Please join us as we rally to support Kosova during negotiations of the European Union proposed plan for normalization between Kosova and Serbia. The EU has been pressuring Kosova to accept the creation of the Association of Serbian Municipalities that would violate Kosova’s constitution and threaten its sovereignty and stability. Kosova is a free and independent country that must maintain its autonomy of self-government and rule. We can’t allow Serbia to intervene and govern in Kosova. Stand with the people of Kosova!

When: Thursday, March 16, 2022 @ 1pm

Where: European Union Delegation to the United Nations 666 3rd Ave. NY, NY 10017

The Independence of Kosova has been paid for in Blood, Tears and decades of suffering at the brutal hands of Serbia. The Citizens of Kosova must control their own destiny without interference.

Serbia can’t rule Kosova!

Respectfully,

Mark Gjonaj

917-731-6850

Lush Culaj/

 Studimet që trajtojnë diplomacinë në të kaluarën e  shqiptarëve janë të rralla dhe jo vetëm në gjuhën shqipe, por edhe në gjuhë të huaja. Është pikërisht kjo është arsyeja pse çdo vepër me përmbajtje të tillë është me interes të veçantë. E tillë është padyshim edhe vepra e  studiuesit Lulzim Nika,  Diplomacia ndërkombëtare dhe çështja e Kosovës 1997-1999  e cila trajton një ndër periudhat më të ndjeshme të historisë më të re të Kosovës.

Çdo përpjekje për studime diplomatike, në rrafshin teorik apo historik, kërkohet të bëhet duke e pasur gjithnjë të qartë ndikimin e politikës së forcës, të së drejtës ndërkombëtare dhe të diplomacisë. Gjersa politika vepron paqësisht ose me forcë, sikurse edhe e drejta ndërkombëtare që imponon zgjidhje paqësisht ose me forcë, diplomacia është art i negociatave dhe instrument i zgjidhjeve paqësore të problemeve, ose i parandalimit të tyre. 

Pikërisht për arsyet e lartshënuara, në studimin që e po paraqesim autori do të vështrojë e analizojë aspekte të historisë politike aspekte të historisë dhe të teorisë së marrëdhënieve ndërkombëtare, aspekte të së drejtës ndërkombëtare të ndërlidhura e të ndërvarura ngushtësisht me historinë dhe me teorinë e diplomacisë. Në këtë kontekst të gjerë, pra të ndërlidhjeve ndërmjet politikës së forcës, diplomacisë dhe të drejtës ndërkombëtare, autori do ta pasqyrojë rolin e Kosovës në vitet 1997-1999  në rrjedhat e diplomacisë botërore, evropiane dhe rajonale. 

Duke e kuptuar se çështja e Konferencës të Rambujesë në fakt ishte çështje fillestare e zgjedhjes të çështjes të Kosovës dhe duke e parë ecurinë e ngjarjeve në terren dhe rolin e presionit ushtarak mbi procesin e negociatave, edhe faktori shqiptar reagoi konform sygjerimeve të miqeve ndërkombëtar në përgjithësi e sidomos amerikan në veçanti. Ky reagim i dha impulse pozitive procesit në favor të zgjidhjes të çështjes të Kosovës.

Krahas përiekjeve amerikane konsideroj se kjo temë paraqet risi në trajtimin e qasjes diplomatike të vendeve të ndryshme të botës, sidomos në rrafshin e standarteve të drejtës ndërkombëtare, të drejtës të popujve për të vendosur për fatin e tyre, si dhe vullnetit që shtetet demokratike, KS i OKB-së, BE-ja dhe NATO duhej të mbanin qëndrim ndaj zgjedhjes të drejtë të çështjes të Kosovës. Punimi është mbarështruar nga aspekti kronologjik i zhvillimit të ngjarjeve.

Autori Nika konstaton me të drejtë se në ketë periudhë ishin tri nivele të politikave ndërkombëtare të cilat çështjen e Kosovës e kanë vlerësuar nga aspekte të ndryshme, qoftë duke e mbështetur plotësisht si SHBA-ja dhe Britania e Madhe, qoftë duke hezituar në mbështetje si disa shtete të Evropës Perendimore apo duke e kundërshtuar çështjen e Kosovës si Rusia dhe aleatët e saj.

    Se mbështetja ameriane për çështjen shqiptare ishte shumë më e hershme  vlen për tu veçuar fjalimi i Fan Nolit në Parlamentin shqiptar me 11 shkurt 1924 me rastin e vdekjës të Presidentit amerikan Wilsonit ku ndër të tjera do të theksonte: “ Amerika dhe terë bota vajtuan keto ditë vdekjën e Woodrow Wilsonit. Pranë Amerikës merr pjesë në ketë zi edhe Shqipëria, e cila e quan amerikanin e madh, idealistin bujar dhe mbrojtësin e saj më të fortë. Presidenti Wilson provoi në shekullin e XX se ka një vend i cili edhe prodhon kalorës bujarë për ti mbrojtur jetimët, të vejat dhe të shtypurit. Qysh ta quajmë e ta vajtojmë ketë kalorës pa frikë e pa njollë, chevalier sans peur ni reproche! Amerika , ajo nënë bujare qe i dha Botës Wilsonin ka për të lindur edhe të tjerë kalorës si ai, kalorës të cilët do të vazhdojnë të përfundojnë veprën e Paqës, e vellazërimit, dhe mirëdashjës nderkombëtare”.

Profecia  e Nolit se “ Amerika, ajo nënë bujare qe i ka dhënë Botës Wilsonin, ka për të lindur edhe të tjerë kalorës si ai u jetësua pas 75 vitesh. Amerika  lindi  Bill Klinton, burrë i madh i shekullit qe ishte në ballë të aksionit për ti sjellë lirinë Kosovës.

 Monografia është mbështetur kryesisht në trajtimin e shtjellimin  e matrialeve nga dora e parë, pra burime arkivore ( letra , dokumente, akte marrëveshje shtypi etj. Për autorin shfrytëzimi i matrialeve të shumta burimore nga arkivat e SHBA-ve, të Britanisë të Madhe të Gjermanisë dhe të disa vendeve të Evropës ishte ndihmesë e madhe për trajtimin e kësaj monografie. 

  Në rrafshin metodologjik-hulumtues, me qëllim që lexuesi profesionist si dhe ai joprofesional të ketë para vetes një pasqyrë të ngjarjeve sa më komplete në vazhdimësi, duke mos i shkëputur ngjarjet nga konteksti historik, autori brumin e lëndës së këtij studimi e organizon në pesë pjesë të cilat janë të lidhura ngushtë mes veti dhe e përbëjnë boshtin e këtij studimi monografik. Në kapitullin e parë trajtohët historiku i çeshtjës të Kosovës. Në kapitullin e dytë shtjellohët çeshtja e Kosovës në analët e diplomacisë ndërkombëtare 1997-1999. Kapitulli i tretë trajton diplomacisë amerikane në raport me Kosovën kurse kapitulli  katërt trajton diplomacinë evropiane në raport me Kosovën. Kapitulli i fundit trajton diplomacinë ruse në raport me Kosovën.

Në fund pasqyrohën burimët dhe literatura si dhe faksimile të ndryshëm diplomatik në lidhje me çeshtjen e Kosovës.

Autori Lulëzim Nika në këtë studim ka qëllim mjaft të qartë, duke spikatur në të gjitha drejtimet e kjo përputhet më përpjekjet diplomatike ndërkombëtare në ato vite të mëdha të përcaktimit të fatit të Kosovës. Natyrisht që peshë të rëndësishme për autorin  kishin edhe shtjellimi me pedanti i shkaqeve që kanë ndikuar në to.

Ky libër, i shkruar me një stil të qartë dhe të rrjedhshëm, është rezultat i punës së palodhshme dhe të përzgjedhur të autorit Lulëzim Nika dhe paraqet një punë serioze që përmban  problematika të ndjeshme nga e kaluara dhe aktualiteti shqiptar e botëror dhe, si i tillë, plotëson një zbrazëti  për opinionin tonë shkencor e kulturor. Vlera e mirëfilltë e këtij libri qëndron në faktin se autori, për ngjarjet që i shtjellon, niset nga koha dhe hapësira e zhvillimit të tyre, duke i shkoqitur si duhet e në mënyrë të duhur si anët pozitive ashtu edhe anët negative të diplomacive që u zhvilluan në atë periudhë kohore në raport me Kosovën. 

Nga e terë kjo mund të përfundojmë se diplomacia  është më e pasur për një analizë të thukët diplomatike, ndërsa diplomatët, historianët dhe të gjithë lexuesit te libri i Lulzim Nikës gjejnë analiza të thelluara të ngjarjeve dhe momenteve diplomatike të cilat do të shërbejnë për t’i thelluar studimet dhe hulumtimet për kohën në shqyrtim.

Për herë të parë, objekte të trashëgimisë prehistorike nga Shqipëria janë pjesë e një ekspozite ndërkombëtare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në Kanada. Objekte nga fondet e Institutit të Arkeologjisë dhe koleksioni i Muzeut Arkeologjik në Tiranë, janë pjesë e ekspozitës lëvizëse në Amerikën e Veriut, e titulluar “First Kings of Europe”, me organizues Field Museum of Natural History, në Chicago-SHBA. Në këtë ekspozitë marrin pjesë 25 institucione nga 11 vënde të ndryshme nga Evropa Juglindore. Ekspozita ka si temë kryesore periudhën e formimit të elitave gjatë prehistorisë së vonë, nga komunitetet bujqësore të Neolitit, tek elitat e konsoliduara të periudhës së Hekurit në Ballkan. Shqipëria do të përfaqësohet në këtë ekspozitë me 17 objekte, të cilët datojnë në një interval kohor i cili fillon që prej 4 600 vjet më parë ose nga periudha e hershme e Bronzit, deri në 2400 vjet më parë, në fundin e periudhës së Hekurit. Të gjitha objektet vijnë nga varreza të ndryshme tumulare të gërmuara në Shqipëri, nga veriu në jug të vendit. Objektet e përzgjedhura në përputhje me tematikën e ekspozitës tregojnë histori të ndryshme: ritualet mortore që shoqëronin të vdekurin gjatë periudhës së Bronzit të hershëm, siç janë grupi prej gjashtë figurinash prej balte që shoqëronin varrin qendror të tumës 6 të Shtojit në rrethin e Shkodrës; elitat ushtarake dhe politike të periudhave parahistorike, të cilat përfaqësohen nga armë të ndryshme bronzi dhe hekuri apo objekte të panoplisë ushtarake, siç është helmeta ilire nga tumat e Çinamakut në rrethin e Kukësit; tregojnë stolisjen e pasur të veshjes së femrave nga zona e Matit dhe Shkodrës, të cilat spikasin për origjinalitetin e kompozimit të tyre; tregojnë objekte importi luksi, tregues të një statusi të spikatur, siç është vargu prej rruazash prej guri gjysëm të çmuar ose kornaline nga varreza e Rehovës në zonën e Kolonjës, apo kantari atikas me figura të kuqe, nga varri i një prijësi ilir nga zona e Matit; por dhe prodhime elegante dhe origjinale të qeramikës lokale, siç janë kantarët lokalë të kulturës ilire nga veriu i Shqipërisë. Njëkohësisht, një pjesë e objekteve të përzgjedhura, përmes stileve, materialeve, tipeve që përfaqësojnë, janë dëshmi e pjesëmarrjes së territorit të sotëm shqiptar në rrjetin kompleks të shkëmbimeve ndër-rajonale me kulturat fqinje, me Greqinë, Ballkanin dhe Evropën qendrore, por dhe me kulturat e bregut perëndimor të Adriatikut, në Gadishullin Italik. Një version i vogël i kësaj ekspozitës, e cila e pati theksin tek ritualet, e titulluar “Rituals and memory: The Balkans and Beyond”, u shfaq fillimisht në Institute for the Study of the Ancient World (ISAW), pjesë e Universitetit të New York, në datat 22 Shtator 2022 – 19 Shkurt 2023. https://isaw.nyu.edu/exhibitions/future-listHapja e ekspozitës së plotë, fillon në 31 Mars 2023, në Field Museum of Natural History Chicago, ku ajo do të qëndrojë deri në 28 Janar 2024. Në periudhën 5 Prill 2024-19 janar 2025, ekspozita do të vendoset në National Museum of History, në Gatineau, Kanada.Puna për pjesëmarrjen e Shqipërisë në këtë projekt u drejtua nga Dr. Rovena Kurti, në bashkëpunim me Rudenc Ruka dhe Prof. Luan Përzhita, Instituti i Arkeologjisë/Akademia e Studimeve Albanologjike.Krahas përgatitjes së ekspozitës, nën kujdesin e kolegëve amerikanë, Attila Gyucha dhe William A. Parkinson, arkeologë nga vëndet e ndryshme pjesëmarrëse kanë kontribuar në botimin e një monografie për publikun e gjerë, rreth tematikave të ndryshme që trajton ekspozita (https://ioa.ucla.edu/press/firstkingsofeurope), si dhe në përgatitjen e një katalogu të objekteve të ekspozuara, i cili do të dalë së shpejti nga shtypi (http://www.ioa.ucla.edu/first-kings-catalog). Për më tepër rreth ekspozitës shih: https://www.fieldmuseum.org/exhibitions/first-kings-europe.