Interviste – Page 107 – Dielli

ZONJAT SHQIPTARE NE SHBA- HAXHIRE CAPRI REDZOVIC, ZONJA QE SFIDON JETEN

February 29, 2016 by dgreca

Bisedë me zonjën Haxhire Capri Redzovic/

HAXHIRE CAPRI REDZOVIC: Unë besoj se aftësia për të përballuar sfidat është në thelb të identitetit tonë/

Zonja Haxhire Capri Redzovic është një intelektuale shqiptare e integruar në botën amerikane. Per arritjet e saj të suksesshme zonja Redzovic është përzgjedhur në librin “Zonjat shqiptare në New York”.Në vitet e kaluara znj.Redzovic ka ndarë historinë personale në websitin: afterall-this.com e cila qëndron për rrugët pafund të jetës përmes shpresës, frymëzimit dhe suportit.Ajo është një grua e afirmuar. Ka përfunduar studimet për kompjuter në Baruch College, ku 20 vjet më parë ishte e dominuar nga burra. Ajo ka punuar për 8 vjet në Wall Street. Filloi si instruktore e teknologjisë dhe shumë shpejt filloi menagere dhe drejtore e Wachovia Securities. Znj. Salaj jep mësim çdo të dielë, leksione të vallëzimit dhe të këngës, rekordon episode të shfaqjes së gatimit dhe paraqitet në dokumentarët komercialë në Broadway, punon pas skenës në javën e modës së New Yorkut dhe ndryshon stilin sa më shumë të jetë e mundur. Në 2003 ajo humbi binjakët dhe ka pasur probleme me shëndetin. Ka qenë dy muaj në reaminacion me veshka pa funksion dhe mushkëri të sëmura, ka bërë transfuzion gjaku dhe dializë, humbi shikimin, ra në koma, dhe më vonë mësoi të ecte përsëri. Vetëm 20% kishte shpresa shpëtimi nga doktorët. Ajo i surprizoi doktorët, familjarët me luftën e saj dhe pozitivitetin absolut. Në vitin 2006 ajo pati një vdekje tragjike të motrës së saj dhe të kunatit. Ishe shumë vështirë për çdo njeri, por ajo luftoi dhe i mbajti njerëzit me shpirt dhe moral të lartë. Ajo ka 10 vjet që punon për komunitetin, ajo mëson të rinjtë dhe frymëzon për të ecur më tej. Në vitin 2014 znj.Haxhire Redzovic u vlerësua me çmim mirënjohjeje për punën e saj të palodhur nga shoqata “Ana e Malit” në New York. Sot është duke punuar në një organizatë jo-fitimprurëse, ku vazhdon të ndihmojë dhe udhëzojë të rinj, e individë në nevojë. U mëson procedurat e zyrës dhe i ndihmon për të marrë një çertifikatë në shërbim të konsumatorëve. Në këtë mënyrë ata janë në gjendje të bëjnë zgjedhje më të mira në jetën e tyre dhe të kontribojnë në shoqëri.

Zonja Redzovic cila ka qenë fëmijëria juaj, disa mbresa dhe kujtime nga kjo pjesë e bukur e jetës suaj?

Prindërit e mi ishin brezi i parë që emigruan ne ShBA në vitin 1970. Ata erdhën këtu për një jetë më të mirë. Unë me vëllezërit dhe motrën u lindëm dhe u rritëm në New York. Gjatë kohës më të madhe të fëmijërisë e kam ndjerë tensionin midis kulturës amerikane dhe kulturës që prindërit kërkonin të ruanin në familje. Së bashku me vëllezërit dhe motrën jemi përpjekur shumë t’i përshtateshim mjedisit e të pranoheshim prej shoqërisë. Procesi i përshtatjes ishte i vështirë nga njëra anë unë haja petulla dhe pite (byrek) kurse shoqëria në shkolla hante panine peanut butter e jelly. Gjithashtu ata gëzoheshin nëpër festat që ne nuk i festonim.Kujtimet më të bukura të fëmijërisë jane ato që kam ndarë me dy vëllezërit dhe motrën time. Pjesa më e madhe e kujtimeve kanë qenë mbresëlënëse e pozitive. Kishte një lloj pafajësie në fëmijërinë tonë të viteve 80 – ishim kuriozë, merrnim veprime të guximshme, udhëhiqeshim nga nje imagjinatë e shfrenuar e besonim se do te ishim gjithmonë të lumtur e të pandashëm. Të dy prindërit punonin për të mbajtur familjen, kështuqë kur ktheheshim prej shkolle, nuk kishim mbikqyrjen e prindërve. Megjithatë, ato kohëra na krijuan mundësine të mësonim se si të mbështetemi tek njërti tjetri e t’i përshatetmi situatave të vështira.

Si i keni vazhduar traditat e mrekullueshme të familjes suaj këtu në Amerike, ka qenë e vështirë për prindërit tuaj largimi nga vendlindja e tyre?

Prindërit e mi kishin frikë që ne mund të adaptoheshim shpejt e të asimiloheshin në kulturën e panjohur amerikane. Për këtë arsye ata na izolonin prej femijëve të tjerë. Kjo ishte mënyra e tyre për t’u siguruar që ne të ruanim identitetin kulturor shqiptar. Fundjavat i kalonim duke shtruar dreka e darka ose duke u bërë vizita kushërinjve, pra duke qëndruar me “njerëzit tanë”Nga një herë organizonim aktivitete përjashtë si familje. Më kujtohet kur prindërit vishnin rrobat më te mira e na dërgonin për të parë vende të ndryshme në qytetin e New Yorkut. Më kujtohet që daljet me familjen ishin te pakta, por mbresëlënëse. Kur nuk dilnim e rrinim në shtëpi prindërit na flisnin për fëmijërinë e tyre në Mal të Zi. Hisoritë e tyre ishin shumë edukuese sepse flisnin për rëndësine e respektit, marrjen e vendimeve të duhura e kryrjes së veprimeve të mira.

Cilat janë disa nga përvojat tuaja të punës pasi ju jeni një grua e suksesshme në profesionin tuaj?

Në vitin 1990, fillova studimet në Baruch College dhe më vonë u diplomova në Shkenca Kompjuterike. Gjatë karierës sime arsimore, kam punuar në laboratorin kompjuterik Apple si asistente. Aty fitova shumë përvojë pune me kompjuterat.Gjatë kësaj kohe m’u kërkua për të dhënë seminare për Internetin – se çfarë ishte dhe se si ai ka punuar. Pasi mbarova studimet, kam pranuar si specialiste teknike për një ndërmarrje të kujdesit shëndetësor. Pas atij posti m’u afrua një pozicion si instruktore e Teknologjisë në Wall Street për një firmë prestigjioze investimesh. Aty mësova shumë në lidhje me teknologjitë më të fundit. Pas vetëm pak viteve, u promovova si menaxhere e trajnimit të Teknologjisë dhe pastaj më vonë u bëra drejtoreshë trajnimi e Teknologjisë. Unë kam qenë përgjegjëse për organizimin e trajnimit të mbarë firmës dhe isha pjesë e një ekipi prej 25 individëve që drejtoheshin prej meje. Për fat të keq, mu desh ta lija punën në vitin 2003, pasi u diagnostikova me një sëmundje të rëndë e të rrezikshme për jetën. Me shpresën tek Zoti, unë ngadalë mposhta sëmundjen dhe perspektiva për jetën ndryshoi.

Për mua, jeta nuk ishte më e lidhur me paratë, por me nevojën për të ndihmuar të tjerët në çdo mënyrë që të kisha. Unë kam qenë dhe jam e vendosur për të dhënë kontributin tim në komunitet në çdo formë apo mënyrë.

Vendosa për të punuar si vullnetare në një shkollë private lokale brenda Qendrës Kulturore Islame Shqiptare. Puna më gëzonte kaq shumë sa që përpjekja ime si vullnetare u shndërrua në një punë me kohë të plotë, ku për shtatë vitet e ardhshme u dhash mësim si instruktore teknologjie qindra studentëve nga klasat 3-12. Aty zbulova aftësinë time për tu lidhur e për të udhëzuar brezin e ri. Sot jam duke punuar në një organizatë jo-fitimprurëse, ku vazhdojë të ndihmojë dhe udhëzojë të rinj, e individë në nevojë. U mësoj procedurat e zyrës dhe i ndihmoj për të marrë një Çertifikatë në shërbim të konsumatorëve. Në këtë mënyrë ata janë në gjendje të bëjnë zgjedhje më të mira në jetën e tyre dhe të kontribojnë në shoqëri. Besoj se suksesi nuk është vetëm në lidhje me atë që ke arritur në jetë, por ajo që përcakton suksesin për mua është sa je në gjendje për të frymëzuar të tjerët të bëjnë dicka me jetën e tyre.

Ju jeni një grua e fortë i përballoni plot sukses sfidat e jetës, mund të na flisni për disa nga sfidat tuaja?

Njeriu gjatë jetës së vet do të ballafaqohet me probleme të vogla ose të mëdhaja. Unë besoj se aftësia për të përballuar sfidat është në thelb të identitetit tonë. Unë kam patur sfida të ndryshme në jetë. Në 2003 gati humba jetën. Pak kohë më pas u gëzova me një dhuratë të mrekullueshme, por që e humba shpejt. Gjatë kohës që punoja në Wall Street, mësova se isha shtatëzënë me binjakë. Fatkeqësisht mbas 6 muajsh, u sëmura keq dhe humba bebet. Kjo humbje më shkaktoi dëme të mëdha, humba vështrimin, mushkëritë dhe veshkat m’u dëmtuan, po ashtu humba aftësinë për të ecur. U detyrova të qëndroja në reanimacion për dy muajt e ardhshëm. Fatmirësisht besimi në Zot dhe bindja e papërkuluar në aftësinë për të kapërcyer çdo sfidë më dhanë forcë për të përballuar dhimbjen. Unë besoj se kujdesi i mjekëve dhe mbështetja emocionale prej familjes dhe shoqërisë kanë qenë një shërim mrekullor.

Ju jeni një aktiviste e dalluar në komunitetin në shoqatën e mirënjohur “Ana e Malit”, cili është opionioni juaj për këtë shoqatë dhe aktivitetet tuaja me të rinjtë?

Unë besoj se është punë e çdo shoqate të bashkojë me çdo mjet komunitetin. Shoqata Ana e Malit ka bërë hapa të mëdha në afrimin e komunitetit. Kur është fjala për brezat e ardhshëm, ne të gjithë duhet të punojmë shumë për të mësuar rininë tonë në lidhje me detyrat e saj qytetare e për t’i krijuar mundësite që ata të bëhen të suksesshëm dhe të ndikojnë pozitivisht në botë. Si pjesë e këtij komuniteti vajza ime dhe unë kemi nisur dhe zhvilluar “EAGLES COMMUNITY NETWORK”, në të cilën “EAGLES” ne anglisht është një akronim që do të thotë grupi i shqipatarëve të edukuar, në rrugën e suksesit e te rritjes profesionale. Kjo nismë e re u krijua për të zbuluar, dhe ushqyer potencialin e të rinjve shqiptarë, duke krijuar mundësi për zhvillim profesional dhe udhëzime për karierë

Cilat janë lidhjet tuaja me Ulqinin, me vendlindjen e të parëve të familjes suaj dhe disa nga ndihmat konkrete që i keni dhënë bashkatdhetarëve?

Unë dhe familja ime kemi një shtëpi në Mal te Zi dhe në 25 vitet e fundit kemi kaluar 15 vera atje. Jetesën e kemi në Amerikë por vizitat e shpeshta në Mëmëdhe na kujtojnë për sakrificat e prindërve. është shumë e vështirë të shpërngulesh nga vendlindja por udhëtimet e shumta janë kthyer në një simbol falënderimi për vendin që na krijoi mundësinë të arrijmë kaq shumë në jetë.Nuk di se çfarë ndihme konkrete u kam dhënë bashkatdhetarëve në Mal të Zi, por shpresoj që njohuritë që kam ndarë me pasardhësit e tyre në Amerike t’u kenë shërbyer në sukseset që kanë arritur.

Cilat jane ëndrrat e parealizuara të Haxhires?

Në përpjekjen tonë për të ruajtur të gjallë trashëgiminë e pasur kulturore në Shtetet e Bashkuara, ne u rritëm duke shikuar në video muzikë e këngë shqiptare. Unë kam qenë e mahnitur gjithmonë nga shfaqjet me këngë e valle dhe nuk harroj se sa e gëzuar isha duke studiuar lëvizjet interesante e të bukura të valleve shqiptare. Në moshë të re 5 vjeçe, kam ëndërruar gjithmonë për të qenë koreografe vallesh popullore. Sapo dëgjoja ndonjë këngë shqiptare përdorja imagjinatën time për të koreografuar një valle interesante. Ndërsa isha shumë e mirë në kërcim me daulle “Tupana”, e dija se prindërit e mi nuk do të më përkrahnin po të ndiqja karierën si koreografe, prandaj hoqa dorë, por e vazhdova si hobi. Që atëherë, vallja ka qenë dhe vazhdon të jetë pasioni im sekret! Kjo mund të quhet si ëndrra ime e parealizuar, por ka mbetur një pasion që më lejon për të shprehur emocionet e mia dhe personalitetin tim. Dekada më vonë, unë ende e shoh veten duke koreografuar një shfaqje folklorike me valle shqiptare dhe shpresoj t’i mësoj një ditë të rinjtë.

Cilat jane disa nga planet tuaja per te ardhmen?

Më pëlqen të jem mësuese, sepse mësimi, për mua, është më shumë se dhënie e njohurive – është frymëzim për ndryshim. Puna ime si edukatore është që të vazhdoj të mësoj për ta perfeksionuar profesionin. Plani im i ardhshëm është që të vazhdojë shkollimin tim në mënyrë për të luajtur një rol efektiv në formimin e brezave të ardhshëm. Besoj se suksesi nuk është vetëm ajo që ke arritur për veten tënde në jetë. Suksesi ka të bëj edhe me sa je në gjendje për të frymëzuar të tjerët. Për fat të mirë, unë jam e inkurajuar vazhdimisht nga zgjuarësia dhe mbështetja e burrit tim si dhe vajzës time të dashur dhe të mahnitshme për të ndjekur pasionin tim në jetë. Diçka më thotë se në qoftë se unë vazhdoj të dëgjoj thirrjen e zemrës sime, do të përfundojë në destinacionin e duhur në jetë!Steve Jobs, bashkëthemelues i Apple, e ka thënë më mirë si: “Ju nuk mund ta kuptoni të ardhmen duke parë vetëm përpara; ju mund ta kuptoni duke parë prapa. Kështu që ju duhet të besoni tek e ardhmja e juaj”.

Cili është mendimi juaj rreth librit “Zonjat shqiptare të Nju Jorkut”?

Unë mendoj se krijimi i një libëri të tillë është një ide e shkëlqyer dhe e vonuar! Ne jemi, ajo që unë e quaj “brezi i kufirit” që do të thotë se disa prej nesh kanë kaluar kufirin dhe me sukses kanë integruaruar jetën amerikane me rrënjët e tyre shqiptare. Megjithatë, ka ende disa që kanë frikë nga ky dualitet. Ky libër do të flasë për shumë gra shqiptare që kanë arritur suksese, pa hequr dorë nga karakteristikat e tyre kulturore. Ne do të lexojmë në lidhje me jetën, vuajtjet, dhe fitoret e tyre. Unë shpresoj që në fund të gjithë ata që e lexojnë këtë libër do të pajtohen me esencën e librit si: “Gratë duke bashkëpunuar me njëra tjetrën pa hequr dorë nga identiteti i tyre.” Kjo përfshin edhe vajzën time të bukur, Salihe Redzovic, e cila, në moshën 20 vjeçare, ka tejkaluar arritjet e mia dhe po tregon se do të bëhet një forcë shtytëse brenda komunitetit tonë.

Faleminderit Kozeta Zylo, faleminderi Albanian excellence!

Bisedoi Keze Kozeta Zylo

Kongresisti Engel, thirrje politikanëve në Kosovë të heqin dorë nga dhuna

February 26, 2016 by dgreca

Dje, një ditë përpara seancës në parlament për zgjedhjen e presidentit të ri, ligjvënësi amerikan Eliot Engel i bën thirrje politikanëve në Kosovë të heqin dorë nga dhuna. Përdorimi i dhunës e bën më të vështirë për Shtetet e Bashkuara që ta mbështesin shtetin e ri për t’u anëtarësuar në institucionet më të rëndësishme ndërkombëtare. Në një intervistë me shefin e shërbimit tonë Arben Xhixho, zoti Engel tha se ai nuk mban anë në argumentet mes palëve dhe u bëri thirrje udhëheqësve të Kosovës të kuptojnë se asnjë individ i veçantë nuk është më i rëndësishëm se vendi. Ligjvënësi nga Nju Jorku prej kohe është një ndër mbështetësit më të fortë të Kosovës në Kongresin amerikan.

Zëri i Amerikës: Kosova po kalon sot një krizë që filloi para gjashtë muajsh dhe që askush nuk e di si do të përfundojë. Sa i shqetësuar jeni ju nga situata në Kosovë?

Eliot Engel: Jam i shqetësuar, dhe ja përse. Le t’i hedhim një sy historisë së fundit, në Ballkan ose në Kosovë: Gjërat filluan të ndryshojnë më 1999 kur NATO-ja ndërhyri për t’i dhënë fund luftës. Qysh atëherë, Kosova po ndërton demokracinë dhe shumë nga mbështetësit e saj në Uashington, si unë, argumentojnë se ajo duhet të jetë në Bashkimin Evropian, një ditë edhe në NATO. Unë besoja dhe ende besoj tek këto. Megjithatë është bërë shumë e vështirë të argumentosh, ose të bindësh të tjerët se Kosova duhet të jetë pjesë e këtyre dy institucioneve, kur ata shohin tensionin politik që ekziston atje. Nuk më shqetësojnë çështjet për të cilat debatohet, pasi njerëzit mund të mbajnë qëndrime të ndryshme, mund të jenë dakord ose jo me marrëveshjet me Serbinë, ose me kufirin me Malin e Zi, por në demokraci këto mos-pajtime trajtohen në mënyrë demokratike, pra jo me rrugën e dhunës. Dhe dhuna që kam parë në Kosovë, në parlament me gaz lotsjellës, djegia e makinave dhe e zyrave, nuk është e mirë për Kosovën. Kur njerëz si unë mbrojmë Kosovën, duke thënë se ajo është një demokraci dhe duhet ta mbështesim, ka të tjerë që mendohen dhe thonë: por dhuna nuk tregon se ai vend është demokraci. Prandaj dhe jam i shqetësuar.

Zëri i Amerikës: Para disa ditësh, ju bëtë thirrje përmes një artikulli, për ta mbajtur Kosovën në rrugën e demokracisë. A po rrëshqet prapa Kosova?

Eliot Engel: Shpresoj që jo. Por kjo varet nga banorët e Kosovës dhe nga politikanët e zgjedhur prej tyre. Ditët, javët dhe muajt e ardhshëm do të jenë shumë të rëndësishëm. Unë nuk mbaj ndonjë anë në mosmarrëveshjet politike. Në artikull përmenda rastin e zgjedhjeve të kontenstuara të vitit 2000 në Shtetet e Bashkuara, kur George W. Bush, u zgjodh president, ndërkohë që shumë prej nesh, duke më përfshirë mua, mendonim se në fakt kishte fituar Al Gori. Ne mbetëm të zhgënjyer nga vendimi i Gjykatës së Lartë, që me rezultatin e ndarë në linja partiake 5 me 4 ia dha presidencën George Bushit. Ne nuk ishim të kënaqur me këtë vendim. Por ne nuk filluam dhunën, nuk dogjëm ndërtesa dhe nuk dolëm për të bërë dhunë nëpër rrugë. Ne e lamë demokracinë të triumfonte. Pikërisht këtë dua të shoh unë në Kosovë. Udhëheqësit e Kosovës duhet të ulen dhe ta kuptojnë se asnjë individ i veçantë nuk është më i rëndësishëm se vendi.

Zëri i Amerikës: Ju jeni mbështetës i Kosovës prej një kohe tepër të gjatë, duke lobuar për të, siç e përmenët më lart. Por, çfarë ndikimi kanë tek përpjekjet tuaja lobuese zhvillimet e fundit në Kosovë?

Eliot Engel: Nuk ndikon tek përpjekjet e mia lobuese, pasi unë e dua Kosovën dhe popullin e saj dhe unë përherë do ta mbështes Kosovën. Por kur unë përpiqem të argumentoj në favor të Kosovës tek Bashkimi Evropian për shembull, që procesi të vazhdojë dhe që të merren masa që, nëse Serbia bëhet vend anëtar, ajo të mos jetë në gjendje të bllokojë anëtarësimin e Kosovës, kjo bëhet e vështirë, pasi zyrtarët në BE, kur shohin dhunën në Kosovë, shtrojnë pyetjen, a është ky vend vërtet demokratik? A është ky një vend që ne vërtet duam ta pranojmë në radhët tona? Pra, dhuna t’i heq argumentet në favor të saj, se në Kosovë është duke u ndërtuar një demokraci e re, në një vend të ri. Përsëri e theksoj se nuk mbaj qëndrim për çështjet që po debatohen, ato janë çështje politike legjitime, me të cilat njerëzit mund të mos jenë dakord, problemi është tek taktikat që po përdoren, kjo më shqetëson. Dhuna nuk është zgjidhja në një demokraci. Kjo e dëmton Kosovën. Udhëheqësit e Kosovës duhet të ulen në mënyrë paqësore dhe demokratike e të përpiqen t’i zgjidhin mosmarrëveshjet që dhuna të mos përsëritet më.

Zëri i Amerikës: Kritikët në Kosovë thonë se pas dy marrëveshjeve, sidomos pas asaj për krijimin e asociacionit të komunave serbe, Serbia fitoi, sepse u hapën negociatat. Po vetë Kosova a fitoi ndonjë gjë?

Eliot Engel: Këto janë çështje legjitime, që kërkojnë përgjigje legjitime, por nuk mund të përdoret dhuna për të fituar argumentin. Prandaj e them që unë nuk mbaj qëndrim për çështjet e kontestueshme, por mbaj qëndrim për mënyrën se si njerëzit po e shprehin kundërshtimin e tyre. Çështja duhet parë më gjerë: a do të pranohet Kosova në OKB? A do të hyjë Kosova në gjirin e komunitetit të vendeve dhe të njihet nga të gjitha ato? Pati një tërheqje, kur Kosova nuk arriti të anëtarësohet në UNESCO për vetëm pak vota. Para dy-tri vitesh Kosova u përpoq të anëtarësohet në Bankën Evropian për Rindërtim dhe Zhvillim dhe ne ishim në gjendje të ndikonim tek vende të ndryshme, duke siguruar votat e duhura që Kosova të pranohej dhe ky ishte një hap i madh përpara.

Zëri i Amerikës: Le të ndalemi tek roli i Shteteve të Bashkuara. Opozita në Kosovë është izoluar nga Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera perëndimore. A mendoni se kjo është një strategji e mirë? A mos duhet angazhuar ajo në bisedime?

Eliot Engel: Po, duhet angazhuar në bisedime, por ata duhet të ndalin taktikën e dhunës. Arësyeja që nuk po bisedohet me ta është se dhuna nuk mund të shpërblehet. Ata kanë ngritur çështje serioze dhe legjitime, por mënyra se si po veprojnë, mendoj se e minon oreksin për pranimin e Kosovës në organizatat shumëkombëshe.

Zëri i Amerikës: Prova e vërtetë do të jetë nesër, kur parlamenti të përpiqet të zgjedhë presidentin e ri. Cili është mesazhi juaj për popullin e Kosovës një ditë përpara seancës.

Eliot Engel: Mesazhi im do të ishte ky: shpresoj që ky votim të bëhet me drejtësi; shpresoj që cilido që e humbet votën nuk do ta kotestojë atë përmes dhunës. Shpresoj që procesi të funksionojë. Shikoni: Kosova ka një kushtetutë, ka një Deklaratë të Pavarësisë, që unë e kam edhe në mur. Ajo duhet të sillet si vend demokratik. Nëse atje ka dhunë, atëherë për të gjitha palët do të jetë keq, siç thotë edhe shprehja që ne kemi në anglisht: A plague on both your houses (mortaja në shtëpinë time është edhe në tënden). Pra, të gjithë duhet të jenë përgjegjës, sepse askush nuk do të ndihmojë, nëse populli i Kosovës nuk ndihmon veten. Unë ndihem zemërthyer, sepse unë besoj me gjithë shpirt që Kosova do të jetë një ditë anëtare e Bashkimit Evropian, e NATO-s dhe e Kombeve të Bashkuara. Shtetet e Bashkuara gjithnjë do ta mbështesin Kosovën. Unë gjithnjë do ta mbështes Kosovën. Por puna jonë bëhet më e vështirë nëse njerëzit përdorin dhunë. Kaq mund të them.

VOA: Kosova ndeshet edhe me një sfidë tjetër, atë të qytetarëve të saj që i janë bashkuar grupit ISIS. Kosova ka numrin më të madh të atyre që i janë bashkuar ISIS-it për frymë popullsie mes vendeve evropiane. Pas ndihmës që mori Kosova nga Shtetet e Bashkuara dhe perëndimi për pavarësinë, si shpjegohet ky radikalizëm që bie ndesh me vlerat perëndimore?

Eliot Engel: Është një pyetje e vështirë, që të gjithë ne përpiqemi t’i përgjigjemi. Përse të rinj, që vijnë nga familje të klasës së mesme, nga familje të respektuara, tërhiqen nga një organizatë terroriste si ISIS? Nga një organizatë që vret njerëz të pafajshëm e që kryen akte terori? Nuk dua të barazoj atë që ndodh në Kosovë me ISIS, por përsëri do të theksoja se asnjë kauzë nuk mund të justifikojë aktet e dhunës. ISIS është një organizatë e rrezikshme. Gjithë bota duhet ta luftojë atë. Kosova që unë njoh ka shumë njerëz, myslimanë ose jo, që respektojnë besimin e tjetrit, fenë e tjetrit, që janë laikë. Ne duhet të kuptojmë nga tërhiqen ata që radikalizohen. Kosova mund të ketë për frymë numrin më të madh, por ky është një problem me të cilin ndeshet edhe vende të tjera, përse të rinj që janë rritur në një mjedis relativisht të qetë i bashkohen ISIS-it? Për fat të keq në Kosovë, por edhe në vende të tjera, papunësia është e lartë, të rinjtë e kanë të vështirë të gjejnë punë, kur të rinjtë nuk kanë ç’bëjnë shtohet rreziku të merren me gjera që nuk duhet të merren. Disa bien pre e propagandës. Prandaj ne duam ta ndërtojmë Kosovën. Në se të rinjtë kanë punë dhe në se ju dëgjohet zëri për demokracinë në vendin e tyre, do të pakësoheshin shanset që t’i bashkoheshin organizatave si ISIS, apo të imigronin nga vendi i tyre. Kosova po ndeshet edhe me rrjedhjen e trurit. Të rintë po largohen drejt Evropës dhe vendeve të tjera. Për çdo të larguar, Kosova humbet një njeri të mirë. Këto janë çështje që zyrtarët e zgjedhur duhet t’i diskutojnë me njeri tjetrin për të gjetur zgjidhje e jo të hyjnë në këto situata të tensionuara.

GAZMEND GASHI DHE MALLI I MERGIMTARIT PER VENDLINDJEN

February 25, 2016 by dgreca

Bisedë me mërgimtarin Gazmend Gashi/

Ndonëse mot i lig dimri me borë e stuhi e acar, po malli për mëmëdhe i mund të gjitha. Këto ditë erdhi për pak çaste t’i kaloj ne familje. Me këtë rast zhvilluam këtë bisedë./

Intervistoi:Saranda R.Shala/

Saranda Shala: Kush është Gazmend Gashi?

Gazmend Gashi: Kam lindur më 15 Dhjetor 1963, në Graboc të Pejës. Shkollën fillore e kreu në fshatin Gorazhdevc, një fshat etnikisht i banuar me popullsi serbe, kurse shkollën e mesme pranë shkollës teknike “Shaban Spahija ” në Pejë në majin e vitit 1983. Pas përfundimit të shkollës së mesme nuk kishte mundësi të regjistrohej në Universitet, pasi familja e tij ishte gjithmonë në shënjestër të shtetit Titist jugosllav, si një ndër familjet më të persekutuara në rrafshin e Dukagjinit e më gjerë. Pasi nuk kishte mundësi shkollimi të lartë, në gushtin e vitit 1986 ilegalisht arratiset duke kërkuar strehim politik në shtetin Austriak. Si shumë të rinj shqiptarë që detyroheshin të largoheshin nga trojet stërgjyshore, në moshë shumë të re, 22- vjeçar ishte i detyruar te lë familjen dhe vendlindjen e tij. Fate shqiptarësh që me dekada nuk kishin dhe nuk kanë të ndalur fatkeqësitë.

Pyetje: Cila është e kaluara e familjes suaj?

Përgjigje: Babai im, NEZIR IBISH GASHI ka lindur më 21 prill 1934, në Mamurras, Shqiperi . Është veprimtar i kauzës së shenjtë kombëtare. Ish i burgosur politik në vitet 1964, 1981,1984 dhe 1997. Ishte deputet i Kuvendit të Kosovës në vitet 1998-2001. Veprimtar i palodhur i kauzës së shenjtë kombëtare në të gjitha kohërat, kur e kerkonte Atdheu. Shkollën fillore e kreu në Pejë, kurse të mesmen në Kaçanik. Diplomohet në Universitetin e Shkupit, Republika e Maqedonisë. Kishte filluar në vitin 1957 të punojë si mësimdhënës në Drenovc të Klines dhe Gorazhdevc të Pejës. Pikërisht, gjatë atyre viteve dallohet për veprimtarinë patriotike, edhe pse rreziku ishte tepër i madh. Babai nuk kishte nguruar së afirmuari vlerat letrare, kulturore dhe padrejtesitë historike që beheshin duke i dalë zot Atdheut. Meqë kishte kundërshtuar disa herë, edhe hapur pushtetin e atëhershem, shpejt bie në sy të organeve të atëhershme të pushtetit.

Pyetje: Po më vonë si rodhën ngjarjet me familjen tuaj?

Përgjigje: Kalvari i ngjarjeve është i gjatë, por në mënyrë të përmbledhur, do të përmend disa nga gjërat më kryesore.

Në pranverën e vitit 1964 duke mbajtur orën e mësimit para nxënësve burgoset. Bënte pjesë në grupin e të burgosurve politikë, i njohur si grupi i Adem Demacit LRBSH-s. Ishte sekretar i organizatës për Komitetin e Pejës. Në pranveren e vitit 1964 nga kjo organizatë atdhetare, e cila vepronte në tërë Kosovën, u burgosën së bashku me babain tim për flamur shume intelektualë, atdhetarë, në krye me Adem Demaçin, Ramadan Shalën, Myrteza Xaj Nuren, Avni Lama, Kadri Kusari, Hyda Dobruna, Asim Vula, Azem Beqiri , Mehmet Krasniqi, Mustaf Venhari, Fazli Grajqevci, Syle Shala, Hazir Shala, Sabri Novosella, Shefqet Deqani, Vesel Rexhepaj, Zeqir Shala, Vesel Rexhepaj, Avdyl Shala, Ahmet Zeka, Ejyp Kastrati, Remzi Baloku, Selajdin Daci, Din Spahija, Teki Dervishi, Zeqir Gërvalla, Ahmet Haxhia, Sabit Ratkoceri, Abdullah Lahu, Tefik Sahiti, Xhafer Mamuxhiku, Hilmi Rakovica, Nimon Podrimja, Hysen Bukoshi, e shumë e shumë atdhetarë të tjerë.

Pyetje: Ju a kini njohur nga emrat e përmendura?

Përgjigje: Unë pata fatin që shumicën e këtyre kolosëve të lirisë t’i njoh personalisht. E ne vecanti babai kishte raporte shumë të mira edhe me të burgosurit dhe shokët e idealit: të mdhenjtë Metush Krasniqin, Ali Aliun,e me vone me Isa Demajn , Muhamet Rogovën, Hysen Gegën, Ali Lajcin e shume te burgosur tjere politik , të cilët mbajtën shumë vite burg . Ishin të pathyeshem karshi torturave që u beheshin, tortura anti-njerëzore nga kriminelë të sigurimit shtetëror serb e shqiptar. Tani nga këta burra që i permenda më lart, gjenerata e vitit 1964, ishte gjeneratë e çeliktë, mjerisht shumica nuk jane më në mesin tonë. Ky grup intelektualësh ishin ata, të cilët i shtyne proceset përpara , ishin një elektromotor i kauzës së shenjtë kombëtare. Por pa i harruar edhe gjeneratat tjera më të hershme të LNDSH- s, të cilët u burgosën pas Luftës së Dytë Botërore, aty në vitet ‘50 dhe gjeneratat në vijim, në vitin 1968 si: Isa Demaj, Zymer Neziri, Ramadan Blakaj, Xhemajl Gashi, etj.

Pyetje: Çfarë ju kujton viti 1981?

Përgjigje: Ishte Viti 1981 ishte rinia studenteske që e tronditi furishem shtetin Jugosllav , dhe aty filloi që ky shtet të përmbyset.Në ato demostrata muarrën pjesë shumë student me në krye Hydajet Hysenin, Ali Lajqin , Syle Mujën, Bajram Kosumin e shumë studentë, intelektualë u burgosën, por edhe gjenerata e viteve 1964 dhe 1968 nuk u kyrsyen nga arrestimet . Gjahu i pushtetit ndaj këtyre atdhetareve nuk kishte të ndalur , prapë një pjesë e tyre u burgosën. Disa, pas lirimit nga burgu, nuk kishin të drejtë punësimi, pasi konsideroheshin si armiq të shtetit, e të tillë edhe ishin. Një pjesë e tyre u detyruan të arratiseshin jashtë Kosove, pasi gjahu i shtrigave ndaj tyre s’kishte të ndalur. Fantazmat e zeza ishin në lëvizje ditë dhe natë për të ndaluar veprimtarinë atdhetare të tyre. Kështu pra, babai im në vitin 1964 në Gjykatën në Pejë, dënohet me 5 vite burg, të cilat i mbajti ne burgun famëkeq të Nishit, 18 muaj i kaloi në qeli, si dënim brenda dënimit. Aty këta burra atdhetar kaluan ditët dhe vitet më të tmerrshme të rinisë nga torturat antinjerzore që u bëheshin nga gardianët dhe sigurimi i shtetit fashist. Pas lirimit nga burgu babai nuk kishte të drejtë punësimi askund, çdo lëvizje e tij përcillej nga organet e sigurimit UDB-së dhe bashkëpunëtorve të tyre shqiptar me shpirt të shitur. Ishte nga të burgosurit politik, i cili nga UDB-a, trajtohej si armik shumë i rrezikshëm i Jugosllavisë, – i tille edhe ishte. Gjatë gjithë kohës shtëpia jonë ishte bërë poligon bastisjesh. Demostratat e studenteve ne Vitin 1981 ishin një shkas tjetër i pushtetit dhe babai im prapë arrestohet, me që gëzonte një autoritet në mesin e rinisë shkollore dhe universitare. Po ashtu në vitin 1984 sërish arrestohet dhe dënohet. Dhe herën e fundit arrestohet në vitin 1997 gjate protestave gjithëpopullore për lirimin e shkollave shqipe në Pejë.

Pyetje: Në luftën për çlirimin e Kosovës, ku ishte babai juaj?

Përgjigje: Gjatë luftës babai im ka qenë në istikamet e para si luftëtar më i moshuar i UCK- së, në ato anë së bashku me tre vëllezerit e mi, ku njeri nga vëllezërit e mi është plagosur në betejën e Loxhës dhe Grabocit, vendlindjes sonë dhe vendlindjes së gjeneral Bekim Berishës Abes. Kjo lufte dirigjohej nga policia, paramilitarë dhe armata serbe. Loxha dhe Graboci u sulmuan nga shumë drejtime: nga Peja dhe nga Gorazhdevci, fshat etnikisht i banuar me popullat serbe . Aty një ditë më parë ishte Vojvoda cetnik serb, Voisllav Sheshel dhe pastaj u muarr një ofenzivë e egër, ku kishte të vrarë e shumë të plagosur.

Pyetje: Ju kini kryer shërbimin ushtarak?

Përgjigje: Në moshë 19- vjeçare u detyrova t’i iki shërbimit ushtarak, pasi që në atë kohë të egër shqiptarët ishin në shenjestër të gjahut nga sigurimi shtetëror i asaj kohe të egër . Ne si shqiptarë ishim ata, të cilët dënoheshim dhe malltretoheshim shumë duke u vrarë , masakruar, lënduar, montoheshin procese politike, gjoja për nacionalizëm dhe armiqësi ndaj shtetit jugosllav. Pastaj në ato procese të montuara politikisht, shqiptarët dënoheshin me vite nga ish Gjykatat e shteti Titist diktatorial, i cili ishte shumë i egër për shqiptarët. Siç e thashë më lartë, në moshën 19 -vjeçare më është dashur të shpërngulem qëllimisht nga vendlindja ime . Në fund të qershorit punësohem me ndihmen e disa atdhetarëve dhe miq të familjes në një organizatë hidroekonomike në Komunën e Vitisë . Qëllimi ishte të largohem nga vendlindja që mos të bija në gjurmë nga ish sigurimi i shtetit Jugosllav që në atë kohë ishte në ofenzivë të madhe kundër shqiptarëve që ishin në anën e kundërt.

Aty u vendosa që mos të dyshohej që aty është një djalë nacionalist , i cili familjarisht ishte në shënjestër të gjuetisë nga aparati shtetëror jugosllav që ishte shumë aktiv në atë kohë.

Mbahej si ilegalisht punësimi im, pasi që ishte rreziku i largimit tim nga puna , atëhere ishin dy opcione të hapura për mua , burgosja apo dërgimi në shërbimin ushtarak.

Aty isha i punësuar nga fundi i qershorit 1983 gjer në korrikun e vitit 1986 . Më vonë informohem që ishte marrë vesh që unë isha i punësuar, menjëherë detyrohem ta lë punën dhe të largohem nga aty.

Në muajin gusht të vitit 1986 arratisem ilegalisht me ndihmën e dy bashkëvendasve të mi më besnik në shtetin Austriak.

Pyetje: Na fol pak për punën tuaj në emigracion?

Përgjigje: Dihet që puna në emigracion është shumë e vështirë, por dua të them se me punë arrihet çdo gjë. Çdo gjë e kemi filluar nga zeroja. Personalisht jam në gjendje që të punoj ditë e natë që fëmijët e mi mos të mbesin punëtorë krahu, edhe pse çdo punë është nder . Tani jam i fokusuar në shkollimin e djemve të mi, ku edhe suksesi gjer me tani nuk mungon.

Më duket se 40 vite mërgimi janë të mjaftueshme. Gjithmone kam qenë aktiv , kam kryer shumë kurse profesionale. Pastaj kam kryer kualifikimin e lartë profesional për menaxhim në Vjene. Jam i punësuar në një firmë, e cila merret me shumë punë, ku puna kryesore është demontimi i teknikës, si TV- Kompjuter etj, e shumë e shumë punë të tjera. Prej 13 vitesh kam kryer punën në menaxhim. Puna ime kryesore është prodhimi , personeli, dhe operativa e disa punë të tjera administrative. Suksesi nuk ka munguar asnjeherë. pasi që unë çdo punë e kryej me seriozitet dhe ndershmeri.

Pyetje: Dhe kur ktheheni në atdhe për herë të parë?

Përgjigje: Për herë të parë në Atdhe kthehem pas plot 14 vjetësh, në vitin 2000.Personalisht t’u them të vërtetën 8 gjer ne 10 vite e kam në plan, në qofte se jam shendoshë të kthehem në vatrën time, në vendlindjen time, në Pejën time, ku kalova një pjesë të rinisë sime.

Pyetje: Cka mendoni për aktualitetin politik në përgjithësi?

Pergjegje:Po mometalisht situata politike dhe ekonomike nuk është e mirë.Kosova ka nevoi per kuadro te reja në politikë. Të pahargjuar politikisht,kuadro të profileve të ndryshme që nuk janë të korruptuar,dhe proceset të hecin më mirë drejtë zhvillimit dhe integrimit në BE. Në qoftë se nuk kemi strategji, vizion, dhe të zhduken disa gjëra të shëmtuara do mbesim si dele të zeza në mes të Europes.Ne si Mergatë që me dekada dham atë cka kishim munëdsi për Atdheun kjo situatë e rëndë na shqetëson shumë.Andaj uroi që në të ardhmen të zgjedhen ata që punojnë për Atdhe e jo vetëm për veti. Ne s’kemi asgjë me shumë as më pak e gjitha çka e kemi është Atdheu i jonë që për shumë shekuj mbi supe e rëndonte barra e robërise nga pushtues të kohërave të egra.Andaj një apel i imi kishte me qenë që të jemi sa me të matur, të vendosur kur është në pyetje Atdheu.Se ditë për ditë mbi kokë na sjellen korbat e zi që me çdo kusht mundohen ta ndajnë zogun nga Nëna e vet.

Erisa Zykaj, Gazetarja shqiptare në Bruksel

February 24, 2016 by dgreca

Nga Liliana Pere/

Profili i Erisa Zykaj

Erisa ligjerëron duke përcjellë denjësisht te rejat me zërin e shqiptares nga salla e shtypit të Komisionit Europian, nga qëndëra e Bashkimit European.Ajo është tepër profesionale,kurajoze, mbrojtëse rigoroze e interesave te Shqipërisë, dhe Shqiptarëve.Kumbon zëri i bilbilit te gazetarisë shqiptare nga qëndra e Bashkimit European, sjell erën Europiane në Shqipëri nëpërmjet medias vizive.Brukseli për Erisën ishte një dashuri me shikim të parë! Në Bruksel Erisa nuk e ndien veten të huaj, por si në shtëpinëe saj. Kjo nxiti edhe dëshirën për të qëndruar dhe punuar në atë që është kryeqyteti i Europës, selia e Bashkimit Europian, NATO-s dhe shumë organizatave të tjera. Aty ajo rigjeti veten dhe mori notat më të mira të mundshme gjatë masterit të dytë për politika Europiane, e aftësoi per tu integruar si gazetare per te percjelljen zerit te vertete dhe te rejave shqip nga Brukseli.

Erisa do te mbetet Lajmësja e dashur e një lajmi të bukur që pritej me padurim pas një izolimi të gjatë dhe të padrejtë që iu bë popullit shqiptar nga pjesa tjetër e Europës.Ne datën 8 nëntori 2010, kur ministrat e jashtëm të Bashkimit Europian morën vendimin për liberalizimin e vizave

Jam ndier e privilegjuar që kam qenë e pjesë e ekipit të programit « Parlamento », program që kombinonte vendimarrjen e institucioneve europiane me rezultatet konkrete në terren në shtetet anëtare të Bashkimit Europian.

Kam udhëtuar shumë në Europë në kuadër të këtij programi. Reportazhet e mia më të arrira kanë qenë « Kosova, një vit pas pavarësisë »,« Ngitja e esktremit të djathtë në Hungari », Roli i parlamenteve kombëtare sipas Traktatit të Lisbonës » në Suedi, « Tërmeti në Aquila të Italisë » dhe « Historia e Parlamentit Europian » në Bruksel.Aktualisht punon korrespondente në Bruksel për televizionin ABC News dhe TV KLAN (2010-2016). Më parë ka punuar për programin « Parlamento » të televizionit europian « Euronews ».

(2008-2010) si edhe për servisin audiovizual të Komisionit Europian, Europe By Satellite

(2009-2010) Nga viti 2006 deri në 2008 ka punuar për Top Channel,

Ndërkohë që për një periudhë paraprake gjashtë vjeçare ka punuar për disa organe të shtypit të përditshëm si « Tema », « Bota Sot » « Lajmi », si dhe Radio France International, seksioni shqip.

Ka lindur në Tiranë në një vit që përmban një çift numrash biblik : 29 mars 1977. Numri 7 e ka ndjekur pas gjithë jetën, në shtëpinë e prindërve në Tiranë dhe çdo apartament ku ka jetuar në Bruksel.. Për të numri 7 ka një domethenie të veçantë, duke qenë se Zoti e krijoi botën në 7 ditë.

Eshtë rritur e rrethuar nga një dashuri pa kufi dhe drita e inteligjencësë të dy prindërve të rrallë. Nëna, pedagoge e gjuhës ruse, që ka kultivuar me shumë finesë te ajo dashurinë për të bukurën, letërsinë dhe epërsinë e thelbit mbi formën. Babai, regjizor, i cili i ka mbjellë te ajo farën e dashurisë për jetën, pasionin për artin, krenarinë e të arriturit çdo gjëje në jetë me forcat e veta.

Ka kryer studimet universitare në Fakultetin e Filologjisë-Historisë Tiranë, dega gazetari.

Më pas është specializuar me master për gazetari europiane në Universitetin « Robert Schuman » në Strasbourg, Francë.

Ka kryer një master të dytë për politika europiane në Institutin e Studimeve Europiane, ULB në Bruksel.

Diplomuar për të drejtën Europiane në të njëjtin institut. në Institutin e Studimeve Europiane, ULB në Bruksel,

Brussels correspondent for ABCnews tv and KLAN tv

Vice-president of Brussels Press Club Europe

Member of API/IPA Council.

Zëvendëpresidente e Klubit të shtypit europian të Brukselit,post, të cilin vazhdon ta mbaj edhe sot.

Anëtare e këshillit drejtues të kësaj shoqate dhe mbrojtese e interesave te gazetarëve të Ballkanit

***

Ju lutem ndiqni bashkebisedimin

***

E dashur Erisa. U bënë plot 15 vjet që ju jetoni larg Shqipërisë, në Bruksel, ku punoni si korrespondente për mediat shqiptare. Sa i vështirë ka qenë rrugëtimi’’maratone’’ e juaj që prej largimit nga Shqipëria ?

Rrugëtimi deri në Bruksel nuk ka qenë aspak i lehtë. Ai i ngjan një maratone, ku fituesi është ai që reziston me të gjitha forcat deri në fund. Gjatë specializimit tim për gazetari europiane në Francë, unë isha ajo që flisja frëngjisht më mirë se të gjithë europianët e tjerë jofrancezë në klasë. Prisja që kjo të shërbente si motivim për të absorbuar lëndët e vështira mbi politikat e Bashkimit Europian, për të cilat asokohe njohuritë në Shqipëri ishin krejtësisht sipërfaqësore. Por në fakt, profesori më bëri të kuptoja që duhej të punoja edhe më fort se të tjerët, pasi vija nga një vend i prapambetur si Shqipëria e ku në mendësinë e popullatës, Bashkimi Europian i ngjante një makinerie shumë të komplikuar për t’u kuptuar. Krenaria ime për aftësitë e shqiptarëve për të zotëruar gjuhët e huaja dhe për t’u adaptuar shpejt me sfiduesen dhe të renë u shtyp para trajtimit të privilegjuar që u bëhej studentëve francezë dhe spanjollë në klasë, e sidomos atyre që ishin bijtë e gazetarëve të mediave prestigjoze. Nuk e harroj kurrë momentin kur profesori më thirri në zyrë për të më komunikuar notat e provimit të fundit. Ai ishte i habitur, që unë e kisha marrë provimin. I dukej arritje. Unë shpërtheva në të qarë dhe ai s’dinte si të më qetësonte. Ishte e kotë t’i shpjegoja atij, se sa e ulët ishte për një student që njihte vetëm notën 10 në Shqipëri, të përgëzohej se kishte marrë provimin e masterit në Francë. Aty e kuptova sa e vështirë ishte të shkëlqeje në Perëndim. Sistemi universitar dhe pasuniversitar francez ishte i konceptuar në mënyrë të tillë, që synonte të rrëzonte masën, duke filtruar më të mirët. Një sistem shumë i fortë, por që në praktikë dekurajon. Dhe dekurajimi bëhet i rrezikshëm kur prek besimin në vetvete. Mbaj mend, që më vonë pasi përgatisja temën e diplomës, e kisha të vështirë të gjeja motivimin. Më dukej se do më trajtonin sërish si shqiptarja që duhej të kënaqej nëse e kalonte klasën. Mora mamin në telefon. Ajo nuk i duroi dot lotët e mia dhe më tha të kthehesha në Shqipëri. Por është pikërisht forca me të cilën më ka rritur ajo dhe krenaria shqiptare për të kaluar çdo vështirësi në jetë me kokën lart, që nuk më lanë të zbrapsesha.« O ia arrij, o vdes! » i thosha vetes. Tentova të gjeja një punë në Radio France International, pasi kisha krijuar një reputacion shumë të mirë, si një përkthyese që përçoi me shumë emocion dramën e shqiptarëve të Kosovës gjatë luftës së Kosovës. Por u përballa sërish me arrogancën franceze. Mund të isha e shkëlqyer, por kurrë nuk do isha një prej tyre. Mendova se, nuk ia vlente aspak të shpenzoja dhjetë vjet të jetës time për t’u mbushur mendjen francezëve që unë isha shumë e zonja. Unë e dija që isha e tillë. Belgjika ishte krejtësisht ndryshe. Brukseli për mua ishte një dashuri me shikim të parë! Aty e rigjeta veten dhe mora notat më të mira të mundshme gjatë masterit të dytë për politika europiane. Qëndrimi im në Bruksel do të kishte qenë i pamundur pa ndihmën e një gruaje, kushurirës time, që tashmë është kthyer për mua në një nënë të dytë. Ajo më strehoi, më dhuroi dashuri dhe mbështetje ,kur unë nuk kisha më asnjë burim financiar për të përballuar jetën në Perëndim; Ajo jeton në Londër dhe mundohem ta vizitoj sa herë mundem. Do t’i jem gjithë jetën mirënjohëse!

***

Znj.Erisa. Cilat janë momentet më kulmore të karrierrës suaj duke ditur se keni qënë shqiptarja e parë qe keni punuar ne një televizion te huaj prestigjoz « Euronews »si ka vazhduar karriera juaj …?

***

Katër janë momentet kulmore në karrierën time.

Momenti i parë kulmor ka qenë ai i bashkëpunimit me televizionin « Euronews ». Jam ndier e privilegjuar që kam qenë e pjesë e ekipit të programit « Parlamento », program që kombinonte vendimarrjen e institucioneve europiane me rezultatet konkrete në terren në shtetet anëtare të Bashkimit Europian. Kam udhëtuar shumë në Europë në kuadër të këtij programi. Reportazhet e mia më të arrira kanë qenë « Kosova, një vit pas pavarësisë »,« Ngitja e esktremit të djathtë në Hungari », Roli i parlamenteve kombëtare sipas Traktatit të Lisbonës » në Suedi, « Tërmeti në Aquila të Italisë » dhe « Historia e Parlamentit Europian » në Bruksel.

Unë kam qenë shqiptarja e parë që punonte për një televizion të huaj presigjioz si « Euronews » në gjuhën frënge dhe kjo mbetet për mua një krenari e madhe.

Moment tjetër kulmor i karrierës time ka qenë programi javor « Euroklan » fillimisht prej 15 minutash në 2010 dhe më pas prej 45 minutash prej mesit të 2010 deri në mesin 2011, që unë bashkë me regjizorin Zakaria Bakkali dhe një ekip belg kemi realizuar për televizionin KLAN. Ishte fryti i një pasioni dhe pune të palodhur dhe njohu një sukses të madh në Shqipëri. Teleshikuesit konsideruan, që ky program solli erën europiane në Shqipëri dhe ne ishim tejet të gëzuar për këtë.

Më pas, kam realizuar për ABCnews dokumentarin « Shqipëria, rruga drejt BE-së » në 2012, një cikël reportazhesh të të rinjve shqiptarë që bëjnë stazhin në institucionet europiane në 2013, dy vepra audiovizuale midis dokumentarit dhe reportazhit të titulluara « Disidenca shqiptare » dhe « Ermonela e vërtetë » në 2014 dhe vazhdoj të përcjell informacione të përditshme dhe intervista të vazhdueshme nga Brukseli.

Momenti i tretë kulmor në karrierën time është ai i zgjedhjes si zëvendëpresidente e Klubit të shtypit europian të Brukselit. Ndihem e nderuar që kolegët e huaj vlerësuan dinamizmin, pasionin dhe këmbënguljen time për të më propozuar në këtë post, të cilin vazhdoj ta mbaj edhe sot.

Po ashtu, inkurajuese ka qenë edhe votimi që u krye në gjirin e shoqatës së shtypit ndërkombëtar, ku për një diferencë gjashtë votash mund të isha zgjedhur presidente e kësaj shoqate.

Sot jam anëtare e këshillit drejtues të kësaj shoqate dhe mbroj interesat e gazetarëve të Ballkanit.

***

E dashur Erisa. Për shumë shqiptarë jeni një nga gazetaret më të mira shqiptare, disa ju konsiderojnë ikonë të gazetarisë, të tjerë ambasadore të Shqipërisë pranë Bashkimit Europian.Si e shihni veten ju ne raport me profesionin dhe bashkekombasit ?

***

Janë dy momentet, ku shqiptarët më kanë bërë të ndiem bijë e denjë e tyre. Së pari, gjatë proçesit të vendimarrjes për heqjen e regjimit të vizave afatshkurtra për qytetarët shqiptarë dhe lëvizjen e tyre të lirë në zonën Shengen.Nuk kam si të harroj kur me qindra qytetarë më ndalnin në rrugë, më pyesnin nëse do realizohej vërtet liberalizimi i vizave, më dhuronin buzëqeshje, më merrnin në krahë dhe më shtrëngonin me dashuri.

Unë për ta isha lajmësja.

***

Znj. Erisa. Si i keni përjetuar ju personalisht keto lajme, kur ju e dini mirë se sa te mëdha ishin per Shqiperinë , pritshmeritë per bashkëatdhetarët tua,. c’farë sadisfraksion kanë sjellë tek Erisa ne rrafshin professional dhe atdhetar?

***

Lajmësja e një lajmi të bukur që ata e prisnin me padurim pas një izolimi të gjatë dhe të padrejtë që iu bë popullit shqiptar nga pjesa tjetër e Europës. 8 nëntori 2010, kur ministrat e jashtëm të Bashkimit Europian morën vendimin për liberalizimin e vizave afatshkurtra për qytetarët e Shqipërisë dhe Bosnjës, ka qenë një nga ditët më të bukura të jetës time. Cfarë emocioni madhështor është që të njoftosh një lajm kaq të bukur dhe kaq të shumëpritur për një popull të tërë !

Momenti tjetër i madh për mua është ai i një konference shtypi, që mori përmasa të paparashikuara. Ishte momenti kur unë i drejtova pyetje Maja Koçijançiç, zëdhënëses së përfaqësueses së lartë të politikës së jashtme dhe sigurisë së Bashkimit Europian, Federica Mogherini mbi atë që Bashkimi Europian quajti «menaxhim profesional » të ndeshjes Serbi-Shqipëri në Beograd. U jam kaq mirënjohëse të gjithë atyre shqiptarëve, që nxorrën sllogane kaq të bukur, të ëmbël e të paharrueshëm në rrjetet sociale siç ishte « Hallal qumështi i nënës Erisa », si dhe të gjithë atyre që komentuan pa pushim e më shprehën mirënjohje me superlativa dhe shumë emocion në faqe të ndryshme. Nuk bëra gjë tjetër përveçse përcolla zërin e shqiptarëve në sallën e shtypit të Komisionit Europian për një gabim jo të vogël të Bashkimit Europian. Eshtë e vërtetë që ua përplasa të vërtetën në sy dhe populli im më bëri të ndihem shumë e lumtur dhe krenare për këtë !

***

E dashur Erisa. Si është bashkëpunimi juaj me koleget e ABCnews dhe KLAN tv? Sa frutdhenes eshte ai?

***

Eshtë absolutisht i shkëlqyer dhe më i miri që kam patur ndonjë herë me mediat shqiptare. Armand Shkullaku, drejtori i informacionit në bashkëpunim me Artur Zonjën, kryeredaktorin, e kanë shndërruar brenda një kohe të shkurtër ABCnews.al në një media shumë interesante, ku i jepet prioritet reportazhit dhe dokumentarit, që janë edhe ushtrimet më të vështira dhe të vërteta në gazetari, por edhe ku trajtimi i lajmit bëhet ndryshe. ABCnews i jep hapësirë ideve dhe krijimtarisë së individit dhe kjo është absolutisht e lavdërueshme! Kam një dobësi për personazhet që bëjnë një punë të jashtëzakonshme dhe preferojnë të qëndrojnë në hije, si redaktorja Anila Prifti. Nga ana tjetër, bashkëpunimi me KLAN mbetet i pandryshueshëm. Zëvendëskryredaktori Fatos Hakorja ka punuar fort dhe me pasion për t’a bërë edicionin informativ të KLAN gjithnjë e më konkurrues.

* Si i shikoni zhvillimet shqiptare,në lidhe me statusin e anëtrësimit te Shqiperisë në BE, kësaj here ju pyes si intelektuale qe jeni shumë pranë diskutimeve te personaliteteve Europeane…?

***

Në politikë ndodh shpesh, që një hap para të vijohet nga një ose dy hapa mbrapa. Për hir të së vërtetës, që prej akordimit të statusit të vendit kandidat për anëtarësimin në Bashkimin Europian në qershor të 2013, ( fazë kjo që u zvarrit tre vjet), Shqipëria nuk ka bërë hapa të vërtetë përpara këto kohë, Kam bërë intervista të shumta me personalitete europiane dhe hapat që përshëndeten që pas marrjes së statusit të vendit kandidat janë tre. Së pari, përshëndetet roli konstruktiv që Shqipëria vazhdon të luajë në rajon, i cili për fat të mirë ka qenë vazhdimisht i tillë, por për ne shqiptarët nuk përbën asgjë të re. Së dyti, përshëndetet aprovimi i ligjit për dekriminalizimin e jetës politike në Shqipëri. Për mua, një ligj për evitimin e mbajtjes së posteve publike nga persona me të shkuar kriminale, mund të ishte konsideruar hap përpara pas vitit 1997! Por është e vështirë të quhet hap përpara, kur ky ligj u aprovua në dhjetor të 2015 pas denoncimit të rasteve flagrante të deputetëve me të shkuar kriminale në Parlamentin shqiptar dhe në kushtet kur edhe vetë ambasada e SHBA-së dhe e BE-së në Tiranë bënë të ditur, se zotëronin një listë të gjatë deputetësh me të shkuar kriminale, si asnjë herë më parë. Në vend që Shqipërisë t’i jepet mundësia të hapë negociatat e anëtarësimit në BE, në mënyrë që të ndryshojnê standartet për bujqit shqiptarë, studentët shqiptarë, pacientët shqiptarë, sipërmarrêsit shqiptarë, e më gjerë të konsolidohet shteti ligjor dhe sistemi i drejtësisë, ne merremi ende me faktin ka apo s’ka kriminelë në Parlamentin shqiptar!!!! Ambicia e politikës shqiptare duhet të ishte në një nivel të tillë, që t’i përqëndronte energjitë e saj për t’ju përgjigjur problemeve ekonomike dhe sociale që ka vendi në një kontekst ku efektet e krizës ekonomike dhe financiare në Europë janë ende të forta, aq më tepër që Shqipëria është fqinje me Greqinë, “të sëmurën” e Europës dhe aq më tepër, që një fluks i konsiderueshëm shqiptarësh trokitën në Gjermani e shtete të tjera anëtare të Bashkimit Europian për të kërkuar azil, se nuk shihnin perspektivë në Shqipëri! Së treti, ajo që konsiderohet si një gjysëm hap përpara është reforma e administratës publike, pasi ligji është shumë i mirë, por së fundmi raportuesi i Shqipërisë në Parlamentin Europian, Knut Fleckenstein tregoi qartë, se zbatimi i tij nuk është në nivelin e dëshiruar nga BE-ja dhe qytetarët shqiptarë. Dobësia e madhe e reformave në Shqipëri është zbatimi i reformave. Në këto kushte, kur sfida kryesore e vendit mbetet reforma në drejtësi,është e vështirë për të bindur së pari Komisionin Europian dhe më pas edhe më e vështirë shtetet anëtare të BE-së, që Shqipëria është gati dhe meriton hapjen e negociatave të anëtarësimit në Bashkimin Europian. Imazhi i vendit është shumë lehtë për t’uerresuar, por shumë i vështirë për t’u ndryshuar pozitivisht,

***

A mund të tregoni per lexuesit ju lutem nje emocion te ndonjë ndjesie të thjeshtë që e e perjetoni ju me shumë dashuri, dhe sensibilititet …qe ju ju ka ngelur ne mendje ?

***

Shqipëria më ka dhuruar një margaritar : Një fëmijëri të mrekullueshme të lidhur pandashmërisht me muzikën Bukuria e kësaj fëmijërie jeton fuqishëm brenda meje. Ajo më flet, më buzëqesh, më rrezaton, më mbush! Unë kam fatin e rrallë të kem ruajtur një nga shoqëritë më të bukura në botë, që e pati zanafillën në moshën 6 vjeçare në Tiranë në bankat e shkollës tetëvjeçare « Kongresi i Përmetit ». Një shkollë e thjeshtë, por për ne, shkolla më e bukur. Koridoret e mbushur me tinguj muzike që prodhonin duart që ushtroheshin mbi instrumentat e ndryshëm. Një ekzigjencë dhe disiplinë e rrallë. Askush në klasë nuk mjaftohej me faktin, që mund të ishte një violinist, pianist apo violonçeliste e talentuar. Duhej të ishte i kompletuar dhe mundsisht i shkëlqyer në programin e përgjithshëm mësimor. Mësuesit punonin me përkushtim të veçantë, na ushqenin ambicien e shëndoshë, por mbi të gjitha formonin njeriun me shumë dashuri. Kaq pasion kishte brenda tyre, sa nuk mund të harroj përshkrimin që u bënte mësuesi im i violinës, Bato Gashi koncerteve të Pjetër Gacit! Ai mund të kalonte minuta të tëra duke ushqyer imagjinatën time, që të më bënte të fluturoja larg në fushat betejave, në mënyrë që gishtat e mi të sillnin në violinë me po aq intensitet ato që shihja në imagjinatë. Dhe këtë e bënte, edhe pse e dinte që unë nuk do të bëhesha violiniste, por do merrja tjetër rrugë. « T’i tregojmë jurisë, që përveçse e shkëlqyer në mësime, ti mund të jesh edhe violiniste e mirë » më thoshte. E sa e sa mësues të tjerë të mrekullueshëm, që ne i mbajmë në zemër!

-Për mua dhe shokët e mi, koha është ndalur. Këtë verë u takuam pas 25 vjetësh. Me muaj të tërë i gëzoheshim këtij kthimi të ëmbël në fëmijëri, atëherë kur ishim naivë, atëherë kur ishim të mbushur vetëm me dashuri, atëherë kur mund të ndryshonim botën! Ishim të mbërthyer krejtësisht pas mesazheve që ekzaltonin idenë e takimit, sikur donim të përjetonim dlirësinë e humbur, të kapnim lumturinë e rrëshqitshme e të shpëtonim qoftë për një ditë të vetme nga« lumi i interesit » që rrjedh në rrugët e Tiranës! Njerëzit habiteshin kur u thoja se do të festonim për herë të parë 25 vjetorin e shokëve të tetëvjeçares. Shumëkush e ka të pamundur të sjellë ndër mend fytyrat dhe emrat e shokëve të universitetit apo gjimnazit e jo më të shkollës tetëvjeçare! Emocioni i takimit ishte vibrues! Asgjë nuk kishte ndryshuar! Sy që shkëlqenin, përqafime të zjarrta, fjalë të ngrohta. Edhe pse pothuajse të gjithë artistë, ne nuk folëm për art atë natë, por veshëm çdo bisedë me art. Shpirtra që shpërthyen në humor, zëra që u akorduan bukur, trupa që përkthyen pasionin për muzikën! Dhe më e bukura është, që pothuajse të gjithë shokët e mi janë muzikantë me reputacion të shkëlqyer dhe me emër në Europë dhe në Shqipëri!

***

-Cili do te ishte mesazhi juaj për gratë shqiptare në realizimin e plotë të tyre perballe sfidave te jetës dhe mentalitetit maskilist?

***

Sado i vêshtirë tê jetë rrugëtimi juaj, mos hiqni dorë nga ëndrrat tuaja dhe përpjekjet për tê realizuar projektet tuaja! Të gjithë meshkujt përreth jush rrezatohen me dashurinë, bukurinë dhe forcën tuaj. Kur ju pushoni së ëndërruari dhe së luftuari për atë që doni , çdo gjë përreth thahet!

***

Erisa Zyka: Njê falenderim të veçantë për Liliana Pere, që mbron fort çështjen e gruas shqiptare dhe që më ngacmoi me pyetjet e saj, duke më bërë të prekja tema që nuk i kisha prekur më parê, si shoqëria.Faleminderit Liliana

***

Ju falemdeminderit e dashur Erisa..

Formimi profesionl i shkelqyer puna e palodhur, ju ka rritur nga koha ne kohë, ju ka çuar në zemër te Europës, aq shume te mirepritur dhe te dëshiruar nga të gjithë. Jeni një inspirim dhe mesazhi madh . Nje gazetare e aftë , e fortë , kurjoze me zërin e se vërtetës , perballuese e sfidave edhe përpara personaliteteve te mëdha të Europës. Ju depërtuat me formimin tuaj intelektual në një destinacion, ku çdo kolegja juaj do ta ëndëronte.

Bota sot me teknollogjinë është lehtesisht e komunikushme, mediat vizve dhe ato të shkruara

Ne kemi forcën, mencurinë, dhe vullnetin e mirë ta integrojmë pa e zvarritur në kohë, dhe në standartet qe kërkohen ,’’Shqiperinë ne BE’’.

Dr.Liliana Pere

Ing Informatic

President: International Organization.

” Albanian Woman in the World

Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP

Tirane . Albania

PRESIDENTI NISHANI SQARON DEKRETIMIN E MINISTRAVE DHE PRITJEN E JOHN KERRY

February 23, 2016 by dgreca

PRESIDENTI: JA PSE IU DREJTOVA KUSHTETUSES PER MINISTRAT RAMES DHE PSE DOLA TE PRISJA SEKRETARIN KERRY/

Intervistë e Presidentit Nishani dhënë për emisionin “Opinion” të Televizionit “Klan”/

Gazetari (Blendi Fevziu): Zoti President, pak a shumë pati, po e quaj një ide, ose disa analiza, të cilat mendonin se fakti që ju iu drejtuat Gjykatës Kushtetuese për çështjen e dekreteve do të pengonte dekretimin e Ministrit të Financave. Ndërkohë ju e keni dekretuar sot Ministrin e ri të Financave. A ka një kontradiktë mes faktit që e keni çuar në Gjykatën Kushtetuese për interpretim pikërisht për këtë çështje dhe sërish i keni dekretuar të dy, pra edhe shkarkimin, edhe emërimin e Ministrit të ri?

Presidenti Nishani: Pyetja juaj është shumë e drejtë. Në fakt edhe unë i kam ndjekur me qetësi nga zyra, por edhe me një lloj habie faktin që kryesisht nga qeveria dhe segmente të qeverisë artikulime krejt të paarsyeshme, të pa baza ndaj punës normale të Presidentit të Republikës, të cilit i është dhënë nga Kushtetuta një afat i caktuar për të vendosur për shkarkimin dhe emërimin e ministrave.

Gazetari: U krijua përshtypja se ju nuk do ta respektonit afatin 7-ditor që do të thotë se ju do të prisnit që Gjykata Kushtetuese të jepte një shpjegim ose një interpretim për këtë çështje dhe pastaj do të vijonit me dekretin?

Presidenti Nishani: Pikërisht këtu qëndron fakti sepse në çështje të tilla që kanë të bëjnë me kushtetutshmërinë, me zbatimin e Kushtetutës dhe të ligjeve, nuk shikohet ana ligjore dhe ana kushtetuese e një çështjeje të caktuar, por me nxitim përfshihen në debate politike dhe e trajtojnë edhe qëndrimin kushtetues dhe institucional të Presidentit të Republikës si një qëndrim politik, pa marrë në referencë situatën institucionale, të drejtën institucionale. Unë kam qenë në kohën time kushtetuese, në përmbushje të misionit tim në mënyrë krejt normale, madje mund të them që e kam dekretuar edhe para afatit kushtetues emërimin e ministrave të rinj, por në të vërtetë ka pasur një tentativë për të krijuar një ngërç institucional mes Institucionit të Presidentit të Republikës dhe Parlamentit, një tentativë e nisur në seancën…

Gazetari: Nuk është hera e parë që krijohet ky lloj ngërçi. Kam përshtypjen se ka pasur përplasje dhe tensione edhe më parë midis mazhorancës dhe Presidentit edhe për çështje të tjera. Së fundmi ishte ajo për vizitën e Xhon Kerrit dhe prania juaj në pritjen e tij në aeroport, por do t’i kthehemi më pas asaj. Çështja thelbësore, aty ku u krijua keqkuptimi i parë lidhej me faktin se ju shkarkuat Ministrin e Financave, i cili është ende në detyrë për sa kohë Parlamenti nuk e ka votuar, Shkëlqim Canin dhe nuk e dekretuat njëkohësisht zotin Ahmetaj, që po ashtu ishte Ministri i Ekonomisë. Ndërkohë që kjo ka ndodhur në të gjitha rastet paraardhëse. Pra, shkarkimet e Veliajt, të Nasip Naços apo të Ilirjan Celibashit?

Presidenti Nishani: Më duhet të them që ata, të cilët referuan faktin se nuk ka ndodhur më parë ndryshimi i kohës së shkarkimit me kohën e emërimit, nuk janë korrektë, pasi janë të dyja format dhe të dyja mënyrat e dekretimit të shkarkimit dhe të emërimit…

Gazetari: Ç’do të thotë ka dy forma?

Presidenti Nishani: Ka raste kur shkarkimi dhe emërimi janë kryer brenda së njëjtës ditë me dekrete të ndryshme natyrisht. Ka edhe raste kur janë kryer në afate të ndryshme shkarkimi dhe në afate të ndryshme emërimi i një ministri. Ju përmendët disa raste. Edhe gjatë Presidencës sime kam pasur raste kur i kam dekretuar në të njëjtën ditë: edhe shkarkimin, edhe emërimin, por më duhet t’i sjell në vëmendje edhe opinionit publik që në të gjitha rastet, kanë qenë për shkak të dorëheqjes së ministrave. Pra, dekreti i shkarkimit dhe i emërimit të pasardhësit të tij ka ardhur për faktin se ndryshimi i Kabinetit qeveritar është bërë mbi bazën e dorëheqjes së parevokueshme të ministrit. Edhe në rastin e zotit Celibashi…

Gazetari: I cili në këtë rast nuk qëndron, sepse Shkëlqim Cani nuk kishte dhënë dorëheqjen, por thjesht u zëvendësua nga Kryeministri?

Presidenti Nishani: Po ashtu edhe në rastin e shkarkimit të zotit Veliaj si Ministër i Punës dhe i Mirëqenies Sociale dhe i emërimit të zotit Blendi Klosi si Ministër, janë bërë në kohë të ndryshme. Nëse nuk gaboj, shkarkimi i zotit Veliaj është bërë në fillim të muajit maj të vitit 2015, ndërsa emërimi i zotit Klosi është bërë në fund të muajit maj 2015. Ka raste dhe modele të ndryshme qoftë të shkarkimit dhe të emërimit në të njëjtin çast, ashtu siç ka edhe raste dhe modele të emërimit dhe të shkarkimit në afate të ndryshme. Në rastin konkret i dërgova Parlamentit për t’i dhënë fuqi dekretit të shkarkimit të zotit Shkëlqim Cani, për faktin sepse unë si President kam nxjerrë një dekret për emërimin e zotit Shkëlqim Cani si Ministër të Financave. Dhe dekretin…

Gazetari: I cili është vlerësuar në Parlament…

Presidenti Nishani: Jo vetëm është vlerësuar, por i është dhënë fuqi në Parlament. Unë nuk kam mundësi që të nxjerr një dekret për shkarkimin e zotit Cani dhe për emërimin e ministrit të ri pa u shfuqizuar dekreti i mëparshëm me të cilin unë e kam emëruar zotin Cani.

Gazetari: Por kjo mund të ndodhte me votim zoti Nishani. Që do të thotë se ju do të çonit dekrete të veçanta. I pari do të votohej shkarkimi dhe pastaj do të vinte emërimi i ministrit tjetër?

Presidenti Nishani: Pikërisht kjo duhej të ndodhte në Parlament. Unë me keqardhje kam ndjekur që drejtuesja e seancës së Parlamentit të datës 18 shkurt, në shkelje të hapur të ligjit, ka bllokuar votimin e dekretit të shkarkimit të dy ministrave në Parlament, dekrete të cilat kanë qenë në rendin e ditës, dekrete të cilat janë miratuar nga seanca plenare në rendin e ditës dhe në mënyrë të pakuptueshme për opinionin, por për mua tërësisht për shkaqe politike, drejtuesja e seancës e bllokoi hedhjen e tyre në votim për t’i dhënë pra fuqi. Nga ana tjetër, pyetja juaj ka edhe një kontekst tjetër, e cila sjell rezultatin e sjelljes së Presidentit të Republikës nëse një dekret i tij – po flasim për dekretin e shkarkimit, – nuk do të marrë fuqi në Parlament, pra nuk do të votohet dhe nuk do të miratohet nga anëtarët e Parlamentit.

Gazetari: Atëherë nuk futet as dekreti tjetër për emërimin e ministrit tjetër?

Presidenti Nishani: Por ama dekreti është i nxjerrë nga Presidenti i Republikës. Ky është një dekret, i cili tashmë është formalizuar nga Presidenti i Republikës. Dhe në rastin e një, teorikisht gjithnjë…

Gazetari: Ka të drejtë Parlamenti mos ta përfshijë apo është i detyruar ta fusë edhe dekretin e dytë, edhe po ra dekreti i parë?

Presidenti Nishani: Po nuk mund ta fusë pra dekretin e dytë. Në rast se dekreti i parë bie, pra…

Gazetari: Pra këtë përzgjedhje e bën Parlamenti?

Presidenti Nishani: Pikërisht. E bën Parlamenti, por e bën mbi bazën e vullnetit që duhet të shprehë për miratimin e dekretit të shkarkimit. Nëse Parlamenti nuk e ka vullnetin politik për të miratuar dekretin e shkarkimit…, atëherë dekreti i emërimit nuk mund të bie poshtë, sepse atë mund ta rrëzojë vetëm Parlamenti. Dhe Parlamenti nuk mund të fusë procedurialisht në votim…

Gazetari: Sepse mund të votohen dy ministra njëkohësisht…?

Presidenti Nishani: Absolutisht që mund të votohen dy ministra. Ka një nonsens juridik në këtë mes, sepse unë kërkova që për ta shmangur si fenomen, për ta shmangur si mundësi, e cila do ta vinte në pozitë të vështirë Parlamentin nga njëra anë, dhe nga ana tjetër do të vinte në pozitë të vështirë edhe Presidentin e Republikës, që të ishim brenda afatit kushtetues, i kërkova Parlamentit që të votonte dhe t’i jepte fuqi – sepse votimi është dhënie fuqie e dekretit të Presidentit për shkarkimin e ministrave. Dhe menjëherë pas dhënies së fuqisë, do të kishim një vakancë. Dhe deri në momentin që dekreti i shkarkimit nuk votohet, nuk i jepet fuqi, ne nuk kemi vakancë të një ministri, sepse është ministri në detyrë. Ministri nuk shkarkohet as thjesht me propozim të Kryeministrit…

Gazetari: Me votim të Parlamentit?

Presidenti Nishani: As nga dekreti i Presidentit, por kur të dy këta bashkë gjejnë reflektim në vullnetin politik të Parlamentit.

Gazetari: Po në qoftë se Parlamenti do të votonte dekretin e shkarkimit dhe dekreti i emërimit tjetër nuk do të kishte shkuar akoma, do të kishim një vakuum?

Presidenti Nishani: Absolutisht jo! Sepse në ligjin për Organizimin dhe Funksionimin e Këshillit të Ministrave, në postin e zëvendësministrit e kemi anëtar qeverie. Pra zëvendësministri merr pjesë në mbledhjet e Qeverisë…

Gazetari: Pra do të merrte funksionet e ministrit në periudhën tranzitore?

Presidenti Nishani: Dhe ka pasur praktika të tilla në Shqipëri. Edhe njëherë: Zëvendësministri merr pjesë në mbledhjen e Qeverisë i deleguar nga Ministri dhe është pjesë e vendimmarrjes kolegjiale të Këshillit të Ministrave.

Gazetari: Me të njëjtat të drejta?

Presidenti Nishani: Me të njëjtat të drejta dhe nuk ka asnjë lloj vakuumi në Qeveri.

Gazetari: Kam disa pyetje që janë më shumë politike: Ju kishit thjesht të drejtën tuaj kushtetuese, pra këtë çështje po e quaj një ngërç juridik apo kishit një pakënaqësi ndaj emrit konkret të Ministrit Ahmetaj?

Presidenti Nishani: Unë nuk jam futur në pjesën substanciale të dekretit, pra për të verifikuar nëse zoti Ahmetaj apo zonja Ekonomi e meritojnë plotësisht për të qenë ministra, sepse kjo është e pashprehur qartazi në Kushtetutë. Dhe një nga pyetjet që i kam drejtuar për sqarim Gjykatës Kushtetuese është edhe kjo që a ka të drejtë Presidenti i Republikës, kur dihet botërisht, dihet faktikisht, edhe nga Kushtetuta, edhe nga sistemi politik që në fakt e drejta, tagri kushtetues është i Kryeministrit për zgjedhjen e ministrave. Kryeministri i vendit ka fituar zgjedhjet. Është mandatar nga Parlamenti për të krijuar Qeverinë dhe është tërësisht e drejta e tij për të krijuar Kabinetin qeveritar. Por duhet të kemi parasysh që kushtetutë-bërësi i ka lënë një afat shtatëditor Presidentit të Republikës…

Gazetari: Përse e ka këtë afat atëherë? Në qoftë se Presidenti është thjesht kundër-firmues…?

Presidenti Nishani: Kuptimi sipas meje është që Presidenti të ketë mundësi të verifikojë disa kritere dhe disa standarde kushtetuese dhe ligjore të kandidatit për ministër.

Gazetari: Përmes instrumenteve që Presidenti ka?

Presidenti Nishani: Përmes instrumenteve, por natyrisht që kjo nuk është e shprehur qartë në Kushtetutë dhe nuk ka asnjë akt tjetër ligjor dhe nënligjor, i cili t’i njohë Presidentit të Republikës…

Gazetari: Pra jeni thjesht një kundër-firmues i kërkesës së Kryeministrit?

Presidenti Nishani: Presidenti i Republikës ka një detyrim kushtetues, pra e ka detyrë kushtetuese, detyrim të detyrës së tij për të dekretuar propozimet e Kryeministrit.

Gazetari: Dy pyetje: Në qoftë se ju nuk pranoni ta dekretoni brenda shtatë ditësh, çfarë ndodh? Hyn në fuqi dekreti apo bie kërkesa?

Presidenti Nishani: Kjo është një nga pyetjet që i kam drejtuar Gjykatës Kushtetuese?

Gazetari: As kjo nuk është e qartë?

Presidenti Nishani: As kjo nuk është e qartë dhe kjo nuk është e parashikuar në Kushtetutë dhe as në ndonjë akt tjetër. Fakti që Presidenti i Republikës vazhdon, madje edhe një nga elementet që solli ky debat, është konfirmimi i asaj që unë e kam shprehur vazhdimisht si një shqetësim institucional që nga dita e parë se kjo Qeveri vazhdon ta konsiderojë Presidentin e Republikës si një institucion armiqësor, si një institucion që mundësisht të mos ekzistojë. Fakti që drejtuesja e seancës së Parlamentit të 18 shkurtit për mendimin tim ka dhunuar të drejtën kushtetuese të Parlamentit për t’u shprehur, sepse vetë Gjykata Kushtetuese në vitin 2002 i ka kërkuar Parlamentit që t’i gjykojë dekretet, jo përmes heshtjes, por përmes votimit pro apo kundër tyre. Që do të thotë se ka qenë me siguri një urdhër politik, çka për mua tregon një kontroll të fortë të pushtetit ekzekutiv mbi Parlamentin, mbi legjislativin, që duhet të jetë e kundërta. Në sistemin tonë politik Parlamenti është pushteti më i lartë. U tentua që ky kontroll t’i imponohej edhe Institucionit të Presidentit të Republikës që natyrisht nuk mund të pranohej nga ana ime. Për këto shkaqe, edhe për arsye të tjera, edhe për mjaft paqartësi natyrisht që i jam drejtuar Gjykatës Kushtetuese. Sot është depozituar kërkesa e Presidentit të Republikës në Gjykatën Kushtetuese. Keqardhja ime kryesore ka qenë ajo që ju përmenda në fillim: që një debat, i cili duhet të ishte tërësisht kushtetues…

Gazetari: U kthye në debat politik?

Presidenti Nishani: U kthye dhe u trajtua si një debat politik, madje duke tejkaluar çdo limit të etikës, të kulturës politike, të kulturës institucionale dhe të së drejtës politike duke bërë akuza nga më të fundit ndaj Presidentit të Republikës…

Gazetari: Kam edhe një pyetje tjetër juridike: A keni ju tagër zoti President, që në qoftë se Kryeministri, kushdo kryeministër qoftë jo vetëm ky, mund të emërojë një figurë me probleme që do të thotë: sot në Parlamentin e Shqipërisë kemi persona, të cilët po tentojmë t’i nxjerrim jashtë përmes ligjit të dekriminalizimit, të përfshirë në trafiqe, kontrabandë, të dënuar me vendime të formës së prerë nga gjykata evropiane apo shqiptare? Në qoftë se Kryeministri do t’ju niste për të dekretuar një figurë nga këta, keni ju tagër ta ktheni mbrapsht apo jo?

Presidenti Nishani: Aktualisht Presidentit të Republikës nuk i njihet kjo e drejtë nga Kushtetuta edhe nga aktet aktuale dhe një nga këto…

Gazetari: A bëheni bashkëfajtor duke firmosur një dekret të tillë? Teorikisht gjithmonë?

Presidenti Nishani: Natyrisht që do të bëhesha bashkëfajtor. Ndaj ka qenë edhe arsyeja pse unë i jam drejtuar Gjykatës Kushtetuese, edhe për këtë çështje që ju ngrini, sepse në fakt askush nga ne nuk besonte se në Parlamentin e Shqipërisë do të vinin njerëz me të kaluar kriminale, deri para se sa Parlamenti vetë të angazhohej me një legjislacion të posaçëm për të filluar tani dekriminalizimin e Parlamentit, që do të thotë largimin e personave me rekorde kriminale nga Parlamenti…

Gazetari: Duke shpresuar që do të ndodhë, sepse kam përshtypjen se akoma po zvarritet…!

Presidenti Nishani: Aktualisht nuk jemi në një situatë supozimi, me “nëse”. Jemi në një situatë që ka ndodhur në Parlament dhe ajo që ka ndodhur në Parlament mund të ndodhë edhe në Qeveri. Pra tek Presidenti i Republikës mund të sillen si të propozuar për ministra persona me rekorde kriminale. Aktualisht tagri kushtetues është i Kryeministrit për të përcaktuar emrin e ministrit. Kushtetuta nuk është e shprehur qartë nëse Presidenti ka të drejtë të verifikojë nga pikëpamja substanciale kandidaturën e ardhur nga Presidenti. Kushtetuta nuk është e shprehur qartë nëse Presidenti ka mundësi ta rikthejë për rishqyrtim kandidaturën bazuar në informacione dhe kritere të tjera, të cilat Presidenti mund t’i verifikojë përmes instrumenteve të tjera të shtetit, që ta rikthejë këtë kandidaturë tek Kryeministri. Dhe këto kanë qenë pikërisht edhe elementet shtesë të cilat më kanë detyruar që duke ruajtur gjithmonë kontekstin e debatit kushtetues, duke ruajtur seriozitetin me të cilin ne duhet të dominohemi nga mënyra e sjelljes institucionale dhe e dialogut dhe e komunikimit midis institucioneve, duke anashkaluar, padyshim edhe duke hedhur ndonjëherë tej krahëve nxitime dhe retorika politike të panevojshme që nuk tregojnë aspak angazhimin dhe investimin për të ndërtuar shtet, por për fat të keq, shpeshherë e çojnë në kontekstin e një tahmaje të madhe për pushtet, Presidenti i Republikës do të vazhdojë të qëndrojë në një pozicion shumë serioz, duke i konsideruar çështjet e punës ndër-institucionale të shtetit shqiptar si çështje që nuk i takojnë vetëm një individi, por çështje të imazhit të shtetit dhe për t’i parë gjërat në mënyrë të ftohtë dhe të qetë, në mënyrë të tillë që ne t’i japim dimensionin e komunikimit institucional. T’i japim dimensionin e imazhit të shtetit – atë dimension serioz që shteti meriton ta ketë.

Gazetari: Zoti President, ndërkohë ka pasur një debat lidhur me faktin që ju dolët për të pritur Sekretarin e Shtetit, zotin Xhon Kerri në aeroportin e Rinasit pa pasur një takim kokë më kokë me të qoftë në sallën VIP, qoftë edhe në ndonjë vend tjetër. Përse dolët për ta pritur dhe a ishte një anashkalim i Sekretarit Kerri për t’u takuar me ju, por ishte thjesht çështje e agjendës së tij protokollare?

Presidenti Nishani: Po pse, mund të mendoj ndonjëri që unë kam dalë incognito përpara Sekretarit të Shtetit ?

Gazetari: Që do të thotë se nuk ka pasur një traditë të mëparshme në rastet vizitave të tjera të Sekretarit të Shtetit apo presidentëve të Shteteve të Bashkuara gjatë vizitave në Tiranë?

Presidenti Nishani: Vizita e Sekretarit Kerri ishte e një karakteri të veçantë, karakteri tërësisht pune, i cili erdhi në Shqipëri për të pasur disa mesazhe konkrete pune me kryetarin e qeverisë dhe me liderin e opozitës. Ka qenë një dëshirë e veçantë personale e Sekretarit Kerri, e cila më është përcjellë përmes Ambasadës së Shteteve të Bashkuara…

Gazetari: Pra ishte e rakorduar me Ambasadën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës…?

Presidenti Nishani: Pra dëshira e Sekretarit Kerri, e përcjellë zyrtarisht nëpërmjet Ambasadës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës tek unë personalisht që me rastin e këtij qëndrimi të Sekretarit Kerri në Shqipëri, donte të takonte në shenjë respekti institucional për Presidentin e Republikës, edhe Presidentin. Ishte e pamundur të realizohej një takim protokollar të gjatë për shkak të agjendës dhe kohës që kishte në dispozicion edhe të mesazheve që kishte me vete Sekretari Kerri për institucionet përfaqësuese të Shqipërisë. Nga ana tjetër ne duhet të kemi parasysh që në rastet…, unë jam takuar edhe në raste të tjera me Sekretarin Kerri në institucione, qoftë në Uashington, qoftë edhe në takime ndërkombëtare, por ne në se mendojmë të krijojmë një precedent strikt, protokollar, ceremonial me Shtetet e Bashkuara në Amerikës, ata që e thonë, për mendimin tim e kanë gabim, sepse kur ka vizita të tilla pune, nuk është në thelb dhe nuk është në kontekst pjesa protokollare, për më tepër që kemi parasysh që ne jemi një vend shumë i afërt dhe partner, aleat i ngushtë me Shtetet e Bashkuara në Amerikës. Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë bërë për Shqipërinë dhe shqiptarët, përtej natyrës protokollare, aq shumë, kontribute dhe kanë dhënë një ndihmë të jashtëzakonshme, në aspektin politik, diplomatik në aspektin ushtarak, në aspektin institucional. Kështu që besoj se pikërisht edhe mesazhet që Sekretari amerikan i Shtetit donte t’i përcillte Presidentit të Republikës, bazoheshin të kjo marrëdhënie speciale dhe e veçantë…

Gazetari: Cilat ishin këto mesazhe?

Presidenti Nishani: Shqipëria është një nga aleatët më të ngushtë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në aspektin e garantimit dhe të kontributit për të garantuar paqen dhe sigurinë, edhe në vende të ndryshme të botës. Mos harrojmë që Shqipëria si një anëtare e re e NATO-s ka qenë mjaft aktive dhe pranë Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe natyrisht këtë mirënjohje për Shtetet e Bashkuara të Amerikës të popullit shqiptar dhe për shtetin shqiptar do t’ia përcjellim përmes Kreut të Shtetit shqiptar, edhe elementë të tjerë, të cilët kanë të bëjnë pikërisht me partneritetin strategjik që Shqipëria ka me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe institucioni, i cili përfaqëson zyrtarisht që të gjithë qytetarët shqiptarë, jo vetëm ata që janë anëtarë partie, të njërës apo tjetrës parti, të gjithë qytetarët shqiptarë është Presidenti i Republikës. Ndaj kjo dëshirë, shumë e nderuar për mua, por edhe për të gjithë shqiptarët që vetë Sekretari Kerri kishte për t’u përshëndetur, për t’u takuar dhe për t’i shprehur këto mesazhe Presidentit të Republikës në momentet që ai do të mbërrinte në Shqipëri, besoj që është një vlerësim për gjithë qytetarët shqiptarë.

Gazetari: A rakorduat ju me Protokollin e Shtetit, i cili praktikisht varet nga qeveria dhe a ishte në dijeni qeveria që ju do të dilnit për të pritur Sekretarin?

Presidenti Nishani: Nuk e di se sa ka qenë në dijeni qeveria, sepse vizita e Sekretarit të Shtetit ka qenë e rakorduar nga stafi i Sekretarit Kerri dhe Ambasada e Amerikane me institucionet përkatëse dhe takimi im me Sekretarin Kerri ka qenë i rakorduar nga stafi i zotit Kerri, të cilët kanë mbërritur një ditë më parë…

Gazetari: Drejtpërsëdrejti me stafin tuaj…?

Presidenti Nishani: Drejtpërsëdrejti me stafin tim. Kanë vizituar Presidencën dhe në bashkëpunim e së bashku me stafin tim kanë rakorduar të gjitha detajet e takimit tim, ashtu siç kanë rakorduar edhe me të gjithë aktorët e tjerë që Sekretari Kerri është takuar.

Gazetari: Zoti President, ndërkohë thatë, dhe ju ndërpreva një moment kur ju po flisnit për raportet e tensionuara mes jush dhe maxhorancën, pra do të thotë mes Institucionit të Presidentit dhe maxhorancës. Çfarë po ndodh realisht, cilat janë raportet me Kryeministrin Rama?

Presidenti Nishani: Jam përpjekur dhe do të vazhdoj të përpiqem maksimalisht që të ofrojë të gjithë seriozitetin dhe të gjithë gatishmërinë institucionale për të përmbushur detyrat e mia. Përmes përmbushjes së detyra institucionale, Presidenti i Republikës garanton një marrëdhënie korrekte institucionale me çdo institucion tjetër, por edhe trajtimi më i fundit i këtij rasti, cili u trajtuar dhe u tentua të trajtohej dhe spekulohej politikisht, tregon që Presidenti i Republikës që nga dita e parë e kësaj qeverie nuk është konsideruar dhe nuk pranon të konsiderohet si një institucion real, institucion kushtetues. Kjo është e papranueshme dhe kjo tregon gati-gati një mentalitet…

Gazetari: Ju po i referoheni deklaratës së zonjës Felaj apo dhe më gjerë?

Presidenti Nishani: Deklarata le të themi e përfaqësueses së qeverisë shqiptare, sepse ajo nuk është një deklaratë personale, nuk është një deklaratë që ka lindur ashtu vetiu zonjës në fjalë: në fakt ndonjëherë bëhemi edhe të keqardhur për nivelin ku degradon, le të themi serioziteti dhe standardi i njerëzve që marrin përsipër mandate përfaqësuese në Shqipëri, – është një qëndrimi i qeverisë shqiptare krejt i papranueshëm, sepse Presidenti ishte tërësisht në ushtrimin normal të detyrës së tij, të kohës së tij kushtetuese, të funksioneve të tij kushtetuese. Por kjo tregon edhe njëherë atë mentalitet, i cili më shumë i përngjason një mentaliteti otoman ndaj konceptit për pushtetin edhe shtetin se sa qëndrimi shtetar, një qëndrimi civil, një qëndrim i cili kërkon një kulturë minimale politike dhe institucionale në Shqipëri.

Gazetari: Dhe pyetja e fundit z. President: Maxhoranca vazhdimisht ka akuzuar dhe akuzon, ose nënvizon faktin që ju keni mbajtur qëndrime që shkojnë më për shtat qëndrimeve të Partisë Demokratike, pra qëndrime të njërit krah, se sa qëndrime të Institucionit të Presidentit të Republikës që duhet të jetë mbi palët. A keni qenë ju i radhitur me opozitën në një betejë politike që ajo ka me maxhorancën ?

Presidenti Nishani: Unë besoj që edhe rasti më i fundit e çimentoi pikërisht këtë denoncim që unë i kam bërë gjatë gjithë periudhës kur kam qenë nën sulmet politike të qeverisë, e cila për shkak të pamundësisë për të vënë nën kontroll edhe Institucionin e Presidentit të Republikës, ka tentuar ta njësojë qëndrimin e tij si një qëndrim politik me të opozitës. Pra, ky rast më i fundit e konsolidoi fort këtë spekulim të qeverisë për të krijuar këtë perceptim të gabuar dhe të padrejtë tek opinioni publik, por unë besoj që edhe rasti i fundit e diskreditoi akoma më shumë pavërtetësinë e një qëndrimi dhe një pretendimi të tillë, sepse Presidenti, edhe njëherë, ka qenë në të gjitha rastet brenda ushtrimit të funksionit të tij. Në se Presidenti i Republikës nuk i duhet si institucion vendit, qeveria të dalë dhe të thotë publikisht që vendit nuk i duhet Institucioni i Presidentit të Republikës. Qeveria të dalë dhe t’i thotë vendit që nuk i duhet më pushtetit legjislativ, nuk i duhet më pushteti gjyqësor, nuk i duhet më shoqëria civile, nuk i duhet më media, mjafton të kemi një qeveri dhe një kryeministër, pra këto janë gjëra të cilat kanë të bëjnë me standardin e një serioziteti, për të cilin unë kam një kut tjetër nga ai, me të cilin jam ndeshur në raport me përfaqësues të qeverisë.

Gazetari: Personalisht keni pasur përplasje me Kryeministrin Rama?

Presidenti Nishani: Jo nuk kanë qenë përplasje personale. Qëndrimet tona, edhe në se reflektojnë dhe patjetër që reflektojnë edhe kulturën individuale edhe formimin personal padyshim, por janë qëndrime që bëhen edhe në emër të institucioneve. Përfitojnë për shkak të institucionit dhe fuqisë që ka institucioni që përfaqësojnë, përfitojnë nga infrastruktura, mekanizmat, që ka në dorë institucioni që ne përfaqësojmë për një afat dhe mandat të caktuar, por unë nuk i kam konsideruar dhe nuk i konsideroj këto raporte personale, por natyrisht që në raportet ndërinstitucionale kanë ndikim të fortë edhe kultura individuale nga formimi civil dhe i përgjithshëm, individual i njerëzve që udhëheqin institucionin.

Gazetari: Faleminderit!

Presidenti Nishani: Edhe për mua ishte një kënaqësi.