Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Nëntor Oseku : “Çmimi më i madh do të jetë kur të marr pashaportën e Shqipërisë

by

Intervistë me fotografin e suksesshëm Nëntor Oseku/
Intervistoi Beqir SINA/
 NEW YORK : Fotografi nga Kosova Nëntor Oseku – gjatë këtyre dy muajve gjendej në Shtetet e Bashkuara – ku krahas shumë punëve të tjera, nuk e ka lënë për asnjë moment pasionin e tij të shtuar për fotografinë. Oseku – fotografi i ri nga Kosova ka marrë pjesë ne disa konkurse të fotografisë dhe ka fituar disa çmime për punën e tij si fotograf
Në përgjigjet tij ai duket se nuk është fokusuar shumë të ekspozitat e tij, pasi si thotë Oseku, “unë nuk kam pas asnjëherë ekspozitë personale, por, kur kam fituar çmimet e fotografisë, dha kamë hap ekspozitat kolektive me fotografi fituese.
Mund t’a cekim që Nëntori, ka mbi 5 vite që në mënyrë vullnetare, pa qëllime profitabile eksploron Kosovën, Shqipërinë, hapësirën shqiptare të Malit të Zi dhe Maqedonisë. Ka vizituar shumë bjeshkë sidomos ato të Malësisë së Gjakovës, Plavë e Gucin, kanione dhe plazhe të virgjera shqiptare, anmbanë Ilririadës. Ai vazhdon pasionin e tij – pa ndërprerë, çdo vikend pasi që me profesion është jurist dhe punon në Gjykatën Themelore në Gjakovë.
Për më shumë mund të ndiqni intervistën e tij dhënë bashkepunetorit te gazetes tonë në New York, Beqir SINA
Sa kane ndikuar në jetën tuaj familja, Kosova, dhe arti fotografisë – që të bëjnë nder Ju dhe ti bëni nder artit shqiptar ?
Në familjen tonë në vazhdimësi është kultivuar ndjenja e atdhedashurisë, dhe kjo padyshim ka ndikuar në edukimin tim atdhetar, që pos profesionit tim prej juristi, t`i përkushtohem pasionit tim të fotografisë artistike, duke prezantuar përmes saj bukuritë të hapësirës kombëtare.
Cilat ishin rrethanat që një fotograf i ri – si Ju – të realizohej në Kosovë, dhe të konformohej në Shqipëri dhe më gjerë?
Dashuria ndaj atdheut, bukurive të medha që kanë Shqipëria dhe Kosova me nxiten që unë t`i prezantoje përmes mediumeve, në mënyren që bukuritë e natyrës shqiptare të shfrytezohen për turizëm, në mënyre që nga bukuritë e atdheut të përfitojë populli im.
A ju ka “shtrënguar” ndonjëhere gjatë këtyre viteve situata politike në Kosovë t’ia mësyni edhe ju Perëndimit?
Jo, sepse atdheu im ka vend por dhe nevojë për të gjithë ata që e duan dhe për ata që kanë vullnet dhe sens për t`i ndihmuar përparimit të gjithëmbarshëm të tij.
Cilat ishin vështirësitë, që u ballafaqove në këtë lloj arti të bukur ? Si u bë që nga Juristë të vendosesh të bëhesh artistë ?
Po dhe juristët janë pjesë e rëndesishme e popullit dhe duhet të kenë dashurinë ndaj atdheut dhe atë ta shprehin sa më mirë, kudo e kurdo që atdheu ka nevojë. Unë përmes prezantimit të bukurive të atdheut tim e kam gjetur mundesinë të jap ndihmesen time për t`i joshur turistët e brendshem dhe të jashtëm, në mënyre që nga turizmi të përfitoje populli im.
Si ju priu fati që të afirmohesh në një hapësirë të vështirë konkurrente në botën e bukur te fotografisë, që i përket zharrit të arteve të bukura?
Pasioni ndaj natyres shqiptare, bukurive të saj me motivuan që unë të bëjë atë që mund ta bëja me dëshirën më të madhe, përmes fotografive artistike, t`i josh turistët që të vizitojnë hapësiren e magjijshme shqiptare. Këtë mision që ia caktova vetes po përpiqem ta permbush me kënaqësi.
Si u bë që t’i thyeni kufijtë e “fotografisë ndërkombëtare”, madje të bëheni një fotograf i njohur në qarqe të ndryshme ?
Brenda njeriu fshihet misteri, që në një moment të duhur, shpërfaqet. Ky mister brenda meje ishte fotografia artistike dhe kur pasioni u gërshetua me misionin atdhetar, sigurisht se u përmbush njeri nga qëllimet e jetës sime: të bëhem njeri I dobishëm për atdheun dhe popullin tim.
Cilat janë çmimet qe ka marrë Nëntor Oseku ?
Unë jam fitues i disa çmimeve ndërkombëtare dhe kombëtare. Kam fituar 5 çmime ndërkombëtare nga Wikipedia, ku 4 nga keto çmime kanë qenë rreth bukurive natyrore dhe monumenteve historike të Kosovës dhe nji çmim për monumuntet kulturore historike të Shqipërisë ( dmth nga cmimet ndërkombëtare janë 5, ku 4 për Kosovë dhe një për Shqipëri) pastaj jam fitues edhe i 4 çmimeve kombëtare, dy nga te cilat janë InstaKosova e organizuar nga Ministria e Puneve të Jashtme të Kosovës në bashkëpunim me British Council në Prishtinë dhe Ambasadën Norvegjeze në Kosove dhe dy çmime të tjera janë në Shqipëri, ku në njërën e cila ishte e organizuar nga Ministrit të Shtetit për Çështjet Vendore ku kisha fituar vendin e dytë dhe çmimi i fundit, është organizuar nga Ministria e Punëve të Jashtme të Shqipërisë, British Council në Tiranë dhe Ambasada Norvegjeze në Shqiperi dhe këtu kam fituar vendin e parë.
Sa komunikoni me botën artistike shqiptare?
Me eksplorimet e mia të shumta në çdo cep të hapësires kombëtare, duke filluar nga Curraj i Epërm, Thethi e Valbona e deri në skajin jugor të Shqipërisë Ishullin Tongo dhe Stilo, me kamerën time kam shënjezuar çdo vlere kulturore e artistike të hapësirës sonë kombëtare, duke bërë kështu dhe shumë miq, nga çdo skaj I atdheut. Unë komunikoj me trashëgiminë tonë kulurore, me bukuritë shqiptare, ashtu siç komunikoj dhe me miqtë e mi të shumtë.
Cila mendoni se është perspektiva e këtij zhanrri mjaft intersantë fotografisë ?.
Fotografia kurdoherë ka luajtur rolin e vet shumë domethënës. Ajo është pasqyra më objektive e një realiteti. Duke qenë se hapësira shqiptare, bukuritë e saj, për shkak të rrethanave të
Gjatë qëndrimit tuaj dy mujor në kryeqytetin e shqiptarëve të Amerikës, Nju Jork, keni bërë shumë miq e shok – Me çfarë përshtypjesh po largoheni nga SHBA?
Meqenëse mu dha rasti, nëpërmjet kësaj interviste dua t’i falenderoj miqtë e shumtë këtu në Amerikë, ata që i njihja qysh më parë, pra shokët e fëminisë, dhe ata që pata fatin t’i bëj miq këtu, në Amerikë, me të cilët nga dita e parë që kam ardhë në Shtetet e Bashkuara më kanë qëndruar afër, janë kujdesur, dhe më kan shëtitur duke më dhënë mundësinë të shikojë disa nga vendet më të bukura të pjesës lindore të brgedetiti të SHBA.
Në të njëjtën kohë kam bërë shumë miq, duke mësuar shumë për eksperiencat e tyre dhe arritjet e tyre të sukesshme këtu në SHBA, ku për këtë jam ndier shume mirë për arritjet dhe sukeset e miqve të mi Shqiptar në Amerikë. Një falenderim të veçant, mund t;a shpreh për Valon Tahirukaj, Arben dhe Megan Perlleshi, Rick dhe Shpresa Elezi, Gjergj dhe Aida Balaj, Agim Sheji, dhe Bekim Xhaferrin dhe Aida Gashin, e shumë miqë të tjerë, prej atyre të sokakut, e deri atyre që zura këtu gjatë kësaj vizite të paharrueshme dhe mbresalënëse. Të cilët natyrisht janē të shumtë dhe me pamundësi t’i përmendi të gjithë.
I falenderoj të gjithë për mikpritjen e jashtëzakonshme dhe ju jam përjetësisht mirenjohës! Faleminderojë “Zërin e Amerikës” dhe gazetën Bota sot e Illyriapress që më dhanë mundësinë të pasqyrojë edhe një pjesë të suksesit tim me fotografinë.

PUBLIKU I MERGATES BARTES I DENJE I IDENTITETIT KOMBETAR

by

INTERVISTE EKSKLUZIVE PER GAZETEN”DIELLI” I KENGETATERES,MIHRIJE BRAHA/
NGA: LULZIM MULLIQI/
Nje nga kengetaret me te njohura kosovare,e cila dallohet per menyren e interpretimit te kenges popullore dhe asaj te muzikes së lehte eshte padyshim kengetarja e mirenjohur,Mihrije Braha.Ajo ne kete interviste ekskluzive rrefen per fillimin dhe hapat e pare ne karrieren muzikore,pershtypjet e saj per publikun shqiptaro-amerikan,lidhjen e saj magjike me muziken,angazhimin e saj ne spektaklin televiziv “ODEON” ne RTV-21 dhe së fundmi per koncertet festive te shfaqura ne SHBA,me rastin e shenimit te 103 vjetorit te Dites së Flamurit dhe te Pavaresise së Shqiperise.Zeri i mrekullueshem,melankolik,dhe karakteristik i kengetares së mirenjohur,Mihrije Braha dhe popullariteti i saj gjithmone ne rritje
e  ben te mundur qe Ajo te jete e pranishme kudo,si ne Kosove ashtu edhe jashte saj.Pas performances së saj te sukseshme ne disa qytete amerikane me rastin e shenimit te festes së Pavaresise së shtetit shqiptar,si ne Hamilton te Kanadase,Ajo ishte e pranishme me shfaqjen e koncerteve te saj ne qytetet me te njohura amerikane si ne Nju Jork,Cikago,Dallas,Feniks(Arizona) etj.
Kur keni filluar te kendoni per here te pare?
Mihrije Braha: Une kam kenduar per here te pare qe kur isha femije ne nje moshe fare te re,duke filluar aktivitetet muzikore ,ne koncertet e para te shkolles.me kujtohet arsimtarja e shkolles i vinte re talentet e rinj dhe i aktivizonte ne korin e  shkolles.Mbaj mend qe kur isha femije,qe para publikut te shkolles jam paraqitur me dy kenge te cilat i kishte interpretuar shume vite me pare,e madhja-Nexhmije Pagarusha.Keshtu nisa edhe hapat e pare me kengen e bukur popullore shqiptare.
Cili eshte zhanri muzikor me i preferuar per Ju dhe qe e kultivoni me teper?
Mihrije Braha:Te jesh kengetare dhe te kendosh te gjitha zhanret eshte dhurata me e madhe qe mund t’i behet nje kengetari.Une ne fillim kam interpretuar muziken popullore dhe isha soliste e rregullt e SHKA” Bajram Curri” ne Prishtine së bashku me kengetaret e mirenjohur: Naim Abazi,Shaqir Cervadiku,Mahmut Ferati etj.Muzika popullore ne vitet e 90-ta,kishte ndikim te madh ne Kosove dhe kultivohej me teper gjate koncerteve te ndryshme ne trevat shqiptare.Me vone kam performuar me suksese edhe ne skena te ndryshme te muzikes së lehte.
Kur keni marrur pjese per here te pare ne festivalin e kenges ne RTSH?
Mihrije Braha:Pjesemarrja ime ne festivale kombetare,vecanerisht ne Shqiperi,ishte nje enderr e kahmotshme per mua dhe per te gjithe kengetaret e tjere nga Kosova.E mbaj mend ka qene viti 1992 dhe Une po xhiroja nje vidoeklip ne Shqiperi dhe pas pak kohe me erdhi nje ftese nga disa kompozitore,te cilet me kishin ftuar qe te merrja pjese ne festivalin e kenges ne RTSH,ne vitin 1992,ku Une u paraqita me mjaft suksese me kengen e titulluar”Ta fala zemren time”,kenge e cila u vleresua me cmimin e trete te atij festivali.Me pas kam qene pjesemarrese edhe ne festivale te tjera dhe jam vleresuar edhe me vendin e dyte dhe me shume cmime te tjera te festivaleve te kenges ne RTSH dhe festivale te tjera.
Cili eshte mendimi i juaj per publikun muzikedashes te mergates ne Amerike?
Une per publikun e mergates shqiptare te Amerikes kam vleresime maksimale,per menyren e organizimit te koncerteve dhe ruajtjes së gjuhes,traditave dhe kultures shqiptare ne pergjithesi.Publiku i mergates shqiptare ne vecanti eshte nje bartes i denje i identitetit kombetar dhe kulturor.Kudo neper koncertet e shfaqura ne qytete te ndryshme ne SHBA,mergata shqiptare ishte e organizuar dhe me plot ndjenja kombetare,ku keto ndjenja po barten edhe te brezat e rinj,duke u bere trashegimi e rendesishme kulturore dhe kombetare per,te gjithe brezat.
Ju pos kengetare jeni angazhuar edhe si moderatore ne spektaklin televiziv “Odeon” ne RTV-21,së bashku me bashkeshortin tuaj,showmenin,Naim Abazi?
Mihrije Braha: Ka nje kohe qe së bashku me kengetarin  dhe bashkeshortin,Naim Abazi,jemi moderatore te nje spektakli televiziv “Odeon Show” ne RTV-21,ku Krahas kenges merrem edhe me moderim,madje Koheve te fundit së bashku me nje grup te humoristeve po marr pjese dhe po e provoj veten edhe ne komedi.
Cili do te ishte mesazhi i juaj per shqiptaret e mergates tone ne Amerike?
Mihrije Braha:Te vazhdoni ti ruani keshtu traditat shqiptare,kudo qe Jeni sepse Ju mergata jeni pjese e pandare  e kombit shqiptar,si nje komb i lashte ne Ballkan dhe ne Evrope,si dhe ta ruani me kujdes gjuhen dhe kulturen tone shqiptare.
Cilat jane planet dhe projektet tuaja gjate ketij  fundviti?
Mihrije Braha:Ndonese,angazhim te madh kam edhe ne turet e koncerteve te shfaqura ne prag te festave tona kombetare,nje kohe e shpenzoj edhe per Xhirimet e vidoeklipeve dhe kengeve te reja per programin festiv te Vitit te Ri.
Ne fakt, me keto projekte si dhe moderatore  do ta permbylli kete fundviti. Ishte nder per ne t”Ju kishim ne interviste dhe ju urojme shendet,suksese ne  karrieren tuaj muzikore dhe ne rrugetimin e bukur te kenges shqiptare!
Mihrije Braha:Ishte kenaqesi t’ju pergjigjem pyetjeve tuaja.Njeherit,te gjithe  shqiptareve Ju uroj nga zemra Diten e Flamurit dhe te Pavaresise së Shqiperise,shume shende,lumturi e gezime neper familjet tuaja!
Click here to Reply or Forward

Flet Kolonele Manushaqe Shehu e vetmja kolonele femer ne Shqiperi

by

Flet Kolonele Manushaqe Shehu e vetmja kolonele femer ne Shqiperi. Drejtore e Bashkepunimit Civilo-Ushtarak në Shtabin e Përgjithshëm të Ushtrisë Shqiptare anetare ne strukturën më jetëgjatë të sigurisë së kombeve te Bashkura në NATO./

Nga Liliana Pere-Histori Suksesi/ Kolonele Manushaqe Shehu Drejtore e Bashkepunimit Civilo-Ushtarak në Shtabin e Përgjithshëm  të Ushtrisë Shqiptare anetare ne strukturën më jetëgjatë të sigurisë së kombeve te Bashkura në NATO./

 Profili

Kolonele Shehu ka qenë e para femer oficere qe vazhdon dhe perfundon Akademine e Mbrojtjesn ne vitin 2005. E vetmja Kolonele femer në Shqiperi ne vitin 2007 merr pjese ne misionet paqeruajtse ne Irak. Zgjedhur nga publiku shqipetar me votim mbare kombetar ” 100 grate me te shquara shqiptare te shekullit “ ne nentor 2012.Certefikata mirnjohje nga  shume vende te botes per barazine gjinore dhe “Gruaja ne lideship”. Është dekoruar me urdhëra e medalje të ndryshme nga MM dhe ShP.

Gjatë periudhës që Kolonele Shehu ishte ne Presidence Keshilltare Ushtarake, Shqipëria ështe pranuar anëtare me të drejta të plota në strukturën më jetëgjatë të sigurisë së kombeve te Bashkura në NATO. Ku ishte ne Bukuresht dhe Strasburg, si e vetmja ushtarake e FA. Ajo është e martuar dhe ka dy fëmijë djalin Ilir dhe vajzën Kejsi.

 Pyetje: E nderuar Manushaqe,Në se te kujtonit vitet e femijerise, dhe me pas kur ju vazhduat Akademine ushtarake, si officere, çfarë do të kujtonit me admirim si nxitje në karierën tuaj profesionale si oficere?

Fëmijëria ime ashtu si e gjithkujt, ishte një fëmijëri e mbushur me ëndrra dhe vegime për të ardhmen. Që në moshë të re, ashtu si qindra e qindra intelektuale e intelektualë shqiptarë, unë dëgjoja me vëmendje bisedat, mendimet dhe porositë e më të moshuarve. Nëpërmjet tyre dhe viteve të para të shkollës arrita të njihja traditat e mrekullueshme të popullit tonë si: mikpritjen, ndjenjën e sakrificës, guximin e trimërinë për të përballuar vështirësitë dhe  mbi të gjitha dashurinë për lirinë. Liria si thelbi i të gjitha vetive të bukura të popullit shqiptar e arritur me aq luftra e sakrifica ndër shekuj, për të arritur në ditet e fëmijërisë time dhe më pas.

Im atë ishte oficer, i qetë në gjykime, i urtë në mendime dhe shumë i përkushtuar në punë. Ndoshta shprehja e lashtë latine “Admiro që të rritesh”, zuri vend në jetën time. Në atë moshë për mua ai ishte shembulli më i mirë. Që në atë moshë arrita të kuptoj se; intelektualët shqiptarë kanë detyrime ndaj sakrificave që kanë bërë njerëzit tanë për të na rritur të lirë e shkolluar, në mënyrë që ne si  forcë elitë, mund të sigurojmë potenciale më të larta për të nesërmen. Të gjitha këto më nxitën ti futem rrugës sa të bukur aq edhe të vështirë për të shërbyer në Forcat e Armatosura. Nisur nga kjo traditë edhe dy vëllezërit e mij janë ushtarak në Ministrinë e Rendit Publik dhe më pas bashkëshorti im do të punonte si oficer në Ministrine Rendit Publik.

Kam lindur në Peshkopi më 5 Nentor 1965. Në vitin 1972 fillova shkollën 8-vjeçare dhe më pas të mesme të përgjithshme në qytetin e lindjes. Në vitin 1988 përfundova studimet në Shkollën e Bashkuar të Oficerëve, Tiranë. Më pas e fillova karierën ushtarake në rrethin e Dibrës në funksionet Shefe Llogjistike Brigade.

Krahas punës së përditëshme gjatë viteve 1989- 1994, përfundova Fakultetin e Drejtësisë në Universitetin e Shkodrës. Më tej punova si shefe Logjistike në divizionin e Shkodrës për të kaluar më pas si specialiste e rezervave të paprekshme në Ministrinë e Mbrojtjes. Më tej kam punuar pranë ekipit amerikan të Departamentit të Mbrojtjes, në MM. Gjatë kësaj periudhe, kam inicuar disa projekteve të ristrukturimit të FA dhe antare e bordit të kompanisë Amerikane SAIC “për ndryshimin e strukturave të FA”, si dhe antare e bordeve drejtuse të ndryshimit të  disa rregulloreve, të ndyshme veçanërisht në drejtim të Llogjistikës  në FA.

Më 8 Tetor 2007 jam emëruar në funksionin si Ndihmëse e Presidentit të Republikës për Çështjet Ushtarake dhe Integrimin Euroatlantik. Dhe më pas nga Shtatori i vitit 2012  punoj si Drejtoreshe e Bashkepunimit Civil-Ushtarak ne Ministrine e Mbrojtjes.

Gjatë kësaj periudhe kam përfunduar studimet në Kolegjin e Lartë  Rajonal të Sigurisë dhe të Mbrojtjes, Tiranë. Kam botuar një numër të madh artikujsh shkencore në Revista Ushtarake si  brenda dhe jashtë vendit, në shtypin Ushtarak, e civil, kam marrë pjesë në disa aktivitete ushtarake ndërkomëtare, në vendet antare të NATO-s dhe partnere të saj. Më e fokusuar në shkrimet e mija kam qënë në fushën e Strategjsë Kombëtare, Sigurisë dhe Lidershipit. Jam Asistent për titullin shkencor “Doktor i Shkencave”.Gjatë karierës time të shumta kanë qënë edhe kurset e kualifikimit brenda dhe jashtë vendit. Kam përfunduar të gjitha kurset dhe akademitë ushtarake që lidhen me detyrën, gradën dhe karierën ushtarake. Këto kurse jo vetëm që kanë qënë të shumta por janë kryer si Brenda dhe jashtë vendit si: Gjermani, USA, Itali ,…

**

Pyetje: Të ngjitesh në majë të hierarkisë ushtarake, është sa e bukur aq edhe e vështirë. Edhe piramida ushtarake është një majë mali, ndoshta nga më të lartat. Që nga luftërat e Hanibalit, Aleksandrit e deri në ditët tona është treguar se, të ngjitesh në këto maja mali, kërkohen sakrificat më të larta njerëzore. Pasi pa male nuk ka maja.

Zonja Kolonele, keni arritur ndër majat më të larta të piramidës ushtarake. Si i shikon një Kolonele si ju Forcat e Armatosura të një vendi, strukturat e saj, sfidat dhe arritjet?

Arritja e nivelit Kolonel, sigurisht është atribut personal por dhe kolektiv, që do të thotë është personal nga përkushtimi për t’u aftësuar dhe është kolektiv si rezultat i punës në kolektiv, gjë që më ka aftësuar, dhënë vlerë duke respektuar të gjitha nivelet e drejtimit ku dhe unë kam shërbyer deri tani.

Forcat e Armatosura i shikoj si një organizëm i nevojshëm për të realizuar sigurinë dhe pavarësinë e vendit të cilit ato i përkasin. Forcat e Armatosura kalojnë sfida të  panumërta sipas situatave dhe rreziqeve që i kanosen vendit, por ato kalojnë dhe sfida sipas rreziqeve dhe emergjencave të brendshme të vendit.

**

Pyetje: E nderuar Manushaqe;Në karrierën tuaj ushtarake, që është e lidhur ngushtësisht me reformat si një hallkë e pandërprerë e integrimit të Shqipërisë në NATO, keni pasur dhe sukseset tuaja personale të karrierës. Cfarë mesazhi do tu jepnit me këtë rast oficereve të reja, që futen rishtaz në radhët e Forcave të Armatosura?

Karriera dikur shihej si diçka negative dhe kur donin ta ofendonin ose “demaskonin” dikë e quanin karrierist. Sot në sistemin demokratik ku jetojmë, karriera është bërë pjesë integrale e njeriut të lirë, e njeriut të aftë dhe të vullnetshëm, e njeriut të kulturuar e të përkushtuar, aq më tepër në Forcat e Armatosura, karriera përbën një pjesë esenciale të saj.

Duke qënë në një karriere relativisht të gjatë në Forcat e Armatosura në të gjitha nivelet deri në nivelin e lartë të drejtimit, dhe duke pasur një përvojë dhe njohje nëpërmjet punës dhe detyrave të oficerëve të niveleve të ndryshme, oficereve të reja  që kanë vendosur të jenë pjesë e forcave të Armatosura do t’u thoja të jenë krenare që janë ushtarake dhe do t’u kërkoja që këtë krenari ta fitojnë nëpërmjët punës së tyre individuale të punojnë për ngritjen e tyre kulturore, të mësojnë të gjitha mënyrat e nevojshme të drejtimit dhe të komandimit si dhe të jenë në cdo kohë kërkuese ndaj vetes për t’u bërë lider të zotë në të gjitha nivelet që ato do të arrijnë. Kjo sigurisht do të kërkojë disa elementë ushtarakë që ato duhet të kultivojnë tek vetja. Si të tillë elementë do të përmendja: disiplina në punë, respekti epror-vartës dhe anasjelltas, thjeshtësia, komunikueshmëria me vartësit e tyre, të qënit gjthmonë në kërkim  të mendimit përparimtar dhe risive duke luftuar mendimin që:

”Gjithçka e mësova në shkollë dhe tani s’më duhet gjë të studioj”.

Si e tillë karriera është e lidhur ngushtë me dy faktorë, me punën e vazhdueshme e të përkushtuar dhe me studimin e vazhdueshëm e të përkushtuar. Kjo të çon tek realizimi i çdo detyre me përpikmëri qoftë edhe kur ajo duket ndonjë detyrë “e vogël”. Unë mendoj se nuk ka detyra të vogla dhe detyra të mëdha, për këtë do përmendja fjalët e nobelistes shqiptare nënë Tereza, “Bëj punëra të vogla me dashuri të madhe”.

***

Pyetje: A e hedh vështrimin prapa herë pas here e sidomos kur ngjitesh në një detyrë me përgjegjësi të lartë, jo më për nostalgji, e jo thjesht për mall e sentimentalizëm, por për të parë edhe njëherë rrugën nga ke ardhur e për t’i bërë pyetjen vetes: Si e kam jetuar jetën deri tani, e si mund te perfeksionohem si grua, si oficere e larte, me mire te jem , në shërbim të popullit tim, atdheut tim, të armës apo devizës ku shërbej. Po ju zonja Kolonele çfarë retrospektive mund të bëni në jetën tuaj dhe çfarë shikimi hidhni më tej në të ardhmen?

Cdo njeri pasi kalon një jetë të tërë mendon se gjatë kësaj kohe mund të kishte bërë gjëra edhe më të mira. Pse ndodh kjo?

Kjo ndodh sepse analiza e gjithë jetës nuk bëhet në të njëjtën kohë por në një kohë kohë tjetër me atë që ka ndodhur.Jetën time e kam nisur me dëshirën e madhe për t’i shërbyer vendit relativisht në moshë të re në vendet më të vështira. Këtë e kam nisur që nga shërbimi në Divizionin e Peshkopisë…… që e konsiderohej si një nga detyrat e vështira për të shërbyer. Me pas jeta ka rrjedhur duke kaluar hierarkinë e saj ushtarake sipas shkallëve të përcaktuara.

Mendoj që në aktivitetin tim si oficere e forcave të armatosura shqipëtare kam punuar dhe dhënë maksimumun e mundshëm e shërbyer në interes të përmbushjes së misionit të tyre ndaj atdheut gjë që e kam bërë me devotshmërinë dhe kënaqësinë më të madhe si kontribut që kam dhënë për vendin tim.

Në këtë kuptim kur shikoj hapat që kam hedhur në jetë, them se ndonjë hap mund ta kisha hedhur më mirë por jam krenare që për asnjë nga këto hapa nuk skuqem sepse mendoj se i kam hedhur me dashuri e thjeshtësi për vendin tim. Hapat e mija janë hedhur natyrshëm në hapin e rritjes së ushtrisë shqiptare. Kjo më gëzon e më bën të ndihem krenare.

***

Pyetje: E nderuar Manushaqe; Natyrisht, që çdo njeri të suksesshëm e ka paraprirë në jetë një moto e përbashkët e punës dhe sakrificës, e durimit dhe e këmbënguljes, e atdhedashurisë dhe qytetarisë. Duke bërë një konkluzion të përgjithshëm, çfarë do të donit të theksonit dhe të rishikonit? Cfarë do të donit të nxirrnit në pah dhe çfarë do të donit të mos e kishit bërë? Duke jetuar në jetën ushtarake, jetë sa e bukur aq edhe e vështirë, do të donim të sintetizonit me pak fjalë moton tuaj?

Duke bërë një konkluzion të përgjithshëm do të doja të nxirrja në pah sakrificat e panumërta gjatë kryerjes së detyrave luftarake në vite, në kohë të  vështirë, diktature dhe tranzicioni.Nuk kam gjëra që do të doja të mos i kisha bërë dhe i gjithë aktiviteti im jetësor është bërë në bazë të normave dhe parimeve të mia personale.Në tërë njohuritë që kam marrë gjatë jetës, në punën e përditshme, në shkolla dhe kurset ushtarake brenda dhe jashtë vendit, jam munduar ta kthejë këtë kulturë ushtarake në forcë të përditshme për veprim, për të zbatuar me rigorozitet dhe krijimtari detyrat që burojnë nga misioni i Forcave të Armatosura si forcë e një vendi anëtar në NATO.

***

Ju faleminderit znj. Liliana per respektin dhe mundesinë që më dhatë per te biseduar me ju. E vleresoj shumë punën qe bëni per te ngritur figurën e Gruas dhe vlerat e Kombit shqiptar.

**

Falenderon Liliana.

Ju falenderoj nga zemra e dashur, e nderuar,  Kolonele Manushaqe. Ishte nje obligim, nder dhe kenaqësi biseda me ju.Bisedova me  nje grua tepër te fortë, me nje kulturë ushtarake te plotë qe e do fort vëndin e vet, e ktheni në forcë të përditshme ç’do vështirësi në punen tuaj te nderuar. Ju keni një karakter sa te fortë , me rregulla strikte, po aq edhe te brishtë, e thjeshtë, e dashur dhe tepër e  sjellshme.

Te punojme së bashku për Paqe dhe Prosperitet

Ju Faleminderit.

Liliana Pere

               Ing  Informatic
President: International Organization.
” Albanian Woman in the World
Peace Missionary & Honorary Advisor of DMP

Presidenti Rugova: Kosova e pavarur në NATO e në BE dhe në miqësi të përhershme me SHBA

by

* GAZETA DIELLI KUJTON PRESIDENTIN HISTORIK TË KOSOVËS DR. IBRAHIM RUGOVA NË DITËN E LINDJES, RIBOTON INTERVISTËN EKSKLUZIVE TË GAZETËS RILINDJA TË DHJETORIT TË PARA 13 VITEVE/

*Kujtojmë sot Presidentin historik, liderin arkitekt i Pavarësisë së Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, i lindur pikërisht para 71 viteve,  në 2 dhjetor 1944 në fshatin Cercë, komuna e Istogut./

* Gazeta Dielli në SHBA, më e hershmja shqiptare, me këtë rast riboton intervistën ekskluzive të Presidentit historik Dr. Ibrahim Rugova, të para 13 viteve, dhënë gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja – botim special në ditën e 31 dhjetorit 2002  për festën e Vitit të Ri 2003. Intervista duke nisur nga ballina me kryetitullin “Kosova e pavarur në NATO e në BE dhe në miqësi të përhershme me SHBA” u botua në 5 faqet – 1,2,3,4 dhe 5./Intervistën me Presidentin historik Dr. Ibrahim Rugova e ka zhvilluar kryeredaktori i gazetës historike e tradicionale Rilindja, Behlul Jashari, aktualisht korrespondent në Kosovë i gazetës Dielli.

*Ne Foto: Presidenti Ibrahim Rugova dhe gazetari Behlul Jashari-interviste fundviti 2002 per Rilindjen/

Intervista e plotë:/Intervistë ekskluzive e Presidentit të Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, dhënë gazetës “Rilindja”/

Kosova e pavarur në NATO e në BE dhe në miqësi të përhershme me SHBA/

Vlerësimet për progresin në Kosovë janë të përgjithshme – edhe nacionale, edhe ndërkombëtare, ky progres gjithsesi e shpie Kosovën më shpejt në njohjen formale të Pavarsisë.- Gjithsesi njohja formale e pavarësisë së Kosovës do t’i shpejtonte proceset, edhe ekonomike, edhe demokratike, edhe të integrimit të shoqërisë së Kosovës – dhe do të qetësonte edhe rajonin e Evropës Juglindore, apo të Gadishullit Ilirik; do të qetësonte edhe popullin e Kosovës.- Njohja formale e pavarësisë së Kosovës do t’i detyronte edhe disa fqinjë tanë ta pranojnë realitetin e ri që është krijuar pas fushatës së NATO-s për lirinë e Kosovës, do t’i detyronte të bashkëpunojnë dhe do të merrnin fund kalkulimet, manipulimet e ndryshme, disa, nëse mund të shprehem kështu, ëndërrime joreale për Kosovën, që ata kanë nga e kaluara. Njohja e Kosovës nga SHBA-të, Bashkimi Evropian, që do ta formalizonte OKB-ja, do të ishte rruga shumë më produktive, më e drejtë.- Unë insistoj që të njihet Kosova drejtpërdrejt, sepse ne kemi kryer negociata të ndryshme: ju kujtohen Rambujeja dhe Parisi. Pastaj erdhi intervenimi i NATO-s, kur u ndëshkua pala tjetër pse nuk pranoi.

****

Presidenti i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, priti në Rezidencën Presidenciale në Prishtinë Kryetarin e Këshillit Drejtues dhe Kryeredaktorin e gazetës “Rilindja”, Behlul Jashari, me ç’rast i dha një intervistë ekskluzive, duke i dhënë kështu edhe mbështetjen e fuqishme institucionale krijimit të mundësive dhe kushteve për rifillimin e botimit të gazetës simbol i traditës së informimit në Kosovë.RILINDJA: Z. President, kemi nderin dhe kënaqësinë që të kemi këtë intervistë në përfundim të një viti historik të bërjes së Kosovës me institucionet e njohura ndërkombëtarisht dhe në pritje të një viti tjetër shumë të rëndësishëm. Fillimisht, Ju lutem, si e vlerësoni vitin 2002?

PRESIDENTI RUGOVA: Ju thatë se është një vit historik, por unë po them i rëndësishëm. Filluan punën institucionet qëndrore apo shtetërore të Kosovës. Në përgjithësi kemi vazhduar rrugën e progresit që po e shënojmë qe tri vite e gjysmë në Kosovë. Kemi një situatë shumë më të mirë të sigurisë, më shumë stabilitet dhe tolerancë. Natyrisht, ende ka probleme, ende ka incidente të ndryshme, por në përgjithësi – edhe ju e dini – është një situatë krejt tjetër. Edhe në planin ekonomik ka pasur një ecje, sidomos të sektorit privat. Sektori shtetëror punon tash me një kapacitet ekonomik më të vogël, dhe këtë sektor duhet ta privatizojmë. Për vitin e ardhshëm presim të vazhdojë gjithsesi në mënyrë më dinamike ky progres që e kemi pasur. Edhe institucionet e Kosovës do të jenë më të përgatitura – pra Kuvendi, Qeveria, Presidenca – po edhe ministritë, edhe shoqëria civile, që të ecim më shpejt në zhvillimin ekonomik, në privatizimin dhe në krijimin e vendeve të reja të punës për të rinjtë e Kosovës. Po e theksoj këtë sepse kemi një popullatë të re që duhet t’i hapim përspektivë, dhe gjithsesi të krijojmë një stabilitet edhe më të madh politik, që të kemi investime, që të bëhet Kosova atraktive për investime në Kosovë.

RILINDJA: Kosova po bëhet edhe me simbolet shtetërore. Në Festën e Flamurit e të 90-vjetorit të Pavarësisë Shqiptare dolët me propozimin për Flamurin dhe për Himnin Shtetëror të Kosovës. Para pak ditësh, në 13-vjetorin e LDK-së, partisë që e udhëheqni Ju që nga fillimi si një lëvizje për liri, pavarësi e demokraci, përuruat edhe një monument, një shenjë shtetërore – Shtëpinë e Pavarësisë së Kosovës. Ju lutem të na flisni edhe për këto momente të rëndësishme në rrugën e bërjes së Kosovës shtet.

 PRESIDENTI RUGOVA: Gjithsesi ne duhet t’i kemi simbolet shtetërore si shtet i Kosovës. Siç e dini, flamurin qe sa vite unë e përdor edhe si stemë të Presidentit të Kosovës, pra si emblemë, edhe në komunikime

ndërkombëtare zyrtare, po edhe të brendshme. Edhe flamurin shtetëror duhet ta kemi, flamur që shpreh specifikën e Kosovës. Tani shenjat kombëtare i përdor Shqipëria si shtet aktual.

Për himnin, do përkujtuar se është ajo kënga e dashur e 1912-tës, që e kanë kënduar të gjithë shqiptarët. Natyrisht do të ketë përpunim artistik, po them standarde artistike, po edhe standarde shtetërore. Për këto do të ndiqen procedurat, pra në konsultim me institucionet e Kosovës, me Parlamentin, me Qeverinë. Po edhe njerëzit le të diskutojnë, le t’i thonë hapur mendimet e veta. Por, besoj se shumica në Kosovë – e popullit, e intelegjencies, e klasës politike – janë dakord që të kemi simbolet tona. E kam marrë këtë si një inisiativë të Presidentit. Është në detyrën time t’i ec këto punë dhe besoj se së shpejti do të kryhen. Në këtë vazhdë ishte edhe përurimi i Shtëpisë së Pavarsisë. Dëshiruam të lëmë një monument, një traditë, atje ku janë krijuar institucionet e para të Republikës së Kosovës. Do të ketë një kompleks të Pavarësisë aty, që do të ketë objekte përcjellëse, ndërsa po ajo shtëpi nismëtare do të ruhet dhe do të ketë edhe karakter muzeal, po edhe aktiv. Do ta mbajmë gjallë atë kompleks. Pra,

të krijojmë edhe një traditë. Ne kemi një traditë me Shtëpinë e Lidhjes së Prizrenit, pastaj në Shqipëri është Shtëpa e Pavarësisë në Vlorë, edhe këtu tash Shtëpia e Pavarësisë së Kosovës, që ka simbolikën e vet. Kemi edhe një shenjë të veprimit, sepse të gjithë, i gjithë populli i Kosovës, kemi kaluar nëpër atë shtëpi që ka qenë një shtëpi e shpresës, e pavarësisë, e lirisë dhe e demokracisë.

RILINDJA: Institucionet shtetërore të Kosovës së pasluftës, të zgjedhjeve të lira e demokratike, po përmbyllin vitin e parë të fuksionimit të tyre. Si e vlerësoni këtë periudhë të këtyre institucioneve, Presidencës, Parlamentit e Qeverisë, bashkëpunimin, edhe bashkëqeverisjen, e forcave politike të Kosovës, bashkëpunimin me administratën e OKB – UNMIK-un, si dhe procesin e kalimit të kompetencave nga ndërkombëtarët te vendorët?

PRESIDENTI RUGOVA: Në përgjithësi, ky ishte viti i parë i funksionimit të institucioneve. Ishin çështjet teknike, praktike, kompletimi i Presidencës, do të thotë i administratës, i Qeverisë, i Parlamentit, i ministrive. Më shumë kemi punuar në këtë plan sivjet. Shpresoj se në tremujorin e parë të vitit të ardhshëm do të kompletohen të gjitha këto institucione, që të jenë efikase. Poashtu ne kemi pasur një bashkëpunim të frytshëm në mes nesh, por gjithsesi edhe në kuadër të ndarjes së pushtetit, pushtetit legjislativ – Parlamenti, ekzekutiv – Qeveria, dhe Presidenti – Presidenca ai pushtet reprezentativ, përfaqësues i Kosovës, por edhe që garanton për funksionimin demokratik të institucioneve të Kosovës. Pra, gjithsesi, Presidenca u ka dhënë përkrahje Parlamentit, Qeverisë, ministrive, edhe shoqërisë civile. Mund të them se në këtë vit në plan të parë ishte funksionimi i institucioneve të Kosovës.Çështja tjetër është raporti me UNMIK-un, me pushtetet e rezervuara me kompetenca. Vitin e ardhshëm shpresojmë se do të punojmë më shumë që të kemi raporte produktive dhe forma produktive të bashkëpunimit me UNMIK-un. Siç e dini, për dy vite kemi punuar së bashku (me UNMIK-un), ndërsa tash janë krijuar institucionet e Kosovës dhe duhet të gjejmë forma më produktive të bashkëpunimit. Siç është e paraparë me dokumente, duhet të ketë bartje graduale të kompetencave në pushtetin nacional, apo pushtetin kombëtar, të Kosovës.

RILINDJA: Nga përfundimi i luftës kanë kaluar vetëm më pak se katër vjet, dhe edhe pse një periudhë e shkurtër, Ju vazhdimisht flisni për një progres të madh në Kosovë, ndërsa bashkësia ndërkombëtare ka vlerësime të larta, siç ishin edhe ato për zgjedhjet parlamentare si «të shkëlqyeshme e më të mirat në rajon», zgjedhjet lokale si «të standardeve evropiane, ndërkombëtare», vlerësime këto të Këshillit të Evropës, të OSBE-së, etj. Cila është rruga nëpër të cilën po shkon Kosova, nga e shpie Kosovën kjo ecje me vlerësime kaq të larta?

 PRESIDENTI RUGOVA: Gjithsesi, vlerësimet për këtë progres janë të përgjithshme – edhe nacionale, edhe ndërkombëtare. Ky progres gjithsesi e shpie Kosovën më shpejt në njohjen formale të Pavarsisë së Kosovës. Po ju përgjigjem kështu shkurt.

Veç kësaj, ky përparim në këto tri vite shpie edhe në rrugën e një zhvillimi më dinamik ekonomik të vendit. Do të thotë janë krijuar parakushte edhe për investime, për zhvillim më të shpejtuar ekonomik.

RILINDJA: Ju për shumë vjet keni folur për një Kosovë të pavarur,euroatlantike, për NATO-n në Kosovë. Ka vite më parë që keni deklaruar se Kosova ka çka t’i ofrojë NATO-s, keni folur për një protektorat ndërkombëtar si fazë kalimtare. Ishte ajo që si një formulë zgjidhjeje e keni theksuar vazhdimisht dhe shumë herë. Si e vlerësoni këtë fazë të zgjidhjes në të cilën ka arritur e nëpër të cilën po kalon Kosova dhe çfarë do të jetë e ardhmja?

 PRESIDENTI RUGOVA: Ky ishte, pra, objektivi yni qe sa vite, synim i popullit të Kosovës. Kërkesën për pavarësi e kam afirmuar unë si President i Republikës së Kosovës, dhe tash si President i Kosovës. Ishte rezultat i bazuar në Referendumin për Pavarësi të popullit të Kosovës që është mbajtur në shtatorin e vitit 1991. Pra, kjo ishte detyrë e institucioneve të Kosovës. E kërkonim edhe prezencën e NAT0-s, që është tashti në Kosovë. Sigurisht që me pavarësinë e Kosovës NATO do të ketë një mandat tjetër në Kosovë, do të ketë baza këtu. Kosova do të jetë anëtare e NATO-s dhe e Bashkimit Evropian, e strukturave euroatlantike. Edhe protektorati që, pas luftës pra, erdhi si një fazë kalimtare, nëpër të cilën tash po kalojmë, edhe që i jep një siguri Kosovës, një perspektivë. Gjithsesi njohja formale e pavarësisë së Kosovës do t’i shpejtonte këto procese – edhe ekonomike, edhe demokratike, edhe të integrimit të shoqërisë së Kosovës – dhe do të qetësonte edhe rajonin e Evropës Juglindore, apo të Gadishullit Ilirik; do të qetësonte edhe popullin e Kosovës.Pra e ardhmja, nëse doni t’ju përgjigjem shkurt, e ardhmja, po edhe e tashmja, është pavarësia e Kosovës, sa më shpejt. Pra, pavarësia formale, se ne de fakto jemi të pavarur. Pavarësia formale do të na hapte shumë dyer në planin e institucioneve financiare, të organizmave ndërkombëtare, në prezencën e drejtpërdrejtë në integrimet veriatlantike.

RILINDJA: E ardhmja e Kosovës, siç thuhet edhe në mesazhet e ndërkombëtarëve, varet nga përmbushja e standardeve të domosdoshme, veçmas të atyre që kanë të bëjnë me komunitetet pakicë. Ju edhe shumë më herët, si kryetar i LDK e President i Republikës së Kosovës, vazhdimisht i keni theksuar, e i theksoni edhe tash, garancitë e shtetit të Kosovës për të drejtat e interesat e pakicave. Çka ofron dhe çka do të bëjë Kosova në përmbushjen e standardeve që kanë të bëjnë me komunitetet minoritare?

 PRESIDENTI RUGOVA: Po, ky, siç thuhet, është një prej standardeve. Po, njohja formale e pavarësisë do të jepte mundësi më të mëdha në të gjitha fushat. Sa i përket minoriteteve, ne kemi pasur progres në këto tri vite e gjysmë në Kosovë. Minoritetet tash janë prezente në Parlamentin e Kosovës, pastaj janë në Qeveri nëpër ministri, kanë dy poste ministrash, dhe tash kanë marrë pjesë në zgjedhjet e dyta vendore për pushtetin lokal. Por, gjithsesi, nuk po e them si sllogan, ka dhe do të ketë garanci dhe mbrojtje për grupet etnike, për minoritetet. Dhe, ju e dini, sot është e lirë gjuha për të gjitha minoritetet dhe po përdoret edhe në Parlamentin e Kosovës, që për një vend që ka dalë menjëherë pas luftës nuk është shumë e lehtë. Ju e dini se minoritetet kanë qenë të përfaqësuara edhe në qeverinë e përbashkët me UNMIK-un, në Këshillin e Përkohshëm Administrativ dhe në Këshillin Transitor, në ministri, në dokumente. Pra, ka progres edhe në këtë plan.Natyrisht, ende është një kohë me plagë nga lufta; janë ende të zhdukurit, ata që ende nuk u dihet fati. Por, vërtetë kemi ecur shumë, sepse populli i Kosovës është një popull tolerant, me bazë, edhe në praktikë, popull që i respekton të tjerët, por gjithsesi edhe pakicat duhet të tregojnë një vullnet që të integrohen. Ne duhet të garantojmë edhe si shtet, edhe si popullatë shumicë, për të ardhmen e tyre, për një integrim ku do ta shohin perspektivën e vet në planin social, ekonomik edhe politik, që ua garanton Kosova.

RILINDJA: Evropa, ku Kosova dhe rajoni dëshirojnë të integrohen, ka edhe standardet e komunikimeve e integrimeve kombëtare, si dhe të bashkëpunimeve midis vendeve. Si e shihni bashëkpunimin e komunikimin ndërshqiptar, bashkëpunimin mes Kosovës e Shqipërisë, po edhe me vendet e tjera fqinje të rajonit?

PRESIDENTI RUGOVA: Ne folëm pak për këto standarde, që i kemi tash në Kosovë. Me pavarësinë, në këto standarde të tjera, që i paraqesin Bashkimi Evropian dhe integrimet euroatlantike, do të shkonim shumë më shpejt. Gjithsesi, një prej pikave është edhe bashkëpunimi rajonal, apo bashkëpunimi me fqinjët. Me Shqipërinë kemi një bashkëpunim të mirë, në trembëdhjetë vjetët e fundit kemi zhvilluar një bashkëpunim me Shqipërinë, që, për shkaqe praktike ka qenë shumë i vështirë, por ka qenë produktiv. Tash pas luftës është një bashkëpunim në të gjitha fushat, në planin ekonomik, politik, etj. Gjatë këtij viti ishte një bum i vogël turistik i kosovarëve në Shqipëri, të cilin besoj se e kanë respektuar edhe autoritetet e Shqipërisë, edhe populli i Shqipërisë. Dhe, natyrisht, duhet të krijojmë edhe mundësi komunikimi, rrugë – rrugën që e kërkojmë ne, Prishtinë-Durrës apo Prishtinë-Lezhë, për në bregdetin shqiptar. Patjetër duhet të punojmë për këtë, duhet t’u krijojmë njerëzve mundësi si pushtet, edhe institucionet shtetërore të Kosovës edhe të Shqipërisë. Kosova ka një bashkëpunim të mirë reciprok me Shqipërinë.Gjithsesi do të bëjmë përpjekje që me Maqedoninë të zhvillojmë marrëdhënie… UNMIK-u bën disa përpjekje. Me Malin e Zi, siç e dini, marrëdhëniet janë të mira kështu, në heshtje. Mali i Zi ka qenë më korrekt në raport me Kosovën. Ndërsa me Serbinë ju e dini se momentalisht UNMIK-u i mban disa marrëdhënie. Është më vështirë, sepse Beogradi ende nuk e ka ndryshuar logjikën e vjetër, ende i ka disa ngarkesa, edhe pse janë bërë ndryshime në Beograd. Por, do të bëjmë përpjekje që me të gjithë fqinjët të kemi marrëdhënie të mira edhe me hapa praktikë.

Për fat të keq, e theksoj edhe këtu, disa fqinjë tanë ende bëjnë pengesa që janë kundër OKB-së, kundër bashkësisë ndërkombëtare. Nuk njihen regjistrimet e targat e makinave të Kosovës, pasaportat e UNMIK-ut, pra të Kosovës…Kemi bërë disa përpjekje, por po ecën shumë vështirë, edhe UNMIK-u ka pasur vështirësi në këtë plan. Pra, ende janë ato alergjitë e vjetra, por shpresoj se shpejt do të thyhen edhe këto.

Përsëri po them, ndoshta dikujt do t’i dukem i tepërt, por njohja formale e pavarësisë së Kosovës do t’i detyronte edhe disa fqinjë tanë ta pranojnë realitetin e ri që është krijuar pas fushatës së NATO-s për lirinë e Kosovës, do t’i detyronte të bashkëpunojnë dhe do të merrnin fund kalkulimet, manipulimet e ndryshme, disa, nëse mund të shprehem kështu, ëndërrime joreale për Kosovën, që ata kanë nga e kaluara. Pra, njohja formale e pavarsisë së Kosovës do të shpejtonte edhe procesin e marrëdhënieve pozitive apo fqinjësore, edhe miqësore, më fqinjët.

RILINDJA: Shqiptarët jetojnë në trojet e veta etnike edhe në disa vende të rajonit, si në Maqedoni, në Luginën e Preshevës në Serbi, në Ulqin – Mal të Zi. Si e shihni të ardhmen, zgjidhjen e çështjes shqiptare, duke pasur parasysh edhe këtë fakt? Lidhur me këtë ekziston qe më se një dekadë edhe Dokumenti i opcioneve i partive politike shqiptare.

 PRESIDENTI RUGOVA: Po, është Dokumenti i ‘tri opcioneve’. Këtë politikë, për fat të mirë, e kemi bërë të gjitha partitë politike të trojeve shqiptare, dhe ai dokument i ka dhënë frytet e veta, do të thotë jemi organizuar. Zgjidhja e çështjes shqiptare, nëse duam të hyjmë kështu, në mënyrë globale, shihet: Shqipëria si shtet, që është e njohur, Kosova e pavarur, shtet i njohur, i integruar në Bashklimin Evropian, në NATO dhe në miqësi të përhershme me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, që është një vend që i pari është interesuar për ne dhe na ka ndihmuar, dhe që na ndihmon vazhdimisht. Në Maqedoni shqiptarët gjithsesi të jenë element i shtetit, shtetformues; tash janë bërë hapat e parë, siç është Marrëveshja e Ohrit, pastaj integrimi i shqiptarëve në institucionet e tjera, që do të jenë element me rëndësi. Në Mal të Zi, poashtu, shqiptarët duhet të kenë një administrim të vetin, pra të kenë përfaqësim në nivel të Republikës së Malit të Zi në instiucione; edhe atje ka filluar një proces. Poashtu edhe në Preshevë, në Luginën e Preshevës, ka filluar një proces pozitiv; ka robleme, do të ketë probleme, por disponimet janë pozitive. Natyrisht, po e them në mënyre legale, ne, Kosova, do të interesohemi si shtet për shqiptarët në Mal të Zi, për Luginën e Preshevës, po edhe në Maqedoni, dhe nuk do të përzihemi në punët shtetërore, që të krijojmë çrregullime, siç dëshirojnë disa fqinjë ndaj Kosovës.Po e theksoj për ju, e kam theksuar edhe më parë, në Evropën Juglindore, në këtë pjesë të Evropës e të botës, popujt duhet ta njohin njëri-tjetrin: edhe historikisht, edhe në pikëpamje politike, edhe shtetërore, sespse kjo mungon. Për fat të keq, shumica e popujve në rajonin tonë kanë pasur atë logjikën e dominimit, kanë injoruar shqiptarët në përgjithësi, nuk i kanë njohur, ose janë përpjekur edhe të bëjnë eliminime të ndyshme. Prandaj është një plan perspektiv, për të cilin ne si Kosovë do të punojmë në të ardhmen. Duhet të njohim njëri-tjetrin në rajonin tonë, përndryshe mund të ketë probleme. Mirëpo, është pozitive se në përgjithësi tash në rajonin tonë shikojnë nga Evropa. Këtë nuk e kishim deri para disa vjetësh. Ndërsa ne, shqiptarët, në përgjithësi, kemi shikuar gjithmonë e shikojmë nga Evropa, nga integrimet evroalantike.

RILINDJA: Z. President, të kthehemi edhe një herë te pyetja e parë.Thamë se pas një viti historik Kosova pret një vit tjetër shumë të rëndësishëm. Ka paralajmërime se në vitin 2003, ardhjen e të cilit po e festojmë, do të fillojnë negociatat për statusin, për pavarësisë e Kosovës, që do të njihet edhe ndërkombëtarisht. A mund të na thoni diç më shumë lidhur me këtë?

PRESIDENTI RUGOVA: Ka spekulime të ndryshme se do të fillojnë negociatat, pikëpamje të ndryshme. Këto i shoh si pozitive. Të gjithë po e shohin se kjo është një domosdoshmëri që duhet të bëhet. Por, unë insistoj që të njihet Kosova drejtpërdrejt, sepse ne kemi kryer negociata të ndryshme: ju kujtohen Rambujeja dhe Parisi. Pastajerdhi intervenimi i NATO-s, kur u ndëshkua pala tjetër pse nuk pranoi. Pra, është një epokë e re tani në rajonin tonë, të Evropës Juglindore, ndoshta edhe për shumë perspektiva në Evropë, në plan ndërkombëtar.Njohja e Kosovës nga SHBA-të, Bashkimi Evropian, që do ta formalizonte OKB-ja, do të ishte rruga shumë më produktive, më e drejtë, dhe do të krijonte mundësi më të mëdha për zhvillim të përgjithshëm, ndërsa populli i Kosovës dhe rajoni përgjithësisht do të qetësoheshin.

RILINDJA: Viti i ardhshëm do të jetë edhe i një momenti të rëndësishëm për gjithë njerëzimin, e që ka të bëjë me një shqiptare, Nënën Terezë,Shenjëtërimin e saj, që e ka paralajmëruar edhe Papa Gjon Pali ll, tëcilin në Urimin e Krishlindjeve e keni ftuar të marrë pjesë në vënien e gurthemelit të Katedrales në Prishtinë…

 PRESIDENTI RUGOVA: Po, do të jetë padyshim një vit i veçantë.Parashikohet shenjtërimi i Nënës Terezë. Këto ditë Ati i Shenjtë enjohu, e pranoi, një mrekulli që ka ndodhur me Nënën Terezë, pra, me njerëzit që janë shëruar edhe me kultin e saj, me mrekullinë e saj… Se ajo vetë ishte një mrekulli, një nënë kosovare-shqiptare, por edhe një nënë universale e njerëzimit. Dhe do të jetë edhe ky një simbol i madh për Nënën Terezë, që i takon gjithë botës, po edhe për shqiptarët në përgjithësi, edhe për Kosovën si shtet, që ajo e çmonte, e donte, e respektonte, dhe të cilën e ndihmonte.Ju e dini, veprimi i shoqatës me emrin e Nënës Tereze ka qenë jo vetëm një simbol, por edhe një ekzistencë e njerëzve tanë në planin e shërimit, të mjekësisë, të jetës sociale në Kosovë, që ka luajtur rolin e një ministrie në dhjetë vitet e kaluara. Edhe tash, në kohën e pasluftës, u tregua se kjo shoqatë mund të ekzistojë si pjesë e shoqërisë civile që i duhet shtetit. Pra, do të jetë një simbol për të gjithë shqiptarët. Skënderbeu ishte një simbol i Evropës, i botës – njihet. Nënë Tereza sot është një simbol universal, i njerëzimit, dhe ne jemi krenar që është shqiptare, që ka dalë nga bota shqiptare, prej popullit shqiptar.

Dhe, gjithsesi, edhe katedralja që parashikon Ipeshkvia ta ndërtojë në kryeqyetin e Kosovës do të jetë me rëndësi, një simbol dhe një vepër që i duhet kryeqytetit të Kosovës. Unë, si President i Kosovës, e kam përkrahur, dhe natyrisht e njoftova në emër të popullit të Kosovës Atin e Shenjtë për atë që do të bëjmë. Pra, për Pashkët do të vendosim gurin e themelit të katedrales, që do të jetë një qendër fetare dhe kulturore me objekte përcjellëse, që do të jenë për të gjithë qytetarët e kryeqytetit e të Kosovës. Vërtet na duhet katedralja. Ju e dini: ka qenë në qendër të Prishtinës një kishë e vjetër katolike shqiptare, që është larguar dikund pas viteve 60-të, që është prishur a është shkatërruar. Katedralja në Prishtinë do të jetë edhe një simbol për Kosovën. Do ta përkrahim të gjithë, do ta përkrahin të gjithë qytetarët e kryeqytetit e të Kosovës.

RILINDJA: Z. President, falemnderit për këtë intervistë për botimin special të gazetës «Rilindja» për Vitin e Ri. Kemi edhe një falënderim të madh për Ju zoti President i Kosovës për mbështetjen dhe angazhimet për një zgjidhje institucionale për gazetën tradicionale të Kosovës «Rilindja», të cilës shpresojmë se së shpejti do t’i krijohen kushtet dhe mundësitë të rifillojë botimin e rregullt. Mendojmë që është një rast shumë i mirë që «Rilindja» të rifillojë botimin e rregullt në ditën e përvjetorit të saj të 58-të, më 12 shkurt 2003. Shfrytëzojmë rastin, dhe kemi nderin dhe kënaqësinë, që qysh tash t’Ju ftojmë në festën, në solemnitetin që do të bëjmë, edhe për Ditën e Rilindjes edhe për rifillimin e botimit të gazetës «Rilindja».

PRESIDENTI RUGOVA: Unë ju kam premtuar përkrahje edhe më herët. Duhet të shikojmë, po flas praktikisht, si ta aktivizojmë gazetën, që ka një traditë. S’po flasim më shumë, e dimë të gjithë.

Pastaj, me emrin «Bujku», këtu dhjetë vite ka mbajur të gjallë informimin e brendshëm në Kosovë, pra derisa bëmë edhe Televizionin Satelitor. Kjo ka qenë shumë e rëndësishëme. Pra, ishte një bazë e informimit në Kosovë. Dhe, një mirënjohje për ju dhe të gjithë ata që në këto vite të vështira punuan dhe mbajtën të gjallë informimin në Kosovë.

Duhet të shikojmë praktikisht si të aktivizohet gazeta «Rilindja», t’i sigurohet vendi. Duhet të bisedohet dhe të shihen mundësitë. Edhe zyra ime për informim do të interesohet për këtë çështje; besoj edhe komisioni për media i Parlamentit, që është krijuar tash së voni, edhe institucionet e tjera. Duhet parë punën e statusit të «Rilindjes». Ju mund të jeni si gazetë e pavarur, por duhet të shikojmë sa mund të ndihmoheni nga institucionet tona.Është shumë mirë që gazeta “Rilindja” edhe në këto kushte gjatë kësaj kohe të fundit ka dalë me botime të kohëpaskohshme për ngjarje e data të rëndësishme, duke vazhduar të jetë histori e shkruar e Kosovës, dhe ruan në një mënyrë vazhdimësinë deri në rifillimin e botimit të rregullt.

RILINDJA: Z. President, Ju falënderojmë shumë për këtë përkrahje të madhe për “Rilindjen”. Shfrytëzojmë rastin, kemi nderin dhe kënaqësinë, që t’ Ju urojmë: Gëzuar Vitin e Ri 2003, më shumë shëndet, mbarësi, suksese për Ju dhe për gjithë Kosovën.

PRESIDENTI RUGOVA: Urime, po ashtu, edhe Juve, me shumë suksese dhe për punën që po bëni, për “Rilindjen”, që ta kemi së shpejti përditë. Falemnderit.

 

Histori Suksesi- Elidiana Abazi

by

Docente Doktore e Shkencave Elidiana Abazi: Babi më la vetem 5 vjeç, por imazhi i tij dhe kujdesi i nënës time më kanë shërber në të gjithe jetën time, jo thjesht si një kujtim,  por si  model e motiv i  fuqishëm për të cur përpara./

 Nga Liliana Pere.  Histori Suksesi/

Profili  i Docente Doktore e shkencave sociale Elidiana (Abazi) Canaj/

Dr. Elidiana Murat (Abazi) Canaj një grua e qetë, qytetare në mentalitet dhe në sjellje, me shumë bonsens, rritur ne qytetin e Korcës, me të dy prindërit nga Jugu i Shqipërise, përkatësisht nënën nga Grabocka e Korçës, ndërsa babain nga Selenica e Kolonjës.

Të dy këto njësi administrative përfshihen në Qarkun e Korçës. Janë dy rrethe e dy qytete shumë afër gjeografikisht, por dhe me të njëjtat tradita atdhetare, kulture, arsimdashëse, me kulturë qytetare, në mikpritje, bujari e dinamizëm, me contribute e vlera të çmuara në historinë e kombit tonë .

Elidiana më se e vlerësuar:

  • Diplomuar në Universitetin e Tiranës, në Fakultetin e Shkencave Politiko-Juridike si “Punonjëse e Shkencave Politike” me 1977.
  • “Doktor” – Gradë shkencore e mbron  pranë Departamentit të Filozofi–Sociologji në fushën e Shkencave Sociologjike, po në Universitetin e Tiranës, me vlerësim “shumë mirë”.
  • “Docent”- Titull Pedagogjik Skencor, per studimet ne fushen e Sociologjise fituar në Fakultetin e Ekonomisë dhe të Agrobiznesit në Universitetin Bujqësor të Tiranës në vitin 2010.
  • Pedagoge e Filozofise në Shkollën e Lartë të Partisë prej 10 vjetësh dhe 10 vjet pedagoge e Sociologjisë Rurale në Universitetin Bujqësor të Tiranë.
  • Kryetare e këshillit të Qarkut të Tiranës në mandatin e parë të krijimit të Këshillave të Qarqeve në Shqipëri dhe kryetare e Shoqatës Kombëtare të Këshillave të Qarqeve, njëkohësisht.
  • Antare e Kongresit Evropian të Autoriteteve të Qeverisjes Lokale dhe Rajonale pranë Këshillit të Evropës dhe Sekretare e Delegacionit Shqiptar për organet e qeverisjes vendore në vitet 2000 – 2004.
  • Sekretare e Komisionit të Kualifikimit Shkencor Pasuniversitar pranë Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës, në vitet 1999 – 2000
  • Tashmë në nvitet e fundit vazhdon të punojë si pedagoge në Universitetin Bujqësor të Tiranës & pedagoge e jashtme në Fakultetin e Shkencave Sociale të UT- dega Sociologji.

Studime & Botime të Elidianës:

  • Bashkautore në hartimin e programit, leksioneve dhe tekstit të Sociologjisë Rurale
  • Bashkeautore ne hartimin e programit të modulit “Parimet e Komunitetit dhe Zhvillimi i Zonave Rurale”, si edhe në përgatitjen e ciklit të leksioneve për studimet në Master Shkencor ne Ekonomi dhe Politika Agrare.
  • Studim sociologjik mbi ndikimin e mendësive fisnore në lidhjet martesore dhe familjare, si dhe në jetën e përditshme të njerëzve në zonat veri-lindore për vitet 1985 – 1990, pori edhe në vitet e para të tranzicionit.
  • “Këshilli i Qarkut-tre vjet-arritje dhe nevoja”, artikull i botuar në  revistë periodike “Pushteti Vendor”, botim i Ministrisë së Pushtetit Vendor, 2004
  • (Bashkautore) në hartimin dhe botimin e: „Sociologji Rurale“, tekst i ripunuar e i ribotuar, miratuar nga DEPA, 2008.
  • „Ndikimi i mendësive fisnore“, – Vështrim Sociologjik – Monografi, Tiranë, 2008 (miratuar nga DEPA).
  • (Bashkautore): Pergatitja dhe botimi  i librit “Sociologjia Rurale dhe Fshati Shqiptar” – përmbledhje materialesh studimore në ndihmë të studentëve për modulin “Sociologji Rurale”, Tiranë, 2006 (miratuar nga DEPA).
  • Konferenca Kombëtare: Referat me temë: “Roli i gruas në botën rurale, eksperienca dhe nga tranzicioni shqiptar”, organizuar më 5 qershor 2009 në UBT. Temë përgatitur dhe e referuar në konferencë nga E. Canaj:
    • „Gruaja rurale dhe disa probleme mbi statusin dhe rolin e saj social ekonomik”
  • “Murat Baki Abazi, Ditar, mbresa, kujtime, histori jete” – monografi – Tiranë – 2010.
  • Canaj (bashkautore) me Rezear Kola, Engjëll Skreli: “Veprimi kolektiv i munguar në bujqësinë shqiptare: Një përpjekje për të kuptuar faktorët që përcaktojnë veprimin kolektiv në një vend post komunist” – Konferenca kombëtare organizuar nga FEA: qershor 2010.
  • Referim në takimin VI të Institutit Alb – Shkenca në Prishtinë me temë: “Vlerat e ditareve personale” si metodologji studimi ne Sociologji, Prishtinë, 2011.
  • Botuar si ekstrakt tek permbledhja e Botimeve të Institutit të Alb-Shkencës për llogari të revistës “Aktet”: “Vlerat e ditareve personale”, 2011.

 

Elidiana u lind, u rrit dhe u formuan me historinë e patriotëve dhe rilindasve tanë:

Kur kujtojme Korçën dhe Kolonjën nuk mund te mos  përmendim me repekt të thellë  Patriotët e mëdhenj, dijetarët dhe mendimtarët  e Rilindjes sonë kombëtare, të penës dhe të pushkës në mbrojtje të interesave tona Kombëtare në arenën ndërkombëtare.

  • Kolonjarët që kanë bërë

Theofan Stilian Noli: Burrë shteti, ishte një dijetar, shkrimtar shqiptar, studiues, muzikolog, diplomat, politikan, historian, orator dhe themelues i Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, i cili shërbeu si kryeministër i Shqipërisë në vitin 1924 gjatë Revolucionit qershorit. Fan Noli dha një kontribut të çmuar në thesarin e kulturës kombëtare. pas Rilindjes.

  • Jani Vreto atdhetar dhe mendimtar i shquar i Rilindjes Kombëtare Dha ndihmesë të vyer për komisionin që miratoi më 1879 Alfabetin e Stambollit.
  • Parashqevi & Sevasi Qirjazi 1880-1970 të njohura edhe me emrin Paraskevi D. Kirias, 1909 botuese të abetares për shkollat fillore. Më pas organizouan arsimin në Shqipërinë e jugut dhe ndihmuan për të vënë bazat e një sistemi bibliotekar.
  • Papa Kristo Negovani (1875-1905), patriot dhe klerik shqiptar
  • Korçarët që bënë histori: Dhimitër Berati, firmëtar i Deklaratës së Pavarësisë, Pandeli Cale, Spiro Ilo, Mihal Grameno, rilindas, gazetar dhe shkrimtar, Iliaz Bej Mirahori, themelues i qytetit të Korçës.etj,etj. Dy krahina te dyja djepe të Rilindjes etj. etj.

 

******************************************************************************

 

Bashkëbisedim me Elidianën ose Liden siç e therrasin shkurt:

**

E dashur Elidiana, Tashmë kanë kaluar shumë vite pune dhe nje karrierë e suksesshme e jetës tuaj, ndaj, besoj, keni shumë për të thënë. Kjo intervistë nuk do të mjaftonte për të përshkruar jetën tuaj, familjen, fëmijërinë, formimin tuaj, karrierrën profesionale dhe, të gjitha angazhimet e përgjegjësitë tuaja në disa fusha të jetës. Që jane vërtet për t’u admiruar dhe vlerësuar, kjo nuk vihet në dyshim, por a mund të sillni në vëmendjen e lexuesit disa nga momentet më pikante të jetës  tuaj, kuptohet, relativisht shkurt?

 

  • Elidiana Murat (Abazi) Canaj. Kam lindur më 4 shkurt 1952 në qytetin e Elbasanit. Kur isha 5 vjeç, babai im i dashur, Murat Abazi, u nda nga jeta. Ai ishte vetëm 35 vjeç. Jam fëmija i parë e dy prinderve të mij të shtrenjtë, Perparimes dhe Murat Abazit. Nëna ime është nga Grabocka e Korçës, ndërsa babai nga Selenica e Kolonjës. Doemos jam me fat për prindërit e mij. Ishin akoma vitet e para të jetës në liri, kur ata u martuan dhe u bënë prinder. Të dy ata kanë marrë pjesë në Luftën Antifashiste Nacionalçlirimtare. Ishin partizanë të njejtit formacion të Ushtrisë Antifashiste Nacionalçlirimtare, Brigadës XV s. Ashtu si të gjithë luftëtarët e lirisë në të gjithë botën, ishin të vendosur për të bërë punë të mira në dobi të realizimit të ëndërrave të të gjithë shqiptarëve per demokraci e per ta parë vendin të zhvilluar e të begatë. Me këtë frymë na edukuan edhe ne të tri vajzave të tyre! Ishte fatkeqësia jonë që te mos rriteshim me babain tone pranë fizikisht! E gjithe barra e rritjes, edukimit, shkollimit tone ra mbi shpatullat e nënës sonë që mbeti e ve kur ishte vetëm 28 vjeç!

**

E dashur Lida, Ndjej dhimbje të thellë kur më kujtoni që ju keni qene vetem 5 vjeç kur babi juaj u nda nga jeta dhe ju, me ndjenjën e përgjegjësisë ndaj detyrave, por edhe ndaj trashëgimisë tuaj prindërore, ose ADN-se suaj (Genit) keni shkëlqyer që në fiilimet tuaja në bangat e shkollës dhe në vazhdim. Sa ështe ndjerë Lidae e mbeshtetur në  planin shpirtëror dhe kujdesin prindëror nga nena dhe të afërmit e saj?

  • Kemi jetuar në qytetin e Korçës gjatë te gjitha viteve të shkollimit tim parauniversitar. Kam pasur fatin të jem nxënëse e shkollave më të mira të qytetit dhe jo vetëm për Korçën! Shkolla e mesme e arsimit të përgjithshem “Raqi Qirinxhi” renditej në shkollat më të mira të vendit! Jo vetëm unë, por edhe motrat e mia kemi qëne nxënset më të mira të shkollve ku kemi qenë! Shpesh fotografia e jonë bashkë me nënën tonë vihej në qëndër të qytetit si prind e femijë të dalluar! Edhe sot krenohemi për nënën tone! U jemi gjithashtu mirënjohëse të gjithëve që kanë kontribuar në edukimin tone, na kanë qendruar pranë dhe na kanë vlerësuar! Pranë nesh kanë qenë kurdoherë prindërit e nënës. Nuk na lanë vetëm! Të gjithë të afërmit na janë gjendur e janë kujdesur per ne në një mënyrë ose tjetër me qellim që të mos na mungonte gë në rritjen e edukimin tonë! Ishte nje mrekulli e vertetë qe ne ndiheshim kurdoherë në gjirin e dashurisë e kujdesit të njerëzve tanë më të afert! Asnjeherë nuk u ndjemë “jetime”! Kam të drejtë të them që kujdesi e besimi i tyre tek ne, na “detyroi” të mësonim të mos i zhgënjenim njerëzit, nënen, te afërmit, shoqërinë! Personalisht kam qenë mjaft aktive në të gjitha nivelet e jetës: si nxënëse jam angazhuar me shumë përkushtim e kënaqësi në të gjitha detyrat e përvetësimit të mësimit. Krahas detyrës kryesore kam kryer edhe detyra shoqërore në organizata të ndryshme sin ë organizatën e pionierit, në organizatën e rinisë e më tej. Asnjë përgjegjesi nuk e kam konsideruar thjesht si “dhuratë” apo vlerësim për mua, por si detyrë! Asnjëherë nuk i kam neglizhuar detyrat shoqërore! I kam kryer pa u kursyer krahas detyrave shtetërore. Nuk kam cënuar asnjehere përgjegjësitë administrative apo juridike! Ndershmëria e korrektësia në të gjitha marrdheniet e sjelljet në shoqëri më kanë karakterizuar kurdoherë!

Studimet e larta i fillova në Fakultetin e Shkencave Politiko – Juridike, në degën e Filozofisë. Në fund të studimeve u diplomova si punonjëse e shekncave Politike. Para diplomimit punova si mësuese në stash në shkollën e mesme të bashkuar Miras – Devoll. Ishte prova ime e parë në jetë! U ndjeva mirë dhe nuk paragjykova aksënd që me emëruan në fshat, perkundrazi, m’u duk sikur kisha detyrimin ndaj xha Emin Kaçanit për të punuar si mësuese në fshatin e tij të lindjes! (Xha Emini ishte komshiu ynë që, edhe pse ishte moshatar me gjyshin tim, e konsideroja shok e më donte shumë si vajzën e vet. Ai kishte shume besim tek une se do ta nderoja edhe atë me punët e mia të mira!)

**

-Si e keni konceptuar në kuptimin filozofik, punën me rininë, ku disa gjenerata të rinjsh kanë patur fatin të ishin pranë jush, të edukoheshin me ndjenjën e punës, e solidaritetit, humanizmit dhe t’i orientonit drejt per formimin e tyre cilësor?

 

Mbas diplomimit fillova të punoja e emëruar si Drejtuese sociale administrative në aksionet kombëtare të rinisë. Fillova në Hekurudhën Prrenjas-Guri i Kuq (Pogradec). Edhe pse me pëlqente të isha në mësimdhënie e punën studimore kërkimore shkencore, iu përkushtova punës me rininë. Mësova shumë nga aksioni dhe karateristikat e rinisë. Mësova të njoh dallimet e grupeve të ndryshme të rinise së vendit në aksion. Vlerësoja tek të gjithë të rinjtë vullnetarizmin dhe seriozitetin e tyre në punë. Vleresoja mjaft aspektin social të sjelljes së tyre, shkembimin e vlerave mes grupimeve sociale të të rinjve të të gjitha kategroive dhe nga të gjitha krahinat e vendit, solidaritetin, humanizmin, shpirtin e garës dhe vrullin e rinise! Në këtë hekurudhë punova pothuaj në të gjithë sektoret: Pojskë, Guri i Kuq (Memlisht), Tuneli i Qafë Thanës. Mbas përfundimit të punimeve në këtë vepër të madhe dhe inagurimit të saj, u transferova në aksionin për ndërtimin e rrugës automobilistike Tepelene – Gusmar. Jetova e unova 3 muaj në Bënçë bashkë me rininë vullnetare në një lloj “fushimi”- sktor provizor e sezonal i sajuar me çadra. Pastaj punova në prodhim bujqësor për 6 muaj në NB – Korça. Më pas filluan punimet e hekurudhës Laç-Lezhë. U thirra të punoja në këte veper tjetër të rëndësishme përsëri me rininë. Punova e jetova 13 muaj në Tresh të Lezhës si komandante sektori. Aksionet më dhanë mjaft vlera e experiencë në jetë! Kam mjaft episode pikante nga kjo experiencë rreth 3 vite në punë të ndryshme kryesisht me rininë e aksioneve vullnetare! U njoha me rininë e të gjitha krahinave të vendit nga veriu në jugë, nga lindja në perëndim, në Shqipërinë e Mesme, u njoha me tërinj puntorë, kooperativistë, nxënës e student, me mësues e pedagogë, me puntorë të hekurudhës e specialist me emën në projektimin e ndertimin e atyre veprave të mëdha…

 

**

-Si keni mundur në nje moshë shume të re, të merrnit persipër detyra të vështira dhe t’i kryenit me aq sukses? Unë i joh vlerat e karakteristikat e tua: e mencur, shumë e qetë, e aresyeshme dhe mjaft e edukuar. A ka qene Babai juaj i ndjerë dhe nëna juaj në vizionin tuaj pranë me figuren e tij, jo thjesht si kujtim, por edhe si model sjelljeje, forcë e nje motiv i fuqishëm për të përballuar sakrificat që u ka servirur puna dhe jeta ?

 

  • Nuk e kam ndjerë se kam sakrifikuar, por kam punuar pa refuzuar asnjeherë detyrat! Ndoshta ka sakrifikuar mamaja e motrat e mia që isha larg tyre. Gjithsesi asnjeherë nuk jam ndjerë larg se kurdohere analizoja sjelljet, veprimet e qëdrimet e mia në raport me porositë e mamasë, me modelin e saj në jetë, me vlerat e karakterit të babait tim, që edhe pse nuk pata fatin ta kishta fizikisht pranë, mamaja na e kish sjellë kurdoherë figurën e tij pranë, jo thjesht si kujtim, por edhe si model të gjallë. Babai ështe shpallur “Dëshmor i Atdheut”. Si babai ashtu edhe mamaja kanë disa vlerësime për kontributin e vet jo vetëm në luftën për liri, si ish partizanë e si veteranë të Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare por edhe në punë! Si mund të sillesha ndryshe nga modeli e idealet e prindërve të mij?!

Edhe unë jam pasardhëse veterani jo vetëm si vajzë e dy prindërve veteranë, por edhe si anëtare e organizatës së Veteraneve te LANÇ. Në disa konferenca Kombëtare te Veteraneve me radhë jam zgjedhur antare e Kryesisë dhe n/kryetare e Kryesise se Komitetit Kombetar të Organizatës së Veteranëve të LANÇ të Popullit Shqiptar. Ndjehem e vlerësuar nga veteranët dhe u jam mirenjohëse atyre që më besuan të me zgjedhin edhe mua në krye të organizatës së tyre edhe pse jam pasardhëse! Doemos besimin e vlerësimin e tyre unë i përkthej në punë e angazhim me përkushtim në mbrojtje të idealeve dhe vlerave më të mira të Popullit Shqiptar në Luftën e Dytë Botërore, luftë e cila e renditi vendin tonë në krahun e fitimtarëve mbi nazifashizmin botëror. Kjo luftë i kushtoi shtrenjtë popullit tonë të vogël në numër! Dhanë jetën mbi 28.000 dëshmorë! Kjo luftë u kurorëzua me lirine e pavarësinë! Nderkohe kam vazhduar studimet dhe kam shlyer detyrime të kualifikimit pasuniversitar. Kam vazhduar per 21 vjet studime të rregullta në nivele të ndryshme të arsimit.

**

E dashur Lida, Ju jeni sot pedagoge në Universitet për lëndën e Sociologjise Rurale. Rrezatoni sens pozitiv në punë, integritet të lartë social e professional, shkruani dhe botoni me dhjetra artikuj shkencorë & profesionale, apo divulgativë, si mundeni të kryeni dhe angazhime të tjera me karakter social? A eshte ky angazhimi juaj dashuri dhe detyrim juaj për profesionin apo një respekt  njerëzor?

  • Kam studjuar dhe jam kualifikuar nëpërmjet studimeve universitare e pasuniversitare dhe finalizova mbrojtjen e doktoratës në Sociologji. Kam realizuar edhe një studim të thelluar sociologjik në zonat verilindore të vendit, kryesisht në territoret rurale për ndikimin e mendësive fisnore në lidhjet martësore e familjare si edhe në zgjidhjen e problemeve të jetes së përditshme të njerëzve në Mat, Kukës, Has e Tropojë. Ndërkohe që isha emëruar pedagoge e Filozofise në një nga institucionet e arsimit të lartë te vendit. Punova aty për 10 vjet. Tani vazhdoj si pedagoge në UBT dhe jap me kenaqesi e përkushtim lëndën e formimit të përgjithshem Sociologji Rurale. Vitet e fundit jam pranuar si pedagoge e jashtme edhe në Fakultetin e Shkencave Sociale të UT për të dhëne lëndën Sociologji Rurale si lënde e formimit professional për studentët e degës së Sociologjisë.

Duke e dashuruar punën që bëj në mësimdhënie, kujdesem të vazhdoj të studjoj dhe të shkruaj. Kam botuar dhjetra shkrime e artikuj të ndryshem në organe teorike – shkencore dhe në organe divulgative.

Dua të nënvizoj veçanërisht përgatitjen dhe botimin e monografisë me titull: “Murat Baki Abas Selenica – Ditar, kujtime, histori jete”. Me këtë monografi theksoj se kam nxjerrë në dritë ditarin e babait tim mbajtur në vitet e LANÇ. Ky botim më ka “lehtesuar” disi mbasi arrita të kryej kësisoj një detyrim, respekt e mirenjohje në kujtim të babait tim.

Preferoj të shkruaj veçanësrisht për tema nga fusha e Sociologjise, historisë…

Edhe në këto vite kam kryer detyra të tjera me pergjegjësi. Kam qenë e zgjedhur në organe të qeverisjes vendore si antare e këshillit bashkiak të Tiranes  (për dy mandate radhë), si antare e këshillit të Qarkut të Tiranës (për dy mandate radhë) si edhe kryetare e Këshillit të Qarkut të Tiranës (në mandatin e pare 200-2004). Për shkak të detyrës jam zgjedhur kryetare e shoqatës së këshillave të qarqeve të Shqipërisë dhe kam përfaqësuar këshillat e qarqeve të Shqipërisë në Kongresin e Autoriteteve te Qeverisjes Lokale e Rajonale në Këshillin e Evropes si sekretare e delegacionit dhe si antare e Kongresit.

Kam qenë sekretare e Komisionit të Kualifikimit Shkencor pranë MASH si edhe drejtore e NTS 3 në territorin e ish kampusit universitar të Universitetit Bujqësor. Duke e dashuruar punën që bëj në mësimdhënie, kujdesem të vazhdoj të studjoj dhe të shkruaj.

*

Episod nga Elidiana ne mesimdhenje si pedagoge. Diskutonim në seminarin e Sociologjisë Rurale me studentët e Agrobiznesit mbi disa probleme sociale në marrdheniet në familje dhe njera nga pyetjet e mia për studentët ish: – “Cilin tip familjeje do t’u pëlqente të zgjidhnit në jetën tuaj sipas kriterit rezidencial: familjen patrilokale, matrilokale apo neolokale”. Në pergjithesi preferonin familjen neolokale. Disa vajza ishin më të prera: “Jo vetem dua të jem më vete me bashkëshortin tim, por prindërit e mij dhe të bashkeshortit tim do të doja t’i kisha sa më larg! Ata do të më prishnin punë po të jetoja bashkë me ta!” Ndërsa një djalë tha: “Doemos edhe unë nuk do t’ia imponoja bashkëshortes sime të jetonim bashkë me prindërit e mij! Zgjedhjen do ta vendosim bashkë! Por do të preferoja t’i kishim te dy familjet mëma afër nesh. Prindërit do të kenë nevojë gjithashtu për ne dhe ne kemi detyrime për ‘ta. Duke i pasur afër, për mua do të ishte shumë mirë që, së paku, t’u thoja në mëngjes “si u gëdhitë” dhe, në mbremje: “natën e mirë” e “gjumin e ëmbël”! Ne jemi fryt i dashurisë së prindërve tanë dhe jemi rritur me dashurinë e tyre!” Doemos, me pëlqeu. Studentët shpesh gjykojnë drejt! Janë të përgjegjshëm!

 

**

-Kush eshte familja e e Elidianës, a ndjehet ajo sot nje grua e realizuar në të gjitha këndveshtrimet, një nënë me dy vajza të shkëlqyera. Pozitivietin e ka përqafuar fort e gjithe familja dhe rjedha vazhdon më së miri. Sa punë dhe mendim pozitiv kërkon ky sukses i vazhdueshëm?

 

 

Jam e martuar me Shaban Canaj me origjine nga Batra e Vogel e Burrelit. Eshte shoku im më i mirë! Është shoku im i jetës! Këtë vit mbushëm 30 vjet martesë! Jemi njohur në kushte pune të përbashkët. Shohim tek njeri – tjetri tiparet më të mira tonat! Kemi 2 vajza që na japin kenaqësi e krenari. Vajza e madhe, Alba, ka studjuar dhe eshte diplomuar në Arkitekturë. Ka provuar në pune se ka bërë zgjedhjen e duhur në profesion. Tani vazhdon studime pasuniversitare në Itali. Vajza e vogël, Irisi është duke përfunduar studimet e MSC në Universitetin e Arteve këtu në Tiranë dhe diplomohet në Regji Teatri. Eshtë kërkuese ndaj vetes në profesion. Në te gjitha angazhimet deri tani ka njohur vetëm suksese! Të dyja vajzat guxojnë, kanë inisiativë dhe janë “me këmbë në tokë”. Familjarisht mendojmë pozitivisht e jemi optimistë! Të katërt gjykojmë se me punë të vazhdueshme me përkushtim e mirekuptim mund t’ia arrijmë, Liliana, ndryshe nuk bëhet.

**

-E dashur Elidiana.  Së fundmi dua të di a keni ju një mesazh për të gjitha gratë në Shqipëri?

Gratë dhe vajzat tona të mos tërhiqen para asnjë vështirësie për të arritur objektivat që i kanë venë vetë ato vetes apo për të bërë realitet të gjitha pritmënitë që shoqeria ka për ‘to! Gratë në asnjë mënyrë nuk duhet të tërhiqen para vështirësive për të  realizuar ambicjet e tyre në çdo aspect e sector të jetës për të bërë realitet ëndërrat e tyre më të mira si nëna për rritjen dhe edukimin e femijeve të tyre, si qytetare për t’ia përmirësuar faqen këtij vendi! Nuk duhet të tërhiqen nga kërkesat e larta të arsimimit, kualifikimit, përgatitjes profesionale, punës së palodhur e me përkushtim duke synuar kudo e kurdoherë suksesin!

*Falenderon  Elidiana

Të falenderoj përzëmërsisht, e dashur Liliana, për punën që bën me shumë këmbëngulje dhe idealizëm. Me përkushtimin tuaj ju keni mundur t’u jepni zë të gjitha grave shqiptare që punojnë me devocion për veten, familjen dhe shoqërinë. Kështu ju promovoni sukseset e tyre. Edhe njëherë u falenderoj që më dhatë mundësinë  për të biseduar me ju,si  dhe per  vlerësimin  qe më beni!

*Falenderon  Liliana

Jam tepër e lumtur qe kam shkruajtur per ju,e dashur Elidiana e suksesshme, gruaja me bonsens dhe maturi të pashembullt! Sinqerisht më transmeton qetësi dhe dashuri prania juaj. Cdo guaje shqiptare do t’i kujtoja se sa forcë, maturi, këmbëngulje dhe kapacitet intelektual ka një grua, edhe pse e rritur pa baba, çan në jetë me mënyrën më të ndershme dhe me punën e saj të madhe dhe intetgritetin moral dhe professional. Kur një grua e tillë ka vullnet, kur ajo dëshiron te ecë perpara dhe punon shumë për të arritur objektivat e vendosura në vetvete, nuk ka asnjë pengesë që nuk e kapërcen që të arrijë te jetë aq shëmbullore sa ju në çdo drejtim. Ju jeni një grua që kush e njeh do shprehej me superlativat më pozitive në dimesionin professional njerëzor dhe social.dhe kuah e lezon kete shkrim merr inspirim dhe mesazhet me positive per nje grua. Faleminderit!