Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Kur të thërret historia…

by

Visar Zhiti/


Mbrëmja e Shoqatës “Uskana” me kërçovarët e Çikagos, – një takim i ngrohtë, ku shpalosej vetëm mirësi…Sa shumë që ishin, nuk do ta besoja! Zonja dhe zotërinj, të moshuar dhe të rinj, fëmijë, familjarë, të gjithë me një qytetari sa amerikane po aq dhe me fisnikëri tradicionale shqiptare, të trevës nga vijnë…Të bukur të gjithë, jo vetëm në veshje. Na uroi mirseardhjen Kryetari i Shoqatës, Dr. Luan Elezi. Flamuj shqiptarë dhe amerikanë në sallën e madhe me shandanë dhe lule, u kënduan dy hymnet, recitime e këngë, me shqipen përmalluese e valle, vallet tona me kostumet folklorike, që janë histori jona. Miku im, Taip Beshiri, që më rrinte pranë, me njohu me shumë bashkëqytetas, mes tyre dhe Dr. Xhabir Alili, pasionant i poezisë, që para të gjithëve lexoi poezinë e tij për vendlindjen dhe vazhdoi me një poezi timen për lirinë. Na bëri bashkë. Po Ilir Zengu përkujtoi aty piktorin kërçovar me famë botërore, Omer Kaleshi, dhe më dhuroi një libër për të, shkruar nga Luan Rama… Vend i vogël, por sa ka dhënë, po bisedonim me njër tjetrin. Ja, nëna e Gjergj Kastrioti – Skenderbeut tonë, nga andej ishte, nga Gradeci, thashë, por dhe Shenjtja Nënë Terezë shkupiane është, po dhe nobelisti tjetër në shkencën e mjeksisë, Ferit Murati, nga Gostivari e kemi, po shkrimtari Luan Starova, i përkthyer në botë, i shkruante romanet e tij në maqedonisht dhe shqip, në Pogradec ka lindur… etj, etj.T’i përkujtojmë, “Uskana”- emri i hershem parasllav i Kërçovës, mund të bëjë shumë e më shumë këtu në bashkëpunim me shoqata të tjera dhe indtitucione. Shoh gjithë këta të rinj e të reja, njëra përballë në tryezën tonë, i shoqi në krah duket si aktor filmash, e ka emrin Abetare, mrekullohem, nuk e dija se kishte një emër të tillë kaq kuptimplotë, me dashuri për gjuhën amë…Do të mjaftonte ky kumt për mua që të besonim më shumë, për më shumë shpresë edhe në metropolet e mëdha si Çikago, mund të japim dhe ne, sado pak, nga kultura jonë në botën e madhe që na jep… Të shkëlqejë dhe guri ynë në mozaikun e pafund…

Tony (Tush) Musaj hapi dy njësi të reja tregtie e shërbimi ndaj komunitetit shqiptar në Bronx

by

Patrioti e bamirësi i komunitetit shqiptar në New York, Tony (Tush) Musaj hapi njësi tregtie e shërbimi ndaj komunitetit shqiptar në Bronx. “Dua Gourmet Market” në Artur Ave dhe “Manny’s Deli” në adresën 2143 Williamsbridge Road, janë dy shërbime të reja biznesi dhe punësimi për të gjithë shqiptarët në Bronx – New York e më gjërë. Produkte të të gjitha emërtimeve me cilësi maksimale, origjinale nga Shqipëria e Kosova vijnë të konsumatori shqiptar i Bronxit duke mbajtur lidhjet e gjalla e të forta me mëmëdheun. Të kontribuosh në shije dhe në mirëushqyerjen e komunitetit është një investim në cilësinë jetës së komunitetit tënd. Fisniku, bujari dhe zemërgjëri Tony Musaj është një ndër shqiptarët më të veçantë në komunitetin shqitar të New Yorkut. Ai çdo muaj ndihmon pjesëtar të komunitetit shqiptar që janë në nevojë duke shpërndarë ushqime e asortimente të tjera falas, paguan qera për familje në nevojë në Shqipëri e Kosovë, jep shpërblime për punonjës të dalluar, jep grante për familje e fëmijë në sëmundje, mbështet fushata e kauza publike e sociale si për fëmijët me autizëm, jetimët, njerëzit më aftësi ndryshe etj. Tony (Tush) Musaj bashkë me bashkëshorten Tinën e familjen, janë të pakursyer për të ndihmuar këdo që ka nevojë në komunitet. Tony është një shqiptar i përkryer, një patriot aktivist, një bamirës i madh e besimtar i devotshëm, një familjar shembullor, një njeri energjik i cili në çdo kohë gjendet duke ndihmuar dikë apo duke shpërndarë diçka për të varfrit e të pamundurit. Federata Vatra e falenderon dhe i shpreh mirënjohje për ndihmën e pa kursyer në çdo aktivitet e nismë të saj.

VEPRA E NUSRET PLLANES DHJATA E RE E DESHMISE KOMBETARE!

by

Shkruar nga ZEF PERGEGA/

Kam disa kujtime pёr Kosoven. Jo vetёm qё kam bёrё shkrime tё shumta, por nё konanen e librave tё mi mbi 30 -tё, tё cilat u kushtohen enciklopedisё sё shqiptarёve tё Amerikёs, ndёr ta dy libra janё pёr Kosoven. Gjithashtu nё jetёn time 24-vjet nё Amerikё kam pёrjetuar pёrpjekjet dhe ndihmat e pakursyera tё malёsorёve, si ato materiale, nё demostrata, por edhe bijtё e tyre kanё shkuar nё luftё pёr pavarёsinё e Kosovёs. Si gazetar i Agjensisё Telegrafike nё Tiranё, mё ёshtё dhёnё rasti tё punoj me Institutin Demokratik Amerikan, kur makina ushtarake serbe pёrzuri nga trojet e veta mbi njё milon kosovarё, tё cilёt u strehuan nё Shqipёri. Kam patur rastin tё  intervistoj mё shumё se pesё mijё prej tyre…kam kujtime, qё mund tё shkruhen se nё shtёpinё time kanё bujtё familje kosovare e udhёheqёs tё UCK!

        Mirёse erdhet nё kёtё takim, i cili i  kushtohet nderimit tё njёrit prej figurave mё tё veçanta tё dritёs sё kujtesёs kombёtare, siç ёshtё vepra e Dr. Nusret Pllanes! Mirёnjohje dhe respekt, shoqatёs sё Malёsia Madhe “Nderi i Kombit” si dhe Ndrek Gjolajt si kryetar i saj dhe Prof. Lukё Juncajt, si dhe shoqatёs “Kosova”, tё cilёt morёn pёrsiper promovimin e veprave dokumentare historike tё Prof. Nusret Pllanes. 

      Proçesi krijues ёshtё stёrmundim i shpirtit dhe i mendjёs, por edhe njё sfilitje, qё ngjitet lart nё prehёrin hyjnor tё mirёnjohjёs, siç ёshtё dashuria. Dashuria pёr kombin, gjuhёn dhe simbolet, dashuria e madhe pёr identitetin, si amanet i tё parёve, e nё kёtё kuptim Prof. Nusret Pllana ёshtё nusёrim i shdritshёm i veprёs sё shkruar me gёrma tё pashlyera, me shkronja gjaku tё pa tharё, se ato vadisin lulёn shqipe tё shёrbesёs sё shenjtё tё kujtesёs kombёtare. Ky za na vjen para nesh, nё botёn e lirё, si zani i zjarrit tё llogorёve tё lirisё, ndёrkohё, qё tё tjerё, hiqen si intelektualё tё mёdhёnj, tek e hedhin shallin e zi tё injorimit, qё kurrё nuk i vaditёn vllajtё e filizave tё lirisё e, pёr rrjedhojё rrёzohen lehtё…mjerё toka qё i mban!

   Ndjehem mirё, qё marr pjesё nё promovimin e veprёs se Prof. Pllanes nё mesin e shqiptarёve nё Detroit dhe veçanerisht mes malёsorёve, qё kёtu nё botёn e lirё, krijuan njё Kosovё tё vogёl, me shpirt tё madh e bujar, nё kontribute dhe me luftёtarё, qё shkuan nga Amerika nё frontin e luftёs. Krenar se origjina e Pallanes ёshtё kufitare me fshatin tim! Ne, jemi nё planet e shoviniste, pёr tё na shlyer nga harta e mё na shfaros nga faqja e dheut. Ashtё mekat me i harrue viganёt e kombit. Ai qё i shёrben kujtesёs kombёtare, siç ёshtё Nusret Pllana, jo vetёm ёshtё njё vigan i rracёs tonё, por na jepet si misionar apostolik, qё me veprёn e tij dёshmon, pёr tё mos harruar!

     Mirёse erdhe vёlla i yni kosovar, ti qё farketove kohёn e ardhjes nё syte e dritёs sё kujtesёs shqiptare, ty qё ciflat e granatave, nuk t’a pёrkulen idealin, ty qё dhimbjen kosovare deri nё qiellin e shtatё e derdhe nё pёrmendoren e lirisё dhe tё dёshmisё para botёs. Ti vёllau ynё, qё kur ndanё jep ma shumё pёr tjetrin se pёr vete. Çka duhet pёr komb e pёr atdhe ti ngrite gjallё mё shumё se njё njё muze. Tё pёrkulen sot, tё rёnёt pёr tokёn, familjen e pragun, pa çka se ndonjёrit nё pushtet nuk ia die, se ti arshivove pёr Kosovёn mё shumё se njё Akademi.

       Unё i kam çel disa herё kapakёt e librit tand tё madh, ato kanё njё dhimbje tё madhe deri nё tragjedi ekstreme shekspiriane, e vjen historia kosovare nёpёr kthetrat e genocidit serb, si njё vullkan, qё drithёron dhe tё rrёnqeth, sa thellё tё therё nё zemёr e tё pikon nё shpirt. Eshtё krimi i lig i njё populli barbarar me lёkurё ariu, qё pёr lemoshё u dhamё bukё, u dhamё tokё e u dhamё shtёpi, por kur gjarpёri u ngroh nё mirёsinё tonё na helmoi. Tash nёpёr kambё na e ka lanё helmin!

       Sot asht 10 prill 2022 nё Detroit, na ke ardh si diell i bardhё dhe si syth pranvere, mё na e kujtue se hovi i shqiptarёve nё mёrgatё nuk shuhet, se ku ka vuajtje ai truel asht i shenjtё. Ju i dashtun keni sfidue njё epokё, epokёn e krimit, qё tё mos pёrseritёt. Ti na ke sjellё nё vepren tande, dramen qё nuk i ёshtё tharё gjaku dhe ti je mishёrue nё heronjtё tuaj, qё shkuan nё luftё si nё dasёm tue kёndue, sa loti i dhimbjёve kosovare, tё ёshtё ba lypsari i syrit tand!

        Çfarё kanё bёrё serbet mbi ne, pёr njёmijё vjet, atё qё Hitleri e bёri pёr pesё vjet. Çfarё bamё ne, luftuam e qёndruam, e mbushёm tokёn me heronj, por edhe partinё e tyre brenda vetёs e themeluam. Sa mё shpejt tё çlirohemi prej saj, aq ma shpejt do t’a shijojmё lirinё dhe aq ma shpejt, do t’a festojmё bashkimin!

        Se njё komb nuk e shuan lufta, por humbja e kujtesёs kombёtare, shfytyrimi i kulturёs dhe historisё sё tij. Se njё komb pa histori ёshtё si shtylla kurrizore pa palcё. Njё komb pa libra e pa dёshmi ёshtё si toka djerr pa tapi.

      Nё kёtё kuptim vepra e Nusret Pllanes, nё çdo shpirt shqiptari ёshtё e mbetet e derdhur nё trajtёn e njё pёrmendoreje, qё ёshtё nder, pёr secilin tё pёrkulet me respekt, jo vetёm mё vu kunora, por mё zan mend!

  Tue marr nё dorё librin e Nusret Pallanes, u themi fёmijёve:

      “Shiko bir, gjakun e dёrdhun pёr liri, se liria ёshtё lule qё vaditёt…pash besёn e Zotit, mos e le mё u tha, se serbi prap mundet tё betitёt.

     E nёse librin e Nusret Pllanes, qё e kemi kёtu dhe po e promovojmё, para bujarisё sё madhe tё malёsorёve, e mbajmё nёn jestek, ka mё qenё ora e bardhё e zgjimit tё Kosovёs dhe Shqipёrisё! Ti Kosovё, udhёn e lirisё e ke shtruar me dhimbjet tona. Kёndona Nusret Pllana, kёndona, na merr edhe ne nё vallёn tande, sa faculeta e ballit tё na bahet flamur e shpirti tё na pёrflaket e, pёr armikun tё kthehet nё plumb. E shikoni burra, se heronjtё kanё veshur pertkat e saj, ata po na shohin, mos kujtoni se heshtin, me sy na qortojnё!

     Nga gjashtё cepat e hyllit hyjnor, zot nё qiell e zot nё tokё, si njё zemёr nё gjoks, do tё mbesё Shqipёria bashkё me Dardaninё. Se sa thellё i kanё rrёnjёt veç mali e din, mbjellё prej shekujsh, nga pushka e Bacёs sё tё parёve, vaditur me gjakun e Jasharёve, mbledh nё njё libёr prej njё, Nusret Pllane! Libri i xhepit, qё po na paraqitet sot, duhet mё e mbajtё si revolen e brezit. Nusret Pllana ёshtё njё magjistёr i luftёs dhe kujtesёs, qё tё mos bie nё gjumё paqja e liria, se kjo do tё ishte vorri i vetvetёs.

          Faliminderit, bac i dhimbjёve kombёtare, qё i mblodhe nё liqenin e dritёs sё ardhmes, mё e forcue shtyllёn kurizore tё idealeve. Jeta jonё fillon e mbaron, kur heshtja na kaplon, kur rendim pas defrimit e fitimit e guximi na mungon, pёr tё folur, pёr gjёra mё tё rёndёsishme, pёr njё shoqёri, qё ёshtё liria, tё drejtat njerёzore dhe fatet e kombit.

       Sot, nuk i djegin librat, si nё kohёn e Sokratit, as i vёrbojnё shkrimtarёt, si nё kohёn e Homerit, por i bёjnё tё pavlefshёm, duke shpifur dhe anatemuar idealistet, duke mos i promovuar dhe duke i nёnçmuar. A mund tё anashkalohet vepra e Nusret Pllanes, me tё cilёn duhet mekuar kombi, mё parё se me qumёshtin e nanёs?! I dogji komunizmi nё turrёn e druve, bashkё me jetёn e misionarёve dhe u ngriten idhtarёt e ideologjisё sё barit, duke ua vjedh lavdinё, pёr poste e privilegje.

       Çka bajnё Bac, 100 ambasadorё tё Kosovёs nёpёr llamburitjet e botёs, apo flasin pёr ne, do tё pyeste bac Ademi, apo e mbrojnё tokёn e mbulueme me eshtra vorrёsh?! Jo, pёr besё jo! Ate çka nuk e bajnё ato, a nga frika a nga shitja, e ka ba Nusret Pllana, sa flasin Akademitё e botёs deri nё Shtepinё e Bardhё. Pse nuk e marrin kёtё libёr me vete, nё vend tё çantёs sё dorёs, mё u shpёrnda zyrtarёve tё Europёs, se çka ka ndodhur me popullin e Kosovёs?!

          E Fishta do t’i shkruate Dom Ndoc Nikёs , shkruesit tё historisё sё Shqipnisё: A e din çka ban, merri librat e hidhi nё tavan, shkarramihu nёpёr divan e numёro mizat nalt, e kur barku tё bahet peta – peta, kanё mё ta ba tё tanё tungjtjeta, se atёherё po si shumё kuj, ka mё tё shkue kungulli mbi ujё!

         E pёr besё Nusret Pllana, sot na kumbon me zanin e  tij: “Vёlla e motёr, kurrё mos harro se ia bef pёrsёri gjarpёri nё votёr!

   Sokrati e ka lan tё shkrueme: “…me paguanin sllavet tё dёrrmoja makinёn idealiste tё shtetit!

                 A nuk ashё shenjё e kohёs tonё?!” Faliminderit!

Rruga Fan Noli në Bronx do të ndrijë përjetësisht

by

Nga Keze Kozeta Zylo/

Burri që çuditi dhenë,

Kur me Wilson u takua,

Bisedoi për Mëmëdhenë,

Dhe e mbrojti si fajkua.

Vij pranë rrugës së Fan Nolit,

Në Bronx ku u shkruajt historia,

Në gjunjë i bie Gjergj Kastriotit,

Dhe Flamurit sa Shqipëria.

Diaspora Shqiptaro Amerikane përjetoi sot një ditë historike në Bronx të Nju Jorkut. Një rrugë në Morris Park të Bronx-it në New York iu vendos emri i burrit të ndritur të Kombit: “Fan Noli”!  Kjo rrugë me këtë emër të madh u realizua nën kujdesin e posacëm të z.Mark Gjonaj “Nder I Kombit” ish këshilltar në Bashkinë e Nju Jorkut ne bashkëpunim të ngushtë me Federatën Panshqiptare “Vatra” ku një ndër themeluesit e saj ka qenë vetë Fan Noli.  

Aktivitetin e moderoi Dr. Pashko Camaj aktivist i mirënjohur dhe anëtar kryesie i Vatrës.  Në këtë aktivitet të rëndësishëm morën pjesë personalitete të shquara si Senatori Amerikan, Udhëheqës i shumicës së Senatit të Shteteve të Bashkuara Chuck Shumer, Ambasadore Floreta Faber, Washington DC, Ambasadori Ferit Hoxha prane UN, z.Vedat Gashi kandidat per në Kongresin Amerikan, Ansambleisti Michael Benedetto etj.  

Në përshëndetjen e tij z.Elmi Berisha kryetar i Vatrës me plot krenari tha midis të tjerash se: “Sot për çdo shqiptar është një ditë e pa harruar, një ditë lavdie e krenarie kombëtare e shtetërore. Një ditë e madhe që do mbesë historike në memorien tonë si komb e si mërgatë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Shërbimi i At Fan Nolit ndaj popullit, e shtetit e kombit të tij është gjeniale”.  

Z.Mark Gjonaj politikan i palodhur për çështjen kombëtare tha se kjo ditë është e bekuar sepse i vumë emrin një rruge në Bronx, emrin e një udhëhqësi të pashoq për kombin Shqiptar si Fan Noli.  

Senatori Chuck Shumer midis të tjerash tha se: “Fan Noli nuk është vetëm heroi i shqiptarëve, por dhe i Amerikës, sepse ai punoi dhe luftoi për Lirinë e shqiptarëve.  

Ndërsa dëgjoja Chuck Shumer që fliste me aq simpati për Fan Nolin nëpërmjet vidiove live (direkt) në mendje më vinte takimi i Nolit me presidentin amerikan Wilson që ishte një fat i madh për Shqipërinë.  Noli në kujtimet e tij shkruan: 

“Ndjeva një lëmsh mallëngjimi në grykë dhe më rrotullonte në kokë një emër, që ka fituar mirënjohjen e gjithë zemrave shqiptare, e ai ishte emri i Presidentit Wilson”.

“Kam patur nderin në një rast historik ta takoj këtë njeri të madh që tani është bërë orakulli i njerëzve të vuajtur. Ishte Dita e Pavarësisë, kur përfaqëusesit e të gjitha grupeve nacionale në Amerikë ishin ftuar nga presidenti Wilson për ta shoqëruar si miqtë e tij të huaj në jahtin Mayflover gjatë pelegrinazhit në Malin Vernon. Gjatë kthimit unë si lutës i përulur iu afrova dhe i thashë ta shpëtonte këtë racë heroike dhe të pashpresë, dhe t’i kthejë asaj bukën e jetës, Lirinë. Dhe përgjigjja e tij fisnike ishte: ‘Unë do të kem një zë (votë) në Kongresin e ardhshëm të Paqes dhe atë do ta përdor në favor të Shqipërisë”.

Dita e sotme ishte me nje aktivtet te larmishëm me këngë e valle të traditës së mrekullueshme shqiptare.  Me plot krenari morën pjesë në këtë aktivitet dhe performuan këngën hymn: Gjuha Shqipe, Gjuha jonë dhe Vallen e Pavarësisë së Kosovës Shkolla Shqipe “Alba Life” në Bronx nën kujdesin e mësueseve të përkushtuara dhe koordinatoreve si: Arta Xhaferri, Blerim Gjocaj, Majlinda Tafaj, Mirvete Krasniqi Veselaj, Fatbardha Shiqerukaj, Davida Hasanaj, Alda Hoxhaj. 

TV “Alba Life” së shpejti do të sjellë kronikën e përgatitur enkas për këtë aktivitet të rëndësishëm si dhe disa interivsta të realizuara nga zonjusha simpatike Kendra Duli.   

9 prill, 2022

New York

What a beautiful day

by

Shoqata Kraja vazhdon projektin e të mësuarit shqip dhe vallëzim. Ketë vit për her të parë ne bashkëpunim me Shoqaten e Ulqinit dhe Anës se Malit hapem dyert e klasave ‘Mëso Shqip’ dhe ‘Vallëzim Tradicional’ ku me sukses u regjistruan rreth 120 fëmijë. Pjesëmarrja e fëmijve dhe prindërve sot tejkaloj cdo pritshmëri. Klasa ‘Mëso Shqip’ do te udhëhiqet nga mësuese Arlinda Suka, ndërsa klasa ‘Vallëzim tradicional’ do të udhehiqet nga Nadia Hoxha dhe Hannah Demiri. Një falenderim i veçantë shkon për këta mësuese të mrekullueshme të cilat gjetën kohën dhe impenjimin të mësojnë fëmijet tonë. Falenderojmë të gjithë prindërit për besimin qe na dhuruan.Falenderojmë te gjithë antaret e Këshillit dhe të Kryesisë që sot ndihmuan me regjistrimin.Ju urojmë mësim te mbarë dhe argëtim fëmive.The future is bright!God bless all the kids! 🙏Thank you to everyone working today and creating a very successful registration process. @musa_ardoli @dafina.de @anda.gjenashaj @sabinakanacevic @armend_gjecbritaj Special thank you to our incredible language teachers:@lindaarjan for volunteering to teach our children and just being an incredible humanitarian.Our amazing dance teachers this year:Nadia, Hana & Lexi what beautiful young ladies to pass on the lessons they’ve learned over the years. Looking forward to a beautiful journey.