• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

PROTESTA: Do të hapim një derë të re drejt të ardhmes

February 18, 2017 by dgreca

Nga Lulzim BASHA/*1 ok proteste 2

Nga Tirana dhe nga gjithë Shqipëria, shqiptarë të ndershëm, shqiptarë të lirë, bashkimi më i madh popullor që ka njohur ndonjëherë ky vend, është derdhur sot këtu në këtë shesh, sheshin e lirisë, sheshin e protestës, sheshin e vendimit të madh për Shqipërinë dhe gjithë shqiptarët.1 ok basha5

Mirësevini!

Ne jemi mbledhur sot këtu, ju keni ardhur sot këtu, sepse kjo qeveri e ka çuar vendin në mjerim, në varfëri dhe kaos, dhe tani që ju ka vjedhur gjithçka nga xhepat dhe shtëpitë tuaja, do t’ju vjedhë edhe zgjedhjet.

Ju të gjithë e dini mirë këtë.

Ju, ne jemi mbledhur sot këtu për të thënë: Boll më! Boll kemi duruar ato që durojmë përditë që kur erdhën këta në pushtet.

Sot, ne nisim rrugëtimin drejt një fillimi të ri për të cilën vendi ka kaq shumë nevojë, për të cilin ka nevojë kaq shumë çdo shqiptar, për të cilin ka nevojë çdo fëmijë, i ri dhe e re.

Sot jemi këtu për ta shpallur këtë vendim me zë të lartë: Po, duam zgjedhje të lira dhe të ndershme!

Duam ndarjen e politikës nga krimi!

Duam dinjitet!

Duam drejtësi!

Duam punë!

Duam ta vëmë interesin e njerëzve të thjeshtë të parin!

Duam një të ardhme dinjitoze që na bën krenarë për vendin tonë!

Duam shpresën, shpresën që po lind, nga ky bashkim më i madhi në historinë e shqiptarëve.

Vendimi për të ndalur maskaradën e grabitjes së zgjedhjeve

Sot jemi të bashkuar në këtë shesh sepse nuk e pranojmë dot më këtë gjendje; jemi të bashkuar sepse kemi besim se mund të ndërtojmë një jetë dinjitoze; jemi të bashkuar nga alarmi kombëtar dhe ndërkombëtar se pushteti i korruptuar dhe kriminelët duan të vjedhin zgjedhjet e ardhshme.

Sot jemi bashkuar për të marrë një vendim të madh, vendimin për të ndalur njëherë e mirë maskaradën e grabitjes së zgjedhjeve.

Ose do të bëjmë zgjedhje të lira ose zgjedhje nuk do të ketë.

Rrugë të mesme nuk ka. Rrugë tjetër nuk ka.

Zgjedhjet për fasadë, zgjedhjet e njollosura nuk do t’i pranojmë.

Zgjedhjet e standardeve të krimit në vend të standardeve të Evropës nuk do t’i pranojmë.

Zgjedhje me kriminelë të veshur me pushtet nuk do t’i pranojmë.

Zgjedhje që shtrembërojnë vullnetin tuaj, vullnetin e shqiptarëve nuk do të ketë më në Shqipëri.

Partia Demokratike lindi në rrugë dhe në sheshe, me ju popullin në krah.

Partia Demokratike lindi sepse e deshët ju, qytetarët e këtij vendi.

27 vite më parë, shqiptarët kishin nevojë për një lëvizje të madhe demokratike.

Sot, ne prapë kemi nevojë për një lëvizje të madhe kombëtare dhe demokratike.

Kjo qeveri palaçosh ka dështuar! Ju e dini këtë!

Kjo mazhorancë është një dështim total! Ju e vuani këtë!

Ky kryeministër është turpi i vendit! Ju e shihni këtë!

Garanci që qytetarët të ndihen të mbrojtur

Sot, ne nisim kthimin e Shqipërisë, sot ne nisim kthimin e vendit tonë në rrugën e sigurtë drejt të ardhmes.

Unë jam këtu, me ju, sepse dua që ju, njerëzit e lirë, shqiptarët e lirë, të jeni të parët për qeverinë e re që duam të kemi për Shqipërinë tonë.

Unë dua që ju, të jeni krenarë për vendin tuaj. Unë dua që ju të jeni e të ndiheni të sigurtë. Unë dua që ju të jeni e të ndiheni të mbrojtur. Të mbrojtur nga arroganca. Të mbrojtur nga padrejtësia. Të mbrojtur nga varfëria. Të mbrojtur nga korrupsioni dhe krimi. Të mbrojtur nga propaganda. Të mbrojtur nga ky sistem i pashpirt e i padrejtë.

Po, jam sot këtu sepse dua t’ju mbroj nga politika që i shërben krimit dhe jo ju. Politikanët e lidhur me krimin po e shkatërrojnë vendin. Ata po ju shkatërrojnë jetën. Droga nuk është e ardhmja e Shqipërisë. Korrupsioni nuk është e ardhmja e Shqipërisë.

Krimi i organizuar nuk është e ardhmja e Shqipërisë. Papunësia nuk është e ardhmja e Shqipërisë. Varfëria nuk është e ardhmja e Shqipërisë. Emigrimi nuk është e ardhmja e Shqipërisë. Kjo qeveri nuk është e ardhmja e Shqipërisë! Bashkëqytetarët e mi, Shqipëria po shkatërrohet. Shqipëria po shkatërrohet sepse ky sistem nuk punon. Shqipëria po shkatërrohet sepse kjo qeveri nuk punon për njerëzit. Ata punojnë vetëm për veten e tyre, vetëm për xhepat e tyre.

Ata dështuan për të sjellin një jetë më të mirë për shqiptarët. Një grusht pushtetarësh dhe kriminelësh, po gëzojnë gjithçka, ndërsa shqiptarët po marrin rrugët e botës. Shqipëria është bërë sot hambar i krimit dhe i drogës.

Ata dështuan dhe mashtruan me 300 mijë vendet e punës. Ata dështuan dhe mashtruan me shëndetësinë falas. Ata dështuan me demokracinë e vërtetë. Dështuan me lirinë e vërtetë.

Si mund të jenë të lirë njerëzit kur kanë frikë për të nesërmen? Frikë për të ardhmen e fëmijëve.

Frikë për shëndetin. Frikë se do të humbasin ose nuk do e gjejnë kurrë një vend pune.

Frikë nga taksidari që u vjen tek biznesi dhe ua mbyll. Frikë nga kriminelët e veshur me pushtet.

Frikë për të votuar të lirë.

Frikë se do t’ju duhet të lënë shtëpitë e tyre, për të nisur një jetë të vështirë, plot të panjohura në emigracion.

Qeveria Rama detyroi 300 mijë shqiptarë të braktisin vendin

Kjo qeverisje ka detyruar 300 mijë shqiptarë të braktisin vendin, kjo duhet të marrë fund!

Ne kemi qenë në pushtet dhe kemi qeverisur. E dimë sa e vështirë është. E dimë që duhet kurajo, për të marrë vendimin e duhur, çdo ditë. Ne u përpoqëm ta përmirësojmë jetën për njerëzit. Në fakt ne e bëmë këtë.

Ne e vendosëm Shqipërinë në vëmendjen ndërkombëtare, e futëm në NATO, hoqëm vizat. Ne punuam fort për të ruajtur vlerat tona, lirinë, taksat e ulëta, investimet madhore në infrastrukturë.

Ne punuam për të mirën e vendit tonë.

A bëmë mjaftueshëm? Jo. Por a e shkretuam vendin kështu? A lamë fatin tuaj në dorë të krimit dhe kriminelëve? Jo.

A jemi ne ndryshe nga këta? Po!

Sot, dua të ndaj diçka me ju dhe mendoj se ka ardhur koha ta dëgjoni. Unë jam gati!

Jam gati, t’ju udhëheq në rrugën që na nxjerr nga ky kaos- drejt së ardhmes. Jam gati të ndërtoj me ju, për ju, një shoqëri të re, një vend të ri, një të ardhme të re për çdo shqiptar të ndershëm.

Po, jam gati. Sot, më shumë se kurrë. Tani, kam një pyetje të thjeshtë për ju, për ju qindra, mijëra shqiptarë në këtë bashkim më të madhin popullor në histori dhe për shqiptarët anembanë vendit:

A jeni gati të luftojmë bashkë? Të luftojmë bashkë për Shqipërinë? Të ngrihemi bashkë për zgjedhje të lira?

Për të shporrur qeverinë e krimit, për të shporrur qeverinë e korrupsionit.

Bashkë për një qeveri të njerëzve? Bashkë për një qeveri të qytetarëve? Le të nisim sot, jo nesër. Sot, sot, sot, lëvizjen e madhe kombëtare dhe demokratike për të cilën Shqipëria ka kaq shumë nevojë. Sot, qëndroj këtu bashkë me ju për t’ju dhënë fjalën se do të punoj pa pushim për të përmbushur aspiratën tonë të përbashkët që gjithsecili prej jush të bëjë realitet ëndrrën e tij për një jetë më të mirë për veten tuaj dhe për familjen tuaj.

Sot është dita kur nisim marshimin drejt këtij qëllimi! Ky qëllim është më i madh se gjithsecili prej nesh. Më i madh se qëllimet e një partie politike. Më i madh edhe se qëllimet e koalicionit tonë. Shumë më i madh se rrotacioni politik i radhës nga e kuqe në blu apo nga blu në të kuqe.

Sepse ka të bëjë me vendin tonë. Sepse ka të bëjë me njerëzit tanë. Ka të bëjë me të ardhmen tonë. Ka të bëjë me vendimin që ne vetë, ne vetë dhe askush tjetër të mos vendosë për fatin tonë! Miqtë e mi, gjithçka në jetë varet nga vendimet që ne marrim.

Sot, bashkë do ta marrim një vendim të madh! Ky vendim është në dorën tuaj.

Kjo që po ndodh në Shqipëri nuk është fatalitet i pashmangshëm.

Ju, njerëzit e thjeshtë të këtij vendi, e keni shkruar një herë historinë.

Unë e mbaj mend si të ishte dje, 8 dhjetorin 1990, atë ditë ne morëm një vendim, vendimin se nuk mund të vazhdonim më si më parë.

Vendimin për t’u ngritur kundër krimit dhe tiranisë shtetërore, vendimin për të zgjedhur lirinë! Sot unë dua që ju, të gjithë bashkë, të marrim një vendim tjetër të madh. Thellë brenda vetes, e dimë se kështu nuk mund të vazhdojmë më.

Sot, ne vendosim:

Ose vendi do të vazhdojë kështu, dhe ne do të zhytemi përditë e më shumë në varfëri dhe kaos;

Ose ne, do të hapim një derë të re drejt të ardhmes, një derë që na çon në një fillim të ri për vendin tonë, mundësi të reja për një jetë më të mirë. Ky është një vendim i madh, sepse është një vendim i vështirë.

Ky vendim kërkon nga të gjithë ne këtu në këtë shesh dhe anembanë Shqipërisë të zgjedhim mes frikës ose kurajos, mes indiferencës ose përgjegjësisë, mes oportunizmit ose sakrificës.

Në shesh deri në krijimin e një qeverie teknike

Unë kam vendosur të zgjedh kurajon! Unë kam vendosur të zgjedh përgjegjësinë! Unë kam vendosur të zgjedh sakrificën! Ka ardhur koha miqtë e mi. Ka ardhur koha të marrim vendimin e madh.

Vendimin për të bërë realitet ëndrrat tona. Vendimin për t’u ngritur bashkë! Vendimin për të vrarë frikën dhe për të zgjuar shpresën për të cilën Shqipëria sot ka nevojë. Vendimin për të caktuar vetë fatin e fëmijëve tanë.

Vendimin për të shpallur se ky vend i lashtë ka çfarë t’i ofrojë popullit të vet, ka çfarë t’i ofrojë Evropës.

Vendimin për të vënë punën e ndershme, mirëqenien, demokracinë e vërtetë, në themelet e reja të Shqipërisë.

Vendimin, miqtë e mi, për të bashkuar, për të bindur, të gjithë ata që e duan Shqipërinë me zemër.

Vendimin për të dekriminalizuar shtetin, vendimin për të zhdukur ekonominë e drogës, vendimin për t’u kthyer njerëzve fuqinë ekonomike, vendimin për t’iu kthyer njerëzve pushtetin.

Ne do të qëndrojmë këtu në këtë shesh derisa të sigurojmë njëherë e mirë zgjedhje të lira e të ndershme.

Ne do të qëndrojmë në këtë shesh dhe nuk do të lejojmë zgjedhje fasadë me këtë qeveri të kapur nga droga dhe krimi.

Unë do të qëndroj këtu në shesh. Ju ftoj të gjithëve të qëndrojmë së bashku!

Të qëndrojmë së bashku për të realizuar zgjedhje të lira dhe të ndershme, të cilat vijnë vetëm përmes shporrjes së qeverisë së krimit dhe një qeverie teknike të zgjedhjeve të lira.

Ky është vendimi im.

A është ky vendimi i të gjithëve këtu sot?

Fitorja është në zemrën e gjithsecilit prej jush!

Kjo do të jetë fitorja më e bukur sepse do të jetë fitorja juaj!

Ne ngrihemi bashkë!

Ne fitojmë bashkë!

Shqipëria fiton me ne!

Zoti ju bekoftë ju!

Zoti e bekoftë Shqipërinë!

  • Fjalimi i Shefit të Opozitës, Kryetarit të Partisë Demokratike Lulzim Basha në protestën e 18 Shkurtit.

Filed Under: Featured Tagged With: 18 shkurt 2017, fjalimi ne proteste, Lulzim Basha

Konsullata e Kosovës në Nju Jork, pritje festive për 9 Vjetorin e Pavarësisë

February 17, 2017 by dgreca

Nga Dalip Greca/*1 Ok Teuta 4Në mbrëmjen e së Enjtes, 16 Shkurt 2017, në mjediset luksoze të Yale Club në Manhattan, Nju Jork, Konsullata e Përgjithshme e Kosovës ka organizuar një pritje festive për përfaqësitë diplomatike dhe drejtues e veprimtarë të komunitetit shqiptar.

IMG_2576

Të pranishmëve ua ka uruar mirëseardhjen Konsullja e Përgjithshme e Kosovës, zonja Teuta Sahatçija. Në fjalën e saj përshëndetëse, duke iu drejtuar Ministrit të Diapsoprës,Valon Murati, I pranishëm në këtë festim, si dhe përfaqësuesve diplomatik të shteteve dhe të gjithë pjesmarrësve,kryediplomatja e Kosovës në Nju Jork, tha se ndjehej e nderuar që në emër të Institucioneve të Republikës së Kosovës, t’u uronte mirëseardhjen dhe mikëpritjen në këtë ambjent të bukur për të festuar së bashku ditëlindjen e 9-të të shtetit të ri të Kosovës.1 agim Gjon Rozmari

Konsullja tha se në këtë ditë shumë të veçantë kujtojmë sakrificën e madhe të shumë brezave nën pushtimin e egër, rezistencën e gjatë dhe paqësore, që shpëtoi arsimin dhe shëndetin, luftën heroike për çlirimin e Kosovës, ku humbën jetën 13.500 persona, ku u dëbuan jashtë kufijve një milion njerëz, ku u dogjën shtëpi, institucionet dhe u shkatërrua  infrastruktura.

Ne e dimë, tha Konsullja Sahatçija, se rruga drejt pavarësisë ishte e gjatë dhe shumë e vështirë për njerëzit që donin të jetojnë në liri.

Konsullja ka falenderuar diasporën shqiptare në SHBA për kontributin e saj për Kosovën. Ne, tha ajo, festojmë sot Ditën e pavarësisë, edhe falë punës së madhe, angazhimit, përkushtimit të diasporës sonë në Amerikë, që ishte gjithmonë e gatshme për të ndihmuar  e kontribuar me çdo mjet që të mundnin.

Pavarësia e Kosovës, theksoi konsullaj e përgjithshme e Kosovës,  është një projekt i përbashkët i njerëzve tanë, i SHBA dhe miqëve tanë, që ndryshuan rrjedhën e historisë.Ne, tha Sahtaçija, ju jemi përjetësisht mirënjohës.

Më pas Sahatçija paraqiti disa nga sukseset e Kosovës: Sot Kosova është njohur nga 113 shtete. Ajo u bë anëtare e shumë organizatave ndërkombëtare.

Me Shtetet e Bashkuara, tha ajo, ne kemi miqësi shumë të veçantë, kemi bashkëpunim dhe respekt reciprok. Ne jemi mirënjohës dhe të përkushtuar për të vazhduar së bashku në këtë rrugëtim.

Duke folur për të ardhmen e Republikës së Kosovës, zonja Sajatçija tha se: Bashkimi Evropian është qëllimi i vendit tonë. Ne, tha ajo, e shohim vendin tonë në BE në të ardhmen e afërt. Të gjitha përpjekjet tona institucionale janë të përkushtuara drejt përgatitjes së Kosovës për t’u bërë vend që do të kontribuojë në BE.

Kosova është gjenerator i stabilitetit në rajon, që lufton për marrëdhënie të mira me të gjithë fqinjët tanë dhe ne mbetemi fuqimisht të përkushtuar për të ardhmen tonë euroatlantike.

Më pas Konsullja e Përgjithshme është duartrokitur, kur ka renditur disa nga arritjet e Kosovës. Më lejoni, tha ajo,  të ndaj me ju disa lajme të mira:

Kosova është vendi që ngriti buxhetin e saj për 30%, është vendi që ka arritur të rrit GDP-në 4%. SAA u nënshkrua me BE-në, papunësia është ulur, dhe kryeministri premtoi se do të vazhdojë ulja edhe për vitin e ardhshëm.

Kosova, tha ajo, u bë vendi ku bujqësia po arrin suksese të pabesueshme. Verërat tona dhe produkte e tjera bujqësore janë eksportuar në BE dhe SHBA. Industria e përpunimit të drurit ka  gjetur rrugën e saj në tregun evropian. Teknologjia e informacionit po bëhet aset i fuqishëm i Kosovës…

Lufta kundër korrupsionit dhe forcimin e sundimit të ligjit ka arritur rezultate të dukshme pozitive që është deklaruar në “Raportin e Progresit Compact” si “reflekton përgjegjësinë në rritje të institucioneve të Kosovës” deri në Standardet Evropiane.

Po ashtu, tha ajo, ka lajme të tjera të mira nga ne:

Majlinda Kelmendi fitoi medaljen e parë të artë në Lojërat Olimpike të Rios. Distria dhe Akili janë duke sjellë vazhdimisht medalje në xhudo. Kombëtarja e Futbollit të Kosovës është pjesmarrëse e e ndeshjeve eleminatore për Kampionatin Botëror .

Rita Ora, Era Istrefi, Dua Lipa janë duke përcjellë në Botë imazhin pozitiv të Kosovës, ashtu siç ajo e meriton.

Filmi “shok” është nominuar për OSCA, Film “Home” është fitues i Festivalit të Filmit BAFTA. “Dokufest” në Prizren është bërë pika e grumbullimit për krijuesit e filmit dhe artistëve nga e gjithë bota.

Fjalimi përshëndetës i Konsulles së përgjitshme të Kosovës, zonjës Teuta Sahatçija, është mbyllur me urimin e mirëseardhjes për të ftuarit. Ajo i falenderoi  të gjithë për ardhjen dhe ndarjen e gëzimit me përfaqësuesit e Kosovës në kremtimin e Ditës së Festës Kombëtare, 9 vjetorit të Deklaratës së Pavarësisë së Republikës së Kosovës.

Një përshëndetje të veçantë u ka drejtuar të ftuarëve edhe Ministri i Diasporës z. Valon Murati.

Në këtë event kanë marrë pjesë edhe Kryetari I Vatrës dr. Gjon Buçaj me zonjën Nikoleta, zv/Kryetari Agim Rexhaj me zonjën Laura, anëtarët e Këshillit të Vatrës Adrian Neritani(ish ambassador I Shqipërisë në OKB), Besim Malota, editori i Diellit etj.

Të pranishëm ishin kryetarë shoqatash dhe veprimtarë të komunitetit.

*Për më shumë fotografi nag aktiviteti shkoni ne facebook/dalip Greca

Filed Under: Featured Tagged With: dalip greca, Konsullata e Kosoves ne Nju Jork, pritje festive për 9 Vjetorin e Pavarësisë, Teuta Sahatcija

TE PREMTEN, VATRA DHE BASHKESIA SHQIPTARE FESTOJNE PAVARESINE E KOSOVES

February 16, 2017 by dgreca

-ZOTI VALON MURATI, MINISTRI I DIASPORES NE QEVERINE E KOSOVES SONTE ME VATREN DHE BASHKESINE SHQIPTARE NE FESTEN E PAVARESISE SE KOSOVES….

– KANE KONFIRMUAR PJESMARRJEN AMBASADORJA E SHQIPERISE NE KOMBET E BASHKUARA BESIANA KADARE DHE KONSULLJA E PERGJITHSHME E KOSOVES TEUTA SAHATCIJA../

1 Gezim nika

 Me 17 Shkurt, Bashkesia shqiptare, perfshire Bashkesite fetare, do te jene se bashku per te kremtuar 9 vjetorin e Pavaresise se Kosoves ne Eastwood Manor, ora 6.00 nen zerin e kengetarit te talentuar Gezim Nika dhe artisteve te tjere te komunitetit.

Me Vatren jane bashkuar:Tri Komunitetet Fetare; Shoqata Rugova,Levizja e Legalitetit, Dibra, Rrenjet Shqiptare, The Albanian American Open Hand Association, Shoqata Cameria, Shoqata e Shkrimtareve dhe Artisteve etj.

Kane konfirmuar pjesmarrjen: Ambasadorja e Shqiperise ne Kombet e Bashkuara Besiana Kadare dhe Konsullja e pergjithshme e Kosoves Teuta Sahatcija me stafin.

Ejani dhe festoni me ne

Telefononi: Marjan Cubi: 914-316-00451 Vatra 9 vjetori

Dalip Greca: 917-254-6103

Kliko mbi poster qe te marresh me shume informacion.
Kliko siper Posterit per rezervime

Filed Under: Featured Tagged With: DHE BASHKESIA SHQIPTARE FESTOJNE PAVARESINE, e kosoves, te Premten, Vatra

15 SHKURT 1909- 2017, DITËLINDJA E GAZETËS “DIELLI”

February 15, 2017 by dgreca

dalip foto arkiv

Nga Dalip Greca/1 dielli flamur

Sot është Ditëlindja e Gazetës “Dielli”, e të vetmes Gazetë që vjen nga koha e Rilindjes Kombëtare, dhe që ende botohet në SHBA. Me 15 Shkurt 1909, 36 ditë pas mbylljes së Gazetës”Kombi”, e cila pushoi së botuari me 10 Janar 1909, nisi të ndricoi Dielli i  shqiptarëve të Amerikës. Gazeta “Dielli” ishte gazetë e Shoqatës Kombëtare  Besën-Besën, e themeluar me 6 Janar 1907, Shoqatë që drjetohej nga : Fan S. Noli-Kryetar, Goni Katundi-nënkryetar, Angelo Stefanson(Katundi)- arkëtar , Nini Fani Katundi- sekretar, ndërsa:John Gjoka,  Mihal Panajot Katundi, Lazo Kozma, Nisi Kozma dhe Lambi Josif, ish pleq. Shumë prej bordit drejtues ishin me origjinë nga Katundi.

Gazeta Dielli, Nentore 2016 Faqe 1

Botimi i Programit të Dielli në numrin e parë të tij nuk ishte thjesht një program gazetë, por një program i një lëvizjeje programatike mbarëkombëtare. Studiuesit që janë marrë me studimin e atij programi janë në ndarë në pikpamjen se kush ishte autori që e kishte shkruar; një pjesë këmbëngulin se autori ishet Fan S. Noli, një pjesë tjetër kanë mendimin se atë e ka shkruar Faik Konica, por ata bashkohen në vlerësimin dhe rëndësinë, duke e cilësuar si dokument historik që i parapriu Lëvizjes kombëtare në SHBA. Vetë gazeta Dielli tek e komentonte programin e vet në numrin e 50 vjetorit, e cilësonte kështu:(“Dielli, Shkëmbi i patundur i Rilindjes Kombëtare”. Ndërsa menaxheri i parë i Diellit, George Konda(Gjoleka), shkruante:”Programi i Diellit është një dokument hostorik; një trumbetë që ftonte emigrantin shqiptar analfabet të armatoseshin dhe të shpëtojnë vendin nga robëri e huaj…Autori i programit nuk i përtyp fjalët, ..S’është njeri memec. S’ka frikë. Nuk iu drodh dora kur e shkroi. Nuk iu tremb syri. Vuri në kartë ato që i ndjente zemra dhe shpirti i tij.”. Sipas Gjolekës autor i këtij programi ishte “Fan S. Noli, njeri i lindur jashtë Shqipërisë, por guxojë të kërkojë një Shqipëri për Shqiptarët”.1 dielli zog Flamur

Në numrin e vet të parë me 15 shkurt 1909, Dielli e shpallte publikisht:Kryefjala jonë është’SHQIPËRIA PËR SHQIPTARËT”. Në programin e vet Dielli kërkonte:Njohjen e kombësisë shqiptare prej qeverisë Turke. Në kombësinë Shqiptare hyjnë të gjithë ata që flasin shqip, pa vënë re cfare besimi, shkruante gazeta. Dielli kërkonte njohjen e  gjuhës shqipe si gjuhë zyrtare në Shqipëri. Në gjykatoret dhe sundimoret e vendit të përdoret vetëm gjuha shqipe. As një gjykatës apo sundimtar që nuk e njeh gjuhën shqipe, nuk mund të punonte në këto institucione. E njëjta gjë vlente edhe për drjetuesit e feve.

Dielli kërkonte Arsim Kombëtar Shqiptar, shkolla për djem e për vajza vetëm në gjuhën shqipe. Mësuesit të mos ishin fetarë, por të shkolluar në shkolla profesionale. Të merrej si model shkolla amerikane, ku nuk bëhen mësime fetare në shkollat fillore. Po ashtu kërkohej zhvillimi i arsimit professional , shkolla bujqësore, mjeshtrije etj. Programi i Diellit kërkonte zhvillim ekonomik Kombëtar,po ashtu kërkohej që të shkoqiteshin kufijtë e Shqipërisë. Në programin e vet me 15 Shkurt 1909, e shihet Shqipërinë autonome, që kishet të përbashkët me Turqinë vetëm ushtrinë, punët e luftës dhe punët e Jashtme. Gjithcka tjetër ishte në dorën e shqiptarëve.

Layout 1     Kur festohej 50 vjetori i gazetës Dielli, me 24 gusht 1959, editori i parë , Fan Noli, u deklaroi vatranëve: “Kur themeluam Diellin me 15 të shkurtit 1909, nuk besonim që Turqia do shkonte nga Ballkani aq shpejt, ndonëse e dinim që ditët i kishte të shkurtëra, pranadaj për atë shkak, në programin e Diellit, kërkonim nga Turqia, pikat maksimume, por jo ckëputje prej saj. Kërkonim shkolla në gjuhën tonë, kërkonim kufi të caktuara me katër vilajetet: Kosovën, Shkodrën, Janinën dhe Manastirin brenda, dhe më në fund shtonim në program-Shqipëria të mos ketë gjë të përbashkët me Turqinë, vec ushtrinë, punët e jashtme dhe punët e luftës…Sot 50 vjet më vonë, gëzojmë një Shqipëri indipendente, por jo një shtet me katër vilajetet sikundër e dëshironim neve asi kohe.Për shpëtimin e kësaj copë Shqipërie të vogël, neve shqiptarët e Amerikës, me anë të Vatrës dhe Diellit, duhet të jemi kryelartë, se me sakrificat tona, shpëtuam Shqipërinë nga copëtimi, krijuam Kishën Kombëtare, botuam libra me rëndësi letrare, kombëtare dhe kishtare, dhe me anë të Diellit muntëm të mbajmë gjuhën dhe zakonet tona të gjalla për një gjysëm shekulli.

Në mbyllje të fjalës së tij Imzot Noli uronte”Urojmë me gjithë zemër që Dielli, gazetë e parë në gjuhën shqipe , që u botua e përditme,të arrinjë të festonjë dhe njëqind vjecarin.100 vjecarin e uruar nga Noli, Dielli u ringjall, pas dy vite e gjysëm mosbotim, dhe organizoi një festim madhështor në një nga Universitetet e New York-ut, në Monroe College, që nga ajo ditë Dielli shënoi ringjallje me kontribute të vatranëve, duan apo nuk duan skeptikët ta pranojnë këtë fakt. Sot ai feston ditëlindjen e 108-të.

Dielli është cilësuar si një “Kandil kombëtar” që u ndez me 15 Shkurt 1909 dhe është mbajtë ndezë deri më sot. 29 numrat e parë të Diellit i nxori Fan S. Noli, ndërkohë që nga 22 tetori 1909 gazeta doli nën drejtimin e Faik Konicës, që u thirr nga Londra.Ftesa që Shoqata Besa-Besën i dërgoi Faikut për të ardhë në SHBA dhe për të drejtuar Gazetën Dielli, ishte një gjetje e shkëlqyer për fatet e Lëvizjes Kombëtare Shqiptare në SHBA, ishte dhe një fat për Diellin.Ditën, muajin, vitin, që ishte mbyllë mbyllë “Albania” e Faik Konicës, 15 Shkurt 1909, nisi ndricimi i Diellit në SHBA. Pa u mbushur një muaj nga botimi, më 14 Mars 1909, Shoqëria Besa-Besën, organ i së cilës ishte Dielli, mbajti mbledhjen në Labor Hall, Boston,për të zgjidhur zyrtarët e vitit dhe për të biseduar mbarëvajtjen e Gazetës “Dielli”. Nga rekordet e para 107 vitesh na vijnë detajet e asaj mbledhjeje, që u hap në orën 2 e 30 pasdreke me një fjalë të shkurtër prej At Fan S. Nolit, i cili tregoi shkurtazi qëllimet e asaj mbledhjeje. Pas tij folën Kristo Kirka, Nik Poçi, Efthim Naum dhe George Konda Gjoleka. Në këtë mbledhje u lexuan letrat e ardhura për Besa -Besën nga Shoqëria”Mall’ i Mëmëdheut”, James Toën NY, dhe prej disa individëve nga Sant Louis, Mo, dhe Hudsson, MA. Zyrtarë për atë vit, Besa-Besën zgjodhi: Koli Kristofor-arkëtar; Kristo Kirka- Shkronjës,Menaxher i Gazetës- George Konda Gjoleka, ndërsa Goni Adams, plak.Pikërisht në atë mbledhje u propozua nga komisioni i ri që të thirrej si drejtor i gazetës “Dielli” Faik Bej Konica, ish drejtor i Albanias, revistë që ishte mbyllë në të njëjtën ditë që nisi Dielli të ndritë. Propozimi u prit me të thirrura të përbashkëta:”Rroftë Shqipëria”; “Rroftë”Dielli”! “Rroftë Faik Bej Konitza”!

Ky njoftim u publikua nga gazeta Dielli me 23 Mars 1909. U deshën diçka më shumë se 7 muaj që Faik Bej Konica të mbërrinte në Boston. Udhëtimi i tij me anijen Ivernia, kishte nisë nga Londra. Natyrisht që pas gjithë këtij skenari, ishte Imzot Noli, i cili atë ditë të 9 tetorit 1909, kishte dalë vetë ta priste. Dielli shkroi në numrin e tij të 15 tetorit 1909:”  Vapori Ivernia arriu me 9 e 30 minuta dhe një gjysëm orë më vonë dolli jashtë atdhetari ynë i shkëlqyer i veshur me kostumin kombëtar të Shqipërisë… Menjëherë e rrethuan korrespondentët e gazetave të Boston-it, dhe dikush e merrte në fotografi, dikush e pyeste për çështjen shqiptare…. Dielli vijon shkrimin: Pasi shpëtoi prej duarëve të tyre u poq me shqiptarët që e prisnin, dhe me  një karroçë ardhë në Hotel “Ylli i Shqipërisë”, ku u poq me shqiptarët e tjerë. Por as këtu nuk e lanë të qetë reporterët. Faik Konica i çkoqiti gjërë e gjatë çështjen shqiptare një korrespondenti të Gazetës”Herald”, i cili i mori dhe 3-4 fotografi të tjera me kostumin Toskërisht…..Numri 30 i Diellit, që u printua me 22 Tetor 1909, doli nën drejtimin e Faik Konicës Editor, dhe George Konda menaxher. Faik Konica, edhe pse punoi vetëm 6 muaj, ai e futi Diellin në shinta e një gazete serioze.

Konica i dha Diellit ndriçimin e  shpirtit të tij dhe në shtyllat e gazetës hodhi farën edukimit kombëtar të shqiptarëve të Amerikës, pjesa më e madhe e të cilëve ishte e paarsimuar. Nën editimin e Konicës, përsa kohë Gazeta ishte pronë e shoqërisë Besa-Besë, dolën 47 numra të Diellit. Faiku përmes Diellit çoi më tej punën kombëtare dhe letrare të Albanisë. Ai nisi të botonte aty edhe vepra letrare siç ndodhi në numrin e shkurtit 1910 botimi i komedisë me një akt”Tregtari i Vlorës”, një përshtatje në shqip. Po në atë numër ai pat paralajmëruar se do të botonte edhe një libër me pjesë  letrare, vjersha, kallzime, përralla me autor atë vetë, madje jepej dhe titulli i përmbledhjes”Kondili i Kuq”. Vepra nuk u botua.  Kur gazeta mbushi vitin e parë, Faiku shkroi artikullin”Moti i parë”. Ky shkrim u botua në Diellin e 11 shkurtit 1910.  Shkëpusim një fargment nga ky artikull: Me këtë numër Dielli mbush motin e paër të botimit të tij. Kur bën një udhë të gjatë, udhëtari qëndron nga nonjë herë, rri mbi një gur dhe ehdh sytë pas tij. Është një çlodhje dhe një dëfrim, një kurajo për të vajtur më përpara, kur sheh se sa eci, dhe ç’mbaroi gjer atje. Ashtu edhe ne do të marrim force të re duke shikuar punët që bëmë gjer sot…”

Editori Konitza falenderon shoqërinë Besa-Besën,dhe bashkëpunëtorët më këto fjalë:”Kryetarit  atdhetar dhe të palodhur të saj(Kristo Kirka), pleqësisë së nxehtë kurdoherë gati të bëjë detyrën e saj, ana kombëtare u ka hua përhirime nga zemra…Dreqtor i DIELLIT mbush një detyrë të veçantë duke rërfyer se sa i çmon mundimet e të dashurit atdhetar, Z. G. Konda Gjoleka, i cili ka marrë përsipër sundimin e gazetës. Dhe s’mund të heshtim emrat e Z. Eftim Natsi, i cili nga atdhesia ka marrë gjurmët e të dy vëllezërve të njohur të tij, si dhe Z. Ilo Zografi. Në vende të tjera, mundet që shtypografët të vështrohen si punëtorë; po, në Përlindjen Shqiptare, roli i tyre është me rëndësi, se bashkëpunojnë për zgjimin e një Kombi. Zyra e Diellit u shtua që nga ca kohë me një sekretar, Z. Vani Çekani, puna e të cilit na solli shumë dobi dhe pemë.”

Artikulli i Konicës përfundon me  urimin: “Shprehim që Dielli të gëzojë për shumë vjet të kremten e mot-motit të tij!”…

Pakush e kishte menduar se në motmotin e parë të gazetës Konica do të divorcohej përkohësisht nga Dielli.Nuk kaluan më shumë se 2 javë,nga artikulli me frymë optimiste shkruar nga vetë Editori me rastin e përvjetorit, kur  më 25 shkurt Faik Konitza , i dërgoi Pleqësisë së Shoqërisë Besa-Besën një letër, ku njoftonte dorëheqjen e tij si Editor i Diellit. Përse? Përgjigjia ka mbetë enigmë…

Editori jetëgjatë i Diellit, për gati dy dekada, Qerim Panariti,një ndër kundërshtarët e rreptë të Faik Konicës, por që i dha dritë librit të mbetur  përgjysëm të Faikut “Shqipëria-kopështi shkëmbor i Evropës Juglindore”,  shkruan se Konica u grind me bashkëpunëtorët dhe pas 6 muajësh e la gazetën dhe iku…

Vetë Faiku nuk e jep motivin e ikjes. Veçse në letrën e tij të shkurtër informuse të 25 shkurtit 1910, nuk mund të shquash zemrim:”Është e tepër të shtoj që e quaj detyrë të mbajë vendin tim në gazetë derisa të zgjidhet dhe të vijë dreqtori i ri. Kam shpresë që me kohë gazeta të rritet dhe të forcohet shumë.Gjith’ atdhetarët e vërtetë do t’i ndihin dhe do t’a mprojnë. Vetëm të vaktit do të marrin shkak që të hiqen mënjanë.” Komisioni Besa-Besën e drejtoi Diellin pa Editor nga 25 Marsi deri në  29 prill 1910. Faik Konitza e editoi sërish për pak kohë 6 Maj-1 Korrik 1910(për kureshtarët që duan detaje, sqarojmë se ky numër i fundit i edituar nga Faik Konica,doli vetëm me 2 faqe). Nga 1 Korriku gjer Tetor 1910, Dielli u mbyll. Fan Noli e vijoi punën e editorit nga nga 7 Tetor 1910 gjer më 7 Korrik 1911, punë që e vijoi Eftim Natasi nga 13 Korriku deri 14 Shtator 1911, kohë kur do të vinte Kristo Floqi.

Po çfarë ndodhi me Faikun? Duket se fjalët e Panaritit nuk ishin fare pa bazë. Konica krijoi një fletore të përjavshme  tjetër në Sent-Luis me titullin”Trumpeta e Krujës”, që nisi të dalë në gjuhën shqipe, faqja e katër ishte anglisht. Numrin e  parë e publikoi me 20 mars 1911. Qëndrimi i tij politik është më i ashpër se sa tek Dielli tek deklaron:”Unë jam një separatist politikisht, intelektualisht dhe moralisht. Kjo do të thotë se dëshiroj që të shkëputet çfarëdo lidhje ndërmjet Shqipërisë dhe Turqisë, të zhduken sa të jetë e mundur të gjitha pasojat e pushtimit…”

Tek “Trumpeta e Krujës” ai botoi poezi lirike, por edhe me thekse politike siç ishte”Flamuri”, që ishte botuar më 1899 tek “Albania”. Në numrin e  tretë të Trumpetës botoi një himn marcial sipas metrikës së “La Marseillaise”, titulluar ‘Kushtrimi”. Mendoj se Kryengritjet shqiptare të viteve 1910-1911 kanë pasë ndikimin e vet në krijimet kushtrimore te Konicës në Trumpeta e Krujës. Ai shkruan në faqet e Trumpetës se shqiptarët e Amerikës i kanë kërkuar atij dhe Nolit që të shkojnë tek malësorët e t’I ndihin. Veç kësaj Faiku evokon bëma trimërore të Isa Boletinit me trimat e tij…Profesor Jup Kastrati shkruan se nga nëntori i vitit 1913 deri në prill 1914, Faiku vazhdoi at botojë fletoren e tij”Trumbeta e Krujës”, por kësaj radhe në Durrës, dhe pas dy numrash ia ndërroi emrin në “Ushtimi i Krujës”, e cila u drejtua fillimisht nga Konica, më pas nga Leonidha Naçe, e më në fund nga Josif Bageri.

Në shtyllat e Diellit pena e Konicës e bëri Diellin një gazetë me ndikim në botën shqiptare. Siç konstatonte Namik Resuli:Faik Konica ishte një publicist shumë i dëgjuar; gazetari e politikani më i adhuruar, por edhe më i urrejturi në Shqipëri, polemisti dhe satiriku më i fortë, më i rreptë, e më i drejtuar, por është njëkohësisht edhe shkrimtari e prozatori më i mirë, më i madh e më tërheqës i toskëve. Në kolonat e Diellit, edhe pse më pak se ç’pritej, Faik Konica solli prozë brilante. Proza e Faikut është e këndshme, e limuar, e thjeshtë, fort e rrjedhshme. Ajo zbret në zemër të lexuesit si nektari i perëndive që deh dhe ngreh shpirtin në një botë tjetër, në një botë bukurish të pasosura…

Ajo ç’ka e veçon penën e Faikut është polemika: ai ishte një polemist i rrallë- çdo gjë që ai shkroi si polemist zemroi qindra këndonjës për gjërat që thoshte por të gjithëve ua mbylli gojën për mënyrën e zotësinë e aftësisë së të shprehurit, e mënyrës se si i rëndiste fjalët dhe idetë.

Ka dhe një kuriozitet për Diellin,ku festoi përvjetorin e parë : Guverna turke e ndaloi hyrjen e tij lirisht në Turqi. Korrespondenti i Diellit në Stamboll, me pseudonimin”Liridashësi”, shkruan:”Sot pa gdhirë mirë: gazetat turqisht çpallën me bujë të veçantë ndalimin e hyrjes në Turqi të gazetës Arnautçe(Shqip) që del në Shimali(veri) Amerika….Nga 20 Qershori 1910, Dielli nisi të botohej me dy emra”Dielli dhe Flamuri”. Emri i dytë iu shtua që të hynte lirisht në Perandorine Otomane. “Flamuri” iu hoq gazetës me 28 Shtator 1911, kur Turqia hoqi ndalimin e hyrjes në vendet e PerandorisV. Ata ditë Dielli shkroi:” O vëllezërit t’anë të Shqipërisë, priteni krahapur këtë mik të vjetër që vjen përsëri sheshit t’ju bëjë vizitë. Vjen nga një vent i largmë, nga një botë tjatër, dhe nëqoftë se vjen i lodhur mos u cuditni, se udha është e gjatë dhe e mërzitshme. JU sjell një barrë përgëzimesh nga dyzet mijë shqiptarë të Amerikës, që vuajnë, që dëshirojnë, që shprehin…”

Përveç Nolit dhe Konicës, Diellin e  kanë drejtuar pena dinjitoze, intelektualë të shquar, atdhetarë të përkushtuar si: Kristo Floqi, Kostë Çekrezi, që e bëri gazetën të përditshme( 7 nëntor 1914), Andon Frashëri, Bahri Omari(1916-1919), Aqile Tasi, Refat Gurrazezi, Nelo Drizari,Peter Tikco, Qerim Panariti, Peter Prifti, Dr.Athanas Gegaj , Xhevat Kallajxhiu, Dr. Eduard Liço, Prof. Arshi Pipa, Anton Çefa etj. Poeti dhe studiuesi Anton Cefa që e drejtoi Diellin nga viti 1994 deri në vitin 2009(në fakt Dielli nuk u publikua nga mesi i vitit 2006 deri në shtator 2009), i dha Diellit një fizionomi të re duke i dhënë përparësi Letërsisë dhe studimeve, por pa e shmangur nga misioni si zëdhënës i Vatrës. Fryma kombëtare mbeti e shenjtë për Diellin e Vatrës.

Prej 8 vitesh Dielli drejtohet nga K/Redaktori Dalip Greca, duke patur një cikël të stabilizuar botimi në print dhe në Online, ndërkohë që çdo 28 Nëntor publikohet numri special me më shumë se 100 faqe.

Gazeta”Dielli” është regjistri më i vjetër i Shqiptarëve të Amerikës me një kontribut të jashtzakonshëm në historinë e shtypit shqiptar. Gazeta u kthye në një shkollë për shqiptarët e pashkolluar të Amerikës dhe mbajti ndezur idealet Kombëtare, ruajti gjuhën shqipe, traditat dhe Kulturën Kombëtare, promovoi arritjet e shqiptarëve në SHBA, dhe ndërtoi ura miqësie me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Kombit Shqiptar. Dielli është vlerësuar si gazetë serioze e komuniteteve në Amerikën e Veriut, madje është edhe fituese çmimesh, siç ishte çmimi i fituar në konkursin “Common Council For American Unite”, ku morën pjesë njëmijë gazeta në gjuhë të huaja që botoheshin në SHBA në fillim vitet ’50.

Dielli ka merita të mëdha edhe në fushën e Letërsisë dhe Kritikës Letrare; në faqet e tij u botuan përkthimet e para nga klasikët e huaj, dhe u stimulua krijimtaria letrare. Gazeta”Dielli” mbetet zëdhënsja dhe misionarja më e respektuar dhe më e cmuar e shqiptarizmit në SHBA.

Dielli u predikoi mërgimtarëve detyrën kundrejt Atdheut. Gazeta u kthye në ushqim mendor dhe shpirtëror i domosdoshëm për shqiptarët e Amerikës, të cilët i mëkoi me dashurinë ndaj Atdheut.Diktatura komuniste u përpoq ta shuante Diellin, por nuk ia arriti, edhe pse i pushkatoi apo i burgosi disa nga editoret dhe menaxheret e saj si: Bahri Omari, Kristo Floqi, Kristo Kirka, Aqif Përmeti, Aqile Tasi e të tjerë.

Vatra dhe Gazeat e saj “Dielli” përbëjnë një binom të pandashëm, që i lidh e i mbanë bashkë çështja Kombëtare. Kanë thënë shpesh se Dielli dhe Vatra do të shuheshin, por jo, ato e kaluan shekullin dhe përjetojnë shekulline  dytë.Jetëgjatësia e Vatrës dhe e Diellit, sado e çuditshme që duket në sipërfaqe, nuk është mister i pazgjidhshëm(ka shkruar Peter r. Prifti).Vatra dhe Dielli kanë rrojtur dhe rrojnë mbasi janë të lidhura ngushtë me shqiptarinë.(Specialen e plote do ta lexoni ne Diellin e printuar)

Filed Under: Featured Tagged With: 15 SHKURT 1909- 2017, dalip greca, ditelindja, e Gazetes Dielli

Liria e Shqipërisë sime, është burimi i kulluar i diellit tonë poetik

February 13, 2017 by dgreca

Nga Violeta Mirakaj/*

1 a Torta3 Kokalaret

Mbresa nga Veprimtaria kushtuar Musine Kokalarit në 100 – vjetorin e Lindjes organizuar nga  Organizata e Gruas Shqiptare – Amerikane “ Hope & Peace” në bashkëpunim me Federatates’VATRA”/2 Beqir

– Përsëri si1a Lulushi gjithmonë dyert e sallës “ Vatra” këtu në New York janë të hapura për veprimtari, dhe aktivitete të ndryshme./

1 ekrani,1 evi me portret1 flet musafirja1 esati Cezari1 esat ramiz

E shtunë 11 Shkurt 2017 u organizua sesion përkujtimor për nder të Heroinës Shqiptare Musine Kokalari, 100- vjetori i lindjes së shkrimtares së parë, së gruas fisnike që iu desh të përjetojë ferrin mbi tokë. Kjo përkujtimore u organizua nga Organizata e Gruas Shqiptare – Amerikane “ Hope & Peace” me kryetare Mimoza Dajçi, mbështetur nga Federata Panshqiptare “Vatra”, New York ; muzeu “Musine Kokalari” Gjirokastër: familjarët Kokalari, SHBA dhe realizimi -gazetari Dritan Haxhia. Moderator -Beqir Sina, mbështetur nga Dalip Greca-editor i “Vatrës”, TV – Albania Culter – Adem Belliu…

IMG_22501 a kokalaret21 Besiana Peter1 astriti besiana1 ademi6

1 a Moza ok1 Evi Kokalari1 esati51 Fran1 Muca

Prezenca e saj imponuese nëpër mjet fotove të më dha të vendosura në sallë duket sikur na thotë :- Po të dëshirosh të jesh diçka, mund të bëhesh. Duhet të zbulosh se je unik në botë, sepse Ti je një kombinim i veçantë me një qëllim të caktuar….. Ti je ai lloj kombinimi, sepse vetëm Ti mund të bësh atë që është thelbësore për të bërë. Nuk duhet të besosh asnjëherë se nuk ke një kontribut për të dhënë në jetë. Bota është si një qilim që s’ka përfunduar së enduri, dhe vetëm Ti mund të plotësosh figurën në hapësirën e vogël që të përket. Vetë thëniet e Musine Kokalarit për atdheun dhe krijimtarinë e saj e tregojnë më së miri.

1 ambasadorja1 Besiana Zef evi1 Pellumbi1 Balaj Zef1 Flet drita

“Besa , shpresa dhe dashuria ato pra na lartësojnë. Përçarja dhe marrëzia na poshtërojnë e na mjerojnë.” ( Shkup, 10 / 07/ 1943)/

1 a salle1 toma flet2 salle1I1 artistja1 a Leta flet

“Prodhimi im letrar që në fillim, kur zura të hidhja çapat e para, është lidhur ngushtë me ndjenjën kombëtare. Liria e Shqipërisë sime, është burimi i kulluar i diellit tonë poetik.” ( Tiranë , 06/ 07/ 1944)

IMG_2302“ Të punojmë për të mbjellë farën e lirisë, ku respekti i çdo njeriu do të jetë gjëja e parë dhe individualiteti i mbrujtur mbi baza të shëndosha morale në çdo kryerje, është ideal. Një ideal që nuk i largohet realitetit, po që i vjen në ndihmë duke rrojtur me nder dhe me djersën e ballit. Një ideal me virtytet më të larta dhe me ndjenja njerëzore.” ( 18/ 02/ 1945)

1 asllan muahrrKujtimet e mbesës së heroinës për hallën e vet, Artemis Kokalari, si dhe dëshmitë konkrete me dokumente dhe fotografi në munitor, nga famijarët e tjerë krijuan një atmosferë sa emocionale dhe njohëse për auditorin.

1 flet musafirjaPara syve tanë del diplomantja e Universitetit të Romës në degën e Letërsisë dhe Arteve të Bukura, që nuk pranon vendin në katedrën e atij universiteti, sepse ka bindjen që vetëm si shkrimtare, si intelektuale mund t’i shërbejë atdheut. Ajo kishte vizionin e saj për zhvillimin e historisë dhe kombit shqiptar. Heroina e kulturuar ishte aq shumë e apasionuar pas fjalës së bukur shqipe njëkohësisht mbante mbi supe tragjedinë e përherëshme të njeriut me karakter të papërkulur.

1 dr Uruci gjoni etj

Kumtesë pas kumtese të mbajtur nga të pranishmit, si Kryetari i “Vatrës” Gj. Buçaj, nga Besa Kadare ambasadore në Kombet e Bashkuara në New York, poetja dhe humanitarja Rita Saliu, ish të perdjekurit politik D.Saraçi, Pëllumb Lamaj i cili e quan Musinenë, se ajo është Zhandarka e Shqipërisë; plotesohen nga Mimoza Dajçi, Remka Huruglica (kryetare e shoqatës së gruas shqiptare në Kanada, e cila vjen si e ftuar për këtë aktivitet) dhe shumë të tjerë; u krijua një tablo e plotë e figurës intelektuale martire Musine Kokalari.1 a saliu R1 agroni libri

Gjatë kohës së studime1 Dauti Haxhive në Romë, Musineja shkruan një studim- “Ali Pascia di Janina” dhe e boton ne L’Albania më 1940. Shkruan novelën “Nënua Plakë” në Romë, dhe ditarin autobiografik “Jeta ime universitare”. Me tezën e doktoraturës “Letteratura Albanese – Naim Frashëri” laurohet në vitin 1941.Vendi i saj ishte Shqipëria, këtu ajo besonte dhe ëndërronte t’i vinte në ndihmë vendit të saj.Kthehet në Shqipëri e vendosur për të vijuar rrugën e zgjedhur si shkrimtare. Lexon shumë, përkthen Luixhi Pirandelon dhe mbledh mijëra e mijëra vargje nga folklori shqiptar, nga gjuha e popullit, fjalës artistike të mençurisë popullore. Ajo është e apasionuar dhe zhytet e tëra në botën e përrallave, gjë e gjëzave në folklorin shqiptar.

Skicat e ciklit “Këngë Varfërie”,(…botuar në rubrikën frymëzime në verën e vitit 1937) janë shumë domethënëse dhe për kohën e sotme. Ajo kërkonte me këmbëngulje të vërtetën e jetës, për të bërë të vërtetën e thelbit artistik të veprës së saj.

Ja si shprehet :- “Vizitova anembanë. Vura re kudo. Pashë të ligun, që quhet i mirë, pashë gënjeshtarin që kishte të drejtë, pashë katilin që nuk i skuqej faqja. Qesha se ky ishte brumi i shoqërisë, thelbi i njerëzisë.

Hodha hapat e para. Ktheva kokën prapa e një grusht më dhanë. E mbajta përpara e në perde e zezë më doli në sy. Duhej forcë që të çdukej. E ktheva majtas, një sy tallës më drejtohej, e kthej djathtas, në vajtim i thellë dëgjohej. Unë hesht, habitem. Pyes, se ku jam. “Në jetë”, më përgjigjen. Jam i varfër…më mirë. S’kam njeri – shoh më vonë. Më shtypin… Ktheju grushtin të luftoj, po, po. Atëhere kuptova se ku ndodhesha dhe ç’ishte jeta: Luftë!”

Dhe gjithë jeta e saj tregoi se Musineja mbarte vlera të mëdha, të denja ashtu si gjatë gjithë historisë gra, burra të guximshëm, kanë mbajtur qëndrime të kundërta me mendimet e zakonshme të kohës së tyre. Kanë përballuar tiraninë politike, fetare, raciale, duke i dhënë jetën për çështjen e tyre.

Krijimtaria e saj në tre librat e njohur, një enciklopedi e vogël e jetë së gruas gjirokastrite, si psh në romanin e parë të saj “ Sa u tund jeta”, në pasthënie shprehet “….pasqyrë e një bote të perënduar, shtegu i kapërcimit nga vajzëria në mes të këngëve, në një nusëri, për ta hedhur gruan prapë në vargonjtë e rëndë të robërisë së fanatizmit”. Përmbledhja me përralla të përpunuara për fëmijë e vënë M. Kokalarin edhe si themeluese e kësaj letërsie sjell mesazhin se ndër netët që kalojnë fëmijët , si të gjithë shqiptarët, “Rreth vatrës”, (simbol i atdheut dhe familjes) marrin nocionet e së mirës dhe së keqes, të bukurës dhe të shëmtuarës e ushtrimit të mendjes (gjë a gjëzat) dhe gjithçkaje, që trashëgohet aq natyrshëm e me aq dashuri e mirëkuptim për brezat.Vlerësimet e personaliteteve të shquara shqiptarë dhe të huaj tregojnë për mendjekthjelltësinë, mendjendritur të intelektuales së shquar M. Kokalari psh:-

Sotir Kolea : – “ Qëmtimet e tua me titull: “ Siç më thotë nënua plakë”, të cilat i prisja prej kohësh të gjatë, i mora ka ditë dhe të falemzemret që pate mirësinë të mos më harrosh. Pashë me gëzim që i shfaqe sakaq dhe mikut tim A. Xhuvani, duke i uruar se nuk i vajti dëm mundimi që derdhi në bibliotekë.Pas disa ditësh, i mora me nge prapë në dorë, i shfletova në fund e krye dhe thashë : “ I lumtë asaj dore”.

Maksimilian Lambertz :- “ Me dhuntinë e një talenti të gjithanshëm si ai i Kokalarit, është dhënë në tablo piktoreske e në gjuhe me ngyra të gjalla, të mrekullueshme, që kanë spikatur karakteret femërore.”

Lazgush Poradeci:- Admirimin tim nga zemra për veprën tuaj:- “Siç më thotë nënua plakë”.

…”Me sa vërejtje të përpiktë, plot gjallëri dhe plot freski, janë zënë këto miniatura të Musine Kokalarit. Të thuash si të kish këputur një copë të gjallë të jetës…

…Janë skica këto me një intuim psikologjik të madh.

…..Nuk i afrohen sipërfaqes vetëm për ta rilevuar me një ngjyrë të lehtë, me një efekt pamjeje të çastit. Nuk përdorim frymën as humorin as ironinë ose sarkazmën e tharbët të shkurtër të një lloji letrar me qëllim dhe ekspresivitet të përcipshëm siç janë skicat nga natyra e tyre.

Musine kokalari hyn në thellësi drejtpërdrejt në thelbin psikologjik. Menjëherë ajo bashkëjeto me atë që na rrëfen. Nuk tall, as qesh përciptaz, nuk vajton duke spiritizuar. Situacioni komik i saj përmban një tragjedi, një tragjizmë me të vërtet për të ardhur keq mbi karakterin ose fatin që është destina e njeriut, veçanërisht i njeriut Grua. Gruaja e lagjes, e dyerve dhe e portave, vizitonjësja e vatrës dhe oborrit, fjalamania tradicionale që përfaqëson tipin e përbashkët dhe të përditshëm të intrigonjëses, të intrigantes të asaj që bën intriga,…….përbën fondin e inspirimit të librit “ Siç më thotë nënua plakë”

Epigon, Mefistofel femëror, Meduzë me gjarpërinjtë gati, ajo e ka për gjakun, prandaj di dhe e përmbush mirë mjeshtërinë e saj. Dhe të gjitha këto me një stil origjinal, në një stil të sajin, të shfaqur për së pari me kaq përmbledhje në letrat tona!”

Vlerësime kemi dhe nga K.Taljavini, Dott. Prof. Anxhelo Loti, Karlo Mearini etj…

Intelektualja M. Kokalari vijoi luftën për dinjitetin njerëzor dhe kombëtar. U bashkua me rezistencën, që kërkonte zgjedhje të lira, duke i quajtur zgjedhjet e Djetorit 1945, antidemokratike. U bë pjesëtare e “Bashkimit Demokratik” që ishte zëri i vetëm demokracisë, kundër dhunës e diktaturës. Dënohet nga Gjykata e Lartë Ushtarake si sabotatore e pushtetit dhe armike e popullit me 20 vjet burgim e konfiskim të pasurisë….. Musineja e përballoi trimërisht fatin e saj. Gjashtëmbëdhjetë vite burg dhe pjesën tjetër të jetës deri në vdekje , internim me Luksin- një kafe dhe respekti për veten

Pra intelektualja shkrimtare aq e apasionuar pas fjalës shqipe, e apasionuar pas lirisë e cila mendonte se ligji të jetë njerëzia dhe e drejta të sundojë, mbajti mbi supe trgjedinë e përherëshme të njeriut me karakter të papërkulur.

Mësimi nga jeta e Musine Kokalarit, shkrimtare e parë e letrave shqipe, e burgosur dhe e groposur për së gjalli, që mbeti më e gjallë se shumë të gjallë për së vdekuri është se – Njeriu mund të jetë i lirë edhe pse i burgosur. Njeriu mund të jetë i burgosur dhe pse është lënë i lirë.Jeta e Musine Kokalarit është një thirrje për ne të gjithë, për të kuptuar se qemë “të lirë me tru të burgosur”, përderisa askush s’mundi të bëjë sado pak për Musinenë, e cila ishte një ndër mijëra fajtorët pa faj, apo për të vetmin faj të saj : Intelektin e rrallë.

*Korrespondencen e aktivitetit do ta lexoni ne Diellin e printuar. Per me shume fotografi shkoni ne fb(dielli Vatra)

Filed Under: Featured Tagged With: 100 vjetori, Hope & Peace, Musine Kokalari, Violeta Mirakaj

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 533
  • 534
  • 535
  • 536
  • 537
  • …
  • 900
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT