Luan Kalana

Publicist shqiptaro-amerikan./

Vatra Tampa Bay organizoi koncert festiv madhështor familjar në Clearwater Florida me rastin e festës së Flamurit Kombëtar dhe 111 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë. Një festë madhështore me pjesëmarrjen e këngëtarëve: e madhja Aurela Gaçe, vëllezërit korçarë Endri dhe Stefi dhe Armanda. Festa e Flamurit Kombëtar u shoqërua nga një atmosferë festive emocianale e paparë e papërshkrueshme, me pjesëmarrjen e rreth një mijë persona në tavolina me banket. Kjo festë entuziazmoi mbarë komunitetin shqiptar ndër më të mëdhenjtë në Florida. Duhen faqe të tëra për ta përshkruar këtë spektal muzikor, me këngë e valle nga të gjitha trevat shqiptare. Festa e Flamurit bashkoi të gjithë shqiptarët në një festë kombëtare si “dasem” shqiptare e madhe ku motra e vellezer shqiptarë ishin më të gëzuar me të bashkuar si kurrë ndonjëherë. Superdiva shqiptare Aurela Gace e ndezi sallen, e cila buçiste nga zëri i saj kumbues dhe emocianal që nga nisja me himnet e Shqipërisë dhe të USA që u kenduan në këmbë nga të gjithë pjesëmarrësit, të mëdhenj e të vegjël që mbushnin sallën plot e përplot energji patriotike.

Duke vazhduar me këngëtarët korçarë Endri e Stefin dhe kenegetaren e re Armanda, me këngë nga te gjitha trevat shqiptare sidomos Kosovës e Çamërisë. Emocionuese ishte kënga kushtuar heroit legjendar Adem Jasharit, “Mora fjalë” një himn në çdo ambient patriotik. Festa e Flamurit Kombëtar në Tampa Bay ishte një manifestim i shkëlqyer patriotik e komunitar shqiptar me këngë e valle pa pushim deri pas mesanate, me pika kulminante kur këngëtarët u bashkuan me pjesëmarësit në skenë dhe u ulen këmbëkryq si në sofër të gjithë, në sofrën patriotike të kombit tonë.

Nuk kam fjalë ta përshkruaj këtë moment magjik. Falenderoj të organizatorët e Federatës ‘VATRA” në Tampa Bay dhe të sallës së koncertit, me një dekor festiv me ekrane të mëdhenj në podum në skenë dhe anash ku valviteshin flamurët shqiptarë e pamje nga Shqiperia festive. Vatra tregoi dhe një herë se qëndron në krye të veprimtarisë patriotike e komunitare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Në fund pjesëmarësit u ndanë nga këngëtarët mes emocioneve të pa përshkruara, me përqafime dhe me foto-autografe, ndërsa këngëtarja Aureala Gace na dhuroi falas, diskun e saj më të te fundit. Një festë që do ta mbajmë mend gjatë në memorien tonë. Respekte e vlerësime posaçërisht organizatorëve z.Isuf Spahiu, z.Endri Filipi dhe z.Islam Sala. Gëzuar Festa e Flamurit Kombëtar. Rroftë Shqipëria.

Nga Raimonda Moisiu/

Vaid Hyzoti is an Albanian-American writer, poet, prolific journalist and literary critic. He was born in Ishëm, Durrësi District, Albania, on 1960. Vaid Hyzoti graduated in Albanian Literature from University of Tirana, on 1982, and later, on 1986; he received a master’s degree in Albanian literary critic. Also he has worked as a teacher and as a journalist. Vaid Hyzoti is well known for being one of the most influential voices in Albanian Literature and in Albanian–American Letters in the exile.

His poetry and short stories focus on literary history, social, political, and economic issues. Vaid Hyzoti has written several poems as well as lyrical, love and pain poems.

Over the past three decades Vaid Hyzoti has written journal and newspaper articles columns, and critical notices that appeared in Albanian magazines and newspapers. Hyzoti works with equal skill in poetry, and he first came to the attention of Albanian Literature with his first poetry book in 1986, Tiranë, Albania, and titled, “Voices of the next day”, (“Zërat e ditës së re”.) Since then, he has published numerous books of poetry and prose, including his most recent book of poetry collection, titled “-“My Day-just a cigarette”, 2017

The poet, writer, journalist and literary critic, Vaid Hyzoti has published eight books. He is the author of six books of poetry and two books of prose. His poetry at its best is published in several international poetry anthologies, newspapers, magazines, and on the Web.

He lives in New York, where he has resided for over 20 years, with his family. The poem titled “Take me away”-(“Merrmëni”) which feels so intimate and self-revolting is almost constantly artistic, lyric, philosophic and political at the same time. This poem signifies outsider experiences, which are complete in their vivid imagery yet leave room for personal interpretation. Vaid Hyzoti uses language, often fragments with extended impact, to unveil the indescribable and to embody emotion that language can’t possibly express. “Merrmëni’ (Take me away”) is poetry-and Vaid Hyzoti is a poet- that marvels us and deeply resonates love, pain, encouragement, freedom and revolt, a marvelous poem that captures the feeling of being lost in this misshaped world.

The poem “Take me away”- (“Merrmëni”) will always be current, of its time, of our times.”

Take me away

I can’t stand your gluttony anymore,

Not for altruism, all to you I surrender,

I feel half alive and half dead!

So rip me off, from my head to my toes…

Then, throw my head away, insofar as you

Instead of that, use your profit calculator,

While my eyes catch up with new horizons,

Other voices are engrossed in my hearing aid…

Begin to rip my nails off! They grow faster,

And make with those, your ivory beads,

Then, one after another, get what you need,

And suck all the marrow from my bones…

You may have my genital organ,

It’s as visible as a tree; rip it off my body,

Maybe a wealthy client would need it,

To feed the greed over to his dirty desires…

Take my voice too, no matter how rough it is,

And swap it out with the dumbs of your sort,

To wreak the tremendous anger on me,

Just because I’m an innocent stranger!

Take my shoulders; tie up heavy loads,

Till they get bent, swollen and bluish,

Until the cruelest profits hit the bottom!

Where, it can’t be tamed anymore, till I’m gone!

You may also have my lungs! They’re a bit aged!

But still breathing with my stepping pace,

Offer them to any asthmatic, to climb up his ego,

To run faster, and not to get stuck in the stairs…

Take my arms! Not to hug, ‘cause

You never gave or took, any of these,

Maybe they’ll help you, carrying your bags,

In certain places, the gold should be hid!

Only the heart, however remained,

It’s a pure heart, golden and polished,

I give it all, but not for you, give it,

To any dog that need a heart transplant,

Now, nothing else, I have! You want my spirit?

Only that you will never take!

Prepared & Translated from Albanian into English

By Raimonda MOISIU

Author, / Freelance journalist, / Translator

Jacksonville, Florida USA

Kush është shkrimtari dhe poeti Vaid Hyzoti

Vaid Hyzoti është një shkrimtar, poet, gazetar dhe kritik letrar shqiptaro-amerikan. Ai lindi në Ishëm, rrethi i Durrësit, Shqipëri, më 1960. Vaid Hyzoti u diplomua për Letërsi Shqipe në Universitetin e Tiranës, më 1982 dhe më vonë, më 1986; u diplomua për kritikë letrare shqipe. Gjithashtu ka punuar si mësues dhe gazetar. Vaid Hyzoti njihet si një nga zërat më me ndikim në Letërsinë Shqipe dhe në Letrat Shqiptaro-Amerikane në mërgim.

Poezitë dhe tregimet e tij fokusohen në historinë e letërsisë, çështjet sociale dhe ekonomike. Vaid Hyzoti ka shkruar disa poezi si dhe poezi lirike, dashurie dhe dhimbjeje.

Gjatë tre dekadave të fundit, Vaid Hyzoti ka qenë rubrika e artikujve në revista dhe gazeta, si dhe njoftime kritike që kanë dalë në revista dhe gazeta shqiptare. Hyzoti punon me po aq mjeshtëri në poezi dhe për herë të parë ra në vëmendjen e Letërsisë Shqipe me librin e tij të parë me poezi në vitin 1986, Tiranë, Shqipëri, me titull “Zërat e ditës së nesërme”. ) Që atëherë, ai ka botuar libra të shumtë me poezi dhe prozë, duke përfshirë librin e tij më të fundit të përmbledhjes me poezi, të titulluar “-“Dita ime-vetëm një cigare”, 2017

Poeti, shkrimtari, gazetari dhe kritiku letrar, Vaid Hyzoti ka botuar tetë libra. Ai është autor i gjashtë librave me poezi dhe dy librave në prozë. Poezia e tij në më të mirën e saj është botuar në disa antologji ndërkombëtare poetike, gazeta, revista dhe në Web.

Ai jeton në Nju Jork, ku banon prej mbi 20 vitesh, me familjen e tij. Poezia e titulluar “Merrmëni”) e cila ndihet kaq intime dhe vetë revoltuese është pothuajse vazhdimisht artistike, lirike, filozofike dhe politike në të njëjtën kohë. Kjo poezi nënkupton përvojat e jashtme të jetës që janë të plota në imazhet e tyre të gjalla, por lënë hapësirë për interpretim personal. Vaid Hyzoti përdor gjuhën, shpesh fragmenteare me ndikim të gjerë, për të shpalosur të papërshkrueshmen dhe për të mishëruar emocionin që gjuha nuk mund ta shprehë.

“Merrmëni” është poezi –dhe Vaid Hyzoti është një poet – që na mahnit dhe rezonon thellësisht dashurinë, dhimbjen, inkurajimin, lirinë dhe revoltën, një poezi e mrekullueshme që të rrëmben me ndjenjën e të qenit i humbur në këtë botë të trazuar.

Poezia “Merrmëni” do të mbetet përherë aktuale, e kohës së saj, dhe e kohës sonë.

Merrmëni!-poezi nga Vaid Hyzoti

Nuk mundem më panginjësisë suaj t’i bëj ballë

Jo për altruizëm po ju dorëzohem me të gjitha,

Jam gjysmë i vdekur dhe gjysmë i gjallë,

Rripmëni nga flokët deri në gishta…

Kokën ma hidhni, përderisa dhe vetë

Në vend të saj mbani makinë llogaritëse të fitimit,

Sytë e mi rrokin të tjera horizonte,

Të tjera zhurmëra thith aparati im i dëgjimit.

Filloni me thonjtë që rriten aq shpejt

Dhe bëni me ta tespije prej fildishi.

Pastaj një e nga një merrini krejt

Dhe tek kokallat ju palcën ma thithni.

Merrmëni dhe organin gjenital,

Eshtë i dukshëm dhe shqiteni prej trupit.

Një kliente e pasur për të do të dalë,

Të ngopë pangopësinë e epsheve të turpit.

Merrmëni zërin, ndonëse është i vrazhdë.

Shiteni tek memecet e sojit tuaj,

Të shprazë mbi mua inatin e madh,

Për pafajsinë se jam i huaj!

Merrmëni supet, ngarkojini rëndë,

Deri të lakohen e mavijosen,

Pashpirtshmëria e fitimit të shkojë deri në fund

Aty ku s’mban, deri krejt të sosem…

Merrmëni mushkëritë. Janë ca të përdorura.

Por ende frymojnë me ritmin e hapeve,

Për ndonjë asmatik me egon e ngjitjeve,

Të vrapojë ethshëm, mos mbetet mes shkallëve…

Merrmëni krahët. Jo për përqafime,

Se të tilla nuk dhatë e morët ndonjëherë,

Mbase ju ndihmojnë të mbani valixhet,

Në vende të sigurta ari duhet shpjerë…

Mbetet dhe zemra. Është një zemër e pastër,

E artë dhe e lëmuar. Ua jap, jo për ju,

Bëjani transplant ndonjë qeni.

…dhe nuk kam tjetër. Doni dhe shpirtin?

Vetëm atë kurrë s’do ma gjeni!

Solli për Ju-Raimonda MOISIU

Jacksonville, Florida SHBA

 Festimi i 28 Nëntorit – Ditës së Flamurit gjithmonë ngjallë entuziazëm e sjellë shumë energji pozitive në tërë botën shqitare. I tillë ishte edhe ky pervjetor i 111-të i Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë. Edhe në Philadelphia u organizua një veprimtari madhështore, ngritja me ceremoni e flamurit kuqezi në sheshin e bashkisë. Për komunitetin shqiptaro – amerikan të Philadelphias me rrethinë kjo veprimtari nuk është thjeshtë një akt ku ngritet flamuri në mënyrë mekanike, por është shndërruar në një festë të bukur e madhështore ku mblidhen shqiptarët të veshur me rrobat më të bukura, shoqëruar me simbolet tona kombëtare, këndojnë e vallëzojnë, shprehin krenarinë e të qenit shqiptar, shpalosin vlerat tona kombëtare para qytetit të Philadelphias. Ngritja e flamurit kuqezi në bashkinë e Philadelphias, vendlindjen e ShBA-ve është nder për Shqipërinë e gjithë shqiptarët, posaçërisht për bashkësinë shqiptaro – amerikane të Philadelphias.

Edhe këtë vit, në datën 28 nëntor, pikërisht në ditën e shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, u organizua ceremonia e ngritjes së flamurit në sheshin e bashkisë. Edhe pse ishte një ditë e ftohtë, numri i pjesëmarrësve ishte shumë i madh në këtë ceremoni, gati i tërë sheshi ishte mbushur me bashkatdhetarë të gëzuar, të veshur me rrobat më të bukura, disa edhe me veshje kombëtare. i tërë sheshi jehonte nga këngët dhe vallet shqiptare. I tërë sheshi ishte zbukuruar me flamuj të shumtë shqiptarë e amerikanë. Për shkak të ndërtimeve në sheshin para ndërtesës ku u bë ngritja e flamurit, ceremonia vazhdoi në mjediset e mbrendshme të Municipal Services Building. Veprimtarinë e hapi kryetari i shoqatës “Bijtë e shqipes”, z. Dritan Matraku, i cili i përshëndeti të pranishmit dhe pastaj i tha disa fjalë për rëndësinë e kësaj feste, kësaj Dite të Madhe, Dite të Shenjtë për kombin tonë. Fjalën e rastit e mbajti anëtari i Këshillit Drejtues të shoqatës “Bijtë e Shqipes”, z. Ilaz Shehu. Edhe z, Shehu në fjalën e tij e theksoi rëndësinë historike të kësaj Dite të Madhe, rrugëtimin historik të popullit tonë, përpjekjet shekullore për liri e pavarësi, ndihmën e Amerikës dhënë Shqipërisë e Kosovës si dhe rolin e bashkësisë shqiptaro – amerikane në zhvillimin e Amerikës dhe të qytetit të Philadelphia. Sot Shqipëria është një shtet demokratik, anëtare e NATO-s. Ndërsa në emër të kryebashkiakut (Mayor-it) të Philadelphia përshëndeti zonja Sheila Hess, Përfaqësuese e Qytetit (City Representative) të Philadelphia,  e cila fillimisht shprehu kënaqësinë e saj që ndodhet përsëri në mesin e komunitetit shqiptar për të festuar Festën Kombëtare të shqiptarëve. Zonja Hess u shpreh me shumë fjalë mirënjohëse për rolin e shqiptarëve në zhvillimin e qytetit të Philadelphia, duke theksuar se ata sjellin dinamizëm, energji, vlera familjare e njerëzore. Pastaj ajo i dorëzoi kryetarit të shoqatës, z. Dritan Matraku, Proklamatën me të cilën kryebashkiaku e nderonte Shqipërinë, kombin shqiptar dhe bashkësinë shqiptaro – amerikane të Philadelphia, për nder të 28 Nëntorit, Festës sonë Kombëtare dhe e shpallte 28 Nëntorin si Ditën e Shqipërisë në Philadelphia. Në këtë ceremoni përshëndeti edhe anëtari i Këshillit Bashkiak, z. Michael Driscol, i cili uroi për festën dhe i porositi shqiptarët që duke u inkuadruar në jetën amerikane të mos i harrojnë gjuhën e traditat e tyre kombëtare. Philadelphia është qytet që i mbështet dhe i ndihmonë emigrantët, sepse edhe familja e tij dikur kishte emigruar nga Irlanda. Nga Zyra për Çështjet e Emigrantëve, përshëndeti zonjusha Tiffany Chang, e cila shprehu gatishmërinë e zyrës së saj për t’u ardhur në ndihmë emigrantëve. Edhe ajo pati fjalë të mira për komunitetin tonë, sidomos për përpjekjet tona për ta renovuar godinën tonë të re, që është një objekt me vlera historike të dorës së parë. Në këtë veprimtari merrnin pjesë edhe ish- kryetari i Këshillit të Qarkut të Kukësit, z. Avdullah Domi dhe Katie Katro, gazetare në kanalin 6, stacion lokal i rrjetit televiziv, abc. Pastaj në sallë jehoi kënga dhe vallja shqiptare nga të gjitha trojet tona etnike. Koha ishte e shkurtër për shqiptarët e entuziazmuar, por do ta vazhdojme përsëri në vitin tjetër.

Philadelphia, më 28 nëntor, 2023

Sadik Elshani është ish- kryetar i shoqatës “Bijtë e Shqipes”.

Nikollë Camaj*/

Ju sjelli përshëndetjet e ngrohëta e vëllazërore nga vendlindja juaj, dhe vendlindhja e të parëve tuaj! Të ju them që në fillim se ftesa për të marrë pjesë në këtë Festë më gëzoi pa masë, siç do të gëzonte çdo malësor, ajo më nderoi, siç do të nderonte çdo shqiptar!

Të nderuar bashkëvendës,

Jemi sonte këtu për të shënuar dhe festuar njërën prej datave më të rëndësishme të historisë sonë. Them njërën prej datave, pasi që krahas 28 Nëntorit 1912, shqiptarët vendosin edhe 28 Nëntorin e vitit 1443, pastaj 6 Prillin e 1911-tës, si edhe 17 shkurtin e 2008-tës. Por në të njëjtën sofër me këto data, duhet ulur edhe një, atë të Kongesit të Lushnjës, 21 janar 1920.  

Prandaj mendoj se historianët tonë duhet ta bëjnë të qartë se pa Kryengritjen e Malësisë dhe pa Kongresin e Lushnjës s’di si do të bëhej Shqipëria. Sepse, pa të parën, zor se do të kishte Vlorë, e pa të dytën, drua se Vlora do të shkonte dam. 

Miq të dashur, 

Nga 28 nëntori i vitit 1443, kur i madhi Gjergj Kastrioti Skënderbe, ngriti flamurin kombëtar në kalanë e Krujës, deri në prillin e vitit 1911, respektivisht, në nëntorin e vitit 1912, kaluan 5 shekuj, e deri në shkurtin e 2008-tës, për një pjesë të kombit, 6 shekuj robërie, për tokën e shkabës dykrenore, e cila gjithnjë fluturoi lartë, dhe nga atje u përkujdes për popullin e vet, por nuk harroi të zbresë në fole, kur i erdhi dita.

Pavarësia e Shqipërisë nga perandoria turke, mjerisht jo e të gjitha trevave etnike, e përgatitur në vite e vite kryengritjesh, që filluan në viset e ndryshme Arbënore, për të përfshirë më vonë krejt Shqipërinë e atëhershme, u pagua shtrenjtë, me gjakun e bijve dhe bijave, më të mirë. Njëjtë siç u pagua edhe pavarësia e shtetit të dytë shqiptar, Kosovës.

Unë nuk jam historian, por, si njeri i letrave dhe i politikës, e njoh të kaluarën e popullit tim, e megjithatë sonte s’do t’ju mbaj orë historie, pasi që të dhënat për këtë date të lavdisë sonë i gjen kushdo e kudo, por nuk po mundem pa i cek vetëm disa fakte, e që lidhen me kontributin e patriotëve që i ka shënuar historia, por edhe shumë të tjerëve që kanë mbetur pa emër, e natyrisht edhe me kontributin e miqve tonë të përjetshëm, popullit amerikan. 

Kuvendi historik Kombëtar, me delegatë nga të gjitha trojet etnike, i mbajtur në Vlorën heroike, më 28 Nëntor tё vitit 1912, nxori Deklaratën e Pavarësisë dhe ngriti Flamurin Kombëtar të Kastriotëve, simbolin e lirisë, simbolin e ëndrrave tona shekullore, ëndrrave për një të ardhme më të mirë të kombit shqiptar, në gjirin e kombeve të përparuara të botës. 

Pra, pas pesë shekujsh shpresë e rezistencë, për të mbajtur gjallë indin kombëtar, për të ruajtur gjuhën e flamurin, ku kontribut të veçantë dhanë Rilindësit tonë, dhe pas kryengritjeve të kohëpaskohshme, sidomos pas Lidhjes së Prizrenit, për të kulmuar me Kryengritja e Malësisë, në prillin e vitit 1911, Shqipëria u shpall shtet në vet. 

Ismail Qemali, derisa po e shpaloste Flamurin e qëndisur nga Marigona, në fjalën e Tij solemne, ndër të tjera u shpreh: 

“Fqinjët tanë nuk duhet të gënjehen me lakmi, sepse shqiptari s’e duron robërinë. Historia e shekujve të kaluar e dëshmon këtë të vërtet. Ky truall është atdheu ynë. Ne e kemi gjuhën tonë, zakonet tona, kulturën tonë. Ndaj, sot, të mbledhur në këtë kuvend të madh historik, ne shprehim para gjithë botës vullnetin e popullit tonë sovran”.

E ndava jo pa shka këtë pasus, pasi që është aktual edhe sot, pasi që fqinjët tonë grabitqarë, e të lidhur mes veti për të dëmtuar Shqipërinë, provuan që të ndikojnë në kancelaritë evropiane për ta copëtuar e ndarë mes veti tokën arbërore. Lufta e parë botërore ua rriti apetitet edhe më tepër, por aty ishte Willsoni i madh, që i ndaloi këto aspirata të sëmura, që nuk ndalojnë edhe sot e kësaj dite. 

Pra, ne kurrë nuk duhet harruar se fati i historisë sonë, i lirisë sonë, i zhvillimit tonë, lidhet ngushtë me këtë popull liridashës, e aleat të pashoq. Aso kohe Wudri Wilsoni, e në kohën e re Bill Klintoni e Gergo Bushi… e edhe sot e kësaj dite, kushdo, që i rri në krye këtij shteti mik, e kanë nën përkujdesje të veçantë popullin e Gjergj Kastriotit, Nënë Terezes e Adem Jasharit, të Ded Gjon Lulit, Isë Boletinit e Isamil Qemalit…

Dua të nënvizoj faktin se çdo herë që dalim para opinionit, si dimension qendror na imponohet e kaluara, sepse mu atë pjesë, të tjerët dëshirojnë që ne ta harrojmë, kurse duke iu referuar asaj, ne jo vetëm se dëshmojmë ekzistencën tonë nëpër shekuj, por edhe ruhemi nga lakmia e së tashmes dhe nga rreziku për të humbur të ardhmen! 

Prandaj, çdoherë e çdoku, të shprehim respektin ndaj të gjithë atyre, emër e paemër, që u murosen në themelet e Shqipërisë, por edhe të gjithë atyre që në Fortifikatën tonë kombëtare, vendosën qoftë edhe një guralec për së mbari. 

Vëllezër e motra të nderuara,

Me lejoni që disa fjalë t’ua them edhe për ne, për shqiptarët e sotëm, për gjeneratën që ka rrolin e urës mes atyre që shkuan e atyre që do të vijnë pas.

Shqipëria dhe shqiptarët po shënojnë një zhvillim tejet të shpejtë, me gjasa që të bëhen lider ballkanik.

Kosova po fiton kornizat e shtetit modern e të sigurt për të jetuar në të. Kërcënimet nga fqinji verior nuk mungojnë, por lojërat e tij hileqare tashmë i ka kuptuar e tërë bota dhe nuk po i pinë më ujë. Këtë e dëshmon më së miri edhe Rezoluta e fundit e BE-së për Kosvën. Ndoshta mungon konsolidimi i brendshëm politik, por ndërtimi i demokracisë e merr pengun e vet. 

Ndoshta mungon kohezioni politk, por ai sot nuk guxon të mungojë. Shqiptarët kanë nevojë të veprojnë së bashku, si kurrë më parë, që vërtet të bëhemi lider i proceseve integruese, brendashqiptare dhe evropiane. 

Vetëm mungesa e bashkëpunimit dhe e vlerësimit vëllazëror mund të na dëmtoj. Si edh evlerësimi i gabuar i së kaluarës sonë. 

Ajo që gjithherë duhet ta kemi para sysh është se Kosova është djepi i patriotizmit tonë dhe kushdo t’i rrijë në krye duhet të vlerësojë rrugëtimin e përgjakshëm të gjeneratave të tëra për të ruajtur kombin. “Kosova është gjaku im që nuk falet”, shkruante i madhi Ali Podrimja. 

Kur është fjala për Shqiptarët e Maqedonisë si popull shtetformues, mund të themi se janë në rrugë të mbarë. 

Por nuk e ksihin të lehtë, as ata. Kyçja në qeveri me kundërshtarët nuk është aspak e lehtë. Por vizionarët këtë punë kanë, të marrin përsipër peshën dhe përgjegjsinë e hapave të guximshëm.

Luginën e kemi në hall e në gojë të ujkut. Mbetet përgjegjësi e Kosovës, që në procesin e zgjedhjes së statusit të serbëve brenda sajë, të zgjedhë edhe çështjen e Luginës, gjë që nuk dyshoj se do ta bëjë. 

Çamërinë, pothuaj e kemi qarë, e ajo pra dha themeltarët e Greqisë moderne. Ata burra me fustanella që i këndonte Bajroni, nuk ishin askush tjetër por shqiptarët autoktonë, që luftonin për liri. Artistja e famshme greke, Irena Papas, nuk mund të shkonte nga kjo botë pa e rrëfyer se ishte shqiptare. Të tillë janë miliona grekë!

E për ne në Malin e Zi, çfarë të ju them.   

Jo të bashkuar sa do të na donit ju, e as sa do të duhej, edhe pse ne në Malësi mund të jemi shembulli më i mirë për këtë. E shqiptarët e kanë mirë, vetëm kur veprojnë së bashku! Vetëm ashtu mund të jemi urë e fortë mbi të cilën mund të kalojë amaneti i të parëve te brezat që vijnë.

Por, të përçapur përjetësisht midis historisë, identitetit dhe integrimeve, nuk e kemi fare të lehtë. 

Historia në mëson se sa rëndësi ka të ruajmë identitetin, e identiteti ruhet vështirë në kushtet e integrimeve më se të nevojshme, prandaj duhet t’i menaxhojmë mirë këto tre komponente të të përditshmes sonë.

Sot, dy koalicionet shqiptare janë në qeveri, ku qeveria mbështetet edhe nga forca politike të serbeve, deri dje e paimagjinueshme. 

Ajo që dua të ju them sonte këtu, e që ju paralajmeroj se me të interesuarit mund ta vazhdojmë në formë diskutimi, neser mbas meshe, është se qeveria e re mbeshtetet në baza programore të diktuara nga ne, e të pranuar nga BE e SHBA, ku veçoj katër pikat kyçe: Eurointegrimet, bashkëpunimi kredibil me NATO-n, bashkëpunimi me shtete e pranuara nga Mali i Zi, kyçur këtu edhe Kosovën, politika e jashtme në harmoni me atë evropiane në raport me Rusinë, si edhe decentralizimi i pushtetit dhe akcioni afirmativ. 

Ju garantoj, se sikur këto të dyja të fundit, pra BE dhe SHBA, të kishin dashur që kjo qeveri të mos formohet, ajo as nuk do të formohej, ose do të formohej pa përkrahjen tonë. 

Në Këtë qeveri ne jemi të përfaqësuar denjësisht, njëjtë si edhe në Kuvend, dhe asnjëherë nuk do të bëjmë kompromise të kalbura në kurriz të çështjes kombëtare.   

*Fjala e deputetit shqiptar në Malin e Zi, z. Nikollë Camaj, mbajtur në Festën e Pavarësisë, në Michigan.

Sot në Frasnitë, (Cosenza) Itali një prej ngulimeve më të hershme arbëreshe, në Bibliotekën A. Bellusci u përkujtua 111 vjetori i Pavarësisë së Shqipërisë. Arbëreshi At Antonio Bellusci, një eksopnent aktiv i botës arbëreshe por edhe profesor, hulumtues,kërkues, etnograf, themelues i revistës “Lidhja” si edhe krijues i Bibliotekës internacionale, por mbi të gjitha mik e vëlla i shqiptarëve, mobilizon forcat e tij tè 90’ve e dalëngadalë dhe pse koha ishte shumë e keqe merr flamurin shqiptar kuq e zi dhe e vendos në Ballkon. Frasnita është edhe qyteza e shumë figurave të ndritshme arbërshe..

Midis të tjerave në fjalimin e tij Zoti Bellusci tha:

“Kemi ardhur këtu përpara ky shesh ku gjendet edhe Busti të Skënderbeut, te kjo figurë legjendare, ku lufta për pavarësi nisi pikërisht prej tij. U deshën 5 shekuj luftë, përpjekje dhe sakrifica deri sa më në 28 Nëntor kur Plaku Ismail Qemali ngriti flamurin në Vlorë. Në këtë datë dëshiroj të kujtoj të gjithë ata arbërshë që ndihmuan dhe dhanë një kontributë për pavarësinë e Shqipërisë.

Janë me dhjetra e qindra arbërshe kontributi i të cilëve është kolosal.

Epoka e Rilindjes Kombëtare, që i parapriu Shpalljes së Pavarësisë,ishte epokë e zgjimit të ndërgjegjes dhe kulturor të shqiptarëve dhe ideja e shqiptarizmit, përfaqësonte aktin më kryesor të ndërgjegjes së kulturës shqiptare. Në këtë epokë luajtën një rol të rëndësishëm edhe ne arbëreshët ku së bashku me vëllezërit shqipatrë luftuan për një qëllim; rritjen e ndërgjegjes.

Ishte i pari Arbëreshi Vicenzo Dorsa që do të hidhte idenë e mendimit të strukturar, idenë e “kombit” në veprën e tij “ Su gli albanesi\Ricerche e Pensiesi” dhe jemi në vitin 1 847, ndërsa Naimi do të rradhiste vargjet Ti Shqipëri më ep nderë,më ep emrin Shqipëtarë!” Një epokë ku të gjithë së bashkë Arbërshë e Shqiptarë nga Kosova deri në Çamëri u lidhën në një bosht, u kryen kryengritje, ku çdo relazion i tyre mbante kërkesën “Autonomia” për Shqipërinë.

Janë shumë figura arbëreshe për tu kujtuar por ata janë të shumtë por nuk mund të mos përmend figurën e Terenzio Tocci i cili në vitin 1911, shpalli një Qeveri provizore autonome. Kjo ishte e para Qeveri në historinë e Shqipërisë që pas vdekjes së Skënderbeut!

Një epokë ku të gjithë së bashku për pavarësinë e saj pavarësisht nga përkatësia fetare, siç e dimë feja e Shqiptarit është shqiptaria, pas shumë vitesh e përpjekje me pjesëmarrjen dhe vullnetin e të gjithë shqiptarëve në 28 Nëntor 1912 u ngrit flamuri i pavarësisë në Vlorë.

Shqiptarët janë një popull me tradita të lashta, civil e të kulturuar, edhe pse shpesh të akuzuar si njerëz të maleve, por mendoj se kemi patur qytetërimin që në lashtësi, shpesh herë edhe të mohuar, po askush nuk mund të mohoj bukuritë që karakterizojnë tokën arbërore. Bota na ka lakmuar e ne shekuj edhe na pushtuan, prandaj duhet ta ruajmë këtë Shqipëri të bukur, mëmën tonë, ku ku kemi rrënjët edhe ne. Ne arbërorët e Italisë,na takon të konservojmë gjuhën, traditat e të parëve, ritin, identitetin, ti ruajmë me fanatizëm se beben e syrit dhe nuk lejojmë askënd që ta përdhunoj atë, ndërsa Ju të ruani territorin fizik, paqen, kulturën dhe së bashku të mbrojmë identitetin vëllazëror kudo që jemi.

Shqiptarët,ky popull autokton në territorin e tij i lashta sa vet Europa, i vuajtur në shekuj, me një histori të madhe, me një gjuhë të lashtë është nderi i Europës.

Rroftë Dita e Pavarësisë.Të përjetshëm shqiptarë dhe Arbërshë. Fjalën e morën edhe arbëresh të tjerë si Tomasso Ferrari, Avv Tomaso Bellusci

Në vijim At Antonio Bellusci, Katerina Bellusci dy shtyllat e ruajtjes dhe kulturës arbëreshe në Frasnitë

Ornela Radovicka Qëndra albanologjike mbi gjuhën dhe kulturën arbëreshe.