Përdorimi i shprehjeve dhe termave të huaja ne jetën e përditshme dhe në media te shqiptarët është bërë shprehi e cila ka marrë përmasa shqetësuese, që është për çdo kritikë, ku emërtimi “Samiti i Diasporës” që u mbajt me 23 nëntor në Tiranë, është dëshmi e një konstatimi të tillë. Ndërsa ftesën për të marrë pjesë në këtë Samit të Diasporës, edhe shqiptarët nga trojet e tyre (Maqedoni të Veriut, Luginë të Preshevës, Kosovës e Mal të Zi) duhet vlerësuar si gabim teknik nga ana e organizatorëve, e jo se ata janë pjesë e diasporës. që duhet të jetë mësim për të ardhmën.

Nail Draga

Organizimi i veprimtarisë me emërtimin “Samiti i Diasporës”, që u mbajt në Tiranë me 22-23 nëntor 2023, paraqet ngjarje të veçantë në nivel mbarëkombëtar. Ishte ky takimi i tretë i kësaj veprimtarie ku kanë marrë pjesë shqiptarët nga e tërë bota, duke dëshmuar se takimi i tillë ka vlerë shumëdimensionale kombëtare.

Me këtë rast dua të ceki çështjen e emërtimit “Samiti i diasporës”, e cila ka marrë përmasa të mëdha në hapësirën shqiptare. Termi diasporë nuk është i panjohur, sepse ajo nuk është e kohës së re.Ajo është me prejardhje greke qe do të thotë “shpërndarje”, ku popullsia duke lëvizur nga vendi është vendosur në një vend tjetër.

Ne këtë aspekt te shqiptarët njihet diaspora historike, e cila është e hershme por me shumë njihet nga mesjeta(shek.XIV) e tutje. Pikërisht nga kjo kohë e më pas kemi vendosjen e arbëreshve(shqiptareve) në Itali e po ashtu edhe në Greqi, Bullgari, Rumani, Kroaci, Turqi, Egjipt etj.

Por, pas pavarësisë së Shqipërisë(1912) e më pas në sajë të luftërave dhe politikës asimiluese e pushtuese të fqinjëve tanë nga njëra anë dhe motiveve ekonomike nga ana tjetër shqiptarët kanë vazhduar të emigrojnë duke marrë epitetin e emigrantëve. Në këtë kategori bëjnë pjesë shqiptarët në hapësirën e tyre etnogjepgrafike në ish-Jugosllavi të cilët pas Luftës së Dytë Botërore kanë emigruar në vendet e ndryshme europiane si dhe në SHBA e Australi.

Ndërsa me rastin e dështimit të sistemit të diktaturës komuniste në Shqipëri nga viti 1991, emigrimi i popullsisë mori përmasa shqetësuese, dukuri e cila vazhdon edhe sot. Dhe e tëra kjo lëvizje migruese ka një emërtim të përbashkët, që është Mërgata shqiptare! Duke marrë parasysh se kemi një shpërndarje të shqiptarëve nepër vende të ndryshme të botës, është detyrë emërgjente e Qeverisë së Shqipërisë, të bëjë evidentimin përkatësisht regjistrimin e shqiptarëve në botë, për të pasur një numër optimal sikurse e bëjnë vendet demokratike që janë të përkushtuar për çëstjen kombetare. Në këtë drejtim mund të angazhohen përfaqësitë diplomatike si ambasadat apo konsullatat në vendet përkatëse, sepse me përjashtim të rastit, pothuaj i tërë personeli tyre është pasiv, që nuk është në favor të misionit të tyre diplomatik.

Gabimisht të ftuar

Nga organizatori i “Samitit të diasporës” përveç shqiptarëve në botë, janë ftuar edhe shqiptarët në trojet e tyre në hapësirën etnogjeografike shqiptare. Nuk ka dilemë se ftesa për të marrë pjesë ne një takim mbarëkombëtarë është e qëlluar, por çështja qendron të përmbajtja e emërtimit, sepse shqiptarët jashtë Shqipërisë londineze nuk janë diasporë, sepse janë në token e tyre dhe nuk i përkasin kësaj kategorie.

Andaj ftesën për të marrë pjesë në këtë Samit të Diasporës, edhe shqiptarët nga trojet e tyre (Maqedoni të Veriut, Luginë të Preshevës, Kosovës e Mal të Zi) duhet vlerësuar si gabim teknik nga ana e organizatorëve, e jo se ata janë pjesë e diasporës. që duhet të jetë mësim për të ardhmën.

Pa vlerësim e vëmendjen e duhur

Të gjithë jemi dëshmitarë ndonëse jemi në kohën e pluralizmit politik diaspora shqiptare nuk e ka vemendjen dhe vlerësimin e duhur nga qeveritë e shtetëve përkatëse. Ne këtë aspekt kritika kryesore bie mbi shtetin amë-Shqipërinë e cila duhet të angazhohet me të gjitha kapacitetet shtetërore për ta mbeshtetur diasporen. Por, jemi dëshmitarë se diaspora po përdoret nga politika vetëm për qellimet e veta nga ana e pushtetarëve e jo duke i trajtuar ata si pjesë e pandarë e shqiptarëve në atdhe.

Pikërisht këtu është dështimi i qeverive të Shqipërisë në pluralizëm, sepse atyre iu është mohuar e drejta legjitime për të marrë pjesë në votime sikurse qytetarët tjerë në Shqipëri. Një veprim i tillë absurd vazhdon gjithnjë se partitë politike e sidomos shumica parlamentare në Shqipëri, nuk e trajton këtë çështje me seriozitet, sepse ata i frigohen diasporës, sepse me votat e tyre mund të prishin objektivat e tyre për pushtet. Ne këtë aspekt shëmbull pozitiv shërben Kosova e cila ia ka mundësuar të marrë pjesë në votime edhe mërgata shqiptare, çështje e cila është definuar si normë ligjore.

Nga ana tjetër diasporës i është mohuar përfaqësimi i saj në dikasteret shtetërore dhe në strukturat vendimmarrëse. Ne këtë aspekt mendoj se do të ishte shumë pozitive prania e përfaqësuesve të ndryshëm të diasporës në diplomacinë shqiptare, sepse ata kanë kuadra të përgatitur qe do të nderonin diplomacinë shqiptare, e jo si deri tash që lënë për të dëshiruar. Andaj, pjesëmarrja e kuadrave shqiptare nga diaspora në diplomaci do të ishte risi dhe freski për të qenë model të përfaqësimit të shtetit Shqiptar, duke vendosur aty kuadra profesionale e jo partiake si kudo në botën demokratike.

Po ashtu duhet cekur se si me parë edhe tash kapitali financiar i diasporës ka qenë vendimtar për të ardhurat e shumë të familjeve shqiptare, që janë ballafaquar me vështirësi ekonomike, por nuk ka pasur vemendjen e duhur të qeverisë për të trajtuar këtë kategori me përparësi në investime në vendlindje.

Takim jo sa për fotografi

Takimin e Tiranës nuk duhet trajtuar si takim sa për fotografi, por me prezantimin e ideve dhe propozimeve konkrete për zhvillimin ekonomik dhe mbrojtjës së identitetit kombëtarë. Por, duhet thënë se në takimin e Tiranës kësaj here pjesëmarrësit e diasporës nga shumë shtete të botës kësaj here ishin me të paktë në numër. Pse ka ndodhur diçka e tillë i mbetet organizatorëve të japin shpjegimin e duhur, por duhet thënë haptazi se nuk na duhen fjalë por veprime konkrete, sepse diaspora meriton vemendjen e duhur në mënyrë të vazhdueshme. Qendrimi ndaj diasporës nuk duhet të varet nga partitë politike të cilat janë në pushtet sepse ajo është e të gjithë shqiptarëve si nga pozita e opozita, ndërsa politizimi i saj nuk është në favor të saj dhe çështjes kombëtare.

Ndërgjegjja e kombit

Duke marrë parasysh se kemi të bëjmë me takim mbarëkombëtarë do të ishte e udhës qe “Samiti i Diasporës” të quhet “Takimi i mërgimtarëve shqiptarë”, duke përfshirë edhe pjesëtarët nga diaspora historike dhe mërgimtarët shqiptarë nga shek.XX e këndej.

Pasi nuk kemi të bëjmë për çështje personale çështja e tillë duhet të jetë preokupuese për të gjithë e ne veçanti për institucionet shtetërore të cilat janë të obliguar për të mbrojtur gjuhën nga vërshimi i fjalëve dhe shprehjeve të huaja.

Ndërsa, duke vlerësuar lartë kontributin e saj në favor të çështjes kombetare, ku si shëmbull tipik është lufta e fundit në Kosovë, diaspora shqiptare ishte dhe ka mbetur ndërgjegja e kombit të cilën duhet mbeshtetur maksimalisht nga të gjithë institucionet shtetërore si kudo në vendet demokratike.

(Dhjetor 2023)

Hys Hasa/

Sapo me ra ne dore libri “Brenga e Prokurorit” të mikut tim Gjeneral Ahmet Prençit, një njeri pozitiv dhe shembull me qytetarinë që e karakterizon, me një kontribut konkret si shtetar fal karrierës së suksesshme, duke ruajtur dhe dinjitetin. Z.Ahmeti po spikat dukshëm edhe si shkrimtar, ku me disa botime në treg, pas romanit ”Anja” që njohu sukses brenda dhe jashtë Shqipërisë, me botimin më të ri, jam i sigurt do të tërheq maksimalisht vëmendjen e lexuesit për të pasur të sigurt suksesin sot dhe në të ardhmen.

Unë sapo më erdhi libri, për 2-3 ditë e përfundova dhe po jap disa vlerësime për vleratë e këtij libri mjaftë mbreslënës. Romani ”Brenga e Prokurorit” vjen si klithmë në ketë kohë terrnaje që vërtetë s’ka mbarim! Ai është një klithmë për njeriun që ia ka dorëzue shpirtin djallit, për sistemet që prodhuen e imponuen tjetërsimin, mjerimin dhe rrënimin me vetëdije të qenies, për që i dalin zot e rrejdhshëm idhtarëve meskin që gllabëruen edhe andrratë e atyne pak njerëzve që s’pranuen kurrë të hyjnë në vathën e tyne manipuluese.

Romani i dytë, pra “Brenga e Prokurorit”, një libër i një natyre tjetër, më tepër është i rëndësishëm. Në radhë të parë, rëndësia e tij lidhet me faktin se në këtë tekst autori hedh vështrimin në një temë tabu, gati të paprekshme, në temën e drejtësisë, kaq shumë të munguar në jetën tonë. Të drejtësisë së padrejtësisë ,apo të drejtësisë së vonuar, që është më keq se padrejtësia, sepse vret ëndrrën dhe shpresën.Ngritja e siparit mbi këtë problematikë tejet të mprehtë, i mëvesh atributin e guximit krijues për të hyrë në “folenë” e grerëzave, në “shpellën” e bishave, me mjetet e letërsisë, pra me anë të romanit, që të jep dorë, ma tepër se çdo zhanër, për ta rrokur jetën në gjithanshmëri. Po ashtu, si nënshtrat i hapur ky tekst është edhe një himn për të rënët nga forcat e policisë, ku krejt si rastësisht avitet para lexuesit fytyra e shumë herojve të heshtur të policisë së shtetit në vitet e demokracisë brisht shqiptare,apo rasti dëshmorit paharruar Artur Çukut, mikut të ngushtë të autorit, tanimë të shndërruar në figurë letrare.

Libri “Brenga e Prokurorit” në fakt është shumë herë ma shumë se brengë,është fiks ajo dilema e madhe ekzistenciale, të jesh apo të mos jesh! Prokurori Martin Guri në momentin thuajse fatal të kësaj dileme kërkon zgjidhje atje ku e di se ka përgjigje dhe e merr,pra duhet të jetë!

Autori Gjeneral Ahmet Prençi me romanin e tij na shetit në çoshet e errëta të drejtësisë sonë shqiptare,e cila është nëpërkëmbur në të shpesh herë nga të poshtëritë e drejtësisë dhe me pushtet gjithfarësh! Autori pikturon mjeshtërisht tablonë e evoluimit të krimit në të njejtin hap dhe nivel me evoluimin mashtrues të të bamit gjoja drejtësi dhe shtet!

Por për përsonazhet e tij, që lidhen me punët e drejtësisë, duket se ka përdorur ngjyrat e zemrës për të na shpërfaqur tablonë që duhet të kishim dhe të kena në të vërtetë. Gjithëçka tjetër që vihet përballë tyne është e randë, e errët, kriminale dhe vrastare!

Prokurori, Martin Guri, që përçon edhe shenja të vetë autorit, por më tepër si përsonazh përfaqëson një figurë komplekse, një prokuror të ditur dhe të paepur dhe një njeri normal, me gjithë dritëhijet e veta.Një prokuror që është vënë në sprovën mbinjerëzore, për të zbatuar ligjin, ose për të humbur veten dhe emrin e mirë, që ka vënë me punë korrekte në këtë drejtësi kaq shumë të akuzuar.Jemi në Shqipëri, ku e sotmja është marrë peng nga e djeshmja diktatoriale dhe e nesërmja është marrë peng nga e sotmja, sepse qeverisemi nga mafia e veshur dhe me pushtet.

Prova para ligjit, para vetes dhe familjes, para kohës dhe shoqërisë, para krimit të organizuar, prova para vetes, për të shpëtuar nderin dhe jetën familjare i jep tipare idealiste, por fati i tij është real dhe përbën një moment të një përthyerje të pazakontë, tejet të vështirë,ky thyhet edhe guri, e jo më burri.

Martini vihet para përgjegjësisë që ose të zbatojë ligjin, ose të shitet si dhjetëra të tjerë, te kriminelët, te politika, tek oligarkët. Jeta e tij, e ndërlikuar dikur, sepse Arjana, gruaja e bukur e qytetit të vogël e kishte futur në kurth, ndonëse ai ishte vetëm gjimnazist, e prej atij “përdhunimi” të kryer në kohën e diktaturës, vihet në provën e zjarrit, që ta dënojë kriminelin Marjan Boja, që ka gjasa që në dejet e tij ka gjakun e prokurorit, gjë që rrit ndjeshmërinë dhe përgjegjësinë e prokurorit njeri.

Dy kohët, e djeshmja dhe e sotmja, ndërthuren ligshtë, në fatet e personazheve, për ta vënë prokurorin në sprovën e jetës. Pas 30 vitesh shfaqet hija e së djeshmes, në formën e kërcënimit, të dhimbjes dhe dëshpërimit, të synimit për ta gjunjëzuar,takimet me përsonazhin Arjana dhe me letrën që i solli njeriu i tij nga grupi i kriminelve me premtimet joshëse,vetëm e vetëm për të shpëtuar një kriminel siqë ishte Marjan Boja. Një rastësi e paimagjinueshme, një rast që ngjet njëherë në njëmijë, thekson autori diku, por ja që bash ky rast ia zuri derën prokurorit.

Një libër që vetëm në lexim mund të hyhet në botën e tij, një roman realist dhe aventuresk, që ndonjëherë rrëshqet në moralizëm të mbrendshem të tij , por vlera e tij lidhet me strukturën e kompozimit, e sidomos me narativën, me atë gjetje autoriale, të vonesës narative, të ngjizur si meditim i personazhit qendror dhe digresione me kohën tjetër, me ngjarje të tjera, me fatet e protagonistëve të pranishëm në faqet e romanit. “Brenga e Prokurorit” është pasqyra ku shohim kohën që po jetojmë, shohim veten ku jemi kredhur në kënetën e krimit, e shpëtimi, sipas mëndimit të autorit, mbi te gjitha, do të vijë nga drejtësia, e cila ka nevojë për prokuror dhe gjyqtar të guximshëm dhe po kaq njerëzore me vyrtyte të një shqiptari të vërtetë.

Romani “Brenga e Prokurorit”vjen në kohën e duhur dhe në vendin e duhur, kur kemi më shumë nevojë se kurr për prokuror si Martin Guri,të cilin e ka gëdhendur me shumë mjeshtëri artistike.Përsonazhe të tilla sot janë në provën e shekullit para shoqërisë shqiptare,ata janë herojë të heshtur.Jam i sigurt që ky roman do të ketë ndikimin e tij të madh tek shoqëria shqiptare, ku autori ju ka bërë skanerin organeve të drejtësisë ligjzbatuese.

Një rroman brilant i kësaj dekade,ku lexuesi përjeton emocionalisht rrëqethjen e shqiptarëve.Prokurori Martin Guri,është skalitur mrekullisht nga autori,ai shëndrohet një shpresë e madhe për shoqërinë shqiptare.Ai ndeshet dhe mposhtet.Lëkundet, por nuk dorëzohet.Autori ka një unazëzemre mistërioze,që bashkalidh mjeshtërisht dy romanet “Anja” dhe “Brenga e Prokurorit”,me përjetime shokuese.Ky roman lexohet me një frymë,ashtu siqë e lexova edhe unë i dashur lexues.

Rromani”Brenga e Prokurorit” ashtu si rromani “Anja”,duket se pika më e fortë e autorit është krijimi i karaktereve,metamorizmi i tyre nga të qenurit real në analizën e tyre,duke qenë në një të vërtetë fiktive.Prokurori Martin Guri,apo grotesku Zambak Boja e sidomos vrasësi Marjan Boja,ky i fundit me karakter të lexuesit,një ndër karakteret që nuk shqitet nga vemendja e lexuesit,një ndër karakteret më të mirëgëdhenduar në veprat e botuara,krijojnë atmosferën e Siçilisë së dikurshme që kan paraqitur rromanet e siqë thekson dikush “ të Leonardo Shashës”.Vepra ka dy realitete:”Ky i përditëshmërisë sonë dhe ai i fqinjit Adriatikas,që nuk duken shumë fort të largët,sidomos realitete romanistike.

Rromani është nëj dëshmi e kohës sonë që përjetojmë ,në mjedisin tonë social politik,ai vjenë me mjeshtrinë e stilit, gjuhës e kompozimit.E veçanta më e madhe e shkrimtarit është se shkrimtari ka krijuar përsonazhin e Martin Gurit, që ndodhet në qendër të rromanit,me dilemat dhe karakterin,të kujton përsonazhin e Franc kafkës te “Proçesi”.

Autori Ahmet Prençi në ketë rroman skanon jetën e nëndheshme të tranzicionit shqiptar. Krimi,mafia,kulisat, miqësia, familja, dashurija, profesioni dhe brengatë e një të shkuare,e cila rikthehet të trondisë të tashmen,janë elementë specifikë të këtij rromani të shkruar me shumë mjeshtri dhe përgjegjësi.Rromani do t’i shërbejë lexuesit dhe gjithë shoqërisë shqiptare pse jo dhe ingranazheve të pushtetit dhe të mafias(të lidhura me njera tjetrën sot),por dhe vehtes në raportë me të tjerët,me jetën dhe me të paprituratë e saj.

Autori, luan mjeshtërisht me personazhe e ngjarje siqë realisht e shqetësojnë shoqërinë shqiptare! Ne dukje disa prej tyre le hapësirën që edhe t’i identifikosh, edhe t’i hamendësosh, por në fakt, fund e krye rromani është një trill i ankthshëm, që të zenë frymën nga episodi në episod; fiks siç ta zanë frymën aktet e turpshme, që ndodhin pa droje në ketë vend prej shumë kohësh!

Përsonazhet Martin Guri, Artur Rrasa e Sokol Përroni, tre njerëz që i lidh pazgjidhshmërisht fati i të qenërit tokësor! Rrasa, shkon në qiell për të lane serish në tokë Gurin e Përronin si dy bashkëudhëtarë të pandashëm, që i mban të lidhun përjetësisht ujë që kalon nepër ta me synim për të bërë drejtësi! Me ba drejtësi në një vend ku e drejta është e kapun për fyti që në gjenezë, pikërisht tek ai gabimi i harrimit që kërkon shpagim! Dmth aty ku drejtësia është e kapur,nuk mund të presish drejtësi.

Rromani vjen si frymë qe percillet nga koha e vrazhdet në një kohë të pakohe! Autori na fut nëpër grehinat e të djeshmes për të dalë tek djerrinat e të sotmes. Sikur asgjë s’ka ndryshue, veç se Rushani tash ka formë tjetër përsekutimi, formë tjetër rrënimi e po mënyrë tjetër asgjësimi, ama fati është i njejtë! Rushani mbetet Rushan atëhere e sot e pikërisht prej vetive të tijë si ndershmërisë, mosgrykësisë e pabesisë!

E pikërisht nga grykësia, vjen edhe ‘gabimi’ Marjana, personazhi që mban lidhun dy kohë, dy botë, dhe shumë fate e 2 000 vjetë a ma tepër! Grykësia e mësueses Arjanës, që pasonte modelin e instaluem përdhuni nga sistem gjakatar, që i kishte hy në familje, në shpi, në shtrat, e mandej në shpirt, prodhoi Marjanin dhe Marjanët që sot trondisin shoqërinë për t’u marr jetë njerëzish e mandej tue u sjell krah kandidatëve për deputet, krah të pasurve dhe hajdutve të ketij vendi, sepse nuk gjendet një prokuror me ua marr çelesat…

Gjithçka që përban subjektin e rromanit të autorit Ahmet Prençit, ka ndodh e ndodh në kete vend, sepse mungon vetëm një prokuror-njeri i ligjit siqë është Martin Guri…Mendoj se rromani “Brenga e Prokurorit”, nga autori z. Ahmet Prençi e ka sjellë kontributin e tij, që drejtësia të ngrihet mbi mëkatin, që ne ta nderojmë siç e meriton.

Në rastin e prezantimit të romanit “Brenga e Prokurorit”, Poeti Rudolf Marku në analizën e tij, mes vlerēsimesh, shprehu “frikën” se mos ky libër do mbetet në hije nga suksesi i romanit “Anja”. Pêr ata që i kanë lexuar të dy libratë, shihet se autori është shumë konkret në analizën që ju bënë sot organeve të drejtësisë së re shqiptare, ka një nivel të lartë profesionalizmi si letrar,por edhe me një maturi të dëshiruar. Më konçiz, qartësisht i shprehur, ai kthehet në zëdhënës të atyre që japin drejtësi. Mendoj se, në ditën e prezantimit, shumica në sallë ishin nga sistemi i drejtësisë dhe policisë. Dhe jam i bindur, që sejcili prej tyre, ka shprehur admirim për autorin, por besoj edhe kanë ndje zili,brenda vetes, që autori ka mundur të shkruajë këtë rroman”.

Unë në mënyrë modeste ,duke lexuar ketë rroman shoh që autori i ka bërë një skanër real drejtësisë sot në shoqërinë shqiptare. Është shumë e vërtetë që morali dhe e drejta, është një koncept që vihen në diskutim, sepse shoqëria shqiptare përjeton një drejtësi, ku i forti bënë ligjin,i pasuri bëhet deputet,ministër e zv/ministër.Shiko sot problemin e inceratorëve,ka një vit ,që po heton prokuroria jonë e re e drejtësisë dhe kapën vetëm cironka,njerëz pa peshë,të cilët asnjë veprim ,bindja është se nuk është kryer pa dijeninë e bosave të mëdhej që janë të pushtetshëm. Është shumë e vërtetë që sa ma shumë lexon nga faqia në faqe,të jep përshtypjen sikur po lexon nje dosje akuze, kaq i vërtetê është ky libër. Nuk mungojnë dhe mendime apo përsiatje filozofike mbi të drejtën dhe ato që japin të drejtën, duke marr edhe referenca biblike apo filozofike. Si prsh?!?“ Pse nuk ka një Prokuror, i cili të jetë nderuar me çmimin “Nobel” ?!?!,duke na kujtuar përmasës fundore në të cilën shoqëria jonë i ka vendosur dhënësit e drejtësisē. Duke e sjellë analizën në aktualitetin e shoqërisë, autori arrin deri aty sa t’i kërkoj ndihmë Dantes, për ta rishkruar Ferrin, pasi nuk gjenden rrathë në ferrin e tij, për krimet e sotme që ndodhin në shoqërinë shqiptare.Mendoj se është për t’u theksuar se niveli i gjuhës që përdor autori,jo vetëm është e pastër nga dialektet krahinore, por edhe e pastruar steril e shumë bukur, pa e tepruar . Kjo bënë të mundur që argumentet të jenë në vetën e parë dhe pjekurinë me të cilën përvetëson autori. I nderuar Gjeneral AHMET PRENCIN.

Edhe për mua si lexues me sensin pozitiv, të gjithëçka pozitive që reflekton ky roman dua të themë atë që ka theksuar z.Rudolf Marku:”Në mbyllje- nuk mund ta di, a do ta rishkruaj Komedinë Hyjnore, Dantja i ri,siç thotë autori, por e them me siguri”.

Sot unë si shumë miq të tij i kam 2 rromanet e shkruara nga miku im i mrekullueshëm Gjeneral Ahmet Prençi, me titujt “Brenga e Prokurorit” dhe “Anja” në bibliotekën time modeste.

Këto 2 romane janë për mua një pasuri e vërtetë për panairin e librit per vitin 2023, duke u vënë në dispozicion të të gjithë lexuesve shqiptarë, ndaj ndihem i privilegjuar që i kam në bibliotekën time dhe që jam mik me Gjeneral Ahmet Prençin,megjithëse jemi njohur nga afër vitet e fundit me të cilin sot ruaj një miqësi te sinqert e të shëndetshme. Në fund të këtyre vlerësimeve të mija modeste dua të shpreh respektin tim maksimal , për punën e kryer në organet më të larta të shtetit shqiptar si drejtues kryesor i Policisë,por edhe për shkrimet e botimet që ka realizuar deri tani,ku me libratë që ka shkruar i tregon opinijonit të lexuesit shqiptar e ndërkombëtar se letërsija dhe botimet nuk janë pronë e atyre që kan kryer universitetin për gazetari e letërsi,apo histori,pra ajo është prone e gjithkujt që lexon çdo ditë,por dua të vlerësoj se oficeri i rendit publik apo ushtaraku i ushtrisë shqiptare janë të pregatitur edhe për të krijuar,botuar siqë ka bërë miku im i mrekullueshëm Gjeneral AHMET PRENÇI.

Urime miku im Gjeneral Prençi!

Uroj të të shndritë pena siç të kanë shndritur vleratë e tua si mik dhe si profesionist dashamirës i shoqërisë shqiptare.Por do të uroja të përjetoni e gëzoni:”Shëndet cilësor,mirësi, jetëgjatësi,mirësi gëzime e lumturi përsonale e familjare”për të na dhënë edhe në të ardhmen libra të këtij niveli i rromaneve”ANJA” dhe “BRENGA E PROKURORIT”.Për mua ju keni qenë pjesë e ELITËS policisë shtetit shqiptar,por edhe pjesë e krenarisë inteligjencës reçjane , dibrane e shqiptare dhe një krijues brilant shqiptar“,duke mbetur në të ardhmen „Gjurmë vlerashë pozitive në fis,në zonën e Reçit,të Tejdrines Dibrane,Dibrës e Shqiptarisë“,ku brezat e ardhëshëm do të jenë krenarë me veprën tuaj cilësore!. Suksese suksese dhe vetëm suksese.Zoti të bekoftë familjarisht e vëllazërisht.

Prend Ndoja/

Gajtë vizitës sime në Kosovë, para së gjithash më gëzoi fakti se Kosova është e lirë dhe çdoherë që e vizitoj vendlindjen, me respektin më të madh u përulem të gjithë atyre që kontribuan për të na sjellë lirinë. Por, krahas kësaj qëndron fakti se sot po afrohemi te çereku i një shekulli pa pushtues, por ende nuk jetojmë ashtu siç e ëndërronim jetën në liri. Kur diçka mungon në jetën e një e shoqërie, dëgjohen ankesat gjithandej, pastaj njerëzit parimisht e kërkojnë dhe shkakun apo rrjedhën e pakënaqësisë. Suksesi i këtyre kërkesave të popullit tonë ka mbetur në mjegull e në mungesë të ideatorëve të ndershëm, përgjigjet në ankesat e parashtruara kanë mbetur në udhëkryq. Kërkesat dhe ankesat fillojnë që nga jeta sociale, por edhe politike, ekonomike etj. Aty ku mungon atdhedashuria, vritet ndërgjegjja, bie poshtë karakteri njerëzor. Në raste të tilla të pandërgjegjshmit i zënë vendet udhëheqëse pa meritë. Nga paaftësitë e tyre profesionale dhe karakteri i dobët, ata, para edukatës, para kulturës dhe parimeve njerëzore, para mirëqenies së popullit e vënë luksin e tyre të paskajshëm. Për ta siguruar jetën e tyre luksoze, ata krijojnë shoqëritë e tyre të veçanta, e, brenda asaj shoqërie apo rrjeti qarkullojnë të gjitha përfitimet e paligjshme e çnjerëzore. Ata, për të mbuluar gjurmët e tyre, krijojnë mjegullira aty ku armiqtë gjejnë hapësirë të lirë të depërtojnë në jetën tonë. Këta “gjysmëanalfabetë” (me disa përjashtime), për t’i anashkaluar problemet kyçe të kombit i sjellin besimet fetare në skenë, që populli të mallojë fushave të kotësisë. Aty gjejnë hapësirë krimet dhe lëvizjet çnjerëzore. Në vend se institucionet, duke përfshirë edhe Akademinë e Shkencave të kenë projekte në duart e tyre e të triumfojnë rezultatet në proceset shkencore, ekonomike e kulturore, vendet i lëmë gjysmë të zbrazura apo të pasukseshme dhe u hapim derën armiqve tanë të sjellin në skenë ekstremizimin fetar. Nga ky fenomen, njerëzit e paformuar mirë kombëtarisht pranojnë robërimin e kulturës sonë kombëtare në të gjitha sferat; duke i respektuar normat e ndonjë kulture tjetër, përbaltet kultura, arsimi etj. Me apo pa qëllim, ndodh që shpeshherë i bëjnë si një testim njëri-tjetrit – Zotin apo Kombin dhe duke pretenduar ta duan kombin e sulmojmë Zotin apo anasjelltas e flasin në emër të tij thua se ata janë Zoti, apo Zoti qenka një njeri që i dëgjon vetëm ata.

Në mungesë të drejtësisë në ekonomi dhe në mugesë të një kulture dhe respekti ndaj punës, te një masë e madhe e popullit është futur verbërisht në ndërdijen e tyre ideja se nuk ka kushte të mjaftushme për ta ndërtuar dhe zhvilluar jetën në Kosovë. Kjo është qasje plotësisht e gabueshme, sepse vendi ynë radhitet ndër vendet që i plotëson kushtet më të mira për të zhvilluar një jetë të lumtur. Shkaktar i krijimit të një mendimi të tillë janë shumë faktorë, ndër ta janë personat që i kanë uzurpuar vendet e punës, si dhe moszbatimi i duhur i ligjit për të drejtat e punëtorëve. Ndërsa është fakt që “patronët”, për interesat e tyre personale dhe partiake i sjellin me qindra punëtorë nga Lindja e Mesme në Kosovë, ndërsa pa asnjë mëshirë i hapin derën rinisë sonë të largohet nga vendi. Nga mendjet me ndikim negativ, apo me vetëdije të zbehur kombëtare, dalin edhe teori të padefinuara në parimet e tyre para masës së popullit dhe jam i sigurtë se nuk ka asnjë progres pa i pasur të qarta parimet e tyre. Andaj edhe në biseda që pata më njerëz adekuatë e përgjegjës për t’i dhënë udhëzime popullit, nuk e pashë një koncept të përpiluar definitiv, që tregon qartësinë e një dritareje apo dere të re që ta ndihmojnë popullin tonë në të gjitha sferat, e në veçani në arsim.

Në mungesë të personave adekuatë në arsim, që nga sindikata e deri te mësimdhënësit (me ndonjë përjashtim), sot arsimi është në gjendje të mjerueshme. Ndërprerja e mësimit me javë të tëra dhe shumë të tjera kanë bërë që testi PISA të japë rezultate të papranueshme, ndërsa nga paaftësia për t’u marrë me realitetin fajin ia hedhin njëri-tjetrit, si një top lojrash. Thjeshtë investimet në jeten private, në vila dhe hotele në zonat më të bukura bregdetare dhe viset malore po shkëlqejnë, por investimet në arsim, aty ku kultivohet dija, ku është e sotmja dhe e nesërmja, aty ku është fati i kombit tonë nuk investohet, mos të themi që edhe keqpërdoret ajo grimë e buxhetit. Aty ku etikës dhe kulturës së arsimit i bie morali, aty i dituri tundohet, i padituri diplomohet, e, më në fund shoqëria varfërohet.

Fatbardhësisht kemi disa përjashtime dhe duhet të përmendi disa shkolla, “Don Bosko” në Prishtinë dhe “Loyola-Gymnasium” në Prizren. Njërën nga këto shkolla, “Loyola-Gymnasium” qëllimisht e vizitova, për të shikuar zhvillimin e mësimit dhe për të bërë krahasimin me shkollat tjera. Aty më impresionuan me metodat dhe avancimin e programeve bashkëkohore në mësimdhënie. Niveli i cilësisë së zhvillimit të mësimit në përgjithësi si dhe kushtet që i ofronte objekti, reflektonin në rezultatet e nxënëseve. U gëzova që aty u ndjeva si në vendet më të përparuara në fushën e arsimit. E takova dhe drejtorin e shkollës, z. Enver Sulaj, një njeri energjik e i palodhshëm. Në pamjen e parë te ai reflektonte thjeshtësia dhe modestia e një njeriu të arsimuar, duke na shoqëruar dhe njohur me planprogramet si dhe me objektin e shkollës. Dallohej fare lehtë entuziazmi dhe dëshira e tij e flaktë për të arritur në majat e sukseseve me nxënësit që e vijojnë këtë shkollë. Njëherit aty e takova edhe z. Giselher Woite, drejtor ekzekutiv i Asociation “Loyola-Gymnasium”, një njeri i mirëformuar në fushën e arsimit, i cili nga entuziazmi për përhapjen e diturisë deshironte që arritjet dhe cilësitë e mësimit në “Loyola” t’i shpërndante edhe nëpër shkollat tjera të Kosovës.

Vizitova edhe disa shkolla të tjera. Do të mbetesha i lumtur po të mos i vizitoja fare; aty me forcë e fsheha vuajtjen që më ishte mbështjellur në brendi që mos të dalë në shesh. Shkollat gjysmë të zbrazura, aty ku dikur gjallëronin fëmijët tanë si bleta rreth kosheres, dikur me dy apo tri paralele të ndara, me mbi 30 nxënës në një klasë, tani kishin mbetur 10-12 nxënës në një klasë, ndër ta një pjesë e madhe e komunitetit ashkali. Ndërsa në shkollën ku për herë të parë i mësova shkronjat, u ula në bankën ku dikur isha ulur me një abetare, një laps dhe një fletore. Me shumë mallëngjim m‘u kujtuan mësuesit e dikurshëm, të mirëpajisur me dituri, të varfër e pa ndonjë luks të veçantë ecnin këmbë, por ata ishin mësimdhënës në kuptimin e plotë të fjalës MËSUES. Ata ishin të gatshëm ta shkrijnë edhe jetën e tyre, vetëm e vetëm për të na pajisur me edukatë e dituri.

Gjatë vizitës sime në vendlindje gëzimi printe shumë hapa përpara në krahasim më hidhërimin që vinte pas. Gëzimi triumfonte kur e shikoja para meje një popull energjik, një racë ndër më të bukurën e botës, një popull që di t‘i respektojë kodet njerëzore, duke filluar që nga familja e deri te popujt tjetë. Mbushesha më gëzim kur e shikoja natyrën e vendit tim, ndër më të bukurat e botës, me pasuri nëntokësore e mbitokësore, me diell e rreze të mjaftushme, me ujë të bollshëm e ajër të pastër, të cilat shumë vende të botës do të dëshironn t’i kishin, por vuajnë për mungesën e tyre.

Nga:Hysen S.Dizdari/

Studiues i Filatelisë Shqiptare /Tiranë me 28 Nëntor 2023

-28 Nentor 1443 – 28 Nentor 1912 – 28 Nentor 2023-

-580 Vjetori i ngritjes Flamurit Shqiptare në Kalanë e Krujës nga Skendërbeu

-111 Vjetori i Shpalljes Pavarësisë së Shqipërisë

Me rastin jubilare të 100 vjetorit të shpalljes pamvarsisë Shqipërisë me 27 Nëntorë 2012, Posta e Kosovës emetoi një emision me pulla postare të titulluar: “100 VJET SHTETË”.

Pulla postare e këtij emisioni paraqet tri nga figurat më të Ndritura të Kombit Shqipëtarë:Hasan Prishtina,Isa Boletini dhe Bajram Curri të cilët jo rastësisht e kanë origjinene tyre me nga trojet e lashta shqiptare të Dardanisë, pra nga Kosova e sotme heroike.Këta tre patriotë e atëdhetarë bashkëpunuan ngushtë në vitet 1908 -1912 me patriotët e tjerë shqiptare:Ismail Qemalin,Nikoll Kaçorri,Luigj Gurakuqi,Mehdi Frashëri,Lef Nosi,Rexhep Mitrovica,Dhimitër Berati,Murat Toptani, Thanas Flloqi,Nebi Sefa,e tjere.Ky bashëkim i këtyre 40 burrave patirotët shqiptare,firmëtare të dekumentit të shpalljes pamvarsisë të cilët duke u bashkuan si në kohën e Lavdishme të Gjergj Kastriotit Skendërbeut me 2 Mars 1444 në Beslidhjen e Lezhës , arritën të shpallin pamvarsinë e Shqipërisë me 28 Nëntore 1912. Për të nderuar këtë ngjarje të madhe historike,të Kombit Shqiptarë, Posta e Kosovës me të drejtë e ka emertuar këtë emision me pulla postare:“100 VJET SHTETË”.

Ky emision dhe kjo pullë postare ka vlerën tarifore :1 Euro, dhe është pasqyruar dhe kataloguar në kotalogët e pullave postare me të njohurit të Europës dhe botës:

Në katalogun,-Michel/MO:237

Në katalogun -Yvert et Tellier/MO:124.

Prandaj ky emisione me pulla postare ka rëndësi të madhe historike dhe kulturore sepse pullat postare vendosin gurët kilometrik në historinë e popujve,dhe kombeve të ndryshëm në të gjithë botën. Por kjo pullë postare shpreh identitetin tonë kombëtare shqiptarë ,vlerat tona morale,kulturore dhe historike në luftëratë shekullore për liri dhe pamvarsi e Atëdheut.Kjo pullë postare shpreh edhe iden e madhe për të cilën punuan dhe luftuan gjithë jetën e tyre këta tre patriot.Pra kompozimi në sfondin e një pulle të vogël postare (2,5×3,5cm) të portretit të tre patriotëve të mëdhej:Hasan Prishtina,Isa Boletini ,Bajram Curri, na jep iden e bashkimit Kombëtarë të Shqiptarëve kudo që ndodhen në botë pa dallime ideje, krahine dhe feje ashtu siç u bashkuan Princat Shqiptarët në kohën e Motit të madhë të Gjergj Kastriotit Skendërbeut,në Lezhë me 2 Mars 1944.Në sfondë e kësaj pullë paraqitet edhe flamurin Kombëtar Shqipëtare ,me shqiponjën dy krenare dhe ngjitur me flamurin jepet deklerata e shpalljes pamvarsisë e nënshkruar nga 40 patritotët shqiptarë me 28 Nëntorë 1912 në Vlorë.

Pulla postare është dekumenti historikë me i saktë dhe më i bukur për të stampuar për shekujët e ardheshëm,historinë tonë të shpalljes pamvarsisë Kombëtare me 28 Nëntorë 1912 në Vlorë, sepse kjo pullë postare e vegël në pamje (disa cm) ,kryn një misjonë të madhë historikë e kulturorë duke udhëtuar nga një qytete në tjetrin nga një shtetë në tjetër duke dërguar,kulturën dhe historinë tonë në skajet më të largëta të botës.

Ky emisone me pulla postare, është një nga emisonet më të bukura dhe më i arriri i pullës postare të Kosovës i vlersuar nga prefosjonistët e filatelisë, sepse shpreh vlerat më të larta kulturore, artistike dhe historike,të popullit të lashtë shqiptarë të Kosovës dhe të gjithë Shqipërisë dhe përçon urat e miqësisë e bashkëpunimit midis popujeve dhe kombeve të ndryshëm në mbarë botën.Prandaj duhet ti jemi mirënjohës dhe autores të kësaj pulle postare:Znj.Hyrije Ademi për punën e saj profesjonale për krjimin,për kompozimin artistik,për vlerat e saj filatelike,por edhe për vlerat ideore dhe kombëtare që mbartë kjo pullë.

Pullat postare kanë misioni e tyre historik të udhtojnë nëpër botë nga njëri shtetë ku niset në shtetin tjetër ku do arrijë,në çdo kontinentet të botës dhe të përcjellin në çdo shtetë ku udhëtojnë,misionin saj të paqes ,të miqësisë,të bashëkpunimit dhe kjo pulla e vogël(disa cm),arrinë të realizonë dhe të përçojnë nga shteti i nisjes në shtetin e mbrritjes ,vlerat artistike,kulturore,historike të çdo populli,kombi dhe shteti ,dhe kështu ajo kryen misionin e saj nëpër botë,nga shteti në shtetë,nga qyteti në qytete , shtëpia ne shpi më mirë se çdo dipolomat dhe ambasadorë.

Në kohën e sotme,kur zhvillimi i shkencës e teknologjisë po ecën shumë përpara,pasioni i bukur i koleksionimit të pullave postare po harrohet dhe venitet.Prandaj është detyrë historike e Postës Shqipëtare dhe e Postës Kosovës që çdo vitë të planifikojnë dhe të organizojne më shumë, promovime dhe ekspozita filatelike të veçanta dhe të përbashkëta,në shkallë kombëtare e ndërkombëtare që të nxitin interesin e filatelistët (koleksionisët) të pullave për të koleksjonuar ,studjuar,shkruar e botuar me shumë libra mbi artin dhe shkencën e bukurë të filatelisë shqiptare(në të dy shtetet) .Por një rëndsëi të veçantë duhet të tregojne për të ngjallur e rritur dhe forcuar tek brezi i ri i sotëm,pasionin e bukur të studimit e koleksionimit të pullave postare duke filluar me organizimin e ekspozitave filatelike nëpër shkollat 9 vjeçare dhe të mesme si në Kosove dhe në Shqipëri sepse brezi i ri tek pulla postare gjen vlerat tona kulturore ,artistike,dhe historike pamvarsishtë se jetojmë në dy shtete por i pëkasim të njëjtit kombë.

Shënim:

Autori i këtij shkrimi është studjues dhe koleksionist i pullës postare shqipëtare dhe autorë i pësë librave në fushën e filatelisë shqipëtare ,vleresuar me Çmime Ndërkombetare.