• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Albanian Archdiocese Clergy, Very Reverend John Scollard Passes Away

June 4, 2024 by s p

Father John Scollard, a Pastor of St. John’s, decimated by fire in 2013, integrated into the archdiocesan cathedral of St. George and other local Orthodox parishes. The notification of his passing and the following message was posted by Albanian Orthodox Cathedral of St. George:

The Very Reverend John Scollard fell asleep in the Lord on the afternoon of Friday, May 31. His repose, though unexpected, was tranquil and swift, an apt answer to that petition he prayed as a priest for so many decades: a Christian ending, painless, blameless, and peaceful.

Born in Oakland, California into a faithful Roman Catholic family, the future Fr. John’s studies in education, psychology, and religion took him to the Midwest. There in 1972, he and Dianne were received into the Orthodox Church, married, and Fr. John was soon ordained to serve the community of St. Elias in La Crosse, Wisconsin.

A hiatus from pastoral service took this young couple to England for some years, where Fr. John was proud to call Metropolitan Anthony Bloom a mentor and St. Sophrony his spiritual father. Returning to the United States, he and Prifteresha Dianne put down roots in Massachusetts, establishing together a successful psychology and counseling practice which aided and comforted many, steering them through this life’s turbulence and strife.

Introduced to the Albanian Orthodox Archdiocese initially as a fill-in priest, Fr. John and Prifteresha Dianne recognized swiftly that this temporary service at St. John the Baptist in South Boston could be so much more. And for the next thirty-three years, it was. In 1980, Fr. John requested and received release from the Patriarchate of Antioch and became the pastor of St. John’s where he was a beloved father of the community, weaving together life-long members, new immigrants, Albanians, converts, and all those who sought a shared family of faith.

Tragically, the parish was decimated by fire in 2013, and he then undertook yet another challenge of helping his people grieve, hope, plan and, ultimately, integrate into the archdiocesan cathedral of St. George and other local Orthodox parishes. He remained attached to St. George Albanian Orthodox Cathedral, proudly and fiercely beloved as its honorary dean, until his falling asleep.

May Fr. John, friend of the lonely, father to many, a counselor and compassionate guide to those seeking Christ’s holy things, rest with the just, and may his memory be eternal! I përjetshëm kujtimi!

A lover of all God’s bounty and all of God’s creatures, Fr. John will be best honored by donations made in his memory to local food banks and animal shelters, that care for others may continue. His family and friends request that you exercise your generosity in these ways rather than with flowers.

Services and viewing will take place at St. Mary’s Assumption Albanian Orthodox Church, located at 535 Salisbury St, Worcester, MA 01609. The Funeral Service for a Priest will begin at 2:00 PM on Thursday June 6, followed by visitation until 5:00 PM. On the next morning, Friday June 7, the Divine Liturgy will be served at 10:00 AM, followed by the procession to the cemetery. For those unable to attend in person, the parish will LIVE STREAM both services at the following links:

Thursday June 6 at 2:00 PM Funeral for a Priest

Friday June 7 at 10:00 AM Divine Liturgy

Filed Under: Kronike

Kozmonauti hungarez Bertalan Farkas mikpriti shqiptarët e Hungarisë

June 3, 2024 by s p

Bashkëkombasi ynë, që jeton dhe vepron në Hungari, jo më pak se 50 vjet, pranoi një medalje shumë të rëndësishme nga një personalitet i njohur ndërkombëtarisht, kozmonauti i parë hungarez, z. Farkas, me rastin e 44 vjetorit të nisjes së tij për në hapësirë. “Dua, që një ditë të shkojmë në Tiranë, Prishtinë, Shkup dhe Preshevë. Besoj, se do të vije ajo ditë“, na tha ndër të tjera z. Hafuzi.

Në gjithë Hungarinë kujtohet një arritje e madhe dhe pjesë e kësaj feste, apo kulmi i kësaj feste bëhet te bashkëkombasi ynë, z. Avni Hafuzi. Kozmonauti i njohur hungarez, tashmë në pension, z. Bertalan Farkas, në Budapest, ose para pak çastesh më saktësisht në orën 18.00 në ambientet e sofrës shqiptare të z. Avni Hafuzi edhe ate për 15 vjet me radhë, festoi 44 vjetorin e nisjes së tij për në hapësirë. Mirënjohje, bashkëvendasi im, filantropi, konsull nderi i Shqipërisë, z. Avni Hafuzi! Falë miqësisë tënde të shëndoshë me miqtë hungarez është bërë edhe më i mirë imazhi ynë në Hungari.

Konkretisht sot, më 26 maj, në orën 20.20 po bëhen 44 vjet kur z. Bertalan Farkas (lindur më 2 gusht 1949, Gyulahza, Hung.) është një pilot dhe kozmonaut hungarez, i pari qytetar hungarez që udhëtoi në hapësirë, pra miku i filantropit të njohur nga Kosova Lindore, z. Avni Hafuzi, që jeton dhe vepron në Hungari, që njihet me veprimtarinë e tij kombëtare dhe humanitare. Z.Farkas, fluturoi në hapësirë ​​më 26 maj 1980, si një kozmonaut kërkimor në Soyuz 36 me një kozmonaut sovjetik, komandantin Valery Kubasov. Farkas mori pjesë në disa eksperimente mjekësore, biologjike, fizike dhe shkencore të materialeve në bordin e stacionit hapësinor Salyut 6. Ai u kthye nga hapësira në bordin e Soyuz 35, duke zbritur në Tokë më 3 qershor 1980. Z. Hafuzi është shumë i lumtur, që ky personalitet i njohur jo vetëm në Hungari, por në gjithë botën, që zgjedh sofrën shqiptare, me besa-besë të festoj kulmin e karrierës së tij dhe krenarinë e Hungarisë. Siç na tha z. Hafuzi, enkas për medien tonë, se me mikun e tij hungarez, bashkëbisedojnë për datën 26 maj të motit 1980, kur e mori rrugën për në hapësirë. E sot, po bëhen 44 vjet që është nisur për në hapësirë. Janë momente të papërshkrueshme, kur z. Farkas nderohet për çdo vjet nga shteti hungarez, por ai nuk na harron edhe neve që të jetë në mesin tonë. Jam shumë i nderuar që në konakun tim, për 15 vjet me radhë e kam musafirë në një ngjarje të veçant. Modestia e tii, njerëzorja është mbi të gjitha te miku im. E kam mik shtëpie dhe na nderon shumë neve shqiptarëve. Mezi se e pres 26 majin, që të festojmë. Aty në orën 20.20, gjithmonë cakërrojmë gotat e gëzimit me uratat tona, shëndet të mirë dhe jetë të gjatë. Festa vazhdon deri vonë në konakun tim dhe nuk mundem ta përshkruaj me fjalë. Miqësia shqiptaro-hungareze do të mbijetoj brez pas brezi. Miqësinë na ka mbjellur kryeheroi ynë kombëtarë, Skënderbeu, ku ditë më parë siç e dini, zbuluam edhe bustin e Skënderbeut dhe sheshin Skenderbeu në Eger të Hungarisë. Ne u jemi mirënjohës shtetit dhe popullit hungarez“. Është për tu përshëndetur besimi dhe respekti që ka, z. Hafuzi te shteti dhe populli Hungarez. Ai për 50 vjet i bëri në Hungari dhe mirënjohje të veçanta ka pranuar nga shteti Hungarez dhe për të cilin siç dihet i është shkruar libër, këngë, poezi dhe i përfshirë në Enciklopedinë hungareze. Z. Hafuzi, pasi e përqafoi kozmonautin e parë hungarez, mikun e tij, i dëshiroi shëndet, jetë të gjatë dhe një ditë të vizitoj, Tiranën, Prishtinën, Shkupin dhe pa e harruar edhe Preshevën e tij, që e ka vulë në shpirt. Edhe ky rast, por edhe raste të tjera, dëshmojnë, se mërgimtarët tanë, ishin e do të mbeten, ambasadorët më të mirë të atdheut. / Dashnim Hebibi

Filed Under: Kronike

Minella Papakostandini, in memoriam

June 2, 2024 by s p

U nda nga jeta në qytetin e Worcesterit në USA njëri nga pionierët e elektrifikimit të vendit, kryeinxhinieri i parë i Ndërmarrjes së Ndërtimit të Linjave të Tensionit të Lartë, njëri nga heronjtë e heshtur të atij brezi të mrekullueshëm, Inxh. Minella Papakostandini.

Minella lindi në qytetin e Beratit më 6 Gusht të vitit 1932 në një familje qytetare dhe intelektuale të madhe dhe të nderuar. Fëmijërinë Minella kryesisht e kaloi në qytetin e Durrësit. Ai shquhej nga shokët për rezultatet e larta në mësime si dhe për talentin që kishte në pikturë dhe skulpturë por dhe për besnikërinë dhe dashurinë që ai kishte për shokët dhe njerëzit në përgjithësi. Këto virtute e karakterizuan dhe shoqëruan gjatë gjithë jetës së gjatë dhe siç e thotë vetë ai në librin e tij të fundit “Dritëhijet e një jete të trazuar” Minelles iu desh të punonte që në moshë të re 12, 13 vjeç së bashku me profesorin e tij të pikturës në shtëpinë e kulturës të qytetit të Durrësit që ishte nga Italianët e mbetur në Shqipëri, profesor Kulluri si dhe shokët e tij të fëmijërisë Kristaq Ramen dhe Konstandin Leken. Iu desh të punonte pasi babai i tij u fut në burg nga regjimi i atëhershëm për 3 vjet dhe ishte Minella 13 vjeçar që mbajti familjen e tij si dhe paguante për vëllezërit dhe motrat që ishin më të vegjël…kjo skaliti tek Minella ndjenjën e përgjegjësisë si dhe rriti respektin e miqve dhe shokëve dhe të kujdo që e njihte. Për motrat dhe vëllezërit e tij nuk thonin janë fëmijët e Pandeliut por janë motrat e vëllezërit të Minellës. Mbas shkollës Minella punoi për më shumë se 30 vjet si kryeinxhinieri i ndërmarrjes së tensionit të lartë, kryenxhinieri i parë…një nga pionerët e parë të elektrifikimit të Shqipërisë. Brezi i nderuar i asaj plejade ndërtuesish dhe heronjsh të heshtur që nuk morën atë që meritonin as nga rregjimi komunist por as nga demokracia. Brezi që sakrifikuan çdo gjë dhe si shpërblim morën vetëm respektin dhe dashurinë e njëri – tjetrit.

Gjatë kësaj periudhe mori një mori medaljesh dhe urdhëra pune të klasit të parë…po i përmend pasi këto kohët e fundit i përmendte gjithmonë dhe nja dy edhe i vuri në kornizë. Minella është autori i mbi 14 librave teknikë si dhe mbi dhjetë libra artistikë dhe përkthime. Libri i tij i fundit i botuar me rastin e 90 vjetorit ishte i veçantë për të dhe kishte qejf që ta kujtonte dhe të bisedonte…përveç librave Inxh. Minella na ka lënë dhe një galeri të tërë me pikturat e tij bërë në vite të ndryshme si dhe skica politike në gazetat kombëtare në Shqipëri dhe Amerikë. Në jetën shoqërore Minella ishte një shok dhe mik i vyer, njeri që dëgjohej dhe respektohej dhe që fjala i peshonte. Djali i tij Alfredi na thotë për të atin që pata kënaqësinë dhe fatin të punoja mbas universitetit në institutin e ndërtimit dhe njoha aty shumë nga shokët dhe kolegët e babit, respekti ishte shumë i madh. Kur binte fjala për babin ato më thonin po e ka thënë Minella mos diskuto më…dhe e thonin me krenari dhe plot gojen. Kjo u duk në artikullin e gazetës “Drita” të para dy vjetëve nga komentet e kolegëve dhe shokëve të tij, legjendarëveve të ndërtimit të veprave madhore. Por Minella kishte dhe jetën familjare. Ai ishte një djalë i rrallë dhe vëlla i pa parë për prindërit dhe motrat që sakrifikoi aq shumë gjersa u bënë dhe ato ashtu siç dëshironin…Për familjen e tij i biri dhe 2 vajzat e Minelles thonë që babi ishte model i njeriut këmbëngulës dhe moralit të lartë. Babi ishte një bashkëshort shembullor për mamanë tonë Premtinen për 64 vjet. Njeri vetmohues dhe që na hapi horizontet dhe na e bëri rrugën e jetës sonç më të lehtë. Në punë e dinte që ishte i pari por në shtëpi edhe pse kishte peshë vinte pas mamasë.

Minella u bë një gjysh model për të gjithë nipërit dhe mbesat por njëkohësisht dhe një gjysh-baba i mrekullueshëm për fëmijët e vajzës së mesme mbas fatkeqësisë që e la vetëm në moshë të re. Minella la mbrapa gruan, djalin, Alfredin dhe 2 vajzat, Silvana dhe Lydra si dhe nipat e mbesat si dhe 2 stërmbesat. Për ta përfunduar desha ti themi Minellës që të kemi dashur dhe të duam dhe do të duam për sa kohë që do jemi këtu dhe do kujtohesh me respekt se njerëzit e mirë nuk harrohen kurrë.

Të qoftë dheu i lehtë dhe lamtumirë Kryeinxhinier Minella!

Filed Under: Kronike

MIRATIMI I REZOLUTËS NJË HAP I RËNDËSISHËM CIVILIZUES NË LUFTËN PËR TË VËRTETËN DHE DREJTËSINË

June 1, 2024 by s p

NIKË GASHAJ/

Projekt – rezoluta për gjenocidin në Srebrenicë në vitin 1995, duhet të votohet në Asamblenë e Përgjithshme të Kombëve të Bashkuara, më 23 maj 2024. Krimi në Srebrenicë u shpall gjenocid para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë. Ai i referohet vrasjes së më shumë se 8.000 boshnjakëve, siç përcaktohet nga vendimet e gjykatave ndërkombëtare, në korrik 1995, nga ushtria dhe policia e Republikës Serbe. Lidhur me këtë, në përvjetorin e gjenocidit, Unioni Evropian deklaroi se Srebrenica është një nga faqet më të errëta të historisë evropiane.

Propozuesit oficiel të rezolutës janë Gjermania dhe Ruanda, dhe sponzorët janë vende nga të gjithë bota. Midis tyre janë vendet perëndimore më me ndikim dhe SHBA-së. Vendet nga rajoni aplikuan gjithashtu për të sponsorizuar rezolutën e OKB-së për gjenocidin në Srebrenicë: Sllovenia, Kroacia, Bosnja dhe Hercegovina, Shqipëra, Maqedonia e Veriut. Edhe pse 35 deputetë të Parlamentit të Malit të Z, 84 OJQ dhe më se 100 intelektualë të shquar iu drejtuan me shkrim qeverisë së Mali të Zi më një kërkesë për një vendim për të sponsorizuar rezolutën e OKB-së për gjenocidin në Srebrenicë, si dhe vendet të tjera rajonale, Kryeministri i Malit të Zi, Millojko Spajiq, deklaroi se Mali i Zi nuk do të sponzoroj Rezolutën e Kombëve të Bashkuara për gjenocidin në Srebrenicë, por do ta mbështesë atë.

Në ndërkohë, qeveria e Malit të Zi i ka përgatitur dhe dorëzuar propozuesëve të rezolutës dy amendamente për rezolutë në fjalë. Në amendamentin e parë thuhet:”Duke përsëritur se fajësia për krimin e gjenocidit është e individualizuar dhe nuk mund t’i atribuohet asnjë grupi apo komuniteti etnik, fetar apo tjetër në tërësi”, ndërsa në amendamentin e dytë thuhet:”Rikonfirmimi i paprekshmërisë së Marrëveshjes së përgjithshme kuadër për paqën në Bosnjë dhe Hercegovinë në të gjitha dispozitat e saj”.

Mirëpo, shumë ekspertë juridikë dhe politikë e kanë vlerësuar se ndërhyrja e qeverisë së Malit të Zi ka qenë e panevojshme, sepse amendamentet janë të përfshira në tekstin e rezolutës. Andaj edhe kryeministri Spajiq, e dinë atë, por qëllimi tij është të riparojë dëmit politik në marrëdhëniet me Serbinë për shkak të vendimit për të votuar për rezolut.

Gjithashtu, subjekti tij politik “Evropa tani” është në një koalicion të gjerë të shumicës parlamentare politike me parti proserbe/proçetnike dhe proruse, si dhe me shumicën e partive shqiptare në Mal të Zi. Pra të gjitha këto parti kanë gjetur një gjuhë dhe vlera të përbashkta politike. Ajo është dhe e natyrshme, sa që janë në një koalicion, apo në një “përqafim” të përbashkët politik. Prandaj, për fat të keq, partitë politike shqiptare kanë hyrë në “Vallen çetnike dhe proruse” për shkak të karriges.

Kryeministrit, Spajiq, amendamentet i shërbejnë si “ perde tymi” për të qetësuar tensionet politike dhe për t’ua bërë më të lehtë partive të koalicionit që ta “përpijnë” votimin e rezolutës. D.m.th. të konfirmojnë besnikërinë ndaj Presidentit të Serbisë, Aleksadar Vuçiq dhe ideologjisë që ua mundësoi strukturës aktuale politike që të vijë në pushetin shtetëror të Malit të Zi.

Pushteti politik në Serbi ka kundershtuar prej vitesh miratimin e çdo rezolute që do ta quante krimin në Srebrenicë gjenocid. Qeveritarët në Serbi edhe sot janë fuqishëm kundër miratimit të rezolutës për gjenocidin në Srebrenicë. Andaj, Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq ka lobuar kundër miratimit të rezolutës për ditë të tëra në selinë e Kombëve të Bashkuara. Megjithatë, kjo nuk do ta pengojë miratimin e saj në Organizatën e Kombëve të Bashkuara.

Ekzekutimi i akteve gjenocidiale, kriminale, antinjerëzore janë produkt i regjimeve politike diktatoriale shtetërore, sikurse ka qenë regjimi politik i diktatorit Millosheviq. Në lidhje me krimet gjenocidiale në Srebrenicë ekzistojnë vendimet e gjykatave ndërkombëtare të formuara nga OKB-a. Prandaj, tëra shpjegimet të tjera janë irelevante dhe të pa pranueshme në lidhje me gjenocidin në Srebrenicë.

Antari i Kryesisë së BeH-së, Denis Beqiroviq, para pak ditësh, në fjalimin e tij para Kombëve të Bashkuara, theksoi: “Gjenocidi në Srebrenicë është vertetuar me vendimet e gjykatave të OKB-së, si dhe me vendimet e gjykatave në BeH. Më tutje, ai tha: “Në Srebrenicë 8.700 persona u vranë, duke përfshirë 563 fëmijë, se 85 varreza masive u konfirmuan dhe se më shumë se 800 persona të zhdukur janë ende duke i kërkuar. Më shumë se 2.500 pjestarë të ushtrisë/policisë morën pjesë në gjenocid, se 79 persona u dënuan me 783 vite burg, me pesë burgime të përjetshme.

Dr. Zharko Koraq, profesor në pension i Fakultetit Filozofik në Beograd dhe ish-nënkryetar i Qeverisë së Serbisë, thotë: “Është një tronditje për pushtetin politik serb që bota befas tregon se nuk e ka harruar Srebrenicën. Megjithatë, faktet historike nuk mund të ndryshohen, sepse në tre aktqykime të gjykatave ndërkombëtare përmendet fjala gjenocid me një shpjegim të detajuar. Më tutje profesori Koraq, shprehet: “Ata që “kërcejnë” më shumë kanë qenë në politikë kur gjenocidi ka ndodhur. Mendimi im është se ata po e kundërshtojnë vetëm për veten e tyre. Por, për fatë të keq, kjo politikë vazhdon edhe sot. Përfundimi është se si ne e trajtojmë krimin e kryer në emrin tonë”.

Profesori i njohur i së drejtës ndërkombëtare, akademiku Tibor Varadi, shprehet:”Për sa i përket situatës juridike, vendimet e gjykatave ndërkombëtare janë të një rëndësie kyçe dhe ato vendime janë marrë. Dhe nuk ka asnjë të vërtetë tjetër para nesh në botë, përpos asaj që e kanë vërtetuar gjykatat ndërkombëtare. Më tutje konkludoi, se Gjykata e Tribunalit e ka konfirmuar se në Srebrenicë është kryer gjenocid”.

Në projekt-rezolutën, asnjë komb i vetëm nuk përmendet si fajtor për gjenocidin në Srebrenicë. Por në projekt-rezolutën kërkohet të dënohet pa rezerva çdo mohim i gjenocidit në Srebrenicë dhe të inkurajohen anëtaret e OKB-së që të ruajnë faktet e vërtetuara dhe të zhvillojnë programe të përshtatshme përmes sistemeve të tyre arsimore, në mënyrë që të parandalojnë revizionizmin dhe gjenocidin në të ardhmen. Ai dënon gjithashtu veprimet që lavdojnë të dënuarit për krime lufte, krime kundër njerëzimit dhe gjenocid, përfshirë ata që janë përgjegjës për gjenocidin në Srebrenicë.

Rezoluta e OKB-së do ta shpalli 11 korrikun si Ditën Ndërkombëtare të Kujtimit dhe Përkujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë, të kryer në vitin 1995. Të gjithë ata që kundërshtojnë miratimin e rezolutës të OKB-së për gjenodin në Srebrenicë po përpiqen të mbrojnë politikën kriminale të luftës. Në fakt, është një përpjekje për të ndaluar atë që nuk mund të ndalet – të vërtetën. Gjegjësisht, bëhet fjalë për faktin se disa politikanë do të donin të justifikonin të kaluarën e tyre politike.

Më në fund, Jamë i bindur se Serbia ka kryer gjenocid dhe në Kosovë ku gjatë luftës së viteve 1998-1999 kanë mbetur të vrarë rreth 13,500 persona, mijëra të tjerë janë të zhdukur, ndërsa mbi 800 mijë shqiptarë u dëbuan nga shtëpitë e tyre. Muaji më i përgjakur ishte prilli i vitit 1999 me rreth 4 mijë viktima. E gjithë kjo meriton një padi të Kosovës kundra Serbisë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë. Mirëpo, për këtë ekziston një problem formal, pasi Kosova nuk është anëtare e OKB-së. Por, juridikisht ekziston një mundësi, që padia në emër të Kosovës të ngrihet në Gjykatën Ndërkombëtar të Drejtësisë përmes një vendi të tretë, antare i OKB-së. Mirëpo, në praktikë vështirë mund të supozohet se një palë e tretë do ta pranonte një rol të tillë. Megjithatë, mundësia e padisë së Kosovës kundër Serbisë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë mbetet e hapur, nëse dhe kur Kosova të bëhet anëtare e Kombëve të Bashkura, sepse çështja e gjenocidit nuk skadon.

( Autori është politolog dhe antar i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Diokles)

Photo: theguardian.com

Filed Under: Kronike

MUSICAL AMERICA (1947) / NJË KRITIKË QË ASKUSH NUK DUHET TË HUMBASË PËR LIBRIN E FAN NOLIT “BEETHOVEN DHE REVOLUCIONI FRANCEZ”

May 28, 2024 by s p


Burimi : Musical America, 1 dhjetor 1947, faqe n°31
Burimi : Musical America, 1 dhjetor 1947, faqe n°31

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 26 Maj 2024

“Musical America” ka botuar, me 1 dhjetor 1947, në faqen n°31, një shkrim kritik mbi librin “Beethoven dhe Revolucioni francez — Beethoven and the French Revolution” të Fan Nolit, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Beethoven dhe Revolucioni francez

Nga peshkopi Fan S. Noli,

International University Press, Nju Jork, 1947. 117 faqe. 2,50 dollarë.

Burimi : Musical America, 1 dhjetor 1947, faqe n°31
Burimi : Musical America, 1 dhjetor 1947, faqe n°31

Peshkopi Fan Stilian Noli, pasi ka mbushur moshën 65-vjeçare, vështirë se mund të pretendojë nofkën “i ri” që përdoret kaq shumë këto ditë në Amerikë për njerëzit e fushës së muzikës që nuk i kanë mbushur ende të 50-at. Ai ka lindur në një vendbanim shqiptar pranë Adrinopojës, ka studiuar në Harvard, në Universitetin e Bostonit dhe në New England Conservatory. Ai është B. A., mus. Bac., Ph.D.; edhe kreu i Kishës Ortodokse Shqiptare në këtë vend. Në vitin 1920 përfaqësoi Shqipërinë në Lidhjen e Kombeve dhe më 1924 u bë kryeministër dhe ushtrues detyre i regjentit të atdheut të tij. Gjeti kohë gjatë viteve të turbullta të viteve ‘30 për të bërë studime të konsiderueshme në fushën e muzikës dhe historisë. Dhe frytet e kërkimeve dhe veprimtarive të tij shkencore përfshijnë një vëllim të vogël me pamje të thjeshtë prej pak më shumë se 100 faqesh të quajtur “Beethoven dhe Revolucioni francez”.

Na thuhet se dekani i ndjerë i Kolegjit të Muzikës Universitare të Bostonit e përshkroi veprën si “një kontribut të vërtetë për letërsinë e Beethoven”. Është e gjitha kjo dhe ne pajtohemi me gjithë zemër me botuesit që thonë se “çdo admirues i Beethovenit duhet ta lexojë këtë libër”. Jo sepse tregon diçka të re apo të paarritshme deri tani. Por pikërisht për arsyen se, duke grumbulluar fakte dhe të dhëna të disponueshme prej vitesh, dhe duke nxjerrë prej tyre deduksione logjike të shkëlqyera, peshkopi Noli na paraqet një portret të Bethoven-it,  që i kujton dikujt llojin e fotografisë që Kromuelli i kërkoi të kishte pikturuar për veten e tij – pa asnjë lyth apo të metë të modifikuar apo eliminuar. E gjithë monografia është, nga njëra anë, një demistifikim i paçmuar. Dhe gjëja më befasuese është se autori nuk dështon kurrë të mbështesë pohimet e tij më ekstreme. Gjithçka është e dokumentuar deri në fund. Ne jemi vërtet të befasuar kur shohim se si ky libër i vogël i shpëtoi shkrimit të mëparshëm.

Ndoshta është më mirë kështu, sepse ka relativisht pak muzikologë dhe historianë që shkruajnë me aq shkëlqim dhe humor të thatë sa ky klerik i denjë. Megjithatë, në njëfarë mënyre traktati nuk i përshtatet shumë mirë emrit të tij. Ndikimi i Revolucionit francez te kompozitori është, në realitet, vetëm një pjesë e tregimit dhe ndoshta jo pjesa që ngjitet më fort pas kujtesës së lexuesit. Kapitulli i shkurtër dhe i mprehtë i titulluar “Beethoven the Man” është në një farë mënyre pjesa më e çmuar e veprës për përvijimin mahnitës të gjallë dhe shkatërrimtar të kompozitorit që ofron – një idhull me këmbë prej balte, nëse ka pasur ndonjëherë një të tillë.

Në fund të fundit, natyrisht, të gjitha këto dobësi dhe vrazhdësi nuk kanë vërtet rëndësi dhe nuk e heqin lavdinë e kontributit të Bethoven për njerëzimin. Por paradoksi zbavitës i këtij vëllimi të vogël qëndron në faktin se një biznesmeni i është dashur të bashkojë një pasuri të tillë detajesh shpesh të rrëmujshme, ta përqendrojë dhe ta fokalizojë në atë mënyrë që të na prezantojë shkëlqyeshëm një hyjni që ishte, në e tërë, çdo gjë më shumë se sa një shenjtor. “Asgjë nuk i dëmton perënditë” (Göttern schadet nichts) janë fjalët me të cilat autori e mbyll studimin e tij – dhe kjo ndjenjë madhështore është thelbi i librit.

“Beethoven i vërtetë,” sipas burimeve dhe jo legjendave, “është më interesant se të gjithë heronjtë legjendarë të mbledhur së bashku”, përmbledh Peshkopi. “Beethoven i vërtetë, sipas burimeve, ishte shumë i shëmtuar dhe nuk dukej aspak si një hero. Ai u godit nga disa dobësi dhe ishte pothuajse i gjymtuar nga shurdhimi… Ai ishte një pijanec i rëndë dhe thjesht pinte deri në vdekje në vitet e fundit të jetës. Ai nuk ishte as puritan, as tepër seksi, kishte disa lidhje dashurie, por asnjëra prej tyre nuk ishte aq serioze sa të ndikonte shumë thellë tek ai. Ai ishte shumë i keq për të gjithë rreth tij, ai sillej si një despot oriental dhe e meritonte plotësisht titullin e Grand Mogul që i dha Haydn. Pavarësisht nga të gjitha problemet e tij, Beethoven ishte zakonisht gazmor dhe letrat e tij janë plot me pseudonime, lojëra fjalësh, shaka dhe me të qeshura ulëruese. E vetmja dashuri serioze që Bethoven kishte ndonjëherë ishte ajo për nipin e tij të vogël, kujdestari i të cilit ai u bë. Shqetësimet për këtë fëmijë pushtuan 12 vitet e fundit të jetës së tij. Arsimi i tij ishte shumë i mangët, por ai i dha vetes një arsimim të shkëlqyer duke lexuar me bollëk libra të të gjitha llojeve.

“Gjermania dhe Austria u ndikuan thellë nga Revolucioni francez. Po ashtu edhe Beethoveni. Ai ishte arka e feve dhe e mbylli jetën me një tallje për Kungimin e Shenjtë që mori. Mungesa e fesë së tij është dëshmia më e rëndësishme se ai kishte pikëpamje radikale politike. Ai ishte republikan… Sistemi i tij etik i ngjan shumë atij të Mbinjeriut dhe Vullnetit për Pushtet të Niçes. Donatorët e tij ishin aristokratë të shkolluar, por miqtë e tij intimë ishin republikanë, si ai. Përshkrimi i Beethoven nga Gëte, ftesa ndaj Beethovenit nga mbreti Jerome Bonaparte i Vestfalisë për të qenë kryetar i oborrit të tij në Cassel dhe raportet sekrete të policisë së Vjenës mund të konsiderohen si diploma që konfirmojnë ideologjinë revolucionare të zotit. Nga ana tjetër, Beethoven ishte pak antisemitik dhe pretendonte se e kishte prejardhjen nga mbreti prusian Frederick William II. Si përfundim, Bethoven ishte bir i Revolucionit francez, siç e përshkruan Romain Rolland, por me pak rezerva për disa nga pikëpamjet e tij reaksionare dhe aktet oportuniste.

“Ne nuk kemi asnjë pamje (tablo) të mirë të Beethoven. Fotografia e tij më e mirë do të ishte ajo që thekson tre nga karakteristikat e tij kryesore : dashurinë e tij të jashtëzakonshme për nipin, shëmtinë e tij fizike së bashku me egoizmin dhe arrogancën e tij; dhe muzikën e tij revolucionare. Sugjerimi i mëposhtëm i ofrohet një piktori ose një skulptori : një gargojle njerëzore me flokë të ngjeshur dhe dhëmbë fort të dalë që mban një djalë të bukur me njërën dorë dhe Simfoninë e Nëntë me tjetrën. Mbishkrimi duhet të jetë si vijon : Beethoven Engjëlli, Djalli dhe Rebeli.”

Në këto paragrafë përmbyllës, peshkopi Noli përmbledh përmbajtjen e librit të tij, të cilin dikush do të donte ta përmbledhte shumë më tepër se sa është e mundur këtu. Megjithatë, një fjalë paralajmëruese : ky është një libër që asnjë student apo “Beethovenolator” nuk duhet të ëndërrojë ta humbasë.

Filed Under: Kronike

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • …
  • 595
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • DIAMANT HYSENAJ HAP FUSHATËN PËR KONGRESIN AMERIKAN – FJALA E MBAJTUR PARA KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN
  • Nga Besa në New York: Shoqata Besi organizoi një mbrëmje të veçantë për Festën e Flamurit
  • Në 90 vjetorin e lindjes së poetit Faslli Haliti
  • Dilemat e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë
  • Nga Shkodra në Bejrut…
  • Faik Konica, fryma e pavdekshme e një atdhetari dhe dijetari shqiptar
  • Abetaret e para të shkrimit të shqipes, fillesa të letërsisë shqipe për fëmijë
  • Valon Nikçi, një shqiptar pjesë e ekipit të Kongresistit George Latimer në sektorin e Task-Forcës për Punësimin dhe Ekonominë
  • Dega e Vatrës në Boston shpalli kryesinë
  • VATRA NDEROI KRYETARIN E KOMUNËS SË PRISHTINËS Z. PËRPARIM RAMA
  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT