• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Në Chicago u promovua libri : SALI RAMADANI – KËRÇOVA deputeti i krenarisë kombëtare

November 25, 2023 by s p

Me 20 nëntor 2023, në Çikago, në ambiente te QENDRëS ISLAME SHQIPTARO-AMERIKANE, u përurua vepra: SALI RAMADANI – KËRÇOVA, deputeti i krenarisë kombëtare.

Pas ekzekutimit të himnit Kombëtar shqiptarë dhe himnit Amerikan, për këtë vepër folën referuesit: Afrim Shabani, Feti Mehdiu, Ilaz Kadriu dhe autori Shaban Dalipi.

Referuesit iu qasën veprës nga këndvështrime të ndryhsme, ashtu siç ishte personazhi kësaj vepre: Sali Ramadani – deputet i pavarur nga Kërçova, në Parlamentin e Maqedonisë në mandatin 1994-1998. Këta veçuan segmente të veçanta të veprimeve të deputetit Sali Ramadani në parlamentin e Maqedonisë. Dalluan shpalosjen e flamurit kombëtarë shqiptarë në foltoren e parlamentit dhe fjalimin e tij pa pranënë e deputetëve maqedon, të cilët kur filloi deputeti S. Ramadani fjalën e tij në gjuhën shqipe ata lëshuan sallën e parlamentit, kurse Saliu vazhdoi fjalën e vet deri në fund që e mbylli me shprehjen: ju mund talëshoni sallën e Parlamentit e mund të shkoni edhe në Bulgari, por këtu do të flitet edhe gjuha shqipe – kjo është e garantuar me të gjitha normat.

Feti Mehdiu theksoi se historia e Flamurit Kombëtarë, pas datës 8 korrik 1997, kur e shpalosi deputeti Sali në Parlamentin e Maqedonisë, nuk do të jetë e plotë pa këtë veprim të Sali Ramadanit.

Në emër të familjes të pranishmit i përshëndeti Refik Ramadani.

Përurimin e kësaj vepre e ka nderuar, me pjesëmarrjen e tij edhe konzulli i Republikës Maqedonisë së Veriut, zotëri Petrit Musliu, si edhe sekretari i Qendrës Islame Shqiptaro-Amerikane në Çikago z. Ismail Mehmeti.

Botimin e veprës Sali Ramadani-Kërçova e financoi mërgata shqiptare në SHBA.

Galib Feza, 22 nëntor 2023.

May be an image of 5 people, dais and text

Like

Comment

Filed Under: Interviste

KËRKOHET DËNIMI I “KRIMIT TË APOLOGJISË” SË KOMUNIZMIT NË SHQIPËRI

November 22, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

Në Asamblenë e Përgjithëshme të saj, Konferenca Ipeshkvnore e Shqipërisë, mbajtur javën e kaluar me 15 Nentor, miratoi një kërkesë e cila u njoftua për median dje të martën nga Presidenti i Konferencës Ipeshkvnore të Shqipërisë, Arkipeshkëvi Metropolit Shkodër-Pult, i Përndershmi Angjelo Massafra, drejtuar Kuvendit të Shqipërisë, Presidentit të Republikës së Shqipërisë dhe Kryeministrit të vendit – që të shqyrtojnë seriozisht dënimin me ligj të dukurive të “krimit të apologjisë” të komunizmit në Shqipëri –siç e quajnë udhëheqsit e Kishës Katolike në Shqipëri fenomenin e shfaqjeve nostalgjike për ish-regjimin komunist dhe liderin e saj Emver Hoxhën, në Shqipëri.  Konferenca për Shtyp – Kisha Katolike në Shqipëri (kishakatolikeshkoder.com)

Përfaqsuesit më të lartë të Kishës Katolike në Shqipëri, konstatojnë, ndër të tjera se, “Që nga veriu në jug ka rikthime të herpashershme të neo-komunizmit dhe forma të ndryshme të lartësimit të ish-diktaturës komuniste të cilat fyejnë ata që kanë vuajtur dhe shkaktojnë përplasje…”.  Ata shprehin shqetësimin e tyre duke konstatuar gjithashtu se disa televizione në Shqipëri, “paraqesin ende filma të prodhuar nga diktatura, të cilët, për pasojë mbajnë gjallë komunizmin dhe “injektojnë” pak nga pak, parimet e diktatorit, brezit të rij.”  Si, vërtetim të shqetësimeve të tyre serioze, klerikët e lartë të Kishës Katolike në Shqipëri, në thirrjen e tyre për dënimin me ligj të “krimit të apologjisë”, theksojnë se, “librat e historisë nuk thonë të vërtetën mbi komunizmin në Shqipëri”, ndërsa kujtojnë se, “në vende turistike shiten objekte/suvenris të diktatorit dhe i ngrenë lavde atij.”  

Në dokument thuhet se, në mbështetje të mësimeve të “parimeve ungjillore dhe në Magjisterin e Kishës – Kisha Katolike “ndjenë detyrën të denoncojë të keqen kudo që paraqitet dhe të shmangë përhapjen e saj me çdo mjet moral që ka në dispozicion”, të saj.

Prandaj, udhëheqsit e lartë të Kishës Katolike të Shqipërisë e konsiderojnë si, “urgjente vendosjen e drejtësisë shoqërore, si garanci për paqën dhe vëllazërinë mes njerëzve”, në Shqipëri, duke u kërkuar autoriteteve institucionale më të larta ligjbërse dhe ligjzbatuese në atë vend – që, “Të miratohet një ligj i cili të parashikojë krimin e apologjisë së komunizmit njësoj si vendet e evropiane dhe që parashikojnë  sanksione të rënda për krimin e nazizmit dhe të fashizmit…”. Kisha Katolike në Shqipëri kërkon edhe që, “Librat e historisë të shkruajnë të vërtetën e komunizmit në Shqipëri… dhe që burgjet dhe vendet e torturës të ruhen si muze…”, për brezat e ardhëshëm.

Janë këto disa prej kërkesave të ipeshkvijve katolikë në Shqipëri që gjatë dekadave janë paraqitur nga instanca të ndryshme si projekt-rezoluta, por që për një arsye ose tjetër – asnjëra prej dy partive kryesore politike të Shqipërisë — socialistët dhe demokratët — që kanë qeverisur Shqipërinë për tre dekada “post-komunizëm – nuk kanë gjetur forcën morale as politike për t’i miratuar ato rezoluta me forcën e ligjit dhe në përputhje me vendimet e ish-vendeve të tjera komuniste në Evropë gjatë tre dekadave pas shembjes së Murit të Berlinit.. 

Gjatë viteve, në mënyrën më modeste jam përpjekjur me disa dyzina artikujsh (i fundit: Frank Shkreli: A po përjetësohet e keqja e komunizmit në Shqipëri? | Gazeta Telegraf), t’a kujtoj në vëmendjen e publikut subjektin e krimeve të komunizmit në atë vend, një çështje kaq me rëndësi për drejtësinë dhe paqën shoqërore në Shqipëri, që nuk po gjenë as paqë as drejtësi shoqërore dhe politike midis grindjeve dhe mosmarrveshjeve ndër-shqiptare për më shumë se tre dekada, “post-komunizëm.  Është vështirë të arrihet paqa dhe drejtësia shoqërore dhe politike pa dënimin zyrtar të krimeve të komunizmit të regjimit komunist-enverist dhe pa distancimin nga e kaluara komuniste, pasi Shqipëria, siç thekson edhe Konferenca Ipeshkvnore e Shqipërisë në deklaratën e tyre drejtuar autoriteteve më të larta të vendit – ndryshe nga vendet e tjera evropiane ish-komuniste – Tirana zyrtare nuk është distancuar, zyrtarisht, nga e kaluara e saj terroriste komuniste.  As nuk është përballur, seriozisht, me të kaluarën e saj të mjeruar komuniste.

Tirana zyrtare, deri më sot, nuk ka dënuar zyrtarisht, krimet e regjimit barbar komunist të Enver Hoxhës.  Dhe Kuvendi i Shqipërisë nuk ka caktuar ende një ditë zyrtare përkujtimore, kushtuar viktimave të komunizmit në Shqipëri, ashtu siç kanë bërë vendet ish-komuniste të Evropës.

Prandaj, është për tu mirëpritur nga të gjithë shqiptarët vullnetirë mirë dhe pa dallime politike, kërkesa e Konferencës Ipeshkvënore e Shqipërisë, që autoritetet shqiptare ta konsiderojnë miratimin e kësaj kërkese me seriozitetin më të madh, për sigurimin e paqës dhe të drejtësisë dhe në të mirën e Shqipërisë dhe të Kombi shqiptar në përgjithësi. 

Për fat të keq, kam drojë se është tepër vonë për të bërë ndonjë ndryshim në lidhje me këtë çështje, pasi e keqja po fiton. “Nostalgjikët e komunizmit” — për të cilët jep alarmin Konferenca Ipeshkvnore e Shqipërisë, në deklaratën e ipeshkvijve katolikë të Shqipërisë, janë tanimë ftiues dhe nuk do të heqin dorë nga nostaligjia e tyre për komunizmin dhe diktatorin Enver Hoxha dhe a as nuk do të dënojnë krimet e komunizmit, siç ka bërë mbarë bota e qytetëruar.

Nostalgjikët e komunizmit në Tiranën zyrtare gjënden kudo në nivelet më të larta të drejtësisë, qeverisë e të shtetit dhe deri në detyrat më të ulëta të qeverisje qendrore edhe vendore. Ata tanimë i kanë futur rrënjët aq thellë sa që atyre nuk u intereson të përballen me krimet të diktaturës komuniste. Unë nuk pres që klasa e sotme politike nuk është e interesuar të dëgjojë e të miratojë, jo se jo, thirrjet e Kishës Katolike që autoritetet të diskurajojnë lavdet e nostalgjikëve komunistë ndaj personave dhe shitjen e simboleve të regjimit diktatorial komunist të Enver Hoxhës neper rrugë e dyqane.  

Për fat të keq, realiteti është ky: Nëqoftse udhëheqsit e Kishës Katolike të Shqipërisë konstatojnë se “nostalgjikët e komunizmit” përbëjnë sot një problem serioz për drejtësinë dhe paqën në Shqipëri – atëherë unë kam drojë se thirrja e tyre është tepër vonë.  Sidomos, nëqoftse nuk mbështetet edhe nga përfaqsues të besimeve të tjera dhe të shoqërisë në përgjithësi. Megjithë vullnetin e mirë dhe përgjegjësinë morale, qytetare e shpirtërore të thirrjes së përfaqsuesev të lartë të Kishës Katolike shqiptare, unë besoj se treni për të luftuar influencën e “nostalgjikëve të komunizmit” në Shqipëri e ka lenë stacionin tre dekada më parë. E keqja e këtij fernomeni shkatërrimtar për Shqipërinë dhe shqiptarët, ka fituar tanimë në Shqipëri me përpjekjet e hapëta zyrtare për përjetësimin e komunizmit dhe të simboleve të tij.  Kjo ka ndodhur me bekimin e autoriteteve të qeverive “demokratike” shqiptare të 30-viteve të kaluara dhe me heshtjen e ndërkombëtarëve ose me mbështetjen e hapur të diplomacisë perëndimore të “nostalgjikëve të komunizmit shqiptar” dhe politikave të tyre në nivelet më të larta të Tiranës zyrtare. E kam thënë shpesh se as përfaqësuesit diplomatikë të vendeve demokratike perëndimore në Tiranë gjatë 30-viteve të fundit, nuk mund të anashkalojnë përgjegjësitë e tyre në lidhje me fenomenin e krijuar të nostlagjikëve të komunizmit në nivelet më të larta të qeverisë dhe shtetit shqiptar.  Kërkesa e ipeshkvijve  katolikë shqiptarë duhet të ketë mbështetjen edhe të ndërkombëtarëve perëndimorë në Tiranë që edhe nga ana e tyre, t’u bëjnë thirrje autoriteteve të Tiranës që të miratojnë kërëkesat e Konferencës Ipeshkvnore të Shqipërisë për ligje të forta për dënimin e “krimeve të apologjisë” dhe të simboleve komuniste në Shqipëri.

Frank Shkreli

A person with glasses and a beard

Description automatically generated Angjelo Massafra, Arkipeshkëv Metropolit -Shkodër Pult dhe President i Konferencës Ipeshkvnore të Shqipërisë duke lexuar të martën, para mediave Deklaratën e mësipërme drejtuar autoriteteve më të larta të qeverisë dhe të shtetit shqiptar.

Ja deklarata e plotë dhe kërkesa urgjente e Konferencës Ipeshkvnore të Shqipërisë:

A document with text on it

Description automatically generated
A document with a stamp on it

Description automatically generated

Filed Under: Interviste

KUR FAIK KONICA I SHPREHTE SIMPATINË PËR SHPENDËT SHKRIMTARIT GUILLAUME APOLLINAIRE (LETRA ORIGJINALE E 18 QERSHORIT 1904)

November 13, 2023 by s p


Faik Konica (1875 – 1942) — Guillaume Apollinaire (1880 – 1918)
Faik Konica (1875 – 1942) — Guillaume Apollinaire (1880 – 1918)

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 13 Nëntor 2023

Në veprën “Guillaume Apollinaire. Correspondance. I Lettres reçues. XI K-La.”, gjejmë një letër të Faik Konicës drejtuar shkrimtarit francez me 18 qershor 1904, në të cilën atdhetari shqiptar ndër të tjera i shpreh simpatinë për shpendët. Këtë letër, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

Lincoln Cottage,

Garfield Road,

Chingford, (Essex)

18 qershor 1904.

Mik i shtrenjtë,

Kanë kaluar tri ditë që kur e vendosa këtë letër në tavolinë me qëllim që t’ju shkruaj. Më në fund vendosa të kapërcej dembelizmin tim. — Pikërisht ditën që u larguat, ne e lëshuam John-in — për të cilin jeni mjaft i mirë të pyesni — në një kaçubë (pyll). Pardje na sollën një mëllenjë ende shumë të re, të befasuar në fole, një zog të vogël më në fund, dhe një foshnjë simpatike : duke marrë në zotërim kafazin, që është mbretëria e tij, princi i ri mori emrin e John II. Fatkeqësisht, mbretërimi i tij zgjati vetëm një ditë : e varrosëm sot në mëngjes, të mbushur me një trishtim të sinqertë. — Për sa i përket Fritz-it, ai ishte dukshëm i ndjeshëm ndaj largimit tuaj, sepse, i vendosur përballë jush gjatë ngrënies, ishte mësuar me fytyrën tuaj dhe pa dyshim edhe më shumë me zërin tuaj : imagjinoni që brenda dy ditëve që pasuan largimin tuaj, ai nuk këndoi, madje as kërceu; qëndrimi i tij i zymtë përfundoi vetëm në ditën e tretë. Pulat dhe gjeli ndihen mrekullisht. — Gruaja ime më kërkon t’ju dërgoj përshëndetjet e saj dhe falënderimet e saj më të përzemërta që keni menduar për tenxheren e qumështit të Parisit, e cila duhet të jetë pjesë e koleksionit të saj. Lëndinat vazhdojnë të jenë të njollosura nga sorra të gjalla, dhe karavidhe të gatuara… Ecin, ecin, ecin dhe të nesërmen janë aty për të filluar sërish : është “kthimi i përjetshëm” i Niçes. — Faleminderit që menduat për librat për të cilët folëm. Tamilishtja është një nga gjuhët dravidiane, një grup gjuhësor me të cilin nuk jam marrë, studimet e mia janë kufizuar në gjuhët indiane të cilat janë të grupuara rreth sanskritishtes; Megjithatë, një libër Tamil mund të më interesojë rastësisht. Sa i përket Petronius-it, duhet ta lëmë, sepse së shpejti do të shfaqet edicioni gjerman. Përveç kësaj, sigurisht, do të më thoni se sa keni paguar për këto libra, sepse nuk do të doja t’ju lejoja që t’i blinit për mua. — Më ka pëlqyer shumë Schinderhannes dhe më duket gjithnjë e më interesant “The Rotting Enchanter”; i plotë, do të formojë një libër kurioz. Artikulli mbi “Katolicizmin e Baudelaire” është sugjerues dhe i punuar mirë. — Po punoj fort për “Albania-n”: dua të kompensoj kohën e humbur dhe madje të botoj disa numra paraprakisht; kështu që do të kem kohë të lirë gjatë qëndrimit tuaj këtu. Ju nuk do të harroni të sillni ndonjë roman në zhanrin tashmë historik të “Girodias”.

Përzemërsisht,

F. B. Konica

Filed Under: Interviste

Nderimi i heronjve të Amerikës: Një reflektim i ditës së veteranëve

November 11, 2023 by s p

Nga Rafael Floqi 

Ndërsa kombi ndalon për të respektuar Ditën e Veteranëve, është një moment për të reflektuar mbi sakrificat e jashtëzakonshme të bëra nga burrat dhe gratë që kanë shërbyer në Forcat e Armatosura të Shteteve të Bashkuara. Përtej barbekjuve dhe paradave, përtej dekorimeve. Me ngjyrat  të kuqe, të bardhë dhe blu, qëndron një mirënjohje e thellë për ata që kanë kushtuar jetën e tyre për të mbrojtur parimet mbi të cilat është ndërtuar kombi ynë amerikan.

Dita e Veteranëve nuk është thjesht një ditë pushimi nga puna apo shkolla; është një ditë për të njohur guximin, përkushtimin dhe sakrificat e miliona njerëzve që kanë veshur uniformën amerikane. Është një mundësi për të shprehur vlerësimin tonë të përzemërt për individët që kanë qëndruar në rrugën e vështirësive  për të mbrojtur liritë që ne i duam.

Me afrimin e Ditës së Veteranëve, unë reflektoj mbi guximin dhe sakrificën e pamatshme të shfaqur nga ushtarakët tanë. I urti G.K. Chesterton dikur tha: “Guximi është pothuajse një kontradiktë në terma. Do të thotë një dëshirë e fortë për të jetuar, duke marrë formën e gatishmërisë për të vdekur.”

Duhet një individ i jashtëzakonshëm që të lërë komoditetin e shtëpisë, për të shërbyer në ushtri, duke mishëruar trimërinë dhe vetëmohimin e shfrenuar. Veteranët janë heronj që meritojnë mirënjohjen tonë më të thellë.

Veteranët e kuptojnë lidhjen unike dhe ‘esprit de corps’ që rrënjos shërbimi ushtarak. Kalimi nga role shumë intensive, shpesh stresuese, në jetën civile mund të jetë i frikshëm. Shumë veteranë përballen me plagët e luftës, të dukshme dhe të padukshme. Si komunitet, është detyra jonë kolektive të sigurojmë që ata të marrin mbështetjen dhe kujdesin që meritojnë.

Historitë e veteranëve tanë janë po aq të ndryshme sa edhe kombi të cilit i kanë shërbyer. Nga fushat e betejës së Luftës së Dytë Botërore deri në shkretëtirat e Irakut dhe malet e Afganistanit, udhëtimi i secilit veteran karakterizohet nga një ndjenjë e thellë e detyrës dhe një dashuri për vendin e tyre. Është ky vetëmohim që ne nderojmë në Ditën e Veteranëve – një gatishmëri për ta vënë vendin mbi veten, për të përballuar fatkeqësitë me vendosmëri të palëkundur dhe për të mbrojtur vlerat që e bëjnë Amerikën një fener shprese për botën.

Në një botë që shpesh duket e ndarë, Dita e Veteranëve shërben si një kujtesë e fuqisë unifikuese të shërbimit. Veteranët vijnë nga të gjitha sferat e jetës, që përfaqësojnë rrugën e pasur të kombit tonë. Ata janë burra e gra, të rinj e të moshuar, nga etni, fe dhe prejardhje të ndryshme. Lidhja e tyre e përbashkët është një përvojë e përbashkët shërbimi, sakrifice dhe përkushtimi ndaj një kauze më të madhe se ata.

Ndërsa shprehim mirënjohjen tonë, është thelbësore të pranojmë se udhëtimi nuk përfundon kur uniforma del në pension. Shumë veteranë përballen me sfida ndërsa kalojnë në jetën civile, duke filluar nga lëndimet fizike dhe çështjet e shëndetit mendor deri te vështirësitë në gjetjen e punësimit kuptimplotë. Mbështetja e veteranëve tanë shkon përtej një “faleminderit” të thjeshtë – përfshin sigurimin që ata të kenë burimet dhe ndihmën e nevojshme për t’u riintegruar me sukses në shoqëri.

Në përkujtimin e Ditës së Veteranëve, le të reflektojmë edhe për përgjegjësinë që ndajmë si komb për t’u kujdesur për ata që kanë mbajtur barrën e luftës. Kjo do të thotë jo vetëm ofrimi i shërbimeve të aksesueshme të kujdesit shëndetësor dhe shëndetit mendor, por edhe krijimi i mundësive të punësimit, mbështetjes arsimore dhe një komuniteti që kupton dhe vlerëson sfidat unike me të cilat përballen veteranët.

Përballë dallimeve politike dhe ndarjeve shoqërore, Dita e Veteranëve ofron një moment uniteti. Është një ditë për të lënë mënjanë mosmarrëveshjet tona dhe për t’u bashkuar si një komb për të nderuar ata që kanë mbrojtur parimet mbi të cilat u themelua Amerika. Sipas fjalëve të Presidentit John F. Kennedy, “Ndërsa shprehim mirënjohjen tonë, nuk duhet të harrojmë kurrë se vlerësimi më i lartë nuk është të thuash fjalë, por të jetosh sipas tyre”.

Pra, ndërsa ngremë flamujt tanë dhe marrim pjesë në ceremoni, le ta bëjmë këtë me një kuptim të thellë të sakrificave të bëra nga veteranët tanë. Le t’i nderojmë jo vetëm me fjalë falënderimi, por me veprime që tregojnë përkushtimin tonë ndaj idealeve për të cilat ata kanë luftuar. Ndërsa festojmë Ditën e Veteranëve, le të jetë një katalizator për një ndjenjë të ripërtërirë uniteti, mirënjohjeje dhe një angazhimi kolektiv për të mbështetur ata që kanë shërbyer me nder dhe dallim.

Kjo dëshirë e madhe e emigrantëve shqiptarë për të kontribuar në Luftën e Parë Botërore nën flamurin e SHBA u realizua kur Qeveria Amerikane beri regjistrimin e atyre që ishin të afte për luftë. Në këtë mobilizim, u regjistruan rreth 4.800 shqiptarë, ndërsa numri i përgjithshëm i të mobilizuarve ishte 24 milion. Për çdo person, u plotësuan kartelat individuale ku shënohej numri i kartelës, data e mobilizimit, emri, mbiemri, viti i lindjes, vendi i lindjes, vendi i banimit dhe të tjera të dhëna. Gjithsej 4.793 vete. kur Fan Noli afro 80 vjet më parë mbante një fjalim përpara emigrantëve shqiptarë që inkuadroheshin si rekrutë në ushtrinë amerikane, ai tha në praninë e gazetarëve: “Ne, shqiptarët, i kemi një borxh të madh Amerikës, sepse na ndihmoi në dhënien e Pavarësisë”. Dhe duket se nga fjalët e Fan Nolit shumë shqiptarë jo vetëm u inkuadruan në radhët e ushtrisë amerikane, por madje dhanë edhe jetën për të. 

Tani publikohen emrat dhe historitë e 14 ushtarakëve më të famshëm shqiptarë që u inkuadruan dhe luftuan në ushtrinë amerikane. 14 ushtarakët shqiptarë kanë qenë pjesë e ushtrisë amerikane në të dy luftërat botërore madje dy prej tyre ishin pjesë e kësaj ushtrie edhe gjatë luftës në Irak ku humbën edhe jetën. Sotir Noke, është ndoshta një nga ushtarakët e parë shqiptarë që është inkuadruar në ushtrinë amerikane.  

Ai ishte pjesë e kësaj ushtrie gjatë Luftës së Parë Botërore dhe mori pjesë rregullisht në luftimet që bëri ushtria amerikane në Francë. 11 nga ushtarakët shqiptarë që kanë shërbyer në ushtrinë amerikanë qenë pjesë e saj gjatë konfliktit më të madh ushtarak në historinë e njerëzimit. Por në numrin e madh të ushtarëve amerikanë të rënë në luftë nuk mungojnë edhe shqiptarët. 

Jorgji Josifi, ishte pjesëtarë i aviacionit amerikan gjatë Luftës së Dytë Botërore.  Van Sotir Christo është përfaqësuesi më tipik i plejadës së emigrantëve shqiptarë që patën sukses në SHBA. Një shkrimtar për nga zanati, Christo, i ikur nga Korça që një vjeç, arriti të shërbejë në Luftën e Dytë Botërore me gradën “petty officer” në një aeroplanmbajtëse. Por grada më e lartë në karrierën e tij jo ushtarake ishte ajo e vitit 1990, kur senatori aktual dhe ish-kandidati për president John Kerri e propozoi për ambasador të SHBA-së në Shqipëri. Por Christo nuk arriti të fitojë votat në Kongres kundrejt William Rajerson. Christo njihet si një nga figurat më interesante të botës intelektuale shqiptare në SHBA dhe një mik i afërt i Fan Nolit.  Shqiptaro-amerikani Spiro Kosta u bë pjesë e ushtrisë amerikane gjatë Luftës së Dytë Botërore menjëherë pas futjes së saj në luftë.  Llambi Qiriazi, i lindur në një fshat të Kolonjës, ai emigroi drejt SHBA-së në moshë fare të re. Në vitin 1943 ai u regjistrua në radhët e ushtrisë amerikane së bashku me disa të afërm të tij. Ai mori pjesë në shumë luftime të ushtrisë amerikane në Evropë ku mori edhe medalje nderi.  lazar Papen kishte emigruar në SHBA që në moshën 12-vjeçare. I shkolluar në kolegjet ushtarake amerikane, ai mbante gradën kolonel.  Spiro Koço, ishte një nga shqiptarët e shumtë që u mobilizua në radhët e ushtrisë amerikane gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ai kishte emigruar në SHBA që në moshë shumë të vogël. në vitin 1942 ai futet në rradhët e ushtrisë amerikane dhe mori pjesë në shumë luftime në disa fronte.  James Pashko kishte lindur në SHBA nga prindër shqiptarë, të cilët kishin emigruar në SHBA në vitet ’20. ai u mobilizua në radhët e ushtrisë amerikane menjëherë pas futjes në luftë në vitin 1942. Ai kishte qenë pjesë e ushtrisë amerikane gjatë luftimeve të tyre me trupat gjermane në Gjermani. Ervin Dervishi

Ervin Dervishi është edhe shqiptari i parë që u vra në Irak në gusht të vitit 2004, jo si pjesë e formacionit ushtarak shqiptar që ndodhet në Irak, por si pjesë e trupave amerikane. I emigruar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në vitin 1999 së bashku me familjen e tij ai do regjistrohej vetëm pak kohë më vonë trupat ushtarake amerikane. Ai u vra gjatë një prite nga forcat terroriste irakiane.

Lindi në vitin 1983, në Lezhë dhe në Shqipëri. Në vitin 1997 Gentiani bashkë me familjen e tij emigroi në SHBA. Pas zhvendosjes në SHBA, Gentiani ndoqi në Warren shkollën e mesme Warren Woods Tower High School. Në prill të 2002-shit përfundon Shkollën e Këmbësorisë dhe më pas u regjistrua në marinën ushtarake të SHBA-së dhe u bë pjesë e në luftimet për çlirimin e Irakut. Në nëntor të vitit 2004 ai gjen vdekjen nga një sulm i rebelëve irakianë.

Ne kete dite te Veteraneve ne nderojmë njerëzit e guximshëm në forcat tona të armatosura, të cilët na tregojnë kuptimin e udhëheqjes shërbëtore në mbrojtjen e lirisë sonë brenda dhe jashtë vendit. 

Bashkohuni me ne për të nderuar 16.5 milionë veteranët amerikanë dhe shqiptaro -amerikane mes nesh duke marrë pjesë aktive në parada dhe ceremoni lokale këtë te shtunë. 

Në mbyllje, falënderoj të gjithë veteranët, të kaluar dhe të sotëm. Trimëria juaj shërben si një fener shprese. Zoti i bekoftë veteranët tanë, amerikane shqiptaro amerikane dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Filed Under: Interviste

561 vjet nga “Formula e Pagëzimit”

November 8, 2023 by s p

Bledi Filipi/

Formula e Pagëzimit (1462). Dokumenti më i vjetër i shkrimit shqip, që njohim deri sot. Është një fjali e shkurtër shqip (Unte paghesont premenit Atit et birit et spertit senit) në mes të një shkrimi latinisht, një letër qarkore e kryepeshkopit të Durrësit, Pal Engjëllit, bashkëpunëtorit të ngushtë të Skënderbeut. Është një formulë që duhej të përdornin familjet për të pagëzuar fëmijët e tyre të porsalindur, kur nuk mund ti çonin në kishë. Formula është shkruar në dialektin e Veriut dhe me alfabet latin, i afërt me atë që ka përdorur Buzuku në veprën e tij. Dorëshkrimi latinisht me Formulën e pagëzimit u gjet në Bibliotekën Laurenziana të Firences nga historiani rumun Nikolla Jorga dhe u botua prej tij më 1915. ( Mahir Domi, 1975:25)

FORMULA E PAGEZIMIT – dokumenti parë shqip i 8 nëntorit 1462 shkruar nga imzot Pal Engjëlli.

Sot bie 561 vjetori i dokumentit më të hershëm të gjuhës shqipe, “Formulës së Pagëzimit” që ka datën e 8 nëntorit të vitit 1462, shkruar nga kryeipeshkvi i Durrësit imzot Pal Engjëlli.

Më 8 nëntor, kujtojmë datën e shkrimit të dokumentit kishtar të kryeipeshkvit të Durrësit, imzot Pal Engjëllit, në gjuhën kishtare të kohës, latinisht, në të cilin gjendet në gjuhën shqipe “FORMULA E PAGEZIMIT”, që deri më sot konsiderohet si dokumenti i parë shqip që njihet, e që mbanë datën e 8 nëntorit të vitit 1462. Pra, sot bie 561 vjetori i dokumentit më të hershëm të gjuhës shqipe.

Dokumenti i kryeipeshkvit shqiptar imzot Pal Engjëllit, mik, këshilltar e bashkëpunëtor i afërt i Gjergj Kastriotit, Skënderbeut, ruhet në bibliotekën Laurentiane të Firencës dhe për herë të parë është gjetur nga historiani rumun Nicolae Jorga më 1915. (Shuteriqi,1976:12)

Dokumenti është fryt i vizitës baritore që kryeipeshkvi shqiptar imzot Pal Engjëlli bëri si bari e udhëheqës shpirtëror i grigjës së Zotit, nëpër Kishat famullitare dhe viset e kryedioqezës së Durrësit.

Në mbarim të kësaj vizite imzot Pal Engjëlli paraqet pasqyrën e gjendjes së organizimit të Kishës, situatën e vështirë të banorëve e besimtarëve, problemet e mëdha ekonomike e rreziqet që i kanoseshin aso kohe popullsisë dhe duke u lënë porosi, në rend të parë priftërinjve por edhe besimtarëve (banorëve) të pagëzonin foshnjat në rast të rrezikut të vdekjes me fjalët e Formulës së ritualit kishtar të Sakramentit te Pagëzimit.

“Unë po të pagëzoj në emër të Atit, e të Birit e të Shpirtit Shenjt”.

Së fundi në këtë dokument imzot Pal Engjëlli u kërkon Eprorëve të Kishës së Romës, Selisë së Shenjtë, të ndihmojnë popullsinë e varfër e të vuajtur të këtyre viseve. Dokumenti më i vjetër që e kemi shqip, pra, i përket kohës së Skënderbeut. Formula e Pagëzimit është një frazë shqip në mesin e një shkrimi latinisht prej 37 faqesh, shkruar nga argjipeshkvi i njohur i Durrësit, imzot Pal Engjëlli (1416-1469).

Photo: vaticannews.va

Filed Under: Interviste

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40
  • 41
  • …
  • 210
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • DIAMANT HYSENAJ HAP FUSHATËN PËR KONGRESIN AMERIKAN – FJALA E MBAJTUR PARA KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN
  • Nga Besa në New York: Shoqata Besi organizoi një mbrëmje të veçantë për Festën e Flamurit
  • Në 90 vjetorin e lindjes së poetit Faslli Haliti
  • Dilemat e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë
  • Nga Shkodra në Bejrut…
  • Faik Konica, fryma e pavdekshme e një atdhetari dhe dijetari shqiptar
  • Abetaret e para të shkrimit të shqipes, fillesa të letërsisë shqipe për fëmijë
  • Valon Nikçi, një shqiptar pjesë e ekipit të Kongresistit George Latimer në sektorin e Task-Forcës për Punësimin dhe Ekonominë
  • Dega e Vatrës në Boston shpalli kryesinë
  • VATRA NDEROI KRYETARIN E KOMUNËS SË PRISHTINËS Z. PËRPARIM RAMA
  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT