Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë – Behlul Jashari/

PRISHTINË, Dhjetor 2023/ Pavarësia e Kosovës është e padiskutueshme dhe objektivi kryesor. Kështu deklaronte para 18 viteve Presidenti historik i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova – Presidenti i lëvizjes së fuqishme gjithëpopullore demokratike për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës, në ditën e përvjetorit të themelimit të Lidhjes Demoratike të Kosovës, partisë-lëvizje, që e udhëhiqte që nga fillimi. Tek fliste jepte mesazh, si një amanet, në Rezidencën në lagjen Velania të Prishtinës, në 23 Dhjetor 2005, më pak se një muaj para se të kaloi në amshim në 21 Janar 2006.

“Objektivi kryesor është pavarësia e Kosovës. Do të punojmë në të gjitha segmentet që të jetë një pavarësi e qëndrueshme, që do t’u përgjigjet të gjithë qytetarëve të Kosovës, në të mirë të gjithë qytetarëve të Kosovës”, theksonte Presidenti Rugova në atë takim të fundvitit të tij të fundit, ku paralajmëronte formimin edhe të dy ministrive të reja – të Ministrisë së Mbrojtjes dhe asaj të Punëve të Jashtme të Kosovës.

Në Rezidncën Presidenciale në Velani, ku regjistrova për të fundit herë deklaratat e Presidentit historik Rugova, në 23 Dhjetorin 2005, ai kishte takime të veçanta – priti kryetarët e degëve të LDK-së në Kosovë dhe diasporë me rastin e 16 vjetorit të themelimit të LDK-së, e më pas kishte takim pune me kryeministrin e atëhershëm të Kosovës Bajram Kosumi.

“Unë e vlerësoj si vit të suksesshëm për qeverinë dhe institucionet tona për punën që është bërë, ndërsa në një moment me rëndësi është edhe hapja e bisedimeve për të ardhmen për pavarësinë e Kosovës që është rezultat i punës që e ka bërë qeveria, institucionet dhe populli i Kosovës”, tha Presidenti Rugova, ndërsa përsëriti insistimin e tij për njohjen direkte të pavarësisë së Kosovës, e cila theksoi se do të qetësonte këtë pjesë të Evropës dhe të botës.

Sa i përket çështjes së decentralizimit, të shtruar nga gazetarët, Presidenti Rugova tha se procesi i bisedimeve ka filluar tash, ndërsa ka pika të ndryshme.

“Decentralizimi siç e kemi thënë është çështje e Kosovës, pra mund t’i dëgjojmë edhe palët tjera. Mund të bisedohet si pako shtesë e pavarësisë, unë kështu e quaj, se pavarësia është e padiskutueshme, prandaj ne siç e dini kemi filluar një fazë të privatizimit me pilot projektet që ka qenë hap mjaft i guximshëm dhe më vonë do të shikojmë një reformë të përgjithshme të pushtetit lokal që më lehtë do ta bënim me njohjen e pavarësisë së Kosovës”, tha Presidenti Rugova.

Presidenti historik i Kosovës shtoi se gjithmonë mbesin punët që nuk mund të kryhen. “Ne i përmendëm vetëm ato punë që i kemi kryer dhe që janë mjaft të rëndësishme, ndërsa objektivat dhe programin për vitin e ardhshëm e paraqet qeveria dhe institucionet e Kosovës. Punë që ka mbetura e madhe pa u kryer është çështja e njohjes së pavarësisë”, tha ai.

Ndërsa, sa i përket formimit të ministrive të reja, Presidenti Rugova tha se së shpejti do të vendoset për këtë.

Ndërkohë, në 25 dhjetor 2005, me një shkresë dërguar shefit të UNMIK-ut e autoriteteve më të larta të Kosovës katërmbëdhjetë përfaqësues të jetës publike të Mitrovicës, përmes nënshkrimeve të tyre, kërkonin që, me qëllim të inkurajimit të integrimit të qytetit të Mitrovicës dhe të injektimit për zhvillim ekonomik, dy ministritë e Kosovës në formim – Ministria e Punëve të Brendshme dhe Ministria e Drejtësisë të vendosen në qytetin e Mitrovicës, më të madhin verior të Kosovës…

Lidhja Demoratike e Kosovës në 23 Dhjetor 2023 shënon 34 vjetorin, e themeluar në 23 Dhjetor 1989, nga Ibrahim Rugova, derisa ishte kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës i zgjedhur edhe në krye të partisë, dhe nga intelektualë të tjerë shqiptarë kosovarë.

Më shumë se parti, LDK në fillimet e saj lindi si një lëvizje gjithëpopullore për Liri, Pavarësi e Demokraci, në rrethana të rënda okupimi e të dhunës së egër të Serbisë në Kosovë.

Ishte koha kur po para 34 viteve, në rrethana tragjike terrori, Serbia në Kuvendin e saj në 28 Mars të vitit 1989 miratoi “kushtetutën e tankeve”, që përgjakshëm me forcë e në mënyrë kundërkushtetuese rrënoi autonominë që kishte Kosova me Kushtetutën e vitit 1974 si element konstituiv me të drejtë vetoje në federatën e atëhershme, nga shpërbërja e së cilës pastaj dolën 7 shtete të pavarura.

Në demonstratat gjithëpopullore në mbrojtje të Kosovës nga sulmet e Serbisë, vetëm brenda dy ditëve, në 27 e 28 Mars 1989, në shtetrrethimin e hekurt ushtarako-policor të vendosur nga Beogradi u vranë 22 shqiptarë e plagosën qindra të tjerë në Prishtinë, Podujevë, Mitrovicë, Zhur e Dushanovë afër Prizrenit, Deçan, Gjilan e në anë të tjera të Kosovës.

Që në atë kohë, Rugova dhe LDK hapur përcaktonin pozicionin gjeopolitik kosovar dhe shpallnin idenë për shtetin e Kosovës, ndërsa theksonin se, “zgjidhja më e mirë është Kosova e pavarur e neutrale, e hapur ndaj Shqipërisë e Serbisë dhe një administrim civil ndërkombëtar si fazë kalimtare”.

Formimi i LDK-së dhe disa partive tjera, e pastaj Deklarata Kushtetuese për Pavarësi e 2 Korrikut e Kushtetuta e Republikës e 7 Shtatorit 1990 dhe Referendumi për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur i zhvilluar nga 26 deri në 30 Shtator 1991 me pjesëmarrje 87,01% e votim pro 99,87%, u pasuan me zgjedhjet e para pluraliste parlamentare e presidenciale, të 24 Majit 1992, në të cilat Rugovau zgjodh president i parë i Republikës së shpallur, e cila atëherë nuk u njoh ndërkombëtarisht, por megjithatë ishte dhe njihej si deklarim i fuqishëm i vullnetit të popullit mbi 90 përqind shumicë shqiptare, si edhe pjesëtarëve të komuniteteve pakicë.

Pavarësia e Kosovës, në të mirë të gjithë qytetarëve të saj, dhe si i vetmi kompromis, theksohej e ritheksohej vazhdimisht nga Rugova.

“I vetmi kompromis për Kosovën është pavarësia, dhe ky është optimumi i gjithë shqiptarëve në rajon”, theksonte shumë prerë Presidenti Rugova në 6 Tetor 2005, në takimin e parë me Grupin Negociator, formimi i të cilit me përfaqësim nga maxhoranca e opozita dhe shoqëria civile ishte një moment me shumë rëndësi për unitetin në vend si dhe për bisedimet për statusin e Kosovës të udhëhequra nga i dërguari i posaçëm i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Presidenti Martti Ahtisaari, e pastaj edhe nga Treshja SHBA-BE-Rusi në angazhimet shtesë.

Si rezultat i lëvizjes e luftës për liri, pavarësi e demokraci dhe i bisedimeve për statusin, Kosova pavarësinë e njohur ndërkombëtarisht deri tani nga 117 shtete të botës e ka shpallur në 17 Shkurtin historik 2008.

“Kur Kosova do të jetë e lirë dhe e pavarur kjo shtëpi do jetë muze”, thoshte Presidenti Rugova në vitet e rënda të nëtëdhjeta të okupimit në shtëpinë e Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, ku është themeluar LDK, e të shndërruar edhe në seli të institucioneve të Republikës së shpallur me Kushtetutën e 7 Shtatorit 1990.

“Kjo shtëpi është shtëpi e Pavarësisë së Kosovës, shtëpi e lirisë, shtëpi e demokracisë, shtëpi e rezistencës së gjithanshme të popullit të Kosovës”, thoshte Rugova duke e përuruar muzeun më të ri të kryeqytetit të vendit, në Dhjetor 2002.

Shtëpia ku u themelua LDK – Muzeu tani ka emrin “Shtëpia e Pavarësisë së Kosovës Dr. Ibrahim Rugova”.

Analizë nga Rafael Floqi/

Rebelët Houthi të Jemenit të mbështetur nga Irani po shtojnë sulmet e tyre ndaj anijeve në Detin e Kuq, të cilat ata thonë se janë hakmarrje ndaj Izraelit për fushatën e tij ushtarake në Gaza. Sulmet kanë detyruar disa nga kompanitë më të mëdha të transportit dhe naftës në botë të pezullojnë tranzitin përmes një prej rrugëve më të rëndësishme të tregtisë detare në botë, gjë që mund të shkaktojë një tronditje në ekonominë globale. Houthi-t besohet se janë armatosur dhe trajnuar nga Irani dhe ka frikë se sulmet e tyre mund ta përshkallëzojnë luftën e Izraelit kundër Hamasit në një konflikt më të gjerë rajonal. Ja çfarë dimë për Houthi-t dhe pse ata po përfshihen në luftë.

Kush janë Houthis?

Lëvizja Houthi, e njohur gjithashtu si Ansarallah (Përkrahësit e Zotit), është njëra anë e luftës civile në Jemen që ka shpërthyer për gati një dekadë. Ajo u shfaq në vitet 1990, kur udhëheqësi i saj, Hussein al-Houthi, nisi “Rininë Besimtare”, një lëvizje ringjalljeje fetare për një nënsekt shekullor të Islamit Shiit të quajtur Zaidizëm.

Zaidët sunduan Jemenin për shekuj, por u margjinalizuan nën regjimin sunit që erdhi në pushtet pas luftës civile të vitit 1962. Lëvizja e Al-Houthi u themelua për të përfaqësuar Zaidët dhe për t’i rezistuar sunizmit radikal, veçanërisht ideve vehabiste nga Arabia Saudite. Ndjekësit e tij më të afërt u bënë të njohur si Houthis.

Si e fituan pushtetin?

Ali Abdullah Saleh, presidenti i parë i Jemenit pas bashkimit të Jemenit të Veriut dhe Jugut në vitin 1990, fillimisht mbështeti Rininë Besimtare. Por ndërsa popullariteti i lëvizjes u rrit dhe retorika anti-qeveritare u mpreh, ajo u bë një kërcënim për Saleh. Gjërat arritën në krye në vitin 2003, kur Saleh mbështeti pushtimin e Shteteve të Bashkuara të Irakut, të cilin shumë jemenas e kundërshtuan.

Për al-Houthi, përçarja ishte një mundësi. Duke kapur zemërimin publik, ai organizoi demonstrata masive. Pas muajsh trazirash, Saleh lëshoi një urdhër për arrestimin e tij. Al-Houthi u vra në shtator 2004 nga forcat jemenase, por lëvizja e tij vazhdoi. Krahu ushtarak Houthi u rrit ndërsa më shumë luftëtarë iu bashkuan kauzës. Të inkurajuar nga protestat e hershme të Pranverës Arabe në vitin 2011, ata morën kontrollin e provincës veriore të Saada dhe bënë thirrje për fundin e regjimit të Saleh.

Luftëtarët e saporekrutuar që iu bashkuan një force Houthi synuan të dërgoheshin për të luftuar në mbështetje të palestinezëve në Gaza, marshojnë në Sanaa, Jemen, 2 dhjetor 2023.

A e kontrollojnë Huthi Jemenin?

Saleh ra dakord në vitin 2011 t’ia dorëzonte pushtetin zëvendëspresidentit të tij Abd-Rabbu Mansour Hadi, por kjo qeveri nuk ishte më popullore. Huthi goditën përsëri në vitin 2014, duke marrë nën kontroll disa pjesë të Sanaa, kryeqyteti i Jemenit, përpara se përfundimisht të sulmonin pallatin presidencial në fillim të vitit të ardhshëm.

Hadi u arratis në Arabinë Saudite, e cila filloi një luftë kundër Houthis me kërkesën e tij në mars 2015. Ajo që pritej të ishte një fushatë e shpejtë zgjati vite: Një armëpushim u nënshkrua më në fund në 2022. Ai skadoi pas gjashtë muajsh, por palët ndërluftuese nuk kanë t u kthye në konflikt të shkallës së plotë.

Kombet e Bashkuara kanë thënë se lufta në Jemen është kthyer në krizën më të keqe humanitare në botë. Gati një çerek milion njerëz janë vrarë gjatë konfliktit, sipas statistikave të OKB-së. Që nga armëpushimi, Houthi-t kanë konsoliduar kontrollin e tyre mbi pjesën më të madhe të Jemenit verior. Ata gjithashtu kanë kërkuar një marrëveshje me sauditët që do ta çonte luftën në një fund të përhershëm dhe do të çimentonte rolin e tyre si sundimtarë të vendit.

Kush janë aleatët e tyre?

Houthi-t mbështeten nga Irani, i cili filloi të rrisë ndihmën e tij për grupin në vitin 2014 ndërsa lufta civile u përshkallëzua dhe ndërsa rivaliteti i tij me Arabinë Saudite u intensifikua. Sipas një raporti të vitit 2021 nga Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare, Irani i ka ofruar grupit armë dhe teknologji, ndër të tjera, për mina detare, raketa balistike dhe lundruese, si dhe mjete ajrore pa pilot (UAV, ose drone).

Huthi janë pjesë e të ashtuquajturit “Boshti i Rezistencës” i Iranit – një aleancë e milicive rajonale anti-izraelite dhe anti-perëndimore të udhëhequra nga Irani, të mbështetur nga Republika Islamike. Së bashku me Hamasin në Gaza dhe Hezbollahun në Liban, Houthis janë një nga tre milicitë e shquara të mbështetura nga Irani që kanë nisur sulme ndaj Izraelit në javët e fundit.

Sa të fuqishëm janë Houthis?

Zyrtarët amerikanë kanë ndjekur përmirësime të përsëritura në rrezen, saktësinë dhe shkatërrimin e raketave të prodhuara në vend të Houthis. Fillimisht, armët Houthi të prodhuara në vend u grumbulluan kryesisht me komponentë iranianë të kontrabanduar në Jemen në copa, tha më parë për CNN një zyrtar i njohur me inteligjencën amerikane. Por ata kanë bërë modifikime progresive që kanë shtuar përmirësime të mëdha të përgjithshme, tha zyrtari. Në një zhvillim të ri, Houthi-t kanë përdorur raketa balistike me rreze të mesme veprimi kundër Izraelit, duke gjuajtur një breshëri predhash në rajonin jugor të Izraelit të Eilat në fillim të dhjetorit, të cilin Izraeli tha se i kishte interceptuar ato.

Ndërsa Houthi mund duke mos qenë në gjendje të paraqesin një kërcënim serioz për Izraelin, teknologjia e tyre mund të bëjë kërdi në Detin e Kuq. Ata kanë përdorur drone dhe raketa kundër anijeve për të shënjestruar anijet tregtare – disa prej të cilave nuk besohet se janë të lidhura me Izraelin – duke bërë që USS Carney, një anije luftarake në Detin e Kuq, t’i përgjigjet thirrjeve për fatkeqësi. Luftëtarët Houthi morën kontrollin e anijes së ngarkesave Galaxy Leader në Detin e Kuq, 20 nëntor 2023.

Pse Houthi-t sulmojnë anijet në Detin e Kuq?

Ndërsa, përmes një kombinimi të gjeografisë dhe teknologjisë, Houthi-ve mund t’u mungojnë aftësitë e Hamasit dhe Hezbollahut, sulmet e tyre në anijet tregtare në Detin e Kuq mund t’i shkaktojnë një lloj dhimbjeje të ndryshme Izraelit dhe aleatëve të tij. Ekonomisë globale i janë shërbyer një seri kujtimesh të dhimbshme për rëndësinë e kësaj pjese të ngushtë deti, e cila shkon nga ngushtica e Bab-el-Mandeb në brigjet e Jemenit deri në Kanalin e Suezit në Egjiptin verior – dhe përmes së cilës 12% e flukset e tregtisë globale, duke përfshirë 30% të trafikut global të kontejnerëve.

Në vitin 2021, një anije e quajtur Ever Given u rrëzua në kanalin e Suezit, duke bllokuar arterien jetike tregtare për gati një javë – duke mbajtur deri në 10 miliardë dollarë ngarkesë çdo ditë – dhe duke shkaktuar ndërprerje në zinxhirët e furnizimit global që zgjatën shumë më gjatë.

Ekziston frika se sulmet me dron dhe raketa Houthi kundër anijeve tregtare, të cilat kanë ndodhur pothuajse çdo ditë që nga 9 dhjetori, mund të shkaktojnë një tronditje edhe më të madhe në ekonominë botërore.

Katër nga pesë firmat kryesore të transportit në botë – Maersk, Hapag-Lloyd, CMA CGM Group dhe Evergreen – kanë njoftuar se do të ndalojnë transportin përmes Detit të Kuq mes frikës nga sulmet Houthi. Gjigandi i naftës BP tha të hënën se do të bënte të njëjtën gjë – një veprim që shkaktoi rritje të çmimeve të naftës dhe gazit.

Sulmet mund t’i detyrojnë anijet të marrin një rrugë shumë më të gjatë rreth Afrikës dhe të shkaktojnë rritje të kostove të sigurimit. Kompanitë mund të kalojnë koston e rritur të lëvizjes së mallrave të tyre tek konsumatorët, duke rritur sërish çmimet në një kohë kur qeveritë në mbarë botën kanë luftuar për të zbutur inflacionin pas pandemisë. Houthi-t thonë se ata do të tërhiqen vetëm kur Izraeli të lejojë hyrjen e ushqimit dhe ilaçeve në Gaza; sulmet e tij mund të synojnë të shkaktojnë dhimbje ekonomike mbi aleatët e Izraelit me shpresën se ata do t’i bëjnë presion atij që të ndërpresë bombardimet e tij ndaj enklavës.

Kampionimi i kauzës palestineze mund të jetë gjithashtu një përpjekje për të fituar legjitimitet në vend dhe në rajon, ndërsa ata kërkojnë të kontrollojnë Jemenin verior. Kjo gjithashtu mund t’u japë atyre një dorë të epërme kundër kundërshtarëve të tyre arabë, Arabisë Saudite dhe Emirateve të Bashkuara Arabe, të cilët ata i akuzojnë si lakej të SHBA-së dhe Izraelit.

Si ka reaguar bota?

Sulmet mund të synojnë të tërheqin më shumë vende në konflikt. Izraeli ka paralajmëruar se është i gatshëm të veprojë kundër Houthis nëse komuniteti ndërkombëtar nuk e bën këtë. Këshilltari i Sigurisë Kombëtare Tzachi Hanegbi tha këtë muaj se duhet të ketë një “marrëveshje globale” për të adresuar kërcënimin “sepse është një çështje globale”, duke iu referuar sulmeve Houthi si një “rrethim detar”.

Një zyrtar i lartë ushtarak amerikan tha se të paktën 12 anije tregtare dhe tregtare në Detin e Kuq ishin shënjestruar gjatë muajit të fundit, duke shtuar se sulmet ishin në një shkallë të paparë në “dy breza”. Zyrtari tha se sulmet kishin prekur të paktën 44 vende me lidhje me ato anije, por ndikimi ndërkombëtar ka të ngjarë të jetë më i madh për shkak të pasojave të gjera të tregtisë globale.

SHBA njoftoi të hënën një task forcë të re shumëkombëshe detare që përbëhet nga Mbretëria e Bashkuar, Bahreini, Kanadaja, Franca, Norvegjia dhe të tjerë, për të “përballuar sfidën e paraqitur nga ky aktor joshtetëror” që “kërcënon rrjedhën e lirë të tregtisë, rrezikon të pafajshmit” marinarët dhe shkel ligjin ndërkombëtar.”

Mohammed al-Bukhaiti, një zëdhënës i Houthi, i tha Al Jazeera të hënën se grupi do të përballet me çdo koalicion të udhëhequr nga SHBA në Detin e Kuq. Ashtu si administrata e Bidenit po fillon t’i nënshtrohet presionit që ajo të shtyjë Izraelin të mbyllë fushatën e tij në Gaza, SHBA-të mund ta gjejnë veten duke u tërhequr më thellë në Lindjen e Mesme nga rebelët Houthi, por efektivë, të cilët e kanë bërë veten e tyre. e pamundur të injorohen.

Federata Pan-Shqiptare e Amerikës Vatra, dega Hartford, CT, në mbledhjen e kryesisë mbajtur më 16 dhjetor 2023 vendosi veç të tjerash për hapjen e një shkolle shqipe për fëmijët shqiptarë në Hartford. Me pjesëmarrjen e të deleguarit të kryesisë së Vatrës arkëtarit z.Besim Malota, kryesia e Vatrës në Hartford vendosi mbajtjen e Kuvendit Zgjedhor më 14 prill 2024 dhe ftoi të gjithë shqiptarët e Amerikës që të bashkohen më 17 shkurt për të festuar pavarësinë e Kosovës e cila do të organizohet ekskluzivisht nga Vatra Hartford. Producenti televiziv vatrani Nazim Salihu ofroi për vatranët hapësirën e tij televizive për promovimin e aktiviteteve në ndihmë të komunitetit shqiptar në Hartford dhe aktiviteteve që lartësojnë kombin shqiptar në mërgatën e Amerikës.

Prof.Dr. Roland Gjini*/

Më lejoni që, fillimisht, të përshëndes përzemërsisht autorët e kësaj monografie, për këtë vepër të vyer e të munguar për ne që merremi me fushën e arsimit e më gjerë. Vasil Andoni, personalitet i shquar i Elbasanit, mes të tjerave, është dalluar edhe për kontributin e tij në fushën e arsimit dhe pedagogjisë shqiptare. I arsimuar për 8 vjet në kolegjin enjohur, “Robert Kolegj” të Stambollit, (1918-1926) ku vazhdoi 6 vjet studime të arsimit të mesëm dhe 2 vjet të arsimit të lartë për pedagogji e psikologji, ai do të bëhet një ndër specialistët e parë shqiptarë të këtyre fushave. Përgatitja e tij shkencore do të thellohet më tej në vitet 1926-1928, ku studioi për shkencat pedagogjike në Francë.

I përgatitur me përvojë perëndimore, cilësitë e tij si specialist i pedagogjisë e psikologjisë do t’i shpalosë në atdhe pas vitit 1928, fillimisht në Normalen e Elbasanit. U caktua mësues i kësaj shkolle për lëndët psikologji e pedagogji. Që në fillim u dallua në iniciativën e tij për të reformuar procesin mësimor të kësaj shkolle, më e njohura në trojet shqiptare. Kështu, ai këmbëngulte që mësimi të mos përqendrohej vetëm te librat, literatura, mjetet mësimore dhe kabineti, por edhe në jetën e përditshme, në mjedisin, shkollën, familjen e gjithçka që rrethon nxënësin. Sipas tij, qëllimi kryesor i Normales duhet të ishte: përgatitja e mësuesve me një kulturë të plotë shkencore e pedagogjike, si nga ana teorike, ashtu edhe praktike, më tej ai gjykonte se reformimi i Normales duhej të shoqërohej më pas me reformimin në tërësi të arsimit kombëtar. Në aftësimin praktik të normalistëve si mësues të ardhshëm, ai vlerësonte rolin e shkollës ushtrimore si laborator i gjallë i përgatitjes së mësuesve.

Për përgatitjen nga ana teorike të studentëve, Andoni vinte theksin në hartimin e teksteve mësimore sipas kritereve të njohura shkencore e didaktike, si dhe në pajisjen e shkollës me bibliotekë. Një rol të rëndësishëm, sipas tij, do të kishin edhe informacionet dhe studimet bashkëkohore në fushën e shkencave dhe të pedagogjisë. Prandaj ai është ndër iniciatorët, e më pas, ndër anëtarët kryesorë të bordit botues të revistës “Normalisti” nga numri i saj i parë, pra nga viti 1929 e në vijim. Me të drejtë autorët e kësaj monografie theksojnë se revista “Normalisti” qe krijesa e zemrës së Vasil Andonit, qe pasardhëse e shpirtit të tij atdhetar e arsimdashës, qe ajka e kulturës së tij të gjanë”. Nga pena e Vasil Andonit, kjo revistë publikoi disa artikuj të karakterit psikologjik, pedagogjik e didaktik, që trajtonin aspekte teorike e praktike të arsimimit jo vetëm për mësuesit e nxënësit e Normales, por për tërë masën e mësuesve dhe të nxënësve në mbarë arsimin kombëtar shqiptar.

Duke qenë për disa vite konviktor gjatë kohës që studionte jashtë vendit, ai jo vetëm krijoi një përvojë të mirë për jetën konviktore, por dhe ishte në gjendje të nuhaste se për çfarë kishin nevojë konviktorët. Kjo e bëri atë që të mos ishte thjesht një drejtues konvikti (zv. Drejtor i Internatit) në Normale, por t’u qëndronte përherë pranë studentëve konviktorë e të përkujdesej për hallet e nevojat e tyre. Motoja e tij në këtë drejtim ishte që t’i bëjmë nxënësit që ndonëse jetojnë në konvikt, ta ndjejnë veten si në shtëpinë e familjen e tyre. Që studentët konviktorë të ishin të orientuar e të organizuar në kërkesat e tyre, ai i nxiti ata që të krijojnë një organizatë të vetën, dhe kështu në vitin 1929 u ngrit në Normale “Shoqata studentore”.

Kontributin e tij për arsimin kombëtar e vazhdoi me cilësi e suksese dhe në vitet 1935-39 në liceun e Korcës, madje dhe në vitin 1942, kur u vendos në Prishtinë e bëri atje përpjekje të mëdha për hapjen e një shkolle Normale, që do të përgatiste mësues për Kosovën. Angazhimi i tij si veprimtar antifashist, pas vitit 1939, dhe si veprimtar politik pas vitit 1942, nuk e pengoi e as e largoi atë nga veprimtaria pedagogjike për shtrirjen e forcimin e arsimit tonë kombëtar.

Janë të gjitha këto kontribute që e rreshtojnë Vasil Andonin përkrah burrave të shquar e të mençur të Elbasanit, që vunë themelet, që ngritën e forcuan shkollën tonë kombëtare. Angazhimi i tij në politikë, duke drejtuar organizatën e “Ballit “Kombëtar” gjatë viteve të Luftës Antifashiste shpjegohet vetëm me pikëpamjet dhe qëndrimin e tij nacionalist, dhe nuk mund të zbehin shumë përmasat e tij si intelektual dhe punëtor i shquar i arsimit dhe pedagogjisë shqiptare.

*Disa mendime rreth monografisë “Vasil Andoni” të autorëve Rudof  Deliana dhe Rudina Deliana

Këshilli Ndërfetar i Shqipërisë/

Është zhvilluar në Shkodër Konferenca Ndërfetare “Hapat drejt dialogut dhe harmonisë ndërfetare”.

Në ceremoninë e hapjes ishin të pranishëm Kryetari i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë dhe njëkohësisht Kreu i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë H. Bujar Spahiu, Presidenti i Konferencës Ipeshkvnore të Shqipërisë, Mons. Angelo Massafra, Sekretari i Përgjithshëm i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë, Prof. Asoc. Dr. Genti Kruja, përfaqësues nga Kryegjyshata Botërore Bektashiane dhe Vëllazëria Ungjillore e Shqipërisë, Ambasadori i Ambasadës Hollandeze në Shqipëri, SHTZ. Reinout Vos, Drejtori i Qendrës Rinore “ARKA”, z. Marjan Lukani, si dhe studiues e studentë nga Universiteti “Luigj Gurakuqi” dhe institucionet arsimore të qytetit.

Në fjalën e tij përshëndetëse, kryetari Spahiu, e vlerësoi këtë konferencë si një demonstrim të vlerave të larta të qytetarisë, vëllazërisë dhe harmonisë që mbart qyteti i Shkodrës.

“Bashkëjetesën dhe harmoninë ndërfetare në Shqipëri, e veçanërisht në Shkodër, e kanë dëshmuar jo vetëm dijetarët e feve por edhe studiues, historianë, e shkrimtarë vendas e të huaj”, tha ndër të tjera ai.

Më tej, Mons. Angelo Massafra, u shpreh se feja e vërtetë i bashkon njerëzit dhe është e hapur ndaj dialogut ndërsa ekstremizmi fetar mund të sjellë vetëm ndarje.

Fjalë përshëndetëse mbajtën edhe përfaqësuesit e tjerë fetarë të pranishëm, të cilët përcollën mesazhe të ndryshme harmonie, dialogu dhe bashkëpunimi.

Ndërsa Sekretari i Përgjithshëm i KNFSH-së Prof. Kruja në një intervistë për “Zërin e Amerikës” ka vënë theksin mbi rëndësinë e edukimit dhe arsimit në promovimin e frymës së dialogut dhe trashëgimisë së bashkëjetesës ndërfetare, lënë nga të parët tanë.

Pas ceremonisë së hapjes, konferenca u zhvillua më tej në dy sesione diskutimi, sesione në të cilët, gazetarët, studiuesit, akademikët dhe studentët e shkollave me përkatësi të ndryshme fetare në vendin tonë, trajtuan aspekte të shumta të forcimit të dialogut dhe harmonisë ndërfetare në Shkodër e në mbarë vendin tonë.

Konferenca është zhvilluar nga Qendra Rinore “Arka” me mbështetjen e Ambasadës së Vendeve të Ulëta në Shqipëri. Gjatë aktivitetit janë shpërndarë gjithashtu dhe kopje të librit “Historia e Dialogut Ndërfetar” me autor Prof. Genti Kruja.