• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

NIKO KIRKA: HAPJA E DOSJEVE, SHOW I RADHES

January 18, 2015 by dgreca

*Zonja Elsa Ballauri e Shoqërisë civile ka konflikt interesi për të qenë përfaqësuese për hapjen e dosjeve sepse i ati i saj, Robert Ballauri, na ka dalë dëshmitar akuze (dëshmitar rëndues) në gjyqin tonë dhe ajo e di mirë këtë./
* Lustracioni?…ka raste që të indinjojnë, të revoltojnë. Dikur si deputete, sot si drejtuëse e një emisioni televiziv na del përpara, si për karshillëk, fytyra e Diana Çulit! Ç’farë mendojnë kur e shohin e bija e Vilsonit e djali i Gencit? Sa të lënduar, sa të fyer ndjehen ata?/
….Hapja e dosjeve, a do te ndodhe apo serish do te shohim show. Ish i perndjekuri politik Niko Kirka mendon se dy projekt ligjet bëjnë sikur i hyjnë problemit, por nuk zgjidhin asgjë. Hapja e plotë e të gjithë dokumentave të asaj strukture kriminale dhe publikimi i tyre pa asnjë kufizim është e vetmja mënyrë për të mbyllur këtë plagë të thellë të shoqërisë sonë. Kirka mendon se dekomunistizimi i shoqerise shqiptare eshte nje proces i zvarritur qellimisht.
Ai sjell si paralele veprimin e gjermaneve pas Luftes se Dyte Boterore: Denazifikimi u bë me prerje kirurgjikale, sepse Gjermania u pushtua me luftë. U dënua jo vetëm krimi nazist, por edhe kriminelët nazistë. Ndërsa komunizmi u vetshkërmoq, u kthyen xhaketat dhe sigurisht ata që bënë këtë gjë nuk mund të vetdënoheshin. Pra dekomunistizimi u bë dhe po bëhet me vetpastrim, gjë që kërkon kohë të gjatë dhe u jep mundësi xhaketakthyësve të ripërtëriten. Ndiqeni te plote intervisten dhene editorit te Diellit.
Dielli: Mendimi juaj për hapjen e dosjeve?
-Niko Kirka: Në Shqipëri kur flitet për dosjet nënkuptohet gjithmonë dokumentimi i aktivitetit të spiunëve të sigurimit. Kurse ato janë një pjesë e krimit që kreu regjimi komunist ndaj popullit shqiptar. Sipas mësimeve të çekistëve sovjetikë e udbashëve jugosllavë edhe në vëndin tonë u ngrit dhe veproi një sistem i tërë strukturash që me dhunë e terror do të mbante të nënshtruar nje popull të tërë. Pra, për të filluar, në bazë të dokumentave që egzistojnë, duhet bërë publike se si dhe kush filloi ngritjen e strukturave te atij sistemi që nga qendra e deri në degët poshtë. Kush kanë qënë individët dhe ç’kanë bërë, në renditje kronollogjike që nga fillimi. Të publikohet se ku dhe si merrej informacioni në bazë, duke filluar me organizatat bazë të partisë që kishin kontigjentin potent, mbështetur në faktin që një nga dhjetë cilësitë e komunistit ishte “vigjilenca revolucionare”. Të vazhdohet me informatorët gjysmë të punësuar që futeshin në ambiente ku kish grumbuj njerëzish si në kafenera, rradhë, autobuzë për të përgjuar se çfarë thuhej. E në fund me bashkëpunëtorët ose spiunët që ishin detyruar të spiunonin individë të ndryshëm si rrjedhim i një presioni kërcënuës të egër, në ndonjë rast edhe barbar, por gjithmonë me karakter të dobët. Pra, në se vërtet duam ta pastrojmë duke e dekomunistifikuar shoqërinë shqiptare, duhet bërë e njohur publikisht veprimtaria gadi gjysmë shekullore e atij sistemi kriminal.
Dielli: Mendimi juaj se si ndërthuret dekomunistizimi me dosjet e sigurimit?
N. Kirka: Denazifikimi u bë me prerje kirurgjikale, sepse Gjermania u pushtua me luftë. U dënua jo vetëm krimi nazist, por edhe kriminelët nazistë. Ndërsa komunizmi u vetshkërmoq, u kthyen xhaketat dhe sigurisht ata që bënë këtë gjë nuk mund të vetdënoheshin. Pra dekomunistizimi u bë dhe po bëhet me vetpastrim, gjë që kërkon kohë të gjatë dhe u jep mundësi xhaketakthyësve të ripërtëriten. Kështu që edhe tek ne janë paraqitur projekt-ligje në të kaluarën edhe sot që, jo vetëm nuk dënojnë kriminelët më të egër të të gjithë ish vëndeve komuniste, por duke e ngritur vetëm fare pak “petën e lakrorit”, synojnë që vetpastrimin ta shtyjnë sa më gjatë në kohë.
Dielli: A mendoni se hapja e dosjeve do të ketë pasoja të rënda sociale si hakmarrje, prishje familjesh, etj.?
N. Kirka: Këtë zhurmë e kanë bërë ata që nuk duan hapjen e dosjeve jo vetëm për të fshehur ndonjë prapësi të tyren, por edhe për të bërë presion tek të tjerët. Shtresa e nacionalizmit nuk ka menduar kurrë për vetgjyqësi, sepse mbi mllefin e urrejtjen në shpirtin e tyre qëndronte dashuria për vëndin. Ata prisnin e presin ende qe drejtësinë ta bëjë shteti shqiptar me ligjet e tij. Ato familje, ku pjestarët kanë spiunuar njëri-tjetrin, janë më se të prishura, janë të kalbura. Nuk pashë në asnjë rast që individëve që mbanin në duar portete të diktatorit në mitingje t’u dilnin përballë pasardhës të komandantëve e komisarëve që ai i pushkatoi në masë, t’ua hiqnin nga duart për t’i shkelur me këmbë.
Dielli: Eshtë folur shumë për ndërhyrje tek dosjet nga qeveritë që kanë pasuar njëra-tjetrën gjatë këtyre 24 viteve. Mendimi juaj?
N. Kirka: Duke nënkuptuar gjithmonë me fjalën dosjet spiunët e sigurimit, Blendi Fevziu në një panel të tij tha se sipas të dhënave, për gjatë gjithë periudhës kanë qënë rreth 120.000. Nga vitet 94-95 një miku im, figurë e lartë në qeverinë e kohës, më ka thënë se dosjet u rregjistruan në kompjuter dhe dolën rreth 60.000 spiunë. Sot po flitet se do të hapen 4.000 dosje. Të shohim? Unë jam tepër skeptik. Më duket se do veprohet më tepër për të kaluar rradhën, se jemi i vetmi vënd kandidat për anëtarësim në Europë që s’e ka bërë. Të tjerë, gjoja specialistë, thonë se sado të zhduken, lenë gjurmë se dosjet ndërlidhen njëra me tjetrën. Mund të zhdukësh kartelën e X-it, por emit i tij del tek dosja e atij që ka spiunuar. Vetëm për një gjë jam i sigurtë që hapje publike të të gjithë dokumentave që do të tregonin gjërësinë e thellësinë e krimit të atij sistemi të llahtarshëm nuk do te ketë.
Dielli: Të përndjekurit politikë kanë kërkuar të jenë palë në këtë proçes, mendimi juaj?
N. Kirka: Eshtë domosdoshmëri që përfaqësuesit e tyre, pra të viktimave të atij krimi, të jetë shumica në komisionin që do të kryejë atë proces. Nga anët tona ka një thënie që nuk mund të bëhet dasmë pa dhëndrin e nusen.
Dielli: Ka zëra që thonë se midis spiunëve të sigurimit ka shumë nga shtresa e të përndjekurve. Sipas jush cila është e vërteta?
N. Kirka- Kjo është thënë me synimin djallëzor për të mos i hapur dosjet, se gjoja të gjithë jemi të përlyer!
E vërteta është krejt ndryshe. Ta analizojmë. Edhe midis vetë të burgosurve ka pasur spiunë, numuri i të cilëve ndryshoi sipas kohës. Në fillim ishin sa gishtat e dorës, sepse të burgosurit kishin një ideal e bindje politike. Më vonë u shtuan, sepse të burgosurit vinin nga shtresa të ndryshme, për interesa të ndryshme, pa bindje. Kurse jashtë burgut gjëndja ishte kjo. Pjesa dërrmuëse e popullsisë jetonte në fshat. Pjestarët e familjeve të përndjekura ose ishin internuar në qendra të caktuara, ose pjestarë të tyre kishin ikur në qytete ose qendra pune për të humbur në anonimat. Në fshat armiku i përndjekur ishin kulakët, të cilët ishin të izoluar, asnjë nuk hynte e dilte tek ata, askush nuk u fliste.Bile edhe njëri me tjetrin nuk afroheshin. Atëhere të rekrutuarit e sigurimit kë do përgjonin e spiunonin? Vetëm muret e shtëpisë!! Kështu që në fshatin e asaj kohe spiunët nga rradhët e të përndjekurve nuk vlenin. Kurse ata me biografi të mirë po. Marrim korpusin e madh të oficerëvë, për rrezikun që mund t’i vinte diktaturës nga ushtarakët për vetë specifikën e tyre. Cili oficer do të shoqërohej e miqësohej me ndonjë armik të përndjekur që ky i fundit ta spiunonte?! Marrim administratën, nëpunësit e së cilës nuk shoqëroheshin e të zinin miqësi me ndonjë me biografi te keqe, se rrezikonte vëndin e punës. Vetëm në arsim pati ca të rinj nga familjet e përndjekura, të cilët punuan në fshatrat e largëta ku nuk vinin ata me biografi të mirë. Kjo vazhdoi deri nga viti 1970 kur i pushuan të gjithë, duke i zëvëndësuar me mësues vëndas nga nxënësit që ata vetë kishin pregatitur. Edhe ne që punonim puntorë ata me biografi të mirë nuk na afroheshin, bile shpesh herë na kujtonin që të mos harronim se kush ishim! Prandaj spiunët nga rradhët e të përndjekurve do të jenë në numur të kufizuar, sepse nuk i hynin në punë sigurimit. Para do kohe një shkrimtar i përmëndur vetdeklaroi se kish punuar për sigurimin. Tani dy shkrimtarë shumë të njohur po akuzojnë njëri tietrin si spiunë. Asnjëri nuk ka qënë i përndjekur, përkundrazi kane qënë komunistë!
Dielli Për hapjen e dosjeve janë paraqitur dy projekt-ligje një nga shoqëria civile nëpërmjet dy deputetëve dhe një nga qeveria. Mendimi juaj?
N. Kirka: Përsa i përket përfaqësueses të shoqërisë civile, zonjës Ballauri, ajo ka konflikt interesi, sepse i ati, Robert Ballauri, na ka dalë dëshmitar akuze (dëshmitar rëndues) në gjyqin tonë dhe ajo e di mirë këtë. Projekti i tyre parashikon që vetëm i interesuari mund të shohë dosjen e tij dhe po vdiq ai ajo mbyllet përgjithmonë. Projekti qeveritar e shtrin këtë të drejtë edhe tek trashëgimtarët e afërt, si biri ose nipi. Veçse të dy projektet më shumë i hermetizojnë dosjet se sa i hapin ato, sepse emri i spiunit fshihet nën inicialet, duke shumëfishuar hamëndjet, dyshimet, duke rënduar edhe më shumë shoqërinë shqiptare. Kufizime që më shumë mbrojnë spiunët, sikur duan t’iu rruajnë “namuzin”! Qarkullojnë edhe teza të tilla si “në se individë të nderuar, me pozitë shoqërore të mirë, nuk kemi të drejtë t’i lëndojmë duke treguar se babai i tyre ka spiunuar e futur në burg shokun ose mikun e tij. Mendimi im është se këta individë duhet ta dine se babai i tyre ka bërë një krim, një vrasje, sepse nuk dënohej vetëm viktima e tij, por e gjithë familja, ndoshta më gjërë, bile edhe tek ata që nuk kishin lindur ende! Gjithashtu ata duhet ta dinë se ata sot janë profesorë, doktorë,etj. si rrjedhim i krimit të babait të tyre, kur se bijtë e viktimës, ndoshta edhe më të talentuar se ata, kanë ngelur hekurkthyesa, marangozë, muratorë etj, e ndoshta atë fat e jetojnë sot edhe fëmijët e tyre. Eshtë njerëzore të mendosh se kërkimi i faljes prej viktimave të krimit të ktyer nga i ati, do t’i bënte të ndjeheshin më të lehtësuar edhe ata vetë. Këta dy projekt ligje bëjnë sikur i hyjnë problemit, por nuk zgjidhin asgjë. Hapja e plotë e të gjithë dokumentave të asaj strukture kriminale dhe publikimi i tyre pa asnjë kufizim është e vetmja mënyrë për të mbyllur këtë plagë të thellë të shoqërisë sonë.
Dielli: Pse po ndahet lustracioni nga dosjet në projektin qeveritar?
N. Kirka: Në fillim të viteve 90, kur në vëndet e ish regjimeve komuniste filluan të hapeshin dosjet sekrete dhe nuk synohej dënimi i autorëve të krimeve të kryera, për të zbutur revoltën e shtresave të gjëra të shoqërive përkatëse, u procedua që për një farë kohe,sipas vëndeve të ndryshme, të inkriminuarit të mos lejoheshin të merrni pjesë në jetën politike shoqërore. Sot pas gadi 25 vjetësh, kur vetëm Shqipëria ka ngelur pa e bërë këtë proces, me ligjet, rezolutat mbi të drejtat e individit, interpretimet, etj. është e pamundur të bëhet vërtet spastrimi i mëkatarëve. Ish hetuesa, të shndruar në juristë e avokatë i gjen kudo. Njëri grupim politik që ka më shumë nuk e bën për arsye votash, kurse grupimi tjetër ka më pak, por i ka si emblemat e veta. Të rinjtë që po drejtojnë sot këto grupime, sigurisht për interesa të pushtetit të tyre personal, po krijojnë ekipe me të rinj që s’kanë të bëjnë fare me lustracionin e me regjimin e kaluar. Pra synohet që lustraionin ta bëjë koha, por që vazhdon gjatë. Por ka raste që të indinjojnë, të revoltojnë. Dikur si deputete, sot si drejtuëse e një emisioni televiziv na del përpara, si për karshillëk, fytyra e Diana Çulit! Ç’farë mendojnë kur e shohin e bija e Vilsonit e djali i Gencit? Sa të lënduar, sa të fyer ndjehen ata? Ajo pamje ua hap atë plagë që nuk do mbyllet kurrë, sepse në duart e saja ata shohin gjakun e baballarëve të tyre! Edhe ajo është vrasëse e dy poetëvë, se me ekspertizën e saj ligjëroi trillimet e akuzat e sajuara të kriminelëve xhahilë të sigurimit! Mendoj e pres që zonjat fjalëshumë të shoqërisë civile që bëjnë zhurmë për të drejtat e homoseksualëve ose të njerëzve me ngjyrë, të ngrenë zërin në mbrotje të viktimave të diktaturës kriminale. Jeta private e Diana Çulit nuk na intereson, është e lirë të bëjë atë që do, por dalja e saj në ekrane vazhdimisht është fyese, është cfilitëse për fëmijët e poetëve dhe jo vetëm për ta. Për ta mbyllur çështjen lustracion po përdor frazën e fundit që gazetari i shquar Italian Enzo Biagi shkroi në Lubjankën e tij “…e për gjithë ato krime askush nuk u gjykua, askush nuk u pendua, askush nuk kërkoi të falur.”
(Intervistoi:Dalip Greca)

Filed Under: Interviste Tagged With: dalip greca, Interviste, NIKO KIRKA: HAPJA E DOSJEVE, SHOW I RADHES

Flet Pandeli Gëllci: Si ndërhynte Ministria e Brendshme në sportin e volejbollit

January 16, 2015 by dgreca

Intervistë me një nga korifejtë e volejbollit spektakolar të viteve ’70, ish-trajnerin historik të ekipit të volejbollit, “Skënderbeu” të Korçës, profesor Pandeli Gëllci./
Bisedoi:Raimonda MOISIU/
E kush nuk do të dëshironte të përligjte sot, të sillte në kujtesë, elitën e shquar historike të sportit shqiptar, ata që bënë historinë e futbollit shqiptar, si legjendat, Arben Minga, Ilir Përnaska. Foto Strakosha, me armatën e tyre nga pas, apo në historinë e lojërave me dorë, për femra e meshkuj, si trajnerët historikë: Kreshnik Tartari, Pandi Gëllci, Vangjel Koja, Th. Kuke, apo legjendën Asllan Rusi e shumë të tjerë, të cilët, me mprehtësi e zell, talent e përkushtim, me njohuritë dhe eksperiencën e tyre ekstensive në taktikat e lojës -na dhanë volejbollin spektakolar të viteve ’70, një volejboll me përmasa jo vetëm evropiane, por në shkallë botërore. Me “fenerin internetik”, në dorë gjeta një nga këta korifenj të volejbollit shqiptar, aty – në Quincy Massachuset, USA, -bashkëqytetarin tim korçar, profesorin e nderuar Pandeli Gëllci, ish-trajnerin historik, të skuadrës së volejbollit, për femra: “Skënderbeu” të Korçës, me të cilin zhvillova një intervistë. Bashkëkombasit e tij shqiptarë e kanë cilësuar: “Shkolla e volejbollit shqiptar”, “Kollosi i Volejbollit, “Mbreti i Volejbollit” dhe ish-Presidenti Rexhep Mejdani i jep titullin “Nderi i sportit shqiptar” Ndërsa të huajt: “Një nga trajnerët më të mirë që ka Europa”. Rusi Karpol: “Është vështirë të gjesh në botë një trajner kaq të talentuar që të dijë të stërvitë njëherësh fillestarë e të rritur”. Ndërsa amerikani Terry Condon -Head Volejball Coach, UMass, Boston: “Pandeli është një njeri jashtëzakonisht i përkushtuar me njohuri, plot talent e tregon një interes gjenial. Ai është një trajner ekstensiv”. Por mbi të gjitha profesor Pandi Gëllci karakterizohet nga një modesti e fisnikëri e veçantë. Cilat janë sakrificat, dashuria, pasioni për sportin e bukur të volejbollit, sfidat, konseguencat, mbijetesa, dhe si arriti ai ta ngrejë volejbollin korçar në lartësinë europiane e botërore, në një kohë kur Shqipëria ishte nën regjimin komunist dhe e mbyllur totalisht nga bota

-I nderuar profesor, së pari ju faleminderit që pranuat të intervistoheni. Kush është Profesor Pandeli Gëllci dhe diçka nga fëmijëria e juaj?

Kam dashur, dëshiroj e do të dua që për fëmijërinë time të theksoj: Qarjen e parë, të ardhjes në jetë e lëshova në Korçë, duke përkëdhelur gëzimin e dy prindërve të mi, Dhoksi e Vasil. Vdekja shume shpejt, pas lindjes sime, e babait tim, më çoi në Dardhë, fshatin e mamasë, për të zgjidhur vështirësitë e jetës ekonomike të kohës. Kështu gjatë 13 viteve të fëmijërisë, përfshi edhe pubertetin u ndodha, jo vetëm në kudhrën autoritare të dashurisë, sakrificës, punës së gjithanshme dhe të shumëllojshme, predikimit fetar, këmbënguljes, pranimit të së vërtetës, dhe kundërshtimit hapur të së keqes, nga ana e mamasë sime, por edhe në dhuratat intelekt-formuese -organizuese të komunitetit të Dardhës. E kam për nder që të mësuarit tim filloi dhe hodhi shtat në shkollën moderne të këtij fshati, nën drejtimin e mësuesve fshatarë dhe nxënësve, -zor që e njihnin grindjen. Ky formim, ishte stimulimi i prezantimit në shoqërinë e Korcës, së lindjes, në të cilën përparova si një nxënës dhe një aktivist i shumanshëm, midis tyre edhe i sportit. Kam mbaruar Institutin e Lartë Pedagogjik, në Tiranë, në vitin 1957, u diplomova si mësues i gjuhës ruse, kam qenë pedagog dhe zv/drejtor në Pogradec, më vonë pedagog dhe zv/drejtor në shkollat e mesme të qytetit tim, Korçës, e më vonë në Institutin e Lartë Bujqësor, Sot Universiteti Fan S. Noli.
-Ndonjë kujtim nga jeta e shkollës së mesme apo e lartë?

Kam shume kujtime nga shkolla e mesme. Do ju përmend njërën, që më ka mbetur në kujtesë. Flitej se midis Korçës e Shkodrës, ruhej një miqësi e vjetër. Kjo edhe në linjën e sportit. Në vitin 1952, nëntor-dhjetor, kam qenë dëshmitar dhe aktor i një prezence të tillë mbresëlënëse. Në muajin nëntor erdhi në Korçë një ekip i gjerë e kompleks i shkollave të mesme të Shkodrës. I pritëm shumë mirë, duke zhvilluar aktivitete sportive, biseda, veprimtari të tjera argëtuese. Unë u aktivizova në basketboll dhe volejboll. Ishte kënaqësi e madhe. Fushat u mbushën me nxënës e qytetarë. Mezi pritej kthimi i vizitës. Ajo u vendos në ditët e fundit të dhjetorit. Megjithëse pragu i vitit te ri, ne e ndjemë veten si në shtëpinë tone. Ndeshjet u shoqëruan me vizita të ndryshme. Në to gufonte jo thjesht përpjekja për fitore, por solidariteti i ndërsjelltë në mënyrën e realizimit. Ndërsa për jetën e shkollës së lartë do të doja të kujtoja dhimbshëm një moment, të ndryshëm nga i pari. Shumëkush e dinte që unë dëshiroja të ndërroja fakultetin për diferenca në vite, që kishte mësimdhënia e kësaj lënde në Korçë. Mos pranimi i kërkesës më bëri të mbyllem në vetvete e të pasigurt, mbasi unë vija aty me cilësi studimi shumë të mira. Ndërsa iu vura rusishtes, duke neglizhuar lëndët e tjera, një pjesë e kolektivit, më afroi dhe inkurajoi për aftësitë e mija. Shenjë vlerësimi shërbeu kalimi shumë i mirë i gjuhës shqipe me profesorin kompetent por edhe rigoroz.

-Si trokiti te ju dashuria për sportin, në mënyrë të veçantë pasioni për volejbollin?

Fshati Dardhë ka patur vlera të gjithanshme. Me lojërat e verës, ajo na bëri të shkathët, me ato të dimrit na bëri të fortë, të guximshëm, dhe rezistentë. Në Korçë unë spikata në përdorimin e “hekurushkave”, në tatëpjetën e rrugës së ngrirë prej nesh. Me rritjen në moshë, lindi mundësia e përdorimit të skive. Ndërsa çdo ditë luaja futboll, shpesh herë merresha me volejboll. Të luajturit volejboll, më ka joshur qysh në klasën e tretë të shkollës fillore. Mësuesi ynë Dh. Kere ishte i pari që na njohu me rregullin kryesor të saj. Lënia e rrjetës gjithmonë në oborrin e shkollës dhe struktura e fshatit na ndihmuan që ta shfrytëzojmë si mjet argëtimi. Prandaj, me zhvendosjen time në qytetin e Korçës, që në shkollën unike, kam luajtur volejboll. Në vitin 1951, duke qenë në shkollë të mesme, kam marrë pjesë në Kampionatin Kombëtar të Volejbollit, nën drejtimin e Mjeshtrit të Lojërave me dorë F. Meka. Në shkollën e lartë u aktivizova në tre sporte, por volejbollin e stërvita çdo ditë me shokët. Merrja pjesë në Skuadrën e Institutit të Lartë. Më vonë kur u formua skuadra “Studenti”, për herë të parë, luajta me të në kampionatin e kryeqytetit. Duke qenë në prag të profesionit të mësuesit, mendova se mjeti më i mirë për të mësuar nxënësit lëndën, që do u jepja, do të ishte ngritja e një ekipi volejbolli, në shkollën ku punoj. Për të qenë më i saktë në përgatitjen e tij, u pajisa me materiale në gjuhën ruse për këtë sport. Nxënësit e mi, pogradecarë, të dashuruar pas volejbollit, sapo panë te unë pasionin për këtë lojë, u mblodhën rreth meje. Pa e kuptuar stërvitja morri formën dhe ekipi u bë i njohur. Në përfundim të vitit të parë, ekipi i shkollës me tre të jashtëm, mori barrën e përfaqësimit të rrethit. Zumë vendin e tretë. Në vitin 1960, u shpallëm kampion për Kategorinë e Dytë, duke i dhënë Ekipit Kombëtar të të rinjve tre lojtarë. Këto tre vite stërvitje dhe vetëmohimit praktik të djemve pogradecarë, janë diploma ime autodidakte të Volejbollit të Madh.

-Ç’mund të na thoni si u gjendët trajner i skuadrës së volejbollit, “Skënderbeu”?

Isha në Korçën time të zemrës që nga gushti i vitit 1962. Megjithëse transferimi im u pranua në kushte të vështira kuadri, për vlerën si trajner, deri në maj 1965 nuk u pa ndonjë interes për mua. Një ditë të bukur Maji, të vitit 1965, kur po zhvillohej një lojë e femrave të volejbollit, ishte edhe titullari i rrethit. Përgjegjësia e tij mesa u pa, u ndje nga mënyra e të luajturit dhe nga humbja e cila e shpuri ekipin në kategorinë e dytë. Të nesërmen u thirra në Komitetin Ekzekutiv, për të marrë këtë ekip. Fillova të mendoj se si mund të organizohej ky ekip i vështirë. Dikujt i deklarova praninë e vështirësive, por kurrsesi nuk do të lejoja diskreditimin.

-Falë kontributit të çmuar energjik, brilant, plot talent e profesionalizëm, ç’mund të na thoni se ku qëndronte forca e suksesit tuaj, në volejbollin korçar, që me pasion të veçantë arritët të ngrinit një skuadër në nivel kombëtar e botëror?

Pak më lart iu shpjegova, se në Korçën time, unë isha kthyer si një trajner i Kategorisë së Parë, vendase. I rëndësishëm ishte fakti se praktika e stërvitjes ishte një zbërthim dhe evidentim i asaj që rekomandonte teoria Dhe teoria mbi volejbollin e ndjekur prej meje ishte ajo e shkollës më të mirë botërore, për kohën. Momenti më ndihmoi të kapërcej inferioritetin e ndjerë nga mbivlerësimi i trajnerëve të cilët vinin nga të qenët kuadro të edukimit fizik. Praktika krahasuese tregonte se pesha e njohjes rëndonte në favorin tim. Me fillimin e stërvitjes provova të tërheq mendimin e trajnerëve më të mirë të Shqipërisë, për të parë ku isha unë ndaj njohurive të tyre. Përgjigjet e tyre shprehnin njohuri të krahasueshme me të mijat. Mbetej si domosdoshmëri, fillimisht, organizimi i stërvitjes korrekte. Dëshiroj të mësoni një dukuri. Ditët e para disa nga vajzat, që rrëzuan, ekipin, refuzuan të mësuarit metodikisht drejt. Si pedagog, vendosa të zë lepurin me qerre. Ato u lodhën duke luajtur, por pa fituar kënaqësinë e gjuajtjes, për të cilën, përpiqeshin. Ditën tjetër u organizua mbrapsht, metodikisht, por e ashtuquajtura gjuajtje sigurohej prej meje. Iluzioni, se ato dinin të sulmonin, u rrëzua. Kërkuan t’i nënshtroheshin, organizimit stërvitje-mësim, lojë kontroll-shprehish. Një sekret tjetër i punës sonë është njohja e së resë botërore, sa më shpejt, që në lindje, dhe vënia e shpejtë në praktikë. Në këtë mënyrë, ne u njohëm, me konceptet e Periodizimit, të Etapave, dhe përmbajtjes së tyre, të llojeve te Mikro, Messo, Makrociklieve, të relatives, midis Volumit dhe Intensitetit, në etapë e mikrocikël. Kjo ndihmoi zgjerimin e vazhdueshëm, të të gjithave koncepteve, të nevojshme, duke përdorur metodikën e posaçme. Gjithë ekipet e volejbollit të femrave të vendit u stërvitën 2 orë në ditë. Ekipi ynë kaloi tre orë më 1973, në 5 orë, tre herë në javë, stërvitje mëngjesi dhe lojë zyrtare pasdite, sepse, jo vetëm D. Matsu, një “arkitekt” i volejbollit, bëri 4 deri 8 orë në ditë, por edhe mjeshtrat botërorë, teoricienët, Matvejev, Smirnov, Angelman, dhe Ozolin, qysh më 1971, na rekomanduan, metodat e stërvitjes funksionale. Në rrugë ngjitëse stërvitja u mbështet në shtyllat: Stërvitje fortë-Periodizim -shkencor me praktikë funksionale: Teori -Edukim-Riaftësim. Këtu qëndron esenca e punës së fortë me femrat qysh sa mbushin moshën 15-vjeçare, këtej lindën talentet në një periudhë 3-4 vjeçare: Dhorkë Koco, Myska, Vali, Tamara, Kalemi, Aliko, Ropi, Ismaili, Duni, Qirici, Tasho, Mico, Mati e pas tyre, Stavre e Burda.

-Profesor, më kujtohet që ndeshjet me klubin e volejbollit të “Dinamos” për femra, të udhëhequra nga një tjetër korife, të mirënjohurin, ish-profesorin dhe trajnerin tim z. Kreshnik Tartari, ishin “shume ndeshje të forta”. Si ishin marrëdhëniet tuaja kur humbnit apo fitonit me skuadrën kundërshtare?

Një fitore me “Dinamon”, sillte kënaqësi jo vetëm të mundësisë së klasifikimit maksimal, por edhe të epërsisë të metodave të stërvitjes. Në mënyrë si është ushtruar influenca e Ministrisë së Punëve të Brëndshme në volejbollin për femra, fitorja ishte një “grusht”, mbi të keqen. Me të gjithë kolegët e mi ruaja e ruaj marrëdhënie miqësore. Për Zotin Kreshnik Tartari dëshiroj të sjell shprehjen e tij shprehur zj. Ibrahimi (sekretares së tij): -A e njihni? Është Pandi Gëllci, rivali im më i madh. Kemi mbetur miq falë qëndrimit të tij. Kolegët e mi në Korçë çuditeshin kur më shihnin në stërvitje të nesërmen e humbjes, më aktiv. Unë synoja cilësinë, humbjen ja lija keqdashësve.

-Ju arritët të grumbullonit në skuadrën tuaj, volejbolliste nga më të mirat në historinë e lojërave me dorë, që mund t’i quaj me plot gojë “Gjigandet” e volejbollit shqiptar spektakolar të viteve ’70, si: të ndjerën Tamara Nikolla, apo shuteren më të mirë të vendit Dhorkë Kocon, Myzejen Hoxhën, Kalemin, Foton Qiricin, etj. Si arritët i nderuar profesor ta realizonit këtë?

Më vjen mirë që volejbollistet e mija i quani “Gjigande”, të tilla janë. Unë numrit të atyre që sapo përmende do ju shtoj edhe te tjera, duke i krahasuar me simotrat e tyre, të ekipeve kombëtare. Të tilla janë Duni, Silva Turdiu, Tasho, Mico, Aliko, Burda, Stavre, Eva Kavaja, Ela Tase, Mati. E lashë në fund emrin e Ismailit. Jo se e harrova. Ajo është supertalent i pasimit shqiptar. Nëqoftëse është nënvlerësuar, e kam për nder, detyrë e krenari unë ta kujtoj. Fitorja e Ekipit Kombëtar në Turqi, ajo me Kinën, në Shqipëri, janë gëzime të nivelit shembullor të organizimit të lojës prej saj. Këto u bënë talente në sajë të diferencimit të aftësive të tyre drejt talentit. Një pjesë i takon grupit me aftësi të mira fizike, edukative, dhe intelektuale, me të cilat ato udhëhoqën veten e tyre, ose fizike, intelektuale, në procesin e stërvitjes për të fituar një talent të veçantë. P.sh. Kalemi nuk luante një lloj me lojtaret Tamara e Duni, në të njëjtin pozicion, por ajo paraqiste veten të tillë me ato elemente teknike që kishte mundur, te ngritur në talent, duke e bërë të pakapshme nga kundërshtari.

-Ju jeni martuar me ish-mësuesen time të fillores, të dashurën e nderuarën Roza, sa ju kanë mbështetur bashkëshortja dhe familja, në atë kohë, të bukur por shumë punë, stres, edhe kur shijonit gëzimin e fitores e kur humbnit?

Sukseset e punës sime dhe cilësinë profesionale, të verifikuar në ballafaqimet botërore ia dedikoj, Rozës, bashkëshortes sime. Ajo përballoi nevojat familjare për të patur kohë të mjaftueshme për tu marrë me stërvitje deri në atë masë sa ajo pranoi të mbajë rreth 8 muaj një volejbolliste në shtëpi.

-Cilat kanë qenë ndeshjet që të kanë lënë më shumë mbresa?

Ndeshja me ekipin kombëtar të Kinës, në Korçë, me atë jugosllav në Rumani, me “Dinamon”, në Vlorë dhe me Kampionen polake në Korçë. Ndeshja e parë ka qenë e një cilësie të krahasuar në nivelin botëror. Ela Tase në ndihmë, ka bërë lojën më të bukur, Pronjari po ashtu, i dha përgjigje çudisë sime përse unë e mora. Katër korçaret e talentuara të lojës, Tamara, Kalemi, Ismaili dhe Aliko, ishin dëshmi e gjallë e punës së bërë me ngarkesa të larta. Në Rumani, Tase, kulmore, refuzoi ndërrimin e propozuar nga trajneri i klubit të saj, në momentin që jugosllavet, ishin vënë poshtë, katër korçaret, e përmendura më lart, e zbërthyen bllokun e lartë me lojë të shpejtë. Shaka dhe Iftiu, në ndërrim, midis tyre i shërbyen fitores. Në Vlorë, “Skënderbeu”, fitoi, ndaj “Dinamos”, por përfaqësuesit e Ministrisë së Brendshme, thirrën, arbitrin, para setit të pestë, për t’i dhënë fitoren “Dinamos”. Ndeshja me polaket u fitua, Duni, Ismaili, Tasho, Mico, Burda, e Mati: Llogaritje matematikore e forcë në sulm, dhe mbrojtjen e dyanshme. Loja-Konfirmim, e përllogaritjeve, shkencore, të marrjes së Formës Sportive.

-Aktualisht ndodheni jashtë atdheut, në SHBA, A i ndiqni zhvillimet në sportin shqiptar, ç’mund të na thoni për volejbollin sot në Shqipëri?

Tregoj shumë interes për volejbollin, veçanërisht atë korçar. Më vjen keq që ende, është larg, asaj që duhet. Korça ka elemente, adapt femëror, Universitetin dhe para. Duhet kthyer së pari, dashuria për Korçën. Për këtë është e pamjaftueshme të qenit korçar, fizikisht. për të qenë i tillë duhet të ekzistojnë brenda vetes, virtyte morale madhore.

-Ka rastisur që të kanë kritikuar?

Në sport ka shumë të tilla. Unë i ndaja kritikat. Respektoja ato që dilnin nga thelbi i zemrës, të shikuesve, të shumtë, të cilët, mbushnin këndin sportiv apo Pallatin e sportit. Te tjerat të cilat dilnin nga mediokriteti profesional, bëja sikur nuk i dëgjoja. Ndërsa ato që mbanin erë përfitimi profesional, aq me keq antikorçarizëm, ju qëndroja përballë me aftësi logjike e kurajo qytetare.

-Një fenomen i shëmtuar sot në sportin shqiptar është shitja e ndeshjeve. A ndodhte kjo në atë kohë?

Po ndodhte. Disa persona e përdornin si kumar. Ndonjë sportist e përdorte për interesa personale. Kishte kohë që një volejbollistja ime vepronte në këtë mënyrë. Oreksi i madh e bëri të bjerë viktimë e atyre që deshën të përfitonin. U gabua duke më akuzuar se unë e akuzova pa arsye. Por ndodhja para titullarit të rrethit rrëzoi “të keqen”. Frymëzuesit mezi morën frymë kur unë u shpjegova me fakte qëndrimin e saj.

-A është i kënaqur profesori me atë ç’ka ka arritur në atë kohë?

Jam shumë i kënaqur. Studiova shkencë, punova për të krijuar shkencë në bukuri, luajta me model shkencor që i takon shekullit të 21. Aktivizimi si trajner në Greqi, Kroaci, dhe USA. me cilësi stërvitore rezultative ma jep këtë të drejtë.

-Si ndjeheni kur lexoni dhe dëgjoni se ka korrupsion në sportin shqiptar? Dhe nuk ka më volejboll spektakolar si dikur? Si mund të ndihmojë shoqëria shqiptare për reduktimin e këtij fenomeni të shëmtuar?

Është një problem me të cilin nuk mund të pajtohet karakteri im. Është korrupsioni që u bë shkaktar, për largimin tim, nga Ekipi “Skënderbeu”, në vitin 2002. Në rast se do të vazhdojë ta drejtojë sportin korrupsioni, volejbolli shqiptar do të mbetet, mbrapa. Le të mos fryhet dikush se mund të fitojë me Qipron, apo Gjibraltarin. Volejbolli shqiptar ka fituar ndaj “shkollave më të përparuara në botë”, si me Italinë, Rumaninë, Poloninë, Kinën, etj, Por në ç’gjendje është sot krahasuar me to: A e mposhtim sot volejbollin e klubeve greke e turke? Më vjen keq ta them, por volejbolli është pjesë e jetës së përgjithshme se ajo është mbërthyer keq. Unë mendoj se duhet të fillojë edukimin e vetvetes në dy drejtime: Duke vendosur trajnerë dhe drejtues të verifikuar për figura të pastra. Të zbulohet e dënohet çdo rast shkeljeje. Në SHBA, kohët e fundit u konstatua se një fituese olimpike përdorte drogë. U dënua nga gjykata dhe u detyrua të kërkojë falje publike. Ju hoq medalja.

-A ka ndonjë gjë në jetën tuaj që ja sheh gjurmët edhe sot?

VOLEJBOLLI!-Ai është profesioni e jeta ime. Nëpërmjet tij provova kënaqësinë e punës shkencore, të shprehur në art. Volejbolli kërkoi nga unë aftësimin e vazhdueshëm pedagogjik, psikologjik, njohjen adaptimin dhe vendndodhjen e gatishmërisë fizike, të lidhur me shkathtësinë (ajrore e tokësore), krijimin e shprehjes origjinale zhvendosjeje në fushë, të kërcimit. Ai më bëri pronar të teknikës, duke përshtatur shpejtësinë e lëvizjes së topit me aftësitë bashkëkohore për të dalë në ekzekutimin taktik, elegant, e spektakolar. Volejbollit i atribuoj, njohjen fiziologjike të njeriut, për të vjelë aftësitë maksimale të tij, në moshë e aftësi të caktuara. për këto arsye e ndjej veten kompetent, të pavarur e të paplakur edhe këtu në SHBA, ku jetoj. Aktivizimi im në UMASS, dhe një marrëveshje e pritshme janë diplomë e kohës. Kështu e kam parë dhe e shoh të qrnët trajner.

-Çasti më i vështirë për profesorin…?

Prill- Maj 1976. Sekretari i Federatës së lojërave me dorë deklaroi në një mbledhje speciale, se “Dinamo”, nuk dëshironte të dërgonte lojtaret e veta në Ekipin kombëtar, të Th. Kukes. Kuptohet pse. Ju dërgua një letër një titullari të lartë qeveritar për këtë. Kërkohej edhe mendimi im, diskutimi im që u parapri nga fjalët “Ky është qëndrim reaksionar”. Sugjerova fillimin e stërvitjes, diskutohej qëndrimi i im dhe i TH.Kukes të mos ndërpritej. O Zot i madh! Çfarë intrigash, prapaskena deri në “terrorizëm të hapur shtetëror”. Duke i drejtuar letër ministrit të Arsimit të kohës, për të nderuarin Thoma Kuke e qëndrimin një farë Pandi Gëllci. Falsifiteti i këtij veprimi jo vetëm u diskreditua me humbjen e ekipit, por edhe me rithirrjen time si trajner i parë.

-Jetoni në Quincy, Massachuset, SHBA, a e ndiqni volejbollin amerikan dhe çfarë do të dëshironit të kishte volejbolli shqiptar nga ai amerikan?

I njoh të gjitha e i ndjek të gjitha nivelet e volejbollit amerikan. ai plotëson të gjitha kërkesat e të interesuarve, në shkolla e jashtë saj. Niveli më i mirë është ai kombëtar. Ai është konkurrues për top- rezultat Pas këtij janë kolegët dhe Universitetet, që kanë nivel shumë të mirë. Divizioni i parë -quhet. Koncepti për stërvitjen ndryshon nga ai shqiptar. As trajneri dhe as lojtari nuk diskuton se sa orë stërvitje do të kryejë 3-6-apo 8 orë.

-Cilën ëndërr, nuk keni realizuar?

Kam dëshirë të punoj me një ekip të Divizionit të parë, Do të vija në provë veten dhe dy tregues themelorë, që më kanë munguar: Gjatësia e lojtareve dhe në të njëjtën kohë mundësia e të qenit të tyre lojtare të përgatitura për disa vjet. ëndërroj të ballafaqohem.

-Diçka që doni të shtoni për veprimtarinë tuaj?

I kam borxh atij kolektivi vajzash, i cili në shtrirje kohore është i madh dhe i ndryshëm, i paharruar. Puna, lodhja, sakrificat, kontributi, gëzimi i fitores, pjekuria si e prisnin humbjen, dhe eleganca e lojës, janë të paharrueshme. Ndjej përgjegjësi moralë ndaj volejbollit korçar e kombëtar, që eksperienca dhe historia, e cila u krijua me modele të avancuara të kohës, të vlerësohet dhe eksperimentohet, të mos neglizhohet për interesa përfitimi, si kanë bërë deri më sot.

-Mesazhi që doni t’i përcillni brezave të ardhshëm të sportit shqiptar, në veçanti atij korçar?

Mesazhi im është ky: Shqipëria dhe Korça, si në volejboll edhe në degë të tjera të sportit i ka potencialet, talentet, burimet energjike, intelektuale, fizike e mendore, për aftësi konkurruese, në Evropë e botë. Trajnerë të mirë e të afirmuar, vendi ynë ka plot. Të jetosh e të bësh sport volejboll, përballë krijuesit e metodistit V. Koja, teoricienit të talentuar A. Kona, trajnerëve K. Tartari, Çifti Lala, LL. Llupo, I Cironaku, F. Sharofi, L. Tase, Gorenxa dhe femrave M. Hoxhalli dhe A. Demiri, ta kesh nder, meritë dhe fat. Duhet hequr dorë nga metodat burokratike për të vendosur specialistin sipas konsideratave politike e personale. Specialisti është produkt i trurit të aftë dhe investimit të madh. Duke mësuar me punën e fortë dhe të madhe, nuk ka rezultat pa punë, , nuk ka garë pa ndeshje pa riaftësim, të organizimit. Vonesa ka pasoja për cilësinë. Shpresoj që volejbollin e Korçës ta shoh me cilësi udhërrëfyese, atë shqiptar mbi nivelin europian

Intervistoi: Raimonda MOISIU

Filed Under: Interviste Tagged With: Interviste, Pandeli Gellci, Raimonda Moisiu

Flet balerina dhe koreografja Adela Muçollari: Të jesh një balerinë është një magji

January 15, 2015 by dgreca

-Unë jam një artiste profesioniste dhe kërcej në një tempull të shenjtë/
-Princi im do jetë ai që do më bëjë mua të ndihem princeshë në krahët e tij/
-Dashuria për mua është diçka qe kur ti zgjohesh je e lumtur/
-Karakteri dhe dinjiteti janë dy gjëra që duhet të ketë çdo femër/
Intervistoi:Albert Z. ZHOLI/
Një balerinë dhe një koreografe që po paraqitet me dinjitet në të gjitha kompeticionet. Sipas saj “Të jesh një balerinë është një magji, një profesion që të jep një sodisfaksion të jashtëzakonshëm”.Aktivitetet e saj janë të shumta pasi ka një kalendar të ngjeshur në TKOB. Mund të përmendim së fundi baletet si “Inpackt & Table” “Coppelia” dhe premiera e fundit “Risvegiol Dell Umanita”….etj.
-Si lindi dëshira për të konkurruar si balerinë?
Në fakt ka qenë një ëndërr e nënës, pasi unë kam qenë 3 vjeç e gjysmë kur e kam nisur ketë rrugë. Ajo kuptoi talentin tim dhe dëshirën për të kërcyer.
A nuk je paragjykuar në këtë profesion?
Jo absolutisht që jo. Unë jam një artiste profesioniste dhe kërcej në një tempull të shenjtë si është Teatri Operës e Baletit. Të jesh një balerinë është një magji, një profesion që të jep një sodisfaksion të jashtëzakonshëm.
-Kush ju mbështeti më shumë nëna apo babai?
Nëna ime është gjithçka në jetën time. Ajo është krenaria ime, ajo më ka qëndruar çdo ditë të jetës sime pranë dhe më ka mbështetur çdo moment të jetës sime. Ajo është mbretëresha jetës sime.
-Cila ishte shfaqja e parë dhe ku?
Shfaqja e pare ka qenë në moshën 5-vjeçare kur unë kam kërcyer “Vdekjen e “Mjellmës” në spektaklin “Talentet e Reja”
Si u ndjetë kur mbaruat shfaqjen e parë?
Mbaj mend që zemra më rrihte fort. Kisha shumë emocione dhe isha sikur po fluturoja duke kërcyer në atë skenë.
Cilat janë aktivitetet tuaja të fundit dhe çmimet?
Aktivitet janë të shumta pasi unë kam një kalendar të ngjeshur në TKOB. Mund të përmend së fundi baletet si “Inpackt & Table” “Coppelia” dhe premiera e fundit “Risvegiol Dell Umanita”….etj
– Sa role keni realizuar?
Kam 6 -vite që jam pjesë e Teatrit të Operës e Baletit. Kam pasur shume role solistike në skenë si brenda dhe jashtë vendit..
-Cili është baleti më i mirë që keni realizuar?
Baleti më i mirë për momentin mendoj qe ka qenë baleti “Coppelia”. Pasi në atë balet kam marrë vlerësime maksimale nga shume profesionistë dhe kritikë arti.
-Ku është vështirësia e të qenit balerinë?
Te jesh balerinë është shumë e vështirë. Duhet ti kushtosh shumë kohë këtij profesioni. Ka orë të tëra të mbushura me punë në sallën e baletit. Duhet të arrish perfeksionin dhe kjo gjë kërkon shumë përkushtim që të jesh në majë.
-Ky është një profesion me kufizim moshe, si e keni menduar të ardhmen?
Po, është e vërtetë që baleti ka kufizim moshe, pasi të kem mbaruar karrierën time si prima balerin do jem një pedagoge shumë e përkushtuar për një faze të dytë të karrierës sime.
-Jeni supersticioze dhe tek cilat numra, sende apo fenomene besoni?
Jo nuk jam fare supersticioze. Besoj shumë në veten time dhe mbështetem te puna ime. Ajo nuk me ka zhgënjyer asnjëherë deri tani.
-Njeriu ka dhe s’ka idhuj në jetë, ose më mirë të themi ka dhe udhërrëfyes të së mirës, ju keni të tillë. Apo cilat modele keni për zemër?
Kam punuar me shumë maestro të baletit. Nga secili nga ata kam marre vlerat më të mira të profesionit. Gjëra të cilat më udhëheqin edhe sot në jetën time artistike dhe sot punoj me maestron Ilir Kerni. Ndërsa për sa i përket modelit si balerinë është Luccia Lacarra
-Çfarë është më e shtrenjtë sot për një femër të emancipuar?
Për mua gjëja më e shtrenjtë është familja ime dhe karriera ime.
-Përveç baletit, keni ndonjë profesion apo hobi që ngjitet në nivelet e një talenti të dytë?
Profesioni ime përveç baletit është dhe koreografia pasi unë kam studiuar për të qenë një profesion pak më vonë në jetën time
– Jeni e dashuruar dhe ç’ është dashuria për ju?
Po jam e dashuruar. Dashuria për mua është diçka qe kur ti zgjohesh je e lumtur..
– Cilat janë lidhjet me muzikën dhe librin?
Kam një lidhje shumë të ngushtë me muzikën. Më pëlqen ta dëgjoj në çdo moment.
Librat zakonisht i lexoj në mbrëmje një moment për tu relaksuar. Libri që po lexoj është “Ana Karenina” Tolstoj (vëllimi 2)
– Si e ideoni princin e kaltër?
Princi i kaltër ekziston vetëm në përralla..haha. Princi im do jetë ai që do më bëjë mua të ndihem princeshë në krahët e tij
– Kur çoheni në mëngjes në dimër?
Mëngjeset e mija janë të njëjta, ora 7:20, pasi unë jam në punë çdo ditë e bëhem gati.
-Mendimi juaj për operacionet plastike?
Nuk është se jam kundra në momentet që njerëzit kanë nevojë për to pse jo mund ti bëjnë. Kështu do ndihen më të bukur ..hahaha
– Më shumë ju pëlqen shoqëria me femra apo me meshkuj?
Shoqërohem nga të dyja gjinitë dhe kam miq të mirë.
-Ku i kaluat festat e fundvitit?
Pranë familjes. Preferoj qe festat t’ia kushtoj familjes sime
– Cila është gardëroba juaj?
Ne gardërobën time gjen çdo gjë. Për çdo vend unë kam veshjen e duhur
– Çfarë pëlqen më shumë tek një mashkull?
Më pëlqen sinqeriteti dhe qëllimi për të qenë dikush për jetën e tij
-Cila është arma më e fortë e femrës në jetë?
Karakteri dhe dinjiteti janë dy gjëra që çdo femër duhet të ketë.
-Cilat janë problemet e femrës shqiptare sot?
Nuk mendoj qe femrat shqiptare kane probleme, thjesht mendoj që duhet të vlerësojnë veten dhe mos të jenë të varura në jetë.
– A ndiheni e vlerësuar?
Ndihem një femër shumë e vlerësuar dhe e kënaqur për jetën time deri më sot.

Filed Under: Interviste Tagged With: Adela Muçollari:, Albert Zholi, është një magji, Flet balerina dhe koreografja, Të jesh një balerinë

NË KAMPIN E TEPELENËS, KOMUNISTËT LANË TË VDISNIN NGA URIA MË SHUMË 300 FËMIJË

January 14, 2015 by dgreca

Bisedoi : Nebil CIKA/MINERVA/
Agim Musta rrëfen për shfarosjet në kampet e internimit në diktaturën komuniste
Në emisionin “Rrno për me tregue” këtë javë ka qenë i ftuar studiuesi dhe ish-i përndjekuri i regjimit komunist Agim Musta. “Ngjarja që do të trajtojmë është shumë e dhimbshme për historinë e vendit. Bëhet fjalë për një nga krimet më të rënda që ka kryer diktatura komuniste në Shqipëri, madje mund të jetë e vetmja diktaturë komuniste në Europën Lindore që ka kryer të tilla krime: internimi, vrasja e fëmijëve dhe moshave të vjetra. Unë do ta përkufizoja si “holokausti shqiptar”. Krimet që ka kryer diktatura komuniste në Shqipëri mund të quhen të barasvlershme me krimet që ka kryer nazizmi në Gjermani. Në kampet e internimit si ai i Tepelenës dhe i Porto-Palermos kanë ndodhur vrasje makabre. Treqind fëmijë të vrarë, shumë djem të moshës së re të verbuar dhe varrosje e kufomave të të dënuarve politikë. Për të trajtuar këtë ngjarje tragjike që i ka ndodhur kombit, kam të ftuar zotin Agim Musta, një studiues i krimeve të komunizmit dhe një ish-i burgosur politik”, – tha në hyrjen e emisionit gazetari Çika.
– Zoti Musta, ç’mund të na thoni për këtë ngjarje të rëndë që i ka ndodhur vendit?
– Internimet e diktaturës në Shqipëri filluan në 22 dhjetorin e vitit 1944, sidomos në pjesën veriore të Shqipërisë. Me qindra familje nga Veriu i vendit u dhunuan dhe u plaçkitën. Komunistët u vodhën atyre çdo gjë, deri te pulat që kishin në kotec. Mundën të shpëtonin vetëm disa para që kishin fshehur në pjesët intime të trupit. Këtë gjë e pohon edhe ish-oficeri i Sigurimit Lekë Mëlyshi, vëllai i Pal Mëlyshit, Heroi i Popullit në diktaturën komuniste. Familja e Abaz Kupit ka bërë 51 vjet internim. Këto familje meritojnë të futen në librin “Gines”. Vajza e tij, Lirie Kupi, ka vuajtur 51 vjet internim: 4 vjet gjatë kohës së pushtimi fashist dhe 47 vjet gjatë kohës së diktaturës komuniste në Porto-Palermo.
– Nuk është vetëm familja Kupi, ka edhe shumë familje të tjera që janë internuar në këto kampe përqendrimi, të cilat i kanë përjetuar të dyja llojet e internimit: ato të fashizmit dhe të komunizmit. Në librin tuaj ju keni trajtuar disa lloje internimesh që janë bërë në Shqipëri. Flisni për Perandorinë Otomane, kohën e Zogut, pushtimin e Italisë dhe komunizmin. Cili është ndryshimi ndërmjet këtyre?
– Kampet italiane dhe komuniste ndryshojnë si nata me ditën. Ali Kelmendi, ish-kapter, agjent i KOMINTERN-it, që nisej me shërbim. Ai kishte ardhur në Shqipëri për misionet e tij dhe u diktua nga forcat e Sigurimit. Atë e çuan në internim në Gjirokastër. Po çfarë internimi ishte ai i Ali Kelmendit? Atë e caktuan nga prefektura e Gjirokastrës që të ushqehej në një restorant të klasit të mirë dhe të rrinte në një dhomë komode, të flinte aty. I vetmi kusht që i vunë ishte të paraqitej një herë në dit në komandën ushtarake të Gjirokastrës. Kjo gjë i bën shumë historianë dhe studiues të çuditen nga toleranca që kishte regjimi i Zogut. Në kohën e Zogut ishte me rregull që personat internoheshin vetëm me vendim të Këshillit të Ministrave, duke bërë një analizë shumë të thellë. Dhe jo si në kohën e diktaturës, që edhe një kapter i thjesht i policisë kishte të drejtë të internonte njerëz. I tillë ka qenë përfaqësuesi i minoritetit grek Vasil Shahini, që e vranë komunistët në Gjirokastër më 1943. As në sasi nuk mund të krahasohet periudha e Zogut me atë komuniste. Në kohë e mbretërisë të internuarit numëroheshin më gishta, ndërsa në periudhën komuniste ishin me shumicë njerëzit e internuar. Gjithashtu kishte ndryshim rrënjësor edhe në trajtimin që u bëhej të internuarve. Trajtimi komunist ishte për shfarosje, gjë që e pohon Kadri Hazbiu në gjyqin që iu bë më 1983-shin. “Në mënyrë të paligjshme ne sekuestruam dhe përvetësuam së bashku me pushtetin lokal pasurinë e personave”, -thotë ai
– Zoti Agim, të qëndrojmë në kampet e përqendrimit. Sipas librit tuaj, por dhe sipas dokumenteve të arkivave të komunizmit, në shumë fshatra të thella të Shqipërisë kishte njerëz të internuar, por ju keni veçuar disa kampe, që mund të quhen “kampe të shfarosjes”. Bëhet fjalë për kampin e Tepelenës dhe kampin e Porto-Palermos. Më kanë bërë përshtypje një shifër që ju keni publikuar: 400 persona të vdekur, 300 prej tyre ishin fëmijë. Cilat ishin arsyet që kanë ndodhur këto vdekje? Cilat ishin shkaqet?
– Unë do t’ju tregoj një fakt, të cilin ma kanë thënë në burg. Vetë djali i Qazim Mulletit, të cilit i bëhej parodi, më ka thënë se brenda një periudhe 6-mujore ka varrosur dhe shfarosur rreth 350 fëmijë. Shumica e fëmijëve kanë vdekur nga uria. Gratë që ishin të internuara i çonin në malin e Luzatit për të prerë dru ose për të mbledhur gurë dhe i linin fëmijët pa ngrënë. Edhe ndërkombëtarët habiten tej mase kur dëgjojnë këto gjëra. As në Rusinë staliniste, që është pjella e komunizmit botëror, nuk kanë ndodhur të tilla krime makabre.
– Në libër thuhet se kampi ishte i ndërtuar në një fushë të minuar he shumë fëmijë kanë vdekur duke luajtur në fushat e minuara. Ishte e qëllimshme ngritja kampit në këtë fushë të minuar?
– Gjatë luftës italo-greke, që filloi në tetor të vitit 1940 dhe përfundoi në maj të vitit 1941, këto fusha u minuan ngaqë aty ishte një repart i madh ushtarak. Kazermat e repartit u përdorën për internimin e njerëzve nga komunistët. Pikërisht me tërheqjen italiane kishin mbetur shumë municione ushtarake të paplasura.
– Një nga detajet për kampin e Tepelenës ishte dhe zhvarrosja e kufomave të fëmijëve, të cilët i varrosën në breg të lumit. A gjenden sot gjurmë të këtyre krimeve?
– Kjo ishte metodë e komunistëve. Këtë në burg ma ka thënë vetë gjenerali i sigurimit. Në fillim kufomat i varrosnim me gëlqere të pashuar, më pas i varrosnin buzë lumenjve dhe përrenjve, me qëllim që, kur ata të vërshonin, t’i merrnin kufomat dhe t’i çonin në det. Nga këto metoda nuk janë gjetur as 20% e kufomave, pasi pjesa tjetër ka përfunduar në det.

Filed Under: Interviste Tagged With: 300 FËMIJË, komunistet, LANË TË VDISNIN NGA URIA MË SHUMË, NË KAMPIN E TEPELENËS, Nebil Cika

PËR KRIJUESIN, A KA MOSHË PENSIONI?

January 13, 2015 by dgreca

Bisedë me Z. Halim Maloku, studiues dhe botues/
Prej kohësh kam menduar të zhvilloj një bisedë me z. Halim Maloku, qoftë si koleg, mësues dhe drejtue shkolle, e më tej studiues, hartues dhe botues librash me vlerë për historinë dhe kulturën tonë kombëtare. Natyrisht në kësi rastesh, pyetjet janë të shumta, por unë përzgjodha disa, që së bashku me përgjigjet m`u dukën interesante në përmbushjen e jetës së një intelektuali idealist.
Pyetje: Ju keni lindur në Prizren, qytet shqiptar në Kosovë, shumë i njohur për historinë e tij në rrjedhën e fateve të kombit dhe shtetit shqiptar, dhe tani jetoni në Shqipëri që prej vitit 1948. Pyetja është: Kur kini shkuar për herë të parë në vendlindje? Cilat kanë qënë mbresat.Ju merr malli?
Përgjigje: Kam lindur në Has të Prizrenit dhe në vitin 1948, vendosem në Shqipëri. Vetëm me mbarimin e luftës që çliroi Kosovën, në qershor 1999, munda të rikthehem në vendlindje, për të plotësuar kërkesën e kahershme: gjithë mall dhe dëshirën për të parë çdo gjë. Në vendin ku kisha banuar s`kishte jetuar më njeri dhe nuk kishte mbetur asgjë. Jam kënaqur vetëm me kujtimet e fëmijërisë dhe me natyrën.
Pyetje: Keni mall për mësuesinë, për nxënësit dhe shkollën, pasi për shumë vite, shërbyet drejtor nëpër disa shkolla të rrethit të Durrësit.
Përgjigje: Mësuesia më ka tërhequr shumë, sepse më ka marrë një pjesë të madhe të jetës dhe gjithë energjitë e asaj periudhe. I kam dhënë me shumë dëshirë, nga të cilat 25 vjet si drejtor shkolle, por me vetëshkëputjen nga arsimi në fund të vitit 1990, e kisha bindur veten që, unë nuk duhej të isha më në arsim. Ishte hapur mundësia për veprimtari të tjera të dobishme.
Pyeteje: Kini punuar disa vjet si studiues në Arkivin Qendror të Shtetit, për të grumbulluar material për arsimin në rrethin e Durrësit. Çfarë arritët dhe sa ju ka ndihmuar për botime shkencore historike?
Përgjigje: Vajtja për disa vite si studiues e kërkues në Arkivin Qëndror të Shtetit, në Tiranë, ishte një nga përvojat e mia të reja. Për mua kjo periudhë qe një shkollë e dytë, që lidhej me studimin dhe historinë. Hapësira për t`u ballafaquar me dokumente historike, të hap një rrugë të re, që mund ta ndjekësh. Kjo përvojë më ka nxitur drejt grumbullimit dhe studimit të materialeve të shumta dokumentare, që shërbyen si bazë për hartimin dhe botimin e disa numrave të revistës historike-kulturore “Dyrrah”, përgatitjen e së cilës e kam kryer që nga viti 1998.
Pyetje: Kini botuar disa libra me karakter letrar dhe studimor-shkencor, cilat janë dhe ç’hapsirë zenë në veprimtarinë tuaj?
Përgjigje: Për botimet e mia letrare nuk mund të flas, ato janë në prozë, në disa vëllime. Ato që më kanë ngacmuar më shumë janë botimet shkencore e kulturore. Nga këto përmenda revistën “Dyrrah”, si përgatitës dhe redaktor i saj. Ka tepër rëndësi puna redaktoriale dhe botimi i revistës për të rinj “Delfin D”, por dhe një varg i madh marrjesh përsipër të redaktimeve, përgatitjes dhe botimit të disa veprave, sidomos përgatitja e revistës “Albania” të Faik Konicës në Belgjikë dhe Londër, me gjithsej 10 vëllime. Kohët e fundit është vepra voluminoze “Enciklopedia – etnokulturore” e Nexhat Çoçajt nga Prizreni, për zonën etnografike të Hasit, si një pjesë e jetës sime.
Pyetje: E përmendët pak më parë, se për disa vjet kini botuar revistën “Delfini. D”, mjaft e përshtatshme për të rinjtë e shkollave të mesme. Pse nuk vazhdoi, ose më mirë: cili ishte fati i saj, pasi aty kishte mjaft pena të rinjsh të talentuar?
Përgjigje: Në fushën e arsimit, revista “Delfin D” ka qenë për mua një iniciativë mjaft e bukur dhe me interes. Ajo u botua për 3 vjet me 24 numra dhe reshti, për faktin se natyra e revistës ishte krejt ndryshe nga ajo që më së shumti kërkohet. Mbështetja ka qenë shumë e pakët në rrethin e Durrësit. Po të kisha mundësi botimi, nuk do ta lija kështu në harresë, por praktikisht nuk po gjinden këto mundësi.
Pyetje: Cilën nga punimet tuaja e vlerësoni më shumë, apo e keni më përzemër? Është një pyetje rutinë që u bëhet të gjithë krijuesve, natyrisht jo për t’i bërë reklamë librave.
Përgjigje: Punimet e mia i ka vlerësuar një rreth i ngushtë letrarësh e studjuesish. Ka munguar reklami i formës që aplikohet në Shqipëri dhe unë nuk kam patur as dëshirën të futem në këtë rrjet reklami. Kjo është një pjesë që u takon lexuesve. Dhe unë e di që lëxues të tillë që të vlerësojnë diçka nga shkrimet e mia ka pak, sepse pakkush e ndjen me shpirt nevojën për idealizëm.
Pyeteje: Të gjithë ankohen për vështirësitë e botimit të librave, sidomos kur janë voluminoz e me karakter shkencor, ju si e ndjeni veten, a ju është dhënë mundësia?
Përgjigje: Vështirësitë e botimeve kanë qenë tepër të mëdha, sidomos të botimeve voluminoze, kur është kërkuar dhe një realizim cilësor. Duhet durim. Vetëm kështu mund të rezistojë akoma diçka nga ajo që mbahet për më idealja. Kam sakrifikuar shumë kohë dhe mundësi financiare. Për fat, kam qenë në rregull nga mendtë, sepse në kushte të tilla te njeriu ndodhin fenomene të pakëndshme. Dhe pjesërisht ia kam arritur. Shteti dhe kushdo tjetër ka qenë pothuajse i vetpërjashtuar. Por kam patur pak, shumë pak shokë që më kanë përkrahur. Kam dashur të jem pjesë e veprimtarive kushtuar librit dhe kulturës, ndaj nuk i jam shmangur panaireve të librit, si në Tiranë ashtu edhe në Prishtinë.
Pyetje: Ç’plane kini për botimet e reja, pasi megjithëse kini vite në pension, nuk pushoni së punuari?
Përgjigje: Nuk mund të flas shumë për botime të reja me këtë moshë që kam, por nuk do t`i iki punës pa botuar një vëllim përfundimtar voluminoz të revistës “Dyrrah”, vëllimet e mbetura të revistës “Albania”, një studim për arsimin në rrethin e Durrësit dhe mbase edhe një varg tjetër veprash që janë në përpunim e sipër. Koha do të tregojë vetë. Them që, në dashtë Zoti të vazhdoj kështu edhe pak kohë, do të mbaroj edhe diçka.
Pyetje: Në fund kam një pytje njerzore e shoqërore bashkë: a ka moshë pensioni për mësuesin studjues, krijues e botues?
Përgjigje: Pensioni nuk llogaritet për interesant, por jep disa mundësi, sidomos kohë me bollëk. Mund të luash tërë ditën domino, të pish një varg kafesh, të marrësh pjesë në një grup që të duket si Parlamenti i dytë shqiptar, mund dhe të shëtitësh nëpër botë, natyrisht po pate para. Unë për vete e kam zgjidhur pak ndryshe: para kompjuterit, me librat, me bibliotekat e arkivat dhe shoh që mund të jap diçka në kulturën tonë. Dikujt kjo i pëlqen e dikujt tjetër as që i bie në sy. Është punë e tyre. Mua më pëlqen për faktin e thjeshtë, se lë diçka në kulturën shqiptare, si studiues e botues, e më tej, si idealist i pandreqshëm.
Biseda me Halimin, s`ka të sosur për net të tëra dimri, ndaj e ndërpres duke i uruar: “Jetë të gjatë e shëndet, sepse punët që ke nisur, s`duhen lënë në mes, duhen bitisur”!
Miqësisht, faleminderit!
Përgatiti
Kadri Tarelli
Durrës

Filed Under: Interviste Tagged With: A, Halim Maloku, KA MOSHË, Kadri Tarelli, PENSIONI?, PËR KRIJUESIN

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 153
  • 154
  • 155
  • 156
  • 157
  • …
  • 210
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • DIAMANT HYSENAJ HAP FUSHATËN PËR KONGRESIN AMERIKAN – FJALA E MBAJTUR PARA KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN
  • Nga Besa në New York: Shoqata Besi organizoi një mbrëmje të veçantë për Festën e Flamurit
  • Në 90 vjetorin e lindjes së poetit Faslli Haliti
  • Dilemat e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë
  • Nga Shkodra në Bejrut…
  • Faik Konica, fryma e pavdekshme e një atdhetari dhe dijetari shqiptar
  • Abetaret e para të shkrimit të shqipes, fillesa të letërsisë shqipe për fëmijë
  • Valon Nikçi, një shqiptar pjesë e ekipit të Kongresistit George Latimer në sektorin e Task-Forcës për Punësimin dhe Ekonominë
  • Dega e Vatrës në Boston shpalli kryesinë
  • VATRA NDEROI KRYETARIN E KOMUNËS SË PRISHTINËS Z. PËRPARIM RAMA
  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT