Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

JELEKU I FAIK KONICËS, NJË RELIKE E ÇMUAR NË FAMILJEN PANI PREJ 70 VITESH

by

  -Për afro 70 vjet, jeleku u ruajt nga familja dardhare, Pani. Sot ndodhet në Boston, në shtëpinë e Andrea Panit- /

Nga Fuat Memelli- Boston/

Ishte një befasi për mua, kur para disa ditësh gjatë një vizite në shtëpinë e Andrea Panit në Boston, djalë i të ndjerit Sotir Pani që u nda nga jeta këtë vit prej kovitit, Andrea më tregoi jelekun e Faik Konicës. Ky jelek është një dëshmi e rrallë e kësaj figure të shquar të kombit shqiptar, që është ruajtur nga familja e Sotir Panit. Jeleku është në gjendje të mirë, vetëm ndonjë kopsë është shkëputur. Andrea më tregoi historinë e këtij jeleku.

Kur vdiq Konica në Uashington, më 15 dhjetor të vitit 1942, një nga miqtë e ngushtë që iu ndodh pranë, ishte edhe dardhari Vasil Pani, i cili jetonte në Boston. Vasili ishte një veprimtar i shquar i Vatrës dhe disa vjet ka qënë kryetar i saj. Faiku rrallë afronte njeri, por te Vasili ai vlerësonte njeriun besnik dhe patriot. Vasili ishte edhe djali i patriotit tjetër dardhar, Josif Panit, i cili ka jetuar në Boston, të cilin Faiku e njihte mirë dhe e vlerësonte shumë. Miqësinë e Faikut dhe Vasilit, e dëshmon edhe një foto e rrallë që Faiku i ka dhnë atij me dedikim. Këtë foto që e kishte Sotir Pani ia tregoi gazetarit Kolec Traboini  dhe ai e publikoi. Është fotua me republikë që tashmë ndodhet kudo. Por le të kthehemi te jeleku. Duke qënë mik i afërt i Konicës, Vasili u kujdes për bibliotekën e tij të cilën e sistemoi në një magazinë, por që fat i tyre nuk  dihet dhe ka mbetur tek-tuk vetëm ndonjë kopje. Robat vetiake të Faikut, Vasil i dërgoi te shtëpia e tij në Dardhë për t’i ruajtur. Por, në vitin 1947 ndrroi jetë pa pritur dhe nuk u kujdes dot për to. Një pjesë e tyre u përdorën nga familja e tij në Dardhë dhe u dëmtuan nga koha, ndërsa jelekun Soitiri e ruajti me fanatizëm. Kur ardhi në Amerikë në vitin 1996, krahas fotografive e dokumentave të ndryshme, krahas flamurit shqiptar, xixunit e kitarës, solli edhe jelekun e Konicës. E ruajti atë me kujdes deri sa ndrroi jetë në fillim të këtij viti . I kishte lënë porosi edhe djemve të tij, Andreas e Vaskës që ta ruanin me kujdes. Dhe ata e ruajnë jo vetëm se është i Faik Konicës, por e kanë amanet edhe nga babai i tyre, Sotiri, bir i një familje patriotësh dhe veprimtar i shquar i shqiptarëve të Bostonit.

Duke biseduar me Andrean në shtëpinë e të cilit ruhet jeleku, ai thotë se e ka vendin në Muzeun Historik Kombëtar. Dhe vërtet, aty në stendat e atij muzeu, duhet të zerë vend kjo relike e rrallë e Faik Konicës, e këtij personaliteti të shquar të kulturës, letërsisë e jetës politike shqiptare, e këtij intelektuali të dimensioneve europiane. Shpresojmë se Muzeu Historik Kombëtar, do interesohet për këtë relike të çmuar të Faik Konicës, njërit prej bijve më të shquar të kombit shqiptar.

Korrik, 2021

KIÇO ÇEKU, NJË JETË ME BIMËT QË I SILLNIN VALUTË SHQIPËRISË

by

-Nga eksporti i bimëve etero-vajore, ose “lulkave” siç shpreheshin me qesëndi disa pesimistë që deshën ta hedhin në gjyq, u rritën të ardhurat në ekonomitë që i kultivuan si dhe në atë kombëtare-/

       -Me rastin e 90 vjetorit të lindjes-

  Nga Fuat Memelli-Boston/

            Agronomi Kiço Çeku, është ndoshta i vetmi nga specialistët e bujqësisë që shumicën e jetës  ia kushtoi kësaj pune. Asgjë e madhe nuk arrihet pa pasion e këmbëngulje. Kiços nuk i ka munguar asnjë nga këto “kolona” të suksesit. Ndërkohë ai përherë ka parë përtej momentit dhe politikave, duke  ditur edhe leverdinë e këtyre bimëve për ekonominë shqiptare, e cila e “mbërtheu”  pas kësaj pune. Mbi 40 vjet punë, në shumicën e tyre është marrë me bimët etero-vajore. Ky pasion nuk lindi rastësisht. I lindur dhe rritur në Dardhë të Korçës, mes natyrës së bukur dhe gjelbërimit, luleve e burimeve të shumta të ujit, në shpirtin e tij hodhi rrënjë dashuria për bimët. Për këto arësye ai zgjodhi degën e Agronomisë në  ish-Institutin Bujqësor, sot Universiteti Bujqësor i Tiranës. Pas mbarimit të institutit, në vitin 1955 fillon punë si kryeagronom në Stacionin e Zooteknisë në Shkodër. Ai kujton me dashuri e mall Shkodrën, lumin Buna dhe Drinin që “puthen” nën hijen e gurtë të Rozafës së famshme, Thethin, Reçin, Postribën. Kujton edhe një bletërritës që kur shkonin në malet e Lezhës e më vonë të Reçit ku lulëzonte sherbela, bletari i thoshte:” Sherbela është një dhuratë e madhe që natyra i ka dhënë Shqipërisë”.

             Në ato vite ishte krijuar Agroeksporti dhe kishte kërkesa për sherbelë, pasi siguronte të ardhura të mëdha në valutë. Nisur nga ky fakt, fshatarët vërshuan të mbledhin sa më shumë sherbele, pa zbatuar kriteret që duheshin. Kjo punë e rezikoi shumë sherbelën . Edhe prodhimi i mjaltit folloi të bjerë. Nga ky shqetësim, vendosi të meret me këtë punë duke iu përkushtuar tërësisht, me synim rigjenerimin e vendeve të shfrytëzuara pa kriter dhe mbi të gjitha mbjelljes së tokave gurishtore me bimë etero-vajore (aromatiko- mjekësore) që i përshtaten atyre tokave. Qysh kur punonte në Stacionin e Zooteknisë në Shkodër, grumbulloi fara të sherbelës nga dy ekotipet, atij Lezhë-Kakariq dhe Reçit të Shkodrës, pasi nga viti në vit po degradoheshin sipërfaqe të mëdha. Transferohet në katedrën e pedologjisë në Institutin Bujqësor dhe bën pjesë në grupin e punës për përpilimin e hartave pedologjike në gjithë Shqipërinë. Kjo punë i vlejti pasi pa nga afër edhe tokat gurishtore zhavorishte ku mund të mbilleshin bimët etero-vajore. Për të siguruar treg për to, u lidh me drejtorin e Agroeksportit, Theodhor Fundo, njeri me horizont të gjerë si dhe me specilalistin Jorgji Nauni, i specializuar në Hungari.

            Për të realizuar idetë e tij për kultivimin e këtyre bimëve, kërkoi të shkojë në kooperativën e Mazhës të rrethit të Krujës, një ekonomi e dobët e cila merte 30 lekë për ditë pune. Krahas punëve të tjera, krijoi një brigadë të vogël me të moshuar që nuk i prishnin punë kooperativës dhe mbolli 28 ha me këto bimë si korenadër, finok, borzilok dhe kamomil. Disa njerëz pesimistë filluan të ankohen duke thënë se “Kiçua do të na marrë në  qafë me këto lulka që mbjell”. Por, siç ka thënë një filozof “Durimi është një bimë e hidhur, por ka fruta të ëmbla”. Dhe kështu ndodhi. Bimët e mbjella dhanë prodhim të madh që shkoi për eksport. Vlera e ditës së punës u rrit nga 30 lekë në 90 lekë. Akulli u thye dhe shtypi i kohës i bëri jehonë të veçantë. Këto bimë filluan të mbillen edhe në ekonomi të tjera të rrethit të Krujës sidomos në tokat gurishtore, siç ishte ajo e Bilajt ku bënin pjesë disa fshatra. Kjo ekonomi u bë qendër shkencore dhe prodhuese për këto bimë. Gazetarët Lefter Peço dhe Duro Mustafaj bënë një artikull me titull “ Kiço Çeku e ngriti institutin në fushë.” Duke u marë shumë me bimën e borzilokut, njerzit filluan ta thërresin : Kiço borziloku.        Nisur nga aritjet në këtë fushë, ministri i bujqësisë Pirro Dodbiba kërkoi që ai të vijë të punojë në ministri, ku u krijua një sektor i veçantë për kultivimin, mbrojtjen dhe ripërtëritjen e këtyre bimëve. Pranë ndërmarjeve pyjore u krijuan sektorë të veçantë për kultivimin e tyre. Po kështu edhe në mjaft ekonomi bujqësore filloi kultivimi , duke rritur vlerën e ditës së punës. Në rrethin e Shkodrës për mbjelljjjen e tyre u krijua sektori i Postopojës. Ekotipet e sherbelës së Reçit dhe Kakariqit, për nga përmbajtja e esencës e bënin atë nga më të mirat në botë, tok me atë të zonës së Dalmacisë. Në Dardhë,  fshatin e Kiços dhe Nikolicë, u ngritën eksperimente për kultivimin e çajit natyral të Gramozit, duke e zbritur gradualisht nga lartësia 2200 metro mbi nivelin e detit, në 1200 metro. Një eksperiment i tillë u ngrit edhe në zonën e Llogarasë. Ndërkohë që kjo punë po ecte mirë në disa ekonomi, kishte specialistë skeptikë që e kundërshtonin këtë punë edhe në Ministrinë e Bujqësisë, duke thënë se “ne na duhen drithërat e bukës për sigurimin e saj në vend, jo lulet e Kiço Çekut.” Një zëvendësministër duke biseduar me disa specialistë, kërkoi që Kiçua të dërgohet në gjyq, pasi ai po sabotonte sipas zyrtarit. Aty pranë u ndodh Kiçua dhe iu përgjigj flakë për flakë:” Sabotator je ti që shkon nëpër ekonomi dhe flet kundër kësaj punë dhe kundër meje. Që nesër unë do ik në sektorin e Postopojës dhe do gjelbëroj ato toka gurishtore”.

            Kiçua rikthehet në rrethin e Shkodrës ku kishte punuar më parë. Në Postopojë ( në sllavisht: tokë e shkretë) ai kishte filluar punën e ksperimentale qysh kur ishte në ministri. Vazhdoi punën e nisur me mbjelljen e këtyre tokave me sherbelë, lavandul, piretruam, shëngjin, etj. Disa njerëz skeptikë nuk iu ndanë edhe këtu. Një ditë një grup i përbërë nga drejtues të rrethit dhe një drejtor i Ministrisë së Bujqësisë, shkuan për të parë punë e nisur në Postopojë. Ky drejtor i thotë Kiços:”Po dështove në këtë punë, do vij të të var te kjo pema këtu afër.” Kiçua, të cilit asnjëherë nuk i ka munguar guximi, i përgjigjet: “Nga kjo tokë unë do nxjerr flori dhe do të var ty te ky hangar që do jetë plot me prodhime”. Një mbështetje e madhe për Kiçon u bë kryeinxhinieri i Ndërmrjes Pyjore të Shkodrës, Pirro Xhumetiku, nga varej sektori i bimëve etero-vajore të Postopojës. Ishte viti 1975 kur tokat gurishtore të Postopojës filluan të gjelbërojnë nga këto bimë. Unë kam qënë atëherë për të pasqyruar ne televizion këtë punë të madhe të bërë nën drejtimin e Kiço Çekut dhe jam dëshmitar i saj. Pas çdo suksesi në teren, vinin kërkesa për ta marë Kiçon në Tiranë. Në vitin 1980 u krijua Instituti i Pyjeve dhe Bimëve Etero- Vajore si dhe stacjoni i këtyre bimëve në NB “Gjergj Dimitrov”, nën drejtimin e specialistit të përkushtuar, Kadri Balla, me synim përhapjen e kësaj përvoje në ekonomi të tjera. Pas përshtatjes së bimëve të çajit në lartësi më të ulta, në Dardhë u bë mbjellja  në tokat e dobëta shtufë, një pjesë e tyre të abandonuara. Kiçua përgatiti edhe një broshurë me titull” Çaji i malit dhe kultivimi i tij”. Në Dardhë, pjesë e kooperativës së Mirasit, u organizua edhe festa e çajit. Ky ekotip u përhap edhe në zona të tjera të Shqipërisë. Por, Kiçua ndjente dhimbje kur para viteve ’90, shumica e rigonit shqiptar merrej nga disa firma greke dhe qysh në Shqipëri i vihej etiketa” Prodhim grek”, kur në të vërtetë ishte shqiptar. Shteti mbyllte sytë pasi deshte vetëm të sigurohej volutë. Por kjo gjendje vazhdon edhe sot. Sillet në Amerikë rigon dhe çaj mali me stampën “Prodhim grek” kur ato janë prodhime shqiptare.

            Duke patur babain në Amerikë, në fillim të vitëve ’90 Kiçua erdhi këtu bashkë me familjen. Ky vend i lirisë, u bë atdhe i dytë , por zemra e tij kishte mbetur në atdheun e parë. Pasioni për bimët etero- vajore, nuk iu nda edhe këtu. Ai solli nga Shqipëria tre bimë: sherbelën e Reçit, rigonin e Gjirokastrës dhe çajin e Dardhës. Pas një punë mbi 20 vjeçare e ka përshtatur dhe çajin e ka mbjellë në Boston, ndërsa sherbelën dhe rigonin te shtëpia e djalit në Florida. Një ditë kur pinim kafe së bashku me dardharin tjetër, Sotir Pani, që u nga kjo jetë prej covidit, Kiçua  kishte marë me vete një tufë çaji nga ai i mbjellë në Dardhë  dhe na thotë: “U mora 20 vjet për ta përshtatur në klimën e Bostonit. Merrni disa fije dhe mbillini në shtëpi. Kur të rritet mblidheni, bëni çaj dhe do më kujtoni”. Këtë moment  e tregon edhe fotua bashkëngjitur. Si argument për çajin dhe rigonin që shitet në Amerikë me markën greke, ai thotë se jam gati të ballafaqohem me tregëtarët grekë dhe t’ju them se ato janë prodhime shqiptare.

            Një trishtim tjetër i Kiços është se shumë specialistë bujqësie pas viteve ’90, morën rrugën e emigracionit. Rrallë e për mall kujtohet shteti dhe shumë rrallë, me pikatore, bëhet ndonjë vlerësim për specialistët e shquar të bujqësisë, kur për profesione të tjera janë bërë vlerësime me lopatë. “Njeriu i thjeshtë vdes një herë, thotë ai, ndërsa specialisti vdes dy herë, një herë kur shoqëria injoron punën e tij shumëvjeçare dhe një herë kur i vjen vdekja natyrale. Vlerësimi më i madh për mua, thotë Kiçua, është ai që më kanë bërë njerëzit e thjeshtë si dhe specialistët me të cilët kam punuar një jetë”. Ai ndjen kënaqësi pasi sot vazhdon puna e nisur prej tij jo vetëm në Malësinë e Madhe, por edhe në zona të tjera të Shqipërisë. Sipas të dhënave të Mark Rupës që punon në një projekt per bimët mjekësore , sot në Shqipëri mbillen mbi 4500 ha me këto bimë, rreth 4000 familje merren me këtë punë dhe  sigurojnë rreth 50 për qind të të ardhurave.

             Këtë korrik Kiçua mbush 90 vjet, por është plot energji. Puna që ka bërë dhe vazhdon të bëjë, humori i tij i pashterur, tingujt e kitarës që i ka rënë dhe vazhdon t’i bjerë, e mbajnë gjallë. Këtë përvjetor kërkon ta festojë në Dardhë, në vendlindjen e tij, vendin ku rrobërohet shpirti, me të afërm, miq e shokë, të cilët i do dhe e duan aq shumë.   

Korrik, 2021

Captions:

1.Çaj i kultivuar në Amerikë
2.Me familjen
3.Edhe sherbelën e mbolli në USA.
4.Me specialistin Kadri Balla
5.Me shokë të tij në Boston
6. Kitara, “ shoqe” e vjetër e Kiços.

U NDA NGA JETA VATRANI SOTIR PANI

by

…NJERIU QE DESHI MEGJITHË SHPIRT DARDHËN DHE SHQIPËRINË/

“Jeta është e gjatë kur është e plotë. Le ta masim jetën me veprat dhe jo me kohën” Seneka/

Nga Fuat Memelli-Boston/

-Covidi na mori edhe një shqiptar tjetër. Në kthetrat e tij ra edhe dardhari, Sotir Pani.Kishte rreth 12 ditë që luftonte me virusin në një nga spitalet e Bostonit. Megjithë shërbimin e veçantë që iu bë, nuk ja doli dot. Në prill do festonte 86 vjetorin e lindjes. Megjithë vitet mbi supe, ai ishte plot energji. lëvizte, takonte shokë e miq, përjashto periudhën e virusit. Punonte kopështin te shtëpia e Andreas, djalit të tij. Kujdesej për perimet që mbillte vetë. Kujdesej që të rritej shpejt  një filiz kumbulle i sjellë nga Dardha prej Andreas. Ajo kumbull i dukej si një “copëz” Dardhe.  Lexonte e shkruante. Mbante ditar që nga viti 1954 dhe kishte shkruar 1000 faqe. Shkonte në kishat shqiptare të Bostonit.

Fliste në veprimtari të ndryshme të shqiptarëve që zhvilloheshin këtu. Mosha nuk e pengonte për të qënë aktiv. Na merte në telefon ne shokët e tij. Edhe ndonjëherë kur ne “binim në gjumë”, ai na “zgjonte” Nuk ndihej i plotësuar po mos komunikonte me njerzit, po mos dëgjonte zërin e tyre, po mos bënte shaka me ta. Na kujtonte jo vetëm neve këtu në Boston , por edhe miq të tjerë në Amerikë, në Shqipëri e vende të tjera ku jetonin miqtë e tij. Komunikonte në Amerikë me shkrimtaren dardhare , Rozi Theohari, fizikantin e shquar dardhar, Petrit Skënde, që të dy kanë ndruar jetë, me veprimtarin dardhar Vaskë Bruko, etj. Nuk harronte të merte në telefon miqtë e tij Teodor Laço,  Niko Balli e dardharë të tjerë që jetonin në Shqipëri. Dardha ishte pjesë e shpirtit të tij. Dashuria e malli për të nuk kishin kufi. Kontribuoi edhe për kishën dhe muzeun e ri të Dardhës. Fliste shpesh edhe me kolegët e tij zooteknikë si Nevrus Shtylla, Viktor Puka, Sotir Pasko, etj me të cilët kishte punuar një jetë.

Në rrugëtimin e gjatë të jetës së tij ka plot “stacione” ku ai ka lënë gjurmët e veta. Vështirë t’i përmendësh të gjitha. Po ndalem vetëm në disa prej tyre. Pasi mbaroi Institutin e Lartë Bujqësor, punoi 8 vjet zoteknik dhe dy vjet shef bujqësie për rrethin e Korçës. Këto 10 vjet punë në këtë rreth ishin një shkollë e dytë për të, pasi njohu e punoi me shumë specialistë e fshatarë. Siç thotë vetë në kujtimet e tij shkoi e takoi njerëz në 200 fshatra të rrethit të Korçës. “Stacion” tjetër i punës së tij ishte Devolli. U caktua kryetar i kooperativës së fshatrave Vranisht- Pilur- Bickë, ku qëndroi afro katër vjet. Edhe pas largimit që andej, ai e mbajti miqësinë me fshtarët jo vetëm sa ishte në Shqipëri, por edhe pasi ardhi në Amerikë. Kjo ndodhte pasi Sotiri ishte njeri i “tabanit, i rogozit” siç thotë populli. Teknikumi Bujqësor “Irakli Terova” ku u caktua drejtor, ishte “stacioni” i fundit i tij i punëve në rrethin e Korçës. Do largohej nga Korça për në Tiranë ku ishte emëruar. Po largohej nga qyteti që e deshte aq shumë, nga qyteti ku kishte kryer shkollën 7 vjeçare e të mesme, nga Korça ku punoi aq vjet, nga qyteti ku njohu dhe u martua me bashkëudhatren e jetës, Ritkën e tij të dashur, siç e thëriste shkurt ai. Puna dhe jeta e tij më pas vazhdon në Tiranë. Ministria e Bujqësisë e emëron zv. drejtor në Institutin e Kërkimeve Zooteknike në Tiranë. Më pas vazhdon përgjegjës i sektorit racor e më pas kryespecialist i Stacionit të Gjedhit e Shpendëve. Gjatë viteve të punës shkroi e botoi plot artikuj për blegtorinë. Me skenar të tij unë realizovarë dy dokumentarë me temë nga blegtoria. Në Stacionin e Gjedhit e Shpendëve, punoi 10 vjet deri sa doli në pension në vitin…Kur filluan grabitjet e shkatërimet edhe në këtë stacion në fillim të viteve ’90, nuk nuk i duronte dot , doli para kohe në pension dhe shkoi me gruan e fëmijët në Dardhë. Më vonë u rikthye përsëri në Tiranë.

Pas viteve ’90, emigrimi u rizgjua edhe në familjen e tij. Kjo ndodhi për arsye se ai kishte patur në Amerikë, gjyshin e tij Josif Pani, patriot i shquar, mik i Nolit dhe Konicës. Kishte patur edhe babanë e tij, Vasil Pani, figurë e shuqar edhe ky i shqiptarëve të Amerikës. Babai i tij shok i ngushtë gjithashtu i Konicës dhe Nolit. Vasili ishte kryetar i “Vatrës “ për 11 vjet. Në fillim në vitin 1995 ardhën në Boston dy djemtë e tij , Andrea dhe Vasili. Ardhi për vizitë edhe Sotiri. E që nuk ariti ta marë nga Dardha në Amerikë familjen e tij .Takoi shumë dardharë e shqiptarë të tjerë. Vizitoi varrin e të jatit, ndarë nga jeta në vitin 1947, vizitoi varrin e  Nolit e Konicës. Qëlloi që atë vit do ktheheshin në Shqipëri eshtrat e Faik Konicës nga një delegacion i kryesuar nga ministri i Kulturës së atyre viteve, Teodor Lço. Konica duke qënë shok i ngushtë i të jatit, nuk mund të rinte pa pa folur aty edhe Sotiri.. Si u shmall me njerzit e tij në Amerikë, Sotiri u kthye në Shqipëri për të jetuar në Dardhë e në Tiranë. Por, malli për djemtë, për motrën, për njerzit e tjerë që ardhën në Amerikë pas viteve ’90, filloi ta brejë. Në vitin 1996, le Shqipërinë dhe vjen bashkë me gruan të jetojnë në Boston pranë djemve të tyre. Kalonin vitet dhe malli për Dardhën e Shqipërinë ndizej më shumë. Krahas bisedave në telefon, brenda 10 viteve të para në Amerikë dërgon në Shqipëri 400 letra dhe mer prej andej 350 .Është ky një rast i rrallë i njerëzve që të kenë dërguar kaq letra në atdheun e tyre. Siç ka thënë Horaci ”qiellin po jo shpirtin ndryshon ai që shkon përtej detit”. Në Boston takon shokë e miq të tij si dardharin Kiço Çeku, korçarin Jani Plasa, gjirokstritin Kostandin Mosko, mua sinicarin e plot të tjerë. Ne miqtë e tij këtu e quanim  kryetar i grupit ”Na bashkoi Bostoni”. Shkon në biblioteknën e Bostonit dhe lexon gazetat “Dielli” “Kombi” e “Sazani”. Mbledh të dhëna për gjyshin, të jatin, për Sotir Pecin e dardharë  të tjerë. Shkoin në kishat shqiptare “Shën Gjergji” e “Shën Trinia” ku meshojnë At Artur Liolini dhe Peshkop Ilia Ketri. Kënaqej kur meshonte  në shqip Peshkop Ilia dhe thoshte:” Gjuha shqipe na ngjit në zemër”. Me një grup shqiptarësh si At Artur Liolini, Polikron Trebicka, Sotiri dhe djali i tij Andrea, u bënë nismëtarë për hapjen e shkollës shqipe në mjediset e kishës së Shën Gjergjit. Pas dy vjetësh me shkollën u mor shoqata “Mass.Besa”.  Ndër nxënësit e shkollës ishin edhe katër nipërit e tij. Me dardharët e Usterit insiston për ringritjen e shoqatës “Bleta” ku zgjidhet zv. kryetar i saj. Rrallë ka veprimtari të shqiptarëve të Bostonit ku të mos ketë folur Sotiri si ajo për 28 Nëntorin, në veprimtarinë kushtuar 100 vjetorit të kishës së Shën Gjergjit, në takimin e organizuar nga kisha Shën Trinia për jetën dhe veprën e mikut të tij, Dritëro Agolli, në takimet e organizuara nga shoqataa “Bleta” , etj. Çdo 28 Nëntor në shtëpinë e tij në Boston, ngrinte flamurin shqiptar, siç kishte vepruar prej shumë vitesh edhe në Dardhë. Në shtëpinë e tij në Dardhë si dhe në Boston, kishte përgatiur dy fotoekspozita, kushtuar gjyshit e babait të tij si dhe patriotëve të tjerë dardharë 

Ndër punët e veçanta në Boston, ishte edhe botimi i  librit për jetën dhe kontributin e gjyshit dhe babait të tij, Josif e Vasil Pani. Porosinë për të shkruar këtë libër, ia kishte dhënë Skënder Luarasi kur kishte qënë në Dardhë. Edhe titullin” At e bir për mëmëdhenë”, Skënderi ia kishte thënë. Punoi shumë për këtë libër dhe me ndihmën e mikut të tij, redakktorit Kolec Traboiini, libri u botua dhe u promovua në Muzeun Historik në Tiranë. Sotiri kishte në plan të botonte edhe një libër tjetër për emigrantët dardharë në Amerikë. Kishte mbledhur shumë të dhëna e dokumenta por… virusi i rezikshëm nuk e la ta kryejë këtë punë. Megjithatë puna e tij siç thotë Seneka”, matet me veprat e jo me kohën”.

Sotiri u nda nga jeta më 4 janar të këtij viti, duke shkaktuar një plagë të thellë te fëmijët e tij , te miqtë e shokët e shumtë. Ai iku të prehet pranë Ritkës, shoqes së tij të jetës e cila ndrroi jetë disa vjet më parë. Ai iku por la pas emrin e tij të nderuar,  “mbolli” shpirtin e tij patriotik , dashurinë për Dardhën dhe Shqipërinë te djemtë, Andrea dhe Vasili, te katër nipërit e mbesa, etj. Situate e virusit do t’i pengojë shumë shokë e miq të tij për t’i bërë nderimet e fundit, ashtu si e meritonte. Por, ata do mblidhen një ditë , do flasin me dashuri e mall për të dhe ai do t’i dëgjojë aty lart ku prehet. Lamtumirë miku ynë Sotir Pani! U prehsh në paqe!

DY VËLLEZËR QË NUK U KURSYEN PËR ÇËSHTJEN SHQIPTARE

by

-Është fjala për  vëllezrit, Avdurahman dhe Musa Sherifi (Hysolli), me origjinë nga Sinica e Devollit-

  Nga Fuat Memelli-Boston-

Pak ose aspak është folur e shkruar në median shqiptare për dy vëllezrit, Avdurahman dhe Musa Sherif (Hysolli) me origjinë nga Sinica e Devollit. Është shkruar  një faqe në librin e Ibrahim Memellit kushtuar Sinicës dhe vetëm  për Avdurahmanin. Për këta dy vëllezër kanë patur informacion bashkëfshatarët e tyre , por ata që i njihnin, tashmë kanë ndrruar jetë. Sot ka informacion për ta vetëm nga pasardhësit e familjes si dhe ndonjë fshatar i dhënë pas historisë. Por, le të hyjmë në temë dhe le ta nisim me Avdurahmanin, ose Duron si e thërrisnin shkurt  fshatarët,  pasi  ky ishte edhe vëllai  më i madh.

Ka lindur në vitin 1885 dhe mësimet e para i mori në vendlindje. Duke parë etjen e tij për dije, prindërit e dërguan me studime në Stamboll ku vazhdoi shkollën e mesme fetare. Pas Turqisë ndoqi universitetin  në Kajro  e Misir. Siç dihet, Misiri ishte një qendër e rëndësishme ku ishin mbledhur figura të shquar intelektualësh shqiptarë. Avdurahmani njihet me ata dhe përfiton mjaft prej tyre, duke u ushqyer me ndjenja patriotike e atdhetare për Shqipërinë. Pas shkollimit kthetet në Sinicë por nuk meret me fenë. Qëndron pak kohë aty dhe shkon në Zvicër në rajonin gjermanishtfolës. Nuk qendron shumë kohë  dhe emigron në Argjentinë. Edhe ky vend nuk e kënaqi. Largohet prej andej e shkon në Amerikë ku zbret në portin e Neë Yorkut e prej andej në Boston. Ai është ndër emigrantët e hershëm shqiptarë që ka ardhur në Amerikë. Emri i tij, Avdurahman Sherif Sinica, ndodhet në Muzeun e Emigrantëve në Neë York dhe është parë nga sinicarë. Në Boston punon në një kompani për ndërtimin e hekurudhave, ku gjatë punës humbet  njërin sy. Njihet nga afër me Fan Nolin dhe shqiptarë të tjerë të përkushtuar për Shqipërinë. Bëhet edhe ai veprimtar  e zgjidhet   sekretar i një dege. Në  shtypin e kohës , ndër të tjera thuhet:” Më 3 dhjetor 1915 u fillua dega Nr. 45 Dickinson. Pleqësia e parë u zgjodh kështu: kryetar z. Avdyl Ahmet Pulaha, sekretar z. Duro Sherif Sinica, arkëtar z. Qamil Hysen Porodina”. (Kalendari i Vatrës 1918.) Në listën e kontributeve për Vatrën ku disa shqiptarë kanë dhënë nga 2 dollarë, Durua është një nga dhuruesit kryesorë me 12,5 dollarë, që për atë kohë nuk kishin pak. Shkon punon edhe në Alaskë  në një hekurudhë për transportin e lëndës drusore, por kthehet përsëri në Bostoni. Në vitin 1937 kthehet në Shqipëri dhe shkon në vendlindje. (Theksojmë se ai kishte shkuar në atdhe edhe në vitin 1923 e qe u rikthye përsëri në Amerikë, siç do flasim  më poshtë.) Në vitin 1937 niset për herë të fundit për në Shqipëri. Nuk mori pension por dëmshpërblim për dëmtimin e syrit. Në këtë  udhëtim mer me vete dy sëndyqë me dokumenta të Vatrës, dhënë nga Noli për t’i shpënë në arkivin  e shtetit shqiptar. Siç dihet në vitin ë 1939 filloi Lufta e Dytë Botërore dhe sëndyqët me dokumenta mbetën në shtëpinë e tij në Sinicë. Pas Çlirimit, në vitin 1946, shkon në zyrat përkatëse në Korçë dhe i thotë se në shtëpi ka dy sëndyqë me doumenta të Vatrës dhe i lutet të vijnë t’i marin e t’i çojnë në arkivin e shtetit, pasi i ka porosi nga Fan Noli. Pas disa ditësh vjen me makinë një grup nga Korça dhe i marin dokumentat në fjalë. Këtë histori e ka treguar djali i Avdurahmanit, Dervishi, i cili ishte mësues. Historinë e dinë edhe fëmijët e Dervishit si dhe disa sinicarë. Mua ma tregoi atë nipi i tij, Albert Hysolli, emigrant në Greqi, i cili është shumë i përkushtuar për Sinicën dhe me shpenzimet e tij ka ndërtuar aty ujësjellësin si dhe punë të tjera. Në vitin 1946 Avdurahmani kërkohet nga Komuniteti Mysliman për t’u bërë myfti i Korçë, por nuk pranoi. Preferoi të jetojë e punojë si bujk në Sinicë. Në vitin  1960 ai ndrron jetë në moshën 75 vjeçare. Në varrimin e tij kishte shumë bashkëfshatarë si dhe nga fshatrat fqinjë. Një ish emigrant nga Dardha i cili kishte qënë me atë në Boston, foli aty dhe tha:”Avdurahmani  është njeriu juaj dhe shoku im. Kam qënë me atë disa vjet në Amerikë por juve nuk e dini kontributin që ka dhënë  aty me shoqërinë Vatra”. Këto fjalë i tregon sot nip i tij nga nëna , Astrit Gupe, sot emigrant në Amerikë, i cili ndodhej në atë varrim.

 Familja ime ka patur miqësi me atë të Avdurahmanit. Ne shinim bashkë grurin dhe të lashtat e tjera. Ende më kujtohet zëri i tij kur ngiste kuajt në lëmë. Unë isha i vogël atëhere dhe nuk e dija vlerën e këtij njeriu që kishte mbaruar universitetin ,që kishte udhëtuar në disa vende të botës e që kishte kontribuar për Vatrën. Nuk e dija që ai zotëronte turqishten, greqishten e vjetër, arabishten , anglishten dhe kishte njohuri për gjermanishten. Vonë, pas viteve 1990, i mësova vlerat e tij.  Sa ishte në fshat, nuk fliste për Amerikën, pasi e dinte që e pësonte nga regjimi. 

 NJË VIKTIMË PËR TË CILËN NUK ËSHTË FOLUR E SHKRUAR  KURRË

Me idetë e tij patriotike e atdhetare, Avdurahmani  edukoi edhe vëllanë e tij më të vogël, Musanë, i cili u vra në moshë të re, kur ishte vetëm 28 vjet dhe i pa martuar. Por, si ndodhi?  Edhe ky, ashtu si i vëllai, Avdurahmani, pas mbarimit të shkollës në fshat, vazhdon një shkollë të mesme  për fenë në Stamboll . Ndërsa i vëllai shkoi në Kajro dhe vazhdoi universitetin, Musai kthehet në fshat. Me ndërmjetësinë e të vëllait, i cili atë vit ishte në Shqipëri me mision të Vatrës, Musaj bëhet shoqërues ( mbrojtës) i delegacionit italian me në krye Enricco Tellinin për përcaktimin e kufijve midis Shqipërisë e Greqisë. Siç dihet Tellini ishte caktuar me detyrën e kryetarit të delegacionit ndërkombëtar, pas Konferencës së Paqes në Paris. Ishte data 23 gusht e vitit 1923, kur gjatë udhëtimit nga Janina për në Kakavijë, i bllokohet rruga ku ishin vendosur drurë nga një grup grekërish prej 7 vetësh,.Pasi ndalon makina, dolën jashtë për të hequr drurët e vendosur në rrugë, shoferi italian Renigo Farenti dhe përkëthyesi shqiptar,Thanas Kraveri, por vriten me breshëri plumbash. Më pas u vra  mjeku Luiggi Corti, e pas tij edhe Enrico Tellini i cili doli jashtë duke qëlluar ndaj bandës por mbeti i vrarë. Qarqet greke u munduan ta përgënjeshtrojnë duke thënë se vrasja nuk ishte bërë nga grekërit, por nga  shqiptarët. Por, si  sqaron edhe Mithat Frashëri etj, kjo ngjarje tragjike, ishte organizuar nga grekërit. Ngjarja tronditi opinion ndërkombëtar e veçanërisht Italinë, si pasojë acaroi mardhëniet Italo-greke. Nuk po zgjatemi te ky atentat, pasi për atë është folur  e shkruar, por dua të theksoj se ndër personat që u vra aty, qe edhe i riu shqiptar. Musa Sherifi (Hysolli), i cili  qe në mbrojtje të delegacionit të kryesuar nga Tellini.Trupi i 28 vjeçarit u masakrua dhe familja nuk e gjeti kurrë. Ai nuk ishte martuar dhe nuk ka as fotografi të tij. .Për Musanë nuk është folur e shkruar kurrë.

 VARR PA ESHTRA

 Kjo ngjarje e rëndë tronditi familjen e  tij në Sinicë, jo vetëm se u vra djali i tyre, por mbeti edhe pa varr. Në këtë situatë, vëllai i tij Avdurahmani, te vorrezat e myslimanëve në Sinicë, ndërton një varr simbolik në kujtim të vëllait. Ishte një varr i rrallë, pa eshtra, i ndërtuar nga dhimbja për vëllanë. Këtë varr e dinte Dervishi, djali i tij, i cili ia kishte treguar edhe fëmijëve të vet. Varrin simbolik e ka parë edhe nipi i dy vëllezërve, Albert Hysolli, i cili e tregon me hollësi këtë ngjarje. Kanë kaluar 97 vjet qysh atëherë dhe varri pak dallohet, por Alberti ka në plan ta rindërtojë atë nga e para, në nderim të Musait që dha jetën tok me delegacionin Italian. Duke parandier rezikun nga qarqet greke, Avdurahmani ndrroi edhe mbiemrin e tij e të familjes, nga Sherifi që e kishte, e bëri Hysolli, mbiemër i marë nga fisi i nënës nga fshati Arzë, pranë Sinicës. Këtë mbiemër mbajnë edhe sot pasardhësit e kësaj familje.. Le të jenë këto rradhë një homazh për dy vëllezrit, Avdurahman e Musa Sherifi .(Hysolli).që nuk u kursyen për çështjen shqiptare.

VIZITA E FUNDIT E DRITËROIT NË DEVOLL

by

DRITËROI: “Uroj që shqiptarët të duan njëri-tjetrin e mos jenë fanatikë të partive e të feve“.–

– Nga vizita e Dritëro Agollit në Devoll, në takimin me Klubin e Shkrimtarëve dhe Artistëve “Miqtë e Dritëroit” në gusht të vitit 2006 –

Nga  Fuat Memelli-Boston

Në vitin 2004 një grup devollinjsh krijuan në Bilisht Klubin e Shkrimtarëve dhe Artistëve “Miqtë e Dritëroit”. Ishte kjo një ngjarje e veçantë për Devollin e më gjerë. Kur ende vazhdonte krijimi i partive të reja, krijuesit devollinj me në krye poetin Bashkim Gjoza por edhe krijues të tjerë si Thanas Jorgji, Bujar Braho, Skënder Demolli, Hajdër Lilo, Lefter Babi Viktor Hoxha dhe Valentin Dedgjonaj, krijuan këtë Klub duke i vënë emrin e birit të Devollit, poetit e shkrimtarit tonë të shquar, Dritëro Agolli.

Statutin e kishte hartuar shkrimtari i njohur Thanas Jorgji. Gjatë dy vjetëve të krijimit Klubi kishte zhvilluar një sërë veprimtarish si promovime librash të anëtarëve të tij, ndarje çmimesh vjetorë për veprat e autorëve, anëtarë të Klubit, pranime të anëtarëve të rinj, si dhe veprimtari letare-artistike në vigjilje të ditëlindjes së Poetit të shquar, etj.

Gjatë dy vjetëve ata e kishin ftuar Dritëroin për të bërë një takim me ta por poetit nuk i qe dhënë mundësia. Kjo mundësi u krijua në gusht të vitit 2006. Klubi do festonte dy vjetorin e krijimit të tij. Kryetari Bashkim Gjoza e ftoi Dritëroin për të marë pjesë në këtë ngjarje letrare – kulturore. Ato ditë Dritëroi me Sadijen ndodheshin me pushime në Pogradec dhe i premtuan se do mernin pjesë në atë kremtimin e atij përvjetori. Dhe e mbajtën fjalën.

Si anëtar i Klubit, Bashkimi më kishte ftuar edhe mua për të marë pjesë në atë veprimtari. Kisha shkuar një natë më parë në Bilisht. Të nesërmen në mëngjes tok me Bashkimin u nisëm me një makinë për në vendin e shenjtë Inonisht që ndodhet në fshatin Kuç të Devollit. Bashkimi pat zgjedhur këtë vend të shenjtë për ta zhvilluar veprimtarinë pasi e dinte se Dritëroi kishte një lidhje shpirtërore me bektashizmin. Për më tepër, Baba Ahmeti i kish vënë emrin Dritëroit.

Bashkimi ishte i gëzuar atë ditë. Tek ecnim me makinë për në Inonisht, poeti lirik recitonte poezi të veta. Një ndër poezitë që recitoi, ishte ajo me titull „Peruniga“, një lloj lule që rritet në Poloskë, fshatin e tij të lindjes. Ja disa vargje të kësaj poezie:”

                                   Ç’më ndjell larg një aromë livadhi

                                   perunigash zverdhur plot dritë

                                   qënka e thënë të digjem nga malli

                                   pa të gjetur kurrë një ditë

Duke ditur thjeshtësinë e Dritëroit, Bashkimi kish marë dy poste delesh. Zgjodhëm një vend në krye të një lëndine të bukur ku kishte hije e pastaj vizituam mjediset e atij vendi të shenjtë. Ndërkohë erdhën një nga një pjesëtarë të Klubit si dhe të ftuar si ish kryetari i bashkisë së Bilishtit Valter Miza, regjisori dhe aktori i njohur, Artisti i Merituar, Dhimitër Orgocka ( tani edhe Mjeshtër i Madh) i cili kish qënë edhe herë të tjera në veprimtari të krijuesve devollinj.

Anëtari i Klubit dhe krijuesi i njohur Skënder Demolli, atëherë drejtor i TV Korçës, kishte marë me vete një operator për ta pasqyruar veprimtarinë te ky stacion.

Rreth orës njëmbëdhjetë erdhi Dritëroi e Sadija. Pasi u ulën në poste, Dritëroi tha:

– Këto poste janë kolltuku më i mirë për mua e Sadijen.

Pasi i uroi mirseardhjen miqve të shquar, kryetari Bashkim Gjoza foli për veprimtaritë e Klubit gjatë vitit të fundit dhe ngriti shëndete për Dritëroin e Sadijen.Më pas fjalën e mori Dritëroi.

ARTI I BASHKON NJERËZIT

Megjithëse i ruaja në kujtesë fjalët e Dritëroit, për të qenë me i saktë i kërkova ndihmë Endri Fifos, këngëtar i shquar dhe mik i Dritëroit. Ai e kishte në video gjithë fjalën e tij. E zbardhi e ma dërgoi. Ja fjalët e Dritëroit:

„…Jam i nderuar që marr pjesë në këtë vatër të ngrohtë të krijuesve devollinj. Bashkë me Sadijen ishim me pushime në Pogradec dhe nuk mund të rrinim pa ardhur. Krijimet tuaja si dhe veprimtaritë që zhvilloni i ndjek hap pas hapi, pasi Bashkimi më informon vazhdimisht.

Kur isha fëmijë, mësuesit na sillnin në Inonisht. Mbaj mend që këtu kishte shumë gjelbërim, kishte lisa e drurë të tjerë. Kur po vija rrugës, mendoja: a do të ketë gjelbërim si atëherë? U kënaqa kur pashë gjelbërim dhe juve të bashkuar, pa dallime partiake apo pushteti.

Poemën e Naim Frashërit “Bagëti e bujqësi” e recitojnë të gjithë, pa dallim. Inonishtin e ka themeluar Baba Kasëmi, ndërsa mua ma ka vënë emrin Baba Ahmeti. Ai nuk vinte emra në turqisht. Pasi e mendoi emrin, doli në dritare dhe thirri dy herë:– Dritëro!

Siç më ka treguar nëna, ai nuk kishte shumë zë, prandaj edhe ajo thirri emrin Dritëro që më vuri baba Ahmeti.

Shkova një herë në kryegjyshatë te baba Reshati. Ai kishte shtruar një darkë. Më kishte dëgjuar në një intervistë që kisha lavdëruar bektashizmin, por kisha thënë se nuk para e besoja fenë. Në atë darkë, ai më tha:

– Ma ke prishur qejfin me atë fjalë që the se nuk beson fenë.

– More baba Reshat, – i thashë. – mua më ka hyrë lugati i marksizmit dhe nuk më le të besoj. Ti bëj nja tridhjetë darka të tilla dhe mua do të më dalë lugati.

– Mirë, – më tha baba Reshati.

– Po mua akoma nuk më ka dalë ky lugat. Sadija, gruaja ime, beson dhe ne kështu plotësojmë njëri-tjetrin. Megjithatë unë i respektoj të gjithë fetarët, – i thashë baba Reshatit.

Më pas Dritëroi u ndal te krijuesit që ka nxjerrë Devolli. Ai përmendi Teodor Laçon, Sotir Andonin, Petraq Zoton, Kostë Çekrezin, Skënder Rusin, Bashkim Gjozën, Skënder Demollin, etj. – Devolli ka nxjerrë edhe akademikë, – tha ai. – si Alfred Uçin, Josif Adhamin, Petrit Skënden e një ndër ta jam edhe unë.

Në fjalën e tij Dritëroi vlerësoi edhe një herë devollinjtë duke thënë:

– Devollinjtë janë njërez të punës, të këngës e të dollisë. Për ta bërë punën sa më mirë, bishtin e shatës nuk e bëjnë të gjatë që të punojnë më këmbë, por të shkurtër që të përkulen e të punojnë sa më mirë. E kam thënë edhe herë tjerër: sikur të ngrihet një monument kushtuar Punës, ky monument duhet të ngrihet në Devoll.

Dritëroi e mbylli fjalën duke thënë:

– Uroj devollinjtë si dhe gjithë shqiptarët që ta duan njëri-tjetrin. Të mos jenë fanatikë të partive dhe të feve. Unë i jam ruajtur këtij fanatizmi dhe kur partia ka patur gabime, ia kam thënë.

Fjala e Driëroit u duartrokit nga pjesëmarrësit. Pastaj Dhimitër Orgocka recitoi poemën e njohur të Dritëroit “Devoll, Devoll” i cili gjithashtu u duartrokit.

SOFRA E KËNGËS DEVOLLITE

Rreth kësaj sofre të bukur të shtruar në natyrë, nuk munguan këngët devollite të cilat ishin çaste të tjera të bukura të asaj veprimtarie. Nuk mund të rrinin pa kënduar bilbilat e këngës popullore të Devollit Ali Kondi, Endri Fifo, Nafiz Babi, Zija Pajo, Fatmir Dangëlli, Nasho Andoni, etj.

Në një moment ia mori këngës edhe Dritëroi. Ishte kënga” Çeli manushaqja, s’bëra me shëndet”. Ia mbante xha Aliu dhe zjenin të tjerët. Endri Fifo e bëri në dy kolla këngen, (kur e pësërit një dyshe tjetër)

Dritëroi këndoi me Endrin edhe këngë të tjera. Endri kishte kënduar edhe më parë me Poetin e shquar dhe i dinte këngët që kishte për zemër ai.

Operatori i TV Korçës e ka filmuar këngën e kënduar nga Dritëroi „Çeli manushaqja, s‘bëra me shëndet”, por për fat të keq, operatori nuk e ka futur në kuadër artistin e merituar, Ali Kondin i cili ia mbante këngën Dritëroit. Me xha Aliun i kisha dëgjuar të këndonin bashkë edhe në Tiranë.

Kjo veprimtari e bukur vazhdoi disa orë, aty rreth sofrës devollite. U ngritën dolli, u kënduan këngë, u bënë fotografi. Në fund kryetari i Klubit Bashkim Gjoza shpalli çmimet vjetore për krijimet letrare të anëtarëve të Klubit. Ai i dorëzoi Dritëroit simbolin e Klubit që mban emrin e tij.

Duke e marë atë, Dritëroi tha:

– Këtë simbol do ta ruaj si një kujtim të shënjtë.Më pas Dritëroi e Sadija, shoqëruar nga Bashkimi dhe Endri, vizituan teqenë e Kuçit dhe  ndalën te varri simbolik i Baba ahmetit që i i kishte vënë emrin Dritëroit. Ata çast Endri ia thiri këngës që sajoi në çast, e cila emocionoi Dritëroin :“Ngrehu baba Ahmeti, ngrehu/ të ka ardhur djali/ të ka ardhur Dritëroi/ shpirt e zemër behari“.U mblodhën aty plot fshatarë dhe vazhdoi muhabeti deri në mbrëmje.

DEVOLLI MË NDJEK PAS KUDO QË JAM“

Për Devollin e devollinjtë, Dritëroi ka folur edhe në vitin 2008 në intervistën e dhënë për dokumentarin “Devolli-djepi që përkundi devollinjtë”, ku ndër të tjera thotë:” Devolli më ndjek pas kudo që jam në Shqipëri, më ndjek pas trokitja e tokës së tij, më ndjek fëshfërima e fletëve, cicërima e zogjve, më ndjekin pikat e shiut që bien pik-pik në strehë, më ndjek gurgullima e lumit të Devollit, më ndjekin këngët nëpër dasma, vallet, më ndjekin të gjitha këto”.

Dritëroi ndërroi jetë më 3 shkurt të vitit 2017. Ai iku por la pas krijimtarinë e tij të begatë, dashurinë për njerzit, fjalën e mënçur e kurajoze, humorin e tij me kripë si dhe thjeshtësinë e tij. Ai la pas pavdekësinë dhe dritëron, siç e ka patur emrin.

NË VEND TË MBYLLJES

Kanë kaluar 14 vjet nga gushti i vitit 2006, nga ajo ditë e shënuar për krijuesit devollinj. Klubi është rritur dhe janë shtuar veprimtaritë e tij. Siç na thotë kryetari i sotëm, Lefter Babi,Devolli ka krijues të njohur si Skënder Rusi, Skënder Demolli, Kosta Nake, Arben Shaholli, Andon Andoni, Sefer Hoxhalli, Endri Fifo,Pandeli Bardhi, Olivert Topçiu, Sami Begolli, etj. Anëtarë të Klubit, thotë Lefteri, janë bërë edhe krijues nga rrethe të tjerë si Pogradeci, Korça, Durrësi e Përmeti, si Istref Haxhillari, Bujar Balliu, Dhimitër Orgocka, Arjan Kallço, Agron Elezi, Maksi Kulla, Ilir Koro, Qazim Muska, Besnik Bedollari, Anila Mihali si dhe plot dashamirës të artit e kulturës. Ka edhe disa krijues devollinj të njohur në janë në emigracion si Thani Naqo, Thanas Jorgji, Luan Xhuli, Luan Kalana, Merita Bajraktari, etj.Për disa vjet me rradhe Klubi ka botuar edhe gazetën „Bilishti“.

Disa nga anëtarët e Klubit, kanë ndrruar jetë, si Ali Kondi (Artist i Merituar), Bashkim Gjoza, Pëllumb Agolli, Fatmir Dangëlli e Vaskë Eski. Le të jetë ky shkrim një homazh edhe për ta.

Ka ca kohë që Klubi ka rënë në qetësi. Ka ndikuar situata e virusit dhe kjo është e natyrshme. Por ka edhe një arsye tjetër që nuk do desha ta shkruaj. Në radhët e Klubit ka patur përçarje e cila vazhdon. Driëtëroi sikur e parandjente dhe porositi që të jeni të bashkuar.

Le t’i lemë përçarjet. Klubi ka një emër ta madh, atë të Dritëroit. Le të bashkohen rreth këtij emri krijuesit devollinj si dhe ata nga rrethe të tjerë, pa ngjyra partiake, xhelozie, etj. Le të mos i ngjasim partive. Në radhët e Klubit ka figura me integritet që mund ta shërojnë këtë plagë, pa e lënë të thellohet.