Interviste – Page 161 – Dielli

KADARE: NUK PERJASHTOHET BASHKIMI I KOSOVES ME SHQIPERINE, POR HYRJA E BALLKANIT NE EUROPE ESHTE ME E RENDESISHME

November 20, 2014 by dgreca

Kadare: Pse nuk kam pranuar asnjëherë të jem President

Në një intervistë për “La Repubblica”, Ismail Kadare rrëfen Shqipërinë mes së kaluarës dhe së ardhmes. Shkrimtari, i ndodhur në Tiranë për të prezantuar librin e tij të fundit “Mëngjeset në Kafe Rostand”, flet edhe për marrëdhënien me diktatorin shqiptar Enver Hoxha, patriotin e tij. Në qendër të mendimeve, e ardhmja europiane e Shqipërisë. “Për ne, të hyjmë në Europë është çështje jetë a vdekje”
NGA Giovanni Cedrone, Liljana Maksuti/
Sprova e tij e fundit letrare “Mëngjeset në Kafe Rostand- motive nga Parisi” lajmërohet si suksesi i radhës i një autori që mund të mburret me miliona kopje të shitura në çdo cep të globit.
Ismail Kadare, i ulur në restorant “Juvenilia”, një lokal elegant në zemër të parkut me të njëjtin emër të Tiranës, një vend veçanërisht i dashur nga shkrimtari shqiptar.
Një vend i dashur nga Kadare njësoj si ‘Kafe Rostand’ e Parisit, qytet që e ka pritur me të gjitha nderet kur kërkoi azil politik për të protestuar kundër elitës komuniste shqiptare, e cila po rrënohej në të largëtin vit 1990.
Në librin e fundit, gati një autobiografi, rrëfen episodet më domethënëse të jetës së tij: një portret prekës i së ëmës, refleksione intime mbi disa miq poetë e shkrimtarë si Frederik Rreshpja (poet, që në gjykimin e tij, është autor i “shumë vargjeve brilante dhe befasues”- por i pazoti për të gjetur kohën e tij në kohën e madhe të botës”), miqësia me baronin Pierre–Bordeaux Groult, burrë i kulturës dhe drejtor i përgjithshëm i gazetës, i bindur se populli shqiptar është “më europiani nga popujt ballkanikë” dhe mbi nevojën e Europës për të mbështetur këtë komb “për të mundësuar emancipimin e gadishullit ballkanik”.
Dhe disa faqe të tjera të kushtuara “zonjushave të vogla të letërsisë shqiptare”, shkrimtare shqiptare me talent të madh që kërkojnë të ecin përpara mes mijëra vështirësish në botën e letërsisë botërore, të cilave Kadare u kushton vëmendje të madhe. Shumë histori të vogla që plotësojnë një enigmë të jetës së tij, gjithnjë të rrëfyera me stilin e tij të pangatërrueshëm.
Takimi, është rasti për të folur edhe për marrëdhëniet mes Italisë dhe Shqipërisë, një marrëdhënie “intime” që as pushtimi italian i vendit nuk arriti ta gërvishte.
Një afri kulturore që shpërfaqet edhe në interesin e madh për Dante Aligierin, “më i studiuari në Shqipëri dhe Francë” pavarësisht se diktatura komuniste druhej kur lexonte në Ferrin e tij gati një evokim të “gulagëve”.
Shkrimtari na pret në hapësirën e kafenesë së rezervuar për të.
Ndjesia është ajo e të hyrit në një vend të pakohë, gati sikur të ishte një nga ato kafenetë letrare të Parisit, ku pëlqenin të kalonin ditët e tyre personazhe si Ernest Hemingway, Pablo Picasso, Jean Paul Sartre apo Samuel Beckett. Janë vite që shkrimtari është mes të parapëlqyerve për “Nobelin” në Letërsi, por edhe këtë vit çmimi prestigjioz i iku nga duart.
Pak rëndësi ka për një autor që ka shkruar faqet më të bukura të letërsisë europiane dhe që me veprën e tij ka edukuar breza të tërë drejt mendimit të lirë.
Në qendër të mendimeve të tij është gjithmonë Shqipëria, e ardhmja e saj, shpresa që vendi të mund të hyjë sa më parë në Bashkimin Europian “ një çështje jetë a vdekje” sipas Kadaresë, një kalim deciziv për të lënë pas krahësh vitet e vështirë të diktuarës dhe ata po aq të vështirë të tranzicionit, me në sfond çështjen e Kosovës që ka shtrënguar marrëdhëniet me Serbinë, ai afrim që për tani është “e nevojshme të bashkëpunohet nëse Shqipëria do të hyjë në familjen e madhe të kombeve europiane” siç pëlqen të përsëritë.
Panairi i Librit në Tiranë ishte rasti për të prezantuar sprovën tuaj të fundit letrare, “Mëngjeset në Kafe Rostand”. Për çfarë bëhet fjalë?
Është një libër i shkruar me reflektimet e mia. Ka disa pjesë letrare të nxjerra nga shënimet e mia, nga përmbledhje, nga mendime, nga skica. Vepra që nuk kam mundur t’i shkruaj më parë dhe që nuk di nëse do kem kohë t’i shkruaj. Është e vështirë t’i japësh një përkufizim këtij libri.
Ju jeni i njohur në të gjithë botën për disa prej faqeve më të bukura të letërsisë botërore të ‘900-ës dhe të dhjetëvjeçarëve të fundit, nga “Gjenerali i Ushtrisë së vdekur” te “Kronikë në gurë” te “Piramidat dhe “ E bija e Agamemnonit”, vetëm për të cituar disa. Ku e gjeni frymëzimin për veprat tuaja?
Asnjë shkrimtar nuk do i përgjigjet kurrë kësaj pyetje me të vërtetën. Këto janë sekrete që i përkasin familjes së madhe të shkrimtarëve. Dijeni se kur një shkrimtar flet për këto gjëra nuk thotë kurrë të vërtetën, sepse, edhe po të dojë, nuk mund ta thotë.
Të pyesësh një shkrimtar se cilat nga veprat e tij preferon është pak si të pyesësh një prind se cili është fëmija i tij i parapëlqyer. Por, a ka një vepër me të cilën ndiheni më i lidhur?
Sinqerisht nuk e di. Ndonjëherë ndihem më pranë njërës, herë tjetër më pranë një tjetre. Për shkrimtarët ka vepra që kanë një sukses të jashtëzakonshëm dhe të tjera që kanë më pak fat. Në të vërtetë libri që më ka sjellë më shumë fat, një prej romaneve të mi të parë, është një libër që çmoj mesatarisht. Padyshim që i jam mirënjohës këtij libri, por nuk është ai më i miri që kam shkuar.
Historia dhe gjeografia kanë bërë që si Italia, ashtu edhe Shqipëria të vendosura në qendër të Mesdheut, kanë pasur gjithnjë marrëdhënie të ngushta. Po sot si perceptohet Italia dhe italianët në Shqipëri?
Mendim i shqiptarëve drejt Italisë është një mendim shumë intim. Italia është fqinji ynë, prej më shumë se mijëra vitesh është e lidhur me Shqipërinë. Unë prej kohësh kam shfaqur një lloj pakënaqësie për sjelljen e Italisë drejt Shqipërisë, dhe nuk ka pasur një përgjigje adekuate. Janë dy vende përballë njëri-tjetrit.
Kanë bashkëpunuar qindra herë, me parime dhe me ushtri. Në fund ndodhi që italianët zbarkuan në Shqipëri. Për italianët ishte një “bashkim” një pjesë e shqiptarëve konsideroi “pushtim”, edhe pse nuk mungonin shqiptarët që e mendonin si italianët.
Historia dihet. Me kalimin e kohës vizioni i kësaj afërsie ndryshoi dhe nga ana e Italisë neglizhimi kundrejt vendit fqinj.
Një vend që për katër vite ishte i bashkuar me Italinë: Viktor Emanueli III ishte “Mbret i Italisë dhe i Shqipërisë” dhe “Perandor i Etiopisë”.
Ku ndërlikim historik dot ë krijonte në mënyrë të paevitueshme , probleme. Mendoj se pala shqiptare ka qenë gjithnjë dashamirëse kundrejt palës italiane.
E theksoj këtë tezë. Populli shqiptar njeh shumë mirë kulturën italiane (pikturën, muzikën, letërsinë) dhe një ndërlikim politik ( pushtimi) nuk e ka modifikuar këtë gjë, domethënë interesin drejt Italisë.
Për shembull Italia dhe Shqipëria, të bashkuara kishin një Mbret dhe kështu një poet të madh zyrtar: ky ishte Dante Aligieri. Me diktaturën komuniste mund të pritje një ftohje ndaj vëmendjes për Danten.
Shqipëria është vendi ish komunist ku Dante Aligieri është më i studiuar. Madje, Aligieri është më i studiuar në Shqipëri sesa në Francë. Kjo dashuri që nuk ndryshon për politikën apo për një pushtim ,është diçka e madhe.
Vepra e plotë e Dante Aligierit është përkthyer tre herë gjatë komunizmit në Shqipëri. Dante është një shkrimtar që ka vënë në vështirësi komunizmin.
Ferri i Dantes paralelizohej me gulagët komunistë dhe gjë që i bënte pak të pëlqyeshëm për regjimin komunist, sepse thelbi i veprës së tij ishte ndëshkimi i krimit: kush kryen krim duhet të paguajë. Për këtë komunizmi nuk e donte.
Po pavarësisht kësaj, është përkthyer në Shqipëri. Unë mendoj se Italia duhet të ishte më e vëmendshme ndaj Shqipërisë. Duhet ta ndihmonte.
Siç ka bërë Franca me Algjerinë, gjithmonë shumë e ndjeshme kundrejt ish kolonisë së saj, pavarësisht se ishte larg, në një kontinent tjetër dhe me një fe myslimane. Ne kemi një komunitet të rëndësishëm shqiptar në Itali.
Shteti me ne është sjellë shumë mirë. Por gjatë komunizmit Italia e dinte se çfarë po ndodhte në Shqipëri, duhet të ishte interesuar më shumë. Italia interesohet për vende shumë më të largëta, si Madagaskari, Angola dhe të tjerë, por jo për Shqipërinë. Ndonjëherë shoh dokumentarë italianë mbi Luftën e Dytë Botërore dhe në disa i kushtohet jo më shumë se 30 sekonda pushtimit italian të Shqipërisë më 1939-n, nga Musolini.
Në Akademinë e Shkencave Morale dhe Politike të Francës ju keni zënë vendin e një prej eksponentëve më të lartë të mendimit liberal të ‘900, Karl Popper-it. Çfarë ndjesie ju ka lënë të zëvendësonte një personazh kaq të rëndësishëm? A ishte një përgjegjësi?
Së pari, dua të them që nuk e konsideroj një përgjegjësi. Së dyti, është se shkrimtarët kanë një karakteristikë: nuk zgjidhen nga populli si politikanët.
Nga ky këndvështrim shkrimtarët përfaqësojnë vetveten dhe nuk kanë asnjë përgjegjësi, mund të thuhet se një shkrimtar është i “papërgjegjshëm”. Natyrisht po bëj shaka. Sigurisht që për mua ishte një nder i madh që u zgjodha në vend të tij.
Karl Popper përveçse është një filozof i madh ishte një person simpatik, që kam pasur fatin ta njoh personalisht. Ishte një rastësi që unë u zgjodha në vend të tij. Dua të sqaroj: vendet e Institutit francez janë të kufizuara dhe ishte një nder i madh që Shqipëria përmes meje, pati një vend në këtë seli. Gjithsej anëtarët e huaj janë 12: ishte rastësi që më qëlloi mua.
Nuk mund të thuhet se ju mungon modestia…
Nuk është modesti. Përse ta quajmë kështu? Nuk e pranoj konceptin e modestisë kur i referohet shkrimtarëve. Në Shqipëri gjatë komunizmit përdorej shumë shpesh fjala “modesti” që i referohej letrarëve. Shteti i donte shkrimtarët të nënshtruar “kokulur” dhe përsëriste vazhdimisht “duhet të jeni modestë!”. Ajo e modestisë ishte një nga direktivave kryesore të dhëna nga Lenini.
Peter Morgan në librin e tij “ Ismail Kadarè, The writer and the dictatorship 1957-1990” krahason marrëdhënien tuaj me diktatorin shqiptar Enver Hoxha, me atë mes dy mjeshtërve të shahut, të angazhuar në një ndeshje të vështirë. E gjeni veten në këtë krahasim?
Nuk më duket krahasim i saktë. Jo vetëm në rastin tim, por në përgjithësi mes një shkrimtari dhe një diktatori nuk mund të ketë asnjë lloj lidhjeje. E vetmja lidhje mes tyre është fakti që janë të dy “tiranë”, por një i vërtetë dhe një i rremë. Në të vërtetë për një shkrimtar, diktatori është një tiran i rremë. E them në përgjithësi: ndërgjegjja e një shkrimtari nuk mund ta pranojë.
Ju rrëfej dy anekdota për marrëdhënien time me hoxhën: jemi të dy nga i njëjti qytet ( Gjirokastra), nga e njëjta lagje dhe madje nga e njëjta rrugicë që ka një emër vërtet të çuditshëm “ sokaku i të marrëve”.
Ky është një fakt, ju mund ta verifikoni nëse doni. Gjatë regjimit një gazetar suedez, duke bërë shaka, shkroi: dy shqiptarët më të famshëm të botës vijnë nga e njëjta rrugë e quajtur “Sokaku i të marrëve”.
Një batutë e rrezikshme për kohën. Por që shpjegon shumë. Ndërsa episodi tjetër ka ndodhur me time bijë: ajo, gjenetiste, ka marrë pjesë vite më parë në një kongres mjekësor ndërkombëtar i përmbyllur me një ballo siç e do zakoni.
Vallëzoi me një koleg t panjohur të huaj që e pyeti: “Ju nga vini?”. Ime bijë i përgjigjet: “ Vij nga Shqipëria”.
Tipi i kërkon ndjesë sepse nuk dinte asgjë rreth Shqipërisë. Pas pak shton: “Më duket se kam dëgjuar diçka. Ju keni pasur në vendin tuaj një diktator shumë të egër”. “Po”, i përgjigjet vajza. Ai vazhdoi: “E sheh që di diçka rreth vendit tënd? Më vjen madje në mend edhe emri i tij: Ismail Kadare”. Ime bijë duke qeshur, i thotë: Kjo nuk mund të jetë e vërtetë pasi Kadare është im atë. Pjesa tjetër kuptohet vetë.
Çfarë domethënieje ka pasur të bënit shkrimtarin nën një regjim diktatorial si ai shqiptar?
Sipas mendimit tim, nuk është aq e papritur sa mund të duket. Pjesa më e madhe e regjimeve të botës ka qenë, nëse jo krejt diktatoriale, të paktën shumë e ashpër. Letërsia është e mësuar me këtë.
Kryeministri aktual shqiptar, Edi Rama, ju ka propozuar të bëheni Presidenti i Republikës së Shqipërisë, por ju e keni refuzuar. Përse?
Rama nuk ishte i vetmi që ma ka propozuar presidencën e Republikës, edhe të tjerë ma kanë propozuar. Tashmë është bërë zakon.
Duke e ditur që nuk do e pranoja, për ta ishte e lehtë të ma bënin këtë propozim. Një detyrë e tillë nuk është në natyrën time. Shkrimtari nuk është një qenie demokratike, shkrimtari është një qenie vetmitare, punon me kokën e vet. Gjë që është e mirë për letërsinë, por jo për demokracinë. Unë të paktën e mendoj kështu.
Gjatë viteve të fundit, prodhimet tuaja letrare janë përqendruar mbi çështjet ballkanike dhe veçanërisht mbi temën e Kosovës. Libri “Mbi krimet në Ballkan” rrëfen me saktësi dhe përpikmëri çështjen dramatike të Kosovës që ka pasur si epilog lindjen e shtetit kosovar. Për atë që i sheh nga jashtë zhvillimet dramatike është vështirë të kuptojë sesi është pjekur gjithë ajo urrejtje në atë tokë. Ju ç ‘përgjigje i keni dhënë ?
Është e vërtetë, është fatkeqësia jonë e përbashkët. Ndoshta i ka rrënjët e veta në një situatë anomalie në gadishullin Ballkanik. Mes tre gadishujve në jug të Europës ai Iberik, ai Italian dhe Ballkani, më i pafat ka qenë Ballkani sepse edhe pse pjesë e Europës, për pesë shekuj kanë qenë të shkëputur për t’u ribashkuar më pas me të, si fëmija i panjohur që rikthehet tek e ëma. Sipas meje e gjitha kjo ka krijuar këtë anomali që na bën me turp të gjithëve.
Një ditë kjo urrejtje do të zhduket nga Ballkani. Është e pashmangshme qytetërimi europian ka rënë pikërisht aty ku ka nisur.
Në disa ese ju flisni për rivalitetin e gjatë serbo-shqiptar, një rivalitet që ka origjinë të lashtë dhe që siç ka treguar me ato që kanë ndodhur në Beograd gjatë ndeshjes së futbollit Serbi-Shqipëri është ende larg shuarjes. A do të munden këto dy kombe të kenë herët a vonë një marrëdhënie fqinjësie të mirë?
Sipas një kulture humanitare unë duhet të përgjigjesha: po, do të vijë ai moment. Do të ishte bukur të thuhej kështu.
Por nga një këndvështrim “i papërgjegjshëm” mendoj se kjo do të vijë vetëm falë një trysnie ndërkombëtare. Gjë që për mua është fat. Shtetet e vegjël nuk duhet të bëhen servilët e të mëdhenjve, por është e udhës që në disa raste të binden.
Një sjellje e vendosur të Europës perëndimore do të ishte e shëndetshme për të gjithë gadishullin sepse thelbi i problemit që konsiston në atë shkëputje të Ballkanit nga Europa, është kthimi i mëpasshëm në Europë.
Disa e mendojnë se do të ishte një luks të ishim europianë. Por për Shqipërinë të hyjë në Europë është çështje “jetë a vdekje”. Për Shqipërinë dhe për të gjithë shtetet ballkanikë. Do të shpëtojë i pari që do ta kuptojë.
Nuk shihni një paradoks që Shqipëria dhe vendet ballkanike duan të hyjnë në Europë pikërisht tani që BE është në krizë?
E di. Po një krizë kontinentale është një gjë e ndryshme nga kriza e vendeve më të vegjël. Unë, si thuhet, nuk jetoj me një idil për Europën. Unë e di si është Europa. Por unë mbroj gjithmonë tezën që ne ballkanasit duhet të jemi europianë me gjërat e mira dhe më pak të mira të Europës, sepse duhet të njohim që ky qytetërim ka gjëra të mira dhe më pak të mira.
Në këta muajt e fundit, kronikat ndërkombëtare janë mbushur me fakte dramatike të Lindjes së Mesme. Tmerri i pengjeve të ekzekutuar, të të krishterëve dhe të jazidëve në arrati prej tokave të tyre, gratë e përdhunuara dhe të shitura. Si mund të mbrohet bota nga ky kërcënim?

Ka disa lloj kërcënimesh nga të cilat bota mund të mbrohet vetëm me një këmbëngulje shumë të fortë, nuk duhet të jesh agresiv por duhet ët jesh i vendosur për t’u mbrojtur. Sepse kur dy forca përplasen ajo që është më e qytetëruar është me e dobët, ose thënë më mirë, duket më e dobët. I forti, i paqytetëruari, e kupton “çmendurinë” e tij si një forcë.
Në shtator, në Kosovë u arrestuan 15 persona të dyshuar për terrorizëm dhe për aktivitete të lidhura me ekstremizmin fetat dhe me rekrutimin e islamikëve të gatshëm për të luftuar krah ISIS dhe Al Nusra-s në Siri dhe Irak, ndërkohë pak javë më parë shkrime të ISIS u shfaqën në muret e manastirit ortodoks të Deçanit në Perëndim të Kosovës. Besoni se prozelitizmi i ekstremizmit islamik mund të ushtrojë ndikim mbi të rinjtë e Kosovës dhe Shqipërisë?
Po, besoj te një ndikim i kufizuar dhe për një periudhë kohe të kufizuar. Do të jetë vetëm një valë kalimtare. Një grumbullim moskuptimesh. Disa ofrojnë shpjegimin e parehatisë sociale ndaj kësaj për shkak se çështjet sociale fryhen aty ku nuk duan të shihet e vërteta.
Më 9 nëntor e gjithë Europa kujtoi 25 vjetorin e rënies së Murit të Berlinit. Në atë kohë, Europa shkonte drejt fundit të Luftës së Ftohtë, por sot me krizën e Ukrainës duket se po përsëritet një proces largimi mes Rusisë dhe Perëndimit. Vendet e Lindjes, mbi të gjitha vendet baltike dhe Polonia, i druhen shumë aktivizmit të presidentit rus Putin. Ju besoni se mund të përfaqësojë një kërcenim për paqen botërore?
Po, është e mundur. Por varet nga strategjia e përgjigjes, sesi do të përgjigjet Perëndimi.
Çfarë ideje keni krijuar mbi Putinin?
Për fat të keq, populli rus toleron lider të tillë, sepse zgjojnë iluzione. Duhet të kërkojmë ta kuptojmë Rusinë: ka qenë një vend i madh dhe do të kthejë atë prestigj të së kaluarës. Përse vallë Rusia do të rifitojë prestigjin e saj të lashtë? A është kaq i çmuar? Çfarë sensi do të kishte për një vend tre herë më të madh se Europa të rikthehet në prestigjin e së kaluarës? Është një fatkeqësi gjeografike. Njerëzimi duhet të gjejë një mënyrë për ta evituar. Është një sublimim për një vend që është 300 herë më i madh se një vend tjetër.
Disa muaj më parë, presidenti rus Putin ka krahasuar zgjedhjen e Krimesë për aderimin në Federatën rusë me çështjen që solli pavarësinë e Kosovës. Sipas jush a është e mundur të hiqet një paralele mes dy çështjeve?
Nuk besoj. Nuk mund të bëhet paralelizëm, Kosova është një rast shumë i qartë. Është një popull, vazhdimësi i një populli tjetër dhe i së njëjtës histori. Nuk mendoj se Krimea është vazhdimësi e Rusisë, është një rast shumë i ndryshëm.
Mendoni se një ditë, Kosova do të bashkohet me Shqipërinë?
Nuk përjashtohet, por kjo nuk është në programin e Shqipërisë. Nuk kemi ngritur çështje të tilla. Hyrja e Ballkanit në Europë është shumë e rëndësishme. Shqipëria dhe Kosova apo bashkim i i dy shteteve duke hyrë në familjen e madhe të Kombeve, do të gjejnë në mënyrë të natyrshme zgjidhjen më të mirë.
Sinqerisht nuk mund të parashikoj se ç ‘zgjidhje do të gjendet, por duke qenë Kosova e ngjitur me Shqipërinë, duke pasur të njëjtën histori , të njëjtën gjuhë dhe një moral të përbashkët historik, nuk ka zgjidhje tjetër. Por kjo do të ndodhë kur nuk do të jetë kaq e rëndësishme.
Në qershor, Shqipëria u bë zyrtarisht një shtet kandidat për të hyrën BE. Ju shpesh keni theksuar në të kaluarën rëndësinë e këtij kalimi dhe keni tregu mbi rezistencat e brendshme mbi rrugën e Shqipërisë drejt Europës. A janë akoma këto rezistenca?
Për fat të keq, po. Janë, por janë të izoluara, të kufizuara, janë jashtë kohe, pa logjikë, pa asnjë arsye.
Në librin Mbi Krimet në Ballkan mund të lexohet edhe një këmbim epistolar mes jush dhe një prej personazheve të historisë së vonë botërore. Shumë prekëse letra e dërguar prej jush Papa Gjon Palit II, i shpallur pak muaj më parë shenjtor. Çfarë kujtimi keni për Karol Vojtilën?
Papa Vojtila ishte shumë pranë Shqipërisë dhe të gjithë Ballkanit për dy arsye: së pari sepse kishte një aspiratë europiane në Ballkan, në një univers ku aspirata europiane ishte parë si armike. Përtej kësaj, sillte në të njëjtën kohë një disidencë të brendshme ndaj komunizmit. Ai i kuptonte shumë mirë vendet ish-komuniste, dhe kjo për kohën kishte rëndësi të madhe. Papa Vojtila është i ngulitur thellë në kujtesën tonë.
Papa Françesku e bëri më 21 shtator udhëtimin e tij të parë në Europë, pikërisht në Shqipëri dhe e tregoi vendin tuaj si shembull i bashkëjetesës paqësore mes besimeve fetare. Ku bazohet harmonia fetare në Shqipëri?
Kjo është një harmoni e vërtetë dhe konkrete, jo një metaforë. Nuk është një vizion romantik, por një realitet. Shqiptarët para se të martohen, nuk pyesin mbi besimin fetar të bashkëshorti, por e kërkojnë vetëm pas martese. As nuk interesohen për besimin fetar të Presidentit të Republikës apo të Kryeministrit. Në këto fakte unë gjej konkretësinë e harmonisë.
Madje edhe në SHBA, besimi fetar i kandidatëve për president ka njëfarë rëndësie në terma elektoralë…

Kjo është e vërtetë. Për shembull në vitet ’30, kur ekzistonte një rivalitet i fortë politik mes monarkistëve dhe republikanëve, asnjë nuk theksonte se kundërshtari i Mbretit ishte një peshkop. Por kjo nuk kishte asnjë rendësi.
Fan Noli ishte peshkopi i Shqipërisë, ishte rivali i Mbretit, por askush nuk i kërkonte çfarë feje kishte. Jam interesuar gjithnjë për Fan Nolin, sepse ai bënte pjesë në familjen e madhe të shkrimtarëve.
Megjithatë detyra e tij peshkopiale nuk ishte as forca as dobësia e tij. Fan Noli nuk ka manovruar kurrë mbi besimin fetar si një instrument për të fituar apo humbur betejat e tij politike.
La Republica/MAPO/

Dr.Nail Draga:” Diaspora shqiptare, ka dhënë kontribut më vlerë gjatë gjithë kohës për çështjen kombëtare shqiptare”

November 20, 2014 by dgreca

Intervistoi: Beqir Sina/
NEW YORK : I ndodhur në SHBA- javën e kaluar, Dr. Nail Draga, drejtor i Qendrës Kulturore në Ulqin, si i ftuar në Konferencën e dytë ndërkombëtare, kushtuar shqiptarëve në Mal të Zi, e cila është mbajtur në Universitetin Oakland – Michiganit – mbajti kumtesë “Shqiptarët Në Mal Të Zi Në Regjistrimet E Popullsisë (1948-2011)” Në fund të kësaj vizite – në Nju Jork, Dr. Draga, i dha një intervistë të posaçme gazetarit tonë Beqir Sina, ku ai fletë për konferencën, gjendjen e shqiptarëve në Mal të Zi, dhe se cila është sot pozita e shqiptarëve në Mal të Zi tetë vjet pas pavarësisë.
Autori i 8 librave ka marrë pjesë në shumë takime, tribuna, sesione, simpoziume dhe konferenca të ndryshme shkencore, nga fusha e gjeografisë, etnologjisë, historisë, ekologjisë dhe çështjeve të drejtave të njeriut brenda dhe jashtë vendit.
Dr Draga, ka qenë anëtar i Këshillit të përgjithshëm të arsimit(2003-2008), subjektit me të lartë arsimor në Mal të Zi. Me ftesë të kongresmenit Tom Lantosh, me datën 30.10.2003, në Kongresin Amerikan në Uashington ka dëshmuar në një seancë degjimore në lidhje me Poziten dhe statusin e shqiptarëve në Mal të Zi. Ka marrë pjesë në takime të ndryshme shkencore në vend dhe në botën e jashtme me kumtesa nga fusha e gjeografisë.
Deri më tash, ai ka botuar rreth 300 artikuj, studime, recensione, vështrime dhe komente nga fusha e gjeografsië dhe e publicistikës, në botime të veçanta, revista dhe gazeta te ndryshme në hapësirën shqiptare dhe më gjerë.
Dr. Draga është një nder themeluesit e Shoqatës së Artisteve dhe Intelektualeve ART CLUB[3] (28.12.1990) në Ulqin si dhe president saj nga viti 1995-2002. Është themelues dhe kryeredaktor i revistës LEMBA (shkencë, kulturë, art) nga viti 1998. Po ashtu edhe redaktor dhe recenzentë i botimeve të ndryshme ne edicionin e botimeve të Art Club-it.Udhëheqes dhe organizator i shumë veprimtarive shkencore, kulturore dhe artistike. Gjithashtu merret edhe me publicistikë.
Cili është qellimi i vizitës suaj këtu në SHBA?
Isha i ftuar në Konferencën e dytë ndërkombëtare kushtuar shqiptarëve në Mal të Zi, e cila është mbajtur në Detroit. Konferenca u sponsorizua nga Departamenti i shkencave Politike dhe Enti i Studimeve ndërkombëtare të Universitetit Oakland, së bashku me disa shoqata shqiptaro-amerikane nga Nju Jorku dhe nga Miçigani.
Në këtë takim jam paraqitur me kumtesën “Shqiptarët në regijstrimet e popullsisë në Mal të Zi(1948-2011)”, ku kam trajtuar në mënyrë analitike pasaktësitë e tyre regjistrimeve sidomos sa i përket strukturës kombëtare të popullsisë, nga del se numri i shqiptarëve realisht ka qenë më i lartë se sa e ka paraqitur statistika zyrtare. Janë bërë krahasimet nga koha e monizmit dhe ate të pluralizmit, ku verehën dallime të mëdha. Aspak më mirë nuk qendron gjendja as më pjesëtarët e popujve të tjerë si serbeët, boshnjakët, kroatët etj.Nëse analizojmë të dhënat nga regjistrimi i vitit 1948 dhe këtë të fundit del qartë se kemi pasur të bëjmë me regjistrime ideologjike dhe koncepte unitariste, duke e paraqitur ketë mjedis si homogjen në mënyrë artificiale, edhe pse ky ishte dhe është tani mjedisi me heterogjen dhe me multinacional dhe kulturor në Evropën juglindore dhe më gjerë.
Ku më së shumti janë dëmtuar shqiptarët ? sipas jush
Në sajë te të dhënave të përpunuara sipas vendbanimeve shqiptare pikërisht në vitin 1948, një numër i konsideruar i shqiptarëve i kanë regjistruar si malazez. Rasti i zonës së Shestanit të Krajës në komunën e Tivarit për këtë vit është rast tipik i manipulimit të strukturës nacionale të popullsisë, sepse sipas këtij regjistrimi në zonën e Shestanit e banuar tërësisht me popullsi shqiptare, nga numri i përgjithshëm i popullsisë së regjistruar prej 1461 qytetarësh, 1452 janë deklaruar malazez, apo 99%(!!!), 3 kroatë(0.0020%),, ndërsa vetëm 6 persona janë deklaruar shqiptarë apo 0.0041%(!!!).. Ngjajshëm është vepruar edhe në vendbanimet dhe viset tjera shqiptare në Mal të Zi, sepse një veprim i tillë ishte orientim i politikës shtetërore, duke e paraqitur pjesëmarrjen e shqiptarëve nga 5-7% në kuadër të popullsisë së përgjithshme në Mal të Zi, edhe pse realisht ajo ishte më e lartë rreth 10 përqindshit.
Ky veprim që thoni ju ishte në monizëm e në pluralizëm si qendron puna ?
Sipas analizës sonë regjistrimi i vitit 2003 ishte më objektivi se të gjithë regjistrimet e deritashme. Në vitin 2003 në regjistrimin e popullsisë Komisioni komunal, ka pasur ingerenca në përpunimin e të dhënave dhe publikimin e rezultatëve, ndërsa në vitin 2011, iu mohua një veprim i tillë. I tërë materiali është përpunuar nga Enti Shtetëror i Statistikës (Monstat), ku nuk ka qenë i angazhuar asnjë person i kombësisë shqiptare.
Nga të dhënat e dy regjistrimeve të fundit 2003-2011, sa iu përket shqiptarëve del qartë se kemi të bëjmë me një raport të panjohur deri më tash në Mal të Zi. Ndryshimi negativ me minus 17243 banorë (apo minus 36.16%) dëshmon qartë emigrimin e shqiptarëve nga viset e tyre e me këtë edhe pabarazinë ekonomike e sociale në Mal të Zi.
Në vendet jodemokratike ka kohë që vlen konstatimi se nuk ka rëndësi se si kush voton, por rëndësi ka se kush i numëron votat, ku në mënyrë analoge vlen edhe për përpunimin dhe publikimin e rezultateve të regjistrimit të popullsisë në Mal të Zi.
Atëhere si shpjegohet kjo rënie kaq drastike?
Në këtë regjistrim të popullsisë(2011), në emër të metodologjisë se punës, nuk është regjistruar fare diaspora shqiptare, duke iu mohuar të drejten e tyre qytetare më të vetmin argument se janë më tepër se një vit në botën e jashtme. Ishte ky një veprim përfid për të zvogluar dukshëm numrin e shqiptarëve në ketë mjedis.
Ishte kjo një padrejtësi, sepse diaspora shqiptare paraqet 1/3 e diasporës së përgjithshme të Malit të Zi, që dëshmon qartë statsusin e tyre social dhe politik.Me ketë rast duhet cekur se ishin pikërisht bashkëkombasit tanë në diasporë qe kanë ardhur e kanë votuar në referendmin për pavarësinë e Malit të Zi me 21 maj 2006. Madje vota e tyre ishte vendimtare, ndërsa tash anashkalohen apo më mirë të themi eliminohen, edhe pse pjesa dërmuese janë ende në regjistrat zgjedhore. Ndërsa për ata të cilët janë regjistruar si diasporë me banim deri në një vit në botën e jashtme, janë evidentuar vetëm si numra, pa identitet nacional, gjuhësor dhe fetar, që është rast i panjohur deri më tash në regjistrimet e popullsisë.
Rënia e shqiptarëve në popullsisnë e përgjithshme në Mal të Zi nga 7.09%(2003) në 4.91%(2011), dëshmon qartë pabarazinë e tyre ekonomike dhe shoqërore në ata komuna si popullsi autoktone, nga Ulqini në jug e deri të Rozhaja në veri-lindje. Dhe nga një gjendje e tillë e pabarazisë praktike qytetare dhe nacionale, si shpëtim ishte migrimi në botën e jashtme, ku tash më tepër shqiptarë nga Mali i Zi ka në botën e jashtme se sa në vet Malin e Zi. Nuk ka dilemë se kemi të bëjmë me një dukuri shumë shqetësuese, sepse dita ditës jemi duke u zvogluar numërikisht e po ashtu duke u rrudhosur territorialisht.
Çfarë mund të kuptojmë, ne shqiptarët sot mbas 25 vjet pas rënies së murit të Berlinit?
Rënia e murt të Berlinit(9 nëntor 1989) ishte ngjarje madhore qe dha shpresen për popujt në diktaturat komuniste.Dhe me pas me bashkimin me e popullit të ndarë gjerman, filloj shëmbja e diktaturave komuniste në Evropë, duke i hapur deren demokracisë dhe pluralizmit politik.Me një fjalë popujt e hipnotizuar nga ideologjia komuniste filluan të kenë një frymarrje të lirë ndërsa shëmbja e asaj ideologjie në mënyrë praktike, ishte fundi i sistemeve të dështuara totalitare, të cilat ishin instaluar në mënyrë jodemokratike pas Luftës së Dytë Botërore. Në mënyrë të veçantë kjo ishte një fitore për ne shqiparët si në shtetin amë-Shqipëri por edhe në ish-Jugosllavi sepse mungonte liria e shprehjes së fjalës dhe e demokracisë së brendshme.Pikërisht në ketë kohë këmi edhe shkatëërrimin e Jugosllvisë që ishte shtet artificial nga themelimi i saj, si pasojë e kontradiktave të brendshme në sajë të politikës hegjemoniste të oligarkisë politike serbe.
Si është sot pozita e shqiptarëve në Mal të Zi tetë vjet pas pavarësisë?
Nuk kemi se çka të gëzohemi, për fat të keq jemi dëshpruar si popull.Kemi pritur qe të filloj dialogu me ne shqiptarët, për të filluar realizimin praktik të barazisë nacionale dhe qytetare, të garantuar me kushtetutën dhe standardët ndërkombetare. Por, nuk ndodhi një gjë e tillë, sepse këtu vazhdon mentaliteti i kohës së monizmit, me ndonjë ndryshim kozmetik të rastit. Ne nuk jemi të përfaqësusr në mënyrë proporcionale në punësim, as në nivelin lokal dhe ate qendror.Mungojnë investimet në viset shqiptare. Në emër të privatizimit u plaçktitën ndërmarrjet ekzistuese, papunësia është alarmante. Nuk fushën e arsimit nuk është punuar asgjë.Shqiptarët në shkollat më mësim në gjuhën shqipe, mësojnë me programe dhe tekste shkollore të imponuara. Përveç tekstit të gjuhës shqipe dhe letërsisë, të gjitha tekstet janë nga autorë sllavë, të përkthyera në shqip. Tekstet nga lëndët e identitetit kombëtar si historia e kultura muzikore, janë skandaloze, mësojmë për të tjerët e jo për veten. Pra, kemi diskriminim praktik, duke arsimuar e edukuar nxënësit pa identitetin e tyre kombëtar, që është në kundërshtim me çdo normë ligjore e stndardët demokratike evropiane. Gjendja hiç më mirë nuk është as në fushën e informimit, kulturës etj. Dhe për ndryshime pozitive në ketë aspekt duhet të egzistojë vullneti politik i pushtetit për dialog me shqiptarët duke i trajtuar ata si partner e jo injoruar si veprohet në vazhdimësi.

Si e shpjegoni ju ndezjen e ndjenjave nacionaliste në Ballkan – kush duket se po i fryn erës së urrejtjes në këtë mes – E kam fjalën rreth incidentëve që kan ndodhur në Futboll – konkretisht tek ndeshja Sërbi – Shqipëri e zhvilluar në Beograd më 14 Tetor, dhe që u ndërpre për ato shkaqe çfarë ne i pamë në televizion apo jo ?

Nuk është diçka e papritur. Për fat të keq politika serbe me dekada me radhë e ka indoktrinuar popullin e vet, duke urrejtur në mënyrë patologjike popujt tjerë. Sepse sipas tyre ata janë popull hyjnor ndërsa të tjerët si jo ortodoks janë armiq të tyre. Një veprim I tillë është kamuflazhë për të realizuar konceptet hegjemoniste të politikës së Naçertanijes së shek.XIX, politikë e cila edhe sot është e pranishme te politika zyrtare serbe. Dhe nuk ka si të jetë ndryshe kur në pushtet janë ata radikalët të cilët ishin nxitësit dshe pjesëmarrësit direct të luftërave në ish Jugosllavi, që luftuan më armë për Serbi të madhe. Por, si të tillë ata janë të lënduar dhe të helmuar me ideologjinë e tyre, ku paraqitja e tyre publike në ndeshjën e futbollit në Beograd, ishte dëshmi transpasrente se ata kanë mbetur ku ishin në mitologjinë mesjetare dhe në urrejtjen patologjike ndaj shqiptarëve.
A janë “zbehur” pak kërkesat e shqiptarëve për të drejta për vetëqeverisje lokale dhe a duhet të heqin dorë nga kjo, – për të kërkuar, edhe me shumë për të marrë atë që u takon ?
Në ketë aspekt keni të drejt, shqiptarët duhet të jenë kembëngulës në kërkesat e tyre, dhe ata duhet shtruar në mënyrë të vazhdueshme qeverisë aktuale. Madje, duhet informuar edhe faktorin ndërkombëtar për pozitën dhe statusin politik të shqiptarëve në ketë mjedis. Vetëm ne ketë formë duke senzibilizuar opinionin mund të arrijmë qellimin e dëshiruar.
Sa ndihet ndihma e shtetit amë Shqipërisë në ketë drejtim?
Me keq ardhje them aspak. Shteti amë Shqipëria nuk është duke e luajtur rolin që i takon. Madje ajo në sajë të nenit 8 të Kushtetutës së Shqipërisë është e obliguar të interesohet për ne, por deri me tash përveç deklaratave të rastit, nuk kemi asgjë konkrete. Ka qenë e udhës të nënshkruhën marrëveshje apo memorandume bashkëpunimi sidomos nga fusha e arsimit dhe kulturës në mes dy qeverive, por çdo gjë ka mbetur në pritje. Një veprim I tillë tash në pluralizëm në rrethana të reja nuk mund të arsyetohet më asgjë, dhe është kundër interesave dhe identitetit tonë kombëtarë.

Në se ka diçka që është për tu nënvizuar në atë përse Shqiptarët e Amerikës janë shumë më lart me kërkesa se sa politikanët shqiptarë në Mal të Zi ?
Të jetuarit në një vend demokratik sikurse është SHBA, ka ndikuar që edhe diaspora e jonë këtu të jetë aktive duke qenë shëmbull edhe për ne atje në vendlindje. Dhe nuk është për tu çuditur në kërkesat e tyre, sepse ata nuk kanë hipotekat personale sikurse mund ti kenë përfaqësuesit tanë të subjekteve politike.
Çfarë është bërë dhe duhet bërë nga Diaspora në Amerikë, për shqiptarët në Mal të Zi ?
Diaspora shqiptare ka dhënë kontribut më vlerë gjatë gjithë kohës për çështjen kombëtare shqiptare. Në lidhje me ne shqiptarët në Mal të Zi, duhet të angazhohet vazhdimisht ne lidhje me snzibilizimin e opinionit, sidomos këtu në SHBA, duke pasur kontakte me personalitetet e nderuara shtetërore e sidomos senatorët dhe kongresmenet e ndryshëm. Nuk ka dilemë se diaspora e jonë ka qenë është dhe do të jetë ndërgjegja e kombit tonë, e cila çdo here ka pasur qendrim të drejtë dhe konkret për çështjen shqiptare në të kaluarën e deri në ditët tona.

Jemi në muajin e shenjët të festës së Flamurit – 28 Nëntorin e Shpalljes së pavarësë së Shqipëris – një mesazh nga ju ! për lexuesit tanë !
Për çështjet madhore të lemë anash interesat personale, klanore e partiake. Sepse të bashkuar e realizojmë të pamundurën, ndërsa të ndarë edhe të mundurën e kemi të pamundur. Të jemi të ndërgjegjshëm, se punët tona nuk na i kryejnë të tjerët. Pasi kjo intervistë po jepet në prag të festës kombëtarë 28 Nëntorit -Ditës së Flamurit Kombëtar, të gjithë shqiptarëve kudo që janë iu roj festën duke iu uruar mbarësi personale e familjare.a

RRUGA DECAN – PLAVË ME RËNDËSI KOMBËTARE

November 19, 2014 by dgreca

Nga biseda me kryetarin e komunes se Decanit, z.RASIM SELMANAJ/
Bisedoi: Rexhep DEDUSHAJ/
Kryetari i komunës së Decanit, Rasim Selmanaj, është nga ata drejtues që e ka jetën të pasur me ngjarje në shërbim të Kosovës.Ka kryer studimet universitare për biologji-Kimi. Ai së bashku me disa aktivistë është themelues i organizatës ilegale”Shqiponja”. Veprimtaria e tij ra në sy dhe u arrestua disa herë, në vititet 1981, 83 dhe 1992. Ishte ndër luftëtarët e parë të formacioneve luftarake për clirimin e Kosovës;- në luftën frontale në Dukagjin me 24 mars 1998, kapet nga forcat serbe dhe dënohet me 6 vjet heqje liri. Është i dënuar katër herë nga serbët, por asnjëherë i nënshtruar. Eshte shkrimtar me 10 libra…Po si rrodhi më tej jeta e tij?
Ndiqeni bisedën:
PYETJE:Kush eshte RASIM SELMANAJ ?
PERGJEGJE:U linda me 8 nentor 1963 ne Gllogjan te Decanit.Me profesion Bachelor i Biologji – Kimise…
Me 1980,se bashku me disa shoke e themeluam organizaten ilegale te te rinjeve ” SHQIPONJA ”
Arrestohemi dhe denohem ne vitin 1981,1983 dhe 1992.
Diten e fillimit te Luftes Frontale ne Dukagjin ,me 24 mars 1998,kapet nga forcat serbe dhe gjykata e Qarkut ne Leskoc e denon me 6 vjete burg.Pra 4 here i denuar.U lirua ne mars te vitit 2001.
Z. Selmanaj ka botuar 10 libra dhe shume artikuj neper gazeta e revista te kohes.Eshte antar i Lidhjes se Shkrimtareve te Kosoves dhe themelues i cmimit ” JUSUF GERVALLA “.
Me sukses e ka udhehequr fushaten: ” ME RAMUSHIN “ne tere Kosoven.E vazhdon mandatin e dyte si kryetar e komunes se Decanit. ( Marre nga “ËIKIPEDIA’ NE INTERNET…)
PYETJE; Cili eshte historiku i rruges Decan – Plave ?
PERGJIGJE: E kisha prioritet ate pune ,edhe pse e dija se s’eshte lehte: Financimi( problemi ekonomik) dhe Zona e mbrojtur – grabitja e tokes nga Manastiri i Decanit ( problemi politik ).
PYETJE;Cilate ishin pengesate tjera ?
PERGJIGJE : Si deputet i Parlamentit nuk e votova Ligjin mbi Zonen e mbrojtur!! S’ishte fare ne rend te dites kjo teme ?!S’kishte lobim per te etj.
Por ,megjithate ,ceshtjen e filluame ne vitin 2007.Ku u be nje perpjekje e deshtuar!
PYETJE: Pse e deshtuar ?
PERGJIGJE; Se nderhyne ambasadate e huaja ne Kosove !!
PYETJE; Pse nderhyne ato?
PERGJIGJE;Se u ankua Manastiri dhe ishim te dobet – te papregatitur me iu kundervene atyre.
PYETJE; A kishte faj pushteti qendrore ?
PERGJIGJE; JO. E kishim perkrahjen nga Qeveria por…
PYETJE; Cili eshte hapi i pare qe e solli suksesin?
PERGJIGJE; Takimi me ambasadorete e huaj dhe me Qeverine ,qe e nxorrem mbi tavoline problemin.Me nje presion te perditeshem arrijtem rezultate dhe ne nje moment ,para nje viti e gjysem,me tha Kryeministri THACI: ” Rasim,me perkrahjen e Ambasadorit Amerikan do te suksesojme “! Por problemi ishte si ti bashkojme ne nje mbledhje te perbashket : ZHBOGARIN ( UE) me AMBASADORIN E AMERIKES me THACIN? Gje qe u arrite me ne fund.Aty fola edhe une duke e paraqitur qellimin …Foli edhe Thaci,qe e mbeshteti kerkesen time .E perkrahen edhe ZHBOGARI e KRISTOFOR DELLI .Ndersa POPI i Manastirit – SAVA nuk e kundershtoi shume por edhe as se perkrahi ne teresi problemin?!!Pra,mbajti qendrim neutral- kur e pau se te gjithe po e perkrahin aksionin …
Me kete procesi politik ,qe pengonte me se tepermi u eliminua dhe i mbeti Qeverise ta fuste ne Projktin financiar te vetin.
Beja presion ne Thacin dhe Qeverine .Sidomos te ministri i financave z.FEHMI MUJOTA .Dhe, mos ti kisha lodhur me kerkesa te perditeshme nuk do te ndodhte fillimi dhe ate qe nga viti 2007 e kendej…
Ruga shkon:Nga rruga Decan – Gjakove,ne mes te Carrabregut dhe Prejlepit,neper LLocan,ne Qeste – kah ish kazermate ushtareke Jugosllave – afer Fabrikes se mjaltit dhe del ne Bjeshke te Decanit te Carrabregut te Laku i Kryq’ s . Kthehet djathtas e del te Hotel ” KALAJA ” ne Gryken e Decanit duke vazhduar bregut te lumit drejte Plaves.S’ka nevoje per tunel fare.E gjate 33 km dhe sipas buxhetit te tanishem parashihet te kryhet per 4 – 5 vite.Por jemi ne kerkim te fondeve e besojme qe do ta kryejme me pare…Deri ne Plave jane rreth 40 km.
PYETJE ;A ka levizur Mali i Zi ne kete drejtim?
PERGJIGJE;Kemi mearrur premtime prej Qeverise se Malit te Zi.Ata e kane futur ne planin e vet te zhvillimit shteteror per vitet 2014 – 2020.
PYETJE; A kishit kontakte me komunen e Plaves?Si u prit ky projekt atje?
PERGJIGJE;Paralelisht me zhvillimet ne Kosove mbanim kontakte edhe me udheheqesite e Plaves.Jemi vellazeruar me ate komune dhe jemi ne kontakteë te perhereshme ne te.
PYETJE; A ka dallime ne mes te ish kryetarit te Plaves – Sharkinoviqit me te tanishmin -Shahmanoviqin?
PERGJIGJE;Te dyte e perkrahen njelloj kete projekt…Qeveria jone i aprovoi 1100,000 E.dhe ia nisem punes,sic e dini…
PYETJE;Cilet jane dobite nga kjo rruge per komunen e Decanit e me gjere?
PERGJIGJE;E vetmja perspektive e kesaj ane per zhvillimin e bujqesise ,tregtise dhe turizmit eshte kjo aorte.Pa te s’ ka perspektive per rrafshin e Dukagjinit ne pergjithesi.
PYETJE; Pse do te ndihmoi bujqesine?
PERGJIGJE;Mundesohet dalja ne bjeshket tona por edhe ne ato te Plaves me lehte.Mundesohet shfrytezimi i resurseve t’ atjeshme qe kane mvetur pothuajse te pashfrytezuara fare,per shkak te shpernguljes se popullsise se atjeshme!!Mundeson daljen ne tregun e Plaves dhe te Gucise me prodhimet tona etj.
PYETJE; SA ESHTE ANGAZHUAR SHTETI SHQIPTAR NE KETE DREJTIM;
PERGJIGJE;Ka investuar mund ish KRYEMINISTRI BERISHA qe ka pasur bisedime me THACIN desa here per kete rruge.
PYETJE; A ka mundur te beje me shume Berisha ,kur dihet se eshte dhenderr i asaj ane.Dhenderr i Martinajve ( Balidemajve )?
PERGJIGJE; Une me te s’kam kontaktuar ,prandaj s’kam pergjigje!!

Iu falenderuame Kryetarit Selmanaj dhe bashk me Drejtorin e qedres se kultures ” JUSUF GERVALLA ‘ ne Decan Z.ALI GECIN -veteran te UCK dhe Arianit DEDUSHAJ e vizituame trasene e rruges e cila dukej per bukuri dhe punimet kishin perparuar mjafte duke arritur deri ne hyrje te grykes qe shkonte paralel me Gryken e Decanit…
* Biseda eshte zhvilluar ne zyren e tij me 12 tetor 2014/

Kujtime te paharrueshme nga vizita e Papa Françeskut ne Shqiperi

November 18, 2014 by dgreca

Interviste e Valentin Lumaj me Don Ndue Gjergji/
– Don Ndue,si u perfaqesua Kisha e Zojes Pajtore ne viziten e Papa Françeskut ne Shqiperi?
Kisha jone, Zoja Pjatore e Shqipetarve mori pjese ne viziten e Papes me nje perfaqesi prej tete personave, une sebashku me nje grup besimetaresh, dhe udhtuem me kohe dhe enkas per kete takim historik te paharrueshem.
-Cilat jane pershtypjet e para qe perjetuat ne kete takim me Papen?
Ishte nje ngjarje e jashtezakonshme vizita e Papes ne Shqiperi, ose siç e quajne Vizita e Shekullit per Shqipetaret. Gjithashtu impresionet e mija, pershtypjet e mija, dhe perjetimet e mija kane kene te jashtzakonshme. Ne rradhe te pare asht per t’u permend se si Tirana, qytetaret Shqiptar, qeveria, presidenti, dhe te gjitha strukturat e Shtetit kishin ba nji pregatitje shume te mire. E para pershtypje e kandeshme ishte Aeroporti; ne hyrje te Aeroportit ishte vendos truporja e re e Nene Terezes. Mandej, gjate gjithe rruges prej te aeroporti deri ne hyrje te Tiranes ishin mbjelle peme te reja per ti dhene rruges nje gjelberim, gjalleri dhe jete te re. Ndersa brenda qytetit te Tiranes ne cdo vend kemi pare portrete te Papes me citate dhe thanje te tij te ndryshme ne te dyja anet e rruges. Bulevardi deshmoret e kombit ka kene i zbukuruem ne menyre perfekte, ku 40 martire, meshtare dhe laik, qe kane kene te vrare nga komunizmi, ishin paraqite ne menyre te dukshme me piktura te medhaja, me emra dhe mbiemra te lexueshem. Mandej ishte bulevardi Deshmoret e Kombit me ate hapesire te madhe dhe gjelberim, qe rradhe e gjen ne qytete tjera te Europes.
-A ishte pregatitur Kisha Shqiptare dhe shteti Shqipetar per ardhjen e Atit te Shenjte?
Pergatitja e Kishes dhe shtetit ka fillue me ndertimin e Elterit i cili nuk ishte aq grandioz por me shije dhe dimencione perkatese ku Elteri dhe ndertesa e Universitetit ne mrapaskene ishin ne harmoni me ngjyra bardhe e blu te Nenes Tereze dhe shume artistikisht te pergatitura mire. Gjithashtu edhe rezervimi i karrigave per 3-4 mije vete, ku ne njeren ane ishin te rreshtue perfaqesuesit e shtetit dhe ne anen tjeter perfaqesuesit e tri besimeve fetare ne Shqiperi, Katolik, Ortodoks, dhe Mysliman. Aty kena kene rreth 200 apo ma shume meshtare me archipeshkvin e Tiranes dhe Durresit Rrok Mirdita, archipeshvin e Shkodres Angelo Masafra, gjithashtu kan marr pjes rreth 30 Ipeshkvnij dhe dy Kardinale dhe te gjithe se bashku kena meshue me Papen. Une lirisht mund te them se mbare qeverija dhe shteti Shqipetar me te gjitha institucionet e veta dhe Kisha kane qene te angazhuara maksimalisht me kohe dhe me pregatitje shume te perparshme qe kjo vizite te jete e sukseshme. Rendi, kontrolli, dhe trafiku kane qene te mireorganizueme, pa asgja te teprueme dhe ne harmoni. Papen ne aeroport e priti Kryeministri Edi Rama dhe me pas pritjen e pare e kreu Presidenti Bujar Nishani ne presidence. I paharrueshem eshte fjalimi i jashtezakonshem i Presidentit, aq i bukur, ku i thot Papes “une i kam lexua gjithhere mesazhet Tueja qe i keni dergue botes, kishes, dhe njerzimit, ku edhe jam frymezue prej tyne”. E dyta eshte ku Presidenti i thote Papa Françeskut se shpia e Shqiptarit eshte e Zotit dhe e mikut, prandaj sot eshte dy here e juaja si njeri i Zotit dhe mik i Shqipetareve. Mbas meshes ishte nje takim me meshtare dhe perfaqesues te Kishes dhe peraqesues te gjithe besimeve te tjera. Ky takim u ba i gezueshem, si te ishin te gjithe vllazen te nje peshkopati, se bashku me prinjesat e besimit ortodoks the atij musliman.
Takimi i fundit ishte ne Katedrale me freten, seminarista, murgesha kandidate, e murgesha te rregullta e te gjithe ata qe sherbejne kishes ne Shqipni, ku ishin te pranishem rreth 700-800 vete.
E jashtezakonshem ishte edhe “Lutja e Mbramjes” te cilen e organizojme ne Kisha e kleri katolik, ku kishim nje kendim te bukur, koral, e i mrekullueshem. Papa tha “nuk po e lexoj fjalimin tim zyrtar te pregatitur po po ja jap ate Imzot Rrok Mirdites qe ta shtype, por deshiroj te kem nje kontakt me ju”.
Mandej Papes i dhuruen dhurata te ndryshme. Nder to nje pikture e madhe e Zojes se Shkodres apo e Zojes se Keshillit te Mire, qe eshte pajtorja e shqiptareve; i dhuruen edhe fotografite e zhvillimeve te medhaja ne Shqiperi, nje kelk te Meshes e gjana te tjera. Por dhurata me e madhe qe i dhane ishte nje deshmi e dy njerezve qe jane ende gjalle, te periulles se komunizmit, te asaj kategorie qe qe jane perndjek dhe persekutue barbarisht. Ata ishin Don Ernest Troshani, i cili ka qene shume here ne Kishen tone, dhe motra Marije Kaleta.
Dom Ernesti lexoi the tregoi se si ka vuejt nder burgje, miniera e xeherore te ndryshme rreth 100 metra nen toke, se si kishte kene i denuem per vdekje, te cilim ma vone e ndryshuen ne burgim te perjetshem, dhe kishte qendrue 28 vjet ne burgje , kto ne dy hove qe e kane burgos.
-Cila ishin sipas mendimit tuaj mesazhet kryesore qe Papa u la Shqipetarve?
Mesazhet e Papes nuk ishin veç per popullin Shqiptar por per te gjith boten, dhe per kete arsye e ka zgjedh Shqiperine si vendi i pare qe ka vizitue ne Europe.
E para ishte, sic tha Papa: “ se ne Shqipni gjeta jo vetem nji harmoni fetare por gjeta nje vllaznim Shqiptar”. Papa dha nje mesazh edhe per demokracine e re Shqipetare, ku Shqiperia ka kene nje dere e mbyllun per ungjillizimin, per Kishen, per Krishtin dhe besimin jo vetem katolik por edhe tjera dhe ka mbi 20 vjet qe Shqiperia i eshte hap jo vetem besimit fetar, por zhvillimit te gjithmarshem, civil, kulturor, shoqeror.
Papa percolli edhe mesazhet e tij, per kete vend qe ka vuejt kaq shume, tuej slelle ne kujtese fjalet e Papa Gjoni Palit II: “Shqiperia sa afer Romes e e krishtenimit, dhe aq i larget e i mbyllun”. Papa Francesku tha se ju jeni te bijte e Shqipes, te cilen e mori si simbol, krenare fluturon lart mbi rete, dhe se shqipja nuk i largohet cerdhes por gjithmone kthehet ne cerdhen e vet. Ai u tha shqiptareve te qendrojne ne vendin e vet, te mos largohen pa nevoje.
Papa ju drejtue te rinjve te cilet ishin rreth 70 % e te pjesmarreseve qe e priten te entuziazmuar Papen me kenge e simbole te ndryshme. Ai tha se eshte e vertete se shqiptaret jane populli ma i ri ne Evrope, prandaj ai u tha te rinjve, duajeni jeten, rinia asht jete, i thirri rinine qe t’i perkushtohen besimit, fese, Ungjillit, lajmit te mire te gezueshem te Zotit i cili na liron prej shume robnimeve. Ruajuni mos u bani pre e ineresave, e egoizmit, modave te botes, e pamoralit, drogave, dhe e gjanave negative qe epo e shoqerojne kohen tone, po te jeni ne lartesine e detyrave qe ky brez neser do ta kete ne dore fatin e Shqiperise, dhe ashtu sic pergatiteni ju sot ashtu do te jete neser Shqiperia.
-A mendoni se duhej vizita dhe kerkesa e Papes qe figura e martireve shqiptare deri tani ne disi ne hije, te ngrihej lart dhe te vleresohej me madheshti sic e meritojne.
Shume kane mendue se Papa ka me shpalle shenjten martiret shqiptare ne kete vizite te tij, por Papa ma se shumti e ka nxitue kete vizite per te takue popullin martir shqiptar, per te pa ne realitet paqesine fetare, civilizimin dhe zhvillimin shumedimencional te Shqiperise, dhe nga ktu, per me i dergue mesazhet e paqes mbare botes. Çeshtja e martireve shqiptare po shkon drejt nje proçesi normal, dhe nuk ka me shkue shume kohe dhe ata do te shpallen shenjten.
Ç’fare perfitoi Shqiperia nga kjo vizite e Papes?
Shqiperia ka perfitue shume. Vendi yne ishte vendi i pare jo vetem ne Balkan por edhe ne Evrope qe Papa viziton per here te pare, dhe kjo vizite e ngre Shqiperine ne piedestalin me te larte moral te Evropes. Ajo ka qene e vemendjen e mbare botes, dhe ishte ngjarja numer nji ne mbare boten e transmetuar drejtpersedrejti. Mendohet se aty ishin rreth 1300 gazetare. Papa me mesazhet e tij e ka ngrit lart popullin shqiptar, ka ngrite ate qe asht ma e virtytshmja, Ai u tha shqiptareve “ ju pregatitet dhe rritet Nenen Terezen e cila thirret ndryshe edhe Nana e gjithe botes.
Ju faleminderit Don Ndue Gjergji, Zoti te bekofte dhe te rrit’ pushtetin!

Bisedoi: Valentin Lumaj
16 Nentor 2014

Rrëfehet “Ambasadorja” e Muzikës Shqiptare në Zvicër,Mimoza Selimi

November 15, 2014 by dgreca

Mimoza Selimi është një nga këngëtaret më të njohura, të talentuarsa dhe të dashura për publikun shqiptar dhe në Diasporë, me një karrierë dhe përformancë shumë origjinale, ajo ka forcuar ndjeshëm statusin e saj kombëtar dhe europian në koncertet që ajo ka dhënë, brenda e jashtë trojeve shqiptare, vecmas në Zvicër ku ajo jeton, me prezenvën e të huajve, dhe interesi që ata kanë treguar për të njohur muzikën, kulturën e popujve të tjerë, në vecanti të asaj shqiptare,- është për tu admiruar. Klithmën e tingujve muzikorë të parë të jetës së saj, e ka prezantuar në Festivalin e Interpretuesve në vitin ’85-ë, me këngën- “E dua vendin tim”- të kompozitorit të shquar Agim Prodani, e kënduar më parë nga Artistja e Popullit, idhulli i saj përtej eternitetit, Vace Zela. Me zërin e ëmbël e të ngrohtë, plot mirësi e elegancë, që të bën thuajse të hysh verbërisht në kopështin magjepsës të saj muzikor dhe artistik, këngëtarja Mimoza Selimi ka krijuar, ka dhënë dhe jep shpirtin e talentit të saj nga aureola e tingujve të serenatave dhe muzikës së lehtë. Serenatat, këngët e muzikës së lehtë e popullore, këngëtarja e talentuar dhe e mirënjohur Mimoza Selimi i këndon dhe ia dhuron të gjithëve, sikur hap valixhen me perla e xhevahire, plot ëmbëlsi e mëncuri, me ngarkesë emocionale, që kapin anë të natyrshme të së përditshmes njerëzore, dhe mbartin ëndërra e dëshira me rreze hënore, si vetë dashuria. Për zërin e mrekullueshëm dhe talentin e saj e kanë cilësuar si Edit Piaf shqiptare dhe Ambasadorja e Muzikës Shqiptare në Europë. Në këtë intervistë, me një modesti të thekur më shumë nga sa duhet, ajo përvecse rrugëtimit të saj artistik, Mimoza na zbulon edhe një sekret; ajo shkruan edhe poezi dhe së shpejti hedh për botim, vëllimin e saj të parë poetik. Për më shumë ndiqni bisedën…
Bisedoi: Raimonda MOISIU

Bisedoi: Raimonda MOISIU

– Znj.Mimoza jeni një emër Artiste, fort i njohur në Shqipëri , në Kosovë, në Diasporë dhe trojet shqiptare. Cila është kënga e parë që keni kënduar? Cfarë viti?
Si fillim do doja t’ju falenderoja që më kontaktuat për intervistën Znj. Raimonda!Kam kënduar që e vogël, por prezantimi im i parë në aktivitetet e RTVSH, ka qenë në Festivalin e Interpretuesve në vitin ’85-ë, me këngën “E dua vendin tim” të kompozitorit të shquar Agim Prodani, e kënduar më parë nga Artistja e Popullit, idhulli im, Vace Zela.
–A mund të na përshkruani shkurtimisht, Zvicrën, aty ku ndërthurren edhe kultura të tjera.
Zvicra është një vend ku ndjehem shumë mirë, ku kam mësuar shumë, dhe që më ka dhënë shumë. Është për tu admiruar bashkëjetesa e respekti midis nacionaliteteve e kulturave të ndryshme, dhe këtë e kam vënë re në koncertet që kam dhënë, ku prezenca e të huajve, interesi që ata kanë për të njohur muzikën, kulturën e popujve të tjerë, është për tu admiruar.
–Artiste, këngëtare me një karrierë të gjatë, që do të thotë se keni përjetuar momente mbresëlënëse, të këndshme, por edhe kritike, dëshpëruese e të trishta. A mund të na përshkruani momente nga eksperienca tuaj?
Jam munduar të jap më të mirën nga vetja. Kam patur momente të bukura, por dhe të vështira. Një nga momentet që do doja ta kujtoja, është rruga që ndoqa për të marrë pjesë në Festivalin e Interpretuesve të Këngës në RTVSH. Isha maturante në Shkollën e mesme të muzikës “Prenk Jakova” në Shkodër. Isha shumë aktive në Klubin e Rinisë “Heronjtë e Vigut”, ku zhvilloheshin shumë aktivitete. Drejtor në atë kohë ishte Nard Bushati, që të gjithë e therrisnim Zotni Nardi. Një burrë që buronte, mirësi, energji, pozitivitet. Unë, e ndrojtur sic isha, por dhe kurajoze, i them: Zotni Nardi, do kisha shumë dëshirë të merrja pjesë në Festivalin e Këngës në RTVSH . Ai buzëqeshi, mori telefonin dhe u lidh me Redaksinë e Muzikës në Radio Tirana, ku bisedoi në mos gaboj me Spartak Tilin. I foli për mua, dhe c’duhej të bënim që të merrja pjesë në Festival. Kaluan 3-4 muaj, dhe në fund prillin e ’85-s marrim një letër, ku thuhej që më 10 Maj, duhet të paraqitesha pranë Redaksisë së Muzikës në Radio Tirana. Isha shumë e emocionuar, kisha ankth se isha përpara një të panjohure që ndoshta do të shënonte dhe fillimin e realizimit të endrrës sime. Dita erdhi, shkova në Radio Tirana, dhe ka qenë provimi më i vështirë i jetës sime. Dhoma e vogël e Redaksisë së Muzikës, ishte plot. Kam kënduar për herë të parë, përpara një jurie me emrat më të shquar të artistëve sic ishte Ferdinand Deda, që më shoqëroi në piano, Eno Koco, Spartak Tili, Avni Mula, Gazmend Mullai. Nuk kam për ta harruar kurrë atë ditë. Ishte fillimi i udhëtimit tim në rrugën e këngës, udhëtim sa i bukur, aq dhe i vështirë.

-Ju jeni diplomuar pranë Universitet “Luigj Gurakuqi” Shkodër , ku qëndron forca e inteligjencës Tuaj, – cfarë iu shtyhu të bëheshit këngëtare dhe pse?
Jam diplomuar në Universitetin “Luigj Gurakuqi” në Shkodër, si Mësuese e Ciklit të Ulët. Nuk e kam ushtruar si profesion, sepse për hir të së vërtetës, endrra ime ishte të ndiqja studimet në Gazetari. Në ata kohë kishte ligje absurde. Ne që mbaronim shkollën e muzikës ishim të “persekutuar”. Nuk kishim të drejtë të ndiqnim studimet në asnjë lloj degë tjetër përvec Ciklit të Ulët, në Akademinë e Arteve kuptohet që po, dhe kush kishte miq, kishte privilegjin të studjonte Gjuhë- Letërsi.Gjithmonë kam dashur të jem jo vetëm këngëtare, e pas 4 viteve si përgjegjëse e kulturës në Zejmen, Lezhë, fillova si Redaktore Muzike në Radio Tirana, dhe pata dhe një eksperiencë të mrekullueshme dhe në TV. Vite plot mbresa, emocione, që ndoshta do ti hedh dhe në një libër.
-Të kënduarit ka qënë një pasion i hershëm i juaji, apo talent i lindur? Kush ka ndikuar më së shumti në zhvillimet tuaja muzikore?
Dëshira për tu bërë këngëtare më ka lindur që kur kam qenë e vogël. Ka qenë zëri i të Madhes Vace Zela, që më bëri të ëndërroj, e për fat familja ime, e më shumë nga të gjithë Babai im i shtrenjtë, më ndihmuan që ta ndjek ëndrrën time.
-Ju jeni e njohur kryesisht për të kënduar këngë të muzikës së lehtë, serenatat korcare por edhe këngë lirike, balada të muzikës popullore? Na tregoni dicka për kar rierën tuaj?
E vërtetë që unë njihem me tepër si këngëtare e serenatave, e muzikës se lehtë. Por e dua shumë dhe muzikën popullore qytetare, folklorin, të të gjitha krahinave, dhe e ndjej veten të privilegjuar sa herë që jap koncerte në Zvicër, ku prezantoj muzikën tradicionale shqiptare. Ne kemi muzikë të mrekullueshme. Cdo herë pas koncerteve, të huajt vijnë e bisedojnë, ndajnë emocionet me ne dhe komplimentet nuk mungojnë asnjëherë.
-A keni shkruar ndonjë tekst këngësh?
Nuk kam shkruar tekste këngësh, por shkruaj poezia. Gjej në të qetësinë, lirinë e të shprehurit të ndjenjave të mia, dhe për mua është thjeshtë magjike.
-Kini nxjerrë disa vidioklipe dhe albume muzikore, por keni dhënë edhe koncerte brenda e jashtë atdheut. C’mund të na thoni për këtë? Cfarë mund të presin adhuruesit nga këto vidioklipe e albume debutues? Cilët janë producentët e tyre?
Kam kënduar në Shqipëri në kohë të vështira për artistët. Ishtë e vështirë të rregjistroje një album, videoklip. Megjithatë, me aq mundësi sa kisha unë nxora dy albume, në vitin ’94-ën, një album i titulluar “Nata” punuar e rregjistruar në Prishtinë me kompozitorin Naim Krasniqi, dhe në vitin 2000-ë, albumin “Të pres” që është dhe titulli i një prej këngëve më të dashura për mua.
-Jeni një nga këngëtaret Artiste më të preferuara, të adhuara e të kërkurat në trojet shqiptare. Pjesëmarja tuaj në shumë koncerte e evenimente me taban historik e kombëtar në komunitetin shqiptar aty ku jetoni, a e mendoni se ka ndikim në rritjen e erudicionit qytetar, intelektual dhe të identitetit shqiptar në tokë të huaj?
Mendoj që është mision i cdo artisti të paraqesë vlerat më të mira të artit, në rastin tim të këngës, përpara publikut. Mua, sinqerisht që më ka kushtuar shumë financiarisht fakti që nuk e këndoj këngën komerciale sic bëhet sot. Por ndjehem shumë e pasur, sepse në shpirt jam e qetë. Nuk mundem të bëj dot ndryshe.
-Jetoni në Lozanë të Zvicrës . Cfarë ju lidh me dy qytetet e Shqipërisë; Leskovikun dhe Korcën? C’janë serenatat për Ju?
Po, jetoj në Zvicër. Gjaku, që nuk harrohet kurrë, që të thërret të kthehesh kudo që të jesh. Serenatat për mua janë si ninullat, u rrita me to. Në familjen time janë kënduar gjithmonë.
– Cilat këngë preferoni të këndoni më shpesh; muzikën e lehtë, serenatat, baladat apo populloret?
Nuk mund të bëj një ndarje që të them preferoj të këndoj më tepër serenatën, baladat apo këngën popullore. E rëndësishme për mua është që kënga të më ngjallë emocion, e atë që ndjej, gëzimin, dhimbjen, tëp ërcjell tek publiku. Në përgjithësi, muzika , arti, i bashkon njerëzit, pavarësisht nacionaliteteve që i përkasin. Të mos flasim për fanatikët, që ekzistojnë dhe në art .
-Si femër intelektuale dhe Artiste, si ndiheni kur dëgjoni për krimin në familje, apo veset e tjera që kanë përfshirë një pjesë të komunitetit, sikundër droga e krimi? Dhunën ndaj gruas?Si mund të reflektojë shoqëria shqiptare për lehtësimin e këtyre plagëve?
Shqetesohem, indinjohem, kur dëgjoj për krimet në familje, vrasje pa shkak, dhunim të femrës. Si mund të quhet e civilizuar një shoqëri, kur nuk rrespekton, keqtrajton femrën, krijesën më të brishtë? Kuptohet që dhuna, droga, janë fenomene që i hasim kudo. Por ndryshimi qëndron në atë se sa bëhet për t’i parandaluar, për t’i ndihmuar dhe nga ana psikologjike femrat e keqtrajtuara e të rinjtë që ndodhen nën ndikimin e drogës. Sa punohet për sensibilizimin e shoqërisë për këto fenomene negative? Unë kam vite që jam larguar, por nuk mund të qëndroj indiferente për cfarë ndodh në vendin tim. Më duket sikur në Shqipëri, ekziston një indiferentizëm që vret. Per ne që jemi larg, dhimbja është akoma më e madhe. Qytetaria, emancipimi i shoqërisë, mendoj që ndikojnë shumë në zvogëlimin e krimit, dhe kthimin e besimit tek qytetarët për të jetuar me dëshirë në vendin e tyre.
-Kë dëshiron të falenderosh për realizimin e ëndrrës tuaj si këngëtare?
Vitet kalojnë, e unë për fat nuk ndjej peshën e tyre. Nuk i braktis asnjëherë ëndrrat, e luftoj që t’i kthej në realitet, edhe pse nuk është e lehtë. Asnjëhere nuk e kam patur të lehtë, e ndoshta këtu gjej dhe forcën. Kam projekte…
-Cili është instrumenti muzikor i preferuar i juaji? A mund të luani me të?
Instrumenti im i preferuar është pianoja, por nuk mund të them që luaj në piano.
-Çfarë mëkati i njihni vetes si këngëtare që i përket dy kohëve, para dhe pas ’90-s ?
Ishte periudhë e vështirë si para edhe pas ’90-ës për mua. Do kisha dashur të kisha rregjistruar më shumë këngë.,
-Vizitoni shpesh dhe Shqipërinë. Si e përjetoni këtë situatë që prek të gjithë të larguarit jashtë vendit?
Zakonisht shkoj 2 herë në vit në Shqipëri, jam shumë e lidhur me familjen dhe jam e lumtur të jem pranë mes të shtrenjtëve të mij.Ndjehem keq para miqve të mij që koha nuk më premton t’i takoj. Por nuk harroj asgjë, koha që ikën vetëm m’i bën më të shtrenjtë miqtë e kujtimet e mira.
-Kur shprehemi “brezi i mëparshëm”, kë keni ndërmend sipas jush? Cilët janë këngëtarët tuaj më të preferuar, shqiptarë e të huaj?
Brezi i mëparshëm? Më vijnë ndërmend shumë emra. Artistë dhe Artiste, që bënë art në kohë shumë të vështira, ku kishte një kontroll e censure monstruoze. Për fat të keq ka nga ata që brezin e mëparshem e identifikojnë me militantizëm, përçues e mbrojtës së ideologjisë së asaj kohe. Duhet ta vendosi gjithësecili veten në vendin e tyre, të mendohet, e të kuptojë sa shumë kanë bërë Brezi i mëparshëm. Përulem para tyre. Nuk do më keqkuptojnë lexuesit nëse vecoj Vace Zelen, sepse ka patur një ndikim të jashtëzakonshëm në jetën time. Kam patur fatin ta kem patur pranë gjithmonë që nga viti ’86-ë, që për një vit ishte Mësuesja ime. Afrimiteti që krijuam më pas ishte si Nënë-Bijë. Sa shumë mësova prej saj. Njoha Vacen Artiste, Vacen Nënë, Vacen Bashkëshorte, Vacen Rrebele, që dëgjonte muzikë të huaj dhe kur ishte e ndaluar e nuk i duronte padrejtësitë. Kam shumë për të treguar, por kujtimet janë aq të shtrenjta dhe është më mirë t’i mbaj për vete. Në jetën time kam njohur shumë njerëz, për fat. Që kur kam qenë fëmijë në Zejmen, Lezhe, në lice në Shkoder, pastaj në fakultet në Shkodër, qytetin e rinisë sime, ku me deshën aq shumë, ku mësova aq shumë, dhe ku guxova të qesh me barcaletat ´e rrezikëshme”. Kudo që shkova, njoha njerëz që më dhanë aq shumë dashuri, e që përfitoj t’i falenderoj që u bënë pjesë e udhëtimit të jetës sime në gëzime e vështirësi. Fjala FALEMINDERIT , nuk ka forcë ta shprehë mirënjohjen time, por dua t’ju them nuk ju harroj! Ju dua shumë e lus Zotin t’ju bekojë në cdo hap të jetës suaj!
-Mesazhi tuaj për inteligjencën e shoqërinë shqiptare sot….
Jam shumë e “vogël” para intelektualëve të vërtetë që jetojnë në Shqipëri. Jetoj larg, por e di që për ata jeta është e vështirë.Ndoshta mund t’ia lejoj vetes t’ju them që janë të pasur, shumë të pasur! Qytetaria dhe mëncuria nuk blihen me para!
Ju faleminderit!
Bisedoi:Raimonda MOISIU