• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

4 KORRIKU DHE MIQESIA E SHQIPTAREVE ME AMERIKEN

July 2, 2017 by dgreca

3 BislimNGA FATON BISLIMI*/

Miqësia e vërtetë dhe e sinqertë me SHBA-të për ne shqiptarët është si buka e uji. Miqët tanë amerikanë nuk na dojnë e përkrahit pahir. Ata na mbështesin sepse ne dhe shumë gjenerata paranesh shtruan rrugën e kësaj miqësie.Bislimi-AmbAmerikanLu

Që nga koha e Nolit e Konicës, vizionarët modern të kombit shqiptar gjithëherë e kanë parë ekzistencën jo vetëm politike, por edhe natyrale / biologjike të kombit tone si të ndërlidhur dhe të ruajtur direkt nga SHBA-të. Ata që atëherë, qysh në themelet e para të shtetit të shqiptar, sado i cunguar territorialisht që ishte, e bënë për vete dhe e kthyen në favor të së drejtës kombëtare shqiptare një vend me ndikimin më të madh në botë—bënë që Washingtoni të jetë zë që përcon kërkesat e drejta shqiptare në botë dhe njëkohësisht përkrah direkt realizimin e tyre.

4 Bislim

Në historinë tonë më të re, miqësia jonë strategjike dhe e përherëshme me SHBA-të u bë platformë e pazëvendësueshme politike e rezistencës aktive paqësore kundrejt okupuesit serb nën udhëheqjen e Dr. Ibrahim Rugovës, Presidentit Historik të vendit. Por edhe deri tek kjo ripërtritje e miqësisë sonë me SHBA-të nuk erdhi rastësisht, sikurse nuk kishte ardhur rastësisht as miqësia e Konicës e Nolit me Presidentin Wilson të SHBA-ve në fillim të shekullit XX. Qysh në atë kohë, shqiptarët e Amerikës kishin mbledhë fonde të mëdha për të përkrahur fushatën e Wilsonit dhe për t’i arsimuar sic duhet njerzit kyc të tij mbi cështjen shqiptare. Edhe në kohën e historisë sonë moderne, lidhjet e Kosovës me Washingtonit u mundësuan nga njerzë që edhe sot e kësaj dite vazhdojnë t’i kontribuajnë kualitativisht kësaj marrëdhënie speciale. Ndër ta, kryesor dhe i pazëvendësueshem ishte Kongresisti Joseph DioGuardi, shqiptaro-amerikani me prejardhje nga arbreshët e Italisë së jugut. Ai hapi dyertë por edhe zemrat e Senatorëve dhe Kongresistëve më të rendësishëm amerikanë kundrejtë kauzës sonë, duke sjellë Rugovën në takime zyrtare në Washington për here të parë, e mandej edhe duke kthyer në favor të UCK-së dhe luftës së lavdishme clirimtare të popullit nën udhëheqjen e Komandantit Legjendar, Adem Jashari, njerzit kyc të politikës së jashtme amerikane, e cila përfundimisht solli edhe intervenimin ushtarak të NATO-s që rezultoi me clirimin e Kosovës.Ishte dhe vazhdon po kjo miqësi strategjike me SHBA-të, e ndërtuar dhe trasuar në vazhdimësi nga lobi ynë në SHBA, nga Liga Qytetare Shqiptaro-Amerikane nën udhëheqjen e DioGuardit dhe znj. Cloyes, që bëri Presidentin Bush të njoh pavarësinë e Kosovës, që siguroi përkrahjen e pashterur amerikane për demokratizimin e Shqiptarisë dhe anëtarësimin e saj në NATO, si dhe që mbajti në radar të politikës së jashtme amerikane cështjen shqiptare në Mal të Zi, Maqedoni, dhe Luginë të Preshevës.

Ky vit shënon 15 vjetorin e angazhimit tim me Ligën dhe punën e drejtpërdrejt me z. DioGuardi e znj. Cloyes si dhe me shume miq tanë në Kongres e Senat, duke përfshirë personalitete si Dole, McCain, Rohrabacher, Biden, etj., (si dhe shumë që nuk janë më ndër ne, si Lantos, Gilman, Hyde, etj.).  Nuk ka asnjë lloj karriere apo pozite (qoftë edhe shtetërore) që do të më kishte dhënë një privilegj e kënaqësi më të madhe. Nuk ka cmim apo kompenzim që paguan për ndjenja të tilla sic kam pasë rastin unë të kem—vizita e takime me njerzë shumë të mëdhenjë në Washington, DC, New York City, Boston, Chicago, Miami, Atlanta, San Francisco, Detroit, e gjithandej Amerikes e botës; takime zyrtare e vizita në Kongres e Shtëpi të Bardhë; në Senat dhe OKB; si dhe në rezidencat private të disa figurave kyce të politikës amerikane.

Tri ditët e fundit më bënë të reflektoj mbi këtë marrëdhënie kaq strategjike në mes shqitparëve dhe SHBA-ve dhe të ndihem mëse i nderuar që vlerësimet më të mira për punën tone tanimë i kanë dhe po i bëjnë edhe përfaqësuesit e SHBA-ve në Ballkan. Për nder të ditës së pavarësisë së SHBA-ve, të enjtën, pata nderin e vecante dhe kënaqësinë të jem prezent në pritjen zyrtare të Ambasadorit amerikan në Shkup, z. Bailey, kurse të premtën në festën e kësaj ditë të rendësishme me Ambasadorin amerikan në Tiranë, z. Lu (festë kjo që koincidoi në të njëjten kohë me atë në Prishtinë). Kurse, mbrëmë ishim bashkë me Ambasadorin e Kanadasë në Kosovë, z. Maksymiuk,  përfaqësuesin diplomatik të një shteti aleat mirëfilli jo vetëm i Kosovës por edhe i SHBA-ve.

Andaj, përgjerësa populli ynë gëzon miradinë Amerikane (edhe të botës perëndimore në përgjithësi), ne do të ecim drejt progresit e zhvillimit, pamarrëparasysh sfidat politike me të cilat ballafaqohemi. Miqësia jonë strategjike me SHBA-të vecsa do të forcohet dhe ne jemi të përkushtuar ta bëjmë këtë, sikur dje, ashtu edhe sot e nesër! E nesërmja do të jetë më e mire; të mirat dhe risitë nuk do të mungojnë… Ju premtoj!

*Faton Bislimi
Anëtar i Bordit të Drejtërove
Koordinator për Ballkan
Liga Qytetare Shqiptaro-Amerikane
New York dhe Washington, DC

2 Korrik 2017

Filed Under: Featured Tagged With: 4 korriku, Faton Bislimi, miqesia shqiptaro-amerikane

2 Korriku memoria jonë e plogësht

July 2, 2017 by dgreca

5-Ilir-levonja-2-288x300-1

Nga Ilir Levonja/Florida/

4 dy korriku

1) Pranverë, viti 1990. Një gazetar italian, i hollë, me flokë të rënë, me mustaqe të zeza…, shëtiste në Shqipëri. Ai do fluturonte nëpër viset tona. Do futej nëpër zonat e larta. Në zonat e ulta. Në oborret e njerëzve. Do u bënte pyetje shqiptarëve. Të cilët disa me mburrje e disa me ironi. Do jepnin ato përgjigjet tona standarte. Plot kemi.

2 Korriku

Më kujtohen si tani ca sekuqenca nga një fshat në Myzeqe. Në një fshat të varfër vape, ku dy qe’ qaraviteshin në atë ngathtësinë karakteristike të qerres. Me atë indefrencë fyese prej botës që kollondrisjes prej qindra llojesh mjetesh motorike . Kurse ne me qe’ e buaj dhe zbukuronim parrullat. Një natyrë pikante, amorfe ku gjethet veshë varura nga pluhuri. U kishte vdekur era përsipër. Gjithçka gërrvërrej nga rrotat e këtij mjeti parahistorik, qerres së socializmit. 3 dy korrriku

Në krye qëndronte një njeri fisnik, djegur rrudhash, me dhëmbë të brejtur që ia tregonte qeshja pa gajle. Madje dhe stoiçizmi i sojit shqiptar: Që mirë jemi, mirë. Plot kemi. Poshtë armiqtë. Të rrojë partia.

Kamera i mëshoi parrullave. Në ca stalla. Kurse ai gazetari me sportivitet do na kujtonte për herë të pare absurdin e sukseseve tona. Në atë mënyrë rrëfimi që nuk ishin, ishim mësuar ne shqiptarët. Epoka televizive e jona qe e dominuar vetëm nga suksesi dhe arritjet e mëdha. Nga retushimet. Kurse ai, gazetari, emisioni i tij, i tregonte botës mbarë për mekanizimin dhe agregatet tona bujqësore, deri tek qerret. Dhe mjetet e tjera me të cilat ne ndërtonim socializmin.

2) Ky ishte Federico Fazzuoli i emisionit Linea Verde të RAIUNO-s. Një emision që transmetohej pasdreke, kryesisht me temë për bujqësinë në Itali dhe vendet rreth saj. Një emision që nuk i çonte asnjëherë shqiptarët tek RAIUNO. Ashtu si Domenica in, apo Carramba che sorpresa e Raffaella Carras. Por ja që e bëri kësaj radhe. Ne ishim të gjithë të shoguar për shkak të atyre emocioneve që provon kur shikon veten tënde me sytë e një të huaji. Që deri atë diell jete. Ishin në kokat tona si qënie që na donin vetëm të keqen. Pushtues, fashista, mafie e gjallë. Por edhe një Itali, Amerikë për shkak të dominimit me ekranet e saj. Botën e shout, sportit. Dhe serialet e filmave nga aty dhe bota mbarë.

E kam të gjallë si sot atë pasdite. Kur bashkë me një shokun tim, u sollëm nëpër qytet. Akoma i zbrazët nga vapa e pasdites. Nga periferia në periferi. Me dhjetra here. Distanca nuk është asgjë kur mendja nuk është me ty. Një soj turbullimi që edhe na bënte me turp. Edhe na tallte. Por edhe të pyesnim veten. Këta jemi ne? Ky është vendi që ne duam? Kështu duhet të jetë Shqipëria jonë? Kjo marrëzia kolektive?!

Dhe prapë na hidhëronte gojën, si uji i moçalit, i shushunjave.

Na irnoste përfytyrimin. Planet bajate për tu bërë pjesë e artit me hormone nga realizmi i heronjëve pozitiv. Ne çunat e fashionit të aranxhatave, përballë universit të Cinecittas perëndimore. Realiteti i munguar i vendit tone.

3) Dhe jo më larg se nga këto emocione, ndodhi edhe 2 korriku. Një lloj marazi që shpërtheu dhe bëri të papërfillshëm një regjim gjysmë shekullor. E gjitha kjo, ka hyrë në analet e kohës sonë si eksodi i 2 korrikut 1990. Ose ngjarjet e amabsadave. Shqiptarët tashmë ishin objekt jo më i emisioneve të bujqësisë. Por i rrebeshit të lajmeve televizive përtej Italisë. Ne bijtë e devotshmërisë sociale, mbi atdheun dhe patriotizmin. Bijtë e planeve 5-vjeçare, ushtarët e kështjellës shkëmb graniti buzë adriatikut, hekur e beton…, ishim kthyer në pushtues të ambasadave.

Një soj llave që nuk ka nevojë për armë. Kësisoj përcaktimet qeveritare të tipit tradhëtarë të atdheut. Të shitur tek borgjezia etj. Rrugeçërit …, nuk pinim më ujë. Rrugeçërit e vertetë qëndronin në zyrat me llak dhe makina shkrimi Olivetti. Njëriu me dogma mund të ushqehet për disa kohë. Po jo përjetësisht. Bota po vraponte kurse Shqipëria po vdiste për mend e kokës së dreqit. Shqiptarët vet, e kam ke veshi akoma, zërin e atij burri Gjakove kur më tha se, or bir një shtet që i ka çu koutat e gjatësisë së shqiptarëve, të burrit, në 1m e 50cm. Shqiptarin bojalli të folklorit, nuk është shtet, degjo bacën ti…., ja shiko atë që po kalon matanë. Shikoje. Atje përtej shkonte në punë të vet, një mesoburrë me mëngë përveshur, Një këmishë oficerash. Me një trastë supeve. Dhe me pantallona të errta me gjunjë të rjepur. Por, po të flasim me gjuhën e korçarëve do u themi bollka. Nuk ecte, megjithatë sandalet i bënin pluhur.

4) Edhe pse ishte pikënisja. Fryma, ajo u ezaurua nga zhvillimet e tjera.

Sidomos ato politike që erdhën më pas. Dhe që konkluduan me lëvizjen e dhjetorit, pluralizmin etj.

Shqiptarët lane ambasadat. Ambasadat nuk ishin më asgjë. As edhe portet. Nuk kishin nevojë të rrëmbenin vaporët. Krenarinë detare. U mjaftonin gomonet. Por ikja nuk ishte vetëm det. Kishim edhe malet.

5) Shqiptarët përkujtojnë shumë data. Çudërisht 2 korrikun jo. Po u kujtua ndonjë studio televizive. Ku ndonjë redaktor programacionesh ka ndonjë familjar, misionar të 2 korrikut, mire. Do japi ndonjë kronike.

Shqiptarët nuk e përjetojnë 2 korrikun. Pasi i bën me turp ikja. I bën me turp llava njerëzore e zogjve të socializmit. Kur hidhen në det nga lartësitë e vaporëve. Po, vërtet ashtu si fluturakët krahë njomë. I përplaseshin ujit. Nuk e përkujtojnë për shkak se i del boja demagogjisë aktuale. Edhe pse e vërteta është më kontribuese se sa çdo qeverisje, a stad shoqëror, sado reforma që pretendon të bëj ajo.

Shqiptarët i tremb e vërteta. Se në fakt 2 korriku, është një ngjarje që i përket të tërëve. Që i përket masës në përgjithësi. Pasi është nisja drejt Perëndimit. Dhe këtu nuk mund të përjashtojmë as familjet në favor të regjimit. Për më të thjeshtën arsye se ata sot janë pjesëmarrës dhe bashkëqytetarë në botën perëndimore.

Në mos drejtpërsëdrejti, janë përmes fëmijëve të tyre. Që kanë emigruar dhe po jetojnë aty. E që në një farë mënyre o një tjetër, janë ata që bëjnë dallimin midis sistemeve. Të atij që ndërtuan dhe atij që iu kundërvu. Dhe baballarët nuk kanë qejf që bijtë t’ua u kujtojnë. I kanë nervat tek maja e vështrimit.

6) Zakonisht historia i mban në sqetull ngjarjet e mëdha. Kështu edhe me 2 korrikun. Sepse është e tillë që shënon hapjen e një fondi ekonomiko-politik. Dhe qeveritarëve, të ashtuquajtur demokrat. Reformatorë të ekonomisë së tregut. Të shtetbërjes e demokracisë. Nuk u shkon për shtat

Edhe pse është nisja e transformimeve të vërteta demokratike. E transformimeve reale. Nuk mund të klasifikohet si datë që duhet të përkujtohet shtetërisht. Eshtë ndoshta një nga ngjarjet që do mbetet ngjarje për aq kohë sa mos të kemi një histori tonën. Ndofta edhe për faktin e thjesht. Që nuk prodhoi një lider politik. Dhe nuk ka se si… Prodhoi qytetarë perëndimorë. Ngjarje që nuk mori asnjëherë suport politik. Megjithëse ishte një shpërthim masash. Pra një ngjarje kapërcyell në fatet e popullit tonë.

Pse nuk është festë? Festë jo, por përkujtesë shtetërore? Ose të përkujtohet shtetërisht dhe solemnisht 2 korriku i vitit 1990? Aq më tepër që po shoh sot edhe nëpër webe, se edhe në Kosovë 2 korriku përkon me lëvizjet e para për pavarsimin e saj. Për afrimin e vendit po me Perëndimin? Arsyet janë të shumta. Por ndër më të rëndësishmet mund të përmëndim anën ekonomike. E vërteta që vret sytë, faktin që emigrantët, dërgesat, kanë qënë shtyllat bazë e ndërtimit të vendit. Jo të ardhurat nga puna aty. Shqiptarët në masë të madhe janë të papunë. Ose ku ka, kryesisht sektori administrate, pagat janë të pamjaftueshme. Ose të punësuar në zhgunin e një ekonomie informale. Paga jepet nga xhepi etj., kur ka pronari.

Shefave të shtetit nuk u pëlqen ky fakt. U pëlqen mburrja e tyre për sukseset imagjinare që ata pretendojnë.

Nuk përkujtohet për shkak edhe të politizimit më shumë se sa duhet, me ndarje kahesh, të vet popullit. Pjesa dërrmuese e qytetarëve e shikon prespektivën në dy rrugë, pjesëmarrjes në parti. Ose ikja jashtë shtetit.

Në të njëjtën kohë duke qënë një ngjarje dhe jo lëvizje, protagonistët e saj janë në Perëndim. Shumë prej tyre japin intervista dhe shpjegojnë në një apo tjetër mënyrë, atë ftohjen e emigrantit me vendin amë. Kjo edhe prej ndryshit Brenda tij. Ose rivështrimin me një koncept të ri të politkëbërjes aty. Për rrjedhojë edhe kur afrohen ata stonojnë. Stonojnë karshi tropikut politik shqiptar. Ku të dya gjysmat janë vetëm për njërin. Dhe njëri, vetëm për veten. Kësisoj edhe e vërteta e faktorëve të ndryshimeve në një vënd nuk ka si të jetë reale. Por arsyeja më e fortë, më reale. Dhe dominantja është ajo që tha me pak dhe shumë fjalë një përfaqësues i lartë politik i vendit, në Kuvend. ”Gjatë këtyre viteve janë shitur dhe blerë deputetë, gjykatës, kryetarë bashkish, kryetarë komunash, prokurorë e nënpunës etj”. Por edhe ky tepër vonë. Kur nuk e ka pushtetin. Kjo, dhe thjesht, sepse bindjet politike janë më forta se qytetarët.

Dhe e keqja më madhe për një vend, ka filluar kur shiten edhe vet ata, qytetarët. E keqja që nuk dihet se kur do mbaroj.

Filed Under: Featured Tagged With: 2 korriku, e plogësht, Ilir Levonja, memoria jonë

KOSOVA PARA 27 VITEVE DEKLARATË PAVARËSIE

July 2, 2017 by dgreca

1 Kosova kusht

 -Kuvendi i Kosovës në 2 Korrik 1990 shpalli Deklaratën Kushtetuese drejt Pavarësisë/
1 Iljaz RamajliNe Foto: Kryetari i Kuvendit-Iljaz Ramajli/
-“Me këtë deklaratë shprehet dhe shpallet qëndrimi burimor kushtetues i popullsisë së Kosovës dhe i këtij Kuvendi si akt i vetëvendosjes politike…”, theksohej në vendimin historik/
 
-Kryetari i Kuvendit të asaj kohe, Ilaz Ramajli:  Deklarata Kushtetuese e 2 Korrikut dhe Kushtetuta e Republikës së Kosovës e 7 Shtatorit 1990 janë dy aktet kushtetuese juridike të rëndësishme që i kanë paraprirë mbajtjes së Referendumit për Kosovën Shtet Sovran dhe të Pavarur të shtatorit 1991/
 
-Presidenti historik Dr. Ibrahim Rugova paralajmëronte dhe përshëndeste Deklaratën për Pavarësinë e Kosovës/
2 kusht KosNe Foto: Gazetari Behlul Jashari me Iljaz Ramajli/
SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI
 
PRISHTINË, 2 Korrik 2017/ Kosova para 27 vitesh me Deklaratën Kushtetuese të 2 Korrikut 1990 shpallte pavarësinë e saj, e cila atëherë nuk u njoh ndërkombëtarisht, megjithatë ishte dhe njihej si deklarim i fuqishëm i vullnetit kombëtar, politik e demokratik.
“Me këtë deklaratë shprehet dhe shpallet qëndrimi burimor kushtetues i popullsisë së Kosovës dhe i këtij Kuvendi si akt i vetëvendosjes politike…”, theksohej në vendimin historik, që merrej në seancën para dyerve të mbyllura e snajperëve në rrethana të shtetrrethimit ushtarako-policor që kishte vendosur regjimi i Beogradit, pasi me “kushtetutën e tankeve” në marsin 1989 kishte suprimuar autonominsë që kishte Kosova element konstituiv i federatës me të drejtë vetoje.
“Deklarata Kushtetuese është hapi i parë drejt pavarësisë së Kosovës, që u ndërtua me Lëvizjen paqësore për çlirim, ndërsa kulmoi me luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës për t’ u realizuar e plotë në 17 shkurt 2008”, shprehet nënkryetari në kohën e 2 Korrikut 1990 e pastaj edhe kryetari i Kuvendit, Ilaz Ramajli. Ai udhëheqte Kuvendin e Kosovës edhe kur miratoi Kushtetutën dhe më të shpalli Kosovën Republikë në një mbledhje në Kaçanik në 7 Shtator 1990, edhe kur u mbajt Referendumi për Kosovën Shtet Sovran dhe të Pavarur i shtatorit 1991, në të cilin pro votuan 99,87% në pjesëmarrjen masive të 87,01% të qytetarëve me të drejtë vote.
“Deklarata Kushtetuese e 2 Korrikut dhe Kushtetuta e Republikës së Kosovës e 7 Shtatorit 1990 janë dy aktet kushtetuese juridike të rëndësishme që i kanë paraprirë mbajtjes së Referendumit për Kosovën Shtet Sovran dhe të Pavarur të shtatorit 1991. Jo vetëm që ishin akte kushtetuese juridike, por në kohën kur u nxorën ishin edhe akte mbrojtëse dhe pozicionuese në raport me situatën e krijuar në ish Jugosllavi”, është shprehur Ramajl në një intervistë që kam zhvilluar.
Skenari i delegatëve të Kuvendit të Kosovës për aktin historik të 2 Korrikut të para 27 viteve ishte: Seancën do ta udhëheqë Bujar Gjurgjealo nga Prizreni, Deklaratën do ta lexojë Muharrem Shabani nga Vushtrria…dhe nëse ata do arresoheshinin, ishin caktuar edhe zëvendësit e tyre.
Deklarata Kushtetuese, bashkë me aktet e tjera madhore që e pasuan, Kushtetutën e Republikës së Kosovës të 7 Shtatorit të po atij viti e Referendumin për Pavarësi të ditëve të fundshtatorit 1991, shënonte kthesën historike drejt së nesërmes – të sotmes së Kosovës së lirë tash mëse 18 vjet nga qershori 1999, Kosovës shtet nëntë vite – Pavarësisë së shpallur në 17 Shkurt 2008, të njohur deri tani nga 114 shtete anëtare të OKB-së.
“Fillim i së nesërmes”” ishte titulli i redaksionalit që kam shkruar në 2 Korrik 1990, duke qenë me delegatët në atë ngjarje historike, të botuar të nesërmen në ballinën e gazetës tradicionale të vetme shqipe kosovare në atë kohë Rilindja, ku theksoja se, “Kosova e re, ajo me rregullim kushtetues sipas Deklaratës të sapo aprovuar do të jetë një djep kombëtar dhe i bashkëjetesës për të gjithë, i të drejtave të plota…”
Deklaratës Kushtetuese të 2 Korrikut 1990 i kishin paraprirë unifikimi i plotë i faktorit shqiptar në Kosovë, kërkesat gjithëpopullore për Kosovën Republikë, për liri e pavarësi, konfrontimi i hapur i institucioneve të Kosovës me ato të Serbisë, Deklarata e Akademisë së Shkenacave dhe të Arteve të Kosovës për pozitën e re kushtetuese të Kosovës, si dhe qëndrimet e Këshillit ndërpartiak të Kosovës, të cilat ishin në të njëjtën frymë, me vizionin e Kosovës së pavarur.
Deklarata Kushtetuese e 2 Korrikut të vitit 1990 ishte e shkruar me makinë shkrimi vetëm në një faqe, në një letër, një ekzemplar të së cilës e kam të ruajtur edhe pas 27 vitesh, që kur ma dhanë vetë delegatët në mbledhjen historike të Kuvendit të Kosovës, menjëherë pasi u lexua.
“Kuvendi i Kosovës deri në nxjerrjen e Kushtetutës së re të Kosovës tash e tutje do të komunikojë publikisht me këtë emërtim, duke e emërtuar njëkohësisht bashkësinë shoqërore-politike organ i së cilës është, vetëm si Kosovë”, përfundohej në Deklaratën Kushtetuese të votuar dhe nënshkruar nga 114 delegatë.
 
 
PRESIDENTI HISTORIK DR. IBRAHIM RUGOVA PARALAJMËRONTE DHE PËRSHËNDESTE DEKLARATËN PËR PAVARËSINË E KOSOVËS TË 2 KORRIKUT 1990
Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova në një intervistë të botuar në 15 prill 1990 në revistën “Fjala” në Prishtinë, duke komentuar debatet që zhvillohen në atë kohë thotë: “Ne si LDK pak më vonë do të dalim me një deklaratë kushtetuese që do të inkuadrohemi në këto debate për Kushtetutën e re”, duke paralajmëruar në këtë mënyrë Deklaratën e njohur Kushtetuese apo të Pavarësisë, siç do të quhet më vonë, të 2 Korrikut 1990, të Kuvendit të Kosovës.
Pak më vonë Presidenti historik Rugova do të deklarojë se, “pa shqiptarët si subjekt i barabartë politik nuk mund të ekzistojë as federata dhe as konfederata jugosllave” (“Hrvatski rubikon”, qershor Zagreb-Kroaci).
Në 2 Korrik 1990 në Prishtinë deputetët e Kuvendit të Kosovës shpallin Deklaratën Kushtetuese. Rugova si kryetar i LDK-së, e cila tashmë tubonte rreth 700 mijë anëtarë, përshëndet dhe mbështet i pari këtë Deklaratë, duke e quajtur një dokument historik dhe Deklaratë për Pavarësinë.

Filed Under: Featured Tagged With: 27 Vite, Behlul Jashari, Kosove, nia Deklarata e Pavaresise

SHBA 241 VITE PAVARËSI, FESTOHET NË KOSOVË

July 1, 2017 by dgreca

-Prej 21 vitesh me prani diplomatike të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë/

2 Greg ushtaret

-Në Kosovë tradicionalisht festohet 4 Korriku, Dita e Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës – të miqësisë së përjetshme dhe raporteve të veçanta/

2 ambasadori Greg Delawe

-Ambasadori Greg Delawie: Festojmë përvjetorin e 241-të të Deklaratës së Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe të 21-tin të festimit të kësaj dite nga ana e qeverisë sonë këtu në Kosovë/

ZYRA-AMERIKANE-NE-PRISHTINE-hapja-6qershor1996

-Hapja e përfaqësisë amerikane në kryeqytetin e Kosovës ishte festë për kosovarët dhe u përjetua si një moment shumë i rëndësishëm dhe historik për të ardhmen, raportoja para 21 viteve/

1 Behlul-Jashari-Kosove

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI/

2 Delaue

PRISHTINË, 1 Korrik  2017/ Në Kosovë tradicionalisht festohet 4 Korriku, Dita e Pavarësisë së vendit të miqësisë së përjetshme dhe raporteve të veçanta – Shteteve të Bashkuara të Amerikës , të cilat janë të parat nga gjithë bota me prani diplomatike në Prishtinë, që prej 21 vitesh, përvjetor ky i theksuar edhe nga ambasadori Greg Delawie, në një pritje ceremoniale mbrëmë.

“Sonte kemi rastin të festojmë – të festojmë përvjetorin e 241-të të Deklaratës së Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe të 21-tin të festimit të kësaj dite nga ana e qeverisë sonë këtu në Kosovë”, u shpreh ambasadori amerikan.

Në festën, ku merrte pjesë edhe delegacioni i shtetit të Iowas-SHBA ambasadori tha se është e jashtëzakonshme që po shohim se marrëdhëniet përmes programeve të shteteve simotra dhe partneritetit shtetëror po vazhdojnë të thellohen.

“Nuk ka dyshim që Kosova ka arritur shumë në këto 21 vjet, përparimi është i pamohueshëm. Por, mendoj se është e qartë që entuziazmi i hershëm është zbehur paksa”, theksoi ambasadori amerikan, duke shprehur edhe besimin se Kosova është në një pikë kthese drejt të ardhmes me më shumë ndryshim pozitiv.

“Edhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës e kanë pasur një pikë kthimi thelbësore 11 vjet pas shpalljes së Deklaratës së Pavarësisë. E çka është interesante, ajo pikë kthimi po ashtu kishte të bënte me formimin e qeverisë së re”, tha Delawie, pasi foli edhe për zgjedhjet parlamentare të 11 qershorit në Kosovë.

Ambasadori më tej vlerësoi se, gjatë 21 viteve të kaluara, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë dëshmuar përparim të madh në Kosovë – çaste të panumërta kur qeveria dhe qytetarët u bashkuan për të marrë vendimet e duhura për rrugën që Kosova duhet ta ndjekë përpara.

“Por, po ashtu kemi qenë dëshmitarë edhe të ngërçit dhe ngecjes – kohëve kur politika dhe motivet e fshehta kanë parandaluar përparimin në vend që ta mbështesin atë. Në këtë pikë kthimi, nuk kemi më kohë për ngërç, është koha për përparim. Këtë e duan qytetarët e Kosovës dhe këtë e meritojnë”, theksoi ambasadori i SHBA në Prishtinë.

Ai vijoi se, sas 21 viteve, Shtetet e Bashkuara të Amerikës mbesin të përkushtuara për përparimin në Kosovë.

“Mbesim të përkushtuara për Kosovën si shtet sovran, demokratik, shumetnik në paqe me fqinjtë e saj dhe plotësisht të integruar në komunitetin botëror. Do të kemi kënaqësinë të punojmë me ata që i ndajnë këto vlera. Kam shpresë se do t’i shohim udhëheqësit, qeveritarë dhe opozitarë, që e demonstrojnë përkushtimin e njëjtë. Udhëheqës, që demonstrojnë vlerën e kompromisit për hatër të zgjidhjes, si dhe vlerën e bashkëpunimit për hatër të përparimit të përbashkët. Udhëheqës me vizion dhe vendosmëri për ta krijuar të ardhmen e Kosovës si demokraci e rëndomtë evropiane”, u shpreh ambasadori amerikan, Delawie.

Që prej 21 vitesh, SHBA-të janë vendi i parë nga gjithë bota me prani diplomatike në Kosovë. Në vitin 1996, në 12 janar, Presidenti historik Ibrahim Rugova përshëndeste paralajmërimin e Ndihmës-Sekretarit të Shtetit të SHBA, Riçard Hollbruk, për hapjen e një Zyre Amerikane në kryeqytetin e Kosovës, në Prishtinë. “Ky është një moment i rëndësishëm në marrëdhëniet e shkëlqyera midis SHBA dhe Kosovës, dhe tregon kujdesin e vazhdueshëm amerikan për gjendjen në Kosovë dhe çështjen e Kosovës”, theksonte Rugova dhe shfaqëte shpresën se edhe vende të tjera, nga Evropa, do të hapnin zyra të tilla në Kosovë.

Hapja e Zyrës Amerikane në Prishtinë u bë nga Nënsekretari Amerikan i Shtetit, Xhon Kornblum, në 6 qershor 1996. Presidenti Rugova bashkë me familjen ka marrë pjesë në hapjen solemne të Zyrës Amerikane në Prishtinë, në një ditë historike.

Fillimisht, Zyrtari i USIA-as (Agjencia Informative Amerikane), Majkëll Mekllellën (Michael McClellan) në 22 maj 1996 ka mbërritur në Prishtinë për të udhëhequr punët në hapjen e Zyrës së këtij shërbimi.

Hapja e përfaqësisë amerikane në kryeqytetin e Kosovës ishte festë për kosovarët dhe u përjetua si një moment shumë i rëndësishëm dhe historik për të ardhmen, raportoja para 21 viteve.

Pas përfundimit të luftës, në Kosovën e lirë, Zyra e SHBA-ve në Prishtinë (USOP) rifilloi të punojë në shtator të vitit 1999.

USOP përfaqësonte Departamentin e Shtetit të SHBA-së, Agjencinë për Zhvillim Ndërkombëtar të SHBA-së (USAID), Departamentin për Drejtësi dhe Departamentin për Mbrojtje.

Më pak se dy muaj pas shpalljes së Pavarësisë, Zyra e SHBA-së në Prishtinë u bë Ambasadë në 8 prill 2008, ndërsa, po atë vit historik, në 18 korrik, Tina Kaidanow është betuar si Ambasadore e parë Amerikane për Republikën e Kosovës.

Zyra e SHBA-ve në Prishtinë u bë Ambasadë në një ceremoni ku kanë marrë pjesë udhëheqësit më të lartë të Kosovës. “Si rezultat i statusit të ri të Kosovës si vend i pavarur, i njohur nga shumë prej kombeve më të fuqishme dhe më të përparuara të botës, na është dhënë leja nga Kongresi i SHBA-ve për t’u hapur formalisht si ambasadë e Shteteve të Bash kuara”, ka thënë Kaidanow në ceremoninë solemne.

Ajo ka shtuar se, “derisa Zyra e SHBA-ve në Prishtinë ka funksionuar për shumë vite me të gjitha përgjegjësitë dhe detyrat e një misioni të zellshëm diplomatik, emërimi si ambasadë pasqyron një fazë të re në zhvillimin tonë dhe nënvizon përkushtimin tonë të thellë dhe të qëndrueshëm për të punuar për përparimin e Kosovës dhe popullit të saj”.

Në 1 korrik 2009 Prishtina ndau 5 hektarë truall për ndërtimin e objektit të ri të ambasadës së SHBA-ve në Kosovë.

Në 5 maj 2015, në Prishtinë u zhvillua ceremonia e përurimit të fillimit të ndërtimit të ambasadës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Në 21 gusht 2015, Ambasadori i ri, aktual, i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë, Greg Delawie, dorëzoi letrat kredenciale.

Pavarësinë e Kosovës të shpallur në 17 Shkurtin historik 2008 Shtetet e Bashkuara të Amerikës e kanë njohur që në ditën e parë pas shpalljes.

Fjala e ambasadorit Delawie me rastin e Ditës së Pavarësisë së SHBA-së, 30 qershor, 2017

Mirëmbrëma dhe urime Dita e Pavarësisë të gjithëve!

Kam kënaqësinë që po ju pres të gjithëve sonte në ndejën tonë në plazhin Northeastern. Në veçanti dëshiroj t’i shpreh mirëseardhje Adjutantit të Përgjithshëm të Gardës Kombëtare të Ajovës, Gjeneral-majorit Timothy Orr, Sekretarit të Bujqësisë të Ajovës, zt. Bill Northey, si dhe tërë delegacionit të Ajovës – prej zhvillimit ekonomik e deri te arsimimi i lartë – që janë me ne sonte. I falënderojmë të gjithë ajovasit që kanë ardhur nga plazhi i tyre te i yni. Është e jashtëzakonshme që po shohim se marrëdhëniet përmes programeve të shteteve simotra dhe partneritetit shtetëror po vazhdojnë të thellohen.Sonte kemi rastin të festojmë – të festojmë përvjetorin e 241-të të Deklaratës së Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe të 21-tin të festimit të kësaj dite nga ana e qeverisë sonë këtu në Kosovë. Mendoj se është e udhës t’ia fillojmë mbrëmjes me një dolli: Nga e kaluara te e ardhmja jonë, të ngrejmë dolli për miqësinë dhe partneritetin e qëndrueshëm ndërmjet Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Republikës së Kosovës dhe të gjërave që mund t’i arrijmë së bashku për të mirën e përbashkët të të dy vendeve tona. Gëzuar!Nuk ka dyshim që Kosova ka arritur shumë në këto 21 vjet; përparimi është i pamohueshëm. Por, mendoj se është e qartë që entuziazmi i hershëm është zbehur paksa. Po shohim më shumë ngecje e më pak përparim. Më shumë njerëz shqetësohen më tepër për mbrojtjen e të ardhmes së tyre politike se sa për të ardhmen e vendit të tyre. Qytetarët e Kosovës e shohin këtë po ashtu. Disa e kanë shprehur pakënaqësinë e tyre duke migruar jashtë vendit, të tjerët e shprehën pakënaqësinë duke i “prishur fletëvotimet” në zgjedhjet e para disa javëve.Besoj që Kosova sot është në pikë kthimi. Çka do të shohim përderisa shikojmë kah e ardhmja? Më shumë ndryshim pozitiv apo më shumë ngecje? Gjatë vitit të ardhshëm, a do të përparojë më shumë ky vend, a do të ecë përpara në rrugëtimin drejt integrimit evroatlantik dhe të përmirësimit të jetës së qytetarëve apo do të qëndrojë në një vend? Mendoj se zgjidhja dhe rezultati i asaj zgjidhjeje do të përcaktohet në masë të madhe nga njerëzit që janë sonte këtu.

Edhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës e kanë pasur një pikë kthimi thelbësore 11 vjet pas shpalljes së Deklaratës së Pavarësisë. E çka është interesante, ajo pikë kthimi po ashtu kishte të bënte me formimin e qeverisë së re. Në vapën përcëlluese të verës së 1787-tës, përderisa etërit themelues po debatonin për strukturat e një qeverie të re kushtetuese, një çështje dukej e patejkalueshme: ajo e përfaqësimit. Si do të përfaqësohej çdo votues dhe çdo shtet në qeverinë e re? A do bazohej ky përfaqësim në numrin e popullatës apo do të kishte përfaqësim të barabartë të secilit shtet? Nuk kishte pajtim të plotë për këtë dhe ngërçi i krijuar kërcënonte t’i shkatërronte të gjitha përpjekjet për nxjerrjen e Kushtetutës së re. Gjërat dukeshin të pashpresa deri në çastin kur dy kolegë, Roger Sherman dhe Oliver Ellsworth, dolën me një zgjidhje radikale: sistem dydhomësh ose bikameral: njëra dhomë me përfaqësues të zgjedhur sipas numrit të popullatës — Dhoma e Përfaqësuesve, dhe dhoma tjetër me përfaqësim të barabartë të shteteve — Senati. Kjo ide u bë e njohur si “Kompromisi i madh” dhe paraqet pikën e parë të madhe të kthimit në historinë e Kushtetutës sonë.

Kompromisi i madh paraqet një mësim të rëndësishëm për udhëheqësit sot, veçanërisht përderisa Kosova fillon ta formojë qeverinë e vet të re. Levat ndërkombëtare që kanë mbështetur vendimmarrjen në Kosovë në të kaluarën nuk janë aq aktive sa dikur. Bota është e shpërqëndruar; shumë vende janë të preokupuara me çështjet e brendshme. Sytë e të gjithëve nuk janë të kthyer nga Ballkani tash. Gjithnjë e më shumë po llogarisim në juve për t’i marrë vetë vendimet tuaja dhe për ta marrë përgjegjësinë për to.

Në të kaluarën, Kosova ka tërhequr vëmendjen e botës për arsye negative: për shkak të luftës, dhunës, hakmarrjes, korrupsionit. Sot, Kosova duhet ta rikthejë vëmendjen e botës në kuptim pozitiv: duke demonstruar me veprimet e veta se jeton në përputhje me vlerat evroatlantike të klubeve që aspiron t’iu bashkohet. Udhëheqësit kosovarë duhet ta demonstrojnë këtë dhe duhet t’i bindin bashkëqytetarët e tyre për t’i mbështetur.

Në demokracitë si e juaja dhe e jona, nuk duhet të ketë aspak dyshim për kë punojnë të gjithë këta prijës — jo për ndonjë parti, rajon a të afërm, por për interesat më të mirë të vendit. Për mua, kjo është trashëgimia e qëndrueshme e Kompromisit të madh: Udhëheqësit u bënë bashkë në një pikë kthimi të historisë së kombit, duke lënë anash interesat e tyre personalë apo partiakë për të gjetur zgjidhje për të mirën më të madhe. Këta udhëheqës e kuptuan se kishin përgjegjësi më të madhe: ndaj tërë popullit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Siç tha Roger Sherman atëherë: “Qeveria krijohet për ata që jetojnë nën të”.

Gjatë 21 viteve të kaluara, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë dëshmuar përparim të madh në vendin tuaj — çaste të panumërta kur qeveria dhe qytetarët u bashkuan për të marrë vendimet e duhura për rrugën që Kosova duhet ta ndjekë përpara. Por, po ashtu kemi qenë dëshmitarë edhe të ngërçit dhe ngecjes – kohëve kur politika dhe motivet e fshehta kanë parandaluar përparimin në vend që ta mbështesin atë. Në këtë pikë kthimi, nuk kemi më kohë për ngërç; është koha për përparim. Këtë e duan qytetarët e Kosovës dhe këtë e meritojnë.

Përderisa kremtojmë këtu përvjetorin e 21-të të Ditës së Pavarësisë së bashku, shpresoj se të gjithë mund të pajtohemi — prej qeverisë e deri te opozita dhe prej bujkut e deri te shërbyesi civil – se Kosova nuk mund t’ia lejojë vetes të shpenzojë më shumë kohë apo energji duke qëndruar në një vend. Ajo duhet t’i kthehet vendosmërisht të ardhmes dhe ta ngazëllejë botën me përparimin e saj. Duhet të vë sistem të sundimit të ligjit që garanton mbrojtje të barabartë dhe llogaridhënie të barabartë për të gjithë. Ajo tashmë e ka demonstruar se mund të mbajë zgjedhje sipas mënyrës perëndimore; tani duhet të demonstrojë se mund të qeveriset në të njëjtën mënyrë.

Pas 21 viteve, Shtetet e Bashkuara të Amerikës mbesin të përkushtuara për përparimin në Kosovë. Mbesim të përkushtuara për Kosovën si shtet sovran, demokratik, shumetnik në paqe me fqinjtë e saj dhe plotësisht të integruar në komunitetin botëror. Do të kemi kënaqësinë të punojmë me ata që i ndajnë këto vlera. Kam shpresë se do t’i shohim udhëheqësit — qeveritarë dhe opozitarë — që e demonstrojnë përkushtimin e njëjtë. Udhëheqës, që demonstrojnë vlerën e kompromisit për hatër të zgjidhjes, si dhe vlerën e bashkëpunimit për hatër të përparimit të përbashkët. Udhëheqës me vizion dhe vendosmëri për ta krijuar të ardhmen e Kosovës si demokraci e rëndomtë evropiane.

Ju faleminderit. Ju faleminderit që jeni këtu dhe që po kremtoni me ne.

Urime Dita e Pavarësisë!

Ambassador’s Remarks at 2017 Independence Day Celebration, June 30 2017

Mirembrema; Dobra vecer; Good evening, and happy Independence Day to you all!

It is my pleasure to host all of you tonight for our Northeastern Beach Party, but I want to give a special welcome to Adjutant General of the Iowa National Guard Major General Timothy Orr, Iowa Secretary of Agriculture Bill Northey, and the rest of the Iowa delegation—from economic development to higher education—who are joining us this evening.  Thanks to all the Iowans for coming from their beach to ours.  It’s great to see the Sister State and State Partnership relationships between Iowa and Kosovo continuing to expand.

Tonight is a chance for celebration—celebration of the 241st anniversary of the United States’ Declaration of Independence, and our government’s 21st such celebration here in Kosovo.  I think it’s appropriate to start the evening with a toast— From our past to our future, here’s to the enduring friendship and partnership of the United States of America and the Republic of Kosovo, and to what we can accomplish together for the common good of our two nations.  Gëzuar!  Živeli!  Cheers!

There is no doubt that Kosovo has come a long way over these 21 years; the progress is undeniable.  But I think it’s clear that some of the early enthusiasm has waned.  We are seeing more stalemate and less progress.  Too many people are more concerned with protecting their own political futures rather than their country’s future.  Kosovo’s citizens see this too.  Some show their unhappiness by emigrating abroad.  Others expressed frustration by turning in “spoiled ballots” in the recent election.

I believe that today Kosovo is at a turning point. As we look to the future, what will we see?  More positive change or more stagnation?  In the next year, will this country make progress, moving forward on its path to Euro-Atlantic integration and improving the lives of its citizens—or will it stay put?  I think the choice and its outcome will be determined in no small measure by the people here tonight.

There was also a crucial turning point in the United States, 11 years after our Declaration of Independence.  And interestingly enough, it also involved the creation of a new government.  In the wilting summer heat of 1787, as our Founding Fathers debated the structures of a new Constitutional government, there was one issue that seemed insurmountable—the question of representation.  How would each voter and each state be represented in the new government?  Would it be based on population or equal representation of the states?  There was no consensus, and the deadlock threatened to destroy the entire effort to craft a new Constitution.  Things seemed hopeless until two colleagues, Roger Sherman and Oliver Ellsworth, came forward with a radical solution—a two-chamber, or bi-cameral, system: one elected according to a state’s population – the House of Representatives– and one where each state would have equal representation, the Senate.  This idea came to be known as “The Great Compromise”—the first major turning point in our Constitution’s history.

The Great Compromise is an important lesson for leaders today, especially as Kosovo begins to form its new government.  The international levers that have supported Kosovo’s decision-making in the past are not as active as they used to be.  The world is distracted; many countries are preoccupied with internal issues.  All eyes are not on the Balkans now.  We are counting more and more on you to make your own decisions, and to accept responsibility for them.

In the past, Kosovo drew the world’s attention for negative reasons:  war, violence, retaliation, corruption.  Today, Kosovo needs to win the world’s attention in a positive sense; by demonstrating with its actions that it is living according to the Euro-Atlantic values of the clubs it aspires to join.  Kosovo’s leaders need to demonstrate this, and they need to persuade their citizens to support them.

In a democracy such as ours and yours, there should be no doubt who all of those leaders work for—not for a party, not for a region, not for a relative, but for the best interests of the country.  For me, this is the enduring legacy of the Great Compromise:  Leaders coming together at a turning point in the nation’s history; putting aside personal and partisan interests to find a solution for the greater good. These leaders recognized that they had a bigger responsibility: to all the people of the United States.  As Roger Sherman said, “Government is instituted for those who live under it.”

Over the past 21 years, the United States has witnessed great progress in your country—countless moments where the government and the citizens came together to make the right decisions for Kosovo’s path forward.  But we have also witnessed stalemate and stagnation—times where politics and ulterior motives prevented progress instead of supporting it.  At this turning point, we don’t have any more time for stalemate; it is time for progress.  That is what Kosovo’s people want, and it is what they deserve.

As we celebrate our 21st Independence Day together, I hope we can all agree—from the government to the opposition, and from the farmer to the civil servant– Kosovo cannot afford to waste any more time or energy staying in the same place.  It needs to turn decisively toward the future and impress the world with its progress.  It needs to establish a rule of law system that guarantees equal protection and equal accountability for all.  It has already demonstrated it can run western-style elections; now it needs to demonstrate it can be governed in the same style.

After 21 years, the United States of America remains committed to progress in Kosovo.  We remain committed to Kosovo as a sovereign, democratic, multi-ethnic state at peace with its neighbors and fully integrated into the global community.  We will be happy to work with those who share these values.  My hope is that we will see leaders—government and opposition– who demonstrate the same commitment.  Leaders who demonstrate the value of compromise for the sake of resolution, and collaboration for the sake of shared progress.  Leaders with the vision and the determination to create Kosovo’s future as a normal European democracy.

Faleminderit; Hvala; Thank you all for being here and for celebrating with us.

Happy Independence Day!

Filed Under: Featured Tagged With: Behlul Jashari, FESTOHET NË KOSOVË, SHBA 241 VITE PAVARËSI

FJALIM HISTORIK I SEKRETARIT MATTIS NE QENDREN”GEORGE C.MARSHALL”

June 30, 2017 by dgreca

 

Secretary of Defense James Mattis delivers an address to more than 200 people at a 70th Anniversary of the Marshall Plan Commemoration ceremony held at the George C. Marshall European Center for Security Studies on June 28, 2017. (Marshall Center photo by Karl-Heinz Wedhorn)
Fjalimi i plotë i sekretarit Mattis në Qendrën e Studimeve George C.Marshall/

Një fjalim historik që riafirmon vazhdimësinë e strategjisë 70 vjecare te SHBA, mbështetjen ndaj NATO-s dhe aleatëve evropianë. Ndërkohë hedh poshtë parashikimet dhe skepticizmin e mjaft analistëve e “strategjistëve” në Shqipëri e diasporë për qëndrimin politik, ushtarak e diplomatik të SHBA në Ballkan, Evropë e më gjerë.

Mattis ne qendren marshall 1

Jim Garamone, Zyra e shtypit e Departamentit të Mbrojtjes së SHBA/

Përktheu per DIELLI-n Shefqet&Herion Kërcelli/
UASHINGTON, 28 qershor 2017 – Gjatë fjalimit të mbajtur në George C. Marshall, Qendra Evropiane për Studime të Sigurisë në Garmisch-Partenkirchen, Gjermani, Sekretari i Mbrojtjes Jim Mattis tha se, Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të ndërtojnë trashëgiminë e George C. Marshall dhe riafirmoi angazhimin e Shteteve të Bashkuara ndaj sistemit të mbrojtjes kolektive të NATO-s.  “Angazhimi i SHBA-ve ndaj garantimit të sigurisë së Nenit 5 të NATO-s, është i palëkundur,” tha Mattis gjatë fjalës së tij, me rastin e 70 vjetorin të Planit Marshall, një plan që shpëtoi miliona evropianë nga uria dhe sundimi sovjetik. Sipas nenit 5, një sulm ndaj një vendi partner të NATO-s, konsiderohet si një sulm ndaj të gjithëve. Nisma e Planit Marshall, nga ishsekretari George C. Marshall, nën mbështetjen e popullit amerikan, siguroi më shumë se 13 bilionë dollarë mbështetje ekonomike, që bëri të mundur rindërtimin e ekonomive të Evropës Perëndimore pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore.

Ushtaraku George C. Marshall, Shtetet e Bashkuara

  1. Marshall u lind më 31 dhjetor 1880 dhe vdiq më 16 tetor 1959. Ai shërbeu si oficer nga Instituti Ushtarak i Virxhinias dhe mori pjesë në Luftën e Parë Botërore. Shërbeu në Ushtrinë amerikane gjatë viteve 1920 dhe pa efektet e Depresionit të Madh për bashkatdhetarët e tij.

Kur Gjermania naziste pushtoi Poloninë më 1 shtator 1939, duke filluar Luftën e Dytë Botërore në pjesën evropiane, Marshall u bë Shefi i Shtabit të Ushtrisë amerikane në po këtë ditë. Ai ishte një nga arkitektët e fitores të kësaj lufte, duke ngritur dhe vendosur ne frontet e luftes një ushtri prej 10 milionësh, që në bashkëpunim me aleatët mposhën diktaturat, që sollën vuajtje të pallogaritura në botë. Pasi Marshall u largua nga detyra aktive, ai shërbeu si Sekretar i Shtetit, dhe në atë cilësi ai propozoi Planin e tij Marshall, të cilin e paraqiti gjatë një fjalimi në Universitetin e Harvardit në Kembrixh të Masaçusetsit, në vitin 1947.
Sipas planit, Shtetet e Bashkuara shpenzuan 13 bilionë dollarë për të ushqyer kontinentin dhe për të investuar në ndërtimin e ekonomive të këtyre vendeve të shkatërruara, në mënyrë që ata të mund të siguronin qytetarët e tyre. Vizioni i Marshall ishte për një Europë të tillë: “një kontinent paqësor, i zellshëm dhe i begatë, i lirë nga tirania, që zotëronte forcën ushtarake për t’u mbrojtur nga cdo agresion”, tha Mattis.

Siguria në Evropë.

Por plani Marshall ishte më shumë se kaq. Ishte koncepti amerikan se siguria në Evropë – në të vërtetë në të gjithë botën – ishte në interesin më të mirë të vendit. “Dëshira për një të ardhme më të sigurt, një gjeneratë që e shihte të lidhur sigurinë e saj me sigurinë e të tjerëve, tha sekretari Mattis. “Ata patën guximin të pranonin të gjitha përpjekjet kolektive që duhej të ndërmerreshin për të shmangur përsëritjen e gabimeve që cuan në Luftën e II-B”. Duke vijuar: “Dhe, nëse liria kërcënohet dhe lufta është e pashmangshme, atëherë duhet të ndërmerren të gjitha përpjekjet për t’i dhënë fund luftës sa më shpejt që të jetë e mundur”. Brezat pas Luftës së Dytë Botërore kuptuan nevojën e mbrojtjes kolektive; Ata e panë të nevojshme bashkëpunimin me aleatët dhe ndërthurjen e diplomacisë, ekonomisë dhe fuqisë ushtarake për të formësuar botën, theksoi Mattis. “Marshall e dinte kursin historik dhe kushtet nga të cilat varej ecuria e tij”, tha Sekretari i mbrojtjes. Kështu “Plani Marshall lejoi qindra miliona njerëz të mbijetojnë nga paslufta, të jenë të sigurt për nevojat bazë: ushqimin, sigurinë, sundimin e ligjit dhe liritë thelbësore politike”. Deri në vitin 1967, produkti i brendshëm bruto për kokë, i një banori të Britanisë, Francës, Italisë dhe Gjermanisë ishte dyfishuar, vuri në dukje ai. Lufta kishte shkatërruar Evropën. Mbi 14 për qind e popullsisë së para luftës vdiq ose u zhvendos, vuri në dukje Mattis. “Njerëzit tanë përjetuan tmerret që mund të ndodhin kur liria është e rrezikuar, kur paqja dhe civilizimi ndalohen, kur dialogu dështon dhe shoqëritë tona përfshihen në luftë totale”, tha sekretari.

Partneriteti Evropian, Udhëheqja

Plani kërkoi partneritet dhe udhëheqje evropiane – ajo nuk mund të imponohej nga Shtetet e Bashkuara apo organizatat ndërkombëtare, tha Mattis.

Vlerat Perëndimore ja vlejtën të mbrohen. Dhe kjo u bë, duke u bazuar në Planin Marshall për të krijuar institucionet që kanë siguruar stabilitetin dhe paqen në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, tha sekretari i mbrojtjes.

“Evropa u shndërrua nga një konsumator i sigurisë në një ofrues të sigurisë, diçka që Marshall dëshironte me zjarr, sepse kurrë nuk e kishte parashikuar se Amerika do ta mbante këtë barrë vetëm”, tha Mattis. “Ai e dinte nga përvoja e tij se kjo duhej bërë nga të dy palët, se të dy kishin përfitimet dhe barrën e saj.”

Në 72 vitet që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, aleatët evropianë të Amerikës kanë kontribuar në operacione globale të udhëhequra nga SHBA në shkallë të gjerë, tha ai. “Ndër kontributet kryesore përmendim 39,000 pjesëtarë aleatë që luftuan e po vazhdojnë luften me Shtetet e Bashkuara në Afganistan dhe 59,000 aleatë që luftuan me ne në Irak”, tha Mattis. ” Ne nuk duhet të lejojmë që vitet e kaluara që nga viti 1947, të na verbojnë për të parë realitetin e tanishëm. Sic siguruam liri për ata njerëz që u rritën me frikë e jo të lirë, të uritur dhe nga tmerret e luftës botërore, ne nuk mund ti largohemi përgjegjësisë për të siguruar të njëjtat liri brezave të ardhshem “.
Iniciativa evropiane e Risigurimit.

Në fjalim Sekretari Mattsi përmendi angazhimin e SHBA-së për Iniciativën Europiane të Risigurimit, e cila u rrit në 4.8 miliardë dollarë në kërkesën buxhetore të viti 2018 dhe vazhdimin e pjesëmarrjes së SHBA-së në operacionet e ardhshme të NATO-s deri në vitin 2020. “Përtej ndonjë fjale në gazeta, ju mund ta gjykoni Amerikën me vepra të tilla”, tha ai. “Kjo është ajo që ne jemi. Ne – Amerikë, Gjermani, Evropë, Perëndim – rrezikojmë jetën që një fëmijë në Berlin të mund të hajë i qetë; Ne luftojmë terroristët në errësirë, kështu që ata nuk mund të vrasin njerëz të pafajshëm në koncerte. Kombet tona qëndrojnë së bashku si ishuj demokratikë të stabilitetit, në një botë të mbushur me ndryshime. ” Fakulteti i Qendrës Marshall, stafi, studentët dhe tëdiplomuarit mbajnë trashëgiminë e emrave të kësaj qendre, tha Mattis. “Për ju studentët, kur të ktheheni në shtëpi, keni një mundësi të artë për të mbyllur derën e luftës, duke ushtruar autoritetin tuaj moral dhe përgjegjësinë e brezit tuaj për të mbrojtur lirinë”, tha ai. “Vlerat janë vlerat perëndimore – respektimi i një rendi ndërkombëtar të bazuar në rregulla dhe i sovranitetit kombëtar, liria e fjalës, liria e fesë dhe dinjiteti i njeriut. Këto vlera janë nën rrezik në kontinent. Rusia po përpiqet të mbrojë veten për të minuar synimin e një kontinenti të tërë, për të qenë i lirë dhe në paqe, tha sekretari Mattis.

Marrëdhëniet me Rusinë

“Shtetet e Bashkuara kërkojnë bashkëpunim me Rusinë. Ashtu siç bën aleanca e NATO-s, “tha ai. “Por Rusia duhet ta dijë atë për të cilën ne qëndrojmë dhe atë që nuk do të tolerojmë: ne qëndrojmë për liri dhe kurrë nuk do të dorëzojmë lirinë e popullit tonë apo vlerat e aleancës sonë që ne i kemi të shenjta”. Duhet të respektojë parimin e barasizë. Sekretari tha se ka miliona njerëz të dekurajuar në Rusi, të cilët kanë nevojë për frymëzim. “Udhëheqësi i tyre që bën shkatërrime përtej kufijve rusë, nuk do të rivendosë fatin apo të zgjojë shpresën e tyre,” tha ai.

Ndërkohë që aleatët e NATO-s do të parandalojë e përballojnë cdo agresion me vendosmëri. Aleanca do të lërë derën hapur për një Rusi që ndryshon nga vija e saj dhe “respekton sa duhet njerëzit e saj për  t’ju përmbajtur ligjit ndërkombëtar dhe kështu të fitojë paqen që ne të gjithë i ofrojmë”, tha Mattis.

NATO po bën pjesën e vet, tha ai, duke dërguar trupa në shtetet e vijës së frontit të Estonisë, Letonisë, Lituanisë dhe Polonisë për të demonstruar vendosmërinë e aleancës. “Ky është një shembull i thellë i një NATO të bashkuar,” tha Mattis. “Aleanca jonë ka qenë prej kohësh një forcë stabilizuese në Evropë dhe ndihmon konkretisht në ruajtjen e rendit ndërkombëtar, të bazuar në rregulla. Ajo shërben për të mbajtur paqen dhe për të mbrojtur vlerat e përbashkëta që u frymëzuan e rritën nga iluminizmi “. Bota është në një tjetër sfidë të historisë, tha Mattis.

“Ndaj duart dhe mëndjet tona duhet që ta shtyjnë në drejtimin e duhur fatin e historisë”, përfundoi fjalën e tij sekretari Mattis.

Filed Under: Featured Tagged With: Fjalimi i sekretaris Mattis, Shefqet & Herion Kercelli

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 502
  • 503
  • 504
  • 505
  • 506
  • …
  • 900
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT