-i naso-faryngeal, i cili dërgohet në laborator, ku shikohet në një mikroskop të fuqishëm elektronik, nëse shifet apo jo Acidi Nukleik I virusit, -prandaj quhet PCR (Polymerase Chain Reaction), -një metodë që përdoret gjerësisht në Biologjinë Molekulare, kjo ju ban të mundur specialistve shkencor, që të marrin pjesë shumë të vogla të DNA, pastaj ti zmadhojnë në atë dimension, që pastaj mund ta studjojnë me imtësi. Kjo metodë pra tregon nëse jeni, ose jo, të infektuar.

Testet për gjetjen e Ani-trupave (Antibody tests). Tregojnë nëse keni qenë të infektuar, le të themi, javës që shkoj, muajin që shkoj apo vitet e shkuara. Pra asht një rekordim i përhershëm, që tregon se ne kemi qenë dikur të infektuar. 

Sa të saktë mund të jenë kto teste? Nëse diskutojmë në lidhje me “POINT of Care” test, që bahet nëpërmjet shpimit të majës së gishtit (si deepstick tests), -ai brenda 15 minutave të jep një përgjigje, por në shumicë, rezultatet s’janë të sakta. Ky test asht i mirë për të tregue deri diku se  çfar asht duke ndodh në përgjithësi. Prandaj FDA e ka autorizue përdorimin e ketij testi, -por nuk e ka aprovue. Pra ky test tregon “po” ose “jo”, por s’na tregon sa imunitet ne kemi, dhe nëse jemi të mbrojtur nga një infeksion tjetër përsëritës, e po kshtu, s’tregon nëse jemi të mbrojtur në atë shkallë që mund të shkojmë prap në punë. 

            ANTITRUPAT

Antitrupat kundër COVID-19, (antibodies), na mbrojnë ne, por trupi ynë fillon ti prodhojë kto antitrupa, 7-14 dit pas infektimit fillestar me COVID-19. Kështu fillimisht zhvillohet IgM (immunoglobulin M), asht antitrupi i parë që trupi prodhon gjatë luftës së tij kundra një infeksioni të ri, -kjo qëndron në trupin tonë për rreth 2 muaj. Dhe pastaj vjen prodhimi I imunoglobulines G, (IgG).  Antitrupat IgG marrin ma shumë kohë për tu prodhue nga trupi jonë, por zgjasin për shumë kohë, -ndoshta gjatë gjithë jetës. Pra, nëse testi juaj tregon se ju jeni pozitive ndaj IgG, kjo do të thotë se ju  keni qenë të infektuar  të paktën 2 muaj më parë. Ndërsa në qoftë se IgM del pozitiv kjo tregon se ju jeni immune ndaj COVID-19.

                    IMUNITETI

Me IMUNITET kuptojmë dy gjana, -krijimin e ndonjë antitrup, ose krijimin e një përgjigje imunitare kundra proteines pathologjike të viruseve. Pra, ne s’mund të themi se jemi immune, pa e dite se në çfarë nivelesh janë antitrupat tonë, -gja që s’mund të percaktohet vetëm duke ban një Spot test. 

Duke u bazue në këto njohuri, -ideja e Dr. Fauci-t, për të paisur popullin me Çertifikata Imuniteti,- s’ka asnjë vlere. Dihet se testet e shpejta, të japin një ide të përgjithëshme, por s’tregojnë asgja nëse ne jemi të mbrojtur apo jo.

Për të ditë vërtetë, e me saktësi, nëse populli asht i imunizuar apo jo- Dr Fauci-t, i duhet të pajisë me analiza të rregullta gjaku, -mbi 328 miljon Amerikan, ku kërkohet “Quantitative Serum Immunoglobulin Tests”, -gja që mund të jetë e pa mundur? 

Një gja e dimë shumë mirë,- nëse ju keni kalue një infeksion COVID-19, -unë ju siguroj se tashma në trupin tuaj, ju keni mjaft antitrupa të krijuar që do t’ju mbrojnë nga COVID-19, -dhe nëse ju mund të ri-infektoheni, le të themi në sezonin dimror të vitit tjetër, kur kto viruse do të kthehen përsëri, ju mund ta kaloni shumë lehtë, e ndoshta bile s’do ta vini re aspak. 

Po kështu, mund t’ju siguroj se: megjithse COVID-19, erdhi nga një vend që s’duhet t’i zihet kurrë besë,- ai prap se prap, s’i përmbush tiparet për t’u kualifikue në grupin e ‘armve biologjike’, -ku vdekshmëria shkon nga 50 deri me 70%.  

Disa fakte qetësuese dhe krahasuesë, që mund të shuajnë panikun dhe frikën e krijuar ndaj COVID-19:

Dihet se në botë, në një vit tipik, vdesin 56 milion njerëz, -pra me një mesatare ditore prej 153.000. 

Ndërsa Lifeline children’s services (WWW.WORLDOMETERS.INFO), ka publikue vdekjet për perudhën 1 Janar-1 Prill 2020 në t’gjith botën, -ku rendit: 

COVID-19 – 46.438; Sezonal grip (flu) 121.993; Malaria – 246.121; Suicide – 269.076; Vdekje aksidentale në trafik -338.715; HIV/AIDS – 421.808; Pije alkolike 627.571; Pirja e duhanit – 1.254.352; Canceri -2.060.730; Uria 2.806.314; dhe Abortimet – 10.665.130  

Britania rraporton rreth 150.000 vdekje në vit, që ndodhin gjatë periudhes Janar-Mars, – pra në sezonin e dimrit.

   Shpresojmë se së shpejti qeveritë do të vinë në një konkluzion të përbashkët se, asht shumë ma i randësishme DISTANCIMI I TYRE NGA KINA KOMUNISTE, se sa“social-distancing apo vet-izolimi”,-i  imponuar në popujt e vet.

Po e mbylli me një paragraf nga bibla: “Dhimbja që keni ndjerë nuk mund të krahasohet me gëzimin që po vjen”. -Le t’shpresojmë kshtu.

Dr. Zekri Palushi (Australi)