Jusuf Buxhovi/

Konferenca e Rambujesë, që i filloi punimet më 6 shkurt të vitit 1999 dhe i përfundoi më 18 mars, u inicua nga Grupi i Kontaktit, ndërsa ndërmjetës ishin Christopher Hill nga SHBA-të, Boris Majorski, Rusi dhe Wolfgang Petrick nga BE. Konferenca ndërkombëtare kishte për qëllim ndërprerjen e luftës si dhe një zgjidhje të përkohshme politike për Kosovën.Delegacioni i shqiptarëve përbëhej prej gjashtëmbëdhjetë vetash nga tri grupime: Lidhja Demokratike e Kosovës me në krye Ibrahim Rugovën, Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) dërgoi pesë përfaqësues me në krye Hashim Thaçi dhe katër pjesëtarë të Lëvizjes së Bashkuar Demokratike si dhe dy “të pavarur” (V. Surroin dhe B. Shalën).Ndonëse bisedimet përfunduan pa sukses, delegacioni kosovar kishte nënshkruar marrëveshjen e ofruar nga bashkëbiseduesit ndërkombëtarë, ndërkohë që delegacioni serb kishte pranuar në parim projekt marrëveshjen politike për vetëqeverisjen në Kosovë.Nga aspekti diplomatik, edhe pse u quajtën marrëveshje, ato nuk ishin të tilla, meqë u mungonte nënshkrimi i përbashkët i palëve, i domosdoshëm për ratifikime të ndërsjella parlamentare, që u jep validitet shtetëror dhe ndërkombëtar. Si të tilla, ato paraqesin letra zotuese (diktate të panegocueshne) me nënshkrime të njëanshme, pa kredibilitet diplomatik, por me fuqi politike. Nga këndvështrimi historik, nënshkrimet e palës shqiptare në marrëveshjen e ofruar nga bashkëbiseduesit ndërkombëtar (pa atë rus), si dhe refuzimi nga ana e Millosheviqit, krijuan atë që quhet Casus Belli, ngaqë NATO-s ia plotësuan kushtin kryesor për fushatën ajrore ultima ratio ndaj forcave policore dhe ushtarake jugosllave në Kosovë dhe caqeve të tjera ushtarake në Serbi nga 24 marsi deri më 10 qershor 1999.Fushata përfundoi me marrëveshjen ushtarake të Kumanovës, më 10 qershor midis NATO-s dhe Armatës Jugosllave, që ia hapi rrugën rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së për vënien e Kosovës nën administrim ndërkombëtar. Kështu, rezoluta 1244 i ktheu në maklaturë gjithë ato letra që prodhoi konferenca e Rambujesë. Ndërsa në Kosovë krijoi realitete politike që më 17 shkurt 2008 përfunduan me shpalljen e Kosovës shtet të pavarur.

Dritan Mashi/

Sa kënaqësi ndien ku selitë diplomatike të Shqipërisë dhe Kosovës, në disa shtete ku është përqëndruar diaspora shqiptare si Greqi, Gjermani, Zvicër, Austri etj,etj… mësimi i gjuhës shqipe shihet me përparësi dhe si i shenjtë dhe ditën e mësuesit nuk e shohin si vetëm festë kombëtare brenda kufirit shtetëror. Përkrahja dhe sensibilizimi i mësuesve, afrimiteti dhe bashkëpunimi për problematikën që karakterizojnë mësimdhënien e gjuhës amtare, bëjnë që këto përfaqësi të krijojnë një imazh të qëndrueshëm dhe të plotë për komunitetin shqiptar në këto vende. Kjo u vërejt edhe për 7 Marsin, ditën e Mësuesit, ku takimet dhe vlerësimet nuk munguan. Respekte për të gjithë përfaqësitë diplomatike për përkrahjen!Po në Itali?Ku janë përfaqësitë diplomatike shqiptare …?Aty janë, aty. Nuk luajnë vendit, në të gjitha kuptimet. I kemi dhe e dinë që janë dhe janë kur duan, janë vetëm atëherë kur u nevojitet të tregojnë që po punojnë. Por të themi të vërtetën që nuk kanë kohë për çështje të vogla apo të rëndomta. Po pse mor diplomatë të dashur që përfaqësoni shqiptarët në Itali, ambasadorë, konsuj apo oficerë, kaq të nxënë, kaq pa kohë, kaq çështje e vogël ju duket 7 Marsi, që nuk e morët mundimin të përshëndetni këta mësues që po shfrytëzojnë kohën e tyre të lirë, duke ia hequr familjes së tyre e duke mos u kërkuar asgjë në këmbim për shpërndarjen dhe mësimin e gjuhës shqipe. (Nuk po them të bëni si në Greqi, Gjermani Zvicër Austri e gjetkë, sepse lodheni). Merreni mundimin të bashkëpunoni, t’i afroni, t’i stimuloni dhe t’i përkrahni, pa parë ngjyrat dhe grumbullimet! Shihni dhe mundohuni të prekni realitetin! Është e lehtë të thoni: “gjuha shqipe këtu, apo gjuha shqipe atje”. Gjuhën shqipe po e ruajnë ata që ju e dini që ekzistojnë, por jo ku dhe pse janë, çfarë bëjnë për ruajtjen e gjuhës shqipe dhe si e bëjnë. Megjithatë, pa problem, po e bëj unë urimin në vendin tuaj, meqë nuk ju intereson apo nuk keni kohë….”Gëzuar ju MËSUES dhe ua shtoftë zoti jetën dhe dëshirën të mësoni brezat e ardhshëm!”

PRISHTINË, 10 Mars 2021-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/ Ministria e Punëve të Brendshme e Republikës së Kosovës  dërgoi sot edhe këtë komunikatë nga vizita e ministrit Xhelal Sveçla në Shtetet e Bashkuara të Amerikës:

Komunikatë për media

Nr. 07/2022

Prishtinë, 10 mars

Ministri Sveçla takoi Zëvendës Ndihmës Sekretarin e Shtetit për Çështjet Evropiane dhe Euroaziatike dhe Përfaqësuesin Special për Ballkanin Perëndimor, z. Gabriel Escobar

Në kuadër të vizitave në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ministri z. Xhelal Sveçla u prit nga Zëvendës Ndihmës Sekretari i Shtetit për Çështjet Evropiane dhe Euroaziatike dhe Përfaqësuesi Special për Ballkanin Perëndimor, z. Gabriel Escobar.

Gjatë këtij takimi ministri Sveçla e falënderoi z. Escobar për rolin e tij në procese të rëndësishme për vendin tonë dhe për ndihmën bujare që i ka dhënë shtetit të Kosovës ndër vite.

Ai gjithashtu theksoi nevojën për të forcuar më tej aleancën me SHBA-në në fushat me interes të përbashkët.

Gjatë këtij takimi u bisedua edhe për arritjet konkrete të Ministrisë së Punëve të Brendshme në fushën e luftimit të krimit, korrupsionit dhe terrorizmit dhe nevojën e bashkëpunimit të ngushtë për stabilitet afatgjatë në rajon dhe më gjerë.

Gjithashtu gjatë këtij takimi u diskutua edhe për konfliktin ndërmjet Ukrainës dhe Rusisë dhe qëndrimin e Qeverisë së Republikës së Kosovës ndaj të drejtave të popullit ukrainas si dhe gatishmërinë e qeverisë së Republikës së Kosovës për të qenë një partner i besueshëm në sigurimin e paqes dhe stabilitetit.

Ndërsa në anën tjetër z. Escobar shprehu mirënjohjen e thellë për qëndrimin e Kosovës në mbështetje të Ukrainës dhe garantoi përkushtimin e tij dhe të Qeverisë së SHBA-së për të mbështetur plotësisht sovranitetin dhe integritetin territorial të Republikës së Kosovës.

Ai po ashtu falënderoi Kosovën për mbështetjen e saj në strehimin e përkohshëm të qytetarëve afganë si dhe gatishmërinë e treguar nga Qeveria e Kosovës për pranimin e refugjatëve nga Ukraina.

Në fund të takimit të dy u dakorduan që të intensifikojmë edhe më tej bashkëpunimin mes dy vendeve drejt sundimit të ligjit në Kosovë, stabilitetit në rajon dhe unitetit për një përfundim paqësor të konfliktit në Ukrainë.

Agron Gjekmarkaj/

Lulzim Basha është nën një presion të gjithëanshëm. Moda kerkon që ai të fajësohet për çdo gjë, të anatemohet, të shahet, të fyhet por ky është jakobinizem. Natyrisht humbjet, lodhin, humbjet frustojnë, humbjet prodhojnë urrejtje. Por jemi njerez dhe duhet të mbetemi të tillë, jemi qënie humane e nuk duhet të behemi bisha.PD po paguan para historisë faturen e saj 30 vjeçare.Ajo ka prekur fundin!Sigurisht Lulzim Basha ka përgjegjësi të medha, ne të tjeret pas tij po aq. Une e ndjeva atë pergjegjësi dhe u largova.Basha është sulmuar në besueshmeri në menyrë asgjesuese, gati të pakthim. Basha nuk ka ditur të sulmojë e as të mbrohet. Bashes i janë ngritur kurthe dhe ai ka rënë në to. Politika qënka me kurthe,po re ferkojnë duart s’ta qan kush hallin. Basha ka zgjedhur gjuhen dhe qendrimet e gabuara për të komunikuar me demokratet dhe shoqerinë! Basha nuk është djalli dhe ne engjëjt. Basha nuk është humbësi i vetëm. Por meqënëse ai është lideri ai duhet të marrë përgjegjësi dhe të prese nyjen gordiane!Ai duhet të dorhiqet pa kthim dhe të marrë empatinë e opinionit publik dhe të demokratëve.Sali Berisha pas 30 vitesh që ka dominuar PD dhe skenen publike thotë kam fituar! Asgjë s’ka fituar. Një mjerim i madh rezultati i tij dhe i yni bashkë!Sali Berisha duhet të tregojë se, PD nuk e sheh si pronë përshtypje, kjo e krijuar në 30 vjet! Duhet tu tregojë demokratëve që nuk e do atë për fëmijët e tij dhe tarafin nga pas po për Shqipërinë dhe demokratët.Ai duhet të premtoje terheqjen nga aventura që premton!Një burrë në moshë të thyer i cili e ka konsumuar historinë e tij me një “non gratta” nga aleati kryesor i kombit shqiptar SHBA nuk mund të jetë e ardhmja e PD dhe as e vendit. Nëse do të kënaqë krenarinë e tij mazokiste mund të thuhet që pjesërisht e ka realizuar atë.PD duhet të bashkohet.Një komision nga dy anët duhet të ndertojë një platformë bashkimi e rithemelimi të vertete e jo pupulist stadiumesh. Ky komision mund të bëhet drejtimi i përkohshëm i PD për ta çuar atë drejt garës. Gara e vertetë e nxjerr liderin dhe e bashkon partinë!Personalisht çdo vendim që marr se bëj për t’i hyrë në qejf njeriu apo për të merzitur njeri.E bëj për vete dhe njerëzit, aq sa janë që mund të përfaqësoj.Aty që na thonë “ejani po edhe po nuk erdhet bëjmë edhe pa ju”, ju them që detyrimin e kam vetëm për demokratet kudo që ndodhen, në veçanti për banorët e Qarkut të Lezhes që më kanë votuar.Nuk do me shihni kurrë duke i lepirë këpucët njeriu!Nuk do më shihni duke u zvarritur apo duke u servilosur! Nuk do më shihni duke i bërë m… marshallah. Për mua politika vlen për aq ditë sa përfaqësoj diçka! Ajo e humbet kuptimin kur kjo lidhje bie.PD sot ka nevojë për arsye, për humanizëm , ide dhe vendime të vështira por të fisme! Kjo pritet nga Basha dhe Berisha.

Nga Fatjona R. Lubonja Ed.D./

Përse mësojmë dhe mbajmë mend disa gjëra dhe jo disa të tjera? Kujtesa për trurin është çelësi për të mësuar dhe kryer veprimet bazë për të jetuar. Të “harrosh” dhe të “kujtosh” është proces dhe, “ashtu si harresa, të mësuarit është një rrugëtim dinamik që kërkon një multiplikim të shkallës kohore” (Abbot, L. F., & Kandel E. R., 2012, p. 178). Nga momenti i lindjes së fëmijës përgjatë zhvillimit të trurit rrugëtimi i të mësuarit është fondamental për rritjen e shëndetshme si mendore. Zhvillimi i kujtesës është i komplikuar (Zhang, 2012) por elementë të rëndësishëm në strukturën e trurit për procesin e “kujtesës” janë plasticiteti i qelizave nervore dhe komunikimi synaptik (elektrik dhe kimik) midis këtyre qelizave (Kandel E. R., 2014).

Aftësia për ruajtjen e kujtesës varet nga arkitektura e rrjetit të qelizave nervore dhe nga aftësia e elasticitetit synaptik (aftësia për të ndryshuar strukturën qelizore), (Kandel E. R., 2014). Kujtesa afat-shkurtër varet nga zhvillimi synaptik që zgjat sekonda/minuta/orë ndërsa kujtesa afat-gjatë varet nga forcimin synaptik që zgjat prej disa ditë/javë/muaj (Castellucciet al, 1978; Carew et al, 1979).

Në mënyre më të thjeshtë mund të diskutohet se nëse nuk mbani mënd ku i keni vendosur çelsat e shtëpisë apo të makinës, mundësitë janë që qelizat nervore janë kufizuar në procesin e zhvillimit të tyre për atë veprim dhe mund të jenë eliminuar apo ndryshuar në një kohë të shkurtër. Në shpjegimin e mënyrës së sjelljes (behavior) është e rëndësishme të theksohet që këto veprime mund të ¨harrohen¨ apo ¨mësohen¨ duke u bazuar gjithashtu edhe në ambjentin/mjedisin ku zhvillohet aktiviteti (Maren, S. 2004).

Duke u bazuar në principin e ABA (Aplikmi i Sjelljes Analitike) ç´do veprim ka një fillim (antecedent), sjellje (behavior) dhe një konseguence që vepron si riforcim për tu “humbur” apo “mësuar”, (Greer, 2003; Rescorla, & Wagner, 1972). Si rrjedhojë, është thelbësore të kuptojmë që procesi i të mësuarit, varet nga elasticiteti i trurit, aftësia për të integruar informacione (Kandel E. R., 2014), mjedisi dhe vet-rregullimi i veprimtarisë së qelizave nervore në përputhje me rrethanat (Kandel E. R., 2014), ambjenti/mjedisi ku zhvilloni aktivitet, personat/individë që rrethoheni, kultura sociale, dhe sjellja (behavior), etj…(Greer, 2002). Gjithsesi, për të patur një process të shëndetshëm të zhillimit të processit të mesuarit duhet patur shumë kujdes që në ditët e para të lindjes së foshnjes. Përballimi me stresin e fillimit te jetës dhe mjedisi që e rrethon mund të influencoj në ndryshimet epigjenetike (ADN), (Kandel E. R., 2014).

*Fatjona Rama Lubonja mban titullin Dr. e Shkencave në Edukim, ka studiuar Neuro-Shkencë/Edukim dhe Behavior në Universiteti i Kolumbias (Columbia University) në New York dhe është specializuar në ABA (Applied Behavior Analysis). #fatjonalubonja